TEXELSCHE COURANT
TWEEDE BLAD - ZATERDAG 15 FEBRUAR11941.
Wat wil de Volkshoogeschool
CAUSERIE DOOR MR. M. M.
VAN POLL.
Op uitnoodiging van ie Vereen van
oud-leerlingen der la/ere landbouw
school en de afd Texel van de „Boerin-
nenbond" hield Mr. MM. van Poll Dins
dagavond in De Lindiboom voor een
flink aantal belangstellenden een lezing
over het Volkshoogcschoolwerk in Ne
derland.
De heer P. Kikkert, voorz. der vereen,
van oud-leerlingen, heette- allen harte
lijk welkom, in het bijzonder Mr. Van
Poll, Burgemeester Kamp en de advi-
seerende leden. Hierop gaf spr. het
woord aan Mr. Van Poll. Deze ving aan
met zijn waardeering uit te spreken over
het initiatief, door onze Vereen. geno
men, om een bespreking over de Volks
hoogeschool te doen houden. Spr. ver
nam, dat er van het werk der Volkshoo
geschool op ons eiland nog maar wei
nig bekend is.
De VHS werd door drie Amsterdam-
sche studenten gesticht (1931). Drie be
gaafde mannen, aldus spr., die een
schoone taak zagen, toen de economische
crisis losbarstte en in ons land veel so
ciale ellende te weeg bracht. Het zwaar
ste punt was de werkloosheid. Zij zagen
dat hier weinig tegenover gesteld werd.
Hetgeen de overheid deed, was in hun
oogen een lapmiddel. Zij bestudeerden
de oorzaak, waardoor de regeering niet
meer kon doen en hoe het kwam, dat 't
volk onverschillig bleef staan tegenover
die honderdduizenden, die materieel en
geestelijk ten onder gingen. Gebrek aan
daadkracht, aan geestkracht en samen
werking verwekte deze toestand. Dooi
de ontstellende verdeeldheid had men
geen tijd voor het werkloosheidsvraag
stuk. Zij zochten aanknoopingspunten,
doch werden teleurgesteld. Er waren wel
menschtn te vinden, die met het plan
sympathiseerden, doch het ontbrak aan
organisaties, die deze taak op zich wil
den nemen. Daarop trokken zij over de
grens, naar Duitschland, Frankrijk en
Skandinavië. Zij ontdekten, dat de toe
stand in Skandinavië in 1850 gelijk was
aan die in hun tijd in het eigen land:
groote achteruitgang op alle gebied. Zij
kwamen tot de conclusie, dat voor de
oplossing in de eerste plaats noodig wa
ren: een sterke wil tot samenwerking,
wederzijdsch begrip en waardeering. Om
dit te bereiken werd een VHS gesticht.
Deze was noodig om het volk te leeren
één volk te zijn: De zucht tot beharti
ging der eigen belangen alleen stond he
laas voorop. Ziedaar de ffroote fout. Ver
schil in overtuiging, karakter en belang
zijn de drie factoren, die verbrokkeling
veroorzaken. (Spr. veronderstelde, dat
op ons eiland een sterk gemeenschapsge
voel leeft.) De VHS weet, dat in weer
wil van godsdienstige overtuiging innige
samenwerking mogelijk is, op sociaal,
economisch en cultureel gebied. Waar
een wil is
Spr. schetst de botsingen tusschen
Friezen en Hollanders in vroeger jaren
en vertelt, hoe de VHS-leiding deze
moeilijkheden het hoofd weet te bieden
Ook gewaagt spr. van de strijd tusschen
hét kapitalisme en de arbeiders, van de
boerenstand, die zich ook ging organi-
seeren en voor eigen belangen in de bres
sprong. Doch zelden werd redelijk over
leg gepleeegd. Ieder holde voort als een
paard met oogkleppen. Telkens weel
wees de VHS op gewichtiger problemen:
De werkloosheid.' Vooral de jeügd wil zij
het besef van verantwoordelijkheid bij
brengen door middel van cursussen. Niet
als op een gewone school, die huiswerk
oplegt en een diploma in het vooruitzicht
stelt. Het voornaamste programmapunt
van de VHS is het houden van inleidin
gen over allerlei onderwerpen. Elke cur
sist van de VHS wordt in de gelegenheid
gesteld zijn ideeën daaromtrent naar vo
ren te brengen. Tenslotte wordt over een
bepaald onderwerp een algemeen beeld
verkregen. Er wordt van gedachten ge
wisseld over de gebreken en over wat
ieder persoonlijk in eigen kring op kan
lossen. De leiding der VHS weet de
juiste toon te treffen en het fundament
voor wederzijdsche waardeeering te
leggen. Goede resultaten worden vooral
ook bereikt door samen één object te la
ten uitvoeren. Hoe heel anders komen de
leeken dan tegenover het idee van de
handenarbeid te staan! En welk een suc
ces kan worden geboekt door gemeen
schappelijke zang, gymnastiek, sport.
Ons land telt twee scholen, een te Bak-
keveen en een te Markelo (Ov.) TeMar-
kelo zelfs ook een kleuterschool. In
Groningen zijn al belangrijke resultaten
bereikt. Er bestonden steeds groote te
genstellingen tusschen boeren en land
arbeiders. De laatste 2030 jaar waren
scherpe conflicten (stakingen) het ge
volg. De VHS werkte de samenwerking
in de hand en in een dorp was het re
sultaat zoo groot, dat de boeren zooveel
landarbeiders te werk stelden, dat de
werkloosheid er werd opgeheven. Spr.
merkt op, dat in Skandinavië de VHS
door de regeering wordt gesubsidieerd.
In Denemarken heeft zij de klassestrijd,
zooals wij hem kenden, voorkomen. Die
voorbeeldige Deensche samenwerking
had tot gevolg, dat de landbouw een
groote centrale inkoopcoöp. vormde. De
Deensche zuivel was daardoor in staat
Nederland van de Engelsche markt te
verdringen.
Ook van belang voor de boeren.
We kenden in ons land de tegenstel
ling tusschen handel en industrie eener-
zijds en de boeren. De boeren hebben
zich vastberaden moeten verzetten om
dat hun belangen voor die van handel
en industrie opgeofferd werden. Zij kre
gen veel te weinig voor hun prestatie.
De Ned. boer kwam te kort. Gelukkig
gaat het hun de laatste tijd wat beter.
De boeren stuitten bij hun actie op
groote tegenstand: Een strijd op leven
en dood brak aan. Voorts noemde spr.
de contrasten tusschen boer en consu
ment, tusschen groote en kleine boeren,
pachters en verpachters. De kleine boe
ren worden door steun geholpen, doch
dat is geen goede oplossing.
Voorts behandelde spr. de verhouding
tusschen de veehouder en de akkerbou
wers, de boeren en de landarbeiders en
tenslotte de contrasten tusschen stad en
platteland Deze verhouding had in ons
land veel te weinig aandacht. Het ge
beurt, dat het platteland „verstadst"
door te loor gaan van het gevoel van ei
genwaarde. Maar niet vergeten mag
worden, dat de boer de bron van de
volkskracht is, nu meer dan ooit. De
stad verbruikt slechts kracht. Daarom
wijst de VHS de jongere boeren met
zooveel klem op hun verantwoordelijk
heid als de dragers van de kracht van
ons volk!
Hiermede besloot spr. zijn causerie. Na
de pauze werd gelegenheid gegeven tot
het stellen van vragen.
Ondanks zijn uitvoerig betoog, had
spr. belangrijke onderdeelen van het
VHS-werk nog niet behandeld (leiding,
kosten, duur van de cursussen, enz.),
zoodat er veel te vragen was.
Mevr. Smink informeerde naar de
technische bijzonderhden en de kosten.
Antw.: De cursus duurt twee weken en
kost f 12.50 Werkloozen worden gratis
toegelaten. Elke cursus staat op zichzelf
en behandelt een bepaald onderwerp.
Ook aan het lager onderwijs, waarmee
België ons land volgens spr. mijlen voor
uit zou zijn, wordt een groote plaats in
geruimd. In België maakt men dankbaar
gebruik van nieuwe methodes, aldus spr.
Mevr. Kamp-Neubecker vroeg, of de
cursussen doorloopend worden gegeven.
Antw.: In Bakkeveen vrijwel doorloo
pend. Mej. G. Eelman SCd. vroeg, hoe
het met de uitbreiding van- het VHS-
wezen staat en wie met de leiding belast
zijn. Volgens haar moeten deze leiders
zeer algemeen ontwikkeld zijn. Ant
woord: In Bakkeveen is plaats voor 180
in Markelo voor 60 personen. In andere
provincies wordt hard gewerkt aan de
voorbereiding. In Noord- en Zuid-Hol
land bestaan reeds jaren commissies ter
oprichting. Spr. heeft vooral vertrouwen
in de Noordhollanders, omdat uit deze
provincie velen de cursussen bezoeken
Allen, van wie verwacht wordt, dat zij
belangstellen in het werk, wordt gere
geld een program vei .strekt. Deskundi
gen treden als inleiders op.
Burgemeester Kamp, het woord ver
krijgend, spreekt allereerst zijn vreugde
uit over het werk van de Vereen, van
oud-leerlingen. Spr. richt vervolgens het
woord tot Mr. Van Poll en zegt, de be
weringen van Mr. Van Poll betreffende
„het geen tijd hebben voor de werkloos
heid" geenszins te kunnen onderstrepen.
Bij de besteding van de openbare geld
middelen heeft men steeds groote be
dragen voor de werkloosheid uitgetrok
ken. Texel op zijn begrooting 1935 b.v.
f 120.000. Deze uitgave kon thans tot
f 18000 beperkt blijven, mede dank zij
de regeeringen, die zich voortdurend met
het vraagstuk bezig hielden. Spr. hul
digt het werk van Ir. Westhof en noemt
tevens de werkverruiming. Wat de voor
sprong van het Belgische onderwijs be
treft: ook hiertegen neemt spr positief
stelling. Op Texel zijn op vier van de
negen openbare scholen verwante metho
den toegepast. Men tracht 'n eigen vorm
te vinden, terwijl men oog heeft voor de
z g. „onderwijsvernieuwing". Mr. Kamp
betwijfelt voorts zeer, of het VHS-
werk een alles omverwerpende taak zal
krijgenOverigenns gelooft hij even-
llltllllllll GEMEENTE TEXEL- llllllllllll
BEKENDMAKING.
De Burgemeester van Texel maakt be
kend, dat het Evacuatiebevel voor
Vreemdelingen uit de Kuststreek NIET
meer geldt voor Noorsche onderdanen.
Voor de overige vreemdelingen blijft het
overeenkomstig de vorige publicaties
van kracht.
Texel, 12 Februari 1941.
De Burgemeester van Texel,
KAMP.
min, dat er zulke groote verschillen tus
schen de „standen" bestaan als spreker
deed uitkomen.
Mr. Van Poll verduidelijkt, dat de re-
geen ng zelf het probleem wel in zijn
volle zwaarte zag, doch dat er volks
groepen waren, die er geen aandacht
aan schonken In het algemeen ontbrak
het aan medewerking. Het plan West
hof kon daardoor niet verwezenlijkt wor
den. Men moest met lapmiddelen blijven
werken. En wat het onderwijs betreft:
Ook in Nederland zijn stroomingen om 't
onderwijs op beter peil te brengen. Ons
doel is deze stroomingen samen te bren
gen. Mr. Kamp merkte nog op, dat 't
systeem in België nog niet door de jaren
beproefd is; de groei komt in ons land
van onder af en van diekant moet het
juist komen ook. Voorts vraagt spr. in
lichtingen over de houding van de
kerken. Wat de kerkelijke zijde be
treft, aldus Mr. Van Poll: Van de zijde
der R. K. Kerk hebben we weliswaar
geen aanmoediging ondervonden, doch
ook geen tegenwerking. De Orthodox
protestantsche groepen nemen een af
wachtende houding aan. Spr. hoopte hier
mee de vragenstellers tevreden te heb
ben gesteld.
De voorz. dankte Burgemeester Kamp
voor de lof, zijn Vereen, toegezwaaid.
Mevr. Kamp, die als voorz. van de
Boerinnenbond het slotwoord sprak,
dankte spr. voor de behandeling van het
onderwerp, dat weinigen kenden. Het
ideaal, dat de VHS nastreeft, ligt ons
zeer na aan het hart. Want het gaat om
de waardeering voor elkaar en om de
vrede met elkander.
Hiermee was de bijeenkomst gesloten.
Helaas gingen velen onbevredigd naar
huis. De algemeene indruk was dat spre
ker zijn stof niet voldoende beheerschte
en daardoor niet de belangstelling voor
het mooie Volkshoogeschoolwerk ver
mocht te «wekken, welke het zoo ruim
schoots verdient. J.
■■UONDtb
f I PR.OT
KfiPPlF,
EEN KLERENHANGER.
Wanneer je een klerenhanger van en
kele koperen oogjes voorziet, kan je
volgens de tekening met behulp van een
stevig koord een rijtje wasknijpers aan
brengen, waarvan je gebruik kunt ma
ken voor het ophangen van allerlei din
gen, een halsdoek, een zelfbinder, bre
tels, enz.
RECEPTEN.
IlillllllHI VOOR DE VROUW. ||||||||||||-
llllllllllllllllll VOOR DE JEUGD. Illllllllllllllll!
OOST WEST, THUIS BEST.
De uitslag van deze wedstrijd vinden
jullie in het eerste blad van dit nummer.
Hartelijk dank voor de vele aardige
brieven en voor de moeite, welke jullie
je voor deze wedstrijd hebben getroost.
TEXELSE BOERDERIJNAMEN.
Een nieuwe wedstrijd voor de jeugd
en wel een, welke bestaat in het zoeken
van Texelse boerderijnamen. Nu zijn er
heel veel boerderijen en daarom vraag
ik eerst maar boerderijen op te schrijven
wier naam aan het boerenbedrijf, aan de
planten- of aan de dierenwereld is ont
leend. Dat opschrijven doen we op deze
manier We schrijven op. A. de boerde
rij-naam; B. de plaats, waar de boerderij
zich bevindt; C. de boer, die er woont.
Het spreekt vanzelf, dat jullie hierbij
weer de hulp mogen inroepen van de
hele familie, die zeker graag helpen zal
om jullie lijst zo lang mogelijk te ma
ken. Ik geef hier een lijstje, zoals ik dat
van jullie verwacht (de namen heb ik
zo maar bedacht):
1 Hoeve Boterbloem, Waalenburg, H. K
Roodzand.
2. Tulpenstein, P.H.Polder, W. H. Bak
steen.
3. Hoeve De Ploeg, Eierland, M L. Sui-
kerhoofd.
4. Hoeve De Buffel, Everstekoog, L. P.
Booneman.
Begin volgende maand pas verwacht
ik jullie briefjes. Jullie hebben dus alle
tijd om met een flinke lijst voor de dag
te komen. Misschien kunnen jullie na
men met elkaar ruilen? (b.v. twee boer
derijen in Eierland tegen twee in Spang).
Denk er wel om, dat ik geen namen
vraag als: Rembrandt, Goethe, Dordrecht
enz. Wanneer deze wedstrijd goed slaagt
komen die namen de volgende keer aan
de beurt. Ik reken er weer op dat jullie
heel erg jullie best doen en zal de beste
inzending met een boek in prachtband
belonen.
SKITTLE EN BOOTS NEMEN WRAAK.
BROODSCHOTELTJE met rozijnen
en sucade. Kook 8 a 10 sneetjes oud
brood zonder korst, twee eetlepels suiker
en de geraspte schil van een citroen in
een halve liter melk tot een egale mas
sa verkregen is door het brood met een
vork fijn te maken en goed te roeren.
Snijd een stukje sucade van circa een
ons in kleine stukjes en roer deze met3/4
ons rozijnen door de heetev massa. Vul
hiermee een diep vuurvast schoteltje,
leg er een paar klontjes boter op, be
strooi het geheel met paneermeel en laat
het in een matig warme oven in onge
veer een half uur lichtbruin worden.
VOOR MOEDERS BONNEN.
Een handige portefeuille met een reeks
vakjes voor de distributiebonnen. Daar
zal je moeder blij mee kunnen maken.
Je hebt er een stuk of acht stevige, niet
te kleine enveloppes voor nodig. Zie
eerst fig. 1. Zo begin je. Dan de klep van
enveloppe no. 2 terugvouwen en in en
veloppe no 1 steken. Enveloppe no. 3
komt zo in no. 2 en no. 4 in no. 3, enz.
De laatste enveloppe plak je zoals fig. 4
aangeeft en daarna ga je te werk vol
gens 5. Dan is de bonnenportefeuille
klaar.
EEN GOOCHELKUNSTJE.
Je vraagt aan je vriendjes of vriendin
netjes twee zakdoeken en werpt ze dan
met elkaar in de lucht, waarbij ieder tot
zijn grote verbazing ziet, dat je die zak
doeken aan elkaar hebt geknoopt, hoe
wel je ze toch maar met één hand had
vastgehouden Je kunt deze mooie toer
vertonen met behulp van een klein, licht
gekleurd elastiekje. Je bevestigt dit om
de top van wijsvinger en duim van je
linker- of rechterhand en kunt het dan
gemakkelijk om een der punten van de
beide zakdoeken schuiven.
Van alle modellen zijn schitterend
passende patronen in de gangbare ma
ten leverbaar. Prijs bij vooruitbetaling
10.35 voor kinder kleeding, voor mantels
en japonnen 10.45 per patroon. Te vol
doen in postzegels tot 7Vs cent p. s. of
door storting op giro 240842 tegelijk met
de duidelijke bestelling o.a. opgave bo
venwijdte. Uitgevers A. H. Bruil,
Patronenaldeeling, Doetinchem.
1. Op een goeie dag of laten we het
liever een kwade dag noemen zaten
Skittle en zijn maat op het achterdek
van hun Snorter zo'n beetje te dutten,
toen zij plotseling door rovers werden
overvallen. Zij werden stevig met touw
3. Ze stapten in de roeiboot en, verge
zeld van Doda, stevenden ze naar de
vaste wal. Wat zouden onze vrienden
wel van plan zijn?
gebonden en hoe ze ook rukten, ze zagen
geen kans, om weer los te komen. Ze
moesten werkeloos toezien, toen de ro
vers met allerlei goederen, die tot de in
ventaris behoorden, er van door gingen.
2. Maar daar lieten Skittle en Boots
het natuurlijkniet bij. Ze riepen de hulp
van Doda, de Zeehond, in en waren toen
al gauw van hun knellende touwen be
vrijd. „Dat zullen we die rakkers be
taald zetten", besloot de kapitein en
Boots was het vierkant met hem eens
SUPERCHIQUE-PATROON
4929 Namiddagjapon Ben. 2.80 M.
van 90 cM.
4930 Namiddagjapon: Ben. 4.75 M.
4931 Namiddagjapon: Ben. 2.50 M.
4932 Chique japon: Ben. 3.55 M. kant
Voor onderjurk: Ben. 2.15 M. satijn van
4933 Jeugdige namiddagjapon: Ben. 2.
van 90 cM.
De hoeveelheid stof geldt voor maat
BUITENGEWOON.
ffen stof van 130 cM. en 0.85 M. fluweel
tof van 90 cM.
tof van 130 cM.
van 90 cM. en 110 M satijn van 94 cM.
94 cM.
5 M. stof van 130 cM en 0.85 M. fluweel
