53ste Jaargang
Woensdag 4 Juni 1941
No. 5555
LEVEN
Liefde en Gerechtigheid.
B-i
x:
Uitgave
N. V. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg -
Telefoon tl
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR:
G. Joh. Duinker, Parkstr. 10, Den Burg
VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater
dags s morgens). Adv. opdrachten in
zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m.
ADVERTENTIES: 12V* cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
'deelig tarief voor neringdoenden.
Omzetbelasting inbegrepen.
TEXELAARTJES: 50 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letters gezet, hoqgstens
vier; vooruit betaald).
Omzetbelasting inbegrepen.
ABONNEMENTEN: f 0.79 per kwartaal;
buiten Den Burg f 1.05; losse nrs 4 ct.
Omzetbelasting inbegrepen.
POSTREKENING no. 652.
Er is behoefte aan menschen met
zin voor rechtvaardigheid, met harten
vol liefde.
Zij en zij alleen zullen de weg kun
nen banen naar de nieuwe wereld, die
komen moet.
Het zijn zulke menschen geweest
eenvoudigen en geringen naar de we-
leld, die de oude wereld in hun dagen
o vei wonnen hebben.
-Zouden zulke menschen ook nu, waar
wederom 'n oud-geworden wereld zich
wil handhaven, niet in staat zijn, het
zelfde te doen
Wie twijfelt daaraan Wie gelooft er
niet in d? eeuwig geldende waarheid
van de Pinkstergedachte.
Eens zal de heilige geest van waar
heid en gerechtigheid en liefde de hon
derden gaan bezielen, zóó, dat zij de
wereld weer bereiden: haar Pinkster
feest.
De nuchteren, de zelfzuchtig denken
den. de in hun eigen belang gevange
nen, zullen als weleer hen als uitzinnig
beschouwen en hun profetisch woord
bespotten Het zij zoo.
Wie echter vóór alles de mensch wil
len zien als een geestelijk wezen, dat
steeds verder moet streven naar zui
verheid van leven en dus naar altijd
door reiner menschenverhoudingen, die
behoort liever tot de bespotten dan tot
de spotters; die geeft uiting aan de
Pinkstergedachte; die jubelt zijn Pink
stervreugde uit omdat de meest intense
levensdrift, d.i. de drift om een waar
achtig mensch te zijn er hem toe drijft.
En omdat hij de vaste overtuiging
heeft, dat deze levensdrift eens, als 'n
heilige geest over de menschheid vaar
dig wordend, de wereld zal herschep
pen.
HOE LAAT
OE ZON.
Wo 4 Juni op 5,23; onder 21,53
Do. 5 Juni op 5,21; onder 21,55
Vr. 6 Juni op 5,21; onder 21,55
Auto's en rijwielen (afgeschermd) licht
op: een half uur na zonsondergang.
Verduisteren: van zonsondergang tot
/onsopgang.
DE MAAN.
Wo 4 Juni op 15,16; onder 3,00
Do. 5 Juni op 16.34; onder 3,13
'Vr. 6 Juni'op 17,53; onder 3,43
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo 4 Juni 4.42 en 17,18
Do. 5 Juni 5,56 en 18,31
Vr. 6 Juni 7,03 en 19,32
Springtij 9 en 24 Juni.
DE WAARHEID HEEFT EEN GE
RUST HART. (Shakespeare).
WAT ER GEBEURDE...
4 JUNI:
1872: De Nederl. staatsman J. R. Thor-
beeke te Den Haag overleden.
1904: De Wereldbond voor Vrouwen
kiesrecht te Berlijn opgericht.
1932: Door de Koningin van Italië een
standbeeld voor Anita Garibaldi ont
huld.
5 JUNI:
1619: Hugo de Groot wordt te Loeve-
stein gevangen gezet.
1783: De gebr. Montgolfier geven te
Annonay een demonstratie met een
niet bemande luchtballon.
1919; Een uitzending van het radiosta
tion te Bandoeng wordt voor het
eerst in Nederland gehoord.
6 JUNI:
1599: Geboortedag van de Spaansche
schilder Velasquez.
16U6: Milton's Defensio wordt te Rouen
openlijk verbrand.
1753: Benjamin Franklin toont de aan
wezigheid van positieve electriciteit
in onweerswolken aan.
1875: Het goud in Nederland tot staji-
daardmetaal verheven.
1881: Prof. Huib Luns te Parijs gebo
ren.
TEXELSCHE COURANT
Een vroolijk wijsje,
Een lieve lach,
Een vriendelijkheid je
Voor alle dag.
Een hartelijk woordje
Van dankbaarheid,
In stille uren
Tevredenheid.
Een oogenblikje.
Dat warmte geeft
En doet doorvoelen,
Waarvoor je leeft.
Een kostbaar uurtje
Vol lichte klank
En diep in 't harte
Veel warme dank.
Een simpele handdruk,
Een trouwe vrind,
De blijde oogjes
Van een lachend kind.
Een ideaaltje,
Dat niemand weet,
Omdat de wereld,
Zoo gauw vergeet.
Wat arbeidsvreugde
En menschenmin
Een zonnig liedje
In het huisgezin.
Wat stil genieten,
Wat zonneschijn.
Bij al uw eenvoud
Gelukkig zijn
Is er dit alles 1
Uw deel op aard,
Dan is het leven
Het leven waard.
||||||iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiinii||||||
GEMEENTE TEXEL.
Illllliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillllll
VERDUISTERING.
De Burgemeester van Texel wijst alle
inwoners nog eens in hun eigen belang
op de noodzakelijkheid iederen avond tij
dig en met groote zorg te verduisteren,
zoowel de woning als eventueele bijge
bouwen. Er kan op gerekend worden,
dat bij het constateercn van overtredin
gen terstond zal worden ingegrepen en
zoonoodig hooge boetes zullen worden op
gelegd.
Het voorgaande wordt op uitdrukke
lijk verzoek van den Inselkommandant
(er algemeene kennis gebracht.
Texel, 30 Mei 1941.
De Burgemeester van .Texel,
KAMP.
STRAND BIJ DE KOOG.
De Burgemeester van Texel maakt be
kend dat het strand nabij de Koog is
vrijgegeven van af paal XVII tot XX
(Strandweg), met dien verstande, dat het
strand benoorden den strandweg verbo
den blijft. Eveneens is de achterliggende
duinstrook vrijgegeven. Op het strand is
een en ander door borden en met draad
afzetting aangegeven.
Omtrent de mogelijkheden van strand-
exploitatie worden t.z.t. eventueele nade
re bekendmakingen gedaan.
Texel, 30 Mei 1941.
De Burgemeester van Texel,
KAMP.
LANDBOUW VEETEELT
STALMEST.
Cijfers uit de stalperiode 1940-'41 kan
hieronder meedelen
Analysen stalmest en gier
in procenten:
versche gier versche grupmest
In het algemeen is de kwaliteit van
mest en gier in de afgeloopen winter ge
wonnen heel wat minder.
Totaal stikstof 0,52 0,51
Amm. stikstof 0,44 0,45
Fosforz. oplosb. in zuren 0,02 0,02
Kali oplosb. in water 1,15 1,15
Organische stoffen 1,4 1,5
Deze cijfers hebben betrekking op
mestmonsters welke uit de mestgroep
genomen zijn.
Waar de bewaring niet volgens de re
gels der kunst heeft plaats gehad moet
men de stikstofverliezen bij de gier toch
zeker op 60 pet. schatten.
Wie de ruige mest niet op een goede
mestplaat netjes gesloten heeft opgesta
peld heeft ook in de vaste mest behoor
lijke verliezen gehad en niet alleen aan
minerale bestanddeelen maar vooral aan
organische stoffen Deze laatste: hebben
0,33
0,04
0,23
0,15
8,2
0,43
0,07
0,20
0,40
winter 1940-1941
gem mest
(versch)
0,32 0,31
0,07
0,18
0,40
7,2
0,10
0,13
0,50
6,3
groote waarde voor het behoud van een
goede bodemstructuur en waar de lucht-
toetreding in de mest niet is belemmerd
wordt de organische stof snel geoxy-
deerd
Een goede luchtafsluiting van de nog
aanwezige vaste mest kan men nog be
vorderen door afdekking van de mest
vaalt met een laagje grond.
Daarnaast verdient het alle aanbeve
ling de gierkelder nog even te contro
leeren op luchtdichtheid indien alle gier
nog niet is uitgereden. Ir. LIENESCH.
||||||l|llllllllllltllll!lllllll!llllilllllllllllllll!lllllllllllllllllllllllllllllll<IIIIIHl||||||
IHIII BINNENLAND llllll
|||||llllllll:lllllllll!lllll!UillllillllllllllllllllllllllllllllllllllHl»,''llllinilllllllllllll
DRIE KOEIEN van een veehouder te
Oudendijk, die zijn veeboekje niet had
bijgehouden, werden verbeurd verklaard
EEN DOOVE LANDBOUWER werd op
een onbewaakte overweg bij Zutphen
gedood, door een losse locomotief.
MEJ JOH. NABER, bekend letterkun
dige en strijdster voor de vrouwenbewe
ging, is Vrijdag 1.1. op 82-j leeftijd over
leden.
DOOR EEN AUTO is te Hengelo de
64-j..B. Hobbelink, die per fiets uit En
schede kwam om zijn zoon te bezoeken,
doodgereden.
AARDBEIEN zijn duur. Te Heilo werd
Vrijdag aan de veiling 67-76 ct voor een
dopsje betaald. Veel vraag voor Duitsche
Weermacht en Duitschland.
BIJ HET SCHOONMAKEN viel aan
de Vredenoordkade een vrouw uit een
raam op de tweede verdieping van haar
huis. Ze kreeg een schedelbasisfractuur
EEN RIJWIELHANDELAAR te Zaan
dam moest gedoogen, dat bij hem 200
rijwielbanden in beslag werden geno
men. Hij had ze clandestien in voorraad.
WEGENS HET SMOKKELEN v. graan
naar Belgie zullen te Den Bosch voor
de economische rechter acht personen
terecht staan.
EEN ZAANDAMMER van 30 jaar is
gearresteerd; een jaar lang pleegde hij
allerlei inbraken. Bij huiszoeking vond
men wel eenige autoladingen gestolen
EEN BESCHONKEN BESTUURDER
reed Vrijdagnacht aan de Prinsengracht
te Amsterdam te water. De man, een 33-j
zakenman uit Arnhem, kwam daarbij om
hoewel 3 personen zich te water bega
ven om hem te redden. Aan de wallë-
kant stond, aan wanhoop ten prooi, zijn
vrouw, die geweigerd had in de auto te
stappen, omdat haar man beschonken
was. Hij laat haar met een kind van 3
en een van anderhalf jaar achter.
BIJ DE POLITIE kunnen weer aan
stellingen plaats vinden. Een der eischen
is: Volkomen bereidheid tot. medewer
king aan de opbouw van de Nederl.
staat, ook onder de huidige omstandighe
den, evenals een loyale houding t.o. de
bezettende macht. In te vullen vragen
lijst en afstammingsformulier te krijgen
bij de Commandant marechaussee.
DOOR WAARACHTIGHEID VER
BREEKT MEN ZIJN KLUISTERS.
WERELDNIEUWS
IN WEINIG WOORDEN
VEREENIGDE- STATEN
De V.S. gaven dit jaar al 40 milliard
voor bewapening uit.
Hot aantal personen, in de V.S door
auto-ongelukken om het leven gekomen,
bedroeg de eerste vier mnd van dit jaar
10780; 9390 in zelfde tijdvak van vorig jr.
BRITSCH-INDIE
Op Ceylon kwamen door overstroo
mingen veel personen om.
DNB meldt uit Sjanghai, dat de
Britten een bloedbad aanrichtten- in Dac
ca, Bengalen, toen daar door Indiërs te
rgen deelname van Bengalen aan de oor
log betoogd werd Ook veel Indische vrou
wen en kinderen werden gedood.
ITALIË
Alle Ilaliaansche duikbooten, die in
de Roode Zee opereerden, zijn na een
maandenlange reis in een Italiaansche
haven teruggekeerd. (Ze moesten om de
Kaap).
KRETA is sinds Zondag geheel in
Duitsche en Italiaansche handen. Daar -
mee is door de Spil een nieuw en zeer
belangrijk steunpunt bemachtig'd in de
strijd tegen N Afrika, Egypte met het
Suez-kanaal en Klein-Azië. Naar gemeld
wordt zijn op het eiland -gewonde Duit-
schers op beestachtige wijze verminkt. In
Polen alleen is zulks eerder voorgeko
men. Duitschland zal de schuldigen met
de zwaarste straffen treffen.
INKOMSTENBELASTING.
i'
VERMOGENSBELASTING.
GEMEENTE
2
O fD
O "5
O
G
T3
2
a>
3
n
ft»
<t>
3
Cl
a
w
aj
Cl
5'
C.
3
OQ
3
3
ro
Cf)
7?
tü
3
(IQ ju
fD 3
Crt 3.
oT
t-3
O
23
O
03
n
3
V, 9
X 3
Texel
1939-'40
1255
2116
1686
257
291
10881
37
1323
Texel
1938-'39
1236
2224
1800
275
283
10608
37
1309
Texel
1937-'38
1103
1931
1751
239
271
9919
37
1229
Texel
1935-'36
1047
1726
1648
262
9303
36
Texel
1927-'28
1952
37
Gerekend over het belastingjaar 1939-
1940, zien we het volgende:
BLOEMENDAAL heeft 'het grootste
gemidd. inkomen per aangeslagene
(f 6682), het grootste gemidd. inkomen
per inwoner (f 1891) en grootste gemidd.
vermogen per inwoner (f 18576).
'S-GRAVENLAND is de gemeente met
het hoogste gemidd vermogen per aan
geslagene (f315000).
NEERITTER (L.) heeft het kleinste
gemidd. inkomen per aangeslagene
(f 1255)
DE COCKSDORP
BIJ HET 100-JARIG BESTAAN
VAN DE N.H. KERK.
6 Juni zal het honderd jaar geleden
zijn, dat de N.H. kerk alhier werd inge
wijd en de eerste predikant werd beves
tigd. Ter herdenking van dit feit wordt
Zondag a s. een herdenkingsdienst gehou
den en wel des middags aanvang om
drie uur. In deze dienst zal Ds. Papineau
Salm een herdenkingsrede uitspreken en
zal nog het woord worden gevoerd door
Ds D. E. Boeke, Ds G. C Schellenberg
en Ds. W A. Plug, die in vroeger jaren
de gemeente hebben gediend.
Een stukje historie.
Ter gelegenheid van het 100-jang be
staan van polder Eierland schreef Ds.
Papineau Salm in het toen uitgegeven
feestnummer van de Texelsche Courant
een interessant artikel over de N.H. Ge
meente Eierland.
Eenige jaren na dè indijking, zoo
schreef Ds., is de Hervormde kerk te De
Cocksdorp gebouwd. In 1839 werd met
de bouw begonnen. Op de 6e Juni 1841
werd de kerk do«w Ds. Begeman, van De
Waal, ingewijd en de eerste predikant,
Ds. P. Haesebroeck, bevestigd.
In het notulenboek van kerkvoogden le
zen wij: „De kerk, toren en pastorie der
Herv. Gemeente Eijerland zijn gebouwd
door de bouwmeester Jakob van dei-
Kloot, wonende te Eijerland. Het ameu
blement is aangeschaft door vriendschap
pelijke bijdragen van leden der gemeente
De schoone preekstoel is aangekocht te
's-Gravenhage uit een Engelsch-Presby-
teriaansche kerk (opgeheven in 1822)
voor de som. van f 200 en strekt zijn
standplaats tot eer.
In 1843 is een nieuw uurwerken de to
ren geplaatst, vervaardiger A. van der
Kloot, smid alhier".
De kerk is een zaalkerk met torentje
op de voorgevel. Zij bezit 'n hangende
eiken preekstoel met klankbord en be
kroning. Hierbij behoort een doophek
met gesneden paneelen. Voorts bezit de
kerk twee zilveren avondmaalsbekers, af
komstig uit de protestantsche garnizoens
gemeente te Mechelen.
In de kerkekamer bevindt zich een
wandbord, waarop een voorstelling van
de gelijkenis van de Zaaier en daaronder
een naamlijst van de predikanten. Een
geschenk van Ds. G. C. Schellenberg.
Als stichtingsdatum der gemeente kan
beschouwd worden 6 Juni 1841. Dan van
gen de lidmaatboeken aan. In de loop
van de eerste twee jaren werden onge
veer honderd lidmaten ingeschreven.
Vele van die oude namen worden ook nu
nog aangetroffen. B.v.: Blom, Van der
Kloot, Kikkert, Thomassen, Wetsteen,
Bakelaar, Buis, Witte, Troost, Breen, Van
Lente, Bakker, List. Alderlieste, Boon,
Stoepker; Lagerveld, Gerritsen, enz. De
ze oudste ingezetenen kwamen voor een
deel van oud-Texel en verder grooten-
deels van Flakkee: Ouddorp, Stellendam.
Sommelsdijk.
In 1863 is de kerk vergroot en in 1879
werd het tegenwoordige orgel geplaatst.
Twaalf predikanten en twee gods
dienstonderwijzers-hulppredikers hebben
de gemeente gediend. De eerste predi
kant, Ds. Haesebroeck, stond 10 jaar te
De Cocksdorp en overleed aldaar.
Van vele predikanten leeft nog een
herinnering voort. Soms weet men zich
belangrijke dingen van hen te herinne
ren, soms ook zijn het onbelangrijke klei
nigheden, die zijn blijven voortleven.
Zoo weet men nog te vertellen van
een predikant, die een der kamers van
de pastorie als volière had ingericht en
daar een boom in geplaatst had. „Hij
had een smak veugeltjes".
In de tachtiger jaren bleek het niet
mogelijk een predikant te beroepen (ge
brek aan predikanten of gebrek aan
geld? Wellicht beide.)
Van 18881892 is toen de gemeente
geleid door de heer Niessink en van 1892
1907 door de heer Baxends, beiden
godsdienstonderwijzer-hulpprediker.
5 April 1908 werd cand. D E. Boeke
bevestigd als predikant. Na 20 jaar dus
weer een predikant. Door diens zorgen
kwamen de beide gebouwen voor Chr.
VEEN (N Br.) heeft het kleinst'gemidd.
inkomen per inwoner (f 54,
Bepalen we ons tot TEXEL, dan ont
dekken we, dat, vergeleken bij het jaar
voor de groote wereldcrisis (voor 1929),
het gemiddeld inkomen per aangeslagene
gedaald is met f 266, terwijl het gemidd.
vermogen per aangeslagene zich op
f 37000 heeft kunnen handhaven. De
toename van het aantal aangeslagenen
houdt verband met de stijging van het
aantal inwoners.
belangen tot stand, te De Cocksdorp en
in Zuid-Eierland,-resp. 1911 en 1913.
Door deze gebouwen kon het vereeni-
gingsleven zich beter ontwikkelen. Ook
was het nu mogelijk het zuidelijk deel
van de polder intensiever te be-arbeiden.
Het drukke gebruik, dat door zuster-
kring, meisjesvereeniging en meisjesclub,
jongelingsvereeniging en jongensclub,
Zondagsschool en catechisatie van de ge
bouwen gemaakt wordt, bewijst hun on
misbaarheid.
28 Mei 1916 nam Ds. Boeke afscheid
en een lange vacature volgde. Eerst 25
April 1920 werd cand. G. C. Schellenberg
bevestigd als predikant van Eierland.
Zijn naam leeft nog bij iedere gemeente
lid voort. 4 Oct. 1925 vertrok hij naar
Markelo. Zijn opvolger werd Ds. W. A.
Plug, die van 6 Juni 1926 tot 11 Maart
1934 de gemeente diende. Na zijn ver
trek naar Bredevoort werd 27 Mei 1934
cand. J. Papineau Salm bevestigd als
predikant.
Zoo is de hervormde gemeente in de
jubileerende polder al bijna een eeuw
oud.
Evenals de polder heeft zij tijden van
voorspoed en tijden van tegenspoed ge
kend. Veel is er veranderd in de voor
bijgegane jaren, zoo besluit Ds. Papineau
Salm, maar gebleven is de prediking van
't Evangelie, dat nooit verandert. En het
mag met dankbaarheid geconstateerd
worden, dat er bij velen een verlangen
leeft naar dat Evangelie. Daarom zijn de
mogelijkheden nog vele.
De laatste weken is de kerk grondig
onder handen genomen.»De ramen zijn
hersteld, de muren opnieuw gepleisterd
en gegeeld. Maar er is meer te doen en
ook daarvoor hoopt de kerkvoogdij de
noodige middelen te vinden. De „bus
voor herstel der kerk" wordt niet ver
geten en dat geeft moed voor de toe
komst.
Als jubileumgeschenk werd door de
gemeente in weinige weken een bedrag
van over de f 200 bijeengebracht. Hier
voor zal een zilveren doopbekken met 'n
eikenhouten voetstuk worden aange
schaft.
OUDERAVOND O.L. SCHOOL.
Donderdagavond 29 Mei werd in de
O.L. School een ouderavond gehouden,
die. door 20 ouders werd bezocht.
Nadat de vooz. van de Oudercommissie
dë heer J.Westdorp, de vergadering had
geopend, deed hij enkele mededëelingen
aangaande genomen besluiten in de ver
gadering van de Oudercómmissie: het
aftredende lid van de Ouderraad, de heer
A. Blom. werd herkozen; voor alle school
kinderen zullen gymnastiekschoenen
worden aangeschaft.
Hierna werden de notulen van de vo
rige vergadering door de secretaris gele
zen. Aangezien er verder geen huishou
delijke .zaken waren af te handelen kon
dadelijk begonnen worden met de rond
vraag. De heer F. de Grave vraagt, of de
verkorte schooltijden en in verband daar
mede het verrichten van huiswerk, nog
van nadeelige invloed is geweest op de
vordering op school. Het hoofd der school
antwoordt hierop: Natuurlijk moesten de
kinderen eerst even op gang komen, doch
toen liep alles uitstekend. De resultaten
van het huiswerk zijn over het algemeen
zeer meegevallen. Hoofdzakelijk werd re
kenen mee naar huis gegeven en met
rekenen zijn de kinderen zeker niet ach
teruit gegaan. Ook de andere vakken
hebben er weinig onder geleden. Alleen
voor de eerste klas was het wel een
nadeel. Hier werd te veel de persoonlij
ke leiding gemist. Enkele uitzonderingen
daargelaten werd er van de zijde der
ouders veel medewerking ondervonden
bij het te verrichten huiswerk.
In de pauze werd, dank zij de goede
zorgen van Mevr. Zondervan een kop
chocolade met een koekje gebruikt. Na
de pauze vertelde de heer Zondervan
een en ander over het nut van lichame
lijke oefening, een en ander verduidelijkt
door lichtbeelden. Te half 12 werd de
bijeenkomst gesloten.