v
t
TOEN OP TEXEL VOOR HET EERST GEVLOGEN WERD
De Avonturen van
Robinson Crusoë.
|P
£v\; M
VOOR DE JEUGD. ||||||||||||||||||-
EEN OVERALL,
VAN ALLE GEMAKKEN VOORZIEN
BRIEVENBUS.
Beste Jongens en Meisjes.
Ik weet niet, hoe jullie er over den
ken, maar ik vind, dat de vier weken,
die er sinds onze vorige Brievenbus weer
voorbij zijn gegaan, met sneltreinvaart
zijn omgevlogen. Wanneer het zo door
gaat, denk ik wel eens, is het over een
paar weken al Sinterklaas. Dat lijkt na
tuurlijk maar zo, maar.jonge, jonge,
wat vliegt de tijd. Laten we elke minuut
daarom goed besteden. Hier steek ik
van wal met het beantwoorden van jul
lie briefjes.
IETJE DE WIT; Heerlijk, zeg, Iet, dat
zwemmen aan de Schans. Zie je Hannie
daar ook wel eens? Die vindt het ook zo
fijn Vond je het moeilijk, een opstel over
de film te maken? Ik vond het een aar
dige historie en ik denk wel, dat het
verhaal zich gemakkelijk laat navertel
len. Schrijf je nog eens over Ko? Hoe
oud is ze? Houdt ze van lezen? TRIJ-
NIE en PIETJE EELMAN: Jullie kwa
men nog net op tijd, hoor, zoals jullie
zien. Heeft het oplossen jullie zweet
druppels gekost? GIJS KEIJZER: Dus
jij bent ook al aan het makreelvissen
geweest? Je moeder was zeker blij, want
al schrijf je daar niet over je kwam
toch niet met lege handen thuis?
JANNA M. JONKER.Arme konijntjes...
die hebben van het mooie weer dus
weinig plezier gehad. Heb je er nu niet
eentje meer? Intussen word jij iedere
dag een beetje beter en zeker is het net
zoals dokter zegt: Het komt in orde, al
auurt het wat lang. Nog naar de film
geweest, Janna? IDA KOK; Ik heb
er van gehoord, Ida. Jij mocht mevr.
Brederode een ruiker aanbieden Dat
was een groot feest, waar jij als een van
de jongste patientjes bij tegenwoordig
mocht zijn. Ik heb je op de filmmiddag
niet gezien en had toch ook met jou wel
eens kennis willen maken. JACOB
DIJKER: Jij zorgt maar weer flink voor
de kachel met die zakken vol dennen
appels. Het is er nu de tijd voor. Ook
voor het verkoopen van jonge konijn
tjes. Hoeveel heb je er voor die tien gul-
F\
H
15
EEN FIJNE SLAAPZAK.
In de openlucht kamperen is toege
staan, maar tussen middernacht en 's
morgens vier uur moet je binnen de
muren zijn, eventueel van een schuur of
boerderij in de buurt van het kampeer
terrein. Hier heb je een ideetje voor het
geval je zelf een slaapzak wilt maken.
De maten zijn voor een volwassene aan
gegeven. Voor jullie zelf neem je de li
chaamslengte plus nog 20-30 cM. De bui
tenkant is van zeildoek, aan de binnen
kant wordt daar een oude wollen deken
tegenaan genaaid. Je ziet wel, hoe dat
naaien moet gebeuren. De bedoeling is
namelijk, dat de ruimte tussen deken en
zeildoek wordt opgevuld, liefst met ka
pok uit een of andere oude matras en
anders met hooi, stro of wat je er maar
voor kunt gebruiken
den gegeven? AAT VAN LIERE: Dat
was me een feestmaand, Aat, met die 2
verjaardagen. Nog wel gefeliciteerd,
hoor. En straks nog een uitstapje naar 't
Land van de Kool, naar Langedijk. Goe
de reis ADA MAARSCHALKER-
WAARD; Lid geworden van de Rijs wij k-
se Zwemvereniging. Flink zo. Het is bij
na niet te geloven, dat er nog flinke kin
deren zijn, die wel gelegenheid hebben
om zwemmen te leren, maar die het niet
doen. Akelig weer hebben we hier ook
gehad, Ada, maar je weet.... met een
boekje in een hoekjewat kan het
weer je dan deren Het Fotohoekje is al
een tijdje „leeg". Daar moet ik nodig
weer eens aan beginnen. JOOP GIELES:
Je moogt graag eens met je vader in de
drukkerij komen kijken, Joop. Heeft va
der nog verlof? Kom liefst op een Woens
dag, desnoods op een Maandag. Dan heb
ik de meeste kans gelegenheid te vinden
om je van een en ander te vertellen. An
dere dagen gaat dat moeilijk, omdat er
heel wat werk aan de winkel is. ANNIE
BARHORST; Mooi weer, een stralend
schoone bloementuin, tevreden mensen.
wat kan de wereld toch mooi zijn. Dui
zend maal duizend maal jammer, dat die
akelige oorlog zoveel bederft. Maar net
zo goed als na de strengste winter de zon
eenmaal herrijst en de natuur weer op
bloeit, zullen we aannemen, dat ook deze
bange tijd wel weer voorbij gaat om dan
plaats te maken voor een, waarin alle
mensen weer gelukkig en tevreden kun
nen leven. Het zag er voor Jacky Blair
in de film ook niet zoo mooi uit, maar 't
liep gelukkig goed af. Ook al een opstel
gemaakt, Annie KLAAS GIELES:
Wie wil, die kan, Klaas. Jij wilt zwem
men leren.dus leer je het ook. Bad
meester Van Beek verstaat de kunst heel
goed. Volhouden dus. GERARD HOP
MAN: Het is met het weer niet gauw
goed, Gerard. Wat een geluk, dat wij
mensen daarover niets te commanderen
hebben. Anders zou er aan de ruzies
geen eind komen. We moeten het nu ne
men zoals het is en maar wat verkoeling
zoeken, wanneer het kwik naar de 80 gr.
gaat. RINSKE DIJKER. Jij bent 'n flin
ke meid, hoor. Een huishouden met zes
kinderenjij bent oud genoeg om
te weten, dat daar wat nodig is. Kranig,
dat je zo meehelpt met sokkenbreien en
brandstofverzamelen voor zwart-Jan.
Die lust straks ook weer heel wat en
zelfs nu wel, wanneer de kachel er bij
moet om het petroleumstel te vervangen.
Alleen raadseloplossingen ontvangen
van GERDA BAKKER en DINA SMIT.
Hier zijn de oplossingen:
221. Pop van een vlinder, sneeuwpop,
enz. 222. Tamboer, schillenboer, boer uit
het kaartspel, enz. 223. Piet, Jan, Ba
rend. 224. Turkije, Turk, turf. 225. Haas,
baas, kaas, gaas. 226 Klepel, lepel. 227.
De zon, 228. Elburg (Niet IJselmonde of
Lemmer. De naam moest met „el" be-
binnen, niet met de letter „el". IJsel
monde ligt bovendien niet aan het IJsel-
meer). 229 Nat. 230. Beschuiten, schom
melschuiten, naaimachineschuitjes, enz.
DE PRIJSYVINNERS.
Zoals jullie weten: Loten doen we niet.
Van ieder briefje, dat ik ontvang, houd
ik aantekening. Wie drie, vier of vijf
maal een streepje achter zijn naam heeft
gekregen dit hangt van het aantal
kinderen af komt voor een prijs in
aanmerking. Vandaag zijn de gelukki
gen:
AAT VAN LIERE, jaar, Oost.
ANNIE BARHORST, 8 jaar, Eierland.
JOOP GIELES, 12 jaar, Den Burg.
Jullie moogt zelf uitzoeken in de
Boekhandel. Op verzoek wordt het boek
toegezonden.
Vanwege de zomerse dagen zal ik
voorlopig geen raadsels meer opgeven.
Wel kunnen jullie evengoed briefjes
schrijven en evengoed blijven meedingen
naar een prijs. Die briefjes ontvang ik
dan graag niet later dan Dinsdag 29 Ju
li. Geniet onderwijl maar heerlijk van
de frisse lucht, ga zwemmen leren
Hoef ik die raad nog wel te geven?
Schrijf me jullie avonturen en andere
belevenissen tegen het einde van de
maand.
Met vriendelijke groeten,
Jullie OOM KO.
1 Juli 1911: Voor de eerste keer
een vliegmachine op Texel.
,,'t Is of de duivel er in zit!"
dachten toeschouwers, van wie
de meesten maar liefst op „vei
lige" afstand bleven....
YVie het gelag moesten betalen.
„Vliegdemonstraties nabij Den Burg
op Texel! Gedurende de kermisdagen, op
30 Juni, 1 en 2 Juli 1911. Aviateurs
Schuurman en Darioli, Parijs!"
Met vette letters staat het in de Texel-
sche Courant van Donderdag 29 Juni
1911 in een advertentie over twee ko
lommen. En dan volgen er nadere bij
zonderheden: Er zijn kaarten voor drie
dagen te bekomen (op naam) a f 1,50
voor de eerste en f 1,voor de tweede
lang op het vliegterrein; de dagkaarten
kosten resp. f 0,80 en f 0,50, terwijl de
gewone entreekaarten, die na het ver
laten van het terrein ongeldig zijn, tegen
l' 0,50 en f 0,30 verkrijgbaar zijn, resp.
bij de heer J. G. Ph. Pisart, Apotheek,
Weverstraat, bij de pennm. B. C. Lap
Dz; en aan de ingang van het feest
terrein. De aankondigmg besluit met:
,.Op nader bekend te maken dagen en
uren zal gelegenheid worden gegeven de
vliegmachine te bezichtigen tegen beta
ling van 25 cent per persoon,
Onderteekening: „Het Comité".
Arme comité-leden.... in financieel
opzicht werd het een fiasco en de de
monstratie zelf stelde ook te leur.
Het liep de vliegers niet mee: Vier
weken tevoren hadden dezelfde avia
teurs te Alkmaar een demonstratie gege
ven. Daar had zich een ernstig incident
voorgedaan, dat weliswaar geen slacht
offers had geëischt, maar dat de Alk-
maarders toch de schrik om het hart
deed slaan. De Redactie van de Texel-
sche Courant, daartoe door het Alk-
maarsche Vliegcomité uitgenoodigd,
woonde de demonstraties aldaar bij
Evenals de bewoners van de Kaasstad
zelf had zij nog nimmer een vlieg
machine door de lucht zien zweven en
zij was danook vol bewondering vanwe
ge deze prestaties: ,,'t Is een indrukwek
kend gezicht, de mensch als een vogel
zich boven onze hoofden te zien ver
heffen! Het duurde evenwel heel lang,
voordat de piloot, Darioli, uit Parijs, in
zijr. toestel stapte; Het moest beslist
windstil zijn, anders was het spelen met
je leven. Wachten duurt lang en
vcoral het wachten op de eerste vlieg-
tiomonstratie van je leven. Was het
wonder, dat het comité bij monde van de
secretaris zijn misnoegen over het uit-
103. De lama's werden spoedig zo mak
en handelbaar, dat Robinson besloot hen
voor een ander doel te gebruiken. Niet
alleen als vrienden maar ook als last
dieren waren ze bruikbaar.
104 Om hen voor dit doel te gebrui
ken, moest hij eerst pakzadels vervaar
digen. Daar Robinson een handige baas
was, kostte dat hem niet veel moeite.
105. Van taaie dunne twijgen vlocht
hij twee manden, welke hij door ge
vlochten grastouwen met elkaar verbond
Hij behoefde nu in de drukkende hitte
niet meer van die zware lasten te sjou
wen.
(Foto-archief Tex. Crt.)
stel luchtte?! Eindelijk toch steeg Darioli
op: hij maakte een prachtige vlucht en
zette zijn kist onder gejuich zonder on
gelukken weer aan de grond
Dc redactie van de Texelaar
(anno 1911) ontkomt aan groot
gevaar
Daarop nam de piloot Schuurman uit
Alkmaar in de machine plaats, ook hij
was spoedig „los" In enkele minuten
werden mijlen afgelegd en na ongeveer
tien minuten keerde het toestel terug.
„Toen" zoo gaat de verslaggever ver
dei, „....we zijn niet in staat de ge
voelens van dat oogenblik te beschrij
ven; toen gebeurde er iets vreeselijks.
Inplaats van op het vliegterrein kwam
het toestel neer tusschen de toeschou
wers, onder wie ook wij ons bevonden.
Ei ontstond een geweldige paniek, ieder
was slechts op redding van het veege lijf
bedacht. Het mag een wonder heeten,
dat niemand eenig letsel bekwam. Het
toestel werd door een rijtuig in zijn
vaart gestuit.
Geen wonder, dat het Texelsche co
mité met een enorm aantal toegangsbe
wijzen bleef zitten! Iedereen was opge
wonden bij het vernemen van de sensa-
tioneele aankondiging der demonstratie
en iedereen wilde daar getuige van zijn,
doch op een afstand.
Op de drukste dag hebben we niet
meer dan 150 kaarten verkocht, aldus de
lieer Pisart, wie het „vliegfeest" nog
helder voor de geest staat en met wie
we deze week daarover een praatje
maakten. De meeste menschen keken op
groote afstand eerbiedig toe.
De eerste dag kon tengevolge van de
krachtige wind niet worden gevlogen,
maar de volgende avond (Zaterdags) had
de eerste vlucht plaats. Darioli was in
een ommezien in de richting van De
Waal verdwenen, aldus de heer Pisart,
tenminste.... toen-ie eenmaal los was,
want dat had heel wat voeten in de
aarde. Bij de start moesten verscheidene
personen een handje helpen. Ze moesten
het toestel zoo lang aan de staart vast
houden, tot het juiste moment voor de
start was gekomen. De motor maakte
een helsch kabaal en veroorzaakte een
zuiging van je welste. Menig hoed en
pet werd door de krachtige luchtver
plaatsing afgerukt. Alleen de „dappe-
ien" durfden danook hun medewerking
te verleenen. Let wel Er was nog
nooit een vliegtuig op of boven Texel
geweestMaar niet alleen de menschen,
ook de dieren hielden hun adem in, toen
Darioli zijn waagstuk begon: De schapen
holden als bezetenen door de wei
Zondags stak het weer opnieuw een
spaak in het wiel en de volgende dag,
sloeg na een geslaagde vlucht de pro
peller bij de landing aan splinters. De
piloot gaf de moed echter niet op: Dins
dag zou hij het nog eens probeerenBij
bekkenslag werd daarvan door de om
roeper den volke kond gedaan; Velen be
gaven zich tegen achten naar het terrein
(aan de Waaldeiweg, bij Manco) en ook
van buiten Den Burg waren velen toe
gestroomd, doch ook nu moesten de toe
schouwers worden teleurgesteld: de meu
we propeller bleek niet bij machte het
toestel op de wieken te brengen:
„De groote vogel", zoo zegt de verslag
gever, ging wel vlug over het land, maar
van opstijgen was geen sprake. Toen
vond de piloot het welletjes. De machine
werd gedeeltelijk gedemonteerd en per
vaartuig werd ze naar de vaste wal
vervoerd"
Het „vliegwonder" was toen nog ge-
ïuime tijd op Texel het gesprek van de
c'ag. Ook de Comité-leden en de aan
deelhouders behielden een herinnering
aan dit vlieg„feest". Diep waren zij te
leurgesteld vanwege de geringe belang
stelling op het terrein zelf en Dari
oli moest toch zijn duiten hebben. Of die
nu was neergetuimeld ten aanschouwen
van een duizendkoppige menigte of in
alle stilte z ij n risico was evengroot.
Maar de organisatoren van dit evene
ment waren hem niet minder dan dui
zend gulden schuldig.
Illlllllllllllllll
HOE LAAT
Illlllllllllllllll
BUSDIENST TH. REUVERS.
Van De Cocksdorp: 8 en 16.15 uur.
Van Den Burg: 11 en 17.30 uur.
Zondags: Van De Cocksdorp 9.30.
Van Den Burg: 11.
BOOTDIENST
TEXEL— DEN HELDER v.v.
Van Texel: 7.45; 14.—; 17.30
Van Den Helder: 9.30; 16.10; 19.
BINNENLAND
VASTGESTELDE VERVOERPRIJZEN.
De volgende prijzen voor vervoer met
huurauto's moeten aan het publiek in re
kening worden gebracht:
1. Gemeenten boven 50,000 inwoners:
a) voor auto's met taxameter, tot 10
km. buiten de gemeentegrens:
1) een zgn. „eerste aanslag" van f 0,50
waarvoor kosteloos wordt voorgeleden
en vervolgens tot 1000 meter belast
wordt gereden;
2) f 0,10 voor elke volgende 500 meter
of gedeelte daarvan, binnen de gemeen
tegrens afgelegd.
3) f 0,20 voor elke 500 meter of gedeel
te daarvan buiten de gemeentegrens af
gelegd tot adres bestemming passagier.
b) voor auto's met of zonder taxameter
indien de bestemming is gelegen opmeer
dan 10 km. van de gemeentegrens: f 0,15
per afgelegde kilometer of gedeelte daar
van, te berekenen over de geheele, dooi
de auto af te legggen afstand van gara
ge tot garage;
c) voor auto's zonder taxameter, voor
ritten, waarbij de grens der gemeente
niet wordt overschreden:
f 0,30 voor iedere met passagier(s) af
gelegde of aangevangen 1000 meter rit-
lengte, met een minimum van f 0,75 per
rit.
2. Gemeenten tot 50,000 inwoners; Dit
tarief namen we Woensdag reeds op.
BRIDGE-RUBRIEK.
PROBLEEM no. 5:
NOORD
Schoppen A 10 6 5
Harten 4 2
Ruiten 5 4 3 2
Klaveren A B 7
WEST OOST
Schoppen H V 8 4 3 Schoppen B 9 2
Harten V 9 7 3 Harten B 10 6 5
Ruiten 8 Ruiten 9
Klaveren II V 9 Klaveren 8 5 4 3 2
ZUID
Schoppen 7
Harten A H 8
Ruiten AH VB 10 7 6
Klaver 10 6
Z speelt dit spel in 7 ruilen.
Wanneer Z eerst zijn slagen telt, ziet
hij, dat hij 12 slagen kan maken. Daar
van snijden geen sprake is, is 'n dwang
positie de eenige kans. Hij telt de nut
tige kaarten, die eenig tegenstander kan
iiebben en komt tot 3: de Schoppen V of
B om N's 10 te beletten een slag te wor
den en Klaveren H en V, waarvan er 1
dient om de Klaveren A er uit te dwin
gen en de andere om de Klaveren B te
nemen. W komt uit met Schoppen H,
heeft dus kennelijk de Schoppen V. Als
hij ook de Klaveren H en V heeft, is er
misschien een dwangpositie mogelijk;
noodig is, dat O's Schoppen B de nutti
ge Schoppen V van W niet tot nutteloos
degradeert.
Het spel verloopt als volgt: na Schop
pen A wordt onmiddellijk Schoppen na
gespeeld, welke door Z getroefd wordt.
Vervolgens worden de vijandelijke troe
ven er uitgehaald. Nu komen Harten A,
H en 8, de laatste getroefd in N. Weder
om volgt in N een Schoppen, die Z troeft
(O speelt de B er bij). Als Z een aantal
troeven heeft uitgespeeld, ontstaat op het
moment, dat Z nog 3 kaarten in handen
heeft deze situatie:
NOORD
Schoppen 10
Harten
Ruiten
Klaveren A B
WEST OOST
Schoppen V Schoppen
Harten Harten B
Ruiten Ruiten
Klaveren H V Klaveren 8 5
Schoppen
Harten
Ruiten 6
Klaveren 10 6
ZUID:
Inderdaad heeft W nu 3 nuttige kaar
ten over. Z heeft n 1 vaste slagen
(Ruiten 6 en Klaveren A), waardoor de
dwangpositie daadwerkelijk ontstaat. Z
speelt zijn laatste Ruiten uit. Gooit W de
Schoppen V weg, dan wordt N's Klave
ren B geëlimineerd, waarna de Klave
ren A en Schoppen 10 voor de resteeren-
de slagen zorgen. Gooit W echter de
Klaveren V, dan wordt de Schoppen 10
in N gespeeld, waardoor de Klaveren A
en B voor de laatste slagen zorgen.
Als bij het toepassen van de n1 for
mule blijkt, dat 't aantal slagen niet toe
reikend is, moet men beginnen met die
ontbrekende slagen af te geven. v.D.
PROBLEEM No. 6:
NOORD:
Schoppen A 9 7 2
Harten 6 5 4 2
Ruiten 8 3
Klaveren A 9 6
WEST: OOST:
Sch. H VB 10 64 Schoppen 8 5
Harten V 10 Harten H B 9 8 3
Ruiten 2 Ruiten 10 6 4
Klaveren V B 10 3 Klaveren 8 7 2
Schoppen 3
Harten A 7
Ruiten AHVB9 75
Klaveren H 5 4
ZUID:
Z speelt 6 Ruiten. v. D.
