87600
TEXELSCHE COURANT
53ste Jaargang
Zaterdag 6 September 1941
Eerste blad No. 5582
—Victorie
vvvvvv vvvvvvvvvv
want Duitschland
wint voor Europa
op alle fronten.
VVVVVV vvvvvvvvvv
GOUDEN JUBILEUM TEXELS FANFARE.
Uitgave
NV. Boekhandel en Drukkerij
v. h. Langeveld en De Rooij
Den Burg Telefoon 11
VERANTWOORDELIJK REDACTEUR:
G. Joh. Duinker. Parkstr. 10, Den Burg
LIJF- EN WAPENSPREUKEN.
10. AMAT VICTORIA CURAM.
De overwinning heeft de zorg lief.
Van Sorgen e.a.
TER OVERDENKING.
BELOVEN.
Beloven! We beloven gaarne en o
zoo veel. Veel behven en weinig ge
ven doet kinderen en gekken in vreug
de leven" zegt een aloud rijmpje. Het is
ook zoo gemakkelijk. Mctar minder ge
makkelijk is het nakomen van een be
lofte. Daaraan moeten we meer den
ken. We mogen noch ons zelf noch an
deren iets belovenwat we niet kunnen
volbrengenwe moeten noch ons zelf
noch anderen iets wijs willen maken.
Belofte maakt schuld" is óók 'n spreek
woord, waarvan de innerlijke beteeke-
nis aan te velen ontgaat. Tusschen be
loven en doen mag geen afstand ga
pen. Laten we daarom liever minder
gul zijn met allerlei beloften en geen
verwachtingen wekken die we niet
kunnen vervullen. Beloften moeten ge
houden worden. Een man een man,
een woord een woord.
Welnu.11
ZONDAG, 7 September 1941.
Illlliilllll VOOR HOOFD EN HART. |||ll|||||l>
ZONDAG
Geen mensch is alleen wijs genoeg.
MAANDAG.
Weinige weten hoeveel men weten
moet, om te weten, dat men niets weet.
DINSDAG.
't Moe-s-t: dat houdt ons aan de praat
't Móét: dat voert ons tot de daad.
WOENSDAG.
Getuig met daden steeds, wat geest
ei in u woont.
DONDERDAG.
Als iemand het op het geluk laat
aankomen, dan komt het geluk niet op
hem aan.
VRIJDAG.
'I Verstand van de jeugd is niet een
vat, dat gevuld moet wordenf het is
een haard, waarin het vuur ontstoken
moet worden.
ZATERDAG
Zoo gij u goede menschen op wilt
voeden,
Veins niet, wie ge ook zijt, wees die
ge zijt.
Waar de kinderen een rol vermoeden
Zijt gij 't spel èn al uw invloed kwijt.
(N. Beets).
HOE LAAT
DE ZON.
Za. 6 Sept. op 6.58; onder 20,17
Zo. 7 Sept op 7.onder 20,15
Ma. 8 Sept. op 7 02; onder 20.12
Di. 9 Sept. op 7,04; onder 20,10
Auto's en rijwielen (afgeschermd) licht
op: een half uur na zonsondergang.
Verduisteren: van zonsondergang tot
/.onsopgang.
DE MAAN.
Za. 6 Sept. op 20,35; onder 7,38
Zo 7 Sept. op 20,58; onder 8,45
Ma. 8 Sept. op 21.21; onder 9 50
Di. 9 Sept op 21.46; onder 10.55
Laatste Kwartier 21,31
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Za. G Sept. 10,43 en 23,
Zo. 7 Sept 11,17 en 23,34
Ma. 8 Sept. 11.51 en
Di. 9 Sept. 0,07 en 12,24
Aan Zwembad De Schans een half
uur eerder.
Springtij 6 en 21 September
NEDERLANDERS!
KENT UW PLICHT.
Hier is het Gironummer
van de Nederlandsche Am
bulance van het Vrijwilli
gerslegioen Nederland:
WAT EK GEBEURDE....
G SEPTEMBER:
1522: Magelhaen's expeditie keert na
haar eerste reis om de wereld in
Spanje terug.
1757: De Fransche staatsman Lafayette
geboren.
7 SEPTEMBER:
1426: De Leuvensche Hoogeschool ge
sticht.
1756: De dichter W. Bilderdijk geboren
1937: De tooneelspeelster Esther De
BoerVan Rijk overleden.
8 SEPTEMBER:
1628: De Spaansche zilvervloot door
Piet Hein veroverd.
1783: Geboortedag van de stichter der
Volkshoogescholen, de Deensche
dichter N.F.S. Grundtvig.
'J SEPTEMBER:
1737: De natuurkundige Galvani te Bo
logna geboren.
1886: Ter bescherming der auteursrech
ten wordt de Berner-conventie ge
sloten.
DISTRIBUTIE.
Inleveren bonnen winkeliers.
Winkeliers dienen op de voor hen be
stemde -dagen in te leveren de volgende
bonnen en wel vóór 's morgens 12 uur.
Voor suiker: alle bonnen 107 en nog
hoogstens 9 stuks van no. 105 oud, be
wijsje MD 201a gebruiken.
Voor koffie: alle bonnen 108 en nog
hoogstens 9 stuks van no. 104 oud, be-
wijsje MD 201a gebruiken.
Voor brood: alle bonnen 33 van de
bloem-en broodkaart en de nieuw geldig
te verklaren bon.
Voor gebak: (zie brood). Bewijsje MD
201b gebruiken.
Voor tarwebloem: alle bonnen 30, 31.
32 en 33 opgeplakt in veelvouden 'van 20
sluks. (Iedere 20 bonnen is 10 rantsoe
nen) Bewijsje MD 201b gebruiken.
Voor rijst: alle bonnen 110 en bon B
alsmede nog 9 bonnen (102 en A) oud.
Bewijsje MD 201b gebruiken.
Voor havermout of gort: alle bonnen
111 en_bon B alsmede nog hoogstens 9
stuks van bon ,,44 en A" en 9 v. 45. Be
wijsje MD 201b.
Voor vermicelli of maizena: alle bon
nen 112 nog hoogstens 9 bonnen van 54
en 9 van 55. Bewijsje MD 201b.
Van de boter- en vetkaart: alle bonnen
29 en 30 opgeplakt volgens voorschrift,
voor boter- en vetbonnen afzonderlijke
be wijsjes MD 201 gebruiken.
Voor kaas: alle bonnen 30, 31, 32 en 33
er. de nieuw geldig te verklaren .bon. M.
D. 201c gebruiken.
Voor eieren: de bonnen 33, bewijsje
MD 201c gebruiken.
Voor vleeschwaren: alle bonnen 33 en
nog hoogstens 9'/2 rantsoen van de oude
bon 32. Bewijsje MD 201.
Voor vleescli (slagers op Maandag) al
le bonnen 33 en nog hoogstens 99l/2 rant
soen van de oude bon 32. Bewijsje MD
201 E.
Voor melk: alle bonnen 33 en de nieu
we bon.
Voor aardappelen, uitsluitend ófe bon
nen 33 (3 kilo) en bon 34 (4*/s kilo). In-
levenngsdag Vrijdag Bewijsje MD 201.
Voor jam: alle bonnen 109 en nog
hoogstens 9.bonnen 103 oud. Bewijsje M.
D. 201a gebruiken.
De winkeliers worden er op gewezen,
dat alle bonnen behoorlijk opgeplakt op
de juiste vellen en met de voorgeschre
ven ontvangslbewijsjes worden inge
vuld. De bonnen dienen goed droog te
wordeiv aangeboden. De ontvangstbewijs
jes moeteit geteekend zijn door de zaak
voerder. Van de wekelijksche artikelen
mogen de nieuw geldig verklaarde bon
nen worden bijgevoegd Van de 4-weke-
lijk^che artikelen mogen geen nieuwe
bonnen worden ingeleverd.
AFHALEN BOTER- EN
VETKAARTEN VREEMDELINGEN.
De distributiédienst deelt ten gerieve
van de vreemdelingen, welke hier op
Texel werken, mede, dat zij die nog niet
in het bezit zijn van een nieuwe boter-
of vetkaart deze alsnog af kunnen halen
op Donderdagmorgen 11 September a.s.
aan het distributiekantoor. Bij het afha
len van een vetkaart dient het juist in
gevulde formulier MD 100 overhandigd
t'e worden.
De Distribufiedienst.
PRAATJE OVER GEMEENTEWAPENS
VII.
DE ROL VAN ÏIET ANKER.
We gaan nu eens uitvisschen, waar de
zeevaart, die vanouds in ons volksleven
zoo'n belangrijke rol heeft gespeeld, in
gemeentewapens haar weerspiegeling
vindt en wel in het bijzonder in de vorm
van het allen bekende anker
Of het anker juist aan de zeevaart
moet herinneren? Neen, dat is niet nood
zakelijk. We kunnen het immers ook be
schouwen als het symbool (zinnebeeld)
van de hoop; deze beteekenis is .vermoe
delijk ontleend aan de Bijbel, Hebr. 6
16~19( waarin sprake is van „een anker
der ziel, hetwelk zeker en vast is en in
gaat in het binnenste der voorhangsels";
liet zou moeten dienen „om de voorge
stelde hoop vast te houden". In figuur
lijke zin heeft het anker de beteekenis
an hulp en toeverlaat. Maar aan de
werkelijke beteekenis mogen we vrij ze
ker denken, wanneer we het wapen van
Texel, Delfzijl en Venlo beschouwen.
TEXEL is al meer dan dui
zend jaar een eiland en
heeft reeds sinds overoude
tijden met de zee en de
zeevaart te maken. Het wa
pen dezer gemeente ver
toont op een gouden schild
twee roode leeuwen, die op een omge
keerd anker staan.
DELFZIJL dankt zijn ontstaan aan de
waterwerken, welke daar werden ge
sticht om Fivelingo op de Eems te doen
loozen (Zijl=sluis). Het plaatsje nam
dra in bloei toe en werd zoo belangrtjk
op de duur, dat bij de sluizen een sterkte
werd aangelegd, welke in Alva's tijd in
een vesting werd herschapen. Handel,
nijverheid en scheepvaart namen een
hcoge vlucht. Daar spreekt het wapen
van. Behalve een anker vertoont het een
Mercuriusstaf en een hamer. De z. g.
schildhouders van 't Delfzijlsche wapen
spreken ook een woordje^mee. Rechts
Na de vernietiging van
bolsjewisme en plutocratie.
Aan een artikel in de „Deutsche
diplomatisch-politische Korrespon-
denz" is het volgende ontleend.
Het gaat. om de doelstelling van de
asmogendheden.
- De samenkomst van de leiders
der asmogendheden juist op de
plaats,- waar de verdedigers der Eu
ropeesche beschaving de beslissen
de slag tegen het bolsjewisme strij
den, is voor alle volken, die de
strijd hunkerend gadeslaan, van de
grootste symbolische en historische
beteekenis. Strijd en vernietiging
van het bolsjewisme, dat was de
strijdtroep der beide bewegingen
van de aanvang af. Nationaal-soci-
alisme en fascisme zijn vastbeslo
ten, in het besef van hun verant
woordelijkheid jegens Europa ook
in dit levensgebied een einde te
maken aan het gevaar en de drei
ging der wereldrevolutie voorgoed
onmogelijk te maken.
De asmogendheden willen op
het Eu ropeesche vasteland de voor
waarden scheppen voor een samen
leving in eendracht, welstand en
veiligheid. Op dit gebie'd is reeds
veel verricht. Vooral in het zuid
oosten is op initiatief van de as de
weg naar de nieuwe ordening be
treden; aan het einde van die weg
moet niet een tweede Versailles,
maar een verzoening staan.
Tegenover de aanspraak van
communistische en plutocratische
slavenhouders, die hun even uni
verseel programma van heerschap
pij over de volken willen verwe
zenlijken, staat het vaste besluit
der as-mogendheden, dat zij niet
zullen rusten, voor in weerwil van
alle vijanden en afgunstigen de on
afhankelijkheid, vrijheid en een
dracht der Europeesche volken
zijn bevochten.
Op de vraag, of het program
ma van de asmogendheden een uit
sluiten van Engeland van het Euro
peesche continent bevat, verklaar
den bevoegde Duitsche kringen-
Zeer zeker zal Engeland in de toe
komst van het Europeesche conti
nent worden uitgesloten, indien en
zoolang het in zijn huidige menta
liteit volhardt en zoolang het Eu
ropa beheerschen wil.
J.
zien we Mercurius (God van de Handel)
met zijn staf en een welgevulde buidel;
links het beeld der Nijverheid met ha
mer, rad en aambeeld. Een fraai voor
beeld derhalve van een wapen, dat ons
wat over de geschiedenis van de stad, te
vei tellen heeft.
De Legende van de H. Clemens.
Het anker van Steenw4$k heeft met de
zeevaart vrij zeker niets te maken.
Hieraan is de legende van de H. Cle
mens I Romanus verbonden; hij zou op
last van Keizer Traja
nus aan een anker zijn
vastgebonden en toen
in zee zijn geworpen.
Nochtans gaf de zee
haar buit terug. Nog
houdt dp Groote Kerk
van Steenwijk, aan St.
Clemens gewijd, de herinnering aan deze
martelaar levendig; vermoedelijk was
hij de schutspatroon van Steenwijk. Dat
men niet voorbarig conclusies moet trek
ken bewijst Sty-Philipsland (Zeeland).
Hoewel het plaatsje naar St. Philippus
werd genoemd, nam het St.-Pieter tot
kerkpatroon aan.
Venlo was een Hanze-stad.
Venlo's wapen ziet er wat vreemd uit
met zijn halve leeuw (zooals we die van
het Zeeuwsche wapen kennen) en aan de
linkerzijde een afgebroken dubbele
staart. Onderaan vertoont het een anker,
dat weer op scheepvaart wijst, We moe
ten teruggaan naar het jaar 1343, toen
de stad van Reinoud II van Gelre het
stapelrecht verwierf; in 1481 trad Ven
lo tol het Hanze-verbond toe, een ver
bond van handelssteden, van de 13e tot
de 17e eeuw, dat zich ten doel stelde van
vreemde landvorsten privilegiën (voor
rechten) te verkrijgen en de veiligheid
cp de handelswegen ter zee en te land
zooveel mógelijk verzekeren.
*9
Na dit uitstapje buiten onze provincie
keeren we volgende keer naar Noord-
Holland terug.
Achterste rij van links naar rechts. 1. Jn. Roeper Jnz.; 2. Sijbr. C. Eelman
3. J. C. Roeper; 4. Sij&. Keijser; 5. C. Lakker; 6. R. Moojen.
Middelste rij van links naar rechts: 1. Douwe Geus; 2. H. Groenwold (di
recteur); 3. Jb. Boon; 4. A. de Wijn; 5.J. J. van Wessem; 6. Jn. Vinken7. W.
Bakker; 8. G. Boon; 9. KL Boon.
Voorste rij: van links naar rechts: 1. C. de Wijn; 2. J. Kool; 3. A. Ponger.
en 4. Fr. Kalis.
Zooals we reeds in een kort bericht
mededeelden bestaat Texels Fanfare
corps Zondag 7 Sept. a s. vijftig jaar. Dal
is een zeer verheugend feit niet alleen,
maar het is ook een bijzondere prestatie
voor een TEXELSCHE vereen. Immers:
hoeveel vereenigingen zagen we niet als
paddestoelen uit de grond rijzen, hoe
veel hoorden we niet na korte tijd om
ons tot de muziek te bepalen de kraai-
enmarsch blazen? Het staat vast, dat
Texels Fanfarecorps met veel concur
rentie heeft op „de weg naar het goud"
U.D.Ionze eminente tooneelvereenigirig
schiet al aardig naar de vijftig op, maar
zoover is ze nog niet en momenteel wor-
aen de planken niet betreden. Daar is
ook de lijd niet naar en dit is ook wel de
reden, waarom de Fanfare zich zoo wei
nig laat hooren.
„Maar ondanks alles wordt er toch
dapper gerepeteerd!" aldus de directeur,
de heer A. J. Vonk. „Er zijn van de week
nog weer eenige nieuwe leden bijgeko
men en over de opkomst heb ik vol
strekt niet te klagen Ik geloof, dat een
goede kern gevormd isr. De nieuwe le-
cien hebben hun instrument vol moed
ier hand genomen".
Het deed ons goed, de directeur zóó te
mogen hooren over „zijn corps", dat met
enthousiasme is bezield en van optimis
me niet minder getuigenis aflegt. Im
mers, eenmaal toch zullen de vredes-
trompetien kunnen worden gestoken.
en dan moeten we toch gereed zijn!
De historie van ons corps.... er zou
een boek Over te schrijven zijn, van zijn
„lief en leed", zijn triumf en teleurstel
ling, van de feestelijkheden en de zor
gen, vooral van zorgen op financieel ge
bied. Wat is er een enorm werk ver
zet, hoeveel moeilijke vraagstukken heb
ben om een oplossing gevraagd. Telkens
weer doemde het grimmige spook der
ineenstorting op, vaak sloop het tot
heel dichtb ij, maar wanneer de nood
het hoogst was, daagde telkens redding
op.
Ilct corps wordt opgericht, na
herhaalde pogingen daartoe
Men is niet over een nacht ijs gegaan.
Dat blijkt maar al te goed uit de tal-
rijke besprekingen, die aan de definitie
ve oprichting zijn voorafgegaan. In de
Texelaar van 31 Mei 1891 vinden we de
volgende advertentie:
MUZIEK! Degene, die lust heeft als
werkend lid mede te helpen oprichten
een Muziekcorps aan Den Burg, wordt
uitgenoodigd Donderdag 4 Juni tot een
bijeenkomst in Café Parkzicht, 's avonds
acht uur.
Boonacker.
De redactie van de Texelaar wekt op,
oeze vergadering te bezoeken, niet alleen
hen, die als werkend lid willen toetre
den, maar ook „hen, wier zedelijke en
stoffelijke steun de tot standkoming van
een dergelijke vereen, zal kunnen bevor
deren. Zij zullen daarmede een goed
werk doen. Dat muziek een groote aan
trekkelijkheid heeft voor velen, behoeft
niet te worden betoogd. Welnu, laten
dan allen eendrachtig samen om, zij het
ook op bescheiden schaal het plan tot de
oprichting te doen verwezenlijken".
De eerste vergadering.
We lezen, dat de opkomst niet onbe
vredigend was De heer Boonacker, De
Waal, leidde de besprekingen in. Het
resultaat was, dat verschillende perso
nen zich als werkend lid of als donateur
opgaven. Verdere stappen zoucfen twee
dagen later worden gedaan maar toen
was de directeur ongesteld.
Op 20 Augustus 1891 kwam men nog
maals bijeen, maar ook toen werd nog
geen besluit genomen. Financieele be
zwaren De instrumenten kostten een
lieve cent. De voorvechters kwamen tot
de conclusie, dat je makkelijker een
zangvereen. in het leven kon roepen.
Doch wat zien we? De verschillende be
lemmeringen doofden het enthousiasme
voor een op te richten corps niet, maar
versterkte het! Als men eens een des
kundige in de arm nam? Weer werd een
bijeenkomst uitgeschreven. Hierop zette
de heer Borstlap, directeur van Scha-
gen's Kleine Kapel, zijn denkbeelden
omtrent de wijze van oprichting uiteen.
Besloten werd te trachten het benoodig-
de kapitaal tot aankoop van instrumen
ten te vinden door een renteloos voor
schot, in aandeelen van vijf gulden,
waarvan jaarlijks eenige zouden wor
den uitgeloot. De aflossing der aandee
len zou worden verkregen uit de contri
butie van buitengewone leden, wier bij
drage één gulden per jaar zou zijn. Als
werkende leden meldden zich acht per
sonen aan; zeven personen traden als
kunstlievend lid toe; terwijl terstond 18
aandeelen van*vijf gulden werden ge
plaatst. De heeren Stam, Dikkers en De
Rooy werd verzocht als voorloopige com
missie te fungeeren ter behandeling van
de financieele zaken. Men zou een lijst
leten circuleeren voor het plaatsen van
aandeelen en het werven van kunstlie
vende leden.
7 September 1891.
7 September 1891! Texels Fanfare
corps werd opgericht! Morgen zal dit
juist 50 jaar geleden zijn.
Ofschoon het benoodigde kapitaal nog
niet bijeengebracht was (doordat het
aantal werkende leden van 8 tot 14 was
gestegen en dus meer instrumenten
moesten worden gekocht) werd besloten
de vereen, te constitueeren Na goedkeu
ring van een reglement werd het be
stuur als volgt samengesteld: M. Stam,
pres,. A. de Rooy, secr., R. Mooijen, pen-
ningm., G.J.O.D. Dikkers en S. Keijser
Jz., commissarissen.
12 October 1891, dus vijf weken later,
arriveerden de instrumenten. 13 Octo
ber werden ze aan de leden uitgereikt:
De oefeningen konden beginnen. In af
wachting van de komst der instrumen
ten werd onderwijs gegeven in de ken
nis der muziek. Dat die tijd goed is be
steed bleek dadelijk, zoo vertelt de ver
slaggever. De muzikanten in de dop ga
ven blijk, dat het hun ernst was met de
studie. De toenmalige redactie voor
spelde, dat de Vereen, tal van jaren le
vensvatbaarheid zou bezitten. Toch wa
ren nog niet alle aandeelen geplaatst:
De instrumenten vorderden een totaal
bedrag van f 375.De gelden der
kunstlievende leden moesten worden
aangesproken. Het eerste jaar eindigde
met een schuld van f 380.
Het eerste optreden.
Dat vond plaats ter gelegenheid van
de installatie van de nieuwe burgemees
ter, Jhr. J. C. W. Strick van Linschoten.
De menschen vonden het allemaal een
gewaagd debuut! Het corps bestond im
mers nog maar een half jaar! Maar te
vens vond rnen het een schoon plan en...
cie meesten waren maar wat trotsch,
dat hun eigen corps de burgemeester 'n
ovatie zou brengen!
Of de muzikanten succes oogstten?
Daarover in volgend nummer. J.
DIE NIET EN BESUERT EN SAL
NIET BESOETEN.
DE PRESIDENT van de Amsterdam-
sche rechtbank, Mr. Jolles, werd Woens
dag 1.1. 70 jaar.
OOK TE HARENKARSPEL wordt
voor Heldersche vluchtelingen gebouwd:
vier enkele en twee dubbele woonhui-