4 XXI/li
4> -T J^ocfe
ïkWM'i
87600
i GRASLAND SCHEUREN
TEXELSCHE COURANT
verzekert de voedselvoorzie
ning van het Nederlandsche
Volk.
TWEEDE BLAD - ZATERDAG 18 OCTOBER 1941.
GraF fee ken^ van 'Texel
VAN KOUSEN STOPPEN
OVER HUISMERKEN.
x—
De Avonturen van
Robinson Crusoë.
H
m 111111 min mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm
111111 min min mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm 1111
-r\ Pk I - '3 button
Ve.r)\D\Jr620.kinnen.-
3 f 5 b/ \7 C?
•?S J6 J7 W Jj) JO J/ J5
EN EEN OPSTANDIGE MOEDER.
Een moeder had haar dochtertje op
waschdag van school gehouden. Ze
moest helpen en moeder oordeelde dit
voldoende reden, om met de leerplicht
wet die dag de hand te lichten.
„Ze leeren er tóch mets", vertrouwde
zij de rechter toe. „Ze kunnen nog geen
■kousen stoppen als ze er af komen."
De rechter verdedigde toen ons lager
onderwijs en trachtte de moeder er van
te overtuigen, dat er toch heusch wel
wat geleerd werd.
Hij slaagde er niet in, en, het spijt
mij, maar ik denk, dat de moeder niet
zóó dom was als het de rechter voor
kwam.
Ze meende blijkbaar, dat kousen stop
pen héél belangrijk is, en dat veel van
de in het lesrooster saamgedrukte „vak
ken", tegen dat vak niet opwegen. Ze
staat natuurlijk afwijzend tegenover
wandelaars, die in stede van gezellig sa
men te loopen, met tusschenpoozen van
een kwartier van A naar B vertrekken
en tegenover de Dirken van 't Holland-
sche Huis, die slechts door een Arnout
in hun monotone naam-traditie worden
geremd.
Daarmee komen immers de knollen in
Jan's sokken niet heel; dóarmee komt
de berg wasch niet helder en de stamp
pot niet op tafel.
Er valt het een en ander aan ons on
derwijs te verbeteren, meende Jan Ligt-
hart al een menschenleven terug. En van
daag nog meenen honderden goede on
derwijzers, schoolmeester-uit-roeping,
dat nóg
Neen, het eenige wat onduidelijk was
aan de „verdachte" moeder, was de
manier, waarop zij zich uitdrukte.
Maar tóch zat het school-systeem tij
dens deze zitting méér op de beklaag
denbank dan de moeder.
NEDERLANDERS!
KENT UW PLICHT.
Hier is het Gironummer
van de Nederlandsche Am
bulance van het Vrijwilli
gerslegioen Nederland:
BAKKERS mogen van 15 Oct.15
Maart Zaterdags twee uur vroeger met
hun arbeid beginnen
BINDENDVERKLARING eener coll.
arb. overeenkomst voor de timmerfabrie
ken in ons land is op komst.
IIIIIIIIIIH OVER POSTZEGELS.
SLOWAKIJE komt in Nov. met nieu
we zegels. Ze geven o.a. de portretten
van President Tiso en Hlinka.
KROATIË krijgt nieuwe Roode Kruis-
zegels. Ze zullen nationale kleederdrach
ten vertoonen.
FINLAND geeft nieuwe zegels uit ter
herinnering aan de herovering van Ka-
reliënsen. Ze vertoonen o.a. de burcht
van Wiborg.
DUITSCHLAND. Ter herinnering aan
de inlijving van Stiermarken en Karin-
thië zijn speciale postzegels uitgegeven.
De bijslag komt aan het Cultuurfonds
ten goede. Ze vertoonen o.a. de burcht in
Marburg, een landschap in Karinthië,
enz.
Wanneer men een van onze oude ker
ken binnenloopt, hetzij in stad of dorp,
dan vindt men daar veelal de vloer ge
plaveid met hardsteenen grafzerken. Als
men deze nader beziet, ontdekt men
naast de gebruikelijke opschriften en
geslachtswapens op een aantal van die
zerken eigenaardige teekens, als regel
samengesteld uit rechte lijnen. Deze tee
kens zijn soms vergezeld van een naam,
soms enkel van eenige letters (voorlet
ters van een naam); op enkele zerken
vindt men ook alleen zulk een teeken
aangebracht. Soms ook komt het teeken
in een wapenschild voor.
Kijkt men vervolgens naar de ge
brandschilderde ramen, die ook vele
oudere kerken versieren, dan vindt
men daar menigmaal wapenschilden,
du- ook met zulk een teeken gevuld zijn;
soms komt een wapen met dezelfde fi
guur, die men op een grafzerk zag, in
een kerkraam voor.
Tenslotte kan het zijn, dat men bij het
Lezien van kerkbanken, koorhek, deu
ren of schotten al weer dergelijke tee
kens aantreft; hetzij daar aangebracht
als officieele versiering, hetzij als onge
oorloofde versiering door een zich ver
velende kerkganger met zijn zakmes in
gekrast.
Huismerken zijn niet aan een bepaald
gewest gebonden, doch komen overal in
ons vaderland voor. Daaruit valt de ge
volgtrekking te maken, dat het bezigen
van huismerken een algemeen Neder-
landsch gebruik is geweest.
Wij zeggen „geweest", omdat het ge
bruik vrijwel verdwenen is; mogelijk
dat een lezer hier of daar in een afgele
gen plaatsje er nog een spoor van vindt
(met mededeeling waarvan hij de schrij
ver zal verplichten), maar de kans daar
op is niet groot.
Toch is het gebruik eenmaal zeer al
gemeen geweest. Het heeft zich niet be-
peikt tot grafsteenen en wapens.
In notarieele acten werden de huis
merken als onderteekening gebezigd, als
meesterteekens, waarmede gildemeesters
hun werk van dat van anderen onder
scheidden, werden eveneens huismerken
gebruikt. Ook steenhouwers voerden
meesterteekens en men kan hun merk
NIEUWE PRIJSRAADSELS.
244. Maak hiervan de naam van een
stadje in Utrecht:
TON FRO TOM.
245. Vul de rijmwoorden in:
Het is bijna alle dagen(5)
Dat valt alle mensen (5)
In tijden van droogte is 't een(5)
Drassig zijn nu alle (5)
Fijn, als je nu boeken hebt ge(6)
246. Met een T op het eind ben ik nat,
met een P op het eind lig ik op je bed,
met een M op het eind wil ik zeggen:
suf of saai.
Inzenden na no. 250 Bewaar je oplos
singen met zorg en stuur ze dan met een
aardig briefje er bij aan mij.
Met vriendelijke groeten,
Jullie OOM KO.
ALBUMVERSJE. Vorige Zaterdag stond
er: „goede goeden". Moest zijn: „goede
daden".
TAFEL-VOETBAL.
Een aardig spel, dat je thuis kunt spe
len en dat je met weinig moeite en
kosten zelf kunt maken Je begint met
de spelers, Willem, de doelman en Ja
cob, die de bal moet wegtrappen, op
stevig karton te plakken. Dan uitknip
pen of, met een figuurzaag, uitzagen.
Voor speelveld neem je een stuk karton
of triplex, zo groot als je kunt Daarop
breng je het doel aan, van karton of
triplex. Op korte afstand van dit doel
moet Willem opgesteld worden. Hij
wordt op een stevige strook karton of
op een latje aangebracht en deze strook
(dit latje) moet gemakkelijk heen en
Archief
Tex. Crt.
terugvinden aan de gedeelten van oude
gebouwen, welke in natuursteen zijn uit
gevoerd. Een voorbeeld daarvan kan
men aan de Dom te Utrecht zien op de
voormalige binnenpilaren, door de sloo
ping van een deel der kerk thans bui-
tcnpilaren, aan het Domplein aldaar.
Gok aan andere gebouwen, waaraan na
tuursteen is verwerkt, vindt men steen-
houwersmerken in de vorm van een
huismerk.
Huismerken vindt men voorts op
voorwerpen van allerlei aard; oude boe-
renkisten, zegels, zilver- en tinwerk,
glasramen, binnenbetimmeringen en
balkwerk uit oude huizen, gevelsteenen,
kertom overal, waar een eigenaar van
een voorwerp kenbaar te maken viel of
een persoonlijke betrekking tot een voor
werp moest worden uitgedrukt.
Daaruit valt op te maken, dat het
huismerk een zekere algemeen erkende
btteekenis bezat. Het trad in de plaats
van de naam van een persoon, evenals
oudtijds het geslachtswapen in de plaats
van de naam trad; ja, eigenlijk de per
soon vertegenwoordigde.
Tot het einde der 18e eeuw bestond 't
gebruik, dat acten, voor schepenen ver
leden (overdrachten van vaste goederen
bv.) door de daarbij dienst doende ge
meentelijke overheidspersonen, de sche
penen, bezegeld werden met hun per
soonlijk wapenzegel. Dit bezegelen van
acten stierf eerst in de 19e eeuw uit. In
de middeleeuwen vergezelde het zegel
(cliché's archief Tex. Crt.)
weer kunnen worden geschoven (tussen
twee lijstjes van hout of karton; zie de
tekening rechts bovenaan). Jacob, die de
bal moet inschieten, wordt op een hou
ten klosje bevestigd en dit klosje met
een elastiekje links en rechts aan een
spijkertje verbonden. Met behulp van 'n
strook karton of een latje trek je Jacob
naar achteren. Wanneer je hem loslaat,
vliegt hij met een vaart (door de elastiek
jes) naar voren. Papieren balletjes ge
bruik je als voetbal. Denk er wel om,
dat de elastiekjes even lang moeten zijn,
anders trapt hij de bal de verkeerde
kant uit. En nu aan het knutselen.
Maak alles van stevig materiaal. Dan
heb je er lang plezier van
met de handteekening, maar trad in de
plaats van de handteekening. Het wa
penzegel had dus rechtskracht van hand
teekening.
Met het huismerk is hetzelfde het ge
val. In notarieele acten, vóór 1795 ten
plattelande opgemaakt, komt naast de
handteekening vaak het huismerk voor.
Als de onderteekenaar niet schrijven
kan, volstaat hij met zijn merk. In de
middeleeuwen vinden wij aan oorkon
den zegels van dorpsschepenen, kenne
lijk boeren, wier zegel geen wapenbeeld
vertoont, maar een huismerk, al of niet
in een schild geplaatst.
Ook het huismerk had dus rechts
kracht als onderteekening, mits eigen
handig gezet (wat er in de acten dan
ook wel bij vermeld pleegt te worden);
het vertegenwoordigde de burger of
boei evenzeer als het wapen van de
edelman.
Wie er meer van wil weten, koope het
interessante boekje over dit onderwerp
van Mr. H. Reydon. Het is getiteld „De
Huismerken". Daarin zijn meer dan 70
van die merken Ie vinden. Prijs f 0.65.
In ons blad van 14 en 21 Jan. 1939
namen we een artikel van M. Lasis over
d< huismerken op ons eiland op. We
ontleenden het aan ,,De Wandelaar". Op
bovenstaande teekening een aantal huis
merken, welke op grafsteenen in de
Herv. kerk en op het kerkhof te zien
zijn.
TUSSCHEN LICHT EN
DUISTERNIS.
In het Oosten heeft de grootste
worsteling uit de wereldgeschiede
nis plaats. Het is de strijd tusschen
Hakenkruis en Sovjetster, tusschen
het licht en de duisternis. Duitsch-
land vecht hier voor een zaak, die
de zaak van de geheele wereld is.
Het is Duitscliland immers niet te
doen om eigen welzijn of om de
macht der partij. Het is wel te doen
om een nieuwe vormgeving van
Europa ten aanzien van een nieu
we wereldbeschouwing.
(Uit een rede van Dr. W. Decker,
General-Arbeitsfuehrer.)
EEN AARDIG LANTAARNTJE.
De tekening is zo duidelijk, dat ik met
een enkel woord wel vertellen kan, hoe
je zo'n lantaarntje maakt. A is het
deksel van het busje, waarop je de
kaarshouder ((uitgehold klosje hout) aan
brengt (s). Met drie kettinkjes (te koop
in de Ijzerhandel) hang je het deksel op.
B is het busje, dat omgekeerd wordt op
gehangen aan een haak (k). Bovenaan
boor je er een stuk of twintig gaatjes in.
186. Robinson bleef nu alleen over met
zijn beschermeling, die, hoewel er zeer
woest uitziend, nogal meeviel. De wilde
bleef zijn redder een beetje angstig en
beteuterd aanstaren.
Copyright P. I. B. 0o« 6 Cop«nhog«^
187. Eindelijk, overtuigd van Robin
sons goede bedoelingen, kwam hij aarze
lend nader. Hij wierp zich plat op de
grond en zette Robinsons voet op zijn
nek, ten teken van vólkomen onderwer
ping.
VOOR DE VROUW. HNlIHll-
SUPERCHIC PATROON BUITENGEWOON.
5627 Chique namiddagjapon. Vooi gr. 44, ben. 3.75 M. satijn van 94 cM
56285629 Aardige complet. Voor gr. 4 1, 5628 ben 1,75 M stof en 5629 ben.
2,25 M. wollen stof van 130 cM.
5630 Vlotte wandeljapon. Voor gr. 44, ben. 2,75 M. wollen stof van 130 cM.
5631 Visitejapon. Voor gr. 44, ben. 4 25 M. zijden crêpe van 94 cM.
Van alle modellen zijn schitterend
passende patronen in de gangbare ma
ten leverbaar. Prijs bij vooruitbetaling
t 0.35 voor kinderkleeding, voor mantels
en japonnen f 0.45 per patroon. Te vol
doen in postzegels tot 7xh cent p. s. ot
door storting op giro 240842 tegelijk met
de duidelijke bestelling o.a. opgave ba
venwijdte. Uitgevers A H. Bruil.
Patronenatdeeling, Doetinchem.
RECEPTEN
EIEREN IN WATERGLAS.
(in antwoord op eenige vragen).
Inmaken in waterglas is wel iets
duurder dan inmaken in kalkwater,
maar het resultaat is ook beter. Neem
vooral versche en uitsluitend niet ge
barsten eieren. Neem één deel water
glas op 8 liter water. Eerst is 't water
glas doorzichtig als water; later krijgt 't
een lichte melkkleur. Op 'n koele plaats
zetten. Een lezeres deelde ons uit eigen
ervaring mee, dat ze in waterglas inge
maakte eieren wel twee jaar goed hield.
Ze had zich ook precies aan het in ons
blad opgenomen recept gehouden.
AARDAPPELKOEK MET APPELEN.
1 kg. gekookte aardappelen, 250 gram
bloem, P/4 dL. water, zout, 50 gr. sui
ker. 1 kg. appelen, 1 mespunt bakpoeder.
De aardappelen fijn wrijven, met
bloem en zout vermengen en het water
toevoegen. Iets bloem achterhouden en
rr.ct het bakpoeder vermengen. Het ge
heel kneden tot een soepel deeg verkre
gen is. De suiker en de in stukken gesne
den appelen met de rest van de bloem
plus bakpoeder vermengen. Alles nog
even goed dooreen kneden. Van het deeg
een brood vormen, dit met water bestrij
ken en op de ingevette bakplaat in een
matig warme oven bakken (baktijd 1 uur)
NUTTIGE WENKEN.
DEKENS oud geworden en versleten?
Leg ze met een laag kranten er tusschen
op elkaar en stik ze door.
WATER Meer gekookt dan u noodig
heeft? Houdt het warm in hooikist of
thermoskan.
AZIJN Op vier liter spoelwater
neemt men een half kopje keukenazijn
U haalt er de kleuren mee op.
KOUSEN aan de voet niet meer te
herstellen? Knip de voet er dan af. Neem
een paar sokjes en naai het kousebeen
onder de boord er aan vast.
JAPONNEN van crêpe na het was-
schen zoo noodig oprekken. Liggend dro
gen en terwijl ze nog vochtig zijn strij
ken.
HEEFT U MEENINGSVERSCHIL met
uw man over de opvoeding der kinde
ren? Behandel deze kwesties nooit in
hun bijzijn.
VOOR DE ZAKENMAN.
Denk er aan, wanneer gij met uw
klanten omgaat, dat ge te doen hebt met
MENSCHEN, levende, liefhebbende
lachende, denkende, zwoegende men-
schen, menschen, precies als gij en ik.
Maak een betere afzet door betere za-
kenmethoden en betere artikelen.
VOOR DE JEUGD
