Nederland maakt papier. Waar het niet in zit en waarin wel. Illlll BINNENLAND llllll ZUILEN, bij Utrecht, boekte 9 Oct. zijn 20.000e inwoner. DE VRACHTSCHIPPER J. Sluis te Andijk verloor twee vingertoppen, toen hij tusschen een motor beklemd raakte. DR. E SCHEPS, een bekend homoeo- patisch arts. is vorige week op 67-j. leef tijd te Ede (G.) overleden. DOOR ONBEKENDEN is 's nachts in een wei onder St.-Maarten een schaap geslacht. MOND- EN KLAUWZEER. In 't tijd vak 511 Oct. 15 besmette hoeven in Friesland (8 in Wonseradeel). VIJFHONDERD Nederl. oorlogsinva liden zullen binnenkort een passende overheidsbetrekking krijgen. VARKENSPEST maakt veel slachtof fers. Ook in Hoogwoud steeds meer ge vallen. WEGENS KINDERVERLAMMING zijn in de stad Groningen alle bewaar scholen gesloten. WIJDENES heeft geen afd. van de Boerinnenbond meer; alle leden be dankten, maar het Hoofdbestuur bouwt nu een Bond op nieuwe basis. De HEER J. TER HAAR, oud-wethou der van Amsterdam (C H.U.) is Maandag overleden. DE BLINDE ORGANIST Creman, van de N.H. kerk te Beemster, is benoemd tot organist van de Groote kerk te Zwol le. HET IJSELMEER levert nog veel aal en paling op. Motorlooze vaartuigen brachten na een paar uur visschen 50 70 kg. op Urk aan de markt. OPPERWACHTMEESTER MINTJES, die zoo'n groot aandeel had in de zuive ring van Oss, is bevorderd tot adj on derofficier der marechaussee. DOOR HET NEERSTORTEN van een zandtrechter zijn te Overschie de 30-j. arbeider J. Duimel uit Den Haag en de 39-j. P. Rommers uit Rotterdam op slag gedood. EEN 18-j. MOLENAAR te Kessel zette een controleur van de L.C.O achter slot en grendel toen deze poolshoogte kwam nemen. Nu zit het molenaartje zelf in de petoet. DE NIEUWE BURGEMEESTER van Hoogland, bij Amersfoort, Mr. O. F. P. H de Waard, vervulde in de NSB ver schillende functies. Hij is thans hopman bij de W.A. N.O. POLDER Aan de N V. P Daal der te Alkmaar is het graven van water leidingen opgedragen (het grondverzet van plm. 100,000 kub M. tegen 40 ct. p. kub M.) JAARMARKTEN HOORN: Voormarkt op Woensdag 22 Oct. a.s. Groote na- jaarsmarkt op Dinsdag 11 en Woensdag 12 Nov. a.s. Scheimarkt op Maandag 24 November a.s. TUSSCHEN EEN PAAL en een wa gen met bieten raakte het 6-j. zoontje van landbouwer W. van Santen te Ro zenburg bekneld. Kort daarop is het kind overleden. DE 35-JARIGE verpleegster H. R. is Maandag in haar kamer a.d. Homerus- laan te Utrecht dood gevonden. Ze was door gasvergiftiging overleden (gasslang losgeraakt). DE NAMEN van hen, die zich schul dig maakten aan frauduleus slachten, bonnenzwendel, enz., worden mede op aandrang van de Overheid, voortaan door de pers volledig vermeld. BIJ HET VULLEN van de tank van een tractor raakte de benzine plotseling in brand Hierdoor is de boerderij van T. Vaalburg in de Schermer tot de grond afgebrand. Verzekering dekt de schade gedeeltelijk. ZES MAANDEN kreeg de arbeider B. de Kroon uit Alkmaar, die aan gegoede burgers aldaar waarschijnlijk gestolen distributiebescheiden verkocht voor f 25 f 40 Ook de koopers zullen nog ge- tracteerd worden. DE SLAGERSKNECHT A. Dekker, uit Oterleek, en de monteur S. Spierenburg, uit Alkmaar, kregen allebei 6 maanden gevangenis. Ze hadden in een wei te Oterleek een schaap om hals gebracht. Zij kwamen echter aan slachten niet toe OP VERZOEK, wegens drukke werk zaamheden, is aan de heer Karei Lotsy eervol ontslag verleend als gevolmach tigde voor de sport. Op 1 Nov. wordt hij opgevolgd door de heer J. de Valk Jr., te Amsterdam. Adres secretariaat is: J. van Nassaustraat 50, Den Haag. OP GROVE WIJZE werd geknoeid door een zuivelfabriek te Amsterdam, welke meer vet aan de melk onttrok dan veroorloofd was en de zoo verkregen extra boter tegen f 25 p.p. van de hand deed Alle met de leiding belaste personen zaten in het complot. De poli tie heeft druk werk aan een reeks pro cessen-verbaal. llllll ONDERWIJS EN OPVOEDING 6. IS OPVOEDING MOGELIJK!? Op deze vraag kan kort worden geant woord, schrijft J. M. KaanHoffmeyer, leerares M.O paedagogiek in haar boekje Helpende Hand". Indien opvoeding niet mogelijk was, indien wij overtuigd waren van de on mogelijkheid er van, zouden wij ons de vaak niet geringe moeite besparen. Dan zou men er zich de eeuwen door niet voor ingespannen hebben. Maar of de moeite, die wij ons getroosten, altijd tot heil van onze kinderen strekt... staat nog te bezien. Hiervoor zijn verschillende redenen op te geven. Om te beginnen lijkt onze moeite dikwijls meer op bemoeizucht; dit komt doordat wij verschillende dingen niet weten of vergeten. Zoo moeten we bedenken, dat hoewel het kind ons eigen kind is, het toch niet noodzakelijkerwijze met al onze voor treffelijke eigenschappen hoeft te zijn toegerust en dat, daar het ons eigen kind is, 't lang niet onmogelijk is, dat 't ook wat van onze minder voortreffe lijke eigenschappen heeft meegekregen. Bovendien is het een product van bei de ouders. Er zijn dus tal van zaken, waar we rekening mee dienen te hou den. Ie. Heeft 't kind een erfelijke aanleg. 2e. Is de aanleg waarmee het ter we reld komt, gedeeltelijk een geheel nieu we creatie. We krijgen dus een combinatie van erfelijke eigenschappen in kiem en van speciale, die alleen bij dit nieuwe schep sel behooren. Ons kind is dus geen du plicaat van ons dierbare zelf, het is ook geen „onbeschreven blad papier", zoo als men een tijd lang meende. Het blad is beschreven! O, héél zwak! Op som mige plaatsen haast niet leesbaar, op andere daarentegen met krachtige let ters! Er zijn echter ook plekken, die blank schijnen Men zou kunnen zeggen, dat ze met „geheime" inkt bewerkt zijn (on geveer zooals de waarzegger op de ker mis zijn briefjes heeft toebereid). Wat er op geschreven staat, wordt pas ge durende of na een bepaalde behande ling zichtbaar Zulke verrassingen zijn in iedere persoonlijkheid verborgen, ge ven die soms een zekere bekoring, plaat sen echter de opvoeder ook voor plotse linge moeilijkheden: remmen z'n invloed of geven een even onverwachte als kos telijke hulp. Al die haast niet of heele- maal niet leesbare teekens zijn eigen schappen in aanleg, d.w.z. ze dragen de mogelijkheid in zich, uit te groeien tot richtinggevende krachten, als de opvoeders daar maar kans toe laten. Dit geldt van de goede en van de verkeerde aanleg De eerste moeten we helpen ont wikkelen, de tweede helpen bestrijden. In beide gevallen: aanpassen bij de ei genaardigheden van het kind. ZOO SPAART U ELECTRICITEIT. 1. Groenten en aardappelen met zoo weinig mogelijk water op zetten. 2. Houdt bij het koken de dek sels op de pannen. 3. Zet voor koffie of thee niet meer water op dan u noodig heeft. 4. Wasch uw vaatwerk éénmaal per dag af. Het spaart u stroom. 5. Gebruik bij het baden niet meer water dan strikt noodig is. 6 Kook in dezelfde pan, waar in u de groente heeft gekookt, uw aardappelen en gebruik daarna eventueel de nog heete kookplaat voor het warmen van b.v. uw pap. Zoo maakt u van de warme pan en de nog warme plaat een doelmatig gebruik. 7. Steek niet meer licht op dan strikt noodzakelijk is. 8. Zet de radio af, wanneer u er toch niet naar luistèrt 9. Strijk niet eens dit en dan dan eens dat, maar alles achter elkaar. 10. Zet uw kookplaat op 0 (nul) zoodra de inhoud is doorgekookt. Bedenkt, dat ge 25 pet. op uw stroomverbruik bezuinigen moet. Alleen wie Juli-Aug. maar heel weinig (bv. 20 kWh) stroom afna men, behoeven geen 25 pet. te be zuinigen. Voor hen geldt het mini mum van 18 kWh (voor Juli-Aug. tezamen). SPAAR UW RIJWIEL. 23. Dubbel-op is hier juist goed. Vertoont de buitenband aan de zij kanten scheuren en gaten, voordat het loopvlak versleten is, dan is het noodig de binnenband te beschermen met stuk ken buitenband. Het rijden is wel niet aangenaam meer, maar u kunt tenmin ste voort Is het aantal scheuren zeer groot en zou de buitenband voor verdere diensten onbruikbaar schijnen, dan kan een afge dankte buitenband goede diensten be wijzen. De rijwielreparateur legt deze twee buitenbanden keurig om elkaar heen en u rijdt weer even aangenaam als vroeger. Wel moet u er voor zorgen, deze band steeds hard opgepompt te houden. ONS SLECHTE SCHRIFT. Waarom schrijft de gemiddelde Neder lander zoo slecht? Het is de Haagsche Post, welke deze vraag stelt. Onderwij zers en leerlingen doen toch zoo hun best! Zie die schitterende voorbeelden op het schoolbord! Zie de kleine scholier zwoegen om zijn hand schuins naar rechts" te draaien tot het maken van mooie op- en neerhalen, hanepooten, haken, bogen, zweepen de tong hangt er hem letterlijk van uit de mond. Hoe poe ver is de uitslag! Menschen, die goed die redelijk schrijven, zijn te tellen. Het schrift van geleerden is moeilijk dat van dokters voor oningewijden heele- maal niet te lezen; het befaamde „keu kenmaagdpootje" wint het in duidelijk heid. Ligt het wel aan de onderwijzer of de leerling9 Of is het volmaakte loopen- de schrift een onbereikbaar ideaal, be halve voor calligrafen? Zelfs het stre ven loopt nog niet op iets moois uit. Schoonschrift is in het dagelijksch leven onbruikbaar, zelfs een beetje mal. Men schen, die er bedreven in zijn, gebrui ken het in de regel niet, omdat zij de inspanning doelloos vinden en omdat het niet snel genoeg gaat. De vereeniging van leeraren in het schoonschrijven toont zich in het verslag van een door haar ingesteld onderzoek verheugd, om dat een nieuwe „aanval" van het blok schrift op het schuinschrift „is afgesla gen". Het was geen portuur: blokschrift kan alleen bij uitzondering dienen; gaat de strijd wel tusschen die twee? Ge zocht moet worden naar een eenvoudig, duidelijk, vlot te schrijven verkeers- schrift, zooals de rapporteur van het on- oezoek verlangt. Terecht is reeds sier lijkheid achtergesteld bij duidelijkheid en snelheid we moeten een stap ver der gaan en, door vereeniging van de goede eigenschappen van schuin-, staand-, blok- en koordschrift, een goed aangenaam leesbaar, regelmatig schrift invoeren. Vervanging van de fijne pen, die als een spin over het papier dwaalt, door een met breede punt, die vaste vo ren trekt en het schrift terstond weer rechtop maakt, kan meehelpen Het wordt hoog tijd, dat wij weer.... lee- ïen schrijven. Aldus de Haagsche Post. Hoe komen we tot een beter handschrift? Vroeger werd er op de scholen aan 't schrijven meer aandacht besteed dan te genwoordig het geval kan zijn. Maar om tot een eerlijke vergelijking te komen moeten we niet vergeten, dat er aan het leerplan de laatste tientallen jaren wel „wat" veranderd is. Er is wat afgegaan, maar er is heel wat meer bijgekomen. Boeken en kranten zijn vol geschreven over de „overlading" van het school programma. Er kwam van het goede te veel en onder meer werd het schrijf onderwijs het kind van de rekening. Goed schrijven is een „handigheidje"! We hebben van kinderen, die overigens lang geen „hoogvliegers" waren, zeer In Dordrecht de eerste papiermolen. In ons land werd de eerste papiermo len te Dordrecht gebouwd, zoo lezen we in 't bekende weekblad Handelsbelangen in een interessant artikel van P. Klop pers Als grondstof werd een pap ge bruikt van lompen en water, eerst eeu wen later werden andere grondstoffen aangewend, surat, een soort schors, uit Indië aangevoerd, jute, esparto-gras, en vooral houtpulp. Centra van papierfabri cage werden in de Nederlanden al spoe dig de Veluwe en de Zaanstreek; de Ve- luwe omdat de snelstroomende beken zoowel de drijfkracht voor de molens, als het heldere water voor de papierpap le verden, de Zaanstreek omdat daar ook water genoeg was, en er van oudsher een bevolking was gevestigd, uitblinkend in ondernemingsgeest, snel begrip en ijver De Zaansche fabrieken vooral breid den zich voortdurend uit, honderden ar beiders vonden er werk, de Zaankanters streefden ook naar verbetering van het product, en ontdekten een werktuig, dat de lompenstamper verving, de naam „Hollander" kreeg en nog altijd dienst doet. De roem van Hollands geschept papier. Het geschepte Hollandsche papier kreeg een wereldreputatie en heeft die gehand haafd. Zelfs in zulk een mate, dat het in Frankrijk de gewoonte werd en tot op de huidige dag is gebleven, een klein aantal exemplaren van boeken van beteekems op papier, voor dit doel in ons land be steld, te drukken; voonn menige Fran- sche roman kan men een mededeeling aantreffen, luidende: „Van dit werk zijn tien exemplaren op Hollandsch vergé- papier gedrukt", 'n Grooter compliment kan de Nederlandsche papierindustrie nauwelijks worden gebracht. Die roem van ons papier dagteekent reeds uit de dagen, toen in de lage lan den dozijnen papiermolens werden ge bouwd. Evenals de bierbrouwerijen, wer den zij, bescheiden van omvang, maar goed geëxploiteerd, allengs aangetroffen in vele gemeenten, ofschoon de centra de Zaanstreek en de Veluwe bleven. Langs de Zaan werden de grootste fa brieken aangetroffen met gemiddeld 50 arbeiders, op de Veluwe de meeste, doch dit waren kleine bedrijven met 5 of 6 ar beiders die zonder overhaasting, maar met groote vakmanschap het gerenomeer de Hollandsche papier maakten in de molens langs de beken. Omstreeks het Een kort woordsnel en fel Dan een lang, zwaar bericht, Een kleine hamer, snel gedr Dan een zwaar ijzer, dat zoo net schrift gezien. We bedoelen het niet geringschatten^, maar willen toch laten uitkomen, dat het de school mogelijk moet zijn leerlingen af te leveren, die een behoorlijk handschrift hebben. Wan neer in de aanvangsklassen de lettervor men goed zijn beoefend, dient zonder ophouden de jeugd verplicht te worden, oie lettervormen en beslist geen an dere te bezigen. Alle rompletters even groot, alle stokletters idem, alle luslet ters idem. Alles even schuin. Natuurlijk kan en behoeft het niet altijd „schoon schrift" te zijn. Daar kom je, wanneer je wilt „opschieten" niet aan toe. Daar moet je, wanneer je dicté's opgeeft of sommen laat maken niet mee aankomen. Lettertje-voor lettertje op het papier brengen, de tong uit de mondhet leerplan biedt zoo veel en velerlei. Maar zekere minimum-elschen moeten te allen tijde worden gesteld en het komt ons voor, dat dit niet altijd geschiedt. „Ik heb een doe-school", zei ons eens een schoolhoofd, toen we over het slech te schrift van de leerlingen klaagden: ,.Met mooi schrijven kunnen we ons niet te veel ophouden." Maar 't leven vraagt ook niet zoo zeer „mooi" schrift als wel behoorlijk leesbaar schrift. Van de aan vang af moeten we de kinderen inprenten dat zij geen letters op hun eigen „hout je" mogen krabbelen, 2e. aan romp-, stok- en lusletters precies de lengte die nen te. geven, welke ze toekomt en 3e. de boel met schots en scheef moeten zet ten maar alles even schuin. Dan zou al veel gewonnen zijn. Een kwestie van volharding Niet dulden, dat van de re gel afgeweken wordt. Niet bij een taal les bederven, wat bij de schrijfles zoo naarstig werd beoefend. Er wordt door velen „barbaarsch" slecht geschreven. Dit moet een oorzaak hebben. Wanneer die is opgespoord, kan getracht worden, tot verbetering te komen. We hebben hierboven een poging gewaagd. Wie het beter weet, late van zich hooren. Na wrijving van gedachten kan het goede worden geboren. De heer Joh. Dogger bezorgde ons on langs een paar schriftproeven van scho lieren uit de jaren 1820 en 1823. Lang is het gewoonte geweest, dat de leerlingen op hun laatste schooldag een proeve van bekwaamheid, wat hun schrijven aan ging, moesten afleggen. D. L. Daalder schrijft daarover in zijn voor Texelaars zoo aantrekkelijke boek „Schimmen spel": Op de laatste schooldag koopen de jongens en meisjes uit de zesde in 't winkeltje van Frouw van Barend (deze geschiedenis speelt te Oosterend) een groot vel wit papier met een rand van bloemetjes,, het eene nog mooier dan 't andere En daarop schrijven ze een ge- midden van de achttiende eeuw bereikte deze industrie haar hoogtepunt. Men tel de toon in ons land wel vijfhonderd pa pierfabrieken en fabriekjes, waarvan er honderdvijftig wit en fijn papier maak ten, de overige grof pakpapier. Groote omwenteling in de 19e eeuw In de 19e eeuw, toen de machine een omwenteling veroorzaakte in alle in dustrieën, veranderden de aspecten ge heel Op het gebied van papierfabricatie echter niet alleen door de mechanisee ring, maar ook door de ontdekking van het houtslijp als grondstof in 1843. Het houtslijp, vnl. uit naaldhout verkregen, was goedkoop en overvloedig, een nadeel was aanvankelijk dat papier, uit dit ma teriaal vervaardigd, snel vergeelde. In 1870 werd echter in Amerika cellulose voor het eerst uit hout gewonnen door langs chemische weg de zuivere houtve zels uit het hout te halen; thans kent men „houthoudend" papier, uit houtslijp ver vaardigd, dat wel vergeelt, en „houtvrij" papier (een wat misleidende aanduiding), vervaardigd uit de aan hout ontleende cellulose, dat veel beter is van kwaliteit. Wat Nederland fabriceerde. 40 duizend soorten papier. Volgens gegevens, verstrekt door de Economische Voorlichtingsdienst („Eco nomische Voorlichting", d d. 31 Januari 1941) werd de laatste jaren voor papier fabricatie in ons land ongeveer 450.000 kub meter hout, en meer dan 100,000 ton slijp en cellulose aangevoerd uit het boschrijke Scandinavië. Niet minder dan 40.000 soorten papier worden thans in ons land vervaardigd; ruim achtduizend Nederlandsche arbei ders werken in de modern-geoutilleerde fabrieken. In 1938 werden een kleine 300,000 ton papier, ter waarde van 37,7 millioen gld., door de Nederlandsche pa pierfabrieken afgeleverd, waarbij voor globaal f 10 millioen aan houtvrij druk- en schrijfpapier, voor eenzelfde bedrag aan pakpapier en voor f 9 millioen aan courantenpapier. Ons land heeft veel papier noodig. Van deze geweldige voorraden werd voor circa f 73/-t millioen geëxporteerd, ongeveer viervijfde gedeelte werd in eigen land gebruikt, wel een bewijs, dat het papierverbruik in eigen land bijzon der groot is. Thans moet ook de Neder landsche papierindustrie roeien met de riemen die nog ter beschikking staan, en is de fabricatie tijdelijk ingekrompen, maar de bedrijven zijn gezond en worden uitnemend geleid, de outillage der fabrie ken laat niets te wenschen over en on getwijfeld zal na de vrede ook deze be langrijke tak van industrie opnieuw zijn vleugels uitslaan gesproken, heeft meer kracht dat slaperig wordt gezegd. 3ven, heeft meer macht maar op de bout wordt gelegd. (Const. Huygens.) dicht, dat begint met de woorden: ,.'k Ga thans voor het laatste ter schole, 'k Schrijf dit blad zoo mooi ik kan. 't Laatste schrift, dat ik u toone Geve daar de blijken van." Ze werken met de tong uit de mond en leveren meesterstukken. Die „kransen" gaan mee naar huis en sommige vaders en moeders lijsten ze in en hangen ze aan de muur. Zoo ging het nog in 's heeren Daal- cers jonge jaren. Ook de proeven van bekwaamheid van meer dan een eeuw terug, hierboven vermeld, bevatten zoo'n rijmpje. Op een er van lezen we: ,,'k Zit nu in 't school voor 't allerlest En schrijf nu uit mijn allerbest 'k Wensch u de zegening des Heeren En dank u vriendelijk voor het leeren". Corn. A 1 b e r t sz. Blom, Oude- schild 16 Mei 1823. Sierlijk staan de letters op papier, aan krullen geen gebrek; de duidelijkheid komt er zelfs door in het gedrang. Zoo leidde overvloed van tijd destijds tot hetzelfde euvel (niet of moeilijk te le zen) als hetwelk de „doe-school" thans ter zake van het schrijfonderwijs door gebrek aan tijd vertoont. Zou daar nu geen mouw aan te passen zijn? Laat ons er op zijn minst een poging toe wagen. WERELDNIEUWS lillllllllll IN WEINIG WOORDEN ||||||||||U SOVJET-RUSLAND Moskou heeft toegegeven, dat over het heele front de terugtocht is aanvaard ÖELGIE Belgie krijgt zinken één-francstuk- ken. ENGELAND De Britsche luchtmacht verloor in 12 weken 2000 man, ongerekend de En- gelsche vliegers, die in zee zijn gestort. PALESTINA. De Moefti van Jerusalem is spoor loos verdwenen. De Engelschen hebben 20.000 pond op zijn hoofd gesteld. SPANJE Tijdens de burgeroorlog zijn alleen reeds in het bisdom Madrid 500 kath. geestelijken, 2500 monniken en 775 non nen door communisten vermoord. Het Spaansche staatshoofd, Gene raal Franco, heeft de Fuehrer geluk ge- wenscht wegens de groote successen in de strijd tegen de bolsjewieken. FRANKRIJK. Verdragend geschut heeft van de Fransche kust af militaire doelen te Do ver getroffen. Bij eèn enkele aanval op de Ka- naalkust werden 13 Oct. 15 Britsche vliegtuigen door jagers neergeschoten. Studenten uit het onbezette gebied kunnen weer naar het bezette terugkee- ren om er hun studie voort te zetten. VEREENIGDE STATEN De New-York Enquier spreekt van een paniek in Moskou. In de groote wapenfabrieken der V.S. zijn nog 28 stakingen gaande Hier bij zijn 35000 arbeiders betrokken. In Texas vloog een bommenwerper tegen een huis, waarbij huis en machine in vlammen opgingen, twee piloten om kwamen en 13 personen gewond werden. Washingtonsche bladen schrijven lang niet optimistisch over de vooruit zichten voor de bolsjewieken. En wat de Amerikaansche hulp aangaat: De Ame- rikaansche bewapening kan niet voor 1943 zijn wat ze moet zijn. Van groote hulp aan anderen kan dus niet veel komen. DUITSCHLAND De eerste straatcollecte voor win terhulp heeft in Duitschland 14 pet. meer opgebracht dan de eerste van vo rig jaar. In Europa's grootste locomotieven- fabriek, de Duitsche Henschel-Werken, is de 25,000ste locomotief vervaardigd. Max. snelheid 175 km, per uur. Vele Britsche bommen troffen een der oudste Duitsche steden, Rothenburg a. d. Tauber, een stad met veel cultuurmonu menten, maar zonder eenig militair doel. Gevaar leverde deze aanval voor de Britten niet op (geen afweer). Duitsche oorlogsgewonden, die niet weer naar het front kunnen en ook hun beroep met meer kunnen uitoefenen, krijgen een blijvend eere-pensioen van de staat. (Uit een toespraak van Rijks minister Goebbels). WIJ ONDERSCHATTEN VAAK HET GEEN WIJ HEBBEN EN OVERSCHAT TEN HETGEEN WIJ ZIJN.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1941 | | pagina 6