TEXELSCHE COURANT 54ste Jaargang Woensdag 22 October 1941 No. 5594 Een verheugend bericht. Laat Daden spreken. Een beroep op de boer Texelsche Berichten Eindstrijd tegen Moskou. Uitgave Firma Langeveld en De Rooij Den Burg Texel Telefoon 11 Hoofdredacteur: G. Joh Duinker. TEXEL HOUDT ZIJN TEXELSCHE COURANT. Zaterdagmiddag 18 October ontvin gen we van het Rijksbureau voor Ver werkende Industrieën, sectie Grafische Industrie, per expresse een brief van deze inhoud: „Met toestemming van de Rijkscom missaris voor 't bezette Nederlandschc gebied en de Commissie voor Persreor ganisatie deel ik u mede, dat voor de hieronder vermelde uitgave, de Texel- sche Courant, papier geleverd zal wor den. Tevens ontvangt u hierbij speci ale dispensatie mijnerzijds om voor de vervaardiging van bovengenoemde uitgave papier uit voorraad te ver werken." Het is onze lezers bekend, dat in ver- ba'nd met de toenemende papier- schaarschte een Commissie voor Pers- reorganisatie werd ingesteld en dat deze na rijp beraad een aantal bladen heeft opgeheven en andere heeft samenge voegd; zij stelde zich hierbij op 't stand punt, dat het land na de reorganisatie zoo rationeel mogelijk van nieuws uit binnen- en buitenland moet worden voorzien. Met dit doel werd het land in rayons verdeeld; hierdoor werd een ein de gemaakt aan het eikaars gebied be- sl njken, zooals dat tot dusver door tal van dag- en nieuwsbladen geschiedde. Het stemt tot bijzondere voldoening en vreugd, dat ons blad voor het rayon Texel werd aangewezen. Dit brengt van zelfsprekend groote verplichtingen mede; voorheen bepaalden we ons in hoofdzaak lot Texelsche berichten; sinds de oorlog uitbrak eischten ook de rubrieken „Bin nenland", „Van over de Grens" en „We reldnieuws" meer plaats Heel ons stre ven is er ook thans op gericht ons blad te doen beantwoorden aan de eischen van de tijd. De plichten, welke het Jour- nalislenbesluit ons oplegt, zijn ons be kend; nauwgezet houden we ons aan de bepalingen, daarin vervat. Dankbaar zijn we abonné's en adver teerders, dat zij ook in deze moeilijke tijd hun blad niet in de steek hebben ge laten. Ook de omstandigheid, dat de op laag v.d. Texelsche Courant de 2500 ex. nadert en het feit, dat dit blad onze gan- sche gemeente, tot in haar verste uit hoeken, bestrijkt, zal niet vreemd zijn geweest aan het besluit van de Rijks commissaris en van de Perscommissie, waarvan we hierboven met dankbaar heid en voldoening melding maken. DIRECTIE TEXELSCHE COURANT. HOE LAAT OE ZON. Wo 22 Oct. op 8,17; onder 18,31 Do, 23 Oct. op 8,19; onder 18,29 Vr. 24 Oct. op 8,21; onder 18,27 Verduisteren: van zonsondergang tot zonsopgang. Auto's en rijwielen (afgeschermd) licht op: van zonsondergang tot zonsopgang. DE MAAN. Wo 22 Oct. op 10,24; onder 20,06 Do. 23 Oct. op 11,41; onder 20,53 Vr. 24 Oct. op 12,49; onder 21,47 Eerste Kwartier: Ma. 27 Oct. 7 04 HOOG WATER OP TEXELS REE. Wo. 22 Oct. 11,10 en 23,32 Do. 23 Oct. 11,54 en Vr. 0,17 en W Vr. 24 Oct. 0,17 en 12,41 WAT ER GEBEURDE.... 22 OCTOBER: 1811: De componist Franz Liszt te Rai ding (Hong.) geboren. 23 OCTOBER: 1685: Opheffing van het Edict van Nan tes (waarbij de Hugenoten vrijheid van godsdienst was verleend) door Lodewijk XIV van Frankrijk. 1869: Geboortedag van de dichter-zan- ger J. H. Speenhof (Kralingen). 1906: Santos Dumont slaagt er in met een aëroplaan 50 M. te vliegen 1926: Een aardbeving eischte te Alexan- dropol (Balkan) duizenden men- schenlevens. 24 OCTOBER: 1601: De Deensche sterrenkundige Ty- cho Brahe te Praag overleden. 1632: Anthonie van Leeuwenhoek te Delft geboren. 1648: Vrede van Munster; einde Tach tigjarige Oorlog. 1922: Op het Fascistisch Congres te Na pels geeft Mussolini te kennen, dat de fascisten de regeering moesten overnemen. 1924: De eerste post uit Nederland per vliegtuig in Batavia afgeleverd. VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater dags ('s morgens). Adv. opdrachten in zenden daags tevoren, vóór 4 uur n.m. ADVERTENTIES: 121/* cent per regel, minimum 5 regels Eenzelfde adv. voor viei plaatsingen opgegeven, wordt drie maal berekend. Vraagt ons zeer voor- deelig tarief voor neringdoenden. Omzetbelasting inbegrepen. TEXEL AARTJES: 50 ct. (4 regels, ge heel met kleine letter gezet (VOOR UIT betaald) Omzetbelasting inbegrepen. Ons land beleeft een moeilijke tijd, niet alleen op politiek maar ook op maatschappelijk gebied. De winter, wel ke voor de deur staat, zal hard worden voor velen, ondraaglijk hard. En dan komen we met praatjes, met mooie woor den van „ze moesten die arme menschen toch helpen" niet ver. Neen, hier moe ten daden spreken. Winterhulp is de or ganisatie, welke door de Overheid is aangewezen als de instantie om die noodzakelijke hulp te verleenen. Maar nu is het een bekend feit, dat Winter hulp in veel gevallen nog op domheid, onwil en wantrouwen stuit. Dat moest en dat mag niet zoo zijn. Dom is het te meenen, dat we hel zonder Winterhulp ook wel klaarspelen de groote nood van duizenden te lenigen Van onwil getuigt het, wanneer men ruim bij kas zit, al thans zich behoorlijk kan redden, maar geen cent voor Winterhulp wil afstaan Waarom houdt men zich afzijdig? Zeg het maar eerlijk- U vertrouwt de zaak niet. Maar dan mag u toch de eisch ge steld worden: Overtuigt u ten kantore van de administrateur van de wijze, waarop en aan wie de gelden zijn be steed! In menige gemeente is voor een grooter bedrag aan geld en in natura uitgekeerd dan er werd gecollecteerd1 Dat zegt toch wat! Daden spreken! Over win aanvankelijke tegenzin en beset dat veel geld noodig is om de groote moeilijkheden, welke de komende win ter voor duizenden in den lande zal veroorzaken, tot een minimum te be perken. We hebben het reeds gemeld' er moet voor de oogst 1942 honderdduizend h.a. grasland gescheurd worden. Nederland is nog niet in staat, zich zelf te voeden, al staat de landbouw hier ook op hooger peil dan in de meeste andere landen van Europa. We kregen altoos veel voedings middelen en grondstoffen voor de berei ding daarvan van overzee, maar sinds Engeland de toevoerwegen heeft afge sneden, is het daarmee uit. Volgende maand zal Nederland negen millioen in woners hebbenOpnieuw wordt een beroep op de boer gedaan, want de op pervlakte bouwland moet aanzienlijk worden uitgebreid. Hij moet scheuren gaan. In de stad denkt men daar gemak kelijk over. Je gaat met de ploeg door je grasland en je maakt er bouwland van. Maar wie van het vak van de boer wat meer weet, beseft, heel goed, dat hier een groot offer wordt gevraagd, want een goed stuk grasland krijg je niet „vanzelf". Jaren arbeid zijn er noo dig geweest, om het van distels en ander onkruid te zuiveren. In een uur heb je je grasland omgeploegd; maar er gaan weer jaren overheen, eer je er weer een goede weide aan hebt. Daarom is ook 'n scheurpremie van f 200 per h a. in uit zicht gesteld voor wie bereid zijn dat offer te brengen Aangifte dient te ge schieden op een speciaal formulier, dat op de gemeente-secretarie verkrijgbaar is .Dit formulier moet vóói' 15 Novem ber ingevuld worden ingediend. Mocht blijken, dat er in ons land minder wordt gescheurd, dan voor de voedselvoorzie ning noodzakelijk wordt geoordeeld, dan zal scheuren verplicht worden gesteld. In dit laatste geval zal van het toeken nen van een premie natuurlijk geen sprake zijn. GEMEENTE TEXEL. INLEVERING GEDRAGEN KLEEDING ENZ. TER VERKRIJGING VAN NIEUWE KLEEDINGSTUKKEN. De Burgemeester van Texel brengt ter kennis van belanghebbenden, dat Don derdag- en Vrijdagmiddag 23 en 24 Oc tober van 35 uur gelegenheid wordt gegeven in het voorlokaal van het Mu seumgebouw tot inlevering van gedra gen kleeding enz. ter verkrijging van nieuwe kleedingstukken. Deze kleeding- stukken worden ontvangen door een daarvoor ingesteld comité. Ingeleverd kunnen worden de volgende goederen: A. Heerencostumes B. Heeren- en winterjassen C. Wollen- of halfwollen- heeren-re- gen jassen D. Dames wintermantels. E. Wollen- of halfwollen-damesregen jassen F. Jongens winterjassen G. Meisjes wintermantels H. Wollen dekens. Voor elke twee stuks ingeleverde ar tikelen zal dit comité een ontvangstbe wijs afgeven. De betrokkene kan zich met dit ontvangstbewijs plus de helft van het aantal textielpunten (waarop de verlangde kleedingstukken of deken gewaardeerd zullen worden) bij zijn win keiier vervoegen ter verkrijging van één der onder A l.m. H genoemde artikelen Men dient dus twee artikelen als be doeld onder A t.m. H. in te leveren ter verkrijging van één stuk Bv Eén wol len deken plus één heeren winter jas geeft recht op het koopen van één meisjes wintermantel. Texel, 20 October 1941. De Burgemeester voornoemd. KAMP. VASTE AANSTELLING. De heer K Stoepker heeft een dezer dagen zijn vaste aanstelling als ambte naar ten kantore Texel van het Gewes telijk Bureau Rijksarbeidsbemiddeling gekregen. KIPPENDIEFSTAL OP KLAARLICHTE DAG. Van een bewoner van 't Schildereind zijn dezer dagen op klaarlichte dag vier kippen gestolen Toen de hoenders 'smor gens cm 9 uur gevoederd werden, was hun aantal (14 stuks) nog compleet. Maar 's middags om vijf uur ontbraken er vier op het appèl. Een zeer brutale diefstal. DE STORM MAAKTE JACHT OP MIJNEN! De mijndemonteurs hebben het weer druk gehad. Wanneer de stormwind loeit, zeggen de menschen, die langs de Noordzeekust wonen tegen elkaar: „Je kunt er op re kenen, dat er straks wel weer een ka belballon komt. En wat zullen er weer een mijnen aanspoelen. En...." Maar hét onderwerp, dat voor hen duizend maal belangrijker is dan een leger van mijnen en een lucht vol ballonnen, blijft onbesproken. Dat is de jutterij. En toch zijn storm en jutterij onafscheidelijk aan elkaar verbonden. Maar over het jut- tersbedrijf praat je nu eenmaal niet. Met een vieemdeling heelemaal met. Of je vertelt hem, dal het niks meer waard is: „Vroeger, heel vroeger leverde een tochie naar strand nog wel eens wat cp". Controleeren kunnen We hun ver halen niet om de doodeenvoudige reden, dat wijzelf niet graag bij vliegend storm weer langs de zeekant zwerven en de eerste dagen na de storm nóg niet, ten minste niet in deze dagen. 't Is nu levensgevaarlijk je op het strand te begeven, als de machtige herfst storm zijn scepter zwaait; als de golven hoog het strand opgejaagd worden. Dan kunnen mijnen „vanzelf" ontploffen. Le vensgevaarlijk is het er na enkele dagen nog. Ja, dan is het er nog onveiliger. Dan zijn de demonteurs bezig Een der leden van de te Den Helder gestationneerde demonleursploeg heeft ens gisteravond een relaas gegeven van hun gevaarvolle arbeid, die niet alleen riskant is voor henzelf, maar ook en vooral voor degenen, die zich onderwijl op het strand wagen. We hebben vorig jaar, toen er ook zoo'n groot aantal mij nen aanspoelden, hel woord gegeven aan ten andere leider, de heer G. v d. Poel. Zijn waarschuwing moet wel indruk hebben gemaakt. Velen zullen het ver standige besluit hebben genomen, niet buiten „hun boekje te gaan." Maar er blijven altijd waaghalzen, voor wie de attractie nu misschien juist nog groo ter is.. Dat zijn de jutters. Natuurlijk kunnen wc hun dat niet kwalijk nemen. Al is de thee (surrogaat) bij moeder de vrouw ook nog zoo lekker, al snort het kacheltje ook nog zoo behaaglijk, al is de lectuur ook nog zoo boeiend, 't mocht wat; hij is met geen macht ter wereld te houden, hij moet er op uit. Tja, wanneer die mijnendemonteurs dat allemaal goed wisten! En toch hebben ze graag, dat zij en de mijnen alleen gelaten worden. Niet zoo heel lang geleden is aan het strand aan de vaste wal nog een ern stig ongeluk gebeurd. De demonteurs hadden de lont gelegd en gingen er vliegensvlug, tegen de wind in, van door. 't Zou nog een minuut kunnen du ren en dan zou de mijn de lucht in gaan. U kunt zich voorstellen, dat de mannen de schrik om het hart sloeg, toen ze plots twee personen van de duinen zagen hol len, dicht bij de mijn. De poging deze personen nog te waarschuwen en zoo van een wisse dood te redden, slaagde: We brulden uit alle macht, zegt een der demonteurs en maakten gebaren als wilden. Eindelijk begrepen ze ons en als hazen vlogen ze weer tegen het duin op. Maar ze waren nog niet over de rand, of ooar explodeerde de mijn. Een van hen werd door een groote scherf in de arm getroffen. Een vreeselijke wond, 'n slagader was geraakt; de man heeft zijn arm sindsdien niet meer kunnen ge bruiken Zulke vreeselijke ongelukken zijn on vermijdelijk, indien onbevoegden zich op strand wagen, wanneer de demonteurs in actie zijn. Wel wordt tegenwoordig bij het Koogerslag en bij het Westerslag een roode vlag geplaatst, maar hoevele duinpaadjes die op strand uitloopen, lig gen er niet tusschen paal 17 en 20 Een verbod om zich gedurende de win termaanden op strand te begeven, zou een afdoende maatregel zijn. Maar die kant moeten we niet op en de overheid zal met zoo'n verbod ook wel niet ko men. indien het juttersgilde zich tijdens het mijnendemonteeren maar niet langs de zeekant ophoudt Dit geldt natuurlijk voor het heele strand. De mijnen liggen overal Trouwens, het strand ten noor den van paal 20 en ten zuiden van paal 17 is verboden gebied; daar zet 'n wijs man geen voet. De mijnendemonteurs hebben 't weer druk gehad. Zondag werden wel veer tien mijnen onschadelijk gemaakt. Toen de mannen Zondag hun arbeid vanwege COLLECTE NEDERLANDSCHE ROODE KRUIS. Het Hoofdbestuur van het Neder landschc Roode Kruis maakt be kend, dat op 25 October a.s., in en kele plaatsen op 26 October, een openbare huis- en straatcollecte zal worden gehouden, waarvan de op brengst geheel ten bate van het Nederlandsche Roode Kruis komt. De collecte wordt gehouden ter bevordering van het bestaansdoel van 't Nederlandsche Roode Krui£. Moge dat doel u er toe brengen met milde hand te geven. Voor het Hoofdbestuur: De eerste-ondervoorzitter, W. J. BARON VAN LYNDEN. De secretaris-generaal, II. H. TH ODEN VAN VELZEN. Van de opbrengst op Texel komt de helft aan de Texelsche t.b.c.-be- strijding ten goede. het invallen der duisternis moesten be ëindigen, lager er nog vier van die ge vaarlijke sinjeurs Maandag zouden ze die nog even onschadelijk maken. In de nacht van Zondag op Maandag kwamen er nog een paar bij In totaal 25 stuks. Ook zijn twee bommen gedemon teerd. Een gevaarlijk „vat" Behalve balvormige mijnen en peer vormige bommen kan het strand ook nog tal van andere zeer gevaarlijke voor werpen herbergen De leider van de de zer dagen op Texel opereerende demon- tageploeg deelde ons gisteravond mede, dat zij op het strand een voor hen ge heel en al onbekend, ontplofbaar voor werp aantroffen. Het zag er uit als een vat; net was 60 cM. hoog en 45 cM. in doorsnee. De demonteurs dachten op het eerste gezicht met een doodonschuldig vaatje te doen te hebben, doch bij nader onderzoek kwam vast te staan, dat 't 'n soort mijn was.... Deze vreemde ma chine is gedemonteerd en ter observatie meegenomen naai Den Helder. Men mag van geluk spreken, dat des kundigen dit voorwerp het eerst ontdek ten Een leek zou er misschien eens te genaan hebben geschopt Tenslotte willen wij alle betrokke nen nogmaals ernstig waarschuwen: Werkt allen mee! Blijft bij stormweer en gedurende de eèrst dagen daarna achter het duin: Een kachelhoutje schiet er evengoed nog wel over.J IS UW SCHOORSTEEN GEVEEGD? Van overheidswege wordt de vraag gesteld en wij herhalen deze: Heeft uua> schoorsteen laten vegen? Het is nog niet te laat. In de schoorsteen opgehoopt roet kan door vonken ontvlammen. Een ernstige brand kan daarvan het gevolg zijn. En wat bij brand verloren gaat, kan zeer zeker in een tijd als deze niet volledig worden vervangen. Vraag van daag nog de schoorsteenveger, wanneer u dit karwei zelf niet kunt opknappen. Ook uit de laatste berichten, welke ons van het Oostfront bereiken, blijkt zonne klaar, dat de bolsjewieken van een Sovjet-leger kunnen we nauwelijks meer spreken met tegen de Duitsche troepen en hun bondgenooten zijn opge wassen. De hoeveelheden oorlogstuig, welke zij in handen van de vijand moes ten laten, zijn niet te overzien, terwijl zij in aantal buitengemeen zijn gedund, eensdeels door hel moordend lood van welgerichte geweren, bommen en mor tieren, anderdeels doordat heele regimen ten gevankelijk zijn weggevoerd Wat lezen we in „Times"? „Wat de Sovjets aan materiaal verliezen, kunnen Enge land en de V S voorshands onmogelijk vervangen". Zoo staat de zaak inder daad. Tusschen hulp beloven en hulp verleenen gaapt een wijde kloof. Er zijn ongeduldigen, die zich afvragen, of de Duitschers dan nóg niet in Moskou zit ten Maar dezulken moeten hun aard- ïijkskundige kennis eens opfrisschen en zich afvragen, hoeveel kilometers een cM op de kaart van de Sovjet-Unie be duidt. De hoofdstad van het voormalige czarenrijk ligt niet „om het hoekje van de deur". Daar komt bij, dat de Duitsche legerleiding trouw blijft aan haar de vies; „Wat we doen, doen we grondig". Er moet heel wat gebeuren om 'n groot leger, dat zoo ver de Sovjet-Unie is bin nengedrongen, op tijd van al het noodige te voorzien! Voedsel, kleeding, brandstof enmunitie. Daar mag niets aan mankeeren en daar hapert ook niets aan. Vergeet ook niet, dat het weer er de laatste dagen niet fraaier op wordt en dat de wegen in de „Heilstaat" we- reldberucht zijn vanwege hun slechte hoedanigheden. Nochtans.. de bui tenste verdedigingsring van Moskou is bereikt en nu we dit schrijven brengen de persbureau's zonder ophouden nieuws over de heftige strijd, welke daar is ont brand. Moskou is geen open stad. Het wordt daarom door de legerleiding niet WERELDNIEUWS IN WEINIG WOORDEN ITALIË De Simplon-tunnel is nu geheel ge- electrificeerd. TURKIJE De Groot-Moefti van Jerusalem, op wie de Britten jacht maakten, en op wiens hoofd zij 20,000 pond stelden, is veilig op Turksche bodem. JAPAN Generaal Tojo, minister van Oor log, heeft een nieuw kabinet gevormd. De politiek blijft gèricht op versterking van de betrekkingen met de as en op 'n overwinnen van de Chineezen. FRANKRIJK Parijs krijgt aan steenkool 40 pet. van zijn normaal verbruik in 1938. Van de 50 joodsche banken in Frankrijk zijn er 32 opgeheven; kleine zijn geariseerd. NED. OOST-INDIE. Nader wordt over het vliegongeval te Bandoeng gemeld, dat het veroor zaakt werd doordat een der motoren wei gerde. De vijf inzittenden en 19 inlan ders (bewoners der verbrande huizen) kwamen om. DUITSCMLAND In Duitschland zijn nu al 17 milli oen buitenlanders te werk gesteld. De Duitschers krijgen bij het begin van het derde oorlogsjaar meer voedsel dan in de zomer van 1916. Zoo consta teert de Amenk. minister van Land bouw volgens Ass. Press. VEREENIGDE STATEN Z.W. van IJsland werd een torpe dojager der V.S. door een torpedo ge raakt, hij kon zijn tocht voortzetten. Onder geweldige koppen brengen Amerik. bladen het bericht, van het uit wijken van de Sovjet-regeering van Moskou naar Kazan. Het Huis van Afgevaardigden keur de met 259-138 wijziging Neutraliteits- wet (bewapening koopvaardijschepen o.a.) goed. TIEN SCHEPEN DE GROND IN Naar een extra bericht uit het Hoofdkwartier van de Fuehrer be kend maakte, is een van Noord- Amerika naar Engeland varend, krachtig beschermd convooi bij 't binnenvaren van het blokkade-ge bied door Duitsche duikbooten aan gevallen. In een taaie aanval, wel ke verscheidene dagen duurde, heb ben de onderzeeërs tien vijande lijke koopvaardijschepen, waaron der drie volgeladen tankbooten van tezamen 60 000 br.r.t., tot zinken gebracht. ZOO SPRAK.... RIJKSMINISTER GOEBBELS: Wij willen met onze film geen propagande maken maar de kunst dienen, die in de hooste zin een opvoedende invloed op het volk uitoefent. gespaard. Zal de stad hel lot van War schau moeten deelen? De bevolking heeft opdracht gekregen zich met man (en vrouw) en macht te weer te stellen, wan neer de vijand binnen haar muren mocht verschijnen. Ook zeer jeugdige personen zijn „ingeschakeld". De stad is als 't ware één groote vesting geworden. Het is te voorzien, dat de ingezetenen 'n uiterst zware beproeving moeten door maken. Wie de kracht van het luchtwa- pen kent, maakt zich over het behoud \an Moskou zeker geen illusies. Onop houdelijk slingeren vliegtuigen hun bom men binnen de stad, welke zich verde digt met de moed der wanhoop, maar zonder eenige kans op redding. Met Leningrad is het geen haar beter gesteld Er is al aardig wat sneeuw ge vallen; de nood in de stad stijgt met de cag. De oorlogscommissaris heeft het toegegeven; „De toestand is hier zeer be nauwd geworden." Bij honderden, ja duizenden hebben ingezetenen de stad verlaten om in miserabele hutten in na burige bosschen tijdelijk een onderko men te zoeken, maar waar dit in deze karre tijd op neer komt, is met geen pen te beschrijven. Iedere poging tot verzet, wordt op bloedige wijze in de kiem ge smoord. De Gepeoe loert en luistert over al en groot is ook in Leningrad reeds 't aantal personen, dat zijn beulen hebben omgebracht. Van het moedig voorwaarts rukken van de Finnen spreekt de inneming van de stad Mundjaervien. Maar wat er van stond na het terugtrekken der Sovjet horden? Nauwelijks een derde deel van de huizen bleef bewaard voor de vlam men, welke de stad dagenlang met to tale" ondergang hebben bedreigd. Met het lot van de bevolking werd in het geheel geen rekening gehouden. Zelfs is een deel daarvan bij een overhaaste vlucht het slachtoffer geworden van landmijnen, door eigen landgenooten ge legd. Dezen hadden het niet de moeite waard geacht de menschen in te lichten.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1941 | | pagina 1