TEXELSCHE COURANT
OPROEP.
54ste Jaargang
Woensdag 26 November 1941
No. 5604
Texelsche Berichten
Texel krijgt
een teekenschool
Ds. J. F. TINH0LT
Nederlanders willen niet
vechten voor Engeland.
Uitgave
Firma Langeveld en De Rooij
Den Burg Texel Telefoon 11
Hoofdredacteur: G. Joh. Duinker.
Afdeeling gesticht van de Vcr-
eeniging tot Bevordering van
't Vakonderwijs in West-Fries
land.
Dank zij bemoeiingen van het bestuur
der Vereen, tot Bevordering van het
Vakonderwijs in West-Friesland zal onze
gemeente hinnenkort een teekenschool
met een staf van leeraren rijk zijn! Onze
lezers herinneren zich nog wel de adver
tentie, waarin leerlingen voor de te
slachten school werden opgeroepen. Wel
nu, deze oprqep heeft een behoorlijk re
sultaat opgeleverd. Niet minder dan 30
jongelui hebben zich aangemeld. Dit
heeft het bestuur van gemelde vereeni-
ging aangemoedigd en in de Maandag
1.1. in De Lindeboom gehouden bespre
kingen werden, nadat veel 'voorberei
dend werk was verricht, onder leiding
van de Directeur, architect Saai (Alk
maar), spijkers met koppen geslagen.
Besloten werd de lessen een aanvang
te doen nemen in de week van 8-14 De
cember. Er zal onderricht worden gege
ven in teekenen voor alle 'vakken; niet
alleen in vakteekenen, maar ook in
handteekenen. Verder vermeldt 't leer
plan algemeen vormend onderwijs; hier
bij richt de leeraar zich wat het han
delsgedeelte betreft geheel op de ei-
schen, door de Vestigingswet gesteld;
behalve dat boekhoudlessen worden ge
geven, worden de leerlingen ook met de
hoofdzaken der wiskunde vertrouwd ge
maakt.
Als directeur-leeraar is aan de school
verbonden de heer J. Tiessen, directeur
van Gem.-W. Hij zal met de heer J.Veld-
stra, gem.-opzichter, vakteekenen onder
wijzen aan timmerlieden en metselaars
De heer G.Plantinga (chef-machinist NV
TEM) zal metaalbewerkers teekenles ge
ven; de heer B. T. Zondervan zal onder
richt geven in handteekenen en projec-
HOE LAAT
DE ZON.
Wo 26 Nov. op 9,19; onder 17,35
Do. 27 Nov. op 9,20; onder 17,34
Vr 28 Nov. op 9,21; onder 17,33
Verduisteren: van zonsondergang tot
zonsopgang.
Auto's en rijwielen licht op: van zons
ondergang tot zonsopgang.
DE MAAN.
Wc 26 Nov. op 14,50; onder 1,07
Do, 27 Nov. op 15,13; onder 2,16
Vr. 28 Nov. op 15,36; onder 3,22
Volle Maan 3 Dec.: 22.51.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo 26 Nov. 2,38 en 16,10
Do, 27 Nov. 4,46 en 17,24
Vr. 28 Nov. 6,02 en 18,38
VERSCHIJNT: Woensdags- en Zater
dags (des morgens). Copie s.v.p. in
zenden daags tevoren, vóór 12 uur m.
ADVERTENTIES: 121/* cent per regel;
minimum 5 regels. Eenzelfde adv. voor
vier plaatsingen opgegeven, wordt drie
maal berekend. Vraagt ons zeer voor-
deelig tarief voor neringdoenden.
Omzetbelasting inbegrepen.
TEXELAARTJES: 50 ct. (4 regels, ge
heel met kleine letter gezet (VOOR
UIT betaald)
Omzetbelasting inbegrepen.
MUSSERT SPRAK.
De leider der NSB, Ir. A. A. Mussert,
heeft vorige week in het Concertgebouw
een toespraak gehouden. Aan zijn betoog
is het 'volgende ontleend:
Wij zullen, aldus spr., een zware win
ter tegemoet gaan. Daarnaast is er de
haat tusschen menschen, die deze tijd
nog somberder maakt. Wij leven in een
bezet gebied, zijn geen baas in eigen huis
en voelen ons gedeprimeerd.
De oorlog is de oorzaak van al deze
moeilijkheden, hoewel men er goed aan
meent te doen het nat.-soc. de schuld te
geven. De oorlog is echter niet door het
nat.-soc. of door Duitschland uitgebro
ken, doch alleen door de onwil van de
tegenstanders van Duitschland en het
natfsoc. Uitvoerig ging Mussert vervol
gens in op de oorzaken en het verloop
van de oorlog. „Achter al deze oorlogs-
stokenjen en vernietigingspogingen", al
dus spr., o.m. „stonden het Jodendom, 't
kapitalistendom en het communisme. De
auivelsche drie-eenheid: Churchill-Roo-
sevelt-Stalin had slechts één doel: de
wereld te verdeelen. Wat kan Engeland
het. schelen, wat er met ons, wat er met
Frankrijk of Duitschland gebeurt. Heel.
Europa kan in puin vallen, als Engeland
maar leven kan".
„Achter Churchill en Roosevelt staan
de vrijmetselarij en het Jodendom, dat
twee wereldoorlogen en vijf revoluties
in de laatste tientallen jaren op zijn ge
weten heeft. Het Jodendom is altijd een
gevaar geweest."
„Hitier is tenslotte gezonden om de
christenvolkeren te redden van de sla
vernij. Hij durfde de strijd, die de Joden
inzetten, wetende, dat zij op Amerika en
Rusland konden rekenen, aan. Hij zal
Europa vrij en onafhankelijk maken,
tivisch schetsen; de heer Steenhuis,
hoofd ULO-school, zag zich belast met 't
geven van algemeen vormend onder
wijs.
Voorloopig worden de lessen gegeveq
in de ULO, welk gebouw door de ge
meente voor dit doel werd afgestaan.
De cursus duurt vijf jaar en omvat als
regel 260 lesuren per winter. Tengevol
ge van de verplichte verduistering zal
deze winter slechts een beperkt program
kunnen worden afgewerkt.
Naast "deze teekenschool staat de op
leiding van leerlingen in de werkplaats
en, voor leerlingen, die een ambachts
school bezochten, voortgezet vakonder
wijs.
Na afloop van de cursus kunnen de
leerlingen zich door het afleggen van
een examen in het bezit stellen van een
diploma.
Het voorloopig bestuur bestaat uit de
heeren J. J. van Wessem, voorz.; J. J.
van der Vlies, secr.; D. G. Toolens, pen-
nmgm.; P. A. de Rode, vice-voorz.; J.
Tiessén, Den Burg; J. H. Slaman, Oude-
schild; R. IJska, De Waal; J. Drijver,
Gcsterend; H. Daalder, De Cocksdorp;
L. Igesz, De Koog; P. Boon, Den Hoorn.
Men kan tegen betaling van een gulden
per jaar als lid tot de afdeeling toetre
den.
De afdeeling zal werken volgens de
bepalingen van de Nijverheidsonderwijs
wet, waarbij, zooals de lezer weet, ook
het leerlingenstelsel is geregeld.
Gaarne besluiten we met een woord
van waardeering voor de Vereeniging
tot bevordering van het Vakonderwijs in
West-Friesland, welke nu al 33 jaar
werkzaam is, aanvankelijk alleen ten
plattelande, maar weldra ook in Alk
maar, Enkhuizen, Hoorn en Castricum.
De Vereen, heeft reeds 12 teekenscholen
met ongeveer 275 leerlingen; aan het
onderwijs in de werkplaats nemen on
geveer 110-120 cursisten deel.
Het verheugt ons bijzonder, dat ook
in onze gemeente een afdeeling van deze
Vereeniging werd gesticht. Dat zij moge
groeien en bloeien en dat haar arbeid
rijke vruchten moge afwerpen, wen-
schen we de oprichters gaarne toe.
WAT ER GEBEURDE.
26 NOVEMBER:
1836: De uitvinder van de mac-adam-
wegen, Mac Adam, te Moffat over
leden.
1840: Hugo Verriest, pripster-dichter, te
Deerlijk, West-Vlaanderen, gebo
ren.
1873: De componist Dirk Schaefer te
Rotterdam geboren.
27 NOVEMBER;
1095: Paus Urbanus roept op het Con
cilie van Clermont de kruistoch
tenbeweging in het leven.
1701: De sterrenkundige Celsius te Up-
sala geboren. (Aan Celsius danken
we de thermometersehaal, welke
zijn naam draagt).
1812: Napoleon trekt over de Berezina.
1899: De priester-dichter Guido Gezelle
te Brugge overleden.
28 NOVEMBER:
1520: Magelhaen komt met zijn schip op
de Groote Oceaan, waaraan hij de
naam Stille Oceaan geeft.
1851: Priessnitz, de grondlegger van de
natuurgeneeswijze welke met koud
water werkt, te Graefenberg over
leden.
1931: Het eerste brevet sportvliegster
uitgereikt op vliegveld Waalhaven.
vrii van Joodsche en Engelsche invloed,
onafhankelijk van andere werelddeelen.
Reeds heeft Duitschland het bolsjewis
tisch gevaar de kop ingedrukt. Ook wij
hebben in dit verschrikkelijk gevaar ver
keerd. Want bij Winterswijk zouden de
communisten geen halt hebben gehou
den. Ook onze kerken zouden zijn ver-
tianden onze priesters vermoord. Doch
Jiitler heeft ons gered. En wanneer
pastoors en dominees dit zouden willen
begrijpen en erkennen, zouden zij God
op hun knieën danken voor de redding,
die Hitier ons heeft gebracht en dan zou
den zij hun houding tegenover Duitsch
land herzien".
Met trots wees Mussert op het offer,
dat tal van Nederlandsche jongens bren
gen aan het Oostfront, waar zij naast
hun Duitsche kameraden vallen.
De oorlog, zoo zei spr., zal' in drie
phases beëindigd worden: Europa wordt
veilig gesteld; dat is reeds geschied. Eu
ropa wordt gevoed; dat gaat thans ge
schieden. En dan wordt Europa gevormd
met Rusland als onze groote kolonie.
We zullen de bond der germaansche
staten zien vormen, gebaseerd op ons
ras,- op onze gezamenlijke overtuiging en
op onze eigen economische ordening. Er
zal 'n germaansche weermacht komen,
die ons zal behoeden en onze vrijheid
za) waarborgen.
Onze vrijheid is door de wil van de
Fuehrer en door het werken van de NSB
"gewaarborgd in het nieuwe Europa, zoo
als de rijkscommissaris heeft medege
deeld.
Spr. besloot met te zeggen, dat in een
coiporatieve ordening en met geweste
lijke invloedsferen de NSB voor en ten
behoeve van het volk zal regeeren.
(Alkm. Crt.)
Veertigjarig ambtsjubileum
herdacht.
„Gij hebt veel over de Bijbel ge-
sproken op deze dag", aldus Ds. F.
Visser, die Ds. Tinholt namens de
Ring Texel der N. H. predikanten
hartelijk toesprak, „maar U wijdde
weinig woorden aan uzelf".
Toen wij medio November met een
artikeltje kwamen naar aanleiding van
het veertigjarig ambtsjubileum van Ds.
J. F. Tinholt, predikant in de N. H. ge
meente te Oudeschild, zullen velen, zoo
niet allen, die met vreugde daarvan ken
nis namen, hun huisgenooten hebben ge
vraagd: „Wisten jullie daar wat van?"
Meestal zal het antwoord ontkennend,
hebben geluid. En dat is verklaarbaar,
en zeker voor degenen, die dominee ken
nen; hij houdt er niet van vanwege der
gelijke feiten in het middelpunt der be
langstelling .te komen. „Maar ja, toen
kwamen ze van de krant", zei dominéé
in de herdenkingsrede, die hij Zondag
middag in de kerk heeft gehouden, „en
dan moet je toch wel wat loslaten".
Ja, zoo is dominéé. Hij stelt niet graag
te leur; integendeel, hij staat een ieder
graag met raad en daad ^en dienste.
Maar de jubilaris spelen neen, daar
voelt hij niet voor.
Toen Ds. Tinholt Zondagmiddag de
kansel besteeg, waren tal van belang
stellende gemeenteleden in de kerk bij
een. Voorts merkten we een vijftal col
lega's van Ds. Tinholt op: Ds. F. Visser,
Den Burg; Ds. W. Wesseldijk, Den Hoorn
Ds Van 't Hooft, De Waal - De Koog; Ds
A W. Kok, Oosterend, en Ds. J. P. Pa-
pineau Salm, De Cocksdorp.
Er waren verscheidene bloemstukken,
waaumee de ruimte voor de preekstoel
was opgevroolijkt; ook- een bouquet van
Texels Theologen-Convent.
Ds opende de dienst op de gebruikelij
ke wijze en verzocht vervolgens te zin
gen van Ps. 84 de verzen 1 en 2. Daarop
las Ds. uit Matt. 5 de verzen 1-13. Na te
zijn voorgegaan in gebed, hield dominee
een korte predicatie naar aanleiding van
1 Tess. 5:19, een brief van de Apostel
Paulus, waarin hij de gemeente o.a. aan
spoort: „Blusch de Geest njet uit". Ds.
vermaande Gods geboden te onderhou
den en zich telkens weer in het geloof te
sterken en te beproeven: Alles wat niet
verzorgd wordt gaat verloren. Ononder
broken aandacht en toewijding zijn
hoogst noodig. Wij kunnen niet allen
zulk een groote,, figuur worden als Pau
lus, doch elkeen heeft op de'plaats, waar
hij staat, zijn taak.
Na het zingen van gezang 267 (nieuwe
bundel 193), merkte Ds. op, dat het eerst
in zijn bedoeling lag, om het jubileum
stil voorbij te laten gaan, temeer nu wij
in een tijd leven, waarin feestvertoon
niet gewenscht is, maar, zoo vervolgde
Ds., de man van de krant wist meer.
ik wilde niet zoo onvriendelijk zijn hem
niet het een en ander te vertellen. Bo
vendien, we leven op een eiland, waar
w.- meer dan elders op elkaar zijn aan
gewezen enmisschien kan onder om
standigheden als deze de goede geest
bevorderd worden. Zoo heeft mij de be
langstelling, die ik thans ondervind, diep
getroffen. De blijken van sympathie en
medeleven zijn vele; daar blijft een
mensch niet" onverschillig onder.
Hoewel het besluit van de Synode, om
piedikanten van mijn leeftijd door jon
gere krachten-te laten vervangen, door
Heftige protesten in een verga
dering te Pretoria.
Lorenzo Marqires, 1 Nov.: Het
is bekend, dat de Nederlandsche- „regee
ring" te LÖnden in de loop van dit jaar
een recruteeringsbesluit heeft uitgevaar
digd, waarbij alle daarvoor in aanmer
king komende Nederlanders in het bui
tenland worden opgeroepen in het Ne
derlandsche leger, dat voor Engelschen
dienst -in Engeland en Canada wordt uit-,
gerust, dienst te nemen.
Deze recruteering voldeed niet aan de
verwachtingen, welke men daaraan had
gesteld en derhalve werden in alle lan
den en gebieden, waar zich Nederlan
ders bevitiden, vergaderingen gehouden
on. te trachten door persoonlijk contact
dc-ze recruteering vlotter te doen ver
kopen. In tal van stedfen werden tot
dat doel comité's in het leven geroepen.
Ook in Zuid-Afrika zijn tal van pro-
paganda-vergaderingen gehouden. Naar
ons ter oore komt, zijn deze vergaderin
gen niet steeds in de smaak van de daar
wonende Nederlanders en evenmin in de
smaak van de „Nederlandsche regee-
ring" te Londen en haar vertegenwoor
digers, de Nederlandsche gezanten en
consuls, gevallen.
Op tal van plaatsen werd juist in deze
'Vergaderingen ongezouten critiek ge
lucht op de onderworpenheid der Neder
landsche regeering te Londen aan de
Britsche belangen.
Veel opzien heeft in Zuid-Afrika een
eenige tijd geleden gehouden vergade
ring in het stadhuis van Pretoria ge
baard. Er deden zich daarbij zulke hef-
het Prov. Kerkbestuur is verworpen, zal
ik mijn ambt toch niet zoo lang meer
vervullen, aldus spr.
Tenslotte stond Ds. nog stil bij het ge
meenteleven van Oudeschild. Hij laakte
de houding van hen, die om kleinighe
den, die niets met het geloofsleven uit
te staan hebben, als lid van de kerk
bedanken; doch gelukkig zoo vervolg
de spr. zijn er ook anderen, die het
kerkelijk leven kracht bijzetten. Ds.
dankte hen, die medewerkten en vriend
schap betuigden, hartelijk. In het bijzon
der richtte hij zich tot de ouderlingen en
diakenen en tot mej. Boot, die de huis
houding waarneemt.
Ds. liet aan het slot de verzen 1 en 5
van Ps. 274 zingen: „Laat ons voortgaan,
kinderen, want de avorfd is nabij". Een
herinnering aan Utrecht, waar het klok
kenspel vroeger elk uur een psalm over
de stad liet klinken. Toen Ds. in Utrecht
studeerde, was het Ps. 274. Dat spel, dat
hoog boven de stad golfde, maakte in
druk* op de toekomstige predikant, voor
al na gedane arbeid, wanneer hij een
wandeling maakte en de avond inder
daad nabij was.
Toespraak van Ds. Van 't Hooft.
Ds. Van 't Hooft sprak de jubilaris
hierop toe namens de N. H. Classis,
waarvan Ds. lid is en niet zoo lang ge
leden nog scriba was. Ds. Van 't Hooft
wenschte hem hartelijk geluk: U hebt
altijd getoond, een man vol vriendelijk
heid te zijn. Wij hopen, dat uw huis en
hart nog vele jaren voor de gemeente en
dó classis mag openstaan. Uw raad en
toewijding worden steeds gewaardeerd.
Ds. F. Visser spreekt namens de Ring.
Ds. F. Visser sprak als voorz. van de
nng Texel van Ned. Herv. predikanten
eti tevens namens het Texelsche Theolo-
genconvent. Ds. vond het jammer, dat
Ds. Tinholt slechts drie van de 40 jaar
op Texel heeft gepreekt. Wij hebben nog
maar kort van uw vriendschap mogen
genieten, zeide spr. Wij willen door onze
aanwezigheid onze dankbaarheid betoo-
r.en, wij, die meerendeels nog aan het
begin van onze loopbaan staan. Wij
kunnen moeilijk indenken, wat er van
daag in u omgaat. Op rustige en sympa
thieke wijze hebt u deze dag gewijd.
Deze dag moet voor u wel een dag van
greote dankbaarheid zijn, want ook gij
kent de grootheid en de heerlijkheid
van het werk van een dominee. God ge
ve u nog veel kracht, troost en groote
blijdschap. Gij hebt vandaag weinig over
uzelf gesproken maar veel over de bij
bel.. Ds. Visser verzocht de gemeente
vervolgens haar herder de oude zegen
bede toe te zingen: (Ps. 121: De Heer zal
u steeds gadeslaan).
Ds. Tinholt verzocht hierop de leden
van de kerkeraad en de kerkvoogdij 's
avonds met hun echtgenooten in de pas
torie te komen. Ook de leden van de
Zusterkring werden uitgenoodigd, ter-
vijl Ds na afloop van de dienst zijn col
lega's met hun echtgenooten verzocht,
nog eenige tijd met hem gezellig bijeen
te blijven.
Besloten werd met het zingen van Ps.
27-11. Na de dienst maakten velen van
de gelegenheid gebruik om Ds. Tinholt
geluk te wenschen.
Deze dienst moet op allen wel diepe
indruk hebben gemaakt en in het bij
zonder op dominee zelf, wie ongetwijfeld
de grootste verrassing is bereid. De
23ste November zal hij wel nimmer ver
geten! J.
tige tumulten voor, dat tenslotte de ver
gadering voortijdig moest worden ge
sleten. Hier geschiedde zelfs het merk
waardige feit, dat de voorzitter van de
vergadering, de heer Geerling, zijn cri
tiek allesbehalve spaarde Zoo betoogde
hij onder luide bijval, dat de in de Unie
verblijvende Nederlanders er niet aan
dachten, het slachtoffer van een door
een uitgeweken regeering uitgevaardigd
besluit te worden.
Hij stelde de vergadering de vraag,
wat voor doel het had, zich op te offeren
voor belangen, die onmiskenbaar niet in
de eerste plaats specifiek Nederlandsche
belangen waren. Hij bestempelde het re-
ciuteeringsbesluit als een prestige-kwes-
t'o tegenover Engeland, waarvoor Ne
derlanders, in den vreemde, die geheel
andere ervaringen met de Engelschen
hadden opgedaan, hun bloed en geld
moesten dfferen.
„Wat hebben wij daarmee te maken",
riep spreker uit. „Plotseling schiet het
de Nederlandsche regeering te binnen,
dat wij hier ook nog bestaan, vroeger
heeft men zich nimmer om onze belan
gen bekommerd, het had er eerder de
schijn 'van, dat men blij was ons kwijt
te zijn".
Nadat de toejuichtingen hierop waren
verstomd, het hiïiderde de vergade
ring in het geheel niet, dat ook de Ne
derlandsche gezant zich onder het ge
hoor bevond vervolgde spreker: „Nu
werden wij voor de dienstplicht opge
roepen, opdat de heeren, die de best be
taalde baantjes bekleeden, deze kunnen
behouden". Joelend stemde de vergade
ring met deze uitlating in.
Voorts wees de heer Geerling er op,
c'at de uitgeweken regeering niets- van
de stemming der in Zuid-Afrika verblij
vende Nederlanders weet. Anders zou
zij het niet durven wagen, deze Neder
landers, die van de Boeren en uit eigen
BINNENLAND
SIGAREN van 89 ct. werden te Hil
versum voor 30 ct. verkocht. De ver-
kocper zal een slechte pijp rooken!
DE BOERENLEENBANK te Hens
broek bestaat 29 Nov. 25 jaar. (Alkm.
Crt.)
UIEN van acht ct. verkocht de 27-j.
'koopman J. K. te Den Haag voor 95 ct.
per kg. Nu zal de politie hem een
„uitje" bezorgen.
KERSTPAKKETTEN voor het Ned.
Ned. Legioen aan het oostfront kunnen
rog tot 29 Nov. worden ingezonden. Het
gironr. voor het verzorgingsfonds is nog
steeds 432100.
WAT U TOEKOMT.
Let er bij het uitreiken van distribu-.,
tic-bescheiden altoos op, dat u ontvangt,
waarop u recht heeft. Wanneer u niet
dadelijk reclameert, heeft u weinig
kans, dat u nog geholpen wordt.
HONDERD BOEREN NAAR
OOSTLAND.
In hotel Ter Stege te Oldenzaal is
Vrijdag afscheid genomen van de 100
boeren, die naar het door Duitschland
bezette gebied in de Sovjet-Unie, rond
Minsk, zouden vertrekken. Zij zullen
daar als bedrijfsleider optreden. Op
groote bedrijven zullen zij voornamelijk
suikerbieten, vlas en graan verbouwen,
ook voor Nederland. De jongste was 19,
de oudste 53 jaar. In zijn toespraak
prees de Sonderbeauftragte fuer die
Werbung, Von Stechow, hun onderne
mingsgeest. De pres-directeur der Ned.
Heide Mij., C. Staf, drukte hen op het
hart, te toonen goede Nederlanders te
zijn. Graf Grothe bracht hulde aan deze
pioniers. Voor velen zal het daar hard
zijn, aldus spr. Het is daar nu winter.
Maar dan de tanden op elkaar. Gij gaat
er heen met een grootsch doel voor
ocgen, niet alleen voor Duitschland. De
Fuehrer heeft bepaald, dat van hetgeen
de boeren in Oostland uit de grond ha
len, ook Nederland zijn deel zal krijgen.
De ouderën hebben de plicht het thuis
front te versterken, de jongeren hebben
té bewijzen, dat wij Nederlanders inder
daad, als het noodig is, te wapen te
snellen voor ons vaderland, pal staan
voor ons land, strijden voor de toe
komst van ons volk. Dat doen onze vrij
willigers in de gelederen van ons legioen
dat optrekt daar in het Oosten, waar de
bolsjewiek vernietigd wordt. Max Blok
zijl spreekt, hij vertelt van de nieuwe
tijd, hij pleit voor een betër begrip, hij
wekt op om daden te stellen tegenover
het geleuter van anderen.
Landgenooten, luistert naar Max Blok
zijl, maar luistert met aandacht.
Jonge luisteraars, trekt de consequen
ties, doet uw plicht. Het vaderland heeft
u noodig, om te beginnen daar in het
Oosten.
Versterkt ons legioen, schaart u aan
de zijde van onze vrijwilligers, meldt li
aan bij het vrijwilligerslegioen „Neder
land", Koninginnegracht 22, 's Graven-
hage.
ervaring weten, wat zij van Engeland te
duchten hebben, op te roepen in een
strijd, die alleen om Engelsche belangen
gaat. Opnieuw brak uit de vergadering
een luide bijval los. Allerwegen werd
geroepen, dat Engeland ditmaal maar
zelf de kastanjes uit het vuur moest
halen; dat het ditmaal maar zijn eigen
menschen in de strijd moest sturen.
Vergeefs probeerden eenige Nederlan
ders, tot wie ook Koch behoorde, de
strijd aan Engelands zijde als een recht
vaardige zaak voor te stellen. Hij tracht
te de goede verpleging der Nederlanders
in Engeland, die reeds dienst hadden ge
nomen, te schilderen. De vergadering'
liet hem echter niet uitspreken. Bij ie
der woord groeide het tumult aan. Ten
slotte werd de microfoondraad doorge
sneden en Koch, die nog op het podium
stond, werd daarop hardhandig verwij
derd onder het geroep; „Werp hem er
uit, hij is geen Nederlander meer. Hij
tart onze voorouders van Bloemfontein".
Slechts met de grootste moeite geluk
te het tenslotte, de Nederlandsche ge
zant, die dit alles had moeten aanzien,
aan het woord te komen.. Hij trachtte
do ernst van de toestand, waarin Enge
land verkeerde, te schilderen en poogde
op het gemoed van de vergadering te
werken, door te betoogen, dat alleen de
offerbereidheid van alle Nederlanders in
staat zou zijn de zelfstandigheid van Ne
derland te herstellen. Voorts gaf de ge
zant de belofte, dat Nederland na de
oorlóg zich beter dan vroeger om de be
langen der Zuid-Afrikaanders en de
daar wonende Nederlanders zou bekom
meren. Doch ook deze officieele verte
genwoordiger der uitgeweken Neder
landsche regeering spaarde men niet. Hij
kon zijn rede niet beëindigen door het
telkens oplaaiende tumult. De leiding
was tenslotte noodgedwongen verplicht,
tot sluiting over te gaan. A.H.B.
