Texelsch dialect.
G
LANDBOUW EN VEETEELT
Texelsche Berichten
TEXELSCHE BOERDERIJEN.
Gemengd Nieuws
Duitschland wint
op alle Fronten,
Afweer van handelingen tegen belettende macht
KWART EEUW „NIEUWE WEG" BURG-OUDESCHILD
55e JAARGANG. No. 5G70. WOENSDAG 22 JULI 1942.
TEXELSCHE COURANT
AFHALEN FORMULIEREN.
Voor 1 Augustus a.s. kunnen door hen,
die hiervoor in aanmerking komen, for
mulieren worden afgehaald ter beko
ming van extra zeep voor vuile arbeid.
Deze formulieren dienen voorloopig niet
te worden ingeleverd bij den distribu-
tiedienst. In dit blad verschijnt te zij
ner tijd een oproep ter inlevering.
Artsen, veeartsen, melkers en andere
personen, die vuile arbeid verrichten,
vragen een form. MD 80, kappers een
formulier MD 269. Men wordt verzocht
de formulieren volledig en n'aar waarheid
in te vullen.
Texel, 20 Juli 1942.
De Burgemeester voornoemd,
RIJK DE VRIES.
UITREIKING
levensmiddelenkaarten, aardappelkaar-
ten, zeepkaarten voor kinderen, kaar
ten voor serviesgoed.
De Burgemeester van Texel brengt ter
kennis van belanghebbenden, dat op on
derstaande dagen, plaatsen en tijden de
bovengenoemde distributiekaarten zul
len worden uitgereikt.
Te Oudeschild op Vrijdag 24 Juli a.s. in
de o.l. school van:
9-10 nos. T t.m 116
10-11 nos. 117 t.m. 206
11-12 nos. 207 t.m. 380
12-1 nos. 381 en hooger en wijk S'.
Te De Waal op Zaterdag 25 Juli a.s. in
de o.l. school van:
10,00-10,30 nos. 1 t.m. 41
10,30-11,00 .nos. 42 t.m. 71
11,00-11,15 nos. 72 en hooger
11,15-11,45 wijk W nos. W 1 t.m. W 50
11,45-12,00 wijk W nos. W 51 en hooger.
- Medegebracht dienen te worden alle
distributiestamkaarten van het gezin,
alsmede door hen die niet over 20 kg.
aardappelen per gezinslid beschikken
het volledig ingevulde aardappelenfor
mulier Dit formulier dient tijdig op het
distributiekantoor te worden afgehaald.
Zij, die in het bezit zijn van een maal- of
slachtvergunning of eigen melkvee hou
den, dienen het organisatienummer van
de L.C.O. mee te deelen.
Texel, 20 Juli 1942.
De Burgemeester voornoemd,
RIJK DE VRIES.
gaaie, graaien, ergens in rond grijpen;
garne, garnalen; het Ned. „garner" is
verouderd;
wee gane te garne, wij gaan garnalen
visschen;
gatepetiel, vergiet; -ook elders (in
de volkstaal); in Vlaanderen: „gatenpa-
teel"; „plateel", platte schotel. Fransch:
„plateau", van platei; Latijn: „patella";
gemierk, gepeuter; afgeleid van het
Ned. „mieren", aan iets peuteren, peu-
terwerk verrichten;
DE ZON.
Wo 22 Juli op 5,45; onder 21,46
Do. 23 Juli op 5,47; onder 21,45
Vr. 24 Juli op 5,48; onder 21,44
DE MAAN.
Wo 22 Juli op 15,49; onder 1,40
Do. 23 Juli op 17,04; onder 1,54
Vr. 24 Juli op 18,18; onder 2.33
Volle Maan: 27 Juli 21,14.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo 22 Juli 4,06 en 16,37
Do. 23 Juli 5,12 en 17,49
Vr. 24'Juli 6,27 en 19,04
Springtij 28 Juli.
VERMAGERINGSKUUR.
Op korte termijn.
Nooit zag men zooveel welvarende
goed doorvoede Amsterdamsche vrou
wen bijeen als in de laatste avondtram
uit Purmerend. Gezellig breed om de
heupen, moeizaam in beweging en kwa
lijk benauwd bij dit wanne weer, maar
overigens uitmuntend van humeur. Een
verstikte hilariteit en blikken van ver
standhouding tusschen de goed gemut
ste dames, een lacherig schikken en
schuiven op de maar smalle banken en
confidenties als „mins, ik heb zoo'n last
van zakkinge", wat telkens nieuwe scheu
ten van vroolijkheid teweeg bracht.
Zoo liet de stemming niets te wen-
schen over in dit laatste trammetje uit
Purmerend. De mede-passagiers deelden
in de aanstekelijke vroolijkheid en zij
keken hun oogen uit, toen een der vrou
wen een groote zak met doperwtjes nam,
naarstig begon te doppen, de leege schil
len het venster uitwierp en telkens het
ristje, erwtjes, zoo lekkerig knapperig en
malschgroen, in haar bloesje liet glijden.
Daar zitten ze warmpies, zei er een.
Ze binnen gaor voor ze in Mokum
zijn.
Je hoort ze al suddere.
De "doppende dame keek triomfante
lijk rond. Wie doet me wat, zei ze.
Vreedzaam schommelde het trammetje
door Waterland. Zoete geurigheid van
hooi dreef door de vensters naar binnen.
£e r^. .«nu .-ö~„ -^Men, de vrouwen
vloot zal verzetten. ower
i
Eiwitrijke groenvoeders worden steeds
met sterke zuren ingemaakt.
Aardappel-selectiecursussen zijn zeer
nuttig. Zoo komen we tot gezonder aard
appelgewassen
Wie een proefveld met zorg aanlegt en
de uitkomsten nauwkeurig bepaalt, dient
de landbouw.
De bladrolziekte, die zoo vaak nptreedt
wordt veroorzaakt door de perzikblad-
luis.
125 kg. gedroogde boombladen en twij
gen-komen in voedingswaarde overeen
met 10 kg. matig hooi.
Paarden. Van elke verandering in de
paardenstapel moet aangifte gedaan
worden bij de Bureauhouder.
Alle kalveren, op de vrije markt aan
gevoerd, moeten voorzien zijn van een
registratiemerk.
Het hoerendom móet eigen lot weer in
eigen handen nemen. Dat is het doel van
de strijd, waarin wij gewikkeld zijn in de
boerenlanden van het oude Europa. (D.v.
d B. in „De Landstand").
Goede wil. Nu wij leven in bezet ge
bied -en in oorlogstijd, is het moeilijk om
iets te doen, 'maar met goede wil kan
men veel doen. (Dr. F. E. Posthuma in
„De Landstand").
Groenvoer. Wie in het voorjaar Veel
groenvoeder wil oogsten, zaait in de eer
ste week van September 100 kg. gewone
zandwikken met de machine en in het
laatst van September wordt daar 60 kg.
ïogge voor steungewas tusschen gezaaid.
REMBRANDT-IIERDENKING
TE AMSTERDAM.
Het vorige jaar heeft de secretaris-ge
neraal van het Departement van Volks-
oorlichting en Kunsten, prof. dr. T.
Goedewadgen, in zijn groote rede ter
herdenking van Rembrandt aangekon—
digd, dat deze her
denking niet aan
één jaar gebonden
zou zijn. Rem
brandt zag hij als
het symbool van
de cultuur, schra
gende mannen van
het Nederlandsche
leven. Daarom
achtte hij het zoo
wel ten opzichte
van deze groote on
der de Nederland
sche schilders als tegenover de cultuur
van ons land verplicht, hem jaarlijks in
de gedachten van het volk fé brengen.
In het kader van deze ontwikkleing
vond ook dit jaar in de Westerkerk te
Amsterdam een herdenking plaats, waar
bij de leider van de afdeehng Beeldende
Kunsten van het Departement, de heer
E. Gerdes, een krans legde bij het graf-
teeken van Rembrandt. De heer Gerdes
herdacht in een korte rede de blijvende
levensmoed van de kunstenaar Rem
brandt, die zijn beide echtgenooten ver
loor, van groote rijkdom verviel tot die
pe armoede, na een tijd van uiterlijke
waardeering op durend misbegrip sliet,
toonde een levensmoed en een blijde
ontvankelijkheid voor al wat het leven
hem bood, die wij tot voorbeeld mogen
nemen voor de opneming van de moei
lijkheden, welke ons het leven van he
den biedt. Sterk spreekt Rembrandts le
vensvisie uit het portret, waar men de
oude schilder ziet met zijn kleinkind. Er
zijn weinig portretten, die zoo van blij
heid doortinteld zijn
Na eén korte pauze van stille herden
king, speelde de organist het „Wilt he
den nu treden" waarmede de plech
tigheid was geëindigd.
vreemde, ongemakkelijke bewegingen.
De laatste halte voor Amsterdam,
Zunderdorp Donkere gestalten op de
baan. Het blinken van uniformknoopen.
De fram stond stil. Politie.
Posten voor. Posten achter Pósten op
zij. Omsingeld.
Daar is de groentekar! riep het
conducteurtje, dat zoo'n verzetje wel
mocht.
Allemaal uitstappen!
Assese maar famme léf blève,
dreigde de vrouwen, wat bleekjes om
de neus.
Koffers en tasschen werden gemon
sterd, op verzoek opengemaakt. De vrou
wen hadden niets bijzonders bij zich en
leefden zichtbaar op.
Wilt u maar even mee gaan!
vroeg een agent aan de dikste.
Ze keek wat gortig. Daar stond een
auto van de G.G.D. Een helpende van
binnen uit, een zetje in de rug en de
zwaarlijvige matrone heesch zich moei
zaam de auto in. De deur sloeg dichf
Buiten wachtte men in spanning.
Na vier, vijf minuten een kreet van
verrassing. Verjongd, verfrischt, zicht
baar ontlast dezelfde dame. Witjes la
chend.
De volgende!
Een vermageringskuur in maximaal
tempo. De een na de ander.
Niemand meer? vroeg de vrouwe
lijke rechercheur. Zij overzag haar zon
derlinge oogst. Peultjes en doperwtjes,
worteltjes, sla, spinazie, rabarber. De
halve Beemster.
NOODSLACHTPLAATS.
Elk dorp krijgt zijn beurt.
Het bestuur van de Vereen, tot Ver-,
werking van uit-nood-geslachte en ge
storven dieren (Noodslachtplaats) ver
zoekt ons het volgende onder de aan
dacht van het publiek te bregen.
Door de bijzondere tijdsomstandighe
den heeft de vleeschverkoop in de Nood-
slachtplaats zich de laatste maanden be
perkt tQt het ter plaatse afhalen van het
vleesch. Bestellingen werden niet meer
opgenomen, aangezien hét vléesch als het
ware onder de- handen van de slager en
controleur werd weggehaald. Hierdoor is
ten opzichte van vele verbruikers op de
buitendorpen een onbillijke toestand ge
schapen, aangezien deze consumenten
nu nogal eens achter het net visschen.
Om hieraan een eind te maken, besloot
het bestuur weer geregeld op de buiten-
dorpJen bestellingen te laten opnemen,
zoodra er vleesch in de slachtplaats tè
verkoopen is. Hierbij zal ieder dorp en
omgeving dan zijn beurt krijgen. Maan
dag 1.1. is hiermee begonnen. Bestellin
gen zullen alleen worden aangenomen
wanneer bij het opgeven hiervan te
vens de benoodigde bonnen^ worden
overhandigd.
TIJDENS DE VORIGE
WERELDOORLOG.
Uit de Texelsche Crt. van Juli 1917.
IN E1ERLAND EN HET NOORDEN
worden kleine mosselen als meststof
aangewend. Ze kosten f 10 de 1000 kg
IN DE BETUWE worden kersenstelen
opgekocht om daarvan theesurrogaal
ie maken.
JEUGD EN OUDERDOM.*
De jeugd levert de bouwstoffen
en toekomstplannen, waaraan de
wijzere ouderdom de steenen ont
leent, welke hij bijwerkt en waar
mee hij de opbouw voltooit, voor
zoover de zoogenaamde wijsheid
van de ouderdom althans de genia
liteit der jeugd niet heeft verstikt.
(Hitier.)
18. DRIEHUIZEN.
Hoeve Driehuizen, in dé buurtschap
van die naam, is het eigendom van de
Doopsgezinde Gemeente Burg, Waal en
Oosterend. Ze wordt gepacht door mw.
de Wed. H. Koorn. In 1772 omvatte ze
2330 „roeden"; wanneer hier vierkante
Nederlandsche roeden worden bedoeld,
komt die oppervlakte overeen met 23,3
ha.# wat niet veel verschilt van de te
genwoordig bij „Driehuizen" behoorende
oppervlakte (22,78 ha.)
De oorspronkelijk hier staande boer-
"derij dateert van eeuwen geleden. De
juiste stichtingsdatum is niet bekend. In
elk geval stond ze er al in ^1772. Ook
toén was ze reeds in het bezit van de
Doopsgezinde Gemeente (men - sprak
in die tijd van de Vereenfging der Wa-
terlandsche, Friesche en Vlaamsche
Doopsgezinden op Texel). In 1906 werd
de hoeve herbouwd,
De naam Driehuizen komt als naam
van een buurtschap ook elders in ons
land voor en wel in de gemeenten:
1. Baarle-Nassau. 5. Schermer.
2. Hilvarënbeek. 6 Veghel.
3. Meden. 7. Vlaar'd.-ambacht.
4. Nijmegen. 8. Wervershoof
HET OOGSTEN van nieuwe
aardappelen is alom in volle
gang, ook in Duitschland, waar
manschappen van de Arbeids
dienst mede de handen uit de
mouwen steken om de boeren het
v/erk licht te maken. (Foto P.l.B.)
De eerste gele kool kwam te Broek o
L. Maandag aan de veiling.
Grossierderij Holsmuller te Alkmaar
bestaat 4 Aug. 100 jaar.
Jeugdherberg Heidebloem te Soest is
weer open.
In Hoofddorp wordt vandaag het 31e
concours hippique gehouden.
De walvischvangst-tentoonstelling te
Zaandijk is door duizenden bezocht.
Op bon 37a van de aardappelkaart kan
t.m. 25 Juli 1,25 kg. aardappelen worden
gekocht.
De eerste vroege witte kool was te
Broek o. L Vrijdag voor het eerst aan de
wiling.
500 kinderen, die hun vacantie in Wür-
temberg doorbrachten, dank zij de NVD
en SVO, keerden \yeer in ons land terug.
In de. N.O. Polder bij Kuinre'is het
eerste hooi geoogst. Kwaliteit goed, op
brengst zeer behoorlijk. De rogge-staat
er best voor.
Nog onbekende vandalen hebben in de
geref. kerk te Ede het orgel tijdelijk on
bruikbaar gemaakt, deuren beschadigd,
en kerkboeken tegen de grond gesmeten.
Volkstuinder mag eigen teelt van tuin
naar woning vervoeren. Ligt zijn tuin
buiten zijn gemeente, dcOl moet hij zijn
inschrijving bij de LCO kunnen toonen.
Van een land te Huizen werden aard
appelen gestolen, maar de dief liet er
zijn portefeuille met persoonsbewijs lig
gen
In plaats van een motorboot hebben
„de heeren van dé polder" bij hun
schouw tusschen Alkmaar en Purmerend
van twee trekschuiten gebruik gemaakt.
Door gasverstikking is te Tilburg het
jeudig echtpaar Mutsaert-Bakkers om
gekomen. Hun kindje van anderhalfjaar
werd gered.
Verordening van de Rijkscommissaris.
Op grond van par. 5 van het decreet
van den Fuehrer over de uitoefening der
regeeringsbevoegdheden in Nederland
van 18 Mei 1940 (rglb. i s. 778) verorden
ik:
Artikel 1. 1) Wie opzettelijk een op
dracht tot bewaking niet of niet vol
doende uitvoert, die hem ter bescher
ming tegen daden van sabotage is gege
ven door den Wehrmachtsbefehlshaber
in Nederland of een door hem aangewe
zen ipstantie, door den General-Kommis-
sar fiir das Sicherhoitswesen und Höherc
SS- und Polizeiführer, of een door hem
aangewezen instantie, of krachtens
machtiging van een dezer instanties door
een Nederlandsche instantie, wordt met
den dood, in minder ernstige gevallen
met vrijheidsstraf gestraft.
2) Indien de daad door nalatigheid is
begaan, dan is de straf gevangenis of
hechtenis. Indien ingevolge der nalatig
heid schade is ontstaan, wordt gestraft
volgens alinea 1).
Artikel 2. 1) Wie in geloofwaardige
vorm kennis krijgt van een misdrijf te
gen de bezettende macht of $an het
voornemen tot zulk een misdrijf, en na
laat een instantie der Duitsche politie of
der Duitsche weermacht terstond daar
van te verwittigen, wordt gestraft met
de straf, waarmede de dader wordt be
dreigd'in geval het misdrijf is volvoerd.
2). In minder ernstige gevallen kan tot
gevangenisstraf worden veroordeeld.
3) Indien geen poging tot 't misdrijf
is gedaan, kan worden afgezien van
straf.
Artikel 3. 1) Wie een persoon, van
wien hij weet, de omstandigheden in aan
Reeds in 1912 werd aan de Raad
een adres gezonden, waarin op
aanleg van de „Nieuwe weg"
werd aangedrongen. Kosten ge
raamd op f 20,000.Landeige
naren vroegen geen of weinig
geld.
Zaterdag -25 Juli a.s. is het 25 jaar ge
leden, dat de verkorte weg Den Burg
Oudeschild, werd geopend.
„Zonder eenig feestelijk vertoon en
zonder eenige officieele handeling van de
zijde der autoriteiten werd de nieuwe
weg in gebruik genomen", aldus lezen
we in de Tesselaar van Zaterdag 28 Juli
1917. En daarmee was het ook van de
zijde der redactie bast$.Je zou zoo
zeggen, dat de Texelaars hun niéuwe
weg niet alleen zonder slag of stoot ge
kregen hadden, maar ook, dat het niet
eens zoo'n belangrijke aangelegenheid
betrof! Niets is minder waar: Vijf jaar
lang was de vroedschap met de voorbe
reidingen bezig geweest. Dat zal wel niet
in de lijn hebben gelegen van de heeren
A. A. Eèlman c.s., die het balletje voor
de nieuwe weg opwierpen. Maar 25 jaar
•geleden hadden „we" nog niet zooveel
haast; men ging niet graag over één
nacht ijs. Gelijk met een adres van de
heeren A. A. Eelman c.s, schreef de
raadsverslaggever, was de raad Januari.
1912 een „verzoekschrift" overhandigd,
YVOROSJILOWGRAD DOOR DE
DUITSCHERS GENOMEN.
Hoofdkwartier van de Fuehrer,
17 Juli (D.NB):
„Na dagenlange, hevige strijd is
vhndaag de grootste en belangrijk
ste stad van het industriegebied
langs de Donets, Worosjilowgrad,
stormenderhand door de Duitsche
infanterie genomen. Groote deelen
der stad staan in vlammen".
Ilillllillll YVERELD NI LUWS
Hllllllllil IN WEINIG WOORDEN. ||||||||i|||
TURKIJE.
Een Turksch tankschip is bij de Sy
rische kust door een Britsche duikboot
getorpedeerd.
JAPAN
Japansche duikbooten brachten in
één maand 25 schepen, 200,000 t., tot zin
ken.
SPANJE
vDe veiligheid van Spanje is ge
waarborgd. Het fundament is zes jaar
geleden gelegd." (Franco).
ENGELAND.
Van de 762 opvarenden van de Brit
sche kruiser Neptune, welk schip in de
Middell. Zee werd getorpedeerd, werd
slechts een matroos gered. Deze matroos
werd gevangen genomen.
VEREENIGDE- STATEN
Roosevelt overweegt alle particu
liere auto's in beslag te laten nemen
„om de natie te redden".
Het diplomatenschip Drottning-
holm is'met 800 onderdanen van de As-
mogendheden uit New York naar Stock
holm vertrokken
merking genomen, moet aannemen, dat
deze deel heeft aan een misdrijf tegen de
bezettende macht, of een dergelijk mis
drijf in den zin heeft, niet terstond aan
geeft bij een instantie der Duitsche poli
tie of der Duitsche Weermacht, of wie
een dergelijk iemand verbergt, bij zich
opneemt of ondersteunt; wordt gestraft
met de straf, waarmede de dader wordt
bedreigd, ingeval het misdrijf is vol
voerd.
2) Artikel 2, alinea 2 en 3, gelden
eveneens.
Artikel 4. De strafbare handelingen
volgens de artikelen 1 tot en met 3 zijn
misdrijven in den zin van artikel 2,
tweede alinea, der verordening, no. 52-
>940, betreffende de Duitsche rechterlij
ke macht voor strafzaken, in de versie
der bekendmaking nr. 72*-1942.
Artikel 5. Indien een functionaris der
Nederlandsche politie of een lid van een
formatie, die ondergeschikt is aan de in
structie en bevelen der Nederlandsche po
litie, een strafbare handeling tegen de
bezettende macht pleegt, dan is voor zijn
berechting de buitengewone rechterlijke
macht voor leden der SS, en voor leden
der politieformaties in bijzonderen
dienst, uitsluitend bevoegd, voor zoover
deze bevoegdheid niet volgt uit artikel 1
der verordening 12-1940 over de be
voegdheid van den (Duitschen) krijgs
raad van 8 Juni 1940.
Artikel 6. Deze verordening treedt in
werking op den dag van haar afkondi
ging.
Den Haag, 13 Juli 1942.
De Rijkscommissaris voor de
bezette Nederlandsche gebieden.
afkomstig van de heeren D. P. Bakker
en J. Kikkert P.Pz.
B. en W. willen gaarne naar de moge
lijkheid van de aanleg van die weg een
zoo uitgebreid mogelijk onderzoek in
stellen en het resultaat daarvan nader
rapporteereri. Hetvoorstel wordt door
allen aangenofnen. Het ligt in de bedoe
ling der voorstellers, de bestaande weg
tot Brakc-nstein te handhaven als deel
van de nieuwe weg; van dejp boerderij af
zou de nieuwe weg met een kleine krom
ming naar de haven van Oudeschild
moeten loopen. Het benoodigde bedrog
wordt geraamd op ongeveer f 20,000,
welke som, geleend a 4Va pet. geduren
de 20 jaren voor rente en aflossing een
uitgaaf zou vorderen van ongeveer f 1500
per jaar. „Waar nu indertijd door de
Raad wel. werd besloten, een bedrag van
f 20,00 beschikbaar te stellen voor een
aan te leggen tram, zoo merkte de Re
dactie van de Tesselaar op, „zal deze
uitgaaf in dit geval niet zooveel bezwa
ren kunnen medebrengen. Hoe het zij,
de zaak is, dunkt ons, van groot belang
en met belangstelling zullen zeker velen
het verloop afwachten van de bemoei
ingen der genoemde heeren".
(Zie verder tweede pagina).
Een werkzaam leven is bevorderlijk
voor de gezondheid. (Napoleon).