Texelsche Berichten
TEXELSCHE BOERDERIJEN.
SCHAPENWASSCHEN.
Gemengd Nieuws
VAN DE FRONTEN.
Duitschland wint
op alle Fronten.
KWART EEUW NIEUWE WEG DEN BURG OUDESCHILD.
55c JAARGANG. No. 5675.
WOENSDAG 5 AUGUSTUS 1942.
TEXELSCHE COURANT
UITREIKING TOESLAGKAARTEN
ZWAREN ARBEID.
De Burgemeester van Texel brengt ter
kennis v$n belanghebbenden, dat op on
derstaande dagen toeslagkaarten zullen
worden uitgereikt voor het tijdvak van
9 Aug.5 Sept. a s. Deze kaarten wor
den uitsluitend uitgereikt aan hen, die
een volledig ingevuld en geteekend aan
vraagformulier kunnen overleggen.
Op Donderdag 0 Aug. a.s. te Den Burg
in het Fanfaregebouw van 9-12 uur vm.
te Oudeschild in de o.l. school van 2
3,30 uur n.m.
Ie De Waal in de o.l. school van 4,30
5.30 uur n.m.
Op Vrijdag 7 Aug. a.s.
te Oosterend in de oude o.l. school van
0,30-12 uur v.m.
te De Cöcksdorp in de o.l. school van
23 uur n.m.
te Middon-Eierland in dé o.l school
van 45 uui n.m.
Op Zaterdag 8 Augustus a.s.
te Den Hoorn in de o.l. school van 9—
10 uur v.m.
te De Koog in Hotel „Den Braven" van
11-12 uur v.m.
Medegebracht moeten worden de
distributiestamkaarten, alsmede de vol
ledig ingevulde aanvraagformulieren.
Texel, 3 Augustus 1942.
De Burgemeester voornoemd,
RIJK DE VRIES.
GIFTEN WITTE KRUIS.
De erven T., De Copksdorp f 2,50.
ARBEIDSBUREAU.
Het bijkantoor Texel -van het gewes
telijk Arbeidsbureau is nu gevestigd in
het huis van de dames Keijser, Wever
straat 13.
DS. GORTER NAM BEROEP AAN.
Ds. Ooi ter, doopsgezind predikant al
hier, heeft hut beroep naar Groningen
aangenomen. Zondag a.s. zal een z.g. be
roepingscommissie borden gekozen.
DE HEER S. WOUDA NAM
BEROEP AAN.
De heer -S. Wouda, hulpprediker Ge-
ref. Kerk te Den Burg en Oostérend,
heeft het beroep naar Nieuwendijk, ge-
rneente Nunen (N.Br.) aangenomen.
SCHEURPREM1E f 200—f 300,—.
De regeeringscommissaris voor de bo
demproductie maakt bekend, dat de
scheurpremie voor het oogstjaar 1942
f 200 per ha. zal bedragen.
leder, die daarvoor in aanmerking
komt, zal scheurplicht worden opgelegd.
Voor land, dat thans vrijwillig voor
scheuring bij de productie—commissaris
wordt opgegeven, en na goedkeuring met
koolzaad of raapzaad, boven de verplich
te oppervlakte van deze gewassen wordt
befcouwd, zal een scheurpremie worden
betaald van f300 per ha wanneer de
oogst gelukt. Deze vrijwillig opgegeven
oppervlakte zal meetellen voor de aan
slag, die voor de scheurplicht zal worden
vastgesteld.
•Koolziuidprijs f 20 per 100 kg.
De' richtprijs voor het koolzaad is vast
gesteld op. f 20,per 100 kg. voor boeren-
schoon product van gemiddelde kwali
teit, terwijl bovendien een inleverings
premie van f 15,per 100 kg. zal wor
den uitgekeerd.
WAAR DE BESLISSING VALT.
De Engelschen mogen nog zooveel
Duilsche vrouwen en kinderen door
bommen vermoorden, kathedralen, zie
kenhuizen en arbeiderswoningen in puin
icggen, de beslissing valt op het slag
veld en niet in het achterland. (D.N.B
21. KLEIN ZEELAND.
„Klein Zeeland" was de eerste boer
derij van polder het Noorden Ze werd
in 1879 gebouwd, waarschijnlijk door ze
kere Van Putten, die er plm. f 7000 aan
moet hebben besteed. Later werd zekere
Noordijk, 'te Den Haag, eigenaar. Maart
1888 is de familie Boon op deze plaats
gekomen. De tegenwoordige eigenaar-
gebruiker, de heer M*aarten Boon
Dz werd dn Mei van dat jaar op Klein
Zeeland geboren. Hij woont er dus nu al
meer dan 54 jaar In 1928 heeft hij de
plaats van zijn moeder vader was
toen reeds overleden gekocht. Er be
hoort nu 28.50 ha.' land bij.
Waarom de boerderij „Klein Zeeland
werd genoemd? Toen ze werd gesticht,
was het met de ontwatering van de pol
der nog niet best gesteld. De boer had
er veel mee te kampen. Dit zal tot het
kiezen van de naam „Klein Zeeland"
hebben geleid.
Weet u, dat er in Noord-Brabant een
gemeente „Zeelan d" is èn dat een
deel van de gemeente Millingen (Geld.)
eveneens Zeeland wordt genoemd? Zijn
er elders nog boerderijen met de naam
„Klein Zeeland"?
ONZE GRONDSLAG.
Onze volkshuishouding zullen wij niet
bouwen op een gouden gulden of op een
gesnoeide gulden, maar de grondslag er-
-van zal het arbeiden en het voortbren
gen zijn. (Mussert).
PERSOONSBEWIJZEN.
4
Maakt er een gewoonte van, uw per
soonsbewijs altijd bij u te dragen. Van
tijd tot tijd worden personen daarop ge
controleerd. Morgen kan het uw beurt
zijn.
VERDUISTERING.
In de loop" van deze maand korten de
dagen met twee uur. Dit beteekent, dat
aan de verduistering weer meer zorg
moet worden besteed. Brengt de boel bij
tijds in orde.De controle Wordt ver
scherpt. Let ook op de achterzijde van
uw woning en op bijgebouwen.
LOONSVERHOOGING
voor "de gemeentewerklieden.
Naar we van bevoegde zijde vernemen
heeft Burgemeester Rijk de Vries bij
herhaling pogingen gedaan om de loonen
der gemeentewerklieden verhoogd te
krijgen Dit nu is dezer dagen met goede
ïitslag bekroond: De loonsverhooging is
toegekend en wel met terugwerkende
kracht tot 1 Januari 1942.
Een verheugend bericht in deze tijd.
SCIIAPENFOKDAG
TEXEL 1942.
In opdracht van de Prov. Boeren
leider de heer J. Saai van de
Ned. Landstand heeft het Bestuur
va« „Het Texelsch Schapenstam
boek in N.-H." besloten, in samen
werking met de heer C. Keijser Hz.,
gemachtigde van de Ned Land
stand" voor de Schapenfokkerij op
Texel, op Maandag 7 Sept. 1942 te
Den Burg een 5chapenfokdag te or-
gamseeren
IN DRENTE.
Voordat men vroeger in Drente in de
hooibouw ging, moesten de heideschapen
uit de wol zijn. Aan het scheren ging het
wasschen vooraf, wat in menig Drentsch
dorp tot een feest werd. Gewoonlijk had
dat wasschen plaats in een of andere
mime kolk, van de een of andere stroom;
streken, die daartoe de gelegenheid
Loden, in een mee;-; in het ongunstigste
geval in een groote kuil of „dobbe", er
gens in een stuk land.
Vroeg in de morgen trok de scheper,
geassisteerd door een paar „meeheeren",
c-r op af. Later kwamen de met was-
schers en aandragers volgeladen wa
gens op de plaats, waar het wasschen
moest geschieden. Een oud pak werd er
aan gewaagd, Een droog pak lag op de
wagen om na afloop te worden aange
trokken. De schapen en de wasschers
volbrachten de reiniging, waarna de
langstaarten, zwemmende of loopende,
zelf de oever weer opzochten.
Dè terugtocht op d*e wagen was veelal
een dolle rit. Men stelde er namelijk een
eer in, een ander voorbij te lijden en
lenslotte als nummer één in het dorp te
rug te komen, waar een troepje belang-
stellénden reeds geruime tijd met de
hand boven de oogen had staan turen in
ae richting vanwaar de schapenwas-
schers verwacht werden.
Eenige dagen na het wasschen vond
het scheren plaats ep daarna volgde de
1ocht met de wol naar de koopman, waar
ze werd omgezet in klinkende munt,
voorzoover op de afgeleverde wol niet
reeds een voorschot was verleend.
Voorbij is thans dit alles echter. De
schapenhouderij is zoo vlug achteruit
gegaan, dat het bedrijf in Drente wei
nig meer te beteekenen heeft. Waar
vroeger duizenden langstaarten werden
gehouden, zijn het er nu soms een paar
honderd nog maar of is zelfs de „gewol-
de troep" geheel verdwenen.
H. C. VAN DOCKUM.
(Volgende keer over „Heideschapen").
DE ZON.
Wo 5 Aug. op G,06; onder 21,25
Do. 6 Aug. op .6,08; onder 21,23
Vr 7 Aug. op 6,09; onder 21,21
DE MAAN.
Wo 5 Aug. op 1,36; onder 16,05
Do. 6 Aug. op 1,40; onder 17,03
Vr. 7 Aug. op 2,12; noder 17,57
Nieuwe Maan: 12 Aug. 4,28.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo 5 Aug. 4,13 en 16,43
Do. 6 Aug. 5,17 en 17,55
VI'. 7 Aug. 6,34 en 19,11
Springtij 12 en 25 Augustus.
UIT DE KEUR
DER DERTIG POLDERS.
Het is verboden aan het lichaam van
eenig dijkwerk te graven of te spitten.
Daar staat f 25 boete op.
4-i ffff*
LEERT NU ZWEMMEN.
De tijd van het zwemmen-leeren
is aangebroken. Meen niet dat men
er zich af kan maken met het
praatje van „geen tijd hebben".
Zwemmen is een plicht tegenover
u zelf en jegens uw naaste. Er zijn
in het afgeloopen jaar nog nooit
zooveel menschen verdronken als
nu. Weliswaar in hoofdzaak door de
verduistering.' gedurende de win-
1 termaanden. Dat neemt echter niet
weg, dat men jiu terdege de tijd
heeft om het zwemmen te leeren.
Opvallend is het, dat de meri—
schen die zwemmen konden en in
de duisternis in het water vielen of
liepen, allen zonder onderscheid ge
makkelijk gered konden worden en
dus hun leven dankten aan het feit,
dat zij zwemmen hebben geleerd.
Is het zwemmen-leereg dus niet
alleen noodzakelijk uit eigen lijfs
behoud, nog meer is het voor onze
gezondheid. De buitengewoon gun
stige werking .van het water op ons
lichaam is zoo groot, dat nadere
toelichting haast overbodig is. Juist
in deze, tijd, nu meer van de zenu
wen gevergd wordt dan in norma
le tijden, doet een bad ver
kwikkend aan en voelt men zich
een ander mensch. Men doet er ge
zondheid mee op! Een reden te
meer om nu met zwemmen-leeren
te beginnen. Aan de Schans bestaat
hiervoor een uitgezochte gelegen
heid: veilig, voortreffelijk, voordee-
lig (Foto-P.l B.)
Voor de politie wordt 5 Aug te Am
sterdam een Olympische dag gehouden.
Burgemeester De Leeuw, van Eist, is
ontslagen.
De bieraccijns wordt van f 4,40 op
f 5,60 gebracht.
We moeten elkaar achter de vodden
zitten. Geen lapje, "^een oud papier mag
naar de vuilnisbelt.
In Langedijk zullen nu 130 Rotterdam-
sche kinderen hun vacantie doorbren
ger..
Smeerolie en vet voor motorrijtuigen
voor het verkeer gaan voortaan »p de
Ion
In Den Bosch werden door z.g. politie
agenten dekens „gevorderd". Weest^ ge
waarschuwd Vraagt legitimatiebewijs.
Te Beemster is de oud-havenmeestei
van Zaandam, F. Visser, plotseling over
leden, 67 jaar.
Gemeentemuseum Den Haag ontving
van wijlen dr. G. Philips een legaat, be
staande o m. in 29 moderne schilderijen.
Merkwaardig, dat een vogel eieren van
verschillende kléur kan leggen. Een
!eg-puzzle.
Er komen nieuwe voorschriften voor
de heffing van schoolgeld (alle onder
wijs.)
Op Kasteel Hocnsbroek zullen door be
middeling NVD 200 kinderen uit Holland
en Zeeland vier weken vacantie genieten
Uit een goederenwagon werd te Heilo
heel wal brandstof gestolen, denkelijk
door jongens.
De heer W. Engclbrecht, comm. der
provincie Utrecht, werd voorzitter vafi
het Ned. Roode Kruis. -
De heer Theo v.d. Pas werd leeraar
pianospel aan het Rijksconservatorium
te Den Haag.
Een vuursfeenbijl en een Romeinsche
munt uit de eerste eeuw werden te Die-
penheim opgegraven.
Eén echtpaar te Utrecht ging op de
bon, ómdat het zijn huurhuis deels sloop
te voor brandstof. Van „huisbrand" ge
sproken.
BF.GklP EN VERTROUWEN.
De Nederlandsche nationaal-socialis-
ten zijn bereid met iedereen, die van
goeden wille is, op de meest hartelijke
wij ze samen te werken voor het groote
coel, dat zij zich voor oogen hebben ge
steld. Het eenige, wat daarvoor noodig
is, is wederzijdsch begrip en weder
ziidsch vertrouwen. Aan onze kant zijn
die voorwaarden volledig aanwezig!
(J. Raatgever, in „Het Nationale Dag
blad".)
„Toppunt van krankzinnigheid".
Het zijn de woorden yan de Ameri-
kaansche senator Lee: „Het toppunt van
krankzinnigheid zou het zijn, wanneer
we zouden blijven probeeren, meer sche
pen te bouwen dan Duitschland er in de
grond kan boren". De eenige kans voor
Amerika om de oorlog te winnen, ziet
Lee in transport door de lucht. Maar dat
het ook in dc lucht uit is met de heer
schappij van Engeland en de V.S., zag
hij fceker over het hoofd. Van de Britsche
vliegtuigen,' die dezer dagen een aanval
op Hamburg deden en daarbij juist weer
woonwijken op barbaarsche wijze met
hun bommen bewerkten, werd wel de
helft neergeschofen. Londen gaf 't ver—r
lies van 32 bommenwerpers toe. Daar
komt bij, dat Engeland op zijn' beurt
nieuwe luchtaanvallen moest doorstaan:
Sheldenham, Swindon, Hull, Manches
ier, Birmingham, het zijn m'aar enkele
laatsen uit de reeks, waar met succes
voor de oorlog belangrijke doelen wer
den getroffen
„Wij komen, Europa".
Met groote koppen, „Europe, we are
coming" zijn de laatste dagen in het bij
zonder de hoofdartikelen in Engelsche
en Amerikaansche Jcranten voorzien.
Wij komen, Europa". Alsof de heeren
hier verwacht worden. Maar laat ze in
die waan en*laat ze een poging wagen.
In Berlijn komen ze vast, maar dan als
gevangenen. Er zijn ook kranten, die niet
meei zoo geestdiiftig gestemd zijn. Na de
val van Rostof en andere zegetochten aan
t costfront, zingen ze een toontje lager.
Zou het niet wat gewaagd zijn, een in
vasie? vragen zij zich af. Daar heb je
heel wat schepen voor noodig. En Enge
land zit er al zoo krap in; alleen reeds
voor zijn voedselvoorziening kan het een
omvangrijke vloot niet missen. Schepen
bouwen doet men zoo goed en zoo
kwaad als men kan, maar de tijd dringt
en dan het materiaal en die verduivelde
stakingen Veel begrip toont de arbeider
niet voor wat ei\gaande is. In Juni al
leen reeds meldden de V.S. 192 stakin
gen; meer dan een kwart millioen man
dagen gingen daarmee verloren!
„Wij komen, Europa", maar.... wie
weet, in welke een perfecte staat van
tegenweer de Europeesche kust van
Noordzee en Atlantische Oceaan ge
bracht is, kan moeilijk aannemen, dat er
wat terechtkomt van een „inval". Ja,
een afgrijselijk bloedbad zou het wor
den; aan den lijve zou men ondervinden,
dat Duitschland op alle gebeurlijkheden
voorbereid is Bijna twee jaar hebben
tienduizenden geschoolde arbeiders aan
de Fransche Kanaalkust aan uiterst mo
derne fortificaties gewerkt. Iedere
maand is daar een kwart millioen kub.
m. gewapend beton aan besteed; 100,000
kub. rotswand heeft men daarbij laten
springen. Wat hier tot stand is gebracht,'-**
grenst aan het ongelooflijke en is zoo op
het afslaan van iedere vijandelijke actie
berekend, dat iedere aanval bij voorbaat
tot mislukking is gedoemd.
Grooter scheepsvcrliezen dan ooit.
Of er toch een tweede front, toch een
invasie komt? Het Engelsche Lagerhuis*
lid Grigg verklapte, dat de regeering er
wel toe besloten heeft. Hij noemt dit
zelfs geen geheim meer. Maar tijd en
plaats van de operatie aldus Grigg
worden bepaald door de militaire leden
van het oorlogskabinet alleen.
Vorige week waren de geallieerde
scheepsvcrliezen grooter dan ooit te vo
ren in deze oorlog. En toch moet je va
ren om Europa te bereiken. Een invasie
met parachutisten alleen zal niet gaan.,
„Grooter verliezen dan ooit". Churchill
en Roosevelt zullen er nog wel eens
over moeten praten
TIJDENS DE VORIGE
WERELDOORLOG.
Uit dc Tcxclsche Courant, Aug. 1917.
OP DE WESTERMEINT' (Texel) komt
op het erf van de heer Hoogenbosch
een proefballon van Soesterberq neer.
GASTEKORT. Te Groningen wordt
ieder, die na 10 uur n.m. in gang of
slaapkamer nog gas brandt, afgesne
den.
KOLENSCHAARSCHTE. Overwogen
wordt voor het strijken van waschqoecfc
over het heele land geen kolen meer te
veistrekken.
HET KOMENDE. feuROPA
Het komende Europa zal het gelaat
dragen van de nu strijdende jeugd, die
een samengroeien van krachten wil.
Daarom zal de komende vrede de eer
ste ware vrede der geschiedenis zijn, om-
oat een vrije geest en geen geest in
boeien hem dicteeren zal.
(Guiseppe Bottai, Italiaansche
Minister van Opvoeding op het
Jeugdcongres te* Florence).
1—
Door eendracht worden kleine dingen
groot, maar door tweedracht gaan groote
dingen te niet.
(Foto-G. J. Duinker)
(Slot)
Al kwam het dan ook met
de trekschuit, we hebben ge
zien, dat Rijk en Provincie
voor de verkorte weg wel wat
over hadden. Elk stelde hoog
stens f 12,200 beschikbaar.
Een totaal subsidie dus van
f 24,400, dat was f 4,400 méér
nog dan de eerste raming der
totale kosten1. We houden ech-'
ter ons hart vast, wanneei de
raad 20 Maart 1915 weer eens
aan het cijferen slaat: B. en
W. stellen dan namelijk voor,
stappen te doen tot verkrij^-
ging van nog meer subsidie.
Dan worden de kosten eventjes op
ruim f 53,000 berekend.
Allen zijn er voor, te trachten twee
derden van die som los te krijgen. 25
Oct. 1916 wordt besloten een geldleening
aar. te gaan van f25 000, af te lossen bin
nen 35 jaar. Maar Ged. Staten willen,
dat de aflossing binnen: 25 jaar „aan
kant" is. Dat wordt 4 Sept. 1917 medege
deeld. De weg was inmiddels 25 Juli van
dat jaar in gebruik gesteld.Dat was,
gezien de nog lang niet afgewikkelde fi-
nancieele kwestie, wel zeer voortvarend!
De* Provincie laat tenslotte nog meer
geld rollen, nu tot f 15.000. Wanneer nu,
zeggen B. en W het Rijk zijn subsidie
mei een gelijk bedrag verhoogt, blijft
voor rekening der gemeente ruim f 20000
ever. Nu gaat Texel f 20,000 leenen (in
piaats van f 25,000), terwijl de aflossing
voor de eerste tien jaar op f 1250 en voor
dc volgende jaren op f 500 wordt be
paald. Ook het Rijk tastte nóg dieper in
oe buidel en daarmee was de zaak afge
daan.
Rust in Oudeschild
Het laat zich begrijpen, dat het dorp
Oudeschild zou merken, dat het min of
meer uitgeschakeld was. Wat was er
voorheen altijd een gezellige drukte
langs de weg, van de haven naar Dén
Buig èn omgekeerd. Die weg ïnimers
ging over de dijk van ons pittoreske vis-
schersdorp. Natuurlijk, de dorpsbeurzen
bleven bestaan, maar de attractie, de dijk
met zijn verkeer, was verdwenen.
Dc neringdoenden we denken voor
al aan Hotel De Zeven Provinciën zul
len op de glorierijke dag van de opening
de vlag niet hebben uitgestoken. Neen,
voor „Skil" was dat geen beste dag.
Maar als het tij verloopt, verzet men
de bakens; Dè beurs kreeg de haVen
zelf en als Tnen wilde weten, met hoeveel
badgasten de Wagemaker of de Mars
diep de haven binnen liep, moest men
persé naar de „oost" en aan de haven
zelf verrezen groole café's.
In 1931 belangrijk verbeterd.
In 1931 -werd de weg belangrijk verbe-
teid. De kosten bedroegen totaal f 74000.»
Dc oude weg werd over de heele lengte
verbreed (tot vijf meter), terwijl aan de
noordkant een fietspad wérd aangelegd
en van Den Burg tot Burg^cht een wan-
uelpad bovendien.
Sedertdien is ook aan de verbetering
van verscheidene andere wegen op ons
eiland aandacht besteed: We denken aan.
cie Postweg en Hoofdweg in Eierlahd,
aan de Koogerweg, Hoornderweg, Wes-
er weg, aan die van Oudeschild naar
Den Hoorn en Oosterend, de groote weg
door de Pil. polder, om kort te gaan;
alle wegen van bctee"kenis werden in
prima staal gebracht.
De operting van de nieuwe weg: Met
plezier hebben we de geschiedenis nog
eens voor de geest geroepen, en telkens
.weer .verwijlden we bij die oude weg
met zijn post kar en deligence, bij Jan-
cp-de-bok, bij de passagiers in het cou-
peetje, bij de gezellighèid in Burgzicht,
waar je toentertijd nog voor een hart-
versterkertje terecht kon. We denken
'aan de strijd tusschen de havermotor en
de echte, die „Jan" en de andere* voer-
luden de hiel lichtten, aan de komst van
de eerste autobus (29 Nov. 1923: „Don
derdagmiddag komt de groote auto
bus voor 24 (vier en twintig) personen
vooi de dienst van de heer E. Boekei"
schreef de krant. En het wès me een ge-
beurtenis!
Doch dit is weer een verhaal op zich
zelf, een artikel waard, wanneer onze
bus het „feestvarken" is. Maar zoover
?ijn we nog niet. J.
