WAT TEXELS BOEREN MOETEN WETEN. REIZEN VAN EN NAAR TEXEL. TEXELSCH DIALECT. HOUDT UW LICHT IN HUIS. UIT VELERLEI BRON. In mijn land beteekent de democratie corruptie en om de zes maanden regee- ringswisseling. VAN DE FRONTEN. 56e JAARGANG. No. 5688. ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1942. TEXELSCHE COURANT Aanslag verplichte rundveeleve ring 1943. In het belang van .een rechtvaardige aanslag wordt er op gewezen, dat de aanslag zal geschieden op basis van de verstrekte* rundveetoewijzing. Zij, die straks volgens de te houden inventarisa tie minder runderen blijken te hebben dan waarvoor zij een toewijzing hebben, worden voor het aantal van de toewij zing aangeslagen. Men diene derhalve alsnog ten spoedigste een aanvrage in voor een verminderde toewijzing bij de L. C. O. te Alkmaar, indien men minder runderen zal aanhouden dan de inmid dels ontvangen toewijzing aangeeft. (De Landbouw-Crisis-Organisatie voor Noord-Holland.) Kunstmest. Stikstofbonnen, voorzien van opdruk no. 3, moeten vóór 26 Sept. bij de leve ranciers zijn ingeleverd. Momenteel zijn er voor stikstof nog geen nieuwe bon nen aangewezen, zoodoende worden er aan de kunstmestverbruikers, die de laatste weken een aanvraagformulier hebben ingediend, geen voorloopige toe wijzingen meer verstrekt. Binnenkort zullen de nieuwe aanvraagformulieren Voor het belastingjaar 1942-1943 aan de betrokken verbruikers worden toegezon den, welke dan nauwkeurig en volledig moeten worden ingevuld en per om gaande weer naar het bureau van de Prov. Voedselcommissaris, Afd. Kunst mest, dienen te worden opgezonden. Aan de hand van deze aanvraagformulieren en volgens de inventarisatiegegevens zal dc geheele toewijzing 1942-1943, bere kend en toegewezen worden. De kunst mestverbruikers, die dan reeds een voorloopige toewijzing hebben ontvan gen, zal dan de hun toekomende toe wijzing verminderd met de voorloopige toewijzing verstrekt worden, doch de kunstmestverbruikers die nog niets toe gewezen mochten krijgen, zullen de ge heele toewijzing naar de door het Kunst- mest-Distributieburèau te 's-Gravenhage vastgestelde normen ontvangen. (De Voedselcommissaris voor Noord- Holland). Overdrachten Scheurplicht 1942- 1943 in Noord-Holland. In verband met de opgelegde scheur plicht en de daaruit voortvloeiende mo gelijkheid van overdracht dezer plicht naar derden deel ik het volgende mede. Ie verzoeken tot overdracht van scheurplicht moeten binnen 14 dagen na dat de lastgeving tot scheuren is ontvan gen zijn ingediend bij de Bureauhoude^. 2e. Bij verleenen van toestemming tot overdracht, mag hiertoe alleen binnen de provincie worden overgedaan. 3e. Ter prijsbeheersching zal een be middelingsbureau worden ingeschakeld voor het plaatsen van deze overdrachten. 4e. Het bemiddelingsbureau is geves tigd Westwoud, p.a. S. Slot, W 61, tele foon nr. 2607. 5e. Voor overdracht mag hoogstens worden betaald* f300 per ha., benevens de gebruikelijke provisie voor het be middelingsbureau. - 6e. Een hoogere vraagprijs wordt niet geaccepteerd. 7e. Overdrachten, welke niet via het genoemde bureau loopen en daardoor niet onder mijn controle vallen, worden afgewezen. 8e Personen, die vrijwillig land willen scheuren voor het jiemen van goedge-» keurde overdrachten, moeten zich schrif telijk in verbinding stellen met het Bu reau te West woud. (ligging en grootte var^ de vrijwillig te scheuren gronden meedeelen). 9e. Mochten er te weinig aanbiedingen uit N.-Holland worden gedaan, dan zal overwogen worden de goedgekeurde overdrachten elders te plaatsen. 10e. De bovenstaande regeling is inge gaan 15 September 1942 en geldt voor de geheele provincie. Regelingen, welke onderling reeds zijp getroffen, en niet in overeenstemming zijn met het bovenstaande, hebben voor mij geen geldigheid. (De Provinciale Productiecommissaris voor Noord-Holland). K0ENRAAD VAN DIM MBE1DSDHN5I Uitgelachen en niet beknepen De Burgemeester van Texel brengt ter algemeene kennis, dat ingaande 1 October 1942: le. alle ingezetenen van Texel, die voor korteren of langeren tijd het eiland wenschen te verlaten, in het bezit móé ten zijn van een verklaring, dat zij inwo ner dezer gemeente zijn. Bij het niet in het bezit zijn dezer verklaring zullen zij het eiland niet kunnen verlaten of daar op kunnen terugkeeren. Deze verklaring kan ter secretarie worden aangevraagd. De aanvrage moet persoonlijk geschieden, daarv het per soonsbewijs bij de opmaking der verkla ring moet worden geraadpleegd. Bovenbedoelde verklaring is niet noo- dig .voor hinderen beneden den leeftijd van 15 jaar, mits zij in gezelschap van hun ouders reizen. ,2c. alle personen, jonger dan 15 jaar, die elders woonachtig zijn, doch Texel willen bezoeken, ook in het bezit moeten zijn van een vergunning, welke vergun ning schriftelijk aan den Burgemeester moet worden aangevraagd. Texel, 16 September 1942. De Burgemeester voornoemd, RIJK DE VRIES. ZEEPBONNEN VUILEN ARBEID. De Burgemeeser van Texel maakt be kend, dat zij die eerder in aanmerking kwamen voor extra zeepbonnen voor vuilen arbeid in het tijdvak van 21-30 Sept., wederom formulieren voor dit doel kunnen bekomen bij den distributie- dienst. Deze formulieren dienen nog niet bij distributiedienst te worden ingele verd, doch te worden bewaard tot het tijdstip van oproeping. Melkers, die een aanvraag doen voor deze zeepbonnen, dienen het aantal koeien, op het bedrijf aanwezig, op dit formulier in te vullen. Texel, 18 September 1942. De Burgemeester voornoemd, RIJK DE VRIES. UITREIKING KAARTEN LEVENSMIDDELEN, tijdvak 4 October31 October 1942. De Burgemeester van Texel brengt ter kennis, dat wederom nieuwe bonkaarten worden uitgereikt. Ditmaal is er geen onderscheid tusschen kaarten voor L- en K-inlegvellen. Aan ieder wordt een bon kaart K naar leeftijd uitgereikt. Houders van L-inlegvellen ontvangen wel de ge bruikelijke toeslag van aardappelen. Te De Cocksdorp op Maandag 21 Sep tember a.s. in de o.l. school van: 910 voor het dorp nrs 1 t.m. .105 10-11 voor het dorp nrs 106 en hooger en wijk C nrs C 1 t.m. C 26 11-12 wijk C nrs C 27 t.m. C 62 12- 1 wijk C nrs C 63 en hooger. Te Middcn-Eierland op Maandag 21 September a.s. in de o.l. §chool van: 2,30-3,30 nrs E 1 t.m. E 56 3,30-4,30 «nrs E 57 t.m. E 126 '4,30-5,00 nrs E 127 en hooger. Te Oosterend op Dinsdag 22 September a.s. in de oude o.l. school van: 9-10 wijk O nrs O 1 t.m. O 85 10-11 wijk O nr£ O 85 t.m. O 138 11-12 wijk O nrs 'O 139 en hooger des middags van: 1-2 Kerkplein, Kerkstr., Nleuwstraat, Schoolstraat 2-3 Boschweg, Weststr. Hoekstr. 1 t.m. 11 3-4 Hoekstr. 12 en hooger, Peperstraat 1 t.m. 35 4-5 Peperstraat 36 en hooger. Te De Koog op Woensdag 23 Septem ber a.s. in de o.l. school van: 1,30-2,30 wijk K nrs K 1 t.m. K 35 2,30-3,30 wijk K nrs K 36 t.m. K 84 3,30-4,30 wijk K nrs K 85 en hooger en het dorp met nrs 1 t.m. 38^ 4,30-5,30 voor het dorp nrs 39 en hooger. Bewoners van De Waal en wijk W worden er aan herinnerd, dat er van daag voor hen een uitreiking wordt ge houden. Medegebracht dienen te worden alle stamkaarten van het gezin met de daar bij* behoorende inlegvellen. Zij, die met over 25 kg. aardappelen p. p. beschikken, dienen tevens het formulier MD 32 te overleggen. Houders van maal- en slacht- vergunning en melkveehouders dienen 't no. van de L.C.O. te kunnen opgeven. Texel, 14 September 1942. De Burgemeester voornoemd, RIJK DE VRIES. (Vervolg), gule, huilen, schreien; gunter, ginder, ginds (ook op de O.-Ve- luwe); guster, gisteren; gute (spottend), tranen met tuiten schreien; gutele, stroomen (van water door een afvoerpijp bij regen b.v.); vgl. Ned. „gut sen"; Vlaamsch „gusselen", „gossele" storten, tappelings neerstroomen; guul (ouwe-), teut; guve, de knikker bij het knikkerspel naar het kuiltje schuiven in plaats van hem een duwtje in die richting te geven, Geen zaklantaarn met wit licht! Wij worden niet moe, u de noodzakelijk heid van goed verduisteren onder het oog te brengen. En dat moet ook wel, want er zijn nog steeds menschen, die er de hand wat mee lichten; zij denken „Zoo kan het wel". Maar.... daarmee mogen we niet tevreden zijn. Er is maar één manier van verduisteren mogelijk en dat is: „\mlledig" verduisteren. Het is uw plicht! ^rerzaak die niet. En schenkt u dan ook aandacht aan de achterzijde van uw woning en aan uw dakvenster. Ook daar mag niets aan mankeeren!^ En gij, wielrijders, weet, dat gij mét afge schermd licht moet rijden! Zaklantaarns met wit licht zijn streng verboden. Zij trekken de vliegtuigen aan ende politie. In Den Haag zijn in drie dagen tijds 1260 witte lampjes in beslag geno men. Ook op Texel vlogen er al heel wat tc-gen de (blauwé) lamp! Maar ook wanneer uw lantaarn van een blauw lichtje is voorzien, mag daarvan ^niet meer gebruik worden gemaakt, dan noodzakelijk is. Wanneer u uit ebn ver licht vertrek naar buiten gaat, moet u de oogen even aan de duisternis laten wen nen Meestal is het dan niet moeilijk u te oriënteeyen. Deze week is over het heele land een verscherpte controle ingesteld. Nu komt het er op aan! Er wordt niet meer ge waarschuwd. Meteen wordt overgegaan tot inbeslagnefning van de wit licht uit stralende lantaarn, tot het opmaken van proces-verbaal en, waar het woningen betreft, tot 't afsnijden van de electrici- sche stroóm voor minstens" drie dagen. Knoopt het wel in uw ooren. Anders zal voelen wie niet wil hooren! Een nuttige wenk voor wie verduiste ringsgordijnen, van zwart papier of niet doorschijnende stof wil aanbrengen. Neem het vooral niet te klein. Goed laten aansluiten! Zoo noodig rondom het ko zijn nog strooken katon of zwart papier .aanbrengen. Bij wijze van proef overdag eens verduisteren Wanneer dan geen daglicht binnen treedt, is de zaak in orde. TIJDENS DE VORIGE WERELDOORLOG. Uit de Texelsche Courant. DE BROODRANTSOENEN van een week mpesten ingang 2 Sept. 1917 voor 11 dagen strekken. WEGENS BRANDSTOFGEBREK wer den te Heerlen bruinkolen gedolven. Eind Aug. 1917 werden de eerste 25 wa gons afgeleverd. DEMOCRATIE. (S a 1 a z a r, de Portugeesche premier). GESCHIEDENIS. Geschiedenis is er, opdat ze beleefd en niet vergeten wordt. Anders is men niet waard, mensch te zijn. (Dr. J S m i t in Luistergids Ned. Om roep). JAPANS POSITIE. De oorlog kan nog vele jaren duren, maar Japans economische positie is on aantastbaar. Hij zal niet ophouden vóór een der partijen volkomen verslagen is (Kolonel J a h a g i, perschef van het Japansche leger-.) AMERIKA EN SOVJET-RUSLAND. In verband met de hulp aan Moskou moet* gezegd worden, dal de kracht der V.S. nog niet zoo groot en zoo geconcen- tieerd is, dat ergens eenige invloed op 't verloop van de slagen in de Sovjet-Unie kan worden uitgeoefend. (W ashington Post.) OORLOGSFINANCIERING. De oorlogsfinanciering in Duitschland staat op een hechte basis. Vooral een be dreiging van het Duitsche geld- en valu tastelsel is ondenkbaar. In tegenstelling hiermee doen zich in Engeland en Frank rijk reeds sterke invloeden gelden, die een inflatie in de hand werken. (Prof. dr. W. S c h u s t e r in „De Duit sche oorlogsfinanciering"). VOLKSGEZONDHEID. Er is in ons land op 't gebied van de volksgezondheid veel gepresteerd en wij hebben daarvoor groote achting en waar deering. Er kan dus veel bedorven wor den en daarom zal de verdere opbouw met groote zorgvuldigheid moeten ge schieden. Bovendien heeft men onder de mocratisch regiem gewerkt met groote moèilijkheden De krachten waren ver snipperd en er werd van de overheid weinig steun ontvangen. Er werd b.v. 100 millioen beschikbaar gesteld aan on derwijzers om de kinderen lezen en schrijven te leeren, terwijl in hetzelfde tijdvak slechts 12,000 gld. kon wftden gevonden voor de gezondheidsraad. Wie vroeger durfde spreken over rassen kwesties was meteen onmogelijk en het probleem van de voortplanting van min derwaardigen kon hoogstens theoretisch worden behandeld, alles terwille van de vrijheid, gelijkheid en broederschap. (Ir. M u s s e r t op de landdag van het Medisch Front.) 'Illlillllllllllll HOE LAAT Illlllllllllllllll DE ZON. Za. 19 Sept. op 7,19; onder 19,48 Zo. 20 Sept. op 7,21; onder 19,45 Ma. 21 Sept. op 7,23; onder 19,43 Di. 22 Sept. op 7,25; onder 19,40 DE MAAN. Za. 19 Sept. op 16,59; onder 1,40 Zo. 20 Sept. op 17,44; onder 2,03 Ma. 21 Sept op 18,23; onder 3,14 Di. 22 Sept. op- 18,55; onder 4,28 Volle Maan: 24 Sept. 16,34. HOOG WATER OP TEXELS REE Za.* 19 Sept. 4,24 en 17,07 Zo. 20 Sept 5,55 en 18,40 Ma. 21 Sept. 7,20 en 19,56 Di. 22 Sept. 8,29 en 20,58 Springtij 25 September. Wij moeten leeren elkanders lasten ie dragen, omdat niemand zonder ge brek is en zonder bezwaring en omdat ook niemand zichzelf genoeg is, of uit zichzelf voldoende wijs; daarom moeten wij elkander troosten en e^raar we derzijds helpen, onderrichten en vermanen. (Thomas a Kempis). PRAATJE OVER GEMEENTEWAPENS DE STIER VAN EDAM. 51 Over hét Edammer wapen hebben we u reeds een en ander verteld; u herinnert zich nog wel de le gende van de stier, die oorzaak zou zijn van de afgelegen ligging van de Groote Kerk? Hier is van dat wapen een afbeelding. De stier moet als het symbool van man nelijke kracht en dienstbaarheid wor den beschouwd. Hij is het oeroude of ferdier van de Grie ken en de Romei nen, in het bijzonder van hun krijgsgod Mars, wanneer door krijgslist een over winning was bevochten. Het- wapen zou aan Edam geschonken zijn om zijn be woners te eeren vanwege hun dapper gedrag, toen zij aan de zijde van God fried van Bouillon in 1219 aan de tweede Kruistocht deelnamen en Damiate hiel pen veroveren. Boven de stier vertoont het drie gouden sterren op het roode veld. Een beer (ook een zinnebeeld van kracht) doet als schildhouder dienst. Edam dagteekent van eind 12e eeuw. In 1357 verwierf het stadsrechten. BLOEMBOLLENTEELT. Is Stalingrad zoo belangrijk? Ja, lezers, daaraan behoeft u njet te twijfelen. Het zal u trouwens duidelijk zijn vanwege de ontzaglijke krachtsin spanning, welke aan de eene kant de Duitsche en verbonden troepen zich ge troosten om de stad te veroveren en aan de andere kant de bolsjewieken, die wanhopige pogingen in het werk stellen om Stalingrad- te behouden. De strijd, welke hier wordt gestreden, heeft nu wel zijn hoogtepunt bereikt. De stalen ring, welke om de vesting wordt gelegd, wordt van uur tot uur nauwer, de positie van de belegerden ieder oogenblik benarder! Geen wonder, dat in de bladen der ge allieerden de laatste dagen een sombere toon te beluisteren valt. „Het lot van de heele Sovjet-Unie staat hier op het spel", verklaart het Engelsche blad Daily Mail; „Gaat Stalingrad verloren, dan «staat de ineenstorting van Rusland, vroeg of laat, voor de deur". Ook de Engelsche Times verheelt niet, dat de toestand zorgelijk ;s aan het front van Stalingrad. Een te legram uit Moskou, afgedrukt in de Ti mes, spreekt van „rampzalige gevolgèn", welke de val van Stalingrad hebben zou en zinspeelt op een tweede front in West- Europa. Daar heeft Moskou blijkbaar nog steeds zijn hoop op gevestigd. Heeft Dieppe dan niets geleerd? De korenschuur van de Koeban zijn de bolsjewieken reeds kwijt. Ook de petro leum van Maikop is buiten hun bereik Wanneer nu ook Stalingrad hun nog ont nomen wordt, loopt de maat over. Ook de Londensche radio-commentator Robert Frazer ziet geen kans, zijn luisteraars ten aanzien van de strijd aan het oost front blijmoedige mededeelingen te doen. Integendeel. Hij moest toegeven, dat de Duitsche luchtmacht hier wel in zeer grooten getale uit de hoek komt. Nog nimmer in de geschiedenis werd een stad door zooveel bommen geteisterd als nu met Stalingrad het geval is. Het bewijst, dat alles op alles wordt gezet om dit strategisch punt aan de Wolga binnen de kortst mogelijke tijd te bezetten. Het Sovjet-orgaan „Roode Ster" maakt er geen geheim van, dat de Sovjet-troe pen „verschrikkelijke" verliezen lijden. Maar deze verliezen zouden, zoo schrijft het blad, niet verantwoord zijn, in dien ons aan het behoud van deze stad niet alles was gelegen. Een ander blad spoort mede tot zoo krachtig mogelijk verzet aan: „Er is geen terugweg meer Het lot van het heele Sovjet-volk is in de waagschaal' gelegd". En de „New York Times" brengt voor de geallieerden ook al geen opbeurend nieuws, wanneer hij gewaagt van de hoogst kritieke toestand, welke aan het Oostfront, en zeker voor Stalingrad, is geschapen Wordt Stalingrad genomen, zoo heet het, dan krijgt Hitler in het wes ten de handen weer vrij^ Daarom moet Stalingrad behouden worden. Aldus het Amerikaansche blad DUITSCHLAND EN TURKIJE. Onze positie tegenover het land, waar wij te gast zijn, is klaar en duidelijk. Duitschland is vastbesloten de vrede van dit land en van dit volk te eerbiedigen. Ik meen hieraan te kunnen toevoegen, dat een natie, zoo roemvol en zoo ge schikt voor de strijd als Turkije, wel be sloten is, wanneer de vraag in de toe komst zou gesteld .worden, zich te weren tegen de vernietiging en de bolsjewisee- ring van Europa, waarvan het, net als wij, deel uitmaakt. (V o n Papen, Duitsch ambassadeur te Ankara.) Behandeling tegen vlieg met gas of warm water? Men doet ons het verslag toekomen van de door prof. Van Slogteren gene- men proeven met het gassen van bollen (1941-1942). Hierin lezen we o.a.: Het gebruik van M-gas kan nog niet worden aanbevolen. De risico* voor het gewas is nog te groot, al zijn er momen ten van grootere wèerstand, voorafge gaan en gevolgd door perioden van grootere gevoeligheid. Waar we lekkage beslist konden uitsluiten, was de doo- dende werking op de vlieglarven be vredigend en met het oog op de minder giftige .werking van dit gas op de mensch, geven we de proefneming nog niet op. Calcidts een zeer sterk doodelijk gas. Ook voor mensch. Indien aan alle eischen wordt voldaan, kan men hierbij op het dooden van practisch alle larven rekenen. Een moeilijkheid blijft echter, dat men niet steeds te voren weet, of aan alle eischen is voldaan eri daarom blijven wij cok nu nog de voorkeur geve® aan de bestrijding van de larven van de narcis- vlieg door een warmwaterbehandeling. (Prof Van Slogteren).* De Plaatselijk Directeur van W. II N. deelt hierbij mede, dat zij, die deze winter voor onder- steuning-WlIN in aanmerking wen schen te komen, een formulier moe ten invullen, hetwelk ten raadhuize verkrijgbaar is. Dit formulier moet uiterlijk 26 Sept. a.s. ingevuld en onderteekend teruggezonden wor den aan genoemden directeur. Brie ven zonder volledig ingevuld for mulier kunnen niet in behandeling worden genomen. NADERENDE HERFST. De herfst nadert. Het wordt stiller in de tuin en op dc landen. Soms is er nog wel even de beleving van de zomer, als de zon 's morgens in volle glorie op gaat. In de tuin pronken de zonnebloemen met hun gouden rad, alsof het nog vol op zomer was. Daar pralen de dahlia's, stokrozen en de tweede bloei van de rozen in volle schijn van kleuren. Daar gonzen de hommels! Maar tochtoch hangt er een ken tering in de lucht. Wel prijken de bloem perken met veel schoon, uit de nazo- mertijd en is er nog steeds nieuwe bloei, maar er zijn reeds herfstkleuren in he! bladerdek. De boomen zijn al doorstipt met bruin en geel, de eschdoornblade- ren getipt met zwarte vlekken en dê ber ken doorschemerd met licht goud, dat at en toe reeds omlaag dwarrelt. Met welk een weergalooze weelde van kleu ren pronkt zoo'n stille Septembermor- gen!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1942 | | pagina 1