Wat Texels boeren moeten weten.
Toespraak Rijkscommissaris Or. Seyss-lnquart
Een oud handwerk
herleeft!
UIT VELERLEI BRON.
WERELDNIEUWS
U KUNT ER WEL KOMEN.
Gebruikt zoo min mogelijk
electriciteit
Dit is in uw eigen belang.
56c JAARGANG. No. 5705.
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1942.
TEXELSCHE COURANT
Ter gelegenheid van de terugkeer
van 300 vrijwilligers van de Ned. Ar
beidsdienst van het Oostfront, waar zij
vier en een halve maand hebben gear
beid, had in 't kamp Waterloo bij Amers
foort een plechtigheid plaats, waarbij
o.a Rijkscommissaris Dr. Seyss Inquart
het woord voerde. Aan deze rede is het
volgende ontleend.
Een sterker mensch geworden.
Drie dingen hebt gij gewonnen. Ten
eerste hebben de opgedane ervaringen
u als mensch sterker gemaakt. Gij zijt
uit het normale leven getreden om bin-
ren te gaan in een wereld, die voortdu
rend in beweging is, die van uur tot uur
verandert. In die wereld komt het aan op
wat er in deze man zit, of hij tegen de
situatie opgewassen is. Wie dat eenmaal
heeft meegemaakt, weet, dat hij voor
taan iedere situatie zal beheerschen.
Soldaten van de arbeid.
Ten tweede zijt gij er op uitgetrokken
als soldaten van de arbeid. Uw wapens
waren voor u geen sieraad, doch dienden
in waarheid om uw leven en uw arbeid
te beschermen. Het bewustzijn, dat gij er
in de gevaarlijkste tijd op uitgetrokken
zijt, zal een stempel drukken op heel uw
latere leven. Gij hebt er toen middenin
gestaan. Dat bewustzijn geeft u een
giootef verantwoordelijkheidsgevoel.
Nu kennen we 't bolsjewisme.
En ten derde hebt gij een politieke be
levenis gehad. Nu immers weet ge, waar
om het in Europa gaat. Wanneer men het
hiei in dit mooie, rustige landje heeft
over bolsjewisme, dan lijkt die praterij
soms op een spelletje. Men praat als ie
mand, die in een laboratorium proeven
neemt met ongevaarlijk goed en graag
wat afwisseling in zijn leven geniet. Ge
tuige de salon-bolsjewisten, die op dit
gebied zoo gaarne theoretiseerden.
Gij, kameraden, weet nu. echter, wat
het bolsjewisme in werkelijkheid is. Het
is geen ^geestelijk verschijnsel, maar een
ontzaglijke macht der materie, die een
voudig over de geest van 't Avondland
heen wil rollen. Wellicht, kameraden,
hebt gij thans ook een voorstelling ge
kregen van de ontwikkeling van het
Duitsche volk, dat eeuwen staat tegen
over het Oosten en steeds met zijn bloed
en zijn strijdvaardigheid dit Oosten heeft
afgehouden van u, hier in Europa. En
vele eigenschappen van de Duitscher, de
kwaliteit van het soldateske, het strijd
lustige, zullen u begrijpelijk worden*
wanneer gij u voor oogen houdt, dat het
de oneindige muur van menschen is ge
weest, die eeuwenlang, duizend jaar
leeds kan men zeggen, stand heeft ge
houden, om te verhinderen, dat wat komt
aanrolden, over ons heen gaat.
Het zal u duidelijk zijn, dat dit bolsje
wisme ten slotte het politieke systeem is,
dat ten diepste gekeerd moet zijn tegen
onze volksche, Germaansche en Noord-
sche waarden. Vandaar ook het binnen-
ER WORDT WEER GESPONNEN.
Spinnen is weer in de mode en vrijwel
ieder, die het aanpakt, doet het zonder
uitzondering met plezier. Het zijn bijna
altijd gezellige menschen, die het vol
houden, want zij, die geen gezellige na
tuur hebben, voelen niet voor dit ouder-
wetsche handwerk, waar een inderdaad
ouderwetsche rust vanuit gaat. Men ziet
in gedachten dè spinster aan het werk in
een antieke of volkskleederdracht, voor
een oud spinnewiel van donker glanzend
tu ut met fijn gedraaide spaken en al diè
aordige kleine versieringen, die onze
voorvaderen bij hun gereedschap wisten
aan te brengen, die van een eenvoudig
stuk gereedschap een kunststuk maak
ten. Maar we moeten in deze zakelijke
tiid onze idealen in toom houden.
Schapenwol in de eerste plaats.
Veel dieren leveren haar, dat voor
spinnen geschikt is, zooals katten, konij
nen, honden, kameelen, enkele soorten
geiten en nog andere dieren, maar het
schaap staat vooraan. Hoewel men veel
pogingen- onderneemt om menschenhaar
te verwerken; zal dit niet lukken, zonder
de natuur ervan te bederven.
De fijnste wol.
Er wordt veel werk gemaakt van de
fokkerij op langer en fijner haar en
ooral ook zwaarder vachten. De fijn
ste wol levert 't Merinoschaap uit Span^
je. dat lange tijd niet uitgevoerd mocht
worden. Sinds de opheffing van dit ver
bod is men in Engeland en elders begon
nen, dit ras met verschillende inheem-
sche te kruisen en deze „cross-breds"
droegen veel bij tot de verbetering der
rassen in veel andere landen.
Sommige ouders zijn er trotsch op,
als ze in hun kinderen hun eigen fouten
terug vinden.
dringen van het jodendom aan gene zijde
en de leiding van het jodendom tegen
cns hier..
Te wapen tegen het bolsjewisme.
Tegenover deze materieele kolos is het
niet voldoende met geestelijke wapens te
strijden. Men moet er het heele gewicht
van zijn macht tegenover plaatsen. Het is
dan ook dom, wanneer men hier soms re
deneert; het bolsjewisme beteekent voor
ons Nederlanders, geen gevaar, omdat
we toch geen bolsjewisten worden....!
Wat kan dat die bolsjewisten schelen, in
de jaren tusschen 1917 en 1925 hebben ze
daar 30 millioen menschen laten omko
men. gefusilleerd, vermoord, naar Sibe
rië verbannen of laten sterven. Zouden
ze daar hier tegen op zien?
Gij hebt een belevenis gehad van het
gpoote front van vandaag en dezelfde ze
kerheid en rust in u gevoeld, waarmee
wij strijden.
Ook een bedreiging uit het Wes
ten vreezen wij niet.
Een zekerheid en rust, die ons niet
verlaten. Ook niet, wanneer er thans
sprake is van een dreiging uit het Wes
ten. Een dergelijke dreiging vreezen wij
niet integendeel, we begroeten haar.
Want nu zal het Westen zelf moeten aan
treden. Nu zal men niet langer kunnen
parasiteeren op het bloed van de soldaat,
die in het Oosten strijdt. Wij begroeten
de strijd, want hij schept klaarheid!
Te meer kunnen wij gerust zijn, omdat
wij de middelen van gansch Europa te
onzer beschikking hebben. Engeland
beeft indertijd in Narvik de bus gemist.
Toen had het met zijn vloot de kansen
kunnen beïnvloeden. Die tijd is echter
voorbij en komt niet weerom.
BIJ ONZE VRIJWILLIGERS.
Een van onze fotoverslaggevers in ac
tie. Ze zijn altijd vér naar voren en bel&
ven de strijd uit de eerste hand.
(SS P.K. Wiegand-O-H-P.H.-c).
De „Texelaar" levert de meeste wol.
Wat de fokkerij in Nederland betreft,
koos men in Groningen het Leicestef-ras
en in Noord-Holland het Lincoln-ras, die
beide uitmunten in wol- en vleeschpro-
ductie. In Nederland behoort het Texel-
sche schaap tot de beste wolproducen
ten, waardoor Noord-Holland de meeste
wol levert van alle provincies, n.l. Va
van de geheele Nederl&ndsche productie.
Wol in soorten.
Behalve afstamming zijn o.a. klimaat,
bodemgesteldheid en voeding van groote
beteekenis voor de lengte en fijnheid van
haar en de dichtheid van inplanting. In
deze eigênschappen vindt men danook
groote verschillen: de doorsnede van
wolhaar van een heideschaap is b.v. 83,3
m m.M. van een Lincolnschaap 35,56, van
een fijn Merinoschaap 17,78 en van de
ciaadvande zijdeworm 14,6 m.m.M. Hoe
dichter de wolharen 4ijn ingeplant, hoe
fijner de wol is: bij een gewoon heide
schaap vindt men per vk. m.m. 7,3 haar,
bij een Merino 30-88, bij een haas 175, en
bij een mol 400 haren.
Gewicht van de vacht.
Meestal wordt een schaap eenmaal per
jaar geschoren, boor de „bindharen"
worden losse haren tot strengetjes ver
bonden, deze weer tot „stapels", die sa
men de vacht of het „vlies" vormen. Het
gewicht hiervan loopt zeer uiteen: een
heideschaap zal niet veel meer dan 2-3
kg leveren, een Lincoln-schaap 6-7 kg,
terwijl bij dit ras niet zelden vachten van
14 kg. voorkomen In ons land is 4 kg.
het gangbare gewicht; 5 kg. is goed, en 6
kg. is een beste vacht.
De mooiste wol wordt geleverd door
„c verhouders", dat zijn schapen, die in 't
jaar van hun geboorte (in Februari of
Maart) niet geschoren worden, maar pas
in Juni van het daaropvolgende. Hun
haar is fijner en bovendien langer, dan
dat van oudere schapen, die elk jaar in
Juni worden geknipt. Elk vlies heeft zijn
goede en mindere stukken: de eerste
kwaliteit wol groeit op 5e schouders, de
WAT KOMEN ZAL.
Een nieuwe, geweldige groote tijd
breekt aan en van al deze geweldige ge
beurtenissen is Adolf Hitlpr de stuwende
kracht. Hij geeft aan 't geheel inhoud en
yorm.
(De Bock, Generaal-arbeidsleider).
EUROPA ZAL NIET ONDERGAAN.
Zorg, dat het volk wakker wordt. Eu-
topa zal niet ondergaan, omdat God ons
bijtijds het nationaal-socialisme en het
fascisme heeft gezonden met mannen als
de Fuehrer en de Duce. Wanneer eens
Stalin, Roosevelt en Churchill hun Wa
terloo gevonden zullen hebben, zal het
Nederlandsche volk zijn plaats kunnen
innemen, als het nu zijn plicht doet.
(Ir. Musser t.)
IN 1943 DE GROOTE SLAGEN?
1943 zal het jaar van het groote offen
sief zijn. Mogelijk komen dan de groote
slagen, die misschien het voorspel van 't
einde zullen zijn. (Generaal Smuts,
premier van Z.-Afrika.)
Pootaardappelen.
In Januari zal worden bekend gemaakt
boe. volkstuinders en andere niet L.C.O.-
leden het benoodigde pootgoed kunnen
betrekken. Eerder is het dus niet moge
lijk, dat zij pootgoed betrekken.
Bloembolgewassen.
De teelt-vergunningen zijn toegezon
den. De te beplanten oppervlakte voor 't
teeltjaar 1942-'43 is voor tulpen en hya
cinten gelijk aan dat van het vorige jaar.
Voor narcissen 93 pet., zoodat hier een
inkrimping plaats heeft van 7 pet.
Pootgoed voor consumptie.
Van Zeeuwsche Bonte en Blauwe,
Roode Star, Ultiwius en Voran mag het
in de N. klasse goedgekeurde pootgoed
boven de maat 45 m.m. vierkantsmaat
desgewenscht door de telers voor con
sumptie (of fabriekmatige verwerking)
worden afgeleverd.
WAT ZEGT DIE NAAM?
10. Marsdiep. Dit wil zeggen „zee-diep
te' „Mars" houdt verband met he^ La-
tiinsche „mare" en het allen bekende
„meer", dat in dichterlijke taal nog wel
„ree" beteekent. We vinden het ook in:
Almeri, Schermer, Wormer, Purmer,
Merwede.
DE ZON.
Wo 18 Nov. op 8,04; onder 16,46
Do. 19 Nov. op 8,06; onder 16,44
V;.\ 20 Nov. op 8,08; onder 16,43
DE MAAN.
Wo 18 Nov. op 15,22; onder 2,43
De. 19 Nov. op 15,46; onder 3,54
Vr. 20 Nov. op 16,10; onder 5,02
Volle Maan: 22 Nov. 21,24
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Wo 18 Nov. 5,44 en 18.17
Do. 19 Nov. 6,46 en 19,14
Vr. 20 Nov. 7,39 en 20,01
Springtij 22 November.
Foto-Weltbild.
2e soort op hals en zijkanten. Bovenop de
rug vindt men meestal stug, glad haar,
tciwijl bij achter- en onderkanten en on
der de kop het meeste vuil voorkomt.
Men kan deze wol in normale tijden het
beste naar de falpriek sturen om tot
sajet te laten verwerken. Daar ze meest
al kort is, kan men ze in deze tijd, na ze
ge wasschen te hebben en uitgeplozen, om
een kunstzijden of fijne katoenen draad
spinnen, waardoor de wol tevens ver
sterkt wordt.
Het wasschen van de wol.
Goede wol wordt na hèt wasschen wit;
wii men de natuurlijke gevlektheid, die
bij alle vachten voorkomt, geheel verwij
deren, dan zijn hiervoor middelen in de
handel. Door slechte stalling wordt de
wol geel, en hoewel zij dan minder han
delswaarde heeft kan ze, voor verschil
lende doeleinden gebruikt, een aardig ef-
ftct maken. Een sterke zeepoplossing bij
het wasschen-is slecht, omdat de loog uit
de zeep de .wol aantast. Men kan beter
HINDERWET.
De Burgemeester van Texel, ter waar
neming van de taak van Burgemeester
en Wethouders dier gemeente, brengt tei
openbare kennis, dat ter gemeentesecre
tarie ter inzage ligt een verzoek met bij
lagen van het C.V. Selectiebedrijf v. h.
M D. Dijt, alhier om vergunning tot het
vervangen van een benzine-motor door 2
electro-motoren voor het aandrijven van
de aardappelsorteer-installatie en de
graanschooningsmachine in de inrichting
op het perceel, gelegen aan den Schil-
derweg, kadastraal bekend gemeente
Texel, sectie D, nr. 2636.
Op Vrijdég 27 November 1942, des
middags 12 uur, zal ten raadhuize der
gemeente gelegenheid bestaan om be
zwaren tegen de inwilliging van dit ver
zoek in te biengen en deze mondeling
en schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker, als zij, die be
zwaren hebben, kunnen gedurende drie
dagen, vóór het bovengemelde tijdstip,
ter secretarie der gemeente kennis ne
men van de ter zake ingekomen schriftu
ren.
De aandacht van belanghebbenden
wordt er op gevestigd, dat tot beroep ge
rechtigd zijn de aanvrager van de ver
gunning of de concessionaris en de in
pc-rsoon of bij gemachtigde op de in ar
tikel 7 der hinderwet bedoelde zitting
verschenen belanghebbende.
Texel, 13 November 1942.
De Burgemeester voornoemd,
S. DE WAARD, Lo.-Burgem
De Gemeente-secretaris, JÖNKER.
Op het kantje af.
Het scheelde maar een haar, of gene-
laal Doolittle, de commandant van de
Amerikaansche strijdkrachten in N.Afri
ka, was met zijn vliegtuig neergehaald.
Hij bevond zich aan boord van een z. g.
vliegend fort, toen dit met kogels werd
doorzeefd. Eyi bestuurder werd gedood,
eenige leden van de bemanning werden
gewond. Te nauwernood kon het toestel
zich aan de vijandelijke aanval onttrek
ken.
Stalin sprak
Ter gelegenheid van het 25-jang be
staan van het Sovjet-regime heeft Stalin
gemeend, een enkel-woord ,te moeten
zeggen. Hij besprak de groote Duitsche
successen in de afgeloopen zomer en
schreef deze toe aan het ontbreken van
een tweede front in Europa. Daardoor
kon de Duitsche legerleiding al haar
vrije reserves aan het Sovjet-front bij
eenbrengen. Volgens Stalin staat het
Roode Leger nu voor ongewone en ern
stige moeilijkheden. Daarom zeide hij te
hepen, dat het tweede front er toch nog
komen zal.
De strijd in N.-Afrika.
Duitsche vliegtuigen hebben Britsch-
Amerikaansche troepen in Bougie ge
bombardeerd. Mede hebben ze in de Al-
grrijnsche wateren vijandelijke schepen
met succes aangevallen. Ook Italiaansche
vliegtuigen namen met gunstig gevolg
deel aan deze strijd. Evenwel is de Itali
aansche majoor Buscagdia, die met zijn
groep torpedovliegtuigen reeds meer dan
100 duizend ton vijandelijke scheeps-
ruimte tot zinken bracht, van een vlucht
naar het front niet teruggekeerd.
Amerikaansche troepen bombardeer
den het vliegveld van Tunis en, in Ma
rokko, Marakesj. Aan de Middellandsche
Zee hebben Amerikaansche troepen Bo
ne, 80 km. van Tunis, bezet.
In de Marmarische Woestijn deed de
luchtmacht van de As herhaaldelijk aan
vallen op vijandelijke kolonnes.
In opeenvolgende golven werden Brit-
sche en Amerikaansche vlootformaties in
ae Baai van Bougie door Italiaansche
vliegtuigen met groote uitwerking be
stookt.
wat soda gebruiken, al i^ ammonia nog
beter, daar de wol er minder van lijdt.
Petasch is het beste, maar duurste mid
del. Teveel ervan is altijd slecht, en het
water (liefst regenwater) mag nooit heet
ziin; 50 gr. is al te warm. Verder moet de
wol luchtig gespoeld en geknepen wor
den en nooit gewreven, daar dit vervil-
ting in de hand werkt. Het mooiste
wordt een draad gesponnen van de wol
zooals ze van het schaap komt, doch
daarvoor moeten danook de schoonste
stukken uitgezocht worden. Is de wol
vuil, dan verdient het aanbeveling, voor
de hygiëne, en een gelijker draad, haar
eerst in schoon koud water zonder eenig
waschmiddel te weeken en te spoelen;
dan blijft ze vet en kan beter behandeld
worden. Drogen gaat het vlugst, door de
wol in een doek te rollen en te knijpen,
en dan zoo .mogelijk op een paar latten
in wind en schaduw te laten liggen.
Kaarden of pluizen.
Dan moet ze vóór het spinnen gekaard
of geplozen worden. (Dit behoeft niet bij
ongewassen wol, wat veel tijd en werk
bespaart.) Het eerste gebeurt met een
Wie een uil volgt, komt in een ruïne
teiecht.
ALS U MAAR ZUINIG DOET.
„Wanneer het buiten niet meer wintert
En de storm is uitgewoed.
Zoo zongen we vroeger op school.
„Niet meer wintert".... Maar het is
nauwelijks half November geweest en
we staan nog pas aan het begin van „de
donkere tunnel"; daar moeten we door
heen en het duurt wel een paar maanden
eer we, bij wijze van spreken, het dag
licht weer zien. Toch moeten we ons van
die winter een niet al te sombere voor
stelling maken. We moeten wel „kalmpjes
aan" doen met onze kolen, maar wie
met overleg stookt hoeft in Januari en
Februari niet in de kou te zitten. We
moeten ook bij de verlichting van ons
hui^ de grootst mogelijke zuinigheid be
trachten, doch ook hier hoeft dit niet ten
koste van de gezelligheid en van uw
kostelijke oogen te gaan. Een kleine
lamp, dicht bij uw werk, geeft meer pro
fijt dan een groote in een "fraai ornament,
een meter of meer boven uw tafel. Laat
in geen vertrek licht branden, wanneer
u daar geen licht meer noodig heeft.
Houdt uw radio niet aan, wanneer u daar
tcch met met aandacht naar luisteren
kunt. Zoo kan menig kilo-watt'je worden
uttgespaajrd. En daarbij heeft u groot be
lang.
Geen tweede front dit jaar.
Uit Washington wordt gemeld, dat vol
gens Roosevelt en Churchill dit jaar van
de vorming van een tweede front geen
sprake meer kan zijn.
Nieuwe slag bij Guadalcanar.
Bij Guadalcanar,! in het zuiden van de
Stille Oceaan, is het opnieuw tot een
ti effen gekomen tusschen Japansche en
Amerikaansche vlootstrijdkrachten. Bij
kans de helft "van de vijandelijke vloot
werd vernietigd: vijf kruisers en een
tcpedojager. Van de Japanners werd
een slagschip zwaar beschadigd, 2 torpe
dojagers zonken, ruim 10 vliegtuigen
keerden niet terug.
De houding van Pétain en Laval.
De 12e November heeft de Fransche
regeering een belangrijke samenkomst
gehad. Daarin hebben zoowel Maarschalk
Pétain als de chef der regeering, Laval,
met nadruk vastgesteld, dat generaal Gi-
raud zij» woord heeft gebroken, doordat
hij over Gaulistische troepen het bevel
heeft aanvaard. Daardoor heeft hij tegen
zijn officierseér gezondigd. Derhalve mag
niemand hem gehoorzamen. Het opper
bevel over alle Fransche strijdkrachten
berust bij Maarschalk Pétain, Aan hem
zijn allen gehoorzaamheid verschuldigd.
Ook het optreden van Admiraal Dar-
lan werd aan felle critiek onderworpen.
Hij werd door Maarschalk Pétain uit al
zijn openbare functies ontzet.
Britsche bloedbalans.
De terreur in Britsch-Indië duurt voort.
De vrijheidstrijders houden voet bij stuk;
ze denken niet aan toegeven. Al drie
maanden wordt er nu verzet gepleegd. In
die tijd werden:
2600 vrijheidsstrijders gedood;
12500 werden er gearresteerd;
14,5 millioen roepij boete opgelegd;
65 organisaties werden ontbonden.
En toch, zoo bevestigde onlangs nog de
woordvoerder van de Indische Onafhan
kelijkheidsliga, kan de vrijheidsbeweging
van het Indische volk door al die Brit
sche onderdrukkingsmaatregelen op de
deur niet worden beteugeld.
stel van 2 kaarden, vierkante plankjes
met een handvat, aan één zijde bezet met
staled pennen. In de linkerhand houdt
men één kaarde met het vierkant naar
zich toe, de pennen naar boven gericht;
de andere kaarde houdt men rechts, de
pennen naar beneden. Links legt men nu
een plukje wol op de pennen, slaat de
rechter kaarde er op en trekt de twee
van elkaar af in de richting van de hand
vaten, waardoor de wol gekamd wordt.
Hierbij breken veel wolharen, en ont
staan er klitten, 'die een onregelmatige
draad veroorzaken. Daarom geniet plui
zen de voorkeur- dit is met de hand de
wol losmaken onder het verwijderen van
vuil en propjes.
Moet men om een of andere reden
scloone, dus vetvrije wol verwerken, dan
is het noodzakelijk deze eerst met vet
in te spuiten, b.v. met olijfolie of brillan
tine. (Wordt vervolgd.)
E v.d. POL-GRAADT VAN ROGGEN.
Dit artikel is, met speciale toestem
ming van de Directie, ontleend aan „Het
Kind", Maandblad voor Ouders en Op
voeders van kinderen boven zeven jaar.