(m~éküw
AMHV
't Erfenishuwelijk
KOFFIE-SURROGAAT
"Meng uw brandstof,
en doe het zóó:
Z&b Mui
«a n^i 885
KOU
geval1?
I 5(
NUTTIGE WENKEN.
Koekjes of biscuit zacht geworden?
Laat ze in een matig warme oven of op
de kachel door en door warm wor<fen.
Jam te dik geworden (door lang be
waren of inkoken)? Roer er wat warm
water door.
Augurken of uitjes te zuur? Een uur of
langer in koud water er mee.
RECEPTEN.
Stamppot van boerenkool. 1 kg. aard
appelen, 100 gr. gortmout, 3/< kg. boeren
kool, boter of vet en een bouillonblokje
of jusj zout. De aardappelen boenen en
in vieren snijden. De bladeren van de
kool bij elkaar nemen en zeer fijn snij
den. De boerenkool wasschen en opzetten
met bodempje kokend water, vlug laten
slinken. De groente opzij schuiven en de
aardappelen onder in de pan leggen. De
gortmout, de boter of het vet en naar
smaak een opgelost bouilloiiblokje en wat
zcut toevoegen. De massa opnieuw aan
de kook brengen en op een matig vuur
gaar laten koken. Kooktijd een half uur.
De massa doorstampen, zoonoodig nog
wat melk of water toevoegen en de
stamppot opdienen.
PRAATJE OVER GEMEENTEWAPENS
DE BRAAMSTRUIK VAN
DRUMMEN. 62
Brummen is een der welvarendste en
mooiste plaatsjes van de Veluwe. De ge
meente telde 1 Jan. 1942 10179 inwoners.
Haar wapen vertoont op een veld van
lazuur (blauw) een klim
mende leeuw van goud
met in zijn voorste pooten
volgens de officieele
beschrijving een even
eens gouden „bloem
struik". Blijkens een oude
kroniek zou deze struik
een „brummeltak" (tak met bramen) zijn,
waarmee dan tevens de naam Brummen
verklaard zou zijn.
BRUMHEN
INRICHTINGEN
welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
De Burgemeester van Texel, ter waar
neming van de taak van Burgemeester
en Wethouders dier gemeente, brengt ter
openbare kennis, dat het verzoek van de
C.V. Selectiebedrijf v.h. M. D. Dijt te
Den Burg om vergunning tot het uitbrei
den van 'n aardappelsorteerinrichting en
graanschoonderij door het plaatsen van 2
electromotoren van 12 en lV« P.K. ter
vervanging van de bestaanden benzine
motor op het perceel gelegen aan den
Schilderweg te Den Burg, kadastraal be
kend gemeente Texel, sectie D. no. 2636,
door hem voorwaardelijk is ingewilligd.
Mede, dat het verzoek van Gebr. J. G.
en C. J. Schoenmaker te Texel om ver
gunning tot het uitbreiden van een wa
genmakerij en timmerwerkplaats door
het plaatsen van een electromotor van 5
P.K. ter vervanging van den bestaanden
Lister-benzine-motor van 6 P.K. in het
perceel gelegen te Texel, De Waal 41a,
kadastraal bekend gemeente Texel, sectie
C, no. 1299, dóór hem voorwaardelijk is
ingewilligd.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
volgens de bestaande jurisprudentie niet
tot beroep van de beschikking bevoegd
zijn zij, die indertijd niet voor het ge
meentebestuur zijn verschenen om hun
ne bezwaren mondeling toe te lichten.
Texel, 21 Januari 1943.
De Burgemeester voornoemd,
RIJK DE VRIES.
De Gemeente-secretaris, JONKER.
ONZE FAMILIENAMEN.
32. Sweerts, Swaerts; afgeleid van
„weerd" (waard), Gerrit Sweerts was:
Gerrit, de zoon van de weerd (herber
gier).
33. Wagenaar; een beroepsnaam
(vrachtrijder of wagenverhuurder.)
FEUILLETON.
Oorspronkelijke Nederlandsche roman
door HENK VAN HEESWIJK.
3.) Wat moest hij dan nog langer in dat
kleine Nederland doen? Duitschland,
daar was ruimte, daar was werk en geld!
En Kees, de avonturier, vond er werk,
Aanvankelijk kon hij het ook hier niet
lang achter elkaar bij dezelfde baas uit
houden, doch met de jaren slijt de zucht
tot avontuur en toen Kees Blokker der
tig jaar was geworden, werd hij aange
steld als arbeider in de Bergmann-auto-
fabrieken. Hier verdiende hij een be
hoorlijk loon en door zijn ijver was hij
al spoedig monteur en van monteur
bracht hij het tot mecanicien en van mer
canicien tot mecanicien-inrijder. Twee ja
ren werkte hij nu al bij de Bergmann-
fabrieken en als oom Klaas niet plotse
ling het tijdelijke met het eeuwige had
verwisseld, of een ander tot universeel
erfgenaam had benoemd, dan zou Kees
Blokker wellicht tot de tijd, dat hij pen
sioengerechtigd zou zijn geworden, de
nieuwe producten van de Bergmann-fa-
Veel menschenwerk is onvolmaakt
maar een bedoeling kan reeds volmaakt
zijn.
ft'. *tO&l
DOUWE EGBERTS
Als U pannekoeken of flensjes bakt. dan moet
U de koe uit- en de kraan inschakelen! Werke
lijk. het gaat béter met water!
Daar is PANKO immers juist voor gemaakt.
Bloem. PANKO en water dus dénkt U er aan?
KABOUTER COEDERAAD
Gebruik uw anthraciet niet enkel, als uw leveran
cier U ook cokes, essnootjes, eierbriketten of bruin
koolbriketten leveren moest. Maar zorg er dan
voor, dat alle stukken ongeveer even groot zijn.
Alleen cokes moet wat kleiner zijn
dan uw anthraciet Brandstoffen men
gen voorkomt narigheid enhet
is voordeeliger stoken I
Haal inrrr warmte uit iiiin<l«'r kólcii
Luister ZONDAG as
15.00 uur over Hilversum 11 naar
Opera in 3 bedrijven van Albert Lortzing,
uit te voeren door het Omroep-Operakoor
en Orkest o.l.v. Leo Ruygrok.
WAT ZEGT DIE NAAM?
COÖPERATIE IN DE LANDBOUW.
Verslag Praaiavond O.L.L.S. (Slot).
Wegens verhindering van de heer A.J.
Keijser, zaakvoerder van de Coop. Aan-
koopvereen. Texel werd diens verhande
ling over bovengemeld onderwerp voor
gelezen door de heer Meindertsma.
In zijn inleiding schreef de heer A. J.
Keijser: „Het zou er volgens mij voor on
ze landbouwers heel slecht uitzien, in
dien er geen hechte landbouwcoöperaties
bestonden. De jongeren dienen voort te
bouwen op de basis, door de ouderen ge
legd". Spr. toonde aan, dat de coöperaties
door de nood der tijden zijn ontstaan.
Zco kregen wij coop, op het gebied van
het crediet en spaarbankwezen, coop., die
zich bezig houden met de verwerking van
agrarische producten en coop, inzake
aan- en verkoop van landbouwbenoo-
digdheden.
Er werd veelal zware strijd met parti
culiere ondernemingen gevóerd. De vier
coop, exportslagerijen hadden echter wei
nig in de melk te brokkelen, daar het
groote concern, de Unilever, wel 84 pet.
van de heele baconuitvoer in handen had.
Daar schulit een groot gevaar in voor de
coop. en.voor de boer zelf. Het C.B.
tracht door concentratie van de coop, nog
te redden wat te redden valt.
Over de aankoopcoop. zeide spr.; De
toenemende beteekenis van kunstmest is
zeker een der oorzaken van het ontstaan
dei aankoopvereen. Eertijds namen de
particuliere leveranciers het in vele ge
vallen met de eerlijkheid niet zoo nauw;
veelvuldig traden vervalschingen aan 't
licht, yele boeren stonden door de tijds
omstandigheden bij hun leverancier voor
groote bedragen in het krijt. Bij de af
zei van zijn producten was hij vaak af
hankelijk van dezelfde koopman en daar
door ontstond een ruilhandel, die de
boer in alles bond. Door moedig initia
tief van enkelen werd het machtig sa
menstel van de coöperatie geboren. Het
tezamen aankoopen bracht directe voor-
deelen: Eenige keeren per jaar kwamen
de leden bijeen en plaatsten zij hun be
stelling in kunstmest bij een of andere
blieken hebben ingereden, en misschien
een aardige Berlijnsche tot vrouw heb
ben genomen. Het lot beschikte echter an
ders en op deze mooie voorjaarsdag zat
hij in de sneltrein, op weg naar Amster
dam.
Kees Blokker poogde zich te verdiepen
in de lectuur, die hij op het station had
gekocht, maar telkens dwaalden zijn ge
dachten af. Dan keek hij weer eens uit
het raam naar de snel wegvloeiende
landschappen of de kleine stadjes en
dorpen, waar de sneltrein door reed, of
hij keek naar voren en dacht na. Was
hij nu werkelijk in zijn leven zoo'n niets
nut geweest? Een boemelaar was hij in
geen geval ooit geweest. Nu ja, hij hield
van plezier, maar dat plezier vond hij in
reizen en trekken. Als je jong was, dan
moest je wat van de wereld zien en van
het leven. Daarvoor was je jong. En als
je te eeuwigen dage bij dezelfde baas
bleef, dan kwam je ook nooit verder. En
o'oorgaans had hij toch altijd goed zijn
brood verdiend, al bleef hij nooit lang
bij dezelfde werkgever. Dat hij niet hok
vast was, kon hij niet helpen. Hij had
nu eenmaal altijd een zwerversnatuur
gehad en hoe prettig hij ook het werk
vond, bij de Bergmann-fabrieken, het
was toch prettiger om er nu weer eens
een poosje uit te zijn. Bovendien lag er
in deze reis iets avontuurlijks: je ging
een erfenis halen. Zou het veel zijn? Oom
Klaas was geen milionair, maar hij had
handelaar. Het is nog maar een zevental
jaren geleden, dat een groep Eierland-
sche boeren zoo werkten. Spr. wees op de
siiijd met de importeurs, die niet te aan
vaarden voorwaarden stelden. Dit gaf
de stoot tot oprichting van een eigen in-
kcopcentrale. Het C.B. was voor de oor
log de grootste importeur van buitenland-
sche granen ^n ook inzake binnenland-
sche granen, zaaizaden, pootaardappelen
en ruwvoeders speelt het C.B. een voor-
nsme rol. Spr. illustreerde de omzetten
met klinkende cijfers.
Over de toekomst van de Texelsche af-
dceling zeide spr.: Onze zaak groeit ge
stadig Wij zullen ons doel zeker berei
ken Véél doen wij tegenwoordig in zaai
zaad en pootgoed. Dit jaar komen we
misschien toe aan een omzet van 10,000
ton (v.j. nog 7000).
Tenslotte vestigde spr. nog de aandacht
op het veredelingsbedrijf te Hoofddorp en
op het Instituut voor Moderne veevoe
ding „De Schothorst". Daar worden al-
ierlei proeven genomen ten dienste van
de landbouw; in de naaste toekomst zul
len vooral deze instellingen, door het C.
B. gesticht, van zich doen spreken.
Spr. mocht een spontaan applaus in
ontvangst nemen. Van de gelegenheid tot
hei stellen van vragen werd geen ge-
biuik gemaakt. Het onderwerp was blijk
baar voor ieder duidelijk uiteengezet. Met
bijzondere klem werd de jonge boeren op
het hart gedrukt, de oogen open te hou
den voor hun eigen belangen. Wie geen
acht geeft, moet later het gelag betalen.
Wie begrijpt, waar het om gaat, zal zich
aansluiten bij de coöperatie, want deze
behartigt de boerenbelangen voor hon
derd procent. Daar is winstbejag ten
koste van de landbouw volkomen uitge
sloten. J.
AANSLAG GEBOUWDE
EIGENDOMMEN
in de 3(1 Gemeensch. Polders.
Een nieuwe belasting.
Men schrijft ons:
Uitgaande van het idee, dat alle ge
bouwen in de 30 Gemeensch. Polders
werden beschermd door de zeedijken van
dit waterschap en dat ook deze profitee-
ren van alle andere werken, welke door
het Waterschap worden uitgevoerd,
heeft het bestuur in zijn vergadering van
hcofd-ingelanden d.d. 23 Nov. 1942 beslo
ten volgens art. 10a en 11 van het Bij
zender Reglement voor Bestuur van dit
Waterschap, deze heffing vast te stellen
op 3 pet. van de belastbare opbrengst.
22 Dec. 1942 is op dit besluit de goed
keuring van het Prov. Bestuur ontvan
gen.
Nu dit besluit gedurende 30 dagen ter
inzage heeft gelegen en hiertegen geen
bezwaren zijn ingebracht, zullen eerst
daags de aanslagbiljetten van deze voor
ons nieuwe belasting worden thuisbe
zorgd.
TEXEL-DEN HELDER V.V.
Van Texel: 8,15 en 1,45
Van Den Helder: 10,45 en 3,45
(Zondagsmiddags 2,00 van Texel in
plaats van 1,45).
als rijksambtenaar altijd behoorlijk ver
diend en waar hij nu altijd vrijgezel was,
niet veel kosten gehad. Na zijn pension-
neering was hij rustig gaan leven in het
mooie Aerdenhout. Een bescheiden villa
was zijn eigendom en daar leefde oom
Nicolaas, met als eenige liefde zijn bloe
men en z'n boeken. Het zou wel een be
hoorlijk bedrag zijn, dat oom Klaas hem
had nagelaten, maar hij kon toch niet
bevroeden, hoeveel.
Tegen de nacht zocht Kees de slaap
wagen op, maar het duurde geruime tijd,
voordat hij in slaap kon komen. Daar
voor was er plotseling te veel in zijn le
ven veranderd. Doch het was reeds dag,
toen de trein Oldenzaal binnenreed en
hij moest zich haastig kleeden voor de
douanecontrole. Tenslotte was hij nog in
de nanacht in een diepe slaap gevallen.
Amsterdam heeft in de vroege voor
jaarsmorgen iets aantrekkelijks. Noch zo
mer, noch winter geven aan de wereld
stad eenige bekoring. In de zomer is het
de drukkende hitte, die als een beklem
ming op de stad rust; in de winter is het
de ijzige kilte, die een stad zoo onaange
naam kan maken. Maar in het stralende
voorjaar, als des morgens de zon boven
de oude hooge huizen uitstraalt en zich
spiegelt in het onbeweeglijke water van
de oude grachten, als de musschen hun
heesch getjilp uit de bottende boomen la
ten hooren, dan heeft Amsterdam iets
MEDEDEELINGEN
TEXELS BIOSCOOPTHEATER.
VROUW EN DOKTER.
Van deze bijzonder aantrekkelijke film
schreef het Handelsblad: Dank zij ht
voortreffelijk spel, is er een film ont
staan, die van het begin tot het einde
boeit. Het Volk: Uitstekend spel. Deze
film is een genieting voor velen. De
Telegraaf: Magde Schneider speelt sober
en bescheiden, de begaafde chirurg assis
tent, Ewald Balser is de professor. Hun
verdienstelijk spel slaagt. De Residen
tiebode: Hans Söhnker zagen we zelden
zoo goed op dreef. Haagsche Courant:
Een verdienstelijk geregisseerde rolprent.
(Ingezonden Mededeeling.)
SPREEKUUR BURGEMEESTER.
Iedere werkdag van 1012,30 uur.
TEXEL-HARLINGEN.
Van Texel: Donderdags.
Van Harlingen" Zaterdagsmorgens.
21. Blokzijl; in de noordelijke provinl
cies duidt men met een „blokzijl" eeij
houten sluis aan. Zoo sprak men o.a. varij
de Steenwijker blokzijl. De plaatsnaam
Blokzijl kan ook beteekenen: de sluis va
B;ck; de persoonsnaam Blok (Block]
kwam daar vroeger wel voor.
TEXELSCH DIALECT.
kui, kui; zoo roept men de kalveren ei
koeien; aan de Zaan: „koi";
micn kupien (klemtoon op „ku"), miji
lieve kind (wordt weinig meer gebruikt]
kuikolf, koekalf;
kukele (van kinderen gezegd), komei
aankruipen en zoenen; elders in Noord
Ned.: „tuimelen", buitelen";
kukeltje, kuikentje;
kulle. bedotten;
TIJDENS DE VORIGE
WERELDOORLOG.
De visscher. D. te Oösterend ontving w
ruim f 1200 aan bergloon voor het te Der
Helder aanbrengen van een aantal kist
jes boter, die hij in enkele uren had op
gepikt (Jan. 1918.)
Als een bijzonderheid vermeldde d<
Opr. Haarl. Courant, dat in de nacht vai
24 op 25 Jan. 1918 te Haarlem geen en
kele inbraak werd gepleegd.
OVER OPVOEDING.
bekorends over zich. In het voorjaar
trekt men naar buiten om de lente te
begroeten, maar men vergeet, dat de
lente ook in de stad merkbaar is. Maar
daarvoor heeft de stedeling zelf geen
oog, alleen zij, die maar van tijd tot tijd
iri de stad komen.
Amsterdam trekt. En voor hem, die
na langer of korter tijd weer eens in de
oude Amstelstad komt, is er geen mooier
stad dan de hoofdstad van Nederland.
Reeds als de eerste huizen van de Indi
sche buurt zichtbaar worden, als daar de
oude gasfabriek in Oost duidelijker naar
voren komt, als de trein het Muider-
poort-station doorrolt onder het breede
viaduct de trams glijden, de vele booten
eri bootjes kris-kras over het IJ tuffen,
terwijl de groote pakhuizen aan de Han
delskade als altijd, tientallen, honderden
jaren achtereen als stille getuigen spre
ken van de glorietijd, die Amsterdam
eens als handelsstad heeft gekend, dan
zeg je tot jezelve: Zie, dat is Amster
dam' Van geen stad ter wereld gaat er
zooveel bekoring uit als van die Neder
landsche hoofdstad. En geen stad ter we
reld is mooier in het voorjaar dan Am
sterdam. (Wordt vervolgd.)
P1429/1. Verantwoordelijk voor de
geheele inhoud: G. Joh. Duinker.
Plaatsvervanger J. de Wagl, Den Burg
Uitg. en Drukkèrij Fa. Langeveld en
De Rooij, Den Burg, Texel.
Ware liefde. 26
„Mijn moeder houdt zoo van me. Z<
kan me niet missen". Hoe vaak hoorei
we een. dergelijke uiting van een jonj
menschenkind, dat graag de vleugels zoi
willen uitslaan, maar dat thuis geremc
wordt. Er is een moederinstinct, dat di
kinderen tot zich trekt, dat bewaren, be
houden en behoeden wil. Hierin zit eei
primitieve kracht, die het leven met kaï
ontberen. Doch dit is niet de hooge moe
oerliefde. De echte liefde wil niet behou
den, die vraagt niet voor zichzelf, dit
zoekt zichzelf niet. De echte liefde schep
open ruimte en durft te zeggen: „Ga jt
eigen weg, als dat beter voor je is". D
echte liefde houdt de afscheidstranen in
maar geeft een bemoedigende glimlacl
mee aan het kind, dat het huis verlaa
om zijn eigen weg te vinden. H.v.d.H.
VOOR DE JEUGD.
lc
KAMER NUMMER 13.
9.) In het duister flonkerden twee ogei
van een of ander dier, dat een onheil
spellend gebrom liet horen. De twee jon
gens kwamen voorzichtig dichter bij]
Toen nep Carlos opeens: „Het is ma;
een gewone kat". Zo was het ook. Toei
ze goed keken, zagen ze ook een nes
met jongen. De moeder stond er overheer
klaar om ze te verdedigen. Maria wil dl
een poesje aaien, maar werd door dt
grote kat gebeten en gekrabd.
NIEUWE PRIJSRAADSELS.
234. Met H een bergplaats, met B op
vier poten. 235. De naam van een donken
ruimte. Geef me een andere eindletter er
ik ga in de soep.* 236. Maak hiervan twee
meisjesnamen: DANAJAAN
Inzenden na no. 240. Met vriendelijk!
gioeten, Jullie OOM KO.
VAN DE BOEKENPLANK.
(Voorhanden in Boekhandel Parkstraat).
De kater en de viool, door C. Bos
Everts. 119 blz. Geb. f 1,50.
Feiten en fabels uit de sterrenwereld
door R. Bakhuis. Met veel ill. 232 blz.
Geb. f3,65.
Kroniek eener Parochie.vDe kraai op.
de kruisbalk, door J. Schreurs M. S. C
319 blz. Geb. f4,90.
Jacob Roggeveen en zijn reis naai
bet Zuidland, door L. W. de Bree. Me!
foto's. 135 blz. Geb. f 3,90
Meester Matthias Kruisgang, door Ph
Ex el. 283 blz. Geb. f4,90
(Ingezonden Mededeeling).
HYGIENE EN VEILIGHEID.
493. Hartwater. Bij heftige pijnen u
buik of borst komt het voor, dat de be
treffende persoon veel helder vocht in de
mond krijgt; men noemt dit wel „hart
water". Het is een gevolg van plotselinge
overvloedige speekselafscheiding, die
tot stand komt als reactie op de pijn.
(vergelijk hierbij de tranen, die iemand
in de oogen springen, wanneer hij pijn
moet lijden).
't Is winter, zorgt voor Uw ge
zondheid, nu meer dan ooit1
Neemt b\j dc eerste versqh(jn-
selen AKKERTJES, dan zet
too'n kou gewoonlijk niet door.
De Nederlandsche Pijnstiller
