De Landstand marcheert.
Wat Texels boeren moeten weten.
Texelsche Berichten
WERELDNIEUWS
BINNENLAND
50c JAARGANG. No. 5742.
ZATERDAG 3 APRIL 1943.
TEXELSCHE COURANT
„Helpt elkaar".
De Dorpsboerenleiders in Noord-Hol-
iand kwamen dezer dagen te Alkmaar in
ergadering bijeen. De Prov. Boerenlei
der, de heer J. Saai, heeft erop gewezen,
dat voor de komende ploeg-, zaai- en
oogstperiode voor de boer slechts één
wet geldt „Helpt elkaar". De positie van
materiaal en trekkracht laat niet toe, dat
de eene boer rustig zijn werk kan doen,
en de ander niet weet, hoe hij het ge
reed moet krijgen Verwacht kan wor
den, dat de gemachtigde voor de oogst in
samenwerking met de Ned. Landstand in
die zin zijn maatregelen zal "nemen. Spr.
noemde het, de ernst der tijden geens
zins onderschattend, een verheugend feit*
dat uit de benauwenis eindelijk de lang-
gewenschte eenheid van het platteland
tot stand kan komen.
Wie naar Duitschland gaan.
In Noord-Holland begint men steeds
meer in te zien, 'dat de Landstand niet
breekt maar bouwt. De samenwerking
met hen, die niet onverdeeld met de
Landstand sympathiseeren, laat over het
algemeen weinig te wenschen over. De
Dorpsboerenleiders hebben thans groote
invloed, ook op de uitzending van ar
beidskrachten uit de dorpen naar Duitsch
land. Eenerzijds kan de 'dorpsgemeen
schap er op rekenen, dat de Landstand
nimmer adviseeren zal, iemand uit te
zenden, die werkelijk niet gemist kan
worden, anderzijds moet de dorpsge
meenschap het niet als ronselarij be
schouwen, wanneer leegloopers, die in de
landbouw zijn ondergedoken, worden
aangewezen voor uitzending.
Het onderwijs.
Uit mededeelingen van de Stafleider,
li C. Koeman, bleek verder/ dat in de
toekomst de Landstand als eemge Land
bouworganisatie een grootere rol zal spe
len bij het lager land- en tuinbouwonder-
wijs en vertegenwoordigd zal zijn in de
commissies van toezicht bij het middel-
baar lana- en tuinbouwonderwijs. (LSPD)
WERKELIJKE VADERLANDERS.
De werkelijke vaderlanders zijn wij,
die weten wat er aan de hand is en niet
zij die in het En'gelsche kielwater varen.
(Musser t.)
WAAR HET OP AAN KOMT.
In deze oorlog zal niet de massa over
winnen, doch de geest, niet het. grootste
aantal, doch de beste kwaliteit.
(Rijksminister D r.' Funk).
ROOSEVELT DEED HET.
Dat deze wereldbrand is ontketend, is
Roosfvelts schuld en die kan nooit breed
genoeg worden uitgemeten.
(W. A Zeylstra, Nation. Dagblad.)
ZOO MOET HET ZIJN.
In de winter de strijd teg ende onder
mijnende armoede, in de zomer de arbeid
voor het sterke gezin, voor moeder* en
kind. Het geheele jaar door blijft de
band eener hechte volksgemeenschap.
(Nation. Dagblad.)
WAAROM 'MOSKOU DE OORLOG
WILDE.
Moskou wil de oorlog, omdat de ellen
de, die hiervan -het gevolg zou zijn, het
Avondland aan het bolsjewisme moet
uitleveren. (M. Musy, oiid-pres. van
Zwitserland in de Matin" van 14 Nov.
1938).
IJDELE WAAN.
De politieke imbecielen, die in hun
verregaande stommiteit nog meenen. dat
„na de oorlog" Amerika of Engeland aan
Nederland zijn koloniale bezit weer zul
len terugschenken, zullen nu toch lang
zamerhand gaan begrijpen, dat zulks ijde-
le waan is.
(J. Raatgever, Nat. Dagblad.)
ONDERWIJS IN NIEUWE TUD.
Als de. kinderen heen en weer ge
slingerd worden, dan is het woord van
de onderwijzer zooveel waard. Die in
vloed moeten onderwijzers zich bewust
zijn. Daarom hebt ge'te kiezen: Die niet
voor mij is, is tegen mij! De onderwijzer,
die zich niet bekeert tot de nieuwe orde,
is niet op zijn plaats! (G. F. V lekke).
BRITSCHE MISREKENING.
De Britten hebben met hun bommen 't
tegendeel bereikt van wat zij door hun
brandstichtingen en moorden wilden be
reiken. Zij hebben de bevolking niet
zwak en wankelmoedig gemaakt, doch
hard en verbeten. Zij hebben haar tot
een strijdgemeenschap op leven en dood
aaneengesmeed.
(Rijksperschef D r. Dietrich)
VERDIENDE KROON.
Wie glorie verwierf in de kamp,
Of macht en aanzien door rijkdom
En nochtans het hart van overmoed
vrijv weet te houden,
Hem komt een burgerkroon toe.
(Pindarus).
DE ZON.
Za. 3 April op 7,13; onder 20,16
DE MAAN.
Za. 3 April op 6,57; onder 18,30
Nieuwe Maan: 4 April 23,53.
HOOG WATER OP TEXELS REE.
Za. 3 April 9,20 «eti 21,42
Zo. 4 April 10,03 en 22,23
Ma. 5 April 10,42 en 23,01
Di. 6 April 11,20 en 23,38
Springtij 6 en 22 April.
OM DE NOORD
van Atlf otische naar Stille Oceaan.
De Duitsche bladen maken de laatste
tijd geregeld melding van de prestaties
van Duitsche zeehelden. Zoo b.v. van
de tocht van de hulpkruiser „Kornet",
die in 1940 en 1941 onder commando van
schout-bij-nacht Eyssen om Siberië heen
van de Atlantische Oceaan naar de Stille
Oceaan voer.
'De „Kornet", een schip van 3200 ton,
verliet Duitschland in Juli 1940 en be
vond zich op 1 Augustus in de Barentsz-
zee; 1 Sept had de „Kornet" de hoogte
van het eiland Wrangel bereikt. Het
schip bezat een volledige uitrusting voor
overwintering in het poolijs, maar déze
heeft geen dienst behoeven te doen. Na
de Noordoostelijke doorvaart te zijn ge
passeerd, opereerde de hulpkruiser bij de
Salomonseilanden. Na 'n reis van meer
dan een jaar keerde het schip in Duitsch
land terug.
MOSKOU, DE ONRUSTSTOKER.
De „New York Journal and American"
heeft er 27 Maart 1940 al voor gewaar
schuwd. Rusland had juist Finland ver
slagen. Het Amerikaansche blad schreef
toen: „Neem jullie in acht, Scandinavië,
Engeland, Frankrijk en Duitschland, nu
het communistische Rusland bloed heeft
geroken. Misschien kan het niet. meer
zoo gemakkelijk winnen, vmaar pas «p
voor deze onruststoker!" -v Het is goed,
dit nog eens te herhalen en er op te wij
zen, dat Londen en Washington nu met.
die onruststoker „aanpappen".
VIER BELIJDENISSEN
VAN EEN POLITIEK PENSEEL.
Winston Churchill schildert het
Bolsjewisme van 1920-1942.
1. Churchill in een rede voor de Ox-
ford-beweging op 18 Nov. 1920.
,,Het bolsjewisme is geen politiek, het
is een ziekte; het is geen geloof, het is
een pest!.. Naar mijn oordeel moet
alie schade en ellende in Rusland door
de verdorvenheid en waanzin van de
bolsjewisten ontstaan zijn, en kan in
Rusland of in Oost-Europa van een op
leving, op welk gebied ook, geen sprake
zijn, zoolang deze slechte menschen de
Russische natie in handen houden. De
politiek, welke ik steeds zal voorstaan,' is
de val en de vernietiging van dit misda
dig regiem".
2. Churchill in zijn bock „Na de oor
log", 1929.
„Lenin heeft zijn -spoor achtergelaten.
Wat betreft de levensvernietiging van
mannen en vrouwen kan geen Aziatische
veroveraar, geen Tamerlan noch Dsjen-
gis-Khan het tegen zijn reputatie opne
men. Een millioen menschen te verdel
gen, geheele bevolkingsgroepen op de
lijst van vogelvrij verklaarden te plaat
sen, de fakkel van de burgeroorlog in
ieder land te doen oplaaien, beteekende
voor hem het meest begeerde doel".
De gedachte alleen al, met de bolsjewis
ten te gaan onderhandelen, kwam de
openbare meening zoowel in Groot-
Brittannië als in Frankrijk als afschuw
wekkend voor.
3. Churchill in een radio-toespraak op
30 Maart 1940.
„De Sovjetregeering openbaarde met
haar overval op de heldhaftige Finnen
aan de geheele wereld de verwoestingen,
cie het bolsjewisme in het wezen van
elke natie, welke net slachtoffer van
deze doodelijke geestelijke en moreele
ziekte geworden is, aanricht. Finland
houdt zich prachtig, ja, zelfs grootsch.
DE DIENST, DIE FINLAND AAN DE
MENSCHHEID BEWIJST, IS REUS
ACHTIG."
4. Churchill voor het Lagerhuis op 12
November 1942.
„Ik heb een diep vertrouwen in de
wijsheid van Stalin en de goede wil van
deze merkwaardige map. Mijn hart heeft
met Sovjet-Rusland gebloed en ik voel,
wat u allen ook gevoeld zult hebben, de
vungë wil, tezamen met Sovjet-Rusland
te lijden en een deel van zijn last te
dragen".
DE HEER C. KEIJSER Hz.
TOT WETHOUDER BENOEMD.
Naar we Donderdagmidag van bevoeg
de zijde vernamen, werd aan de heer J.
Westdorp op zijn verzoek eervol ont
slag verleend als wethouder der gemeen
te Texel. In zijn plaats werd be
noemd de heer C. Kejjser Hz., die te
vens in voorkomende gevallen als loco
burgemeester zal fungeeren. De# heer
Keijser heeft Dondermiddag in handen
Van Burgemeester Rijk de Vries de ver-
cischte gelofte afgelegd en daarop zijn
amht aanvaard.
NOODZIEKENHUIS.
De Burgemeester van Texel roept sol
licitanten op naar de betrekking van ge
diplomeerd verpleegster met ervaring
op het gebied van narcose) en van leer
ling-verpleegsters. Gegadigden dienen
schriftelijke sollicitaties met uitvoerige
inlichtingen vóór 15 April in te dienen.
SCHAPENHOUDERS, OPGELET!
In aansluiting op het bericht in»dit blad
van j.l. Woensdag betreffende „gestor
ven schaDen en lammeren", wordt nég
het volgende medegedeeld:
1. Iedere eigenaar, die cadavers aan
voert, moet daarbij steeds nauwkeurig
zijn organisatienummer opgeven.
2. Wanfieer het aangevoerde cadaver
voorzien is van oen registratienummer,
moet -ook dit nummer worden vermeld.
Wanneer men hieraan geen gevolg geeft,
ord vang' men geen afkeuringsbewijs. N.
TEXELSCHE TORENKLOKEN
In het vorige nummer deelden we mee,
dat de torenklok van de, N.H. kerk te
Den Burg en die van de N. H. kerk te
Den Hoorn niet gevord^d zullen wor
den. Waarschijnlijk kan ook de N. H. kerk
to Oosterend haar klok behouden.
We hebben in ons archief eens naar
bijzonderheden omtrent die klokken ge
zocht en vonden van de klok in Den
Hcorn^vermeld, dat ze uit de tweede helft
vón de 15e eeuw dagteekent. Ze werd
gegoten door R i c o u t B u t e n d i ic, 'n
zoon vermoedelijk van Willem Buten-
diic te Utrecht, die in het begi^ van de
15e eeuw als klokkengieter naam maak
te Willem had nog een' zoon, Steven ge
naamd, die zich eveneens op het klokken-
gieten toelegde Op naam van de familie
Butendiic staan in Noord-Holland nog de
oude klokken te Zwaag, Heemskerk, Ha
renkarspel, Naarden, Oosterland, Hippo-
lytushoel', e.a.
De Oosterender torenklok, bovenbe
doeld, werd in 1598 door Henrick We-
gewarl te Kampen gegoten; oorspron
kelijk was ze voor de kerk te Lutjebroek
bestemd. Omtrent de geboorte- en sterf
datum van Henrick Wegewart tast men
in het duister. Wel staat vast, dat hij zijn
gieterij in Kampen had en dat hij later
door Amsterdam tot gietmeester werd
aangesteld. Veel werkstukken in Noord-
Holland zijn van zijn hand. In zijn gie-
teiij te Kampen werd hij opgevolgd
dooi zijn zoon* Kiliaan. Te Alkmaar han
gen in de St.-Laurenskerk en in het ac
cijnshuis klokken, gegoten in r^sp. 1630
en 1628, met het opschrift „Kylianus We
gewart te Campen".
De klok van de N.H. kerk te Den Burg
weid in 1649 te Enkhuizen gegoten en
wel door C o n r a d u s Splinter.
Omtrent deze gietmeester hebben we
geen bijzonderheden kunnen vinden.
Wellicht kan een lezer hieromtrent me-
dedeeling doen?
Kunstmest.
De telers, die een land- en-of tuin-
bouwzaadteelt,contract met een erkend
zaadhandelaar hebben afgesloten krijgen
alleen een toewijzing, indien de contrac
ten getoond zijn. Contracten vóór Zater
dag 10 April, aangeteekend naar Bureau
Vcedselcomm afd Kunstmest, zenden.
Scheurplicht 1942-1943.
Wanneer bij onderzoek blijkt, dat voor
1 April 1943 de verplichte oppervlakte
gescheurd had kunnen zijn, dan zal, ten
zij onmiddellijk tot scheuring wordt over
gegaan, aan derden daartoe opdracht
worden 'gegeven voor rekening van de
scheurplichtige. Strafmaatregelen zullen
niet uitblijven.
Dit is de laatste waarschuwing.
Weidecontracten rundvee 1943.
Met de uitgifte van deze contracten zal
binnenkort begonnen worden. In verband
met de huidige veeposjtie zal het aantal
aanmerkelijk kleiner zijn dan in 1942.
Uitsluitend komen in aanmerking zij,
die ook verleden jaar weidecontracten
hebben afgesloten en wel tot een aantal,
gelijk aan ten hoogste de helft van het
aantal afgesloten contracten in 1942.
Voorloopig komen alleen de grootere
vetweiders voor contracten in aanmer
king.
Wie voor 1943 reeds opzetcontracten
hebben afgesloten, komen het laatst in
aanmerking.
Veehouders, die geacht kunnen worden
in het a.s. weide-seizoen, reeds een vol
doende veebezetting te hebben, komen
met voor contracten ip aanmerking.
(Zie ook volgend nr.)
GERARDUS MOOYMAN OP BEZOEK.
De Rijkscommissaris, Rijksminister dr. Seyss-Inquart onivina Maandag in
Den Haag den drager vqn het Ridderkruis, SS-Rottenfuehrer Gerardus Mooy-
man. V. r. n. 1.: Rijkscommissaris, Rijksminister dr. Seyss Inquart, SS-Rotten
fuehrer Mooyman en SS-Gruppenfuehrer Rauter. (SS Bildberichter Fritz-Siapf.)
BRAZILIË.
Brazilië verloor tot nu 24 schepen,
107000 t., 870 opvarenden.
ZWEDEN
Zweden verloor sinds oorlog begon
176 schepen, 473000 t., 1083 opvarenden.
NOORWEGEN
In Noorwegen (blijkt nu) werd al in
1940 een geheime commun. regeering ge
vormd.
BRITSCH-1NDIE
Het Indische volk kunnen we de ver
antwoordelijkheid niet geven, zoolang de
vijand voor zijn poorten staat (Minister
A m e r y.)
JAPAN
Japan bereidt een groote aanval op
Pt. Moresby (N. Austr.) voor.
Een Amerik. duikboot bracht bij For
mosa een Japansch schip tot zinken
ITALIË.
De Ital. luchtmacht Bestond dezer
dagen twintig jaar.
Bij luchtaanvallen op Messina' en
Catania (Sicilië) werden 11 personen ge
dood, 13 gewond, veel huizen beschadigd.
(25 Maart).
ENGELAND.
Llovd George (Eng.) wees al in
Maart 1919 op het gevaar,'dat zou ont
staan, wanneer Duitschland in de armen
van het bolsjewisme werd gedreven. Kan
men het Berlijn dan kwalijk nemen, dat
het Moskou te vuur en te zwaard be
strijdt?
VEREENIGDE STATEN
New York zit al dagen zonder vleesch
Burgemeester protesteerde te Washington
De joodsche burgemeester van New
York zal waarschijnlijk in 't leger gaan.
De Spaansche ambassadeur te Wa
shington protesteere tegen 't boek van
Hamilton, waarin op 't bewind van Fran
co critiek wordt uitgeoefend.
DUITSCHLAND
De 7e Winterhulpcollecte leverde in
Duitschland 52 pet meer op dan in 1-942.
In de Neue Kirscne te Berlijn wordt
Zondags om 5 uur een Nederl dienst ge
houden.
FRANKRIJK
De leider van de Fransche Volkspar
tij, Doriot, gaat opnieuw naar het. oost
front.
Bij de Magmolinie konden 51742
hoeven (die ontruimd waren) en 126286
ha. land weer in gebruik worden'geno
men. (Conti-Press.)
De grens tusschen Fransch- en
Spaansch-Marokko wordt door Amerik.
troepen bezet gehouden.
ENGELAND
In Londen heeft de Sovjet-ambas
sadeur opnieuw op hulp aangedrongen.
Te Salcombe, aan Engelands zpid-
kust, werd dooi Duitsche bommen groo
te schade aangericht.
In de Times protesteerde ex-mims-
ter Van Klef fens tegen het voornemen
der geallieerden de kléine staten in Eu
ropa na dc oorlog maar een weinig be-
teekenende rol meer te laten spelen
Van de geallieerde koopvaardijvloot
zijn reeds 70.000 man omgekomen (Wash.)
De in Britsche dienst varende Noor-
sche duikboot Uredd is verloren gegaan.
AUSTRALIË.
Het lot "van Australië.
Bij herhaling klopt Australië bij de
heeren in Londen om hulp aan. Diep
teleurstellend was nu de rede van Chur
chill, die immers betoogde, dat^alle krach
ten in de eerste plaats in de strijd tegen
Duitschland moeten worden aangewend.
Australië, Ned. Indië en Tjoengking ko
men daarna pas aan de beurt. Dat komt
Japan goed te pas. Het bereidt nieuwe
aanvallen op Nw. Guine en N. Australië
voor.
Volgens de Australische premier zal
de oorlog nog wel drie jaar duren
ji'V'1 t?--aaTPjB
Duitsche duikboot jagers
brachtenzoóals onlangs
werd gemeld, in de loop
van enkele dagen in de
Middellandsche Zee vijf
Britsche onderzeebooten tot
zinken. Daarbij werd van
een nieuw strijdmiddel ge
bruik gemaakt. De foto
vertoont zoo'n duikbootja
ger. (P.K. Breitenstein, Sch.)
Een dorpsvisschersraad is te Goes voo/
Zuid-Beveland geïnstalleerd.
1700 kg tarwe gestolen uit een pakhuis
te Oud-Gastel De vijf daders gepakt
Een groot aantal vrijwilligers vertrekt
ook deze maand naar het oostfront.
Tentoonstelling „Herlevend Nederland"
is te Eindhoven open tot 11 April.
Twee treinen zijn bij Arnhem op elkaar
ingereden Geen persoonl. ongelukken.
f 4000 radiolampen gestolen uit een
magazijn a.d. Breughelstr., Den Haag
„Elk bedrijf een goed verblijf". Ook
hiernaar streeft het N.A.F.
Oud-dijkgraaf C. Rczelman is te Anna-
Paulowna overleden." (Dagbl. v N.H.)
Het aantal Nederl. gemeenten bedroeg
1 Jan. 1942 1034.
1 Jan. 1943 1015.
De Burgemeester van Amsterdam
neemt nu ook 't ambt van politiépresi-
dent waar
Bij herhaling wordt gestolen uit hui
zen van evacué's. Aan de galg met de
dadep!
De kraamuitkoering bij bevalling zal,
aank zij N.A.F., aan grooter groep dan
voorheen worden uitbetaald.
Fietsen voor f 375,- Een smid te Don
gen kreeg wegags die prijsopdrijving f750
boete. Tien fietsen in beslag genomen.
Zoogenaamde controleurs namen bij 'n
veehouder.te N. Amstel diens veeboekje
m „beslag". Zij kochten er voor de zwar
te handel 10 stuks vee op, maar 't liep ver
keerd.
De lendenen omgord en brandende de lampen,
Neemt saam de plooien van het sleepende gewaad,
Dat gij moogt vaardig zijn tot werken, dienen, kampen,
Tot scheiden als Gods ure slaat.
5553
KENT GIJ REEDS DIT GETAL?
HET IS HET GIRONUMMER VAN
WINTERHULP.
ROTTERDAM ZWAAR GETEISTERD.
Opnieuw hebben Britsche vliegers
Rotterdam op barbaarsche wijze ge
troffen. Woensdagmiddag verschenen zij
bij goed zicht boven de stad; hoofdzake
lijk dichtbevolkte arbeiderswijken wer
den dcor hun bommen getroffen. Hecle
huizenblokken werden in puin gelegd.
Een ontzaglijke brand richtte mede groo
te schade aan. Donderdag waren als
slachtoffers van deze afschuwelijke mis
daad meer dan 180 dooden en 400 gewon
den geteld.
WERPEN VAN LAMMEREN.
De Burgemeester van Texel vestigt er
de aandacht van de veehouders op, dat
de aan hen uitgereikte nachtvergunnin
gen steeds aan het einde van het veer-
tiendaagsche tijdvak, .waarvoor ze door
den Burgemeester geviseerd zijn, moeten
worden afgestempeld.
Hiervoor wordt Maandagsmorgens zit
ting gehouden in De Lindeboom. Te
vens kurmen diegenen, die nog niet in de
gelegenheid waren een vergunning aan
te vragen, zich dan aldaar vervoegen.
Indien van een uitgereikte vergunning
geen gebruik meer wordt gemaakt, moet
deze onmiddellijk ten Raadhuize worden
ingeleverd.
Texel, 1 April 1943.
De Burgemeester voornoemd,
RIJK DE VRIES.
