De Zeevaart als levensberoep
Wat Texels boeren moeten weten.
Van de Fronten in Oost en West
BINNENLAND
56e JAARGANG. No. 5770.
ZATERDAG 10 JULI 1943.
TEXELSCHE COURANT
Van Blitzkrieg naar Sitzkrieg.
In Berlijn hoort men de laatste tijd de
meening verkondigen, dat er 'dit jaar
van Duitsche kant vermoedelijk geen
groot offensief zal worden ingezet, om
dat men ditmaal beter kan afwachten,
hoe de tegenstanders voor de dag ko
men Men karakteriseert deze fase niet
onaardig als de „Sitzkrieg", de „zitoor-
log", in tegenstelling met de overrompe
lende acties tijdens de „Blitzkrieg", toen
Duitschland zijn tegenstanders geen
oogenblik op adem liet komen. Intus-
schen spreekt het vanzelf, dat men zich
officieel over dit onderwerp niet uit
laat. Het Duitsche opperbevel beschikt
met alleen over een Atlantik-, maar
eveneens over een Zwijgwal.
Aan hbt Oostfront werd 'een voorloo-
pig einde gemaakt aan de wekenlange
zware gevechten rond het Kroebanbrug-
genhoofd, doordat van Duitsche kant het
front naar voren kon worden verlegd.
Hiermee is de hardnekkige poging der
Sovjets, om zich uitgangsstellingen voor
de herovering van het Krimschiereiland
te bezorgen, afgewezen. Zij boette daar
bij o.a. een 700 landingsbooten in en lie
ten een vrij groot aantal dooden en ge
wonden op het slagveld achter.
Voor het overige had in het gebied van
de centrale frontsector e^p soortgelijke
zuiveringsactie plaats als reeds in de
vcormalige Joegoslavische ^andgtreken,
o a. in Montenegro, was tot stand geko
men. Achter 't front in deze sector jver-
oen nl. 350 kazematten en 194 versterk
te kampen onschadelijk gemaakt, waar
in zich geïnfiltreerde Sovj^tsstrijdkrachf-
ten verzameld hadden. Het voltooien van
deze schoonmaakwerkzaamheden betee-
ltent dat de Duitsche legerleiding zich
overal de rug vrij maakt, in afwachting
van de groote dingen, welke eventueel
gaan gebeuren.
Dat een „Sitzkrieg" niet hetzelfde be-
teekent als éen „staking -met gevpuwen
armen" worcft intusschen duidelijk aan
getoond door de activiteit, welke Duit
sche duikbooten in de Middellandsche
Zee en de Zwarte Zee aan de dag leg
gen. Uit een formatie vijandelijke oor
logsschepen werd o.a. een kruiser der
Fiobisher-klasse tot zinken gebracht en
oen andere eenheid getorpedeerd.
Voorts is in het Zuiden de kracht van
het Duitsche luchtwapen aanzienlijk toe
genomen, hetgeen op verhoogde waak
zaamheid en paraatheid duidt.
9
De operatics in de Pacific.
Nu 't goede seizoen in de Zuidweste
lijke Pacific is aangebroken voor het her
vatten van de krijgsverrichtingen, is in
hel gebied ten noorden en noord-oosten
van Australië de strijd wederom her
vat. De Japanners, deden aanvallen op de
militaire installaties van Port-Darwin,
waarbij het tot verwoede luchtgevechten
kwam. Van een 40-tal jagers werden er
door hen 27 vernield. Ook op Nieuw-Gui-
nea vVerden zware gevechten in de lucht
gevoerd; verder werden Japansche
luchtovervallen op de Russell- eilanden
gepleegd en op vijandelijke transport
schepen. Van hun kant hebben de Ame
rikanen troepen aan land gebracht op het
^iland Rendova, dat deel uitmaakt van
de Salomöns-archipel. Deze landjngen
gingen gepaard met uiterst zware lucht
gevechten, waarbij 31 Japansche en
minstens 77 Amerikaansche vliegtuigen
verloren gingen Bovendien spreken de
Japansche berichten van aanzienlijke
verliezen, die aan de Amerikaansche
mariné zouden zijn toegebracht, zoowel
wat transportvaartuigen als gevechts-
cenheden betreft
Men heeft hier vermoedelijk te doen
met het geallieerde offensief in de Stil
le Oceaan, waartoe in Mei j.l. besloten
zou zijn net eene eiland na 't andere aan
te vallen, dat zich in het Australische
oorterrein bevindt, om op deze manier
de bedreiging van een Japansche aanval
af te wenden en geleidelijk uitgangspo
sities voor een offensief tegen Japan zelf
in handen te krijgen.
Rendova ligt niet ver van Nieuw-Gui-
rea, in het centrum van de Salomonsei
landen. Naar verluidt worden door de
Amerikanen hier zeer aanzienlijke ver
sterkingen aangevoerd, zoowel aan men-
schen als materieel. Om de beschermen
de eilandenboog, welke zich ten noord
oosten en oosten v^n de Koraalzee uit-*
slrekt, en die de toegangen tot het Au
stralische vasteland beheerscht, zal in de
naaste toekomst dus vermoedelijk met
u.terste felheid worden opgetreden.
Het drama van Kalyn. Reeds
4243 slachtoffers opgegraven.
Nu het warme jaargetijde zijn intrede
heeft gedaan, moesten de opgravingen
in het bosch van Katyn, waar duizenden
Poolsche militairen werden afgemaakt
en onder de grond gestopt worden ge
staakt. Men kreeg te veel last van vlie
gen en andere insecten. Bovendien zou
de gezondheid van de opgravers gevaar
kopen. In de herfst worden de werk
zaamheden voortgezet. Tot nu toe' heeft
men 4243 van de 12000 slachtoffers op
gegraven men heeft hen op waardige
wijze ter aarde besteld. 2805 konden er
worden0geïdentificeerd: Onder de dooden'
bevonden zich twee generaals, 12 kolo
nels, 50 luit-kolonels, 165 majoors, 440
kapiteins, 552 eerste luitenants, 930 twee
de luitenants, 146 off. van gezondheid.
Wrijving tusSchen Brilschc re
geering en Lagerhuis.
1 Er woeden zelfs tuberculeuze per
sonen bij l}et Britsche leger ingelijfd. 2.
De Britsche regeering weigert de uitkee-
r,ng aan oorlogsgewonden te verhoogen.
Twee factoren, die aanleiding gaven tol
ernstig meeningsverschil tusschen het
Britsche Lagerhuis en de regeering.
Churchill moest ingrijpen om groot on
heil te voorkomen.
2507 vijandelijke vliegtuigen in
een half jaar neergeschoten.
De eerste helft van dit jaar hebben de
Britsch-Amerikaansche piloten heel wat
bommen op Duitschland en het bezette
gebied in het westen laten vallen. Maar
op bloedige wijze zijn zij voor hun ter
reur gestraft. 17000 man heeft Engeland
niet .teruggezien. De meesten verloren 't
leven; maar weinigen raakten in gevan
genschap 17000 man zorgvuldig opge
leide manschappen! ^Dit verlies werd toe
gebracht dank zii de voortreffelijke af
weer en de stoutmoedige acties van
Duitsche gevechtsvliegtuigen Meer dan
2500, meest 4-motorige bommenwerpers
keerden niet terug.
Dc ondergang van Tsjoengking-
China.
„De gang van zaken in Tsjoengking-
C'hina wordt steeds zorgwekkender", be
toogt de New York Times. „De laatste
berichten zijn vrijwel alarmeerend. Alles
wijst er op, dat wij egn tragische ont-
kr.ooping tegemoet gaan. Er is niet al
leen gebrek aan wapens en munitie,
doch immers aan alles. Volgens voor
zichtige ramingen zijn er vijf millioen
rr.enschen door de hongersnood wegge
vaagd. Besmettelijke ziekten gaan voort
hei volk te decimeeren. Het overloopen
van een generaal met 70,000 man en van
een andere generaal met eveneens een
geheele armeegroep naar het Japansche
leger levert het bewijs, hoe vet het is
gekomen. De dag komt naderbij", aldus
genoemd blad; „dat de heldhaftige maai -
schalk en zijn opofferensgezinde echtge-
noqte zullen komen alleen te staan zon
der eenige aanhang. Qp de eene of an
dere positieve verrichting van de kant
van Tsjoengking ten bate van de zaak
der geallieerden valt met langer staat te
maken".
Dc dood van Sikorski.
Generaal Sikorski, hoofd der Poolsche
emigranten in Londen, is plotseling
overleden De 4-motorige bommenwer
per, waarmede hij en zijn naaste mede
werkers van Gibraltar naar de Engel-
sc'he hoofdstad zouden reizen, steeg op,
dc vier motoren sloegen eensklaps geza
menlijk af. de „Liberator" stortte in zee,
en alleen de Britsche piloot werd gered.
Het is .voor generaal Sikorski en de
zijnen natuurlijk trag^ch, zoo eensklaps
de dood te hebben ontmoet. Men vraagt
zich af, of deze op eigen impuls daar is
cpgetreden, of dat hij er ontboden was,
bv. als assistent van de Secret Servidb
Want Sikorski was de laatste tijd een
1; stig mensch! Hij praatte maar steeds
over het grondgebied van Polen vóór
1939, dat men dit na afloop van deze
oorlog niet voor de helft aan de Sov
jets vtfeggeven mocht, dat Engeland
toch de grenzen daarvan had gegaran
deerd, dal juist daarom heel de oorlog
immers begonnen was! Hij hield heele-
rrïaal geen rekening met dingen als ver
anderde tijdsomstandigheden, verplich
tingen van Brit en Yankee aan Moskou,
en maakte bovendien nog bezwaren te
gen wat ergens in een bosch bij Katyn
zich had afgespeeld. Hij zag de dingen
niet „groot" zooals de „groote politiek'.'
Kcrtom, hij bleek feitelijk een onmoge
lijk mensch! Nu hij dood is, zal men hem
natuurlijk met kransen en spreuken
'eeren, maar daarbij denken dat het zijn
gemak heeft, dat men die lastige stem
niet meer* verneemt
De Poolsche legionnairs in Irak moe
ten na aan een oproer toe geweest zijn,
toen zij Sikorki's „ongeluk" vernamen.
Ook wilden ze niet begrijpen, dat nu
juist Sikorski's „Liberator"'zulk een on
geluk moest krijgen terwijl Roosevelt
en Churchill zoo vaak met zulk een ding
op reis gaan! Enfin, de Polen zijn altijd
met de politiek wat aan de langzaam
begrijpende kant geweest.
TEXELSCÏI DIALECT.
opsuddcrc, opwarmen, zoodat het eten
pruttelt;
je ken je ore skudde dat se klappe, je
hoeft je nergens voor te schamen, (ook
bij Van Effen, „Speet 6, 48);
órt, overgebleven voer;
vvot fondaag órt is, is morrege voer,
wat je vandaag laat staan, moet je mor
gen opeten; vgl. „Hetgeën men heden ort,
is morgen goed voer" (Tuinman 1, 106);
örte (1) werkwoord: van schapen ge
zegd, morsen met voer;
órte (2) zelfst. nw., meerv.: erwten;
ousig ft ruukt ousig), muf,
ouwcrnol, wulk, kinkhoorn (schaal
dier);
ouwe-Sunderklaas, Texelsch volks
feest op 12 Dec.;
overjonkie, driejarig schaap;
os, oz, als;
Te Munster heeft Vrijdag 2 Juli df
Partijbegrafenis van de door een tra
gisch ongeval om het leven gekomen
Hauptdienstleiter, Generalkommissar
Fritz Schmidt, ^plaats gevonden. De
Rijkscommissaris, Rijksminister dr.
Seyss-Inquart, brengt een laatste groet
can de Hauptdienstleiter, Generalkom
missar Fritz Schmidt.
(SS Bildber. Hoffmann-Stapl Pax c.)
BOOTSMANSLOOPBAAN (I).
Afstandsmelingsgroep. Voor deze groep
der Boolsmansloopbaan (I) worden ge
schikte soldaten uit deze loopbaan uitge
kozen en vrijwilligers aangenomen.
Welke taak hebben de soldaten van
acze groep7
Bediening der afstandsmeters bij alle
artilleriewapenen.
Welke dfenstgraden kent deze loop-
ba ah7
Dezelfde dienstgraden als die voor de
yuurleidingsgroep, dus voor de hoofd
groep der bootsmansloopbaan (I)
Zeilmakersgroep. De gegadigden voor
deze groep worden gekozen uit de boots
mansloopbaan, nadat zij hebben bewe
zen voor de zeilmakersdienst geschikt te
zijn. Vrijwilligers worden niet aange
steld.
Welke taak hebben de soldaten van
deze groep?
Onderhoud van takclage, de zeilen, het
touwwerk en de kooien aan boord Zij
moeten dus een goede aanleg voor takel
en zeymakersdienst hebben
Welke dienstgraden kent dëze groep?
Dezelfde dienstgraden als voor de
bcotsmansloopbaan (I). Hiermede zijn
alle zeemansloopbanen behandeld, die
zijn samengevat in de hoofdgroep, ge
naamd Bootsmansloopbóan (I).
Van éven groote beteekenis is de
MACIIiyiSTENLOOPBAAN (II).
Zij wordt aangevuld uit vrijwilligers.
Welke taak hebben de soldaten van
deze loopbaan?
Bediening en onderhoud van de voort-
stuwings- ep hulpmachines aan boord
van de oorlogsschepen (stoommachines,
stoomturbines, diesel- en electromoto-
ren), de ketels, de electrische installa
tie en de pompinstallaties, de machines
dei sloepen en de zoeklichten.
Welke eischen worden dc candidatén
gesteld?
Voltooide leertijd (bij wijze van uit
zondering is ook een arbeidstijd van
verscheidene jaren voldoende) in een
metaalvak, bv. machinebankwerker, ma
chinebouwer, motorenbankwerker, smid,
kctclsmid. kopersmid, blikslager, werk
tuigkundige, electrotechnicus, lasscher
ot een verwant vak.
Welke dienstgraden kent deze loop
baan?
Matroos, Maschinengefrejter, -oberge-
freiler, -hauptgefreiteiMaschinenmaal,
-cl.crmaat, Maschinist, Stabsmaschinist,
Obermaschinist, Stabsobermaschinist.
Verdere mededeelingen volgem Alle
Ortskommandanturen verstrekken in
lichtingen en aanwijzingen.
Uitknippen en bewaren.
HOE LAAI
HOOG WATER OP TEXELS REE
Za. 10 Juli 2,58 en 15,22
Zo 11 Juli 3.48 en 16,15
Ma. 12 Juli 4,53 eri 17,19
Di. 13 Juli 5,55 en 18,30
Springtij 19 Juli.
ZOO SPRAK....
Mussert, de leider van het Nederland-
sohe volk: Onze geestelijke pantsering is
dit: een zoo volkomen mogelijk begrip
van het wereldgebeuren en de vaste wil
alles te doen voor het vaderland.
Laval, de, Fransche premier: Gekken
alieen kunnen .zich blij maken om vlie
gende vestingen, die hun bommen op
onze steden uitgooien. Een overwinning
komt niet uit de hemel, een slag wordt
r.iet in de lucht gewonnen.
Randolf Churchill, zoon van de Brit
sche premier: Onze soldaten koesteren
het genaamd geen enthousiasme, de vij
anden daarentegen zijn door strijdgeest
bezield. Nu het er om gaat de vijand op
zijn terrein aan te vallen, zou ik niet
graag in de huid van onze aanvoerders
steken. Montgomery en Eisenhouwer
voelen er niet veel voor; ook Doolittle is
huiverig voor verrassingen. De over
winning in Tunesië heeft ons veel bloed
gekost.
Een 5-j. kind is te Oploo, N. Br., door
een boerenkar doodgereden.
Ir. W. M. T. Thijssen, bekend figuur in
dcbouwwereld, is op 65-j leeftijd te
Hilversum overleden.
Een 65-j. landbouwer uit Nieuwerbrug,
Bodegraven, is na een val van zijn wa
gen hooi overleden.
Een pot teer raakte in brand. Toen is
ook het groentenpakhuis van W. Roosen
te Groningen er aan gegaan
Het echtpaar Van deri Elsaker-Born te
Amsterdam zal 23 Juli 70 jaar getrouwd
zijn. De bruid is 90, haar man 91 jaar.
Beiden gezond en levenslustig.
Tc Pulten zijn alle voor gasten .be
schikbare plaatsen voor Juli-Aug. vol-
geboekl; voor Sept. ten deele (Barnev.
C'rl.)
De lieer A. Saai werd geïnstalleerd als
burgemeester van Wicringermeer; hij
verzekerde, boeren, die zwarte handel
bedrijven, uit de polder te zullen ver-
diijven (Dagbl. v. N.H.)
Een 22-j. jongeman te Amsterdam, met
trouwplannen maar zonder centen, stal
van zijn schoonouders f 250 plus 9 bon
kaarten, die hij voor f 350 verkocht.. Een
achterlijke zuster van zijn verloofde, die
hem zou kpnnen verraden, gaf hij met
een hakmes een paar slagen op het
hoofd, waardoor ze bewusteloos werd
Meneer zal voorloópig wel niet naar
het raadhuis gaan.
Inlevering eieren.
De inlevenngstermijn van eieren van
pluimveehouders zonder voedertoewij
zing is verlengd tot 15 Juli 1943. Voor
pluimveehouders, die 50 eieren per kip
moeten inleveren, is de leveringstermijn
verlengd tot 1 October 1943. Van pluim
veehouders, die per 15 Juli of 1 October
1943 niet aan hun leveringsplicht hebben
voldaan, worden de kippen in beslag ge
nomen
Naweidecontractcn 1943.
Veehouders, die vrijwillig een con
tractrund eerder 'leveren dan op verval
datum, komen in aanmerking voor een
naweidecontract met looptijd tot 1 No
vember. Deze vrijwillig geleverde koeien
moeten, evenwel geclassificeerd worden
in de klassen AA, A of B, waarna C of
D-runderen uit de overnamemarkt kun
nen worden toegewezen. Ook kunnen
cjesverlapgd nieuwe runderen (betrokken
worden uit de vrije markt. (Men wende
zich tot de marktadministrateur).
Strenge controle op telers van
aardappelen.
De C.C.D. oefent strenge controle uit
op telers van aardappelen. Tegen velen,
d;e de voedselvoorzieningsbepalingen
niet in acht hebben genomen, werd reeds
procesverbaal opgemaakt, in hoofdzaak
wegens het niet voldoen aan de plicht de
aardappelen ter veiling te brengen. Het
op clandestiene wijze verkoopen van
aardappelen rechtstreeks «aan de consu
ment werkt de zwarte handel in de
nand. Verscheidene boetes van eenige
henderden guldens zijn reeds opgelegd
Een strenge waarschuwing voor allen!
TOEN DE SIRENE LOEIDE
stond ze met haar neus plat te
gen de ruitenNu ligt ze al
drie weken plat te bed.
WEG VAN DE RAMEN
bij luchtgevaar!
WETENSCHAP.
Kleurenfotografie. Agfa geeft de toon
aan. Het is nu mogelijk kleurenfoto's op
papier af te drukken. Na de oorlog zal
dit systeem op groote schaal toepassing
vinden.
Een Van Macrlant-Museum is inge-
r.cht in een der oudste huizen van het
stadje Damme. Zooveel mogelijk werk
van Van Macrlant (de fbelangrijkste Ne-
üerlandsche dichter der 13e eeuw) zal
daar bijeen worden gebracht.
DIENSTNEMING BIJ DE LANDWACHT
IS EEREDIENST AAN IIET VOLK.
MELDT OOK U ZICH.
Inlichtingen over vergoedingen, extra
levensmiddclentoewijzing, kolentoeslag,
vergoeding van verzekerings- en ziekte
premie, extra hulp in bijzondere geval
len, vrijstelling van arbeidsinzet, enz.
verstrekt het s.s. Ersatzkommando Niè-
dtrlande, Korte Vijverberg 5, Den Haag,
alsmede de Nebenstelle, Dam 4, Amster
dam. Ook tijdens de keuringen worden
deze inlichtingen gegeven.
Scheurpremie oogst 1944.
Het ligt niet in de bedoeling voor het
ccgstjaar 1944 aan hen, die hun verplich
ting inzake het scheuren van grasland in
1942 en 1943 zijn nagekomen, opnieuw
scheurplicht op te leggen. De oppervlak
te bouwland is echter nog steeds te
klein, zoodat een verdere omzetting van
giasland tot bouwland noodzakelijk is.
Deze omzetting zgt 1 worden bevorderd
door het verleenen van scheurpremie.'
Deze scheurpremie bedraagt f 300 per
h a., doch zal tot f 500 per ha. worden
verhoogd, indien en vóór zoover-
a. op het gescheurde land winterkool-
of winterraapzaad wordt verbouwd en
geoogst boven de oppervlakte, welke de
teler uit hoofde van een hem opgelegde
of door hem overgenomen verplichting
moet verbouwen, of
b. de op het betrokken bedrijf voor de
oogst 1944 met aardappelen beteelde op
pervlakte grooter is dan die, welke voor
de oogst 1942 met aardappelen is be
bouwd
Gelijk bekend is, kunnen de productie-
ccmmissarissen aan telers op zand-, löss-,
dal- en veengronden toestaan om, in
plaats van voor de oogst 1944 5 pet. van
hun bouwland met kool- of «raapzaad te
bebouwen, hun aardappelteelt ten op
zichte van 1942 met deze oppervlakte uit
te breiden. Over.de op grond van deze
bepaling extra met aardappelen be
bouwde oppervlakte wordt géén ver
hoogde scheurpremie uitgekeerd.
Om voor de bovenstaande scheurpre
mie in aanmerking te komen, moeten de
te scheuren perceelen zoo spoedig moge
lijk bij de productiecommissaris worden
opgegeven en door deze, voordat met 't
scheuren wordt begonnen, schriftelijk
zijn goedgekeurd
EEN DUITSCHE'^DUIKBOOT bracht in de Middellandsche Zee door een drie
tal torpedo's een Britsche kruiser van de Frobisher-klasse tot zinken; een an-
derer vijandelijke eenheid werd zwaar beschadigd. (PK-teekeïiing Fritz Frie-
del-A u toflex-Sch
KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS,
HET LEGIOEN
Het s.s. ersatzkommando Niederlande
ceelt mede.
Nederlanders van arisch bloed, in de
leeftijd van 17-45 jaar (ook gehuwden),
die lichamelijk zoowel als geestelijk
goed ontwikkeld zijn en zich geheel kun
nen geven aan de eischen, die de oplei-
oing hun stelt, kunnen zich bij de ge
noemde adressen verjoegen, teneinde
gekeurd te worden. Bij dc onderzoekin
gen worden ook alle gevraagde inlich
tingen verstrekt met betrekking tot de
verzorging der familieleden, duur der
opleiding# extra levensmiddelen voor de
familieleden, enz.
De aandacht wordt- er op gevestigd
dat, voor vijijwilligers, die om bepaalde
redenen in Nederland moeten blijven, de
moge)ijkheid bestaat, hun dienst te doen
bij de landwacht Nederland of bij het
wachthataljon in Amersfoórl. Tijdens
acze keuringen kunnen zich ook diege-
ren melden, die tot de germaansche s.s.
i~ Nederland willen toetreden.
Personen tusschen 18-30 jaar, die aan-
N DE LANDWACHT
meldingsplichtig zijn voor de arbeids
inzet, kunnen zich eveneens op een der
kc uringsdagen aanmelden en worden ge
durende hun verbintenis van de arbeids
inzet vrijgesteld.
17 Juli 9-14 uur Rotterdam, Delitches
Haus, Westzeedijk;* 18 Juli 9-12 uur Bre
da, Rest. Modern, Markt; 15-18 uur Den
Bosch, Hotel Noord Brabant, Markt 45;
ly Juli '9-12 uur Venlo, Deutsches Haus,
Egmondstraat 16; 15-18 uur Arnhem,
Café Royal; 20 Juli 9-12 uur Hengelo,
Café Modern, Spoorstraat 18; 15-18 uur
Zwolle Hotel Gijtenbeek; 21 Juli 912
uur. Assen, Concerthuis a d. Vaart; 15-18
uur Groningen, Concerlhuis Poelestraat;
22 Juli 9-12 uur Leeuwarden, Huize
Schaaf, Breedstraat; 23 Juli, 9-14 uur,
Amsterdam, Dam 4; 24 Juli 9-13 uur,
Utrecht, N.V. Huis, Oude Gracht 245; 25
Juli 9-14 uur Amersfoort, pol. Durch-
gangslager; Leusderweg; 26 Juli 9-14 uur
Den Haag, café Den Hout, Bezuidenhout-
scheweg.