Het vijfde oorlogsjaar.
De Kikker in familiewapens.
Van de Fronten in Oost en West.
WERELDNIEUWS
Van Schapen en Wol
;r~-
56e JAARGANG. No. 5780.
ZATERDAG 4 SEPTEMBER 1943.
TEXELSCHE COURANT
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT.
24-31 AUGUSTUS 1943.
DRIE-MOGENDHEDEN-
CONFERENTIE.
De besprekingen, die op het kasteel
Frontenac, in de Canadeesche stad Que
bec, zijn gevoerd, hebben een atmosfeer
van onzekerheid achter gelaten. Het
Britsche blad „The Economist" maakte
zich ongetwijfeld tolk van veler gevoe
len, zoowel in Groot-Brittannië als in
de Vereen. Staten, toen het neerschreef:
„Er zijn aanwijzingen te over, om aan
te duiden, dat de Sovjet-Unie zich te
rugtrekt, zoo niet uit de oorlog, dan
toch uit het gemeenschappelijk verbond,
dat wij noodig hebben om er de toekom
stige vrede op te bouwen".
Uit de oorlog zich terugtrekken? Dat
kunnen Britten, Yankees en de bolsje
wisten hoogst bezwaarlijk. Daartoe is
voor elk de inzet te hoog. Zij kunnen
echter wel trachten zoo te manoeuvree
ren, dat zij die oorlog met zoo weinig
mogelijk kosten voor zichzelf, en zoo
veel mogelijk lasten van hun partners,
voortzetten. Vandaar, dat zij zoo onder
ling moeten overleggen. Er is tusschen
hen geen andere eenheid, dan die-van 't
egoïsme; dat trekt hen verschillende
kanten uit.
Hun overleg is mede noodzakelijk, om
dat zij op een buit hopen, die in de toe
komst zal zijn te verdeelen en zij daar
bij niet kunnen dul'den, dat dan de een
zich dichter bij die buit zal bevinden dan
de ander Wat Quebec ook moge hebben
opgeleverd aan militaire of politieke
projecten, het onaangename gevoel on
der de „vereenigde oneenigen", dat men
elkander onafgebroken op de vingers
dient te zien, is gebleven.
Maisky is inmiddels naar Londen te
ruggekeerd, waar hij nog afscheid moet
nemen als Sovjet-ambassadeur. Ook E-
den is huistoe gekomen en nu verwacht
men daar spoedig ook een vooraan
staande Amerikaansche politieke figuur
Want nu Stalin weigerachtig blijft met
Roosevelt en Churchill te praten, schijnt
er een drie-mogendheden-conferentie in
de maak te zijn, waarbij de mindere go
den de koppen bij elkaar zullen gaan ste
ken. Dat bevestigt ons, dat de „ver
eenigde' naties uit het democratische
tijdvak de kenmerkende behoefte aan
veel en vaak redeneeren in stand ge
houden hebben....
NACHTAANVAL OP BERLIJN.
Nieuwe afvveermelhode.
De sterke Britsch-Amerikaansche
vliegtuigeskaders, die wederom een ge
concentreerde nachlaanval op Berlijn
wilden ondernemen, hebben kennis ge
maakt met een nieuwe vinding van de
Duilsche afweer, die uit een verblindend
schijnsel van talrijke batterijen zoeklich
ten slechts heel weinig Flak-actie en een
plotseling aan alle kanten lastig op-
zwermen van Duitsche nachtjagers be
stond. De aanvallers hadden zeer veel
moeite, het onderling verband te hand
haven; zij werden aangevallen als een
kudde runderen door een dichte horzel-
zwerm en hebben talrijke zware bom
menwerpers daarbij verspeeld, omstreeks
:en zestig. Zoo blijkt Duitschland nog
altijd paraat en onvervaard te zijn, wat
men aan geallieerde kant ook doet om
door een laffe en onmenschelijke ter
reur tegen de bevolking zijn moreel te
breken.
Dat deze vernieuwing van strijameiho-
aen ook in Engeland indruk heeft ge
maakt, blijkt uit een beschouwing van
majoor Oliver Steward in de „Evening
News". Deze militaire medewerker ver
onderstelt nl., dat nieuwe Duitsche vin
dingen weieens binnenkort een algemee-
ne omwenteling in de luchtoorlog zou
den kunnen teweeg brengen De „Berli
ner Boersenzeitung" merkt naar aanlei
ding daarvan niet onaardig op, dat Ste
ward hiermee niet alleen een onbedoel
de hulde brengt aan het Duitschë
scheppingsvermogen, maar dat hij te
vens blijk er van geeft, dat men in En
geland aan de gevolgen van een ver
ontrust geweten begint te lijden
HIMMLER MINISTER VAN
BINNENLANDSCIIE ZAKEN.
Het heeft niet nagelaten de aandacht
te trekken, dat Heinrich Himmler, tenge
volge van een reeks van mutaties bij het
Duitsche burgerlijke bestuur, thans be-
lalve Reichsfuehrer SS en chef der
l'uitsche politie, ook Rijksminister van
oinnenlandsche zaken is geworden. Men
fioge hierin erkennen een nieuwe con
centratie van krachten, want Himmler
s bekend als een van de meest fanatie
ke strijders voor de NSDAP en tevens
'ls een man. die aan een buitengewoon
krachtige leiderspersoonlijkheid een spe-
aale gave voor organisatie paart. Hij
'ehoort tot het vaste gevolg van Adolf
ïiller, voor wiens persoonlijke veilig-
'eid hij de verantwoording draagt. Met
ïimmler als leider van het departement
'an binnenlandsche zaken en Goebbels
ds Rijksminister voor de propaganda zal
te Britsch-Amerikansche radio-sirene
ergeefs al haar verleidingskunsten pro
beren aan te wenden. Het „thuisfront"
18 kort en goed doof aan dit oor!
DENEMARKEN SPEELDE
MET VUUR.
Welk een gevaar er overigens kan
schuilen in het gehoor geven aan de ge
allieerde voorspiegelingen kan zoowel
blijken uit wat er in Denemarken en in
Zweden heeft plaats gevonden. De De
nen hebben zich er toe laten verleiden,
allerlei storingsacties tegen de Duitsche
bezettende mogendheid te ondernemen.
Sabotagedaden en verstoringen van de
openbare orde kunnen echter met wor
den geduld; daarvoor is 't tijdsgewricht,
dat ons werelddeel moet doormaken,
veel te ernstig Het gevolg is geweest,
dat de bezettende macht de militaire uit
zonderingstoestand heeft moeten afkon
digen, en dat aanvankelijk alle berich
tenverkeer - dus post, telefoon en tele
graaf werd stilgelegd. Een andere
konsekwentie was, dat het kabinetlSca-
venius er het bijltje bij neer legde, zoo
dat de ministeries thans geleid worden
door hun secretarissen-generaal of direc
teuren. Koning Christiaan staat nu wel
voor uiterst delicate beslissingen....
DE DOOD VAN KONING BORIS.
De dood van Boris II heeft onverwacht
een einde gemaakt aan het leven van 'n
vorst, van wie hij was pas 49 jaar oud
voor zijn land en voor Zuid-Óost-Eu-
ropa nog veel mocht worden verwacht.
Hij kwam op de Bulgaarsche troon, die
tsaar Ferdinand na een verloren oorlog
had moeten verlaten, op een tijdstip,
dat het er met het Bulgaarsche lot be
droevend uitzag. De zg. Parijsche voor-
steden-verdragen hadden het in een zeer
onvoordeelige positie ten opzichte van
zijn naburen gebracht. Bulgarije was
verarmd en gedesorganiseerd, doch het
werd niet ten onrechte het- Duitschland
van de Balkan genoemd! De Bulgaren
vertwijfelden niet; zij vonden o.a. de
nationale arbeidsdienst uit, een denk
beeld, dat later door de Duitsche natio-
naal-socialisten werd overgenomen.
Koning Boris geloofde in begrippen
als eenheid en leiding; hij heeft zijn land
naar deze opvattingen bestuurd en is het
van groot nut geweest. De traditioneele
goede betrekkingen met Duitschland
werden daarbij bevestigd, o.a. door Bul-
garije's toetreding tot het drie-mogend-
hedenpact.
De Bulgaarsche staat verliest zijn
.vereeniger", de staatsman aan wie het
o.a. zijn herwonnen Dobroedsja te dan
ken heeft, op een tijdsgewricht, waarin
ook .Z.O.-Europa opnieuw met het har
de lot van dé oorlog wordt bedreigd. Een
kind moet thans zijn plaats innemen, zij
het onder leiding van een driemanschap.
Wij kunnen ons indenken, dat de rouw
te Sofia en elders diep en doorvoeld is
GRAFSCHRIFTEN EN GRAFTEEKENS
Wij kwamen in het bezit van het
standaardwerk „Genealogische en He
raldische Gedenkwaardigheden in en uit
de Kerken en Provincie Noord-Holland",
beschreven door Mr. P C. Bloys van
Treslong Prins en Mr. J. Belonje. Dit
werk bestaat uit 5 deelen, omvattende to
taal 1758 pagina's. Het is onze bedoe
ling daaruit van tijd tot tijd eenige bij
zonderheden over te nemen.
In het voorwoord schrijft een der sa
menstellers o.a.:
De Noordhollandsche plattelandsgi af
schriften betreffen bijna alle gezeten
burgers uit de gouden eeuw, toen de
steden, in wier achterland zij lagen, nog
niet tot de „villes mortes" (doode ste
den) behoorden. En waar er in de 17e
18e eeuw in Noord-Holland heel wat ge
zeten lieden woonden, bevreemdt 't dus
niet, dat in die provincie zooveel men-
schen onder een zerk werden begraven,
dat de opschriften daarvan 5 boekdeelen
vormen en dat deze provincie aan het
hoofd staat van haar tien zusters. He
laas staat zij ook in een ander opzicht
aan het hoofd. Nergens is zóó bar-
baarsch gewoed tegen de grafmonumen
ten, zerken, enz als hier. Dit vindt zijn
toppunt in hetgeen te Harenkarspel in
1923 geschiedde, toen de kerkvoogdij al
daar voor f 400,de hervormde kerk
verkocht, met inbegrip van kerkklok,
grafzerken, preekstoel, enz., enz. Deze
kerk, die, evenals de toren, uit de mid
deleeuwen dateerde, werd in 1830
verbouwd en met de toren geheel afge
broken.
WAT TEXELS AARDE BEWAARDE.
Na de bomaanvallen in Z.W.-Neder-
and heeft de Ned. Volksdienst zich weer
Tanig geweerd. Gij zijt toch lid van de-
te nuttige instelling?
MUNTEN VAN JAREN HER.
4. Tien-stuiverstuk van 1749. Een zil
veren munt met een doorsnee van 28
mm. en een gewicht van vijf gram.
Aan de eene kant: het gekroonde Ne-
derlandsche wapen, het jaartal 1749, de
waardeaanduiding (X St.) en het rand
schrift: Mo. Arg. Ord. Faed. Belg. Holl.
Aan de andere kant: de Hollandsche
maagd, met de linkerarm steunende op
de bijbel, in de rechterhand een speer,
waarop de vrijheidshoed is geplaatst. Het
Latijnsche randschrift luidt: Hanc
tvemvr hac nitimvr (Hierop steunen wij,
hiervoor strijden wij).
Die vrijheidshoed moet afkomstig zijn
uit het oude republikeinsche Rome. Op
oude wapens ziet men de Hollandsche
leeuw wel met die hoed als vrijheids
symbool - getooid. Na de Vrede van Mun
ster (1648) zien we in plaats daarvan de
kroon ten teeken van de erkende souve-
reiniteit.
Zoo gaat de Wereld dan haar vijfde
oorlogsjaar in, zonder dat er nog eenige
uitzicht op vrede gegeven is. In de vier
jaren, die achter ons liggen, hebben de
strijdkrachten van de mogendheden van
het Pact-van-drie ongelooflijke daden
gepresteerd, waartegenover alleen de
Sovjets iets hebben kunnen stellen, dat
in onversaagde volharding daarop ge
lijkt. Zij zijn ook de eenige macht ter
wereld, naar het zich laat aanzien, die
over Europa's lot zou kunnen beslissen,
zoo hetgeen God verhoede' -- Duitseh-
lands krachten tekort mochten schieten.
Wat dit zou beteekenen voor ons allen,
is reeds vaak genoeg onder woorden ge
bracht, zoodat wij dit hier met behoeven
te herhalen. Datgene, wat Europa voor
zijn bestaan noodig heeft, houdt Duitsch
land thans gekneld in zijn gepantserde
vuist. Zou deze machteloos worden, dan
valt het in handen van de bolsjewisten,
waarmee een gekerstend Europa niet het
minste gemeen heeft! Cd.
In het vorige nummer schreven we
over het wapen van de Texelsche fami
lie Kikkert, zooals we dat op een graf
steen in de N.H. kerk te Den Burg aan
troffen.
Naar aanleiding daarvan mochten we
van de heer M. Kikkert, oud-hoofd van
de o.l. school te Oosterend, thans sedert
jaren te Den Burg, woonachtig, ter ken
nismaking een lakstempel ontvangen, dat
aan de heer G. Kikkert, grootvader van
de heer M. Kikkert, toebehoorde. Dit
stempel vertoont eveneens een gevieren
deeld wapen mei in een der kwartieren
een kikker; in II een hoofd (kan ook een
helm zijn ;de afbeelding is niet duidelijk
meer); in III een (huismerk, in IV de
letters G K de initialen van de voor
malige eigenaar Het (huis)merk kunnen
we het best zoo omschrijven: een X met
uit htet midden nog een vertikaal streep
je naar boven.
Stamboom der „Kikkcrts" van
1600 af!
Verder verheugt het ons te kunnen
meedeelen, dat Texels Mpseum verrijkt
werd met de stamboom van'de Familie
Kikkert, welke zelfs voorouders ver
meldt van het jaar 1600 af. We hopen
onze lezers hierover nadere bijzonder
heden te kunnen vertellen, ook over wa
pens, welke daarbij moeten zijn aange
bracht. Gaarne doen we een beroep op
de voorlichting van de heer W
N. Kikkert te Amsterdam, die zich voor
het samenstellen van die lijst van af
stammelingen zooveel moeite heeft ge
troost.
Nog meer wapens met een kikvorsch.
Bij verdere nasporingen zijn we tot
de ontdekking gekomen, dat de kikker
als wapenfiguur niet tot de familie Kik
kert alleen beperkt bleef. Het adelijke
geslacht „Van Rijckevorsel" voert er niet
minder dan drie. In dit geval rijst de
vraag: Wat heeft die kikker in dit wa
pen te maken? Waarvan is hij het sym
bool7 Kits Nieuwenkamp (1) oppert de
mogelijkheid, dat men de kikker als
symbool van de „koelbloedigheid" (we
hebben hier met fcen koudbloedig dier te
maken) heeft gekozen. In de regel wordt
de kikker in wapens zittend afgebeeld (2).
Volgens Rietstap zou Los (Oostmark) op
een rood veld een schuin geplaatste
groene kikker, omgeven door een lau
werkrans, vertoonen (3). Voor verdere
opgaven houden we ons aanbevolen.
G. J. D.
(1) Europeesche Totemdieren, blz 78
(2) Steenkamp, Herald. Vademecum
I, 80
(3) Handboek v.d. Heraldiek, blz. 194
WAAR HET OM GAAT.
Wij, nationaal-socialisten, zijn zoo hard
als staal geworden, omdat wij weten te
vechten niet alleen voor onze eigen exis
tentie, maar voor die van geheel Euro
pa, voor kuituur .en beschaving en alles
wat ons dierbaar is. En daarom gaat on
ze strijd ook tegen de verdoemelijke plu
tocratieën, die zich in hun verblinde
haat jegens de jonge socialistische vol
ken met de roode wereldpest verbonden,
zonder te overwegen, dat zij daarmede
Europa in de rug sprongen, maar tevens
de eerste spade in de grond staken voor
hun eigen graf!
(Joh. Raatgever, H.N.D.)
BURGEMEESTER REINBACII.
In ons artikeltje over wat de eerste
„Baedeker" over Texel te vertellen had,
kwam de naam van Burgemeester
Reinbach voor
Deze 83-jarige grijsaard van Duitsche
afkomst, Mr. G. C W. Reinbach, zoo
kunnen wij daaraan nog toevoegen, is 30
Oct. 1838 overleden.
Hij werd begraven bij de N.H. kerk te
Den Burg, evenals zijn zoon, J J. Rein
bach (geb. 29 Juli 1782; overleden 20
Aug. 1847 en de echtgenoote van deze
zoon J. Kikkert (geb. 21 Mei 1785; over
leden 17 April 1861).
De zoon was in leven gemeente-ont
vanger.
Op de zerk bij de kerk, waaraan we
oeze gegevens ontleenen, zien we een
gevierendeeld wapen: in I en IV een
ster; in II en III ceri golvende dwars
balk; helmteeken: een vlucht.
NEDERLANDSCHE VRIJWILLIGERS bij de Duitsche oorlogsmarine. Na de
dienst gaan de jongens gezamenlijk uit. In prettige kameraadschappelijke bij
eenkomst wordt hier de vrije tijd doorgebracht met het wisselen van gedach
ten en aldus kracht verzameld voor de komende dienst.
Bildberichter Andres-Recla.
Amerikaansche arbeiders ongerust.
Wanneer de productiechef Nelson in
zijn halfjaarlijksch overzicht betreffende
de wapenindustrie spreekt van geweldi
ge psychologische stroomingen die een
verdere opvoering van de productie in de
weg staan, dan bedoelt hij daarmee, zoo
schrijft de correspondent van de „Times"
te New York, dat de zorgen van de
meeste arbeiders zich nu reeds richten op
de na-oorlogsche tijd. Zij weten niet, wat
er van hun zelf en de fabriek zal wor
den; daardoor zijn ze slechts half met
't hoofd bij de zaken. Enkele vragen zich
af, waarom dan toch de oorlogsproductie
nog verder opgevoerd moeten worden, als
volgens officieele bekendmakingen de te
genstander reeds bijna verslagen is en
de overwinning niet lang meer op zich
zal laten wachten! Roosevelt zelf heeft
medegewerkt tot het bijbrengen van
deze verkeerde opvatting, doordat hij
bekend gemaakt heeft, welk bedrag de
ontslagen soldaten bij het einde van de
oorlog als overbruggingsgeld zal worden
uitbetaald.
Van vrouwen gesproken.
Ai^meuwste aanwinst voor de gealli
eerde strijdkrachten is thans te Londen
een Amazonencorps gevormd, dat, zooals
Reuter pathethisch uitlegt, er op wacht,
„te worden ingezet voor de bevrijding
van Europa Dit corps moet uit 60 vrou
wen bestaan, die zoo beweert men ten
minste stalen zenuwen hebben en zoo
hard zijn als een elite-soldaat!
Aan de andere zijde van de Atlanti
sche Oceaan probeert men ook nu weel
de Engelsche neefjes te overtreffen en
gaat men zich te buiten aan het luid
keels zingen van lofliederen op de daden
van Amerikaansche nonnen, die zoo bui
tengewoon vooruitstrevend zijn, dat ze
thans worden opgeleid voor piloten. Me
vrouw Eve Curie, de dochter van de ont -
dekster van het radium, gaat door voor
een heldin-met-stralenkrans, omdat zij
de wensch te kennen gegeven heeft,
dienst te willen doen als vrachtauto-be
stuurster in de vrouwen-organisatie der
z.g „strijdende Franschen".
DE ZON.
Za. 4 Sept op 7,55, onder 21,23
OE MAAN.
Za 4 Sept. op 12,39; onder 23.30
perste Kwartier: 7 Sept. 15,33.
HOOG WATER OP TEXELS RF.F
2a. 4 Sept. 0,40 en 12,57
Zo 5 Sept. 1,18 en 13,33
Ma. 6 Sept 1,52 en 14,12
Di. 7 Sept. 2,35 en 15,00
Springtij 15 September
Aan de heer J. Brummelkamp
le Amsterdam danken wij deze
bijzonderheden over de scha
penhouderij in Algerije. Schapen
en wol! Welke Texelaar zou zich
daarvoor niet interesseeren? (1)
De inboorling van Algerije verzorgt
zijn vee slecht; hij bouwt geen stallen of
schuren als schutplaatsen, past niet op
de voeding en legt geen voedselvoorraden
aan. Op de voortplanting wordt niet
toegezien, van teeltkeus en verbetering
van rassen is geen sprake. Wanneer in 't
.voorjaar voedsel overvloedig is, sterven
vele dieren door maagoverlading; in
de zomer van een droog jaar, als water
en gras zeldzaam worden, komen vele
dieren van honger, dorst en uitputting
om. Op de hooge plateau's veroorzaken
ook de groote temperatuurverschillen en
sneeuwstormen groote sterfte onder het
vee. In de winter van 1893-1894 gingen
anderhalf millioen schapen ten gronde.
Schapen scheren met een graansikkel..
Economisch bekeken berust het be
staan der herderstammen op het schaap
en de geit. Het schaap maakt de rijkdom
der nomaden uit (in 1937 5,5 'millioen);
de Europeanen houden er niet veel. De
wolproductie kon veel grooter zijn. Het
Amerikaansche „helden" en
martelaren."
Het Bulgaarsche blad „Slovo" houdt
zich in een artikel „De waarheid" bezig
met de Amerikaansche vlucht op Ploesti
en onderstreept, dat iedere Amerikaan
sche vlieger 10,000 dollar belooning, on
derscheiding en verlof beloofd worden,
als hij zoo-'n riskante vlucht onderneemt:
Met dergelijke middelen strijden de „de
mocratische" legers. Hun ontbreekt het
ideaal. Dat is het juist wat de Duitsche
weermacht bezielt. De Angelsaksers
vechten zender eenige wereldbeschou
wing en methode en veroorloven zich
dan nog, er op te snoeven, dat zij de
waarachtige belangen van de kleine na
ties vertegenwoordigen, dat zij de Euro
peesche volkeren bevrijden en hun de
vrijheid zullen teruggeven. In werkelijk
heid beschieten deze Amerikaansche
cowboys blindelings en zonder conside
ratie kleine en onbelangrijke, plaatsjes
om hun terugfocht te verzekeren en zich
in Afrika voor te doen als „helden" en
„martelaren".
TURKIJE.
De Turksche Nationale Vergadering
komt 6 Sept. bijeen.
DE BOMMENTERREUR van Dinsdag
nacht heeft eenige woonwijken in Ber
lijn zwaar getroffen. Waar nog iets te
iedden viel, werd de helpende hand
uitgestoken. Wot gedragen kon worden
en nuttig scheen, werd uit de branden
de v/oningen gehaald. Soldaten, verloi-
angers van alle weermachtsondeidee-
!en, hielpen bij het bergen van huis-
ïaad mee. De foto vertoont onderoffi
cier Riet schei, drager van het Eiken-
bol, die met zijn kameraden aan de ar
beid is getogen. (PBZ, Scheil, Autofl.)
scheren geschiedt slecht, soms zelfs met
de graansikkel, waardoor minstens tien
pet. van de wol verloren gaat en de die
ren talrijke wonden krijgen Verder
heeft men in Algerije wel goede wol-
soorten, maar ze zijn te veel met min
derwaardige kwaliteiten vermengd. Bo
vendien komt er zoo vaak en zoo veel
zand in voor, ook frauduleus, dat de in
dustrie van Roubaix-Tourgoing ze een
tijdlang tegen geen enkele prijs wenschte
te aanvaarden. De laatste jaren wordt 't
beter. Het schaap wordt er in de eerste
plaats om de wol gehouden, niet om het
vleesch Wanneer schapen van de pla
teau's komen, zijn ze nog half vet (mi
gras); ze moeten dan eerst nog twee,
drie maanden in de Alpenweiden "grazen
om (in normale tijden) naar Parijs en
Lyon als „fin-gras" verkocht te kunnen
worden Het vetweiden gebeurt ook wel
in de Teil, het gebied van de Kleine At
las, dat goed besproeid en vruchtbaar
is, maar door gebrek aan weiland toch
slechts op beperkte schaal. Schapen-
vleesch wordt nog weinig uitgevoerd.
Het transport van schapen naar de ha
vens is niet gemakkelijk. De spoorwegen
zijn er niet, zooals in Argentinië, op het
vervoeren van schapen in het groot in
gericht.
(1) De heer J Brummelkamp is de
schrijver van „Sociale Geografie van
Afrika", 2 dln., een alleszins belangwek
kende studie.