Van de Fronten in Oost en West.
HET BEHOUD
VAN EUROPA.
WERELDNIEUWS
56e JAARGANG. No. 5790. ZATERDAG 18 SEPTEMBER 1943.
TEXELSCHE COURANT
BUITENLANDSCH WEEKOVERZICHT. 8—14 SEPTEMBER 1943.
OVERVAL OP SPITSBERGEN.
Het verre Spitsbergen, gelegen in de
destijds goeddeels verlaten zeeën van 't
hooge Europeesche noorden, heeft met
het vorderen van deze tweede wereld
oorlog allengs meer beteekenis gekre
gen. De Britten brachten er troepen aan
wal, beheerden er radio- en meteorolo
gische stations, sloegen er allerlei goede
ren op, inzonderheid kolen, die zij ter
plaatse konden winnen, kortom, deden
alsof zij er thuis waren. Het eiland was
een tusschenstation geworden voor het
transatlantische verkeer, hetwelk zijn
routes tusschen Amerika en de Britsche
eilanden wat meer naar het noorden had
verlegd, om daardoor beter tegen de
Duitsche duikbootactie gevrijwaard te
wezen. Sedert de onderzeeërs niet alleen
door eenheden der vijandelijke marine,
doch eveneens met behulp van vlieg
kampschepen en vijandelijke luchtmacht
bestreden werden, werd het geleidelijk
moeielijker, de slag op de Atlantische
Oceaan voort te zetten. Uit dien hoofde
is het te verklaren, dat eenige Duitsche
marinevaartuigen, in samenwerking met
landingstroepen, het stoute stukje heb
ben uitgehaald, Spitsbergen te overval
len, zijn havens en installaties te ver
woesten en al zijn oorlogsopslag aan
het vuur prijs te geven Britten en Ame
rikanen zullen een seizoen lang hun
steunpunt en voorpost moeten missen
Daarmee is een leelijke scheur getrok
ken in het beschermende net, dat zij
over hun zeeverkeer hadden uitgespreid.
Verder bewijst deze avontuurlijke en
drieste aanslag, dat het Derde Rijk in
miljtaire zin nog niet het minst aan on
dernemingslust en slagvaardigheid heeft
ingeboet.
ITALIË CAPITULEERT!
Op 8 Sept. werd des avonds uit het
hoofdkwartier van de Amerikaansche
generaal Eisenhower bekend gemaakt,
dat de regeering-Badoglio Italië's on
voorwaardelijke capitulatie had aange
boden, en dat deze door de geallieerden
was aanvaard. Daarmee was een besluit
publiek geworden, hetgeen door Victor
Emmanuel en Badoglio reeds veel eer
der was genomen en dat bovendien door
de Italiaansche regeering op 3 Septem
ber, door haar handteekening onder de
geallieerde capitulatie-artikelen, te Pa
lermo op Sicilië, bekrachtigd was.
Waarom hebben Badoglio en Emma
nuel de Italiaansche capitulatie eenige
dagen aaneen stil gehouden? Zij werden
hiertoe genoodzaakt door de omstandig
heid, dat zij hun land op genade of onge
nade aan zijn vijanden hadden overgege
ven, en deze derhalve hun dicteeren kon
den, hetgeen zij wilden. Welnu, Eisen
howers toeleg was, het Apennijnsche
schiereiland zonder slag of stoot in zijn
bezit te krijgen. De Italianen moesten
daartoe voorwenden, nog steeds met de
geallieerden in strijd te zijn Ven intus-
schen trachten te bewerkstelligen, dat de
Italiaansche troepen zoodanige posities
innamen, dat het dezen mogelijk zou
zijn, hun oude bondgenooten in de rug
aan te vallen, hun verbindingen af te
snijden, kortom, hen compleet machte
loos te maken. Eisenhower eischte niet
alleen Italië's verraad ten opzichte van
Duitschland, het wenschte deze bondge
noot zich eveneens in handen gespeeld te
zien, precies zooals hij ook hoopte, Be
nito Mussolini zonder moeite in zijn
macht te krijgen.
Geallieerden en hun Italiaansche me
destanders hebben beide hun handen be
zoedeld aan een van de vuilste zaakjes
uit de politieke en militaire geschiedenis.
In dit opzicht zijn zij de verachting
waard van elk nuchterdenkend en recht
schapen mensch Overwinmngslauweren
dienen in eerlijke strijd te worden ver
worven; men neemt ze niet van de mest
hoop.
TROUW IS NIET VERVANGBAAR.
In een zeer beheerschte rede heeft de
Fuehrer de achtergronden onthult van
de Badogliaansche machinaties. Hij heeft
aangetoond, dat er in feite één lijn liep
door alle Italiaansche gebeurtenissen
sinds de 25e Juli, de dag waarop een
laffe aanslag werd gepleegd op de Duce,
dus op de man, aan wiens onverdroten
20-jarige inspanning Italië zijn staat
kundige en nationale opkomst had te
danken. De hofkliek en de hooge militai
ren waren daarmee eindelijk geraakt op
het punt, waar zij aanlanden wilden.
Eerst moest het fascisme, hetwelk het
nationale en het sociale welzijn boven de
belangen van kleine groepen en inter
nationale combinaties had gesteld, ter
zijde worden geschoven. Vervolgens
moesten tot elke prijs de verbindingen
met Engeland en Amerika worden ver
nieuwd, en ten derde moest aan Duitsch-
DE ZON.
Za. 18 Sept. op 8,18; onder 20,50
DE MAAN.
Za. 18 Sept. op 23,19; onder 13,22
Laatste Kwartier: 21 Sept. 10,06.
HOOG WATER OP TEXELS REK.
Za. 18 Sept. 0,42 en 11,43
Zo. 19 Sept. 1,23 en 13,43
Ma. 20 Sept. 2,04 en 14,25
Di. 21 Sept. 2,49 en 15,14
EEN STALEN BAND
BESCHERMT HET RIJK
In de eerste plaats door onze eigen
kracht is de vijand voor een deel meer
dan 1000 km. van de Duitsche grenzen
teruggedrongen Alleen uit de luccht is
hij in staat het Duitsche vaderland te
terroriseeren. Maar ook hier zijn de
techmsche en organisatorische voor
waarden bezig te ontstaan om niet al
leen zijn terreuraanvallen definitief te
breken, maar door andere en doeltref
fender maatregelen te- vergelden. Thans
mogen ons tactische noodzakelijkheden
dwingen in deze geweldige strijd van 't
lot nu en dan aan een front iets op te ge
ven of uit te wijken voor bijzondere be
dreigingen. Op die wijze wordt echter
nooit de stalen band verbroken, die,
door het Duitsche vaderland gesmeed,
door het heldendom en het bloed van on
ze soldaten gehandhaafd, het Rijk be
schermt. (De Fuehrer, 10 Sept. 1943.)
land een ruggestoot worden toegebracht,
welke eraan zou meehelpen, de oorlog
snel in zijn laatste, beslissende stadium
te brengen.'
Ook ditmaal werd Judas wederom
door de glans der zilverlingen verblind
en zag men over het hoofd, dat uit ver
radersloon nooit voorspoed kan worden
geput. Tegenover deze hoogst verwer
pelijke opvattingen van eer en fatsoen
stelde de Fuehrer zeer terecht de zijne,
n.l. dat „trouw, ook in het leven van de
volken, een onvervangbare waarde is."
Intusschen zou Italië moeten onder
vinden, dat het een hard lot over zich
gehaald heeft.
DUÏTSCHLANDS MAATREGELEN.
Berlijn was door Badoglio's verraad
allerminst overrompeld ^?n nog minder
daardoor militair getroffen. Achteraf
bezien was de toeslag ook al te simplis
tisch! Terwijl in Calabrië en Midden-Ita-
lië geallieerde invasie-pogingen moesten
worden verwacht of tegengegaan, zag
men het merkwaardige verschijnsel, dat
juist in het noorden, in het Duitsch-Itali-
aansche grensgebied en in de Povlakte,
de Italiaansche strijdkracchten zich op
hoopten. Tevens werden hier verster
kingen aangelegd, die slechts tegen
Duitschlands strijdkrachten gericht
konden zijn.
Verdere aanduidingen van kenterend
getij waren de talrijke daden van sabo
tage, die t£gen de Duitschè verbindingen
werden gepleegd en te deskundig bleken
opgezet, om het werk van leeken te zijn.
Overigens bleef medewerking van Itali
aansche kant, wanneer men daarop een
beroep moest doen, meer en meer uit.
Zoo heerschte dan in de kringen der
Duitsche weermacht als het ware een
toestand van afwachting en bereidheid.
Nauwelijks was het verraad, waarvan
men wist, dat het op komst was, maar
dat men moeilijk tevoren aan de kaak
kon stellen, bezegeld, of Maarschalk
Rommel maakte zich van de verbindin
gen en centra in hef noorden meester;
Maarschalk Von Kesselring verzekerde
zich van Rome en de verbindingen met
Napels. De verbijsterde geallieerden en
hun Italiaansche handlangers moesten
tot de ontdekking komen, dat al hun ge
kuip vruchteloos was geweest; Italië zou
niet zonder slag of stoot aan Britten en
Yankees in handen vallen, om tot ope
ratiebasis tegen Zuid-Duitschland te
dienen.
Sindsdien hebben de landingstroepen
bij Salerno het reeds zwaar te verduren
gekregen en bestaat het uitzicht dat. zij
zich op hun schepen zullen moeten te
rugtrekken. Dat zou een tweede Duin
kerken kunnen beteekenen! (Zie hier
over elders in dit nummer).
MUSSOLINE BEVRIJD!
Adolf Hitler heeft in zijn rede over de
Italiaansche gebeurtenissen onverholen
van zijn sympathie en warme vriend
schap voor Mussolini getuigd. Hij heeft
zich zijn gevoelens ten opzichte van een
wapenmakker, die in het ongeluk ge
raakte, derhalve allerminst geschaamd.
Doch daarbij heeft hij het niet gelaten;
tevens wist hij door middel van de on
geëvenaarde Duitsche valschermsprin
gers de Duce en diens medewerkers te
doen opsporen en door een heldenstukje
zonder weerga te doen bevrijden
Op vriend en vijand heeft deze daad
groote indruk gemaakt; men kan haar
de tol van zijn bewondering moeilijk
onthouden.
Mussolini's bevrijding kon worden
aangekondigd op dezelfde dag, waarop
het Italiaaansche volk moest kennis ne
men, van de artikelen, waarop het voor
de geallieerden gecapituleerd had. Bij
sommigen brak eerst 'n laaiende vreug
de zich baan, omdat men dacht, dat oor
log, dood en ellende nu tot 't verleden
zouden behooren. Hoe kort duurde die
roes! Het weten drong door, dat er door
de leiders van het oogenblik een laag
hartigheid was begaan, welke aller
minst tot voorspoed en voordeel, doch
louter tot nationale onteering, verar
ming en verkommering zou kunnen lei
den. Het land had zijn toekomst en zich-
IN HET BILA-KLOOSTER, het grootste
nationale heiligdom van Bulgarije.ge
legen in het Bila-gebergte aan de voet
van de 3000 m. hooge Mussalah, rust
het stoffelijk overschot van de Bulgaar-
sche koning Boris III.
(Scherl-Arch.-Autofl.).
zelf prijs gegeven, maar zou desondanks
zijn oorlogslasten verder moeten torsen;
immers de oorlog ging nu ook door!
Op dit moment van zijn diepste ont
reddering galmden de luidsprekers de
tijding uit, dat de Duce door Duitsch in
grijpen uit handen van zijn belagers was
bevrijd. „Duce! Duce!" Italië vond zijn
hart en zijn stem weer terug; binnen
kort herkrijgt het eveneens weer de
kracht zijner handen. Een nieuwe fascis
tische partij is bezig te ontstaan; een
nieuw fascistisch bewind heeft zich
voorloopig reeds aangekondigd; nieuwe
fascistische strijdformaties zullen naast
de Duitsche troepen de oorlog voeren.
ITALIË'S INTERNATIONALE
POSITIE.
De dubbelhartigheid van het regiem-
Badoglio is er oorzaak van geweest, dat
Kroatië zijn verdrag met Italië van on
waarde heeft verklaard en de Dalmati-
sche gebieden in bezit heeft genomen,
die onder de Italiaansche scepter waren
gekomen bij de liquidatie van Zuid-Sla-
vië. De noodzaak, Montenegro en Alba
nië te beveiligen tegen geallieerde aan
slagen, heeft ertoe meegewerkt, Duit
sche troepen naar deze streken te zen
den, waardoor in Albanië de hoop is
gewekt, op een hernieuwde onafhanke
lijkheid van de Italiaansche kroon. Een
zelfde noodzaak heeft ertoe geleid, dat
thans in de Balkan alle sleutelposities in
Duitsche handen zijn genomen, de Bal
kan, die eenmaal Italië's erkende in
vloed-zone was.
Op Rhodos en andere Italiaansche ei
landen in de Dodecanesos waait de ha-
kenkruisvlag. De Italiaansche slagvloot,
voor zoover deze trachtte, naar Britsche
bases over te steken, is ten deele tol
zinken gebracht en voor een ander deel
voor goed voor Italië verloren.
Het onverstand van enkelen heeft in
luttele weken tijds een schier onherstel
bare schade toegebracht aan Mussolini's
levensarbeid. Meer dan de vernederin
gen, die de Duce heeft ondergaan, moe
ten deze dingen hem in het hart bran
den.... Maar ondanks dit alles is er
toch nog een weg naar nieuwe toekomst
open Italië zal weer marcheererf! Cd.
FLINKE KERELS MELDEN ZICII NU
VOOR DE WAFFI?N-SS EN DE
LANDWACHT.
Het SS-Ersatz-kommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander op de leef
tijd van 17-45 jaar kan zich vrijwillig
bij de hieronder vermelde adressen ver
voegen ten einde gekeurd te worden
voor de Waffen SS of de Landwacht.
Tijdens de keuringen worden alle in
lichtingen verstrekt met betrekking tot
de verzorging van familieleden, duur der
opleiding, extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen
in Nederland moeten blijven, kunnen
dienst nemen bij de Landwacht of bij het
SS-Wachtbataillon in Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Duitsche
Kriegsmarine kunnen zich aanmelden.
De eindworsteling is zwaar,
maar de overwinning zeker.
Zaterdagavond vond te Utrecht de 3e-
Landdag plaats van het Medische Front.
Behalve de Gemachtigde van Mussert
voor de Volksgezondheid, dr. K. Keijer
en de leider van het Medische Front, Ch.
A. Götte, sprak de Leider zelf, .die o.m.
vaststelde, dat men na de groote wereld
oorlog van 1914-T8 in de veronderstel
ling was, dat er nooit weer oorlog ^ou
komen; Engeland en Frankrijk hadden 't
toch voor het zeggen in Europa en Ge
neve was er per slot van rekening ook
nog als controleur. Doch wij, aldus de
Leider, geloofden niet in deze valsche
Volkenbond, die in Londen was geboren.
Door Hitler en Mussolini ontstond een
nieuw staatkundig geloof, en thans gaat
het om nationaafl-socialisme en fascis
me, of communisme. De strijd is zwaar
en kost vele offers, vooral de eindworste
ling, die thans gestreden wordt. Doch
de nationaal-socialisten hebben niet al
leen hoop, dat zij de overwinning zul
len bevechten, zij hebben ook geloof en
vertrouwen in het nationaal-socialisme
en daarmee in de eindoverwinning.
Misrekening voor de geallieerden.
De regeering-Badoglio gaf zich over,
maar de verwachtingen, welke de gealli
eerden en hun medestanders daarna
koesterden, zijn alle de bodem ingesla
gen. De stemming in Engeland, zoo
schreef een Zweedsch blad, moet als
„katterig" worden gekenschetst. Niet de
geallieerden beheerschen nu Italië, maar
de Duitschers. Veel profijt hebben deze
Duitschers van de Italiaansche weer
macht nimmer gehad. Stalingrad moest
worden prijsgegeven, doordat Italiaan
sche troependeelen op de vlucht sloegen;
in Noord-Afrika en Sicilië was het even
zoo Nu heeft de Duitsche legerleiding
de touwtjes op het Apennijnsche schier
eiland vast in handen; ze weet nu pre
cies, waarop ze steunen kan en waarop
niet Slagen de Duitschers er in, de
Anglo-Amerikanen opnieuw van het
vasteland te verdrijven, dan staat met
een vast, dat deze oorlog voor de ge
allieerden verloren is.
Aan het oostelijk front hebben de
Duitsche en daarmee verbonden troepen
de laatste weken terugtrekkende bewe
gingen uitgevoerd. Hierop wordt het
juiste licht geworpen door hetgeen zich
in Italië heeft afgespeeld. Ieder uur kon
men daar de ontknooping verwachten.
Om deze reden moest in Sovjet-Rusland
de front-linie worden verkort; doorbra
ken zijn hierdoor voorkomen
HERLEVEND NEDERLAND.
De menschen loopen op straat met
lachende gezichten Men heeft een duch
tige dronk gedronken en een paar da
gen geleden gingen ze zelfs dansen, om
dat de strijd zeer binnenkort zou zijn
afgeloopen. Zelfs is in eenige gevallen de
vlag al uitgestoken geweest. D.w.z.: al
leen de kale vlaggestok. Spr hoopt nu
maar, dat ze deze stok zullen laten
staan tot het einde van de oorlog. Dan
hebben wij gelegenheid te zorgen voor
het vlaggedoek (applaus). En die vlag zal
zijn: het zwart-rood van de NSB en het
oranje-blanje-bleu van herlevend Neder
land (Daverende toejuichingen).
(Aldus Max Blokzijl te Arnhem in de
rede, uitgesproken bij de sluiting van de
tentoonstelling „Herlevend Nederland"
Zij, die tot de Germaansche SS in Neder
land willen toetreden, kunnen zich even
eens aanmelden.
Personen tusschen 18-30 jaar, die aan-
mcldingsplichtig zijn voor deA tewerk
stelling, kunnen zich eveneens aanmel
den en worden gedurende hun verbinte
nis van de tewerkstelling vrijgesteld.
19.9.43 9-12 uur Hengelo, Café Modern,
Spoorstraat 18; 19.9.43 15-18 uur Zwolle,
Hotel Gijtenbeek; 20.9.43 9-12 uur Assen,
Concerthuis; 20.9.43 15-18 Groningen
Concerthuis Poelëstraat; 21 9 43 9-12 uur
Leeuwarden, Huize Schaaf, Breedstraat
22.9.43 9-14 uur Amsterdam, Dam 4.
23.9.43 9-13 uur Utrecht, N.V. Huis,
Oude Gracht 245; 24.9.43 9-14 uur A-
mersfoort, Pol. Durchgangslager, Leus-
derweg; 25.9.43 9-14 uur Den Haag, Café
Den Hout, Bezuidenhout 11-13.
Dokters naar Duitschland.
Mussert laakte de houding der Neder-
landsche artsen, die eenige maanden ge
leden, door zich te laten opstoken, de
Nederlandsche vlag door het slijk heb
ben gehaald. Zij verwijderden de bord
jes van hun huizen, doch bij de eerste de
beste wenk van Duitsche zijde brachten
zij ze weer aan. Zij weigerden, Nederlan
ders in Duitschland medische hulp te
verstrekken, zoodat de Nederlandsche
jongens daar van dokters verstoken zijn,
daar van de Duitschers niet kan wor
den verwacht, dat zij naast hun zorg
voor het front ook nog de Nederlanders
gaan helpen. Ik zal, zoo sprak Mussert,
alles doen wat mogelijk is, om 500 of
1000 dokters naar Duitschland te krij
gen.
Onwankelbaar.
Tenslotte legde de Leider er de nadruk
op, dat de Beweging niet aan het wanke
len is te brengen, ook niet door enkelen
uit de „hoogere standen" der NSB, die
gemeend hebben, thans te moeten uit
treden,' want de weg van het nationaal-
socialisme is recht en goed en de eenig
mogelijke voor het behoud van Europa!
Hoe Mussolini bevrijd werd.
De bewakers van Mussolini hadden
opdracht de gevangene neer te schieten,
indien hij een poging tot ontvluchten
mocht wagen. Toch is de Duce' bevrijd,
zonder dat hem eenig letsel werd toege
bracht, hetgeen pleit voor het doortas
tend optreden van de mannen, die hem
uit zijn gevangenschap verlosten. De re
geering-Badoglio had zich alle moeite
gegeven, om de verblijfplaats van de Du
ce geheim te houden, nu zat hij op een
eilandje, dan in een kazerne aan de vas
te wal of aan boord van een oorlogs
schip. Toch gelukte *het de Duitschers,*
zijn verblijfplaats op te sporen: een ho
tel op een volkomen ontoegankelijk
bergmassief in de Abruzzen en wel op de
2900 m. hooge Gran Sasso. Dank zij
stoutmoedig optreden heeft men de 100
militairen, welke de Duce moesten be
waken, overmeesterd.. Dit geschiedde
door daartoe speciaal aangewezen man
schappen van de valschermtroepen,
Waffen-SS en Sicherheitsdienst. Met be
hulp van een vliegtuig, dat onder uiterst
moeilijke omstandigheden moest landen
en dat met niet minder groote moeilijk
heden te kampen had, toen het weer
moest opstijgen (rotsblokken, kloven), is
Mussolini ontvoerd. Van de mannen, die
aan de bevrijdingsactie deelnamen, is 'n
derde deel neergestort en verdwenen.
Wie er van hen nog in leven zijn, wordt
onderzocht.
ITALIË'S VERRAAD
sterkte Duitschlands vastbeslotenheid.
De Duitsche leiding is vastbesloten
zoo te handelen als het de plicht van
het rijk en van Europa gebiedt Het
woord van de Fuehrer heeft de wereld
duidelijk gemaakt, dat het verraad van
Italië in Duitschland de vastbeslotenheid
tot strijd tot de laatste conseqentie
heeft doen toenemen.
(Duitsche Allg. Zeitung.)
VASTHOUDEN AAN ONS IDEAAL.
„Echte" Nederlanders trachten de boe
ren wijs *te maken, dat vandaag of mor
gen, als de oorlog afgeloopen is, ook de
Landstand van de baan zal verdwijnen.
Maar wij hebben een ideaal. En hieraan
houden wij taai vast tot ons laatste le
vensuur, in oorlog en in vrede. Laat
men hiermee rekening houden.
(C. Koeman Az Boerenleider in N.-
Holland).
NOORDZEEKANAAL EN OMGEVING.
VERBODEN GEBIED VOOR
VAARTUIGEN.
Het verboden gebied, dal door vaar
tuigen niet bevaren mag worden en
waarbinnen zij niet op het water of op
het land mogen liggen (behoudens dis
pensatie) is uitgebreid met een land-
strook aan het Noordzeekanaal
In deze strook zijn o a. ook de ge
meenten Amsterdam en Zaandam be
grepen.
Zooals bekend, geldt bovenbedoeld
verbod niet voor vaartuigen, welke ge
bruikt worden bij de uitoefening van
een bedrijf, hieronder begrepen een
landbouwbedrijf; ook met voor woon
schepen zonder eigen beweegkracht.
Het verdient derhalve aanbeveling
voor ieder, die zich met een vaartuig
naar dit gedeelte van Noordholland wil
begeven, zich van te voren op de hoog
te te stellen, of de eventueele plaats van
bestemming al dan niet in het verboden
gebied is gelegen.
VERBLIJFSVERGUNNINGEN.
Hier volgt een model voor het aan
vragen van een vergunning voor ver
blijf in de gemeente Texel (uitreiking
geschiedt in bijzondere gevallen alleen).
Ondergeteekende(naam en voor
namen invullen), geboren op te
thans wonende (volledig
invullen), nr. persoonsbewijsver
zoekt toestemming tot het bezoeken van
Texel. Op Texel zal verblijf worden ge
houden bij(naam en adres invul
len). Doel van het bezoek is:
Tijdsduur:
Onderteekening.
BIJ ONZE VRIJWILLIGERS. Als de wegen geen wegen meer zijndan bou
wen zij zelf begaanbare wegen. (SS P.K. Mitschke O-H-P c).
