an de Fronten in Oost en West. Oranje-Londen kan tevreden zijn &- WERELDNIEUWS be JAARGANG. No. 5826. ZATERDAG 22 JANUARI 1944. EXELSCHE COURANT SuiTENLANDSCH WEEKOVERZICHT. 12—19 JANUARI 1944. HET TRAPPENVORJV1IGE OOSTFRONT ndanks harde gevechten in het zui- llijk deel van het oostelijk front is daar ,t op heden geen enkele wezenlijke ver- dering in de strategische situatie rnge- den. Zoowel van Duitsche als Sovjet- issische zijde werden nieuwe reserves het vuur gebracht; de strijd gaat ech- een steeds meer stationnair karakter rtoonen. Van een frontlinie in de ei- •nlijke zin kan men moeilijk spreken, .orèerst omdat ook hier de ruimtever- udmgen daarvoor zich niet eigenen, en in de tweede plaats omdat de strijdgebie- ;n zoo ongeveer als tandraderen in el- ïar grijpen. Een Duitsche militaire des- „ndige maakte een vergelijking met "de eden van 'n trap. De onderste trede be nt bij de Dnjepr in het gebied van Sa- irosje en loopt 100 km. naar het Wes- tot dc streek van Kriwoi Rag. Daar egint de t^veede trede, die omstreeks 50 n. meer naar het noorden ligt en het bied Kirowograd omvat. Ook deze tre- e is omstreeks 100 km groot. De derde ede begint ongeveer 100 km. noordelij- er en omvat het gebied van Tsjerkassy Progrebitsje tot zuidelijk naar Ber- tsjew. Hier treft men devierde trede die ten westen van Nowograd-Wo- :nsk voert. De vijfde en laatste trede vat het gebied ten westen van Sarny sluit aan bij het gebied van de Pri- •etmonding. Het uitblijven van 400rslaande succes- n heeft de Sovjets ertoe genoopt, ook fiders hun pogingen te hervatten, in de •op, daardoor de' Duitsche strijdkrach- n te verdeelen. Ook de meest noorde- ke /rontsectoren, tot aan Leningrad gijn derhalve weder in actie geraakt. Kch daar de Duitschers hier over vaste Beliingen beschikken, belooven deze of- insiefpogingen voorshands niet veel re- iltaat. Tenslotte is everteens op het Krim- ihiereiland de slag met nieuwe hevig- eid ontbrand, en wel ten noorden van stad Kertsj, waar de bolsjewieken 'anhopige pogingen aanwenden, om hun ruggenhpofd bij Baksay uit te breiden, uitschers en Roemenen strijden hier de aan zijde in een heuvelachtig ter waarbij de verdedigers enkele iogten moesten prijsgeven, zonder dat arbij echter hun stellingen konden 'orden doorbroken Met name de gevechtshandelingen in [et voormalige Poolsche gebied, in de geving van Sarny, hebben overal ter ereld sterk de aandacht getrokken, om- t daarmee dé Poolsche kwestie een Tnieuwde actualiteit blijkt verkregen hebben. DE POOLSCH-SOVJETRUSSISCHE GESCHILLEN. Sedert de onthullingen omtrent de ïassagraven van Katyn onder de Pool- :he emigranten in Londen een zoo groo- beroering gaande maakten, en er tus- :hen de^e Polen in ballingschap en Mos- )u een scherpe tegenstelling ontstond, teift het de geallieerde diplomatie niet ge plukt, de eendracht onder de vereenig- wapenbroeders te herstellen. Hoe larne ook Washington en Londen hun Dlsjewistische wapenbroeder terwille jn, hun prestige eischt, dat zij ».en schijn an recht handhaven, aangezien immers jist Polen de groote twistappel tusschen uitschland en Groot-Brittannië vormde, n Engeland de Polen voor' de ongerepte andhaving van het Poolsche territoir rg gebleven was. De bolsjewisten andhaven hun eisch, dat de Poolsche Dstgebieden binnen het terrein der ovjet-Unie dienen terug te keeren en ebben te kennen gegeven, dat zij de g. Curzon-linie, die uit 1919 dateert, als asis voor de nieuwe grensafbakening ïllen beschouwen. Deze Curzongrens is chter voor de Polen nog aanzienlijk na- eeliger dan de Duitsch-Sovjetrussische emarcatielijn van 1939 zoodat de Lon- ensche emigranten daarvan niets we- ïn willen. Een verklaring van Tass ver- laande hen, van hun stijfhoofdigheid af zien, daar zij zich immersten koste an Duitschland, n.l. door inlijving van 'ost-Pruisen en Silezië, gemakkelijk hadeloos zouden kunnen stellen. De Poolsche emigranten hebben ,daar- p voorgesteld zonder harder op het oorstel van die Curzonlijn in te gaan at onderhandelingen zouden worden ge pend. waarbij Britten en Amerikanen ^ede aan de ronde tafel zouden moeten laats nemen. Van bolsjewistische kant men daarop in woede ontstoken, want loskou wenscht geenerlei inmenging van erden in een aangelegenheid, die het ionder dwarskijkers beier zelf denkt te unnen liquideeren. Vandaar, dat reeds et dreigement is losgekomen, dat het 'oolsche comité blijkbaar ongeschikt is joor de taak, welke het op zich heeft "'nomen en dat feitelijk de Poolsche rifcE ZON. 22 Jan. op 8,38; onder 17,06 DE MAAN. Za. 22 Jan. op 5,14; onder 14,03 Nieuwe Maan: 25 Jan. 16,24. HOOG WATER OP TEXELS REE. Za. 22 Jan. 6,09 en 18,42 Zo. 23 Jan. 7,13 en 19,44 Ma. 24 Jan. 8,11 en 20,36 Di. 25 Jan. 8,59 en 21,24 Springtij 27 Janudri. emigranten in de hoofdstad der Sovjet- Unie de aangewezen vertegenwoordigers van de Poolsche staat zijn. Dus duikt reeds een Sovjet-Polen op aan de kim, gelijk een Sovjet-Griekenland en een Sóvjet-Zuid-Slavië mede tot de bolsje wistische wenschdrooi^pn behooren! Moskou acht blijkbaar, zoo langzamer hand de tijd er voor rijp, dat zijn wen- schen ten opzichte van de vorming van het na-oorlogsche Europa duidelijk ken baar worden gemaakt De beschermers der kleine naties" in de westersche we reld komen daarmee in een moeilijk par ket. DE AMERIKANEN EN DE OORLOG. In de V.S. begint men zich zoo lang zamerhand rekenschap to»geven, wat er aan een oorlog als deze vast zit! Knox, minister van marine, heeft reeds te ken nen gegeven, dat met een spoedige in eenstorting van Duitschland met te reke nen valt, en dat de strijd in de Pacific lang en kostbaar zal zijn. De pers gaat openlijk haar wantrouwen aan de dag leggen in de officieele Amenkaansche benchtgevingi Zoo verklaarde bv het weekblad „Time"-. ,,Men houdt niet slechts de berichten achter, die voor de militaire veiligheid nadeelig zouden kun nen zijn, maar oo'ïc alles,- wat de stem ming van de USA-bevolking slecht, zou kunnen beïnvloeden Zelfs Roosevelts Kerstrede voor de radio bestond enkel uit algemeene zinswendingen". Ook uit anderen hoofde gaat zich van de Yankees een onplezierig gevoel mees ter maken: Roosevelts bewind wordt hun te kostbaar! Zijn nieuwe budget vraagt de formidabele som van honderd milli ard dollars, terwijl in het afgeloopen be- greotingsjaar slechts met moeite 22,28 milliard binnenkwam. Dc staatsschuld zal derhalve ook verder hand over hand moeten toenemen. De pers heeft reeds uitgerekend, dat Roosevelt zijn land tot, op heden 278,6 milliard dollar heeft ge kost, wat meer is dan het drievoudige van d£ staatskosten van 1798 tot 1933! Voor zulke rekensommetjes zijn de Ame* rikanen altijd zeer gevoelig geweest! Bijzonder slecht te spreken is men ver der over het plan van de presidentom de arbeiasdienstplicht in te voeren, en zulks nog wel in 't land der* democrati sche vrijheid! De vakvereenigingslëiders hebben naar aanleiding daarvan de vrees uitgesproken, zij kennen hun Pappen heimers dat dit voor de arbeidende klassen een moderne slavernij beteekent, ten bate van wat men niet zoozeer een algemeen landsbelang, doch eer de oor logsspeculatie van een beperkte groep van bezitters acht. Moet men uit een en ander nu conclu- deeren, dat aan de huidige bewoner van bet Witte Huis wel geen nieuwe ambts periode zal beschoren zijn? Wij wenschen met verder te gaan dan de voor de hand liggende gevolgtrekking, nl. dat de oor logsinspanning der USA met al dit kunst en vliegwerk nauwelijks intenser zal worden. Uit de Amerikaansche front-® kranten blijkt overigens zonneklaar, dat ook de ..doughboys" er schoon genoeg van hebben, jaar en dag van huis weg te zijn en te vechten voor een doel, waar van zij amper weet hebben Geld kan wel voor een tijd de enke ling tot sterke krachtsinspanning aan sporen. maar kan het heel een natie in één krachtig en niet.te breken élan ver eenigen? DE GROOTE LUCHTSLAG BOVEN DUITSCHLAND. Sinds hun zware nederlaag in October van verleden jaar, toen de luchtraid te gen Schweinfurt zoo catastrophaal mis lukte, hadden de Amerikanen het niet weer gewaagd, in gesloten verband een breed opgezette aanval op het Duitsche rijksgebied te ondernemen. Dinsdag j.l. lieten zij zich daartoe weer verleiden, met het voor hen ontmoedigende gevolg, dat omstreeks een derde deel van de deelnemende toestellen werd neergescho ten en hun formaties dermate werden uiteengedreven, dat van een doelmatige algemeepe aanval niets meer kon komen. Tusschen de Duitsche jagers-escadrilles en de Flak bestond een uitstekende sa menwerking, waarvoor men reeds een naam heeft gevonden, nl. de ,.van-hand- tot-hand-afweertaktiek". Van het ovër- vliegen van de eerste Duitsche vcorpos- tenzone af werd een kéten van afweer- stations gealarmeerd, die volgens tijds- schema's in werking traden en de aan vliegende bombardementstoestellen aan elkaar als van hand tot hand doorgaven. De Duitsche resultaten zijn des te be langrijker te achten, daar de Amerika nen van een zeer sterke afweer door middel van jagers vergezeld waren, en deze natuurlijk hun Duitsche aanvallers vele moeilijkheden in de weg legden. Volgens Reuter moesten de bommenwer pers zich gedurende drie uur in zware luchtgevechten teweer stellen tegen zwermen Duitsche jagers, welke hen zonder adempauze van alle kanten be laagden. De Anjerikaansche generaal Travis, die een der formaties, comman deerde, verklaarde: „Zij kwamen ons in zwermen tegemoet. Eerst werden we aangegrepen door vier Focke-Wulfs, JA, WAAROM EIGENLIJK NIET? Inderdaadwaarom zou je eigenlijk óók niet ééns naar zoo'n weersportkamp in Duitschland gaan? Honderden jon gens zijn je reeds vóór geweest en thans bestaat wederom voor iedere Neder- landsche jongen van 16-18 jaar de ae- legenheid zich aan te melden. Een maand, gevuld met sport, veld- v/erk, klein kaliberschieten en als er sneeuw is skiën is niet te versma den. Gehard en sterk zul je terug ko men! Daarom, hak ae knoop door en meld je aan bij het aanmeldingsbureau Koningslaan 9, Utrecht, of aan een der volgende adressen: Maastricht: Vrijthof 25. Goes: Violen straat 44. Groningen: Groote Markt 24. Assen: Rolderstraat 45. Den Haag, Nas- sauplein 6. Rotterdam: Eendrachtsweg 35. Eindhoven: Keizersgracht 9. Henge lo: Drienerstraat 6. Amsterdam: Wil lemsparkweg 186. Leeuwarden: Emma- kade 48. daarop door dertig, toen weer doqr 12, en steeds kwamen er' meer. Zij stieten dwars door onze formaties heen en gre pen ons van alle zijden aan." Zoo wordt het de Anglo-Aroerikanen steeds moeilijker gemaakt, hun terreur uit te oefenen. Van geallieerde kant heeft men reeds de vraag gesteld, hoelang men nog de tijd heeft, om Duitschland uit de lucht te verontrusten. De verwachting maakt zich kenbaar, dat er wel eens spoedig een keer in deze gang van za ken zou kunnen aanbreken! DOODVONNISSEN IN ITALIË. In Verona is recht gesproken over de 19 leden van de voormalige groote fas cistische raad, die het aan Badoglio en Victor Emanuel destijds mogelijk maak ten, een staatsgreep te ondernemen en Mussolini ten val te brengen Men weet boe tragische gevolgen deze dingen voor de Italfaansche defensie hebben gehad. Het verraad is gevolgd door een capitu latie, welke geheel Italië aan smaad en druk zou hebben overgeleverd, zoo niet de Duitsche weermacht in de bres ware gesprongen. Mussolini's schoonzoon Ci- ano, maarschalk De Bono, aanvoerder in het begin van de Abessijnsche veldtocht, Pareschi, oud-min. van landbouw, Mari- nelli. die destijds de financiën der partij' beheerde, en Gottardi, leider der Itali- aanschc industrie, hebben inmiddels hun vergrijp met de dood door de kogel ge boet. Cianetti, voormalig min. der corpo raties,^ werd veroordeeld tot 30 jaar tuchthuisstraf. Dertien ter dood veroor deelden bevonden zich buiten het be reik der justitie; zij werden derhalve bij verstek veroordeeld. De ..Messaggero" schreef: ,,De man nen, die door het gerecht te Verona ter dood werden veroordeeld, hebben niet slechts een idee verraden, zij hebben ook het vaderland uitgeleverd aan het allergrootste ongeluk, nl. de invasie van de vijand, de militaire nederlaag en het ineenstorten der staatsautoriteit. Het te Verona voltrokken oordeel be wijst, ^dat de fascistische republiek niet voor harde besluiten terugschrikt, als het geldt orde, recht en tucht te herstellen en Italië te leiden naar nieuwe toe komstmogelijkheden. FLINKE KERELS MELDEN ZICH NU VOOR DE WAFFEN-SS EN DE LANDSTORM NEDERLAND. Het SS-Ersatz-kommando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander in de leef tijd van 17-45 jaar, kan zich aanmelden ten einde gekeurd te worden voor: de Waffen-SS, SS-VVachtbataljon in Amers foort, Landstorm Nederland, Kriegsmari- ne en de Germaansche SS in Nederland. Tijdens de keuringen worden alle in lichtingen verstrekt met betrekking tot de verzorging»van familieleden, duurder opleiding, extra levensmiddelen, etc. Personen tusschen 19-30 jaar, die aan- meldingsplichtig zijn voor de tewerk stelling, kunnen zich eveneens aanmel den en worden gedurende hun verbinte nis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier in de Waffen-SS k^n ieder worden, dip na tenminste een jaar dienst tijd zijn geschiktheid voor de officiers opleiding heeft bewezen. Zijiy schoolop leiding is niet doorslaggevend. Beslis send voor bevordering zijn: karakter, ge drag, prestatie. 23-1-44 9-14 uur Amsterdam, Dam 4 24-1-44 9-13 uur Utrecht, N.V.-Huis, Ou degracht 245; 25-1-44 9-14 uur Amers foort, Pol. Durchgangslager, Leusder- weg; 26-1-44 9-14 uur Den Haag, Dieren tuin, Benoprdenhoutscheweg. Opnieuw heeft een aantal Nederlan ders terecht gestaan voor het Polizei- Standgericht. Ging het in één geval om de moordenaar van generaal Seyffardt, oud-minister Posthuma en de politie-be- ambte Postma een 24-jarig, door domme haat verblind beestihenscH, die behalve deze persoonlijk uitgevoerde moorden, getuige was van de moord op Mr. Reydon en diens vrouw en. tenslotte ook nog betrokken was bij enkele spoor wegaanslagen in de vier andere ge vallen waren het weer typische slacht offers van de Britsch-joodsche propagan da uit Londen. „Volk en Vaderland" wijdt er een uit voerige beschouwing aan onder de titel „Oranje-Londen kan tevreden zijn". Tusschc-n de Atlantik-wal en het Oos telijk front, tusschen het elf-en-dertigste leger der Britten en Amerikanen in Ita lië en de Noordsche fjorden, worstelt Eu ropa om zijn leven. Ongetelde millioenen arbeiders scheppen Tie wapenen voor 't fiont, dikwijls onder omstandigheden, waarbij het werkelijke front, waar solda ten tegen soldaten vechten en geen lucht platen tegen weerlooze vrouwen en kin deren, verbleekt. Onnoemelijk jjivare of fers werden en worden gebracht, een zee van bloed en tranen vergoten. Met hero- ische dapperheid, omdat eveneens ontel bare millioenen weten, dat heel dit gi gantische militaire- apparaat èn het scheppend vermogen van Europeesche handen, de eenige garaht is voor Eu ropa's leven en toekomst. En nu doet het er minder toe, dat er geestelijk-te-kleine-menschen zijn, zekpr jn een door het lot verwend Jand als Nederland, die de tragische grootschheid van dit „zijn of niet-zijn" nog niet ver mogen te zien. Mits deze blindheid niet \oert tot daden, waartegen de bezettings macht, die de verantwoordelijkheid draagt, voor de verdediging van het Eu ropeesche continent, niet alleen het recht, maar zelfs de plicht heeft, en zulks niet in de laatste plaats omwille van de orde en rust in het bezette land, met alle gestrengheid op te treden. Hier in de rechtzaal van het Polizei- Slandgerieht zitten' vijf Nederlanders Drie politiemannen uit Den Helder, een boerenknecht en de concierge van de Arbeidsbeurs in Den Helder. Doorgewin terde terroristen? Weineen, zij beroepen er zich zelfs op, onder elkaar te hebben afgesproken bijTiun acties slechts in het ,alleruiterste geval van hun revolvers ge bruik te zullen maken. Ook in dit pro ces staap de ophitsers in Londen" weer op de achtergrond. Hier staan de gevolgen van deze laffe propaganda en van de' in faamste ophitsing tegen een deel van het eigen volk, in vleesch*en bloed voor ons. Nu staan zij hier voor hun rechters. Gok deze zitting is uiterst grondig voor bereid. Aan de hand van de reeds eerder afgelegde bekentenissen wordt iedere aanslag haarfijn gereconstrueerd »n ie ders aandeel zorgvuldig uitgemeten. Aan k vragen, die gesteld worden is niet te anlkomen: er wordt net zco lang geplo- en tot alles in elkaar grijpt en één af gerond geheel vormt. Zeer zwaar wordt de beklaagden aan gerekend, dat zij (behalve Vreugdehil) aeel uitmaakten van het politiecorps. Nu, nu het te laat is, zien zij het wel in en vragen om genade. „Als wij na hadden gedacht, zegt Kok, waren wij er nooit toe overge gaan; ze hebben ons de kop op hol gebracht^, ,Wij zijn meer overgehaald met geschenken, dan dat het eigen initi- tief was", brengt 'Herwijnen, als laatste woord, te berde. „Ik wilde er reeds lang niet meer mee te maken hebben", voert Lude- ma ter verontschuldiging aan, „uit angst nog meer gebruikt te worden". Wij willen er niet aan twijfelen, maar de naakte feiten liggen er nu eenmaal. Dat hier gedh menschen om het leven zijn gekomen, die fatsoenlijk hun plicht deden, het Stadhuis en de Arbeidsbeurs niet in vlammen zijn opgegaan, met alle gevolgen voor de geheele bevolking van dien, het is meer geluk dan wijsheid ge weest. De opzet is ondubbelzinnig ko men vast te staan en wordt trouwens door geen der verdachten ook maar een c ogenblik betwist. Dat het Polizei-Standgericht ongetwij feld hard, maar dan ook alleen bij vol strekte zekerheid straft, blijkt ook nu weer; waar tegen Herwijnen, Vreugde hil Ludema en Kok de doodstraf werd geëischt en uitgesproken, werd de zaak Sperling, tot tijd en wijle meerdere be wijzen voorhanden zijn, opgeschort. Zoo hebben dan opnieuw vier Neder landers voor hun onverantwoordelijke, geen enkel volksbelang dienende daden, met hun leven moeten boelen. Dé En- gelsch-Nederlandsche propaganda kan op het trieste succes bogen, zonder dat er één soldaat aan het Oostfront minder om viel of welk ander militair succes ook, bereikt werd, vier gezinnen in rouw te hebben gedompeld. NAAR BESLISSENDE SLAGEN. Onze opmarsch naar de beslissende sla gen is aan de gang. Maar niet slechts gaan de thans voor de a.s. maanden op gestelde plannen hun uitvoering tege moet, onze leiding rekent ook nog mei een verscheidene jaren durende oorlog en heeft dienovereenkomstig plannen cp lange termijn. Als het dit jaar *ot een aanval aan het Westelijk front komt, dan zal 1944 tegelijkertijd met de zegevie rende afweer \^n die aanval de be slissing van deze wereldoorlog brengen. (Rijksminister Dr. Seyss Inqiiart.) TEXELSCH DIALECT «elètje, suikerslak (soort snoepgoed); siemelap, zeemleeren lap; sieginkie, heel weinig wind (visschers- term); in 't sis, in de pronk; sjouw (1) een karweitje en wel het aan wal brengen van bemanning of lading van een gestrand schip; ONZE FAMILIENAMEN 65. Verweg, ontstaan uit „van der wei". Met wei behoeft niet juist een stuk gras land te worden aafngeduid; het kon ook „voedsel" beteekenen; oorspronkelijk la gen oék de begrippen jacht en visscherij daarin opgesloten (vgl. „weitasch"). In het Vlaamsch vinden we ï.p.v. „weide": „wee" en „weede" (geslachtsnaam Ter- wee). KUNST EN KULTUUR. Mengelberg zal deze maand in Parijs vijf concerten dirigeeren. De resten van een Vikingschip zijn bij Koidingen (Den.) aan de dag gekomen. De Frankische werkgemeenschap De Spade heeft te Sittard haar eigen tehuis geopend. Ilceni- en volkskunde beoefenen we niet uit binnen- of buitenlandgche politie ke overwegingen maar om de sfeer te scheppen, die de eenigè is, waarin wij kunnen leven. (Prof. Kapteyn.) 'Illllllll!' SPORT 'iKimifl HUIZE „GRAVENSTEEN" te Leiden. Ook voor het behoud van deze Neder- landsche Cultuurwaarden strijden on ze Vrijwilligers. (G.L.-H. P.c.) VANDAAG VOOR ZOOVEEL JAAR. 1775. Geboortedag van de natuurkun dige Ampère (Lyon). 1929. Eerste postvliegtuig uit Indië komt op Schiphol aan. 1843. Stichting Techn. Hoogeschool te Delft. Dc tennisspeler Kurt Gies, Keulen, is aan het oostfront gesneuveld. De Fransche bokser Carpentier werd 12 Jan. 50 jaar. liTurnleerarcn in Zwitserland, die de heele week bezet zijn, krijgen extra bon nen wegens zwaar werk. Hel sportleven in Duitschland vindt voortgang. Diverse kampioenschappen zijn uitgeschreven. De Ned. Krachtsportbopd, welke 40 jaar bestaat, heeft voor het eerst meer dan 1000 leden Schaken. Dr. Euwe speelde simultaan te Heiloo. Hij torn aan 26 van de 30 bor den; aan drie verloor hij, één remise. (Dagbl. N.H. Alkmaar.) Schaken. Dr. Aljechin zal binnenkort in |panje simultaanwedstrijden spelen. (Met zijn krankzinnigheid loopt het dus wel los. Gemeld werd, dat hij in een gesticht moest worden opgenomen. Dc luchtslag om Rabaul. Van de 200 geallieerde vliegtuigen, die Rabaul aanvielen, werden" er door de Japanfiers 102 neergehaald 2000 overwinningen in de lucht. Het eskader Richthofen heeft reeds meer dan 2000 luchtoverwinningen op zijn naam staan. Uit zijn gelederen ziin reeds'20 dragers van het ridderkruis en 6 dragers van het Eikenloof bij het rid derkruis van het ijzeren kruis voortge komen. Een opzienbarend bericht. In het Sovjetblad Prawda verscheen 't bericht, dat Von Ribbentrop, de Duitsche minister van buitenl. zaken, op Iberisch gebied (Spanje) vredesonderhandelingen met Engeland zou hebben aangeknoopt. Londen spreekt het met beslistheid te gen, Berlijn lacht er om. Moskou schijnt naar een nieuw bewijs van BritscHe trouw te visschen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1944 | | pagina 1