Nieuwe b
onnen
°ldJmkaar,en KA' KB' KC 602
Klompen
Rubberlaarzen
nlevcriuj; klompen- en
Texel moet alleen fokschapen telen
Dan lieeft ons wolvee
een goede kans
Esperanto-monument
Samenwerking
in
landbouw
Opening Konijnen-
tentoonstelling
Sloperswerk gegund
Van tie verwoeste gehouwen
in Den burg
Hardrijderij oin het
kampioenschap
van Texel
Koppelwedslrijd te Oost
De wereld heeft een I
Blijven de prijzen van het veevoeder
der I
loog
Iptaal nodig
kTERDAG 76 JANUARI 1946
59e JAARGANG No. 5982
EXELSCHE COURANT
'p
dc eerste helft van de 2e periode '46
(20 Jan. t.m. 2 Februari 1946).
is 250 gram jam, stroop, boter
hampasta, enz.
is 100 gram koffie
is plm. 112 gram huishoudzeep
is 250 gram zachte zeep
1 kg. aardappelen
C 70 is 1 ei
jnkaarten LA, LB, LC 602
melk is IV2 liter melk
C 02 melk is 3 liter melk
aardappelen is 1 kg aardappelen,
onkaarten KD, KE 602
is 250 gr. -jam, stroop, enz.
is 1 ei
Lis plm 112 gram huishoudzeep
is 250 gram zachte zeep
onkaarten LD, LE 602
2, E 02 melk is 5 liter melk
aardappelen is 1 kg. aardappelen
abakskaarten, enz.
0 is 2 rants, rook- of shagtabak
(geen sigaretten of sigaren).
0 is 100 gram chocolade of suiker
werken
0 is 100 gram chocolade of suiker
werken
ovengenoemde bonnen kunnen reeds
Vrijdag 25 Jan van des morgens 8 uur
vorden gebruikt met uitzondering van
bonnen voor melk en aardappelen,
irop eerst met ingang van Maandag 28
.uari mag worden afgeleverd. De eie-
op de bonnen B 70, C 70 en 826 zijn
krijgbaar bij een detaillist, die ge-
m is eieren op rantsoenbonnen voor
een te verkopen.
'er aanvulling van het door de weers-
standighêden tijdelijk verlaagde aard-
ie]-rantsoen voor personen van 4 jaar
ouder kan 2 kg. uit de eerder ver-
ikte voorschotten worden genomen.
levering bonnen voor winkeliers.
554-649
od 700 tm 706-800-801-BD 61 62
•en B C 70-826 en rantsoenbonnen
k A-B-C-D E- 01
dappelen 001-B63-501
ssiers tabak coupures 589-590. Restant
547
Publ. 370
let aanvragen van klompenformulieren
ook geschieden voorSlagers (die
slachten) Steenzetters, Stokers, Vissers
elmeer- en binnenvissers) Vishallen.
Tevens wordt medegedeeld, dat na 2
iruari voorlopig GEEN gelegenheid meer
rilt gegeven om klompen aan te vragen
laaatste gelegenheid om deze formu-
aan te vragen is dus op Maandag
Januari te Den Burg.
Tot en met 30 Januari a.s. is er gele-
tiieid tot aanvragen van rubberlaarzen
personen werkzaam in de volgende
drijven
ivelfaGrieken, Betonfabrieken,
meerdere bedrijven zijn genoemd,
r komen echter op Texel niet voor.
rliculier kunnen aanvragen
earlsen met buitenpraktijk.
'EGALE REGELINGEN
behoeve van de visserij en bedrijven
aiaan verwant is de volgende regeling
rotten.
rsonen werkzaam in deze beroepen en
jraan verwante bedrijven, dienen zich
verbinding te stellen met den agent
.1 liet Bedrijfsschap Visserijproducten,
trmede heeft de distributiedienst geen
moeienis.
het aanvragen van rubberlaarzen dient
stamkaart (nieuw) te worden getoond.
Publ 368.
scboenenbonnen
Men is verplicht de schoenen- of
ompenbon DIRECT in te leveren bij
winkelier tegen ontvangstbewijs,
winkelier moet zich hierop be-
>orraden. Worden deze bonnen niet
rstond ingeleverd dan benadeelt
zich zelf, daar op de bon welke
vasthoudt geen schoeisel ver
egen wordt. Worden deze bonnen
raks eventueel ongeldig verklaard,
ontvangt men geen nieuwe. Bo-
mdien wordt er dan aangenomen dat
ibrek aan schoeisel dan niet aan-
eiig is.
ROTKREUPEL.
De Burgemeester van Texel maakt be
nd. dat op de hierna volgende bedrijven
>tkreupel heerst.
H. J Keijser, Molenbuurt, C. H. Roeper
g, Gebr. van Andel, Eendracht.
Texel, 25 Januari 1946.
De Burgemeester van Texel,
Mr. G. D. REHORST
WERKSCHOENEN EN LANDBOUW
WERKTUIGEN BESCHIKBAAR.
Er zijn nog 10 paar tweedehands werk
tenen te bekomen in de maten 38, 39
40, dus jongensschoenen. Gegadigden
innen zich bij ondergetekende vervoe-
op Maandagmiddag tussen 3 en 4 uur.
krder heeft het Bureau Oogstvoorzie-
nog de beschikking over enkele
•ndbouwwerktuigen, t w. een .Witte
nd" kunstmeststrooier, prijs f 190; een
tal" kunstmeststrooier, prijs f 170;
Zeeuwse egge, prijs f 110 en een
twijmaaier, prijs f 525. De karwij-
tier is zo goed als nieuw. De machi-
verkeren in zeer goede staat.
J Westdorp. Oogstopzichter
Maandag hield de vereniging van oud
leerlingen der lagere landbouwschool
haar eerste praatavond in 1946. Er wer
den drie onderwerpen behandeld, deel uit
makende van de leeswedstrijd De heer
A. J. Keijsr, voorz. van de Stichting la
gere landbouwschool, was als jurylid aan
wezig.
De. heer H. Bas hield een inleiding
over de strijd tussen water en land. We
hoeven niet ver van huis te gaan om deze
eeuwige worsteling te aanschouwen:
Waar thans op Texel op vele plaatsen de
ploeg door de aarde snijdt, golfde vroe
ger de zee, die heel wat nederlagen ge
ïncasseerd heeft, maar die ook heel wat
land heeft opgeslokt We denken aan
Onrust, het duincomplex tussen Den Hel
der en Texel, dat in enkele uren van de
aardbodem werd weggevaagd, aan Texels
noordoostpunt, waar het water heel dicht
tot de vuurtoren is opgedrongen, ten
zuiden van de toren liggen maar scha
mele duintjes, die het straks zonder flin
ke ruggesteun van een kunstmatige zee
wering niet meer kunnen bolwerken, De
Koog was eens een bloeiend vissers
plaatsje met een eigen haventje. Ja, Texel
kan een woordje meespreken.
De heer Bas verduidelijkte zijn interes
sante inleiding met tal van voorbeelden
en bracht hulde aan de onverzettelijke
geest van het Nederlandse volk, dat door
zijn inpolderingen en droogleggingen het
respect van de hele wereld heeft afge
dwongen.
Als tweede spreker trad op de heer A.
Boerhorst, die een praatje hield over het
Texelse schaap en zijn verzorging. Met
een vast type voor ogen is men er in ge
slaagd het tegenwoordige Texelse ras te
fokken. Het is een sober dier. dat ook
op schrale grond gehouden kan worden.
Maar het Texelse schaap voldoet ook zeer
goed op grond met een rijke voeding; ze
zijn dan in korte tijd slachtrijp en hebben
een flink gewicht. Ons schaap heeft een
groot aanpassingsvermogen en de com
binatie tussen vlees, wol en melk is zeer
goed; ze zijn vruchtbaar en melkrijk, zo
dat ze na het grootbrengen der lamme
ren nog geruime tijd gemolken kunnen
worden. Onder de jonge lammeren komt
weinig sterfte voor en ze groeien vlug.
Het vlees is smakelijk en er is een goede
verhouding tussen vlees en vet, in tegen
stelling met andere rassen, welker vlees
meestal te vet is.
Vervolgens besprak de heer Boerhorst
het exterieur' de kop, de poten, de staart,
de wol.
De schapen moeten het liefst op goed
ontwaterde percelen worden geweid. Men
zegt vaak, dat het schaap een sober dier
is, maar als men er een behoorlijk be
staan van wil hebben, dan verdient het
toch aanbeveling ze goed op te passen,
vooral gedurende het dekseizoen.
Indien de schapen in goede welstand
onder de ram komen is dit van grote in
vloed op de hoeveelheid lammeren. Vele
boeren schijnen dit niet te beseffen. Als
vele schapen dan slechts één ram ter
wereld brengen, zeggen ze: De ram. die
ik vangekocht heb. deugt niet.
De drachtige schapen, vooral als ze nog
jong zijn, hebben een flinke hoeveelheid
krachtvoer nodig; daar kunnen we al in
Dec. mee beginnen.
Magere schapen melke men niet te
lang; er zijn boeren die ze a.h.w. aan de
grond melken.
Tenslotte besprak spr. de zindelijkheid
bij de geboorte, de ligging, etc. Kortom,
U.D.l.
Op Vrijdag 8 en 15 Maart zal de Rede
rijkerskamer U.D.l. een opvoering geven
van het toneelstuk De Doorslag, een blij
spel in 3 bedrijven van Joop Smit en Henk
Bakker. De datum, waarop met de kaart
verkoop wordt begonnen, zal nader bekend
gemaakt worden.
De bonte avonden cp 15 en 16 Februari
ten bate van het Esperanto-monument
beloven een groot succes te worden. Het
programma zal geheel door Texelse ar-
tisten(!) worden verzorgd, jong en oud
zullen voor het voetlicht treden; jong en
oud zullen kunnen genieten van deze
avond van ernst en luim, van pret en
jolijt.
Vandaag zal de kaartverkoop beginnen.
U kunt een toegangsbewijs bekomen bij
Boekhandel Parkstraat, Den Burg; mej.
A. Spaans. Oosterend; Piet Smit, De Waal,
S. Bakker, Hoofd der school te De Cocks-
dorp; Alb. Backer, Oudeschild; J. A. Dros,
Den Hoorn en C. Bakker, De Koog.
Voor de verloting kwamen reeds prij
zen binnen. Van schilder Roeper ontvin
gen we 5 busjes fietslak, van J. Dijksen
een courantenhanger, van de familie Joh.
Roeper, Oosterend een rookworst (toege
zegd), van Vronie Barhorst, Oosterend,
een luierbroekje, van Jannie Schaap, Oos
terend, babysokjes, van mej. Spaans twee
pakjes sigaretten, een papiersnijder, ba
bysokjes, een boek, een poederdoosje, van
Siem de Waal, Afrika, twee pakjes En
gelse sigaretten. Behalve aan
genoemde adressen kunnen ook prijzen
bezorgd worden bij W. J. Boon, Kogerstr.,
H. Room en Th. Tiessen, Den Burg.
Welke bakker zegt een taart toe?
Worsten zijn eveneens ee gewild artikel.
Wie volgt?
ZON EN MAAN.
De zon komt 26 Jan. op om 8,29; onder
5.J7. Maan: 2 Febr. N.M.; 9 Febr. E.K.
een uitstekende causerie-in-miniatuur-
vorm (elke spreker krijgt slechts 10 minu
ten!) Een onderwerp, dat nog eens be
handeld moet worden en veel groter ge
hoor verdient.
De toekomst van ons scliaap
Hoe zal de toekomst voor de Texelse
schapenbedrijven zijn? Dat is een moeilij
ke vraag en de heer Boerhorst veronder
stelde, dat zelfs de beroemde Indra er
wel geen antwoord op zou kunnen geven.
Schapen hebben weinig krachtvoer no
dig. Hoer zal onze verhouding in de toe
komst ten opzichte van de buitenlandse
markt zijn? Zullen wij veel voeder kun
nen kopen of zullen wij voor een groot
deel op eigen productie aangewezen zijn?
In dat geval zal er in het binnenland een
afzetgebied zijn te vinden, want het
schaap heeft weinig krachtvoer nodig.
Daarom zal er meer aandacht in ons land
aan het schaap moeten worden besteed.
De schapenvleesprijzen zijn aan de lage
kant, de boter brengt veel minder op dan
de productie kost. Er zal veel steun moe
ten worden gegeven, maar kan de rege
ring daar eeuwig mee doorgaan? Wat het
vlees en de wol betreft, zullen we nooit
tegen Australië e a. landen op kunnen;
daarom moet er een andere weg worden
ingeslagen: Texel, de bakermat van het
Texelse schaap, moet zich gaan toeleggen
op de teelt van fok schapen, gelijk vele
landbouwbedrijven zich zijn gaan toe
leggen op de teelt van pootgoed en daar
goede resultaten mee behaalden, terwijl
deze bedrijven vroeger door het telen van
aardappelen voor de rechtstreekse con
sumptie alleen met een zeer bedenkelijke
balans zaten. Als de Texelse schapenboe-
ren deze lijn volgen, mogen voor de toe
komst goede verwachtingen worden ge
koesterd.
De samenwerkende Londarb Bonden zijn
met de werkgeversorganisaties op Texel
bij C.A.O. o m. het volgende overeenge
komen
LONENVaste arbeiders overwegend
g aslandbedrijf f 39 en overwegend akker-
bouwbedriji f36.50 per week, inclusief
emolumenten
Losse arbeiders 66 cent per uur.
ARBEIDSTIJD VASTE ARBEIDERS.
Oud-Texel plaatselijk gebruik en Polder
Jan en Febr. van 6 tot 1.7 uur en Maart
en April van 6 tot 18 uur, twee uur schaft
per dag en Zaterdags eindigen om 12 uur.
Losse arbeiders voor het gehele edand
van 7 tot 18 uur, voor zover het daglicht
zulks toelaat, terwijl Zaterdags de werk
dag om 12 uur beemdigd wordt.
ZONDAGSARBEID VASTE ARBEIDERS:
Overwegend graslanubedrijf eenmaal per
4 weken een vrije Zondag en een maal
per 4 weken een vrije Zaterdag na het
morgenmelken of elke Zaterdag vrij. van
's morgens 10 uur lol liet avondmelken,
zulks in onderling overleg te regelen tus
sen patroon en arbeider.
Overwegend akkerbouwhedrijf twee van
de drie Zondagen vrij, met dien verstande
dat degene die Zondagsdienst heeft ook
de Zaterdagmiddag het vee moet verzor
gen. -
Voorts nog een loonregeling voor de
jeugdige arbeiders en enkele algemene
sociale bepalingen.
De geldigheidsduur van dit contract
loopt van 1 Januari lot 1 Mei 1946.
DOOPSGEZINDE ZUSTERKRING
JUBILEERT.
Ter gelegenheid van haar' 25-jarig be
staan zal de Doopsgezinde Zusterkring op
Vrijdag 8 Febr. aanvang acht uur een
feestelijke samenkomst houden in de
Doopsgezinde kerk.
Vanmiddag om 3 uur zal de konijnen
tentoonstelling worden geopend. Burge
meester Rehorst zal een korte toespraak
houden.
Er zullen 60 grote rassen vertegen
woordigd zijn, 67 middel- en 67 kleine
rassen. Voorts zullen 20 duiven van Post
duivenvereniging Texel de tentoonstelling
opluisteren. De entree is, ondanks de
hoge kosten, die met de organisatie ge
paard gingen er zijn konijnen bij uit
de buurt van Amsterdam slechts laa?
gesteld, n 1. 40 ct.; yoor kinderen bedraagt
ze slechts 25 ct.. Vier keurmeesters van de
vaste wal, o.a. uit Rotterdam, zullen zich
met de beoordeling en het toekennen der
prijzen belasten. We hopen, dat ook de
Texelse konijnenhouders met uitstekende
exemplaren voor de dag komen, opdat de
naam en faam van KOTEX wijd en ziid
bekend wordt. Moge deze tentoonstelling
in alle opzichten slagen.
Bij de publieke aanbesteding op Maan
dag 14 januari j I bedroeg de laagste in-
schrijverssom f 21 975 terwijl dc "hoogste
inschrijver er wel zesduizend gulden boven
was Dc directie v. d. wederopbouw
kwamen deze bedragen te hoog voor, het
werk werd daarom met gegund Het 'ge
tuigt van grote activiteit dat zij thans
reeds tot een zeer bevredigende oplossing
is gekomen: Daartoe uitgenodigd heeft
aannemer J. v. d Linde uil Overveen in
geschreven voor de som van f 16 400 voor
welk bedrag het werk terstond is gegund.
Thans zal het object dus worden uitge
voerd voor ruim 5500 gld minder dan
het laagste bedrag der eerste aanbesteding
en 11000 gld beneden het hoogstel
Vele Texelaars, die door de vorst werk
loos werden zullen weldra ingeschakeld
kunnen worden bij deze arbeid, die aan
de wederopbouw in onze gemeente vooraf
moet gaan.
Vanmiddag zal op de Roggesloot een
wedstrijd worden gehouden om 't Texelse
kampioenschap hardrijden op de schaats.
Titelhouder is de heer C H. Steigstra, die
2 Februari 1941 de beker veroverde.
De wedstrijden beginnen vanmiddag om
2 uur en zijn georganiseerd door de
T.exelse Ijsbond. Er wordt gereden over
een afstand van 250 meter De eerste prijs
bed aagt f25 plus de wisselbeker, tweede
prijs f 15, de derde prijs f 10 en de vierde
prtis f 5. Zij, die vóór I Juli 1945 als
Texelaar waren ingeschreven kunnen me
dedingen. Het inleggeld bedraagt voor
leden van de aangesloten ciubs Den Hoorn,
Oost en Eierland f Ivoor met-leden f2 50
IJsclub Oost houdt Maandagmiddag,
aanvang 2.30 uur, een koppelwed-trijd.
Prijzen van f 25 tot f 5. Daar zal belang
stelling voor zijn
De baan van Den Burg gelegen achter
de Molenstraat werd Woensdagavond voor
het eerst verlicht tot grote vreugde van
van de honderden rijders: het is een knus
baantje, lekker luw achter de bosjes. De
baan van De Cocksdorp wordt 's avonds
eveneens verlicht, het ijs is prachtig, ook
de ijsclub Oost beschikt over een uitste
kende baan, die vele bezoekers trekt, er
werden, aldus vernamen we Donderdag,
pogingen gedaan om deze baan eveneens
te doen verlichten.
Onder grote belangstelling werd Don
derdagmiddag te Cocksdorp een estafette
wedstrijd gehouden waaraan 12 ploegen
deel namen De uilslag was: I Sj v d.
Beek, C Zuidema en K. Stienstra 2 Tr.
Slot, T, Blom en H van Tongelen 3 M.
Blom, J Verberg en H. Stolk 4 Mevr.
Stienstra, B. v. d. I.inden en B. v. d. Beek.
BEDRIJFSVERENIGING.
Wij herinneren er aan, dat de Algemene
Vergadering van de Bedrijfsvereniging, die
moest worden uitgesteld wegens ziet te
van Ir Lienesch a.s Woensdag 's middags
2 uur wordt gehouden.
Hl
door P. W BAAS.
Onder deze titel verscheen in „Het Pa
rool" een artikel van de hand van Pi of.
G. Bolkestein, die gedurende de oorlogs
jaren als minister van Onderwijs in En
geland vertoefde en thans optreedt als
adviseur van zijn huidige opvolger.
Ofschoon de naam Esperanto niet voor
komt in het hele artikel van Prof. B.,
zullen vele Esperantisten en medestan
ders even het gevoel hebben gehad, of ze
een klap in hun gezicht kregen. Noch de
schrijver, noch de redactie van „Het Pa
rool" zullen dit bedoeld hebben. Dat
neem ik gaarne aan. Te meer, omdat bij
nader inziens het artikel ten dele, ja ik
zou zelfs willen zeggen het hele artikel,
een uitstekende bevestiging is van het
door ons steeds verdedigde standpunt. Al
lereerst krijgen we immers een volmon
dige instemming met onze reeds zo lang
verkondigde mening, dat een wereldhulp
taal nodig is geworden, nu en onmiddel
lijk. Dat is al heel wat gewonnen. Het
komt er nu alleen maar op aan, welke of
wat voor taal dat zal zijn. Dat was altijd
bijzaak voor ons Esperantisten. Wij heb
ben gemeend, dat het Esperanto in een
bijna 60-jarige ervaring bewezen heeft
daartoe de aangewezen taal te zijn en
zijn nog van die gedachte, maar. we
hebben ook steeds verkondigd, dat het
Esperanto het veld zal ruimen voor elke
De verhoging van de wintermelkprijs
met 3 cent, hetgeen neerkomt op een ver
hoging van de jaarprijs met slechts 1 cent,
zal voor velen een grote teleurstelling be
tekenen, aldus het Hollands Landbouw
weekblad
Voor het overgrote deel van het Westen
des lands is deze prijs absoluut te laag
Wij staan er in het Westen met onze vee
stapel in het algemeen ongunstiger voor
dan bv. in streken als Friesland, prak
tisch geen winsten op dc veeverkoop (eer
der verliezen), duur krachtvoer, duur
ruwvoer en daarbij een veestapel,, die
nog te gering in omvang is. Wij zijr
bang, dat wij weer hetzelfde beeld van
vorige jaren zullen zien, n.l. een alge
mene tendenz tot het vervroegd droogzet-
ten van de melkkoeien en bijgevolg mindei
wintermeik. Het zal nu langzamerhand
voor vele veehouders een hele toer wor
den om de eindjes aan elkaar te knopen.
Nu zou het onbillijk zijn als wij de ogen
sloten voor de financiële moeilijkheden,
waarvoor de Overheid zich heden ge
plaatst ziet. Er is weinig inzicht voor no
dig om te beseffen dat, als de Overheid
bijna 1 milliard gulden moet toeleggen op
de kosten van de diverse levensmiddelen,
een bedrag, dat hoger is dan onze gehele
vooroorlogse staatsbegroting, zij geen
grote bokkesprongen meer kan maken.
Onder de gegeven omstandigheden kun
nen op (Jen consument nog niet de werke
lijke kosten voor de verschillende levens
middelen verhaald worden, maar de Over
heid tracht zo spoedig mogelijk een toe
stand te bereiken, waarin de bevolking
hiertoe wel in staat is.
Voor de boeren betekent dit, dat zij
eindelijk verlost zullen worden van het
hatelijke toeslagensysteem. Enerzijds zal
dit mogelijk gemaakt kunnen worden
door een grotere binenlandse productie,
waardoor de import van dure buitenland
se levensmiddelen niet langer in de hui
dige mate noodzakelijk is, anderzijds door
verlaging van de binnenlandse prijzen
Dit laatste is alleen voor de boeren van
geen bezwaar, wanneei' de prijzen van
hun productiemiddelen, zoals machines,
kunstmest, veevoeder, enz. eveneens da
len. Maar Amerika bv. rekent er op,
dat de veevoederprijzen het komende jaar
en misschien ook nog in 1947, slechts wei
nig zullen dalen. Bedenken we dan verdei
dat de komende jaren de landbouwbe
drijven zich in het algemeen nog in een
herstelperiode zullen bevinden, dat de
bemestingstoestand op peil gebracht moet
worden en dat veel nieuwe aanschaf op
elk gebied noodzakelijk is, dan zal het
met deze daling van de productiekosten
nog niet zo vlot gaan. Bovendien moeten
we de eerste jaren nog niet op grote op
brengsten rekenen. Ons uitgangspunt zal
dan ook onveranderlijk moeten zijn, dat
een redelijke beloning van den boer voor
op staat.
Men kan ordenen zoveel men wil en
iedere bij de verwerking, handel en distri
butie betrokken groep op grond van zijn
kostprijsberekening de voor hem bere
kende winstmarges toekennen, als de boe
ren niet de voor hun berekende prijzen
kunnen ontvangen, dan moeten evengoed
de overige betrokkenen hun offer bren
gen.
V.I.O.S. trekt 1
Alle kaarten voor dc derde feestavond
van V 1.0 S., de fanfare van Oost, zijn
uitverkochtZaalopening vanavond om
7,15 u; er wordt klokslag 8 u. gestart.
betere oplossing van dit veel-omvattende
probleem.
Eén onzer argumenten was altijd: Geen
enkele levende nationale taal kan als
wereldhulptaal worden voorgesteld, om
dat dit een bevoorrechting van één land
zou veroorzaken op politiek, commerci
eel en clutureel gebied, die andere volke
ren nooit zullen goedkeuren En wat Prof.
B ons nu heeft verteld van een bijeen
komst van een aantal regeringen in bal
lingschap in Londen, bewijst zo heerlijk
juist de gegrondheid van onze argumenta
tie. Letten we op plaats en tijd van sa
menkomst en op de medespelers in deze
internationale bijeenkomst, dan zal toch
wel geen mens ter wereld een andere
uitkomst hebben verwacht. Het hele ge
val doet denken aan een groepje kleine
jongens, die een voetbalwedstrijd verloren
hebben en dan staan te vertellen, dat
die en die grote broer toch zo goed kan
spelen. Een verblijf van een paar jaar
in Engeland, afgesloten van de overige
wereld, al of niet bewust beïnvloed door
zeer gerechtvaardigde gevoelens van er
kentelijkheid aan en trots op het zege
vierende, machtige Albion heeft zijn werk
wel goed gedaan. Dat de invloed zo sterk
zou zijn en de gevolgen zó tastbaar, had
den we niet verwacht en bewijst nog
eens weer, hoe goed gezien het was van
onze binnenlandse leiders in de oorlogs
tijd om ons te waarschuwen telkens weer
tegen de verraderlijke indringer van de
Duitse taal en cultuur. In steeds aan
groeiend en feller wordend verzet heeft
ons volk gereageerd op de mofse pene
tratie.
De kleine staten moeten zich be
wust worden, dat de invoering van een
werkelijk neutrale hulptaal hun zelfstan
digheid zal schragen.
Hoever de begoocheling wel ging, be
wijst toch wel, dat Prof. B. onder een
internationale commissie blijkbaar heel
iets anders verstaat dan wij dat tegen
woordig doen, gezien de zaak, waarover
het zou gaan: een wereldhulptaal. We
dachten, dat in deze de 180 millioen Rus
sen (volgens de „Daily Herald" van 31
Oct. 1.1. spreekt Stalin geen Engels en
waren zijn eerste woorden in het Espe
ranto tot Churchill gericht) en de 400
millioen Chinezen toch een woordje mee
zouden moeten spreken; in Midden- en
Zuid-Amerika overheerst het Spaans.
Wat die Londense commissie blijkbaar ge
heel over het hoofd heeft gezien, is de
eerste eis, die aan een wereldhulptaal
moet worden gesteld, n.l. dat ze voor ie
der normaal mens gemakkelijk aan te le
ren moet zijn.
Nog altijd gaat verreweg de grootste
helft van onze kinderen zonder noe
menswaardige talenkennis de wereld in,
waardoor ze verstoken blijven van een
stuk levensgenot, maar ook van een le
vensbehoefte, waarvan de laatste jaren
maar al te duidelijk de noodzaak hebben
doen gevoelen.
Ik wil eindigen met een aanhaling van
een Engelsen dichter en sierkunstenaar
William Morris: „Elke nieuwe zaak, aan
welke oorspronkelijke denkbeelden ten
grondslag liggen, doorloopt vier phasen:
le. de mensen lachen er om en bespotten
haar; 2e. vele mensen bestrijden, doch
andere omhelzen haar; 3e. de meerder
heid is haar toegedaan, en zij wordt ver
wezenlijkt; 4e. niemand begrijpt, dat het
ooit anders is geweest".
