erdenking van de 6e April 1945
Algem. bekendmaking
Propaganda!] Ima vond van de H.A.K.A.
Kransl
eggingen op
liet Russenkerkliol en bij bet Monument
rG 10 APRIL 1946. 59e JAARGANG. No. 5602.
EXELSCHE COURANT
VOOR
DIE
U VIELEN
n
cliligl
lieden in de Kerken
In diepe eerbied en volledige har
monic heeft Texel's bevolking op
deze stralende lente-Zaterdag de
droeve gebeurtenissen van de 6e
April 1945 herdacht en hen, die
gevallen zijn in de moeilijkste pe
riode van Tcxel's geschiedenis, ge-
eerd. Terwijl allerwegen de vlag
gen halfstok hingen, kwamen de
Texelaars samen in hun kerken,
bij de graven der Georgiërs en bij
het Monument voor hen die vielen,
om te getuigen van hun liefde en
bewondering voor degenen, die
een jaar geleden werden wegge
rukt en om verzachting te zoeken
voor het nog steeds schrijnende
leed.
h n negen uur in dc morgen reeds was
katholieke kerk te Den Burg geheel
ild met gelovigen, die gekomen wa
ter bijwoning van de plechtige Re
in Mis. voor alle gevallenen, gecele-
rd door Pastoor Gussenhoven. ge-
jteerd door Kapelaan Vink als di-
- en Kapelaan Tulp als subdiaken.
'D elezen werd van het 2e boek der Mac-
hoofdstuk 12:43-46, en uit het
ngelie van Mattheus hoofdstuk 6:37-
zijn predicatie wees pastoor Gus-
loven erop, dat deze dag voor Texel
historische dag ;s en zal blijven ..Op
dag", aldus Z.Eerw., .komen wij op
li samen, om te herdenken hoe ver
ft jaar de strijd is ontstaan en in 20
uten zoveel vernield en verwoest
wat in jaren moeizaam is opge-
,/d. Toen kwam tot uiting het geza-
lijk verzet, dat in de oorlog geboren
tegen onzen vijand, den onderdruk-
van onze vrijheid. Maar wij zijn niet
?n hier samengekomen om onze ge-
enen te herdenken, doch bovenal om
hen te bidden. Dit heilig Misoffer is
offer van Gods Zoon, daarvoor aan
Vader opgedragen Is deze dag even
een herdenking van de doden, voor
enden is het een dag van vermaan
waarschuwing. Ieder onzer had dit
kunnen treffen, en wij mogen ons
afvragen, heb ik verdiend, dat ik
f leven9 Hoe is de vrijheid gebruikt,
dat tot eer en glorie van God? Wij
ten God eren, ieder op eigen ter-
tot heil van onze medemensen".
Eerw. eindigde met deze woorden:
dragen allen op aan Gods barmhar-
eid en moge Hij hun geven de eeu-
ruste".
nder de communie zong het koor
rstemmig: Jesu. Salvator Mundi Na
VIis de Libera van de Uitvaart,
nder de aanwezigen merkten wij o.a.
den Burgemeester met de beide Wet-
ders, marine-commandant De Vries,
heer en mevr. Vrijdag, den heer Kel
en de predikanten Ds. Pos en Ds.
der Veer.
In de'Doopsgezinde kerk.
Ies middags drie uur waren de pro-
antep'jeamengekomen in de Doopsge-
le kerk te Den Burg voor een herden-
gsdien§t, waarbij o.m. burgemeester
orst, de wethouders Hin en Dros, de
leentesecretaris Jonker, pastoor Gus-
ïoven en kapelaan Vink aanwezig
•en
a voorlezing van psalm 42 en gebed,
'aagde ds. v d. Veer van de sombere
achten, welke ons vervullen en van
onvergetelijke gebeurtenissen, die
op deze dag bezighouden. Toch mo-
onze gedachten niet in de eerste
its uitgaan naar net stoffelijk ver
wij als Christenen herdenken den
.s, die heenging, hetzij medestrijder,
■nd of vijand. Zij allen waren schep
en Gods. Bovenal gaan echter onze ge-
hten uit naar onze eigen doden. Velen
het geweest en als wij vragen, waar
zij van ons werden weggenomen, zal
antwoord ons nooit worden geschon-
r- Nu zoeken wij in deze herdenking
nabijheid van God, die onze doden
éve
Kransleqqmq bij het Monument voor
hen, die vielen. Namens het qemeente-
bestuur heeft burqemeester Rehorst de
eerste krans qeleqd.
heeft opgenomen in Zijn heerlijkheid.
Moge Hij allen, die -eed dragen. nabij
zijn met Zijn troost
Ds. Pos herinnerde aan de beklemming
en de bange stilte, die volgden op de
aanvankelijke vrijheidsroep, welke een
jaar geleden over ons eiland ging; dood
en verderf waarden rond en Texel werd
een toneel van verminking, rouw en el
lende. Diepe smart vervult ons bij de
gedachte aan hen, die ten offer vielen
aan het oorloogsgeweld, in het bijzonder
de geexecuteerden; ook aan hen, die vie
len uit het kamp van den vijand en aan
de Georgiërs. Maai ons gedenken is on
vruchtbaar als wij vergeten het ingrij
pen van boven af, want het is God, die
alles regeert. Hem hebben wij aangeroe
pen in ons gebed; Hij doet ons het tijde
lijk gebeuren zien legen de achtergrond
der eeuwigheid. Gedenken wij onze do
den. denken wij dan ook aan Hem die
beschikt over leven en dood.
Ds Wesseldijk wilde deze dag met
alleen denken aan de doden, maar ook
aan de levenden, niet slechts spreken
De Burgemeester van Texel zou het op
prijs stellen, als bij de organisatie van
het a.s. bevrijdingsfeest op verlangen
der Regering de volgende punten in acht
genomen werden:
1. Vrijdagavond 3 Mei plechtige her
denking in de kerken (mocht dit niet mo
gelijk zijn, dan herdenking op 6 Mei);
2. Zaterdagmorgen 4 Mei 11 uur één
minuut stilte, in acht te nemen door de
gehele bevolking,
3. Zaterdagmiddag 4 Mei 1 uur gelijk
tijdige uitsteking van zoveel mogelijk
vlaggen over het gehele eiland.
De Burgemeester, REHORST
VASTSTELLING KIEZERSLIJST.
Burgemeester en Wethouders der ge
meente Texel maken bekend, dat de op
heden door hen vastgestelde kiezerslijst
voor het jaar 1945-1946 van 6 April
tot en met 29 April a.s. ter secretarie der
gemeente voor een ieder ter inzage
wordt nedergelegd en tegen betaling dei
kosten in afschrift en stemdistnetsgewij-
ze in uittreksel verkrijgbaar wordt ge
steld.
Tot en met 20 April a.s. is een ieder
bevoegd bij het gemeentebestuur verbe
tering aan te vragen op grond, dat hij
zelf of een ander in strijd met de wet
daarop voorkomt, niet voorkomt, niet be
hoorlijk voorkomt of al dan niet voor
enige verkiezing aangewezen is als be
voegd bij volmacht te stemmen.
Texel, 5 April 1946
Burgem. en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester, REHORST
De Secretaris. JONKER
ER KWAM EEN VOGEL GEVLOGEN.
DE KOOG. Dezer dagen bracht de heer
K. Bonne bij meester Donia een water
ral in geheel gezonde loestand Het dier
tje was bij den heer B. in huis gevlogen,
vermoedelijk op de thuisreis uit Afrika.
Daar het een zeer schuw beestje is, mag
dit een grote bijzonderheid op ornitholo-
logisch gebied worden genoemd.
over het verleden, maar ook over de toe
komst. Het leven eist ons op. God roept
ons tot de taak, die Hij ons te vervullen
geeft, tot dc bereidheid te gaan de weg,
die Hij ons wijst. Er is heling voor ons
gebroken leven, er is licht voor hen, die
zijn in de benauwende duisternis. Dat
licht is het woord Gods. In onze ver
scheurde wereld heeft God zijn profeti
sche woord gegeven. Hij schonk ons het
fundament van de nieuwe wereld, de
wereld van Jezus Christus, het licht in
de duisternis. Mogen wij bij het geloof
in Zijn woord op weg gaan met het licht
dat het woord ons geeft, opdat wij het
spoor niet bijster worden; mogen wij
op weg gaan met het nieuwe uitzicht, dat
de nacht zal wijken voor de dag.
De predicaties werden afgewisseld
door zang van het Ned. Herv. Kerkkoor
en orgelspel van den heer Visser en be
ëindigd met het gemeenschappelijk zin
gen van gezang 282, verzen 1, 3 en 5.
OUDESCHILD. Donderdag 4 April gaf
de Coöp. Verbruiksvereniging U.A. van
Den Helder, filiaal Oudeschild, een pro-
paganda-filmavond in 't Eigen Gebouw
De belangstelling was groot.
De heer v. d. Vijver, bedrijfsleider van
Coöp. Den Helder, hield een korte inlei
ding, waarna een propaganda-film ver
toond werd over het werk van de Engel
se coöperaties. Deze film gaf een in
drukwekkend beeld van wat in Engeland
op coöperatief gebied reeds is bereikt.
Voedsel, kleding, schoeisel, huisraad,
konden de leden van eigen fabriek be
trekken. Omzet f 900 millioen per jaar,
tevens werkgelegenheid voor tienduizen
den. Eigen schapenfarms voor de wol.
eigen theeplantages in Afrika en Brits-
Indië. coöperatieve visvangst etc., een
eigen Bank met een omzet van 150 mil
lioen gulden per jaar Alles bijeen een
bewijs, dat de Coöperatie een voorname
plaats inneemt
Hierna hield de heer v. d. Vijver een
korte progagandaspeech. De leuze is.
Met de Coöperatie naar Welvaart, Vre
de, Vrijheid De coöperatie streeft er
naar. de waar aan de verbruikers te le
veren voor zo laag mogelijke prijs en
prima kwaliteit. Bij de particuliere pro
ducenten is dat niet zo. Toen de Haka
met een eigen zeepfabriek begon ging de
prijs van waspoeder direct van f 0,27' '2
op f 0,22Vs. Een ander sprekend voor
beeld is de penicilline. Dit uiterst be
langrijk geneesmiddel bracht in Ameri
ka door de grote concurrentie slechts 20
dollar op, doch in het buitenland veel
meer. Daarom werd practisch alles aan
het buitenland verkocht en de Amerik.
patiënten konden wel doodgaan
Een van de oorzaken van de oorlog is
de concurrentie op de wereldmarkt
UITVOERING G. V. „TEXEL".
Het dans- en bewegingsspel „Vrijheid?
dat de Gymnastiekvereniging Texel" op
22 en 26 April zal opvoeren, verdient
meer dan gewone belangstelling De
schrijver van dit spel immers, de heer
Ch. Mazure, te Middelburg, mocht van
H.M. de Koningin een waarderend
schrijven ontvangen, waarin H. M. als
haar mening te kennen gaf, dat „door
dit werk het Nederlandse volk zich die
per bezinnen zal op de waarde van de
vrijheid, waarvoor in de achter ons lig
gende jaren zo velen het offer van hun
leven brachten"
HOLL. MIJ. VAN LANDBOUW.
AFD. TEXEL.
Dinsdag 16 April nm. 8 uur algemene
vergadering in De Lindeboom Bespre
king candidaatstelling bestuursleden
Stichting voor de Landbouw Kring Texel.
MINISTER MANSHOLT SPREEKT
OP 2 MEI.
De Partij v.d. Arbeid heeft bericht
ontvangen, dat Minister Mansholt 2 Mei
op Texel komt spreken
Onder een stralende lentezon had de
kranslegging op het Russische kerkhof
aan de Hogeberg plaats
Reeds lang voor de aanvang hadden
talloze belangstellenden zich om het graf
van kapitein Loladze-Chalwa geschaard,
terwijl nog zeer velen buiten de omhei
ning stonden te wachten. Onder de aan
wezigen zagen wij. behalve het Dage
lijks Bestuur onzer gemeente. Burge
meester Ritmeester van Den Helder,
dokter Van Driel, den Heldersen chirurg,
die tijdens de Russenoorlog zo veel werk
in ons ziekenhuis gedaan heeft, den com
mandant van Den Helder, Overste
Klaassen van de Gezagstroepen, Gen.-
Majoor Koot, voormalig commandant
dei' Ned. Binnenl. Strijdkrachten, Pas
toor Gussenhoven, de predikanten v d.
Veer en Wesseldijk.
Precies kwart over twaalf arriveerde
Marine-commandant De Vries met den
Russischen Ambassadeur en twee mili
taire attaché's en vele anderen. In een
korte toespraak herinnerde commandant
De Vries aan de strijd der Georgiërs, die
in opstand waren gekomen, toen zij tegen
de Geallieerde troepen ingezet zouden
worden, en hoe zij tegen den vijand ge
streden hebben.
Burgemeester Rehorst. het woord voe
rende, zeide, dat hel 1 iet de bedoeling
geweest was, dat hij tijdens deze plech
tigheid zou spreken, maai dat hem door
den Minister van Binnenl. Zaken telefo
nisch verzocht was de Regering te willen
vertegenwoordigen. De jonge mannen, die
hier ver van hun Russische bodem be
graven liggen, aldus spr., werden reeds
jaren geleden door hun Regering opge
roepen tegen den vijand, die in dolle
overmoed hun land aanviel. Wij allen
zijn van diepe eerbied vervuld voor het
geen zij gedaan hebben. Zij zijn gevallen
na een heldhaftige strijd. Moge God de
gesneuvelden de eeuwige rust en vrede
schenken
Verder spraken nog de heer C D. Keij-
ser te Den Burg, in de landstaal _der ge
vallenen en de Russische ambassa
deur.
Tijdens deze plechtigheid, waarbij een
onderdeel van de Gezagstroepen stond
opgesteld, werden kransen gelegd door
de Russische Ambassade, Texels Ge
meentebestuur, de Kon. Marine, Texels
Comité 6 April, Oranje Ver. Texel, Dag
blad De Waarheid, de Zandvoortse Ka
meraden. C.P.N de Waarheid afd. Den
Helder, C.P.N. de Waarheid distr. N.H.N.
en twee tuiltjes bloemen.
Nadat commandant De Vries gevraagd
had of een der aanwezigen nog iets had
te zeggen, werd deze plechtigheid beëin-
digd.
Tijdens 'n lunch, na de plechtigheid in
Hotel De Lindeboom gehouden, over
handigde de ambassadeur der Sovjet-
Unie aan den heer Kelder een cheque
van f 3000,voor het stichten van een
blijvend monument op hel kerkhof der
Georgiërs aan de Hogeberg.
Bij het Monument.
Een laatste stille plechtigheid besloot
deze dag van herdenking: de kransleg
ging bij het Monument voor hen die vie
len. Een grote menigte was samenge
stroomd in de Kogerstraat te Den Burg,
toen het Texels Fanfarecorps, naast het
door Ned. militairen geflankeerde monu
ment het „Nader, mijn God tot U," ten
gehore bracht, gevolgd door de Treur
mars van Chopin, door de aanwezigen in
stille eerbied aangehoord. Ook hier wa
ren, behalve het dagelijks bestuur der
gemeente, pastoor Gussenhoven, kape
laan Vink, de voorgangers der protes
tantse gemeenten en marine-comman
dant De Vries aanwezig.
Onder diepe stilte irad burgemeester
Rehorst naar voren vcor het leggen van
de eerste krans namens het bestuur dei-
gemeente; daarna volgden de eerbewij
zen, gebracht door het Munumenten-
comité „Voor hen die vielen", het Comi
té „6 Apcil" de Zuslerkring Dorcas", de
R.K.S.V. Texelse Boys, het Hervormd
Zangkoor, de Doopsgez. Gemeente, de
Gymnastiekvereniging „Texel", de TE
M de R.K. Verkenners „St. Jeroen", de
Christelijke Meisjes- en Jongelingen-
Vereniging, de Sportvereniging „Texel",
de Brandweer en een aantal particulie
ren. Er werd niet gesproken
Het Wilhelmus, looi het Texels Fan
farecorps gespeeld, besloot deze stille en
juist daardoor zo treffende herdenkings
plechtigheid In ernstige stemming be
gaven de zeer talrijke toeschouwers zich
omstreeks vijf uur huiswaarts.
Huldebetoon bij de graven der Ge
orgiërs; de burqemeester spreekt.
Wanneer de verbruikers zich in groten
getale coöperatief verenigen en zelf pro
duceren, zullen ook deze spanningen
verminderen, waardoor de vrede en vrij
heid worden bevorderd.
Met een opwekking om coóperator te
worden en de waren te betrekken van
filiaal Oudeschild. besloot de heer v. d.
Vijver zijn speech.
In de pauze werd gratis koffie met
Hakabiscuit rondgediend, terwijl een
gratis verloting gehouden werd voor
koek. biscuit, etc. De gelukkige win
naars waren hiermee zeer in hun sas.
Ook waren in de zaal op smaakvolle wij
ze de dingen uitgestald, die de Haka ver
koopt.
Na de pauze werden een viertal films
vertoond, waar danig om werd ge
lachen. Een zeer geslaagde avond.
Dislrilmlie
Uitreiking nieuwe inlegvellen en
textielkaarten, alsmede enquêteformu
lieren voor brandstoffen.
Te Den Burg op 11 April a.s. in het
Fanfaregebouw:
9-10 Kogerweg, Julianastr. 10-11 Ko-
gerstr. 11-12 Weverstr. nrs 145. 1,30-
2,30 Weverstr. nrs 46 en hoger. 2,30-3,30
Wilhelnunalaan 3,30-4,30 Molenstr.,
Nieuwstraat.
Te Den Burg op 12 April a.s. in het
Fanfaregebouw:
9-10 Schildereinde 1—62. 10-11 Schil-
dereinde 63 en hoger. 11-12 wijk B nrs
B 1—B 64 1,30-2,30 wijk B nrs B 65—B
138. 2,30-3,30 wijk B nrs B 139—B 165.
3,30-4,30 wijk B nrs B 166 en hoger en
voor hen, die verzuimden deze beschei
den af te halen
Medegebracht moeten worden alle
stamkaarten (nieuwe) en inlegvellen van
het gehele gezin De nieuwe inlegvellen
en textielkaarten worden uitgereikt aan
hen, die het ïnlegvelbonnetje, hetwelk
links bovenaan het oude inlegvel zit,
kunnen overleggen. Dit is het omlijnde
strookje met de aanduiding GA, GB, GC.
GD, GE, 508. (Publ. no. 391)
Horeca-bedrijven dienen Vrijdag a. s.
hun toewijzingen voor de volgende peri
ode af te halen. Tevens ontvangen zij
dan een nieuw aanvraagformulier voor
de 6e, 7e en 8e periode, welke uiterlijk
Maandag 15 April a s. volledig ingevuld
aan ons kantoor moeten worden ingele
verd. Formulieren die na die datum
worden bezorgd, kunnen niet meer be
handeld worden (Publ. no. 397)
TEXEL VOOR DE RADIO.
In een uitzending voor de Rijpere
Jeugd werd Zondag kwart voor zeven
over Hilversum I (301 M.) een kort ver
slag gegeven van een vacantieuitstapje
door 4 jongelui per KLM naar Texel ge
maakt
Spr. vertelde hoe zij reeds V/t uur
voor het vertrek op Schiphol aanwezig
waren en met genoegen naar de grote
Douglassen en andere machines zaten te
kijken, ze hoopten minstens met een der
gelijke machine de tocht te maken
Tot hun teleurstelling kwamen ze ech
ter in een 1-motorige-machine die
veel lawaai maakte, en het spreken vrij
wel onmogelijk maakte terecht; direct
moesten we aan de „Blauwe Texelaar"
denken! De uitzending duurde maar vijf
minuten, maar het deed ons toch goed de
naam van ons eiland te horen noemen.
Al is de KLM er momenteel niet meer
bij en al zijn er moeilijkheden op pensi-
ongebied, het kan geen kwaad, als op
een dergelijke wijze Texel wordt ge
noemd
„LONEN EN WERK".
DEN HOORN Donderdagavond wordt
een belangrijke vergadering gehouden in
Ons Huis. Spreker is J. Meijer, onder
werp: lonen en werk. Contract-arbeiders
komt allen op om 8 uur.
HOE LAAT?
Texel-Amsterdam.
van Texel: 6,88,14.a), 17
van Den Helder; 7.27, 9.25b). 10.35, 18,20
van Alkmaar: 8.55, 10 55b), 13.55. 19,55
aank. A'dam: 10.15, 12.15b) 15.15, 21.15
Amsterdam-Texel
van A'dam: 6,21, 10,35, 13,35
van Alkmaar: 5,23, 8,47, 12,35, 16,30
Van Den Helder: 7,—. 10,30, 15.30a) 18,30
a) Zondags niet; b) alleen Zond.
TEX. BOYS-NIEUWS.
Met 2-1 moest ons le tegen BKC ten
onder. Als geen scheidsr. aanwezig is,
gaat Niek accoord met „iemand" die
fluiten wil, en tekent het formulier hier
voor Onze achterhoede ervaart al gauw,
oat de man niet weet, wat voetbalregels
zijn Als een BKC-speler de bal met de
hand speelt in ons doelgebied, gaat de
fluit en mag hij tot ieders verwondering
een strafschop nemen Goed genomen
heeft B. goedkoop de leiding 1-0. Dat
is te erg, fanatiek gaan de Boys ten
aanval en spoedig weet Hoekie het on-
recht met een kopbal te herstellen: 11.
Zo komt de rust. Dan krijgt Lemke een
kans, breekt door en maakt een zuiver
doelpunt. „Scheidsr." beslist anders en
geeft vrije schop voor BKC. Dan maakt
B. een goed doelpunt en heeft mei 2-1 de
leiding. Zo komt het einde en heeft ook
volgens de meest sportieve spelers van B
de fluitist voor hen gewonnen We zullen
oppassen, dat zo iets niet meer gebeurt.
Boys 2 verloor verdiend met 5-0 van
ZAP2, dal goed spel te zien gaf. Dit was
bij de Boys zoek. evenals het plaatsen en
uitkijken. Als we spoedig slagen met een
trainer, zal dit voor het 2e zeker een gro
te zegen zijn. Comp. progr. 14 April nog
onbekend. Wel Boys Junioren tegen U L.
O.-elftal. Zie nader in kastje. G.
