Het Afscl leid van Ds. TI i. van der Veer
Bevestiging en intrede van
Ds. J. A. van hoven
V.V.V. Texel (Mooi I exol)
Lai
ngs cle weg
IfOENSPAG 2 OCTOBER 1946.
60e JAARGANG. No. 5652.
LSCHE COURANT
INRICHTINGEN
tike gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken.
urgemeester en Wethouders van Texel
?ngen ter openbare kennis, dat het ver-
ik van de Gebr. Schoenmaker te Den
irg, Texel, om vergunning tot het wij-
jen en uitbreiden van de electrisch ge-
even wagenmakerij en timmerbedrijf
plaatsing van 2 electro-motoren van 5
2 van 3 pk., 1 van V/s pk., 2 van
ik,, en 3 van Va pk., in 't perceel West
raat nr. 5, kadastraal bekend gemeente
isel, sectie K nr 2214, door hen voor-
iardelijk is ingewilligd.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
Igens de bestaande jurisprudentie even-
iel niet tot beroep van de beschikking
poegd zijn zij, die indertijd niet voor
gemeentebestuur zijn verschenen om
in bezwaren mondeling toe te lichten.
Texel, 26 September 1946.
Burgem. en Wethouders voornoemd,
De Burgemeester. REHORST.
De Secretaris, P. BEEMSTERBOER,
Loco-Secretaris.
PROVINCIALE JONGERENDAG,
üvenals alle aangesloten verenigingen
n het Landbouw-, Landtuinbouw- en
Ishoudonderwijs voor Noord-Holland,
is ook de Ver. van Oudleerlingen op
Kei, met een 30-tal deelneitiers aanwe-
op de Landbouwjongerendag, welke
18 Sept. te Schagen werd gehouden
Vanaf de Groeneplaats ging het gezel-
hap met een gereserveerde wagen van
,SO naar de plaats van bestemming.
Om 10 uur had de opening van de gro-
tentoonstelling plaats. De toegangsprijs
n f 2,50 deed enkelen terugschrikken,
jar om de onkosten te dekken, zal deze
ijs zeker niet te hoog zijn geweest. De
itoonstelling gaf de indruk alsof men
een kleine jaarbeurs was. Op agra-
ch gebied was er van alles te zien, doch
rvoor ontbrak.ons de tijd, omdat om
uur een gemeenschappelijke koffie-
altijd zou worden gebruikt in het N.-
illands Koffiehuis. Hieraan namen on-
veer 450 personen deel. Aan de dames
n de Schager Huishoudschool is een
»rd van lof zeker op zijn plaats, voor
d zo'n grote en buitengewoon heerlijke
ffietafel.
Hierna ging het gehele gezelschap naar
Theater Royal, waar de lezingen zou-
m plaats hebben. De voorz. van de
ov. Bond. de heer Nic. Hopman, open
deze bijeenkomst, welke de eerste na
oorlog was. De laatste werd 7 jaar ge
len gehouden.
Als spreekster zou optreden mevr. Dr.
Heyster, met als onderwerp: ,,Naar
n betere wereld". Daar zij echter door
ïkte verhinderd was, sprak in haar
sats mevr. Visser.
Inplaats van Prof. Schermerhorn, die
niddels naar Indië was vertrokken,
•ak Ir. Vondeling uit Leeuwarden over
toekomst van jong agrarisch Neder-
id".
Door den heer Siem Bosma werden
or en na de pauze enige, op de boer
trekking hebbende, verzen gedecla-
Ird.
Het is voor de oud-leerlingen van de
erse verenigingen een buitengewoon
coie en leerzame dag geweest.
Laten we hopen dat, wanneer in het
mende jaar de Landbouwjongerendag
Texel wordt gehouden, deze ook zo
ed mag slagen. Th. W.
KERKNIEUWS.
N. H. KERK DEN BURG. A.s. Zondag
opdienst. Aangifte Vrijdagavond om 8
ir precies in de consistoriekamer in-
mg onder de toren
Ds. M. Pos, Geref. predikant alhier,
*eft het beroep naar Vollenhove Stad,
ogenomen. Voor het beroep naar Tho-
werd bedankt.
Voor het beroep naar de Geref. kerk te
«terend bedankte Ds. J M. Spier te
Gravendeel, zodat de Geref. kerk op
xel binnen korte tijd zonder predikant
zijn
ACIITKAMER KANTONGERECHT.
Bij Kon. Besluit van 13 Sept. 1946 is de
er C. J. de Lugt herbenoemd tot plaats-
vangend lid van de Pachtkamer van
t Kantongerecht te Den Helder.
RIJWIELDIEF GEARRESTEERD.
Vrijdag j.l. is door de rijkspolitie al-
■r gearresteerd een zekerer J. P.. die
o herenrijwiel van een inwoner van
in Burg had ontvreemd. De man is in
irzekerde bewaring gesteld en zal te
oer tijd door den rechter wel aan het
«tand worcfen gebracht, dat het ver-
mdiger is, om maar eerlijk te blijven.
Een mooi succes voor onze politie.
ZUINIG MET DE ZEEP.
In October zal een rantsoen zachte zeep
brden verstrekt. Het verdient voors-
tods aanbeveling met de verstrekte
«tsoenen zeep zuinigheid in het gebruik
betrachten, aangezien de aanvoer van
findstoffen uit het buitenland, vnl. van
èn en vetten, zeer traag en ongeregeld
sloopt. Omtrent de verdere vooruit-
Aten valt nog niets te zeggen
ABONNEMENTEN
SPOORWEGDIENSTREGELING.
Abonnementen op de dienstregeling der
S. kunnen nog tot 5 October genoteerd
rden tegen de prijs van f 1,75. Men
'tvangt dan alle nog te verschijnen
uwbladen voor de periode van 7 Oct.
tot 1 Mei 1947.
Zondag heeft Ds. van der Veer te Den
Burg en Oosterend afscheid genomen van
de Doopsgezinde gemeenten op Texel.
De kerk te Den Burg was geheel met
belangstellenden gevuld, toen de schei
dende leeraar voor de laatste maal de
kansel beklom. Als afscheidstekst was ge
kozen Fil. 2:16: „Het Woord des levens
vasthoudende, mij ten roem tegen de dhg
van Christus, dat ik niet vruchteloos mijn
wedloop gelopen, noch vruchteloos mij
ingespannen heb".
In zijn inleiding wijst Ds. v.d. Veer op
het bijzonder karakter van deze dienst,
n.l. het afscheid. Ook al hoopt spr. nog
wel eehs weer voor de gemeente Texel op
te treden, toch is nu het ogenblik van
scheiden gekomen. Door het vertrek naar
elders moeten banden verbroken wor
den, wat vertrouwd en geliefd is, moet
worden losgelaten, wat niet zo eenvoudig
is. We zullen ons hierin niet verdiepen,
aldus spr., maar ons bezig houden met
de vraag, naar de arbeid, die ik hier ge
durende 4 jaren heb verrricht. Welke
waarde moeten we daaraan toekennen?
Paulus spreekt er van, dat hij hoopt niet
vruchteloos, niet vergeefs te hebben ge
lopen en zich te hebben ingespannen.
Heeft het werk wel waarde gehad? Spr.
stelt die vraag niet in .de eerste plaats,
omdat hij zich jegens de mensen meent
te moeten verantwoorden, al dringen zij
hem door hun lof en critiek voortdurend
die vraag op. Maar hij meent in eigen ge
moed verzekerd te moeten zijn. Paulus
zelf zegt te werken onder eer en smaad,
in kwaad gerucht en goed gerucht. In
zijn onafhankelijkheid van het oordeel
der mensen is .hij benijdenswaardig. Het
is voor een predikant bijna niet mogelijk,
onbewogen te blijven voor hetgeen wat
de mensen van hem zeggen, enerzijds
richten de gevoelens der mensen zich te
gen hem, anderzijds is er het gevaar, dat
hij zich door de waardering, die hij on
dervindt, op een dwaalspoor laat brengen.
Maar anderen kunnen toch niet het ant
woord op de vraag geven naar de waarde
van zijn arbeid. Zelfs het verrichte
werk geeft ons nog geen zekerheid daar
omtrent, want hij werkt voor een on
zichtbare werkelijkheid. De vrucht van
zijn arbeid blijkt niet uit het aantal dope
lingen, het kerkbezoek of het getal ver
enigingen. welke hij heeft opgericht, noch
het aantal huisbezoeken, welke hij heeft
afgelegd. Dit zijn de uiterlijke dingen.
Maar het gaat om het innerlijke, dat wij
zo moeilijk kunnen afwegen of statis
tisch bepalen. De vraag is, wat heeft hij
gegeven van de onzichtbare werkelijk
heid van God? Heeft de predikant daar
van getuigd, zo, dat het de mensen heeft
verrijkt? In dit opzicht voel ik mij aller
minst zeker, want naar deze maatstaf ge
meten, falen we duizend keer, ook een
predikant is een doodgewoon mens. In
de oorlog hebben we op Texel ook veel
meegemaakt en dan komen wij aan gods
dienstige grootspraak niet toe, maar
wanneer wij vragen, hebben wij geleefd
als ziende den- Onzienlijke, dan zeg ik
zonder zelfverzekerdheid ja. Zonder
zelfverzekerdheid: want wanneer wij
God zoeken, en door Hem worden ge
dragen, is daar geen verdienste in gele
gen. De Bijbel spreekt van genade, ik
geloof, dat wij die samen in onze ge
meente hebben mogen ontvangen, in
leed en geluk.
In zijn afscheidswoord tot de gemeente
sprak Ds. v. d. Veer er zijn vreugde over
uit, dat de gemeente in zo grote getale
was opgekomen om dit afscheid mede te
maken Het was spr. niet mogelijk om
persoonlijk van allen afscheid te nemen,
maar hij hoopte, dat men hem dit met
kwalijk zou nemen. Verder gewaagde Ds.
van de goede verstandhouding met ande
re kerkgenootschappen en het Texelse
Theologen Convent - en sprak er zijn
blijdschap over uit, dat de kerkeraad van
de Doopsgezinde gemeente van Den
Hoorn ook aanwezig was. Daarna werd
het woord gericht tot de kerkeraad van
Burg, Waal en omstreken, de hulpdienst,
de Jongerenkring, de Zondagsschool, de
organist, orgeltrapper en kosterpaar, ter
wijl hij tenslotte tot de gemeente sprak
aldus: Ik heb er naar gestreefd iets voor
diegenen te zijn, die mij nodig hadden.
Dat waren velen. In de jaren, dat ik in
de gemeente was, heb ik ruim zestig be-
ALLEEN GESTEMPELDE
LASTGEVING.
De Wnd. Voedselcommissaris voor N.-
Holland deelt aan belanghebbenden me
de, dat in de week van 30 Sept. t.m. 5
Oct. alleen die runderen worden overge
nomen, waarbij een door den P.B.H. ge
stempelde en van zijn handtekening voor
ziene lastgeving aanwezig is. Niet ge
stempelde lastgevingen en-of lastgevin
gen, waarin is geknoeid, worden onder
geen voorwaarde geaccepteerd Runderen
uit andere provincies worden niet over
genomen, uitgezonderd op de overname-
markten Hilversum. Uithoorn en A'dam
KALENDER- EN KASBOEKJE
VAN DE HOLL. MIJ. VAN LANDBOUW.
De Holl. Mij. v. Landbouw geeft we
derom een kalender- en kasboekje voor
1947 uit. De linkerpagina bestaat uit een
weekkalender, de rechterpagina is als
kasboek ingericht. Verder bevat 't boek
je nog een slachttabel, draagtijdtabel,
(met uitv. tafel), een tabel voor eigen
veestapel en een dekregister. Thans zijn
ook opgenomen de adressen van het
Hoofdbestuur, de noodzakelijke gegevens
over het L.C.O.-apparaat en een over
zicht van de organen van de stichting
voor de Landbouw.
De prijs bedraagt f 1,20. Opgave vóór
10 Oct. a.s. bij Boekhandel Parkstraat.
grafenissen geleid. Er is leed geweest,
waar ik nog met huivering aan terug
denk. Vele malen heb ik aan ziekbedden
gezeten. Maar ook heb ik gedeeld in het
geluk dat er was. Men spreekt wel van
het wondere ambt en dat heb ik ook er
varen. Ik heb tijdens mijn werk op
Texel veel geleerd en veel ontvangen.
Graag was ik langer bij u gebleven, maar
een gemeente is niet verenigd om een
bepaalde dominee, maar om het evange
lie van Gods koninkrijk. Wil mijn opvol
ger zoveel mogelijk steunen! Dit kunt ge
het beste doen door uw bereidheid het
Evangelie te zoeken en te dienen.
Namens de gemeente richtte de heer
Zuidewind woorden van dank tot den
scheidenden leeraar, hetwelk de heer
Joh. Roeper te Oosterend deed, waar ook
Ds Kok aanwezig was.
Met het zingen van Gez. 46: 1, 2 en 3,
werd deze laatste, door Ds. v. d. Veer
geleidde dienst, beëindigd.
DEN HOORN. De Herv. Gemeente te
Den Hoorn mocht op Zondag 29 Sept.
weer een eigen predikant ontvangen in
den persoon van Cad. J. A. v. Boven, uit
Zaandam De vacature heeft dus slechts
zeven weken geduurd, 's Morgens om 10
uur had de bevestiging plaats. Voor deze
dienst was ook vanuit Zaandam warme
belangstelling, wat bleek uit, een 50-tal
vrienden en bekenden, die hiervoor wa
ren overgekomen. Als bevestiger fun
geerde Ds. Schaap uit Purmerland. Deze
sprak naar aanleiding van Openbaringen
12:10 en 11. Deze dag is zeer zeker van
belang voor den nieuwen predikant, de
gemeente en de familie Maar aan de an
dere kant is het vrij onbetekenend te
midden van het wereldgebeuren. Echter
zegt ons de kerkelijke kalender dat van
daag de kerk viert de feestdag van den
Aartsengel Michael en al de engelen. Dat
is belangrijk. Zij voeren de strijd des
geestes tegen de boze machten. Een strijd
die in Christus een overwinning is. De
boze, de aanklager, is zijn recht 'kwijt,
in de hemel Het is van die overwinning,
dat ook de nieuwe predikant mag getui
gen.
Na de predikatie had de bevestiging
plaats volgens formulier en in liturgische
vorm. Daarbij behoorde ook de over
dracht van het gereedschap voor de ere
dienst De handoplegging geschiedde mede
door den consulent.
's Middags om half drie deed Ds J. A.
van Boven zijn intree. Zijn tekst was
Galaten 13 „Genade zij u en vrede van
God den Vader en onzen Heere Jezus
Christus. De groet aan de gemeente wel
bekend en toch vaak ongekend. Het schijnt
dwaasheid om te spreken van genade en
vrede, want het leven en de wereld zijn
vol onvrede en ellende. Maar het gaat
er om, dat wij weten, wat genade en vre
de is. Ze zijn er beide in de vergevende
liefde van Christus. In geloof bezitten wij
hel en elke Zondag wordt het ons ver
zekerd: ééns zullen wij ten volle delen
in deze genade en vrede. Als gemeente
van Christus hebben wij dit geloofsbezit
uit te dragen, niet alleen in woord maar
ook in daad. Na de slotzang richtte Ds. v
Boven zich tot consulent, ringbroeders,
ouders, kerkeraad, kerkvoogdij en ge
meente, dankte voor de vriendelijke ont
vangst en deed een beroep op aller me
dewerking. Hij beloofde met zijn vrouw
al het kerkelijke en semikerkelijke ver
enigingswerk te zullen steunen.
Ouderling Lap sprak namens de ge
meente in hartelijke woorden den prédi
kant toe, dankbaar, dat God het zo ge
leid had. Hij bond de gemeente op hët
hart, voor haar predikant te bidden.
Het kerkkoor onder leiding van den
heer J Visser, zong daarna een bede.
De consulent Ds. v. Reijendam heette den
nieuwen predikant welkom in Ring en
Classis en in het Texelse Theologen con
vent. Al staat de kerk van Den Hoorn
aan de buitenkant, ook bij sommigen in
geestelijke zin, toch is het de taak van
den predikant elke Zondag het Evange
lie van behoud en veiligheid te verkon
digen. Zoals de toren der kerk een baken
is voor de zeelieden. De gemeente zong
daarop den predikant en zijn vrouw toe
Gez. 263:1 en 5.
Hierna dankte Ds. van Boven voor het
gesprokene en ook voor de zang van het
kerkkoor van welks medewerking hij
veel verwachtte.
De kwitanties voor lidmaatschap en
beddengeld voor de hotel- en pension
houders en houders van gemeubileerde
huizen, alsmede voor de eigenaren en be
heerders van kampeerschuren en kam
peerterreinen zijn ter incasso afgegeven
en wij verzoeken de betrokkenen vriende
lijk deze direct bij aanbieding te willen
voldoen.
Hoe eerder er weder geld in kas is des
te sneller kunnen wij weer aan de slag
gaan om het seizoen 1947 voor te berei
den. Aangezien er misschien leden moch
ten zijn, die menen,, dat het V.V V.-werk
overbodig is in de eerstvolgende jaren,
dan gelieven zij met aandacht onder
staand uitknipsel te lezen uit „Handels
belangen" van Woensdag 18 Sept. 1946".
Propaganda blijft geboden en hoe beter
de service is, die de V.V.V. den vreem
deling kan bieden, hoe gemakkelijker hij
er toe zal overgaan om op Texel z'n va-
cantie door te brengen.
De door ons ondernomen ledenwer
vingsactie stelt teleur. Wij hadden ver
wacht. dat minstens ieder Texels huisge
zin voor f 1,als lid of donateur zou toe
treden. Misschien is het laksheid of ver
geetachtigheid? Zoekt de door ons bij de
Texelse Courant ingesloten antwoord
kaart op en laat u alsnog als lid in
schrijven. Een gewoon briefje aan den
Administrateur, Wilhelminalaan 45, Den
Burg is ook voldoende.
Wij rekenen op uw aller medewer
king in uw welbegrepen eigenbelang.
De Administrateur.
VAN MAN TOT MAN.
Do perspectieven voor de hotels,
pensions en restaurants in de
badplaatsen en vacantie-oorden.
De zomer is ten einde en de hotels,
pensions en restaurants, die het moeten
hebben van 3 of 4 maanden druk be
zoek, dat zijn dus de zaken die vacantie-
gangers en touristen gastvrijheid ver
lenen, hebben flink geld verdiend.
Allerlei omstandigheden hebben daar
toe meegewerkt, zij zijn te bekend dan
dat wij ze behoeven te herhalen. De
vraag is maar of deze gunstige toestand
voor de hoteliers enz. nog lang zal duren.
Sommigen van hen zijn optimist, ande
ren volstrekt niet. Optimisme is goed en
wel vooral als levenshouding maar
het is toch verstandiger en veiliger de fei
ten onder de ogen te zien. Men bemerkt,
van die feiten nog weinig, omdat zij tot
dusverre hun schaduwen nog niet voor
uit hebben geworpen, maar wij menen
niet zwartgallig te zijn als wij opperen,
dat de gouden tijd voor de Nederlandse
hoteliers (in de badplaatsen en vacantie-
oorden, wel te verstaan) snel haar einde-
nadert. Sommigen van hen zien dat in,
en er zijn er, dié reeds nu hun zaken
tegen redelijke prijs trachten te verko
pen. Anderen redeneren: och, er zullen
altijd honderdduizenden Nederlandse va-
cantiegangers zijn, die in eigen land blij
ven, omdat zij zich in degroote wereld
centra toch niet. op hun gemak voelen.
Het kan zijn. Maar als de helft van de
Nederlandse vacantiegangers er anders
over denkt, is dat reeds te veel, en komt
men in onze badplaatsen en vacantie-
oorden de voor-oorlogse noodtoestand al
weer aardig nabij.
Wij zijn er tamelijk zeker van, dat
men reeds -in de zomer van 1947 reke
ning zal moeten houden met een geducht
offensief der Belgische concurrenten. In
de beide zomers, die na de bevrijding
zijn verlopen, hebben de Nederlandse on
dernemingen op dit terrein daarvan
geen last gehad, omdat de Belgische toe
standen het hotelwezen in Nederland in
de kaart speelden. De Belgische regering
heeft de enorme fout gemaakt, de hote
liers in de Ardennen, aan de kust en in
de schone steden aan hun lot over te
laten. Zij bepaalde zich tot nu en dan in
vallen te laten doen door controlerende
ambtenaren, en dan werden er een paar
wagons aardappelen en een paar karre-
vrachten vleeswaren in beslag genomen
Dat was een doekje voor het bloeden
voor het publiek De hoteliers en restau
rateurs hadden de schade er binnen een
paar dagen weer uit door maar weer
een schepje op de prijzen te doen.
Men liet hen, behoudens deze „contro
les fantaisit.es", begaan. De hoteliers
moesten hun geplunderde bedrijven weer
opbouwen, zich 1001 dure artikelen op
nieuw aanschaffen en waar er voor hen
geen enkele voorziening was getroffen
alle ingrediënten voor de maaltijden
clandestien kopen De prijzen in alle
centra voor touristen waren derhalve
fantastisch en voor Nederlanders niet te
betalen. Voor Amerikaanse en Engelse
officieren, die dollars en ponden hadden,
wel. Voor vele Belgen ook wel, want
Belgic leefde in een sfeer van inflatie. Na
de oorlog was er in de winkels tegen
normale prijzen weinig of niets te koop,
en de Belgen, toch al geneigd het leven
gemakkelijker op te nemen dan wij, had
den met sparen zulke onaangename er
varingen opgedaan, dat zij daar verder
de brui van gaven. Zij gingen uit en zij
verteerden. Zij betaalden de hoge prijzen
voor maaltijden, consumpties, logies en
uitgaan. Maar de kentering kwam en het
seizoen-1946 was al heel wat slechter dan
dat van 1945 In de winkels kwam met
de dag meer te koop, dik-gcld verdienen
was nog slechts weggelegd voor de zwar
te handelaren, die tenslotte slechts een
klein percentage van de bevolking uit
maken.
Uit Handelsbelangen van Woensdag
18 September 1946.
(Zie ook een volgend nummer
„IN NAAM DER MENSHEID".
Er was reeds voor de aanvang van het
proces te Neurenberg nauwelijks twijfel
aan, dat deze beschuldigden, als leidende
mannen in de Nazi-staat, belast waren
met een morele schuld van afmetingen,
die het voorstellingsvermogen te buiten
gaan. Een hunner zou in de loop van het
proces zelf getuigen, dat duizend jaren
deze schuld niet van Duitsland zullen
kunnen afnemen. OJd hun rekening stond
de oorlog met de tien millioen gevalle
nen. met de ruïnes vanaf het Britse ei
land tot aan de oevers van de Wolga, met
de tot woestenij geworden akkers, met de
(Geven).
Ze stonden tegen een schutting, twee
jongens van ongeveer tien jaar. De
grootste van de twee zette zijn tanden
in een knaap van een appel, terwijl hij
een dito in- zijn andere hand geklemd
hield.
„Geef mij die appel", vroeg de klein
ste, die met begerige ogen naar de lek
kernij zag.
„Nee", brabbelde de ander met volle
mond en schudde ten overvloede nog
eens met zijn hoofd.
„Dan geef ik jou nooit meer van mijn
knikkers, zoals verleden week", bitste de
kleinste.
Inderdaad was het niet aardig van
die jongen, om het verzoek van zijn
vriendje te weigeren, maar. was het
antwoord van den kleinste juist?
Zeker, hij had zijn knikkers gegeven,
maar was dat een reden om er iets voor
terug te verlangen? Valt hierin niet een
fout te ontdekken, die ook bij ons gro
ten zo menigmaal schuilt? Wij geven, ja,
maar met wat doel, zit bij ons geven ook
niet dikwijls de gedachte voor, om er
iets voor terug té ontvangen? Is ons ge
ven altijd een werkelijk offer? We geven
hier en daar aan, mogelijk krijgen we
er nog eens iets voor terug. We steunen
deze of gene partij, allicht worden we
daardoor nog eens op het paard gehol
pen. Ook wordt niet zelden gegeven om
door de mensen gezien te worden en
wordt het geven zodoende een strelen
van eigen ijdelheid.
Maar het geven, het waarachtige ge
ven waarbij de linkerhand niet weet
wat of de rechter doet, zoals ons in de
Bijbel wordt verhaald, komt zo heel zel
den voor.
Het leven kan veel van ons vragen,
geestelijk, financieel, persoonlijk. Laten
we dan geven, niet al morrende, maar
blijmoedig; blind voor wat de uitkomst
ervan zij.
millioenen van huis verdreven berooide
en verweesde mensen, met de graven der
ontelbaren, die zonder dit alles, nog in
vrede en geluk zouden leven. Op hun re
kening stonden dingen, die nog zwaarder
zouden wegen. Dat waren de moorden in
koelen bloede, uit berekening en volgens
plannen tot vernietiging van naties.
Twaalf millioen moorden op mannen,
vrouwen en kinderen, moorden zonder
strijd en z#nder hartstocht, doch fabriek
matig en als een handwerk Tweederden
van alle Joden in Europa verbrand in de
ovens van Auschwitz. Dachau, Treblinka,
Buchenwald, Mauthausen en Maidanek,
een tiende van alle Joegoslaven afge
slacht, een derde van alle Polen dood of
spoorloos verdwenen. Terugkeer tot de'
slavernij in al haar verschijningsvormen
uit duistere eeuwen met het enige ver
schil, dat de omvang alles overtrof wat
de zwartste bladen der geschiedenis ver
meldden Belast met deze schuld zaten 21
mannen in de beklaagdenbank, ontdaan
van hun luister en voor altijd beroofd
van hun macht tot het kwaad. Het was
bijna onwaarschijnlijk, dat het deze man
nen waren, waarvoor heel deze plechtige
entourage en heel dit machtige juridische
apparaat in werking waren gesteld. Met
hen had eert krijgsraad te velde kunnen
afrekenen en hun namen hadden reeds
lang verstorven kunnen zijn tegelijk met
die van de talrijke oorlogsmisdadigers,
die vielen door het korte recht dat sol
daten op het slagveld toepassen. Want
deze beklaagden waren ook aangeklaagd
als gewone moordenaars en niets zou
eenvoudiger geweest zijn, dan de meesten
hunner in een kort en eenvoudig proces
op grond van enkele hunner misdadige
bevelen de hoogste straf op te leggen
Doch dit is niet gebeurd. Het ging
hier in wezen niet4am het lot van een
en twintig mannen, maar om veel hoger
dingen. Het ging om de beveiliging van
de vrede en om de bestraffing van de
misdaad van de oorlog, de centrale mis
daad, waaruit al het andere is voortge
vloeid.
Terwijl de wereld moeizaam worstelde
om uit de chaos van de oorlog een nieu
we orde te vormen, werden in Neuren
berg deze nieuwe wettelijke grondslagen
beproefd. Daarom waren 10 maanden
niei te lang, zij waren nodig om de volle
waarheid vast te stellen en slechts daar
om mocht een vonnis worden gebouwd,
dat niet alleen de toets der geschiedenis
moest kunnen doorstaan, doch ook zelf
geschiedenis moest maken.
Wat in Neurenberg onthuld is over de
achtergronden van het drama van de
tweede wereldoorlog is van zo ontstellen
de aard, dat de wereld dit niet vergeten
mag Temidden van de ontwrichting der
wereldorde, de bestaansstrijd der naties
en de moeizame pogingen tot herstel,
dreigt de herinnering aan het verleden al
te spoedig te vervagen. Wil de droeve
historie van de Nazistaat een vlammende
waarschuwing blijven voor het handha
ven van de beginselen van recht en mo
raal in de samenleving, dan moet de mis
daad, die begaan werd in naam van een
biologische wereldbeschouwing, ons altijd
voor de geest blijven.
Daarom heeft de enige Ned. journalist,
die dit grootste proces der geschiedenis
in zijn geheel heeft bijgewoond, G. A.
Knepflé, correspondent van het A N.P.,
de omvangrijke stof van deze rechtspraak
samengevat in zijn böekwerk ,,In naam
der mensheid", (ruim 300 pagina's; prijs
f 6,90; intekening Boekh Parkstraat).)
Gelukkig degene, die de moed bezit, te
zijn en te doen, niet wat de openbare me
ning, maar wat zijn geweten voorschrijft.
Carmen Sylvia.