NlWJSsf
Nieuwe bonnen
it|
.n fesTELiJK leven I Gemeenteraad besprak wederopbouwplannen uitstekend'geslaagd uitgav:
te 1 Iemand kennen
Gemeenteraad besprak wederopbouwplannen
en woningdistributie
V.
fERDAG 31 JANUARI 1948
61c JAARGANG. No. #188
rEXELSCHE COURANT
I 1 i. .1 1 v.h Fa. LANGEVELD DE ROOIJ
teTemand kennen en woningdistributie den burg ook de tweede Nutsavona Boeirhandei - nr„irir»™ r,m
zaal
Wiïèmand kennen. Dat is niet eenvoudig
maat vereist oplettendheid, luisteren, aan-
elen en begrijpen. Als we van iemand
sten, waar hij woont, wat hij doet enz.
lstrn hóeven we hem nog niet te kennen.
ien3nt echt kennen gaat nog veel dieper,
«.veel innerlijker, eist veel en intens con-
ct. Ken Hem: God Daarvoor is nodig
n oprecht gebedsleven, een steeds weer
kjfcken tot Hem, die als een „Vader'
Stert naar al onze vreugden en al ons
g sd Iemand in iets kennen, dat is ie-
g &d in iets mengen. We kunnen bepaal-
5 «dingen verzwijgen, plannen alleen
Y aken, beslissingen alleen nemen. We
0 innen er ook onze man, onze vrouw, of
g iders in kennen, in betrekken, in ons
ad vragen. Ken Hem in al uwe wegen
eng Hem in alles wat ge doet. Raaö-
i eeg Hem bij al uw plannen en beslissin
gen. Stel u dagelijks voor Hem open in
9Jed, zegt de spreukendichter.
2_En Hij zal uw paden recht maken. Dal
o iïmmers juist wat we wensen! Een
Chte levensweg, glad, zonder strubbe-
0-
0-
1-
11-
2__Sf
j_lgen en tegenslagen. En als ons dan
■k iets niet zint, dan zeggen we: „waar
;bben we dat aan verdiend?" „Is dat
(n God van liefde9"
Laten we dan meteen begrijpen, dat
'odsdienst geen wissel is op een vlot ge-
akkelijk leven. Het is nooit zo, dat ais
maar veel bidt, of trouw naar de kerk
lat, het leven verder vanzelf gaat. Wat
»u de wereld dan ook als bij toverslag
toom zijn. Dat zou al heel gemakkelijk
Sjn Maar zo is het niet. God maakt onze
iden recht, richt ze op zijn doel. Maar
it kan in ons oog soms behoorlijk krom
i bochtig zijn. We zien er soms heel wei-
ig lijn in. Maar we kennen ook Uw doel
J1 zien alles voor een doffe spiegel. God
Beet wat werkelijk op zijn doel afgaat.
J rat recht is, dienen we aan Hem over te
ten. Dat mogen we niet van onze 'oe-
srktheid uit becritiseren. Dat mogen en
«j .oeten we overgeven Als we zeggen:
Biat moeten we overgeven", dan kan dat
ïn woerd zijn van moed. Als het niet is
ïn Gods water over Gods akker laten lo-
Één, maar een overgeven (na worsteling
i gebed) aan Hem, die wolken, lucht en
•inden wijst spoor en loop en baan en
J ie ook wegen kan vinden, waarlangs
§5 w voet kan gaan. En daarom: Ken Hem
li al uwe wegen en Hij zal uw paden
2cht m^ken.
■van 1 tot en niet 14 Februari 1048.
bonkaarten KA, KB, KC 802
51 melk is 4 liter melk
i 5." melk is 7 liter melk
56 vlees is 100 gram vlees
57 vlees is 300 gram vlees
J 58 boter is 250 gr. boter of marg. of
I 200 gvpm vet
i 50 boter is 250 gr. marg. of 200 gr. vet
70 algem. is 1800 gr. brood (geldig t.m.
I 7 Febr. a.s.)
71 algem. is 400 gr. brood of 1 rantsoen
j vermicelli e.d. (geldig t.m. 7 Febr.)
72 algem. is 100 gr. kaas of 125 gram
F korstloze kaas
78 algem. is 125 gram koffie
74 algem. is 50 gram thee
,78 algem. is 500 gr. sinaasappelen (voor
I inlevering)
ijfio reserve is 800 gr. brood (geldig t.m
7 Febr. a.s.)
"'60 reserve is 400 gr. brood (geldig t.m.
I 7 Febr. a.s.)
3jlonkaarten KD, KE 802
>58 melk is 12 liter melk
50. 057 vlees is 100 gram vlees
>58 boter is 250 gr. boter of margarine
2p> of 200 gram vet
ifjBO boter is 125 marg. of 100 gram vet
®0 algem. is 400 gr brood :geldig t.m.
7 Febr. a.s.)
\»7l algem. is 400 gr. brood of 1 rantsoen
e vermicelli e.d. (geldig t.m. 7 Febr.)
r*'»72 algem. is 200 gr. brood (geldig t.m.
'g| 7 Febr. a.s.)
^178 algem. is 1 kg. sinaasappelen (voor-
'gl inlevering)
a[568 reserve is 400 gr. brood (geldig t.m.
I 7 Febr. a.s.)
.565 reserve is 100 gr. kaas of 125 gram
korstloze kaas
bonkaarten MA, MB, MC, MD, MF, MG,
leg MH 802 (bijz. arbeid, a.s. moeders
en zieken)
brood is 800 gram brood
'58 boter is 250 gr. boter of margarine
,gB of 200 gram vet
■Bo2 margarine is 250 gr. margarine of
,1* 200 gram vet
,'1054 kaas is 200 gr. kaas of 250 gram
?1 korstloze kaas
Bol) eieren is 5 eieren
>,1057 melk is 5 liter melk
IC51 vlees is 300 gram vlees
'ij}56 vlees is 200 gram vlees
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
>p Vrijdag 30 Januari 1948 worden ge-
'bruikt, met uitzondering van de bonnen
or melk, waarop eerst op Maandag 2
jebr. a.s. mag worden gekocht.
De bonnen voor sinaasappelen moeten
terlijk op 7 Febr. a.s. bij een detaillist
•in groente en-of fruit worden ingele
verd. Niet aangewezen zijn en
vernietigd kunnen worden de bonnen
122. 123, 623 melk. 130, 131. 132, 137, 63G,
637 reserve, 139, 143, 643 algemeen.
ZON, MAAN EN HOOGWATER.
De zon komt 31 Jan. op om 8,23; onder
om 5,25. Maan: 2 Febr. L.K., 10 Febr. NM.
-Hoog water ter rede van Texel: 31 Jan.
J 1.05 en 1,20. 1 Febr. 1,40 en 2—. 2 Febr.
2.15 en 2,40. 3 Febr. 3,— en 3.30. 4 Febr
4,en 4,40. 5 Febr. 5,15 en 6 Febr.
'6,40 en 7,15.
(Slot).
Verbetering rijwielpaden.
Aan de orde kwam nu het voorstel
tot Verbetering van diverse rijwielpaden.
Gezien ook het grote belang van het
vreemdelingenverkeer, stellen B en W
voor hiertoe over te gaan.
Het gaat hier om de volgende trajec
ten: a. van De Koog langs de Min Ruys-
weg en de Ploegelanderweg naar de Ro-
zendijk; b. van de Duinweg langs de Ro-
zendijk en de Ruige Hoek naar Den
Hoorn; c van Den Hoorn met zijtakken
naar De Mok en hoeve „Zeewijk"; d. langs
hoeve Buitenlust, Laanweg en Duinweg.
Verder een rijwielpad naar strandpaal 9
vanaf Den Hoorn.
De totaalkosten zijn f 12500. Opgemerkt
wordt, dat het herstel van de rijwielpa
den ten Noorden van De Koog zal wor
den uitgevoerd in het kader van de we
deropbouw.
Dhr Westdorp zei, de plannen, om de
paden ten zuiden van De Koog te verbe
teren, goed te Keuren, doch in vergelij
king is de urgentie van de paden ten
Noorden van De Koog nog groter. Men
mag eerst wel een levensverzekering af
sluiten, alvorens dit pad te berijden, zei
spr. Van „Madura" af door de Nolletjes
zijn er hele stukken uit. Spr wilde het
pad dit jaar nog opknappen.
Dhr Bruin wilde eerst het rijwielpad
bij Den Hoorn aanleggen en dan de
straatweg slopen. Dhr Keijser zei, dat
dit laatste niet jang meer zal duren, aan
gezien de Hoornóerweg reeds onderhan
den genomen is. Voorz. wilde overleg ple
gen met de Dertig Polders.
Dhr A. Backer stelde voor paal en perk
te stellen aan het berijden door paarden
op de rijwielpaden, zoals aan De Koog.
Voorz. zei, dat de politie hierop moet toe
zien. Dhr Backer zei, bij de verbete
ring der fietspaden het Schildpad tot
„Brakenstein" gemist te hebben. Dit
zal onder de ogen worden gezien.
Centrale verwarming in het raadhuis.
Na ampere bespreking werd het voor
stel tot aanleg van centrale verwarming
in het raadhuis aangenomen. De kosten
zijn ongeveer f4500. Aan dhr F. v. Heer
waarden zullen deze werkzaamheden wor
den opgedragen. Eveneens werd goedge
keurd een verzoek van het R.K. kerkbe
stuur te Den Burg om beschikbaarstel
ling van bedragen ingevolge de art. 72
e.v. der Lager-ondeiwijswet 1920, we
gens geleden oorlogs- en bezettingsschaae
tot bedragen van f 348,90 en f 914,73,
waaraan de voorwaarde werd verbonden,
dat, indien een zodanige uitspraak zou
vallen, dat de gemeente niet tot vergoe
ding van deze schade verplicht is, de be
schikbaar gestelde bedragen zullen moe
ten worden terugbetaald.
Het voostel om te komen tot beëindi
ging der overeenkomst, met de Rijkswa
terstaat ter zake van de uitvoering van
werken te Oudeschild en het aangaan van
een overeenkomst betreffende het hebben
van een riool achter de havendijk, werd
aangehouden.
De vermakelijkheidsbelasting.
Als gevolg van een circulaire uit Den
Haag, had de raad nog een beslissing te
nemen over de vermakelijkheidsbelas
ting. Het was hier de stok achter de deur,
daar de verordening 1 April in werkmg
UITREIKING
levensmiddelenkaarten 804, textiel-
kaarten 804, schoenenbonnen, aan
vraagformulieren MD 323-17 voor
brandstof fenkaarten.
Op onderstaande data worden bovenge
noemde kaarten uitgereikt.
Aan hen wier stamkaart eindigt op O,
54, 64. 74, 84, of 94 wordt een schoenen
bon uitgereikt, wanneer men nog in 't be
zit is van inlegvelbon 612. Medegebracht
moeten worden de stamkaarten van alle
gezinsleden en de oiAwisselingsbon van
levensmiddelenkaart 802. Deze bon mag
zonder kaart worden aangeboden.
Men wordt verzocht toe te zien dat de
stamkaarten voorzien zijn van een groen
TD zegel, daar anders geen kaarten mo
gen worden afgegeven; dat bij de uitrei
king direct wordt nagegaan of men de
juiste kaarten ontvangen heeft, aangezien
deze later niet mogen worden omgeruild.
Verder wordt men dringend verzocht
op de aangegeven tijd zijn kaarten af te
halen en onderstaande uren uit te knip
pen, daar voortaan alleen de dagen en
niet meer de uren zullen worden gepubli
ceerd.
Te De Cocksdorp in de o.l. school
Eerste dag op Maandag 2 Februari 1948
9-10 alleen zelfverz. De Cocksdorp en
wijk C letters AB. 10-11 alleen zelfverz.
De Cocksdorp en wijk C letters CG. 11-
-12,30 alleen zelfverz. Dc Cocksdorp en
wijk C letters HK. 1-2 alleen zelfverz
De Cocksdorp en wijk C letters LZ.
2-3 geen zelfverz. De Cocksdorp nrs. 1-20
3-4 geen zelfverz. De Cocksdorp nrs. 21
40.
Tweede dag op Dinsdag 3 Februari 1948
9-10 geen zelfverz. De Cocksddrp nrs.
4160. 10-11 geen zelfverz. De Cocksdorp
nrs. 61 en hoger. 11-12 geen zelfverz. wijk
C.
Te Eierland in de o.l. school te Zuid-
Eierland.
Eerste dag op Dinsdag 3 Februari 1948
1,30-3 alleen zelfverz. letters AD
3-4 alleen zelfverz. letters EK.
Tweede dag op Woensdag 4 Febr. 1948
9-10 alleen zelfverz. letters LR. 10-11
alleen zelfverz. letters SV. 11-12,30 al
leen zelfverz. letters WZ. 1-2 geen zelf
verz. nrs. 160. 2-3 geen zelfverz. nrs 61
en hoger. (Publ. no. 7).
moet treden en de fin. bijdrage van het
rijk aan de gemeente er afhankelijk van
wordt gesteld.
Aanvankelijk wilde men 50 pet. hef
fen, doch hier is veel tegenkanting op ge
komen. De percentages zijn nu als volgt:
45 pet. heffing van bioscopen en 35 pet.
als er een journaal of een wetenschappe
lijke film vertoond zal worden. De eis is
gesteld, dat de bioscooptarieven met 12
pet. verlaagd zullen worden. De voorz.
verwachtte wel hier wel een actie tegen
van de zijde der bioscoop-exploitanten.
Dhr A. Backer is van mening, dat het niet
zoveel meer op zal brengen dan bij de
oude regeling. De kleine man zal het ge
lag wel weer moeten betalen Voorz.
zei, dat er van alle andere bijeenkomsten
20 pet. geheven zal worden en van dan
cings 50 pet. Dhr van Herwaarden en
Zijm vragen of het adres niet kan wor
den aangehouden. Voorz. ontlaadde dit
en werd de verordening aldus vastge
steld
Rondvraag.
Dhr Westdorp wees op de desolate toe
stand van de weg van 's-Hertogenbos
naar de noodwoningen, welke stuk gere
den is door auto's. De polder Eierland,
van wie deze weg is, zal hierop gewezen
worden. Dhr Westdorp besprak verder de
toestand van de o.l. school te Oosterend,
waar op zolder les wordt gegeven. Het
licht is slecht, de ventilatie niet goed,
de kachel rookt en het tocht er. Spr.
vroeg hierin verbetering te brengen.
Voorz. antwoordde, dat er een adres is
ingekomen van de ouders. Van een nieuw
lokaal kan geen sprake zijn, daar de
noodgebieden voorgaan. De ventilatie en
de kachel zal naar gekeken worden
Dhr Dros danxte voor de vriendelijke
woorden, tot hem gesproken. Spr. stelde
voor om te proberen dat de examens
voor het behalen van een rijbewijs weer
op Texel zullen worden afgenomen zoals
voorheer. Thans geschiedt dit in Den
Helder, waar het huren van een auto
duur is en als men van Texel met een au
to heengaat, brengt TESO de duurte met
zich mee. Er zijn gevallen, dat het aan
schaffen van een rijbewijs f 1U0 kost.
Voorz. wilde nog wel eens een poging
wagen.
Dhr Backer hield een pleidooi voor een
lantaarn aan de Schilderweg en de ver
lichting te Oudeschild. Voorz. zei, dat
er een lijst is opgemaakt, welke naar ur
gentie wordt afgewerkt. Spr. adviseerde,
dergelijke verzoeken tot de TEM te rich
ten.
Dhr Ktijser wilde de subsidieaanvrage
voor de Oosterenderweg nog bespreken.
Dit geschiedde later in comité.
Afscheid.
Dhr v. Heenngen narr afscheid van de
raad en dankte voor het in hem gestelde
vertiouwen en zeide al zijn best te zullen
doen in zijn nieuwe functie.
Dhr Drijver had het nog over de water
voorziening te Oosterend. Er is een
brandsloot in orde gemaakt, die zomers
droog staat, daar er dan geen aanvoer uit
de tocht is. Een sloot verder was beter
geweest. Verder noemde spr. de slechte
toestand van de Kerkstraat, waar een
benzinetank uit de grond gehaald is.
Zal in voorzien worden.
Dhr Zijm klaagde over kwajongens die
de electr. lampen vernielen. Opper Smit
zal hierop gewezen worden.
Het belang van gezinszorg.
Dhr de Waard bracht de gezinszorg nog
ter sprake. Door de Doopsgez. kerk is hier
destijds 't initiatief toe genomen. Daarna
heeft de Herv. Kerk deze taak aanvaard.
Nu zijn er reeds 2 krachten aangesteld.
Er zijn veel aanvragen. Spr. zei, dat 50
pet. der kosten ten laste van het kerkge
nootschap komen en vroeg of hier geen
taak voor de plaatselijke overheid is te
vervullen. B en W zullen deze zaak be
kijken Hierna sluiting.
THUISKOMST.
Bij hun terugkeer uit de tropen,
Roept heel Holland welkom hier.
't Was één verlangen en één hopen,
De eerste boot lag aan de pier.
Er waren zieken en gewonden,
Toen de kust kwam in 't zicht
Gevoelden zij met de gezonden
Zich gelukkig en verlicht.
Jan Soldaat bracht rust en orde
En mag nu met groot-verlof,
Al was 't, dat men soms ook morde,
Weer naar huis gaan is een bof.
En nu zien we hen straks lopen,
Met een orde op nun jas,
Voor hun dienst daar in de tropen
Dit teken komt dan goed van pas.
Gaan ze om een baantje vragen.
Zegt -"-en chef, 'k zal wel eens zien,
Als ze dan die orde dragen
Is 't hun diploma ook misschien.
Gaan ze in hun buurt oplopen,
Of bij vreemden op bezoek,
Is het hun visitekaartje
Zet men hen niet in een hoek.
Worden als burgers goed ontvangen,
Moet dit een herinnering zijn.
Aan hun plicht van 's landsbelangen,
Dan is dit teken veel te klein.
A. v.L.-B.
OVERNAME NUCHTERE KALVEREN.
De Prov. Voedselcommissaris voor N.-
Holland maakt bekend, dat met ingang
van 26 Jan. 1948 nuchtere kalveren ook
rechtstreeks kunnen worden geleverd
bij het bedrijf van de firma R. Groot te
Hoorn en wel des Maandags en Vrijdags
van 9 tot 12 uur. De overname zal ge
schieden aan het abatoir te Hoorn.
TWEEDE NUTSAVOND
UITSTEKEND GESLAAGD.
DEN BURG. Ook de tweede Nutsavona
is uitstekend geslaagd. Ds. Westmijzt
hield een voordracht over het leven van
Rembrandt.
In zijn openingswoord wees de voorz
er op, dat iiet toch wel een lichtpunt in
de benauwenissen van de na-oorlogse tijd
is, dat de belangstelling voor de Kunst
groeit, en dat bv, het museumbezoek veel
groter is dan voor de oorlog.
Zich hierbij aansluitend en wijzend op
het culturele werk, dat het Nut in ae
ruim anderhalve eeuw van zijn bestaan
in Nederland gedaan heeft, begon spr
uiteen te zetten, hoe op een dag in Sept.
toen de roep van de val van het En
gelse goud door de straten van Amster
dam klonk, toen de bomen langs de
grachten in het Rembrandtieke licht van
de herfstzon hun bladeren lieten vallen
in hem het plan gerijpt was om deze
voordracht samen te stellen.
Rembrandt werd in 1606 bij Leiden
geboren. Al in zijn jeugd in z'n vaders
molen altijd was er wind, altijd was
er werk en altijd draaiden de wieken
tekende en schilderde hij. Het licht dooi
de kieren en spleten in de molen, de
lichtglansen op het vermoeide water van
de Oude Rijn, het licht van een kaars, zo
als hij dat in de gebarsten spiegel op zijn
gelaat zag schijnen, het fascineerde hem.
Hij bezocht de Latijnse school en wera
le ter student aan de Universiteit in Lei
den. Maar toen zijn vader zag, dat de
kunst hem meer trok dan de studie, deed
hij hem bij 'n schilder in de leer. Zeven
jaar bleef hij daar, leerde er wel de lecn-
niek van het vak grondig, maar ontwik
kelde een geheel eigen stijl.
Op 25-jarige leeftijd ging hij naar Am
sterdam, de bloeiende stad aan het IJ,
waar het hart van Holland klopte, waai
de koopwaren en kooplieden uit alle de
len van de wereld samenstroomden.
Daar werd hij een gevierd portret
schilder. Zijn huwelijk met de rijke Sas-
kia van Uylenburgh was gelukkig. Ze be
trokken een mooi huis aan de Breestraat.
waarin hij allerlei kunstschatten verza
melde. Hij ontwikkelede een geweldige
activiteit.
Het leven naast een vulkanische na
tuur als die van Rembrandt ging echter
boven de krachten van Saskia en ze werd
ziek. Juist in die tijd werkte Rembrandt
aan de „Nachtwacht" en terwijl in zijn
atelier het grootse werk ontstond, leefde
in de kamer er naast Saskia haar laatste
dagen.
Na haar dood werd Rembrandt's leven
moeilijker. Z'n werken, zo ongeveer van
compositie en met die vreemde lichtpar
tijen, werden niet meer begrepen en ge
waardeerd
Wat deerden echter Rembrandt de af
keuring van het publiek, de geldzorgen,
de processen van Saskia's nalatenschap,
de schuldeisers. Hij -schilderde, tekende,
etste: landschappen, bijbelse taferelen, 'n
enkel portret met dat wonderlijke licht,
Het huis in de Breestraat moest hij ver
laten, de schuldeisers verkochten zijn
kostbaarheden en meubels.
Hij moest met de tweede vrouw, die
in zijn leven was gekomen, met Hendrik-
je Stoffels en zijn zoon Titus op een zol
derkamertje gaan wonen. Alleen z'n te
kengerei was hem gebleven. Maar het was
genoeg. Vooral de werken uit z'n laatste
jaren bereiken de grootste diepte, getui
gen van z'n leed, maar ook, dat hij in
nerlijk boven alle stoffelijke ellende was
uitgestegen.
Vergeten en verlaten stierf hij 4 Octo
ber 1669.
Op meeslepende wijze, af en toe door-
tinteld van de nuchtere humor van de
geboren Noord-Hollander, schilderde Ds
Westmijze het leven van deze grote Ne
derlander.
Het was een goede avond.
.UITGAVE
v.h. Fa. LANGEVELD DE ROOIJ
Boekhandel - Drukkerij en Bibl.
Den Burg Texel Postbus 11
Telefoonnr. 11 Postgiro 652
Bankrekening- Rotterd Bankver
en Coöp. Boerenleenbank.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Postabonnementen f2,25 p' half j.
Verantw Redacteur: J ZEEMAN,
Emmalaan 92, tel 157 Den Burg.
INDIENEN VAN REKENINGEN.
Ter bespoediging van de afwikkeling
lan rekeningen ten laste van de Ge
meente Texel, verzoeken Burgemeester
en Wethouders de volgende regeling in
acht te nemen.
1. Alle rekeningen dienen In duplo te
worden ingediend.
2. Uit de rekeningen moet duidelijk
blijken ten behoeve van welk object werd
gewerkt ol geleverd.
3. De rekeningen dien tijdig, zo mo
gelijk i :-dere maand, te worden inge
diend.
4. De rekeningen dienen volledig ge
specificeerd te zijn.
Met betrekking tot werkzaamheden
moet het aantal uren en het uurloon wor
den vermeld: bij levering do eenheids
prijs. De rekeningen zijn zegelvrlj.
5. Alle rekeningen over 1947 worden
vóór 15 Februari a.s. ingewacht.
Texel, 31 Januari 1948.
Burgein. en Wethouders voornoemd,
Mr. G. I>. REHORST, Burgemeester.
P. BEEMSTERBOER, Secretaris.
VRIJSTELLING
VAN DE DIENSTPLICHT.
De Burgemeester van Texel maakt be
kend, dat aan IJsbrand Kikkert, wonen
de te Texel, Den Hoorn 1, ingeschreven
voor de dienstplicht, lichting 1948 uil
deze gemeente, met ingang van 3 Maart
194S voor een jaar vrijstelling van dé
dienstplicht wegens persoonlijke onmis
baarheid is verleend.
Tegen deze uitspraak is, ingevolge ar
tikel 21 van de Dienstplichtwet, beroep
mogelijk tot uiterlijk de tiende dag na
de dag, waarop deze uitspraak ter alge
mene kennis is gebracht.
Tot beroep zijn gerechtigd de inge
schrevene, wie de uitspraak geldt, elk
der overige voor dezelfde gemeente en
voor dezelfde lichting ingeschreven per
sonen of de wettelijke vertegenwoordi
ger.
Het verzoekschrift, dat met redenen
omkleed moet zijn, moet hij mij worden
ingediend.
Texel, 28 Januari 1948.
De Burgemeester voornoemd,
Mr. G. D. REHORST.
WAT T.E.S.O. VERVOERDE OVER 1947
Door de N.V. TESO werden over 1947
niet minder dan 342,599, (280,468) perso
nen vervoerd, 58,923 (45,020) rijwielen en
10,625 (11,376) auto's, terwijl dit voor de
Aulobusdienst 453,438 (329,687) passagiers
bedroeg. Tussen haakjes is v^n 1946.
Dit zijn cijfers, die ons wei veel te
zeggen hebben, waarbij wij willen op
merken, dat het drukke seizoen in de af
gelopen zomer hierbij duidelijk naar vo
ren komt. Het is wel opmerkelijk, dat het
aantal vervoerde auto's met 751 is te
ruggelopen.
INDONESIË.
Bevolking en natuur.
Trouwen en kinderen krijgen is de
taak der Indonesische moeder in
veel gedeelten van dat uitgestrekte
gebied. Slaagt ze hierin niet, dan
valt haar geen geluk ten deel. Ze is
dan zeer teleurgesteld en verandert
in een kwaadaardig spook, dat haar
fortuinlijke zusters de moedervreug
de ook niet gunt en er op uit is de
mannen te cmasculeren (ontman
nen), de zwangeren leed te doen.
Heeft er zich pas een noodlottig
sterfgeval voorgedaan, dan zal geen
man het wagen bij donker zonder
zijn echtgenote uit te gaan. Hoort
hij hei naargeestig geluid der pon-
tiansk .(spook) in de toppen der bo
men of merkt hij het, dan verschuilt
hij zich onder de sarong (rok) der
vrouw.
Op allerlei wijze tracht men bij
een sterfgeval te voorkomen, dat de
ongelukkige moeder haar kist ver
laat om zich in een pontianak te
veranderen en weg te vliegen Men
legt bv. eieren onder haar oksels, steekt
dorens of naalden in de handpalmen, vin
gers, tenen, bindt een streng hoofdhaar
vast aan een spijker in de kist, enz.
Toen in 1772 Sultan Sjarif Abdoer
Rachman een woest, zwaar begroeid ei
land (zie tekening) aan de monding van
de Kapoeas (West Borneo) wilde koloni
seren, beschoot hij eerst het zwaar ge
boomte met kanonvuur, zegt de legende,
om de vele pontianaks, die daar volgens
zijn mensen huisden, te verdrijven. Met
een kapmes gewapend sprong hij aan
land om het terrein voor de nieuwe
stichting schoon te kappen, weldra door
de bemanningen der schepen hierin ge
volgd. De nieuwe stad werd Pontianak"
Tekening: J. G. Sinia.
genoemd Thans is de Sultan hoofd van
een deel van het nieuw gestichte rijk,
Waarvan Pontianak de hoofdstad is. Door
goed bestuur brachten de eerste sultans
de stad tot bloei.
In het algemeen was de verhouding der
Maleise vorsten op West-Borneo tot hun
Dajakse onderdanen slecht. Deze werden
op allerlei wijzen uitgezogen. Sultan en
ambtenaren beschikten vrij over hun li
chaam en goed. Gelukkig heeft ons be
stuur hieraan al geruime tijd geleden een
eind gemaakt De in de binnenlanden
wonende Dajaks, de oorspronkelijke be
woners van Borneo, hadden zich zover
teruggetrokken, dat ze niet bereikbaar
waren.
Dr. H. F. TILLEMA.