1 L Schoonmaak Een schipbreuk op Texels Ree Vergadering Witte Kruis Komt er een Badhuis? Ze gingen op stap INDONESIË Haar andere Man —WOENSDAG 14 APRIL 1948 6ie JAARGANG. NO. 6291 fTEXELSCHE COURANT 61e JAARGANG. No. 6209 'eHeeI ons land slaat weer op stelten, "Want de schoonmaak die brak aan. ''Ai de vreugde, al de vrijheid, Vloog gelijk uit huis vandaan. 'JSVader is niel langer baas meer, Moeder voert nu het bevel, '"Wan! de schoonmaak is gekomen En dan weten wij het wel. hl llle deuren, alle jamen, ,"ie lke ganq trekt als een sluis, ,r. walend loop je door je kamers m, Us een kat in een vreemd huis: ar 'ren is zon beetje bijzaak, 'erst de keuken of 't plalond, x J(. En zo zwabbert, dwaalt en bezemt rrouwlief heel de woninq rond. cli eder vuiltje, ieder stofje, t q eder vlekje, elke sm%t, is Vordt qereiniqd of verwijderd, óveral wordt op gelet. spltoog, ammoniak en zoutzuur, ln Mies komt er aan te pas, ie Us de boel maar opgeknapt wordt, )an is moeder in haar sas. n. a, de schoonmaak is gekomen. aa Och, dat het zó ver eens kwam, ?l.Vat men heel deez' rommelwereld V( Oók flink onderhanden nam. Mlet zwendel en corruptie, Mie zwarte zwijnerij, •J Radicaal er uitgebezemd, q Oesnoods met de zweep er bij. cAlle onrecht, alle ontrouw, ]WAlle leugen en bedrog, Mie schijnvrede en vroomheid, 'n zo heel veel dingen nog. lies eens flink onderhanden, 'ot in 't onderste gewelf, ndit is de hoofdzaak, lezer. Dan beqinnen bij ons zelf. jk HUIB DE RIJMELAAR. (Nadruk verboden). door Ad. Blok v.d. Velde. d| Dat de 17e eeuw onze Gouden Eeuw ei was, is voor een zéér belangrijk deel te ii' danken aan de zeelui, die voor de koop- ei lieden de oceanen bevoeren en in hun I voor onze begrippen kleine en gebrekkig ia uitgeruste zeilschepen kostbare ladingen 'i van verre en vreemde werelddelen naar Inns landje brachten. Jaren waren zij vaak van huis, van iedere verbinding met het vaderland verstoken. Het vaar tuig was dan een wereldje op zichzelf ge worden, waarop de commandeur als „schipper naast God" als een ongekroon de vorst regeerde. Slechts zij, die een ijzersterk gestel bezaten, konden bij de talloze ontberingen van de tocht hun ge zondheid volledig bewaren en het was gewoon, als een schip na een verre reis met heel wat minder koppen bemand te- Li> rugkeerdc dan het was uitgezeild. Veelal was voor hen, die monsterden Jt op de oorlogs- of koopvaardijvloot, wei- f nig uitzicht meer op een redelijk be- ;lstaan te land. Ook zij,-die een drang naar p avontuur in zich voelden, in wie 't ver- e' langen leefde naai- verre en vreemde j, landen en orvan droomden daar fortuin •I -te maken, werden naar de zeevaartge- jj trokken. ■I Van het persoonlijk leven van al deze uimensen is weinig meer bekend. Als wij omtrent de juiste toedracht van uiterst eJbelangrijke gebeurtenissen op technisch en cultureel gebied, als bv. de uitvinding van de boekdrukkunst, in het duister tasten, dan valt het niet te verwonderen, dat wij van de tallozen, die met de stroom der gebeurtenissen werden meegevoerd, als individuen niet zo heel veel meer weten. Toch zijn er soms kleine belevenissen, eigenlijk van \Veinig belang, maar die, doordat zij niet alledaags waren, een tj;tijdgenoot toevallig opvielen en door t hein werden opgeschreven, voor ons be waard gebleven. Een bakke-r gaat bijna 300 jaar geleden een dwaze weddenschap aan. een scheepsjongen maakt onbe wust een schipbreuk mee. pit weinige is alles wat wij van deze mensen weten. Een ogenblik zullen zij nu na zoveel ja ren onze belangstelling kunnen hebben, dan verdwijnen zij weer, na in het licht i| geplaatst te zijn, in het duister der histo rie; met hun verder lot blijven wil onbe- Ikend(Wordt vervolgd.) BOUWVERGUNNINGEN. Behoudens goedkeuring v.d. Wederop- Fj houw werden door B. en W. de volgende 1 bouwvergunningen verleend: aan dhr C. Slik te Hilversum tot het |'t verbouwen van een woonhuis alhier; aan dhr P. Hin, te Spang tot het bouwen van een landarbeiderswoning te Spang; aan '- dhr J. C. Bqkker te l>en Hoorn tot het verbouwen van een Woonhuis tot twee ~;j woonhuizen te Den Hoorn; aan dhr J. C. Bah te Den Burg tot 1W bouwen van 1 1 iandarbeiderswoning in J.* P.H.-Polder; 'o aan dhr P. Cornelisse te Den Burg tol het bouwen r an een woon- en winkel- 1 huis aan de Kogerweg; aan dhr M. Boon Azn„ te De Cocksdorp tot het bouwen van 'n woonhuis aldaar; aan de N.V. Ber- tels Oliefabrieken te A'dam tot het bou- wen van een machinébergplaats in de 1 polder Eierland. TEXELSE MARKT. Den Burg, 12 April 1947. Aangevoerd: 29 biggen 156-85; 8 koeien f 600-650. 3 paaiden f 275-450. Voor de levering 69 n. 5 kalveren. De afd. Texel van Het Witte Kruis kwam Vrijdagavond in vergadering bij een. Toen de voorzdhr J. C. Rab tot de opening overging,, waren zoals gewoon lijk het geval is, slechts weinig leden te genwoordig. Van de doktoren waren aanwezig de heren Renout en Schalk wijk. De voorz. riep deze leden een harte lijk woord van welkom toe, in -het bij zonder aan de. oud-voorz., Notaris Mul der. De notulen, voorgelezm door de secr., dhr K. W. Returners, werden ongewij zigd goedgekeurd. Jaarverslag. Uit het jaarverslag kunnen we de vol gende bijzonderheden mededelen. Er werden Moedercursussen gehouden te Den Burg, twee te Oosterend en 1 te De Cocksdorp, met een totaal aantal cur sisten van 112. Het Consultatiebureau hield 11 zittin gen, waarop 1098 consulten werden ver strekt. Van de 270 in 1947 op Texel ge boren baby's werden 209 zuigelingen in geschreven. Tenl behoeve van de zieken verpleging werden door de wijkverpleeg sters in 1947 6088 bezoeken afgelegd in 148 gezinnen. Voor de tbc-bestrijding vonden in 55 gezinnen 412 bezoeken plaats, voor de zuigelingenzorg 852 en voor de sehoolartsendlenst 87 bezoeken. Door de wijkverpleegsters werd ver der assistentie verleend bij de inenting tegen roodvonk, diphtherie en pokken. 10 ligtenten' waren het gehele jaar in ge bruik bij tbc-patiënten. Uit het magazijn werden aan gewone zieken 1189 artikelen uitgereikt en aan tbc-patiënten 16. Onder toezicht van de wijkverpleegsters-huisbezoeksters wer den 48 tbc-patiënten in het gezin ver pleegd. Door bemiddeling van de tbc-be strijding werd aan 2 gezinnen een bete re woning toegewezen, terwijl 1 woning verbeterd kon worden. In het afgelopen jaar traden 92 nieu we leden tot de ver. toe, zodat het aantal leden per 31 Dec. 1947 2350 bedroeg. De afd. had op die datums 20 donateurs. Het verslag eindigde met de wens, dat 1948 een gunstig jaar zou mogen wezen. De voorz. dankte de secr. voor zijn keurig verzorgd verslag. Financieel verslag. De penningm., dhr P. Beemsterboer, bracht het fin. verslag uit. Dit luidde als volgt: Totaal beginsaldo 1 Jan. 1947 f 10876,93 als volgt verdeeld: Witte Kruis f7014,06, Wijkverpleging f 3127,42, tbc-bestrijding f 604,63 en afd. Linnenkast f 130,82. Totaal ontvangsten f 34179,68, waar van Witte Kruis f22986,88, Wijkverple ging f 7471,28. tbc-bestrijding f 3588,92, en afd. Linnenkast f 132,60. Totaal uitgaven f26663,79 waarvan Witte Kruis f 16117.07, Wijkverpleging f6375,31 en tbc-bestijding f4171,41. Totaal eindsaldo f 8098,38, waarvan Witte Kruis f 6869,81. Wijkverpleging f 1095,97 en Linnenkast f 132,60. Het na delig saldo van de t.b.c.-bestijding be droeg f 582,49. De fin. achteruitgang in 1947 was to taal f3361,04, waarvan voor het Witte Kruis f 144,25, wijkverpleging f2031,45. Tbc-bestrijding f 1187,12 en afd. Linnen kast f 1,78. Ook de penningm. had enkele woorden van dank in ontvangst te nemen. Voorz. noemde het wel wat teleurstellend, dat het fin. resultaat een tekort, aangaf van f3361,04. Niettemin hoopte spr. dit jaar op een sluitende begroting. Volgens een igekomen accountantsrapport waren de boeken en bescheiden van de penningm. nagezien en in orde bevonden. Mededelingen en ingekomen stukken. Medegedeeld werd dat op een oproep voor een nieuwe wijkvei pleegster slechts één sollicitant geschreven had. Met deze zal binnenkort een bespreking plaats vinden en men hoopte, dan spoedig in de bestaande vacature te kunnen voor zien. 20 April a.s. zal er in Amsterdam een algem. vergadering worden gehouden, waar het punt collectieve pensionnering voor de wijkverpleegsters aan de orde komt. Voor deze afd. betekent dit een premiebetaling van plm. f 5000. een zeer hoog bedrag, waar het bestuur niet zonder meer mee accoord gaat. Het is ge bleken, dat een Individuele verzekering belangrijk goedkoper ls. Door enkele leden werden nadere in lichtingen gevraagd over déze zaak en de mening was wel, dat betreffende deze (Historisch). Twee kleine jongens, beiden 3 jaar, wonende in een onzer dorpen, waren on opgemerkt in de bus van De Cocksdorp gestapt. Hoe of ze in de bus gekomen zijn is nog een raadsel, maar ze reden mee. Om 5 uur is bij hen thuis de tijd om pap te eten en dan naar bed. ■naar de dag waarop bovengenoemde ge beurtenis plaats vond, waren ze om" 7 uur nog niet thuis. Vader, moedor en de verdere familie verkeerden ui doods angst en zij gingen op zoek, overal waar maar enigszins vermoed werd, dat de knaapjes konden zijn. De politie en vele anderen kwamen er bij te pas. maar in het dorp waar ze woonden, waren ze ner gens te vinden. Ondertussen wandelden de jochies in De Cocksdorp. Geld om te logeren in Hotel „De Hoop" hadden ze niet, dus kwam het zo af. dat ze opgepikt werden door de politie. Na zwaar aan de tand le zijn gevoeld, zeiden ze Jan en Aldn te heten. Zoek het maar uit! Juist op het tijdstip, dat ze achter slot en grendel gezet zouden worden, kwam er een seintje van Den Burg of er soms in het hoge Noorden van ons eiland twee „verdachte" jongens gesignaleerd wa ren, een zekere Jan en Aldo. Oké. dat was in orde. Heel gauw kwam er een taxi, die de beide verloren gewaanden in record tijd naar huis bracht, zodat ze hij hun moeder thuis gekomen ift een om mezien onder de wol lagen. Ze konden geèn pap meer zeggen. De wereld kan weer gerust zijn en de knaapjes dromen alweer over een volgende reis. GREPEN UIT'T RADIOPROGRAMMA Hoorspelen; Wo. 21,15 "Engelandspiel (I) Vr. 21,45 Absalom Klassieke muziek; Wo. 9,35 Vioole., Prokofieff (II) Wo. 14,15 Willem Andriessen, piano (1) Wo. 20,15 Vioolc., Beethoven door Her man Krebbers (II) Wo. '21,30 „Pastorale", Beethoven (II) Vr. 20,05 Benjamin Britten, piano (I) Populair genre; Do. 20,15 Lehar concert (I) Vr. 17,15 Orkest Marek Weber (II) materie nog wel heel wat woerden ge wisseld zullen worden. Plannen tot het stichten van een badhuis. De voorz. deelde mede, dat het bestuur gemeend heeft plannen te moeten uit werken tot het stichten van een badhuis achter het Witte Kruisgebouw. Dpor T. E.S.O. is hiervoor f5000,beschik baar gesteld. De kosten zijn op f 60,000 geraamd. Dit voorstel werd met belangstelling door de vergadering ontvangen al be greep men wel, dat er nog heel wat moest gebeuren, alvorens deze plannen' werkelijkheid zullen worden. Gedacht werd aan een verloting of een obligatie lening om de nodige gelden binnen te krijgen. In plaatsen waar reeds badhui zen bestaan zal een exploitatierekening worden opgevraagd. T.z.t. zullen hier over nadere bijzonderheden volgen. Er was reeds een tekening voor het gebouw gemaakt door dhr Veldstra. Dhr Keijser, De Waal zou wel „een balletje willen opgooien voor de houw van een Tehuis voor ouden van dagen. vVoorz. antwoordde, dit dit niet op de weg ligt van het Witte Kruis, al was spr het er volkomen mee eens, dat dit een belangrijk ding is. Nadat de penningm. nog een medede ling deed over de nieuwe klasse-indeling voor contributieheffing, ging de voorz. tot sluiting over met een woord van dank voor de aangename en zakelijke besprekingen. Z. BEVOLKING EN NATUUR. Beren zijn zwaar gebouwde dieren van ongelofelijke lichaamskracht! Ze zijn gewapend met een stel tanden en klau wen, waarop een flinke koningstijger ja loers zou zijn! In heel Sumatra is de be volking meer bevreesd voor beren dan voor tijgers, omdat ze zo agressief zijn. In tegenstelling met tijgerd en wilde var kens, bestaat er geen reden voor ze om dorpen binnen te vallen ën daar suiker- rietaanplantingen en vruchtbomen te plunderen. In de „doerian"tijd wemelt het in het binnenland van Sumatra van wilde var kens en beren. Een sterke zeewind op de kust doet de „geur" dier sterk riekende vruchten (volgens velen een onaangena me!) tot diep in het binnenland door dringen. Die geur lokt genoemde dieren. De bevolking heeft er zich dan ook naar toe begeven met, het doel van de afge vallen vruchten te smullen. Ze woont dan in tijdelijke hutjes en moet zeer op haar hoede zijn om ongelukken met beren te voorkomen. v In die tijd is de kust min of meer van varkens ontvolkt. De tijgers, zeer ver lekkerd op een verse varkensbout, vin den nu geen voldoende voedsel, waarom ze zich dichter in dé bewoonde wereld durven wagen om hun honger te stillen aan het vee van de bevolking. (Als curiositeit merk ik op, dat er in „Korintje", een deel van Sumatra, sui kerriet wordt verbouwd, dat 10 en meer meter hoog wordt! Een reusachtige leng te.) In het algemeen gesproken is voor de Maleier de beer oen der minst bekende roofdieren. Dat komt, omdat hij zich al leen 's nachts in de klapper- en suiker- rietaanplantingen der bevolking waagt. Zijn schijnbaar tweebenig spoor werkt verwarrend. Het prikkelt de fantasie, zo dat die sporen vaak gehouden worden' voor die van mensen. (Zie artikel over de „orang pèn dék", (orang is mens, pèn dék is kort). Hij is zeer verlekkerd op honing, zo dat zijn geliefde sport is het uithalen van de bijennesten, .heel hoog in de bomen. Op klimmen is hij met zijn sterke klau wen uitstekend ingericht. Hij verorbert een bijennest (ruim 1 meter lang en plm. <T,5 meter hoog) met raat en al. Het schijnt dat de was de laxerende werking der honing beteugelt. Een beer is reus achtig sterk! Een klapperboom van eni ge meters hoogte, scheurt hij met het grootste gemak uit elkaar, om er het palmiet uit te krabben, (paimiet of „palmkool" is het jongste groeipunt van de stam, gevormd door heel sappige bla deren). In één nacht kan hij ettelijke palmen de baa3 worden, zodat hij voor klapperaanplanlingen soms werkelijk 'u ramp vormt. Pogingen om hem in strik ken of klemmen te vangen, vergif te leg gen, hebben weinig resultaat, omdat het dier té slim is. Een suikerriettuin is een paradijs voor hem. Het is ongelofelijk in hoe korte tijd een echtpaar een riet- tuin leeggezogen heeft. Bij dat werk gaat het lustig toe. Maar het is dan bijna niet mogelijk, Me dieren te benaderen. Neus en oren staan op hun post. En die orga nen zijn uiterst gevoelig! Een beer in de aanval, hoog op zijn achterpoten, ongeveer l'/a meter hoog, is wat anders dan een lief huisbeertjel En als hij in die toestand het geluk mag smaken bij de verdediging van echt genote of kroost, de vijand in zijn oer sterke poten in de armen te sluiten, dan helpt zelfs een repeteer-geweer niet meer! Een suikerbeertje mag in zijn prille jeugd ongevaarlijk zijn, maar pas op als het volwassen is! Het is merkwaardig hoe gauw een weduwe of weduwnaar beer een nieuwe levensgezel(in) ontdekt! Toen van een paar het mannetje, dat bezig was van een „papajaboom" de rij pe vruchten" voor mevrouw naar beneden te gooien, een dodelijk schot ontving, ging ze er dadelijk op uit een andere slaaf te zoeken. Na een week kwamen ze „getweeën" op Jiet bekende terrein te- ïug. Kort daarop viel ook de nieuwe echtgenoot. Maar geen nood! Mevrouw had a) dadelijk een ander in haar netten verstrikt! Ook ceze werd het slachtoffer van zijn gedienstigheid in de boom te klimmen om vruchten te plukken voor zijn wijfje, dat beneden wachtte en zich niet bloot gaf. Toen bleef mevrouw een tijdje alleen en moest zelf klimmen en zich bloot geven. Dat werd haar noodlot. Ze schoot er het hachje bij in! Bloemendaal. Dr. H. F. TILLEMA. Tekening J. G. Sinia. Beren huizen in zwaar oerwoud. (Oerwoud is zeer wisselend van uiterlijk, afhankelijk van begroeiing, hoogteligging, regenval, bodem, e.d.) UITGAVE v.h Fa LANGEVgLD DE ROOIJ Boekhandel - Drukkerij en Bibl. Den Burg Texel Postbus 11 Tèlefoonnr. 11 postgiro 652 Bankrekening: Rotterd Bankver en Coöp. Boerenleenbank. Verschijnt Woensdags en Zaterdags Postabonnementen f 2,25 p half Verantw. Redacteur: J ZEEMAN, Emmalaan 92, tel 157 Den Burg. FAILLISSEMENT PLATENKAMP. Burgemeester en-Wethouders van Texel vestigen er de aandacht van belangheb benden op, dat de verificatievergadering in het faillissement van het Bouwbedrijf Platenkamp zal worden gehouden op 7 Juni a.s., des namiddags 2,15 uur in het Gerechtsgebouw te Breda. Texel, 9 April 1948. Burgem. en Wethouders voornoemd. Mr. G. D. REHORST, Burgemeester. P. BEEMSTERBOER, Secretarie. VRIJSTELLING VAN DE DIENSTPLICHT. De Burgemeester van Texel maakt be. Icend, dat aan Adriaan Gerrit Boerhorst, wonende te Texel, B 92 en ingeschreve ne voor de dienstplicht, lichting 1945 uit deze gemeente, met ingang van 4 April 1948 krachtens artikel 17 der Dienst plichtwet voorgoed vrijstelling van de dienst wegens persoonlijke onmisbaar heid is verleend. Tegen "deze uitspraak is, ingevolge ar tikel 21 van bovengenoemde wet, beroep mogelijk tot uiterlijk de tiende dag na de dag, waarop deze uitspraak ter alge mene kennis is gebracht, Tot beroep zijn gerechtigd de inge schrevene, wie de uitspraak geldt, ellf der overige voor dezelfde gemeente en voor dezelfde lichting ingeschreven per sonen of de wettelijke vertegenwoordi ger. Het verzoekschrift, dat met redenen omkleed moet zijn, moet bij mij worden ingediend. Texel, 8 April 1948. De Burgemeester voornoemd, - Mr. G. D. REHORST. OVERBRUGGINGSUJTKERLNGEN. In de maand Maart 1948 bedroeg het totaal aantal uitkeringen ingevolge de overbruggingsregeling 603, waarmede een bedrag was gemoeid van f 2680,—, Ingevolge de sociale bijstandsregeling waren er 4'/ï weekuitkeringen tezamen tot een bedrag van f 78. Op 8 en 9 April gaf de combinatie Spurtver. „De Zwaluw" en Toneelver. „Vriendenkring" het toneelstuk „Haar andere man", met het doel hun fin. posi tie enigszins op peil te houden. De eerste avond was de zaal van „Loodsmanswel varen" gedeeltelijk gevuld, doch de 2e avond was alles goed bezet. Laten we eerlijk zeggen1; „de nietko- mers hebben een avond van echt ge zonde humor gemist". Hartelijk en spon taan is er gelachen en dit is nu niet een toneelspel met goedkope effecten, neen, het is een moeilijk speelstuk, dat veel studie vereist en van elke speler 100 pet. uitbeeldingsvermogen verlangt, Wij menen dan ook, dat, uitgezonderd i nlge zw akke momenten, men hier uitste kend in is geslaagd. In de eerste plaats moeten wij in dit verband noemen mw. J. Beumkes-de Radder en de heer G Kiljan. Zowel mw. Beumkes-de Raddei als Mary, de' echtgenote van Harvey Marshall (dhr G. Kiljan), gaven zeer be schaafd spel en hun mimiek en uitspraak waren uitermate verzorgd. Ook deed mej. I. de Wit als Stella de dienstbode door haar heerlijk vlotte spel en haar rake uitvallen do zaal daveren van hel 'achen. Mej. Willy Duinker en J. Bak ker vielen op door hun lieve vlotte spel ■■n bovenal door haar keurige uitspraak va.1 onze mooie Hollandse taal, hier speelden werkelijk dames van stan ding" en dat valt wel eens niet mee voor onze „Hoornder stienepikkers". De hp.-*" T. Zwanenburg, als Dr. Gerard Njlen, de heer Pool (oom Elmer), dhr L. Goën" ga als brigadier van politie, hebben er ook het hunne toe bijgedragen om deze avond lot een succes te maken. Rest ons nog Sirnpy de linke jongen, uitgebeeld door dhr Tom de Leeuw, dit was weer af", al was het dan ook een kleine rol, wat volgens ons jammer wag, gaarne hadden wij hem w at langer op de plan ken gezien. De grime konden we niet be wonderen, aangezien geen rekening was gehouden met het lage toneel en de korte afstand tussen publiek en toneel. Een aardige attractie was het verko pen van papieren mutsen, door onze kleutertjes van de bewaarschool ge maakt, verkocht voor 25 ct. per stuk. te* - w ijl de gelden' ten goede kwamen aan de kleuters. Wij konden door de keurige al- werking van de mutsen constateren, dat de leidster, mej. Huisman liet werk met liefde en toewijding doet, hetgeen voor onze kleuters in hun verdere leven van het allergrootste belang is. - Een gezellig bal besloot deze in alle opzichten goedgeslaagde avonden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1948 | | pagina 1