h Wu wi r Voor Veilig Verkeer De Mannen van de Post concerteerden in het Park Voor de Boeren en Landbouwers is de pachtovereenkomst de grondslag van 't bestaan Last van zenuwen INDONESIË WOENSDAG 14 JULI 1918 61e JAARGANG. No. 6235 TEXELSCHE COURANT HET CONCERT VAN DE ACCORDEONVER. „AALSMEER" VOOR DE STICHTING 1940-1945. Zoals ook door middel van raambiljet ten wordt aangekondigd, hoopt de Ac- cordeonver. „Aalsmeer" a.s. Zaterdag avond een concert te geven voor de Stichting 1940-1945. Alle Texelaars wor den opgeroepen deze avond vrij te hou den en te gaan luisteren naar deze mooie muziek. De netto-opbrengst is bestemd voor de Stichting, dus voor een goed doel, dat ons aller sympathie heeft, zo dat wij deze oproep gaarne ondersteu nen. Texel is de eerste plaats waar deze vereniging optreedt, in het door haar georganiseerde tournee voor de Stich ting 1949-1945. SCHOOL MET DE BIJBEL. OOSTEREND. In de vacature, ont staan door bet vertrek van dhr .1. Sellies naar Hoek van Holland, werd aan de School met de Bijbel alhier henoemu mej. W. J. Verhoeff, van Amstelveen. Van de 251 scholieren hchaatden 207 het diploma. In totaal hebben 251 scholleren deel genomen aan het vorige week gehouden examen van liet verbond verenigingen voor veilig verkeer. Hiervan behaalden 207 h.et diploma, zodat er 14 werden af gewezen. Vrijdagmorgen startten de leerlingen van de hoogste klassen der lagere scho len op Texel. Een en ander bracht weer een gezellige drukte met zich mee. Het uitreiken dei diploma's. Vrijdagmiddag 5 uur vond de uitrei king der diploma's plaats in de grote zaal van „De Oranjeboom", welke geheel gevuld was met de jeugdige deelnemers (sters) aan dit verkeersexamen. De lieer Edzes, van de Verkeerspoli tie uit Alkmaar, onder wiens leiding het examen werd afgelegd, zei, dat de jon gens en meisjes, die niet slaagden, hier door de moed niet moesten laten zakken en het volgend jaar nog maar eens moesten proberen het diploma te beha len. Behalve enkele fouten, zijn de re sultaten goed te noemen. Spr. bracht 'n compliment aan Dieuvvie Veeger uit Den Hoorn, die alle verkeersborden precies wist te zeggen en verder aan Tiny Ellen uit M.-Eierland 'en J. M. Vonk te Den Burg, die beiden zonder fouten bet exa men aflegden. Burgemeester Rehorst, die ook aan wezig was, zei, dat hij gaarne aan het verzoek voldeed om de diploma's uit te reiken. Spr. noemde het een mooi iets, dat het verkeersexamen op Texel is af genomen en dankte in liet bijzonder dhr Edzes, door wiens initiatief dit onder wijs gestimuleerd en geregeld wérd. Verder was spr. vol waardering over 't- onderwijzend personeel en de commis sie, welke dhr Edzes terzijde heeft ge staan. 251 candidalen voor dit examen is heel wat en het getal 44 der niet ge slaagden zegt ons, dat het niet een of an der grapje was. "207 jongens en meisjes krijgen het diploma, 44 hebhen 'n goed kope les ontvangen en krijgen volop ge legenheid het examen nog eens over te doen. Dit is niet erg, maar het kan ook zo zijn dat iemand een gevoelige les krijgt als gevolg van een verkeersonge luk. Uit persoonlijke ervaringen vertel de spr., hoe sommige mensen ernstige verkeersfouten maken, iets wat met ve le voorbeelden is aan te vullen. Wees oplettend. Wees toch altijd in liet verkeer oplet tend, zei spr., daar één ogenblik van on bedachtzaamheid maakt dat men jaren schreit. Spr. reikte hierna onder applaus het diploma uit, aan Tiny Ellen, die geen enkele fout. maakte. Daar J. M. Vonk verhinderd was aanwezig te zijn. werd hem het diploma nagezonden. De andere diploma's werden vervol gens door dhr Edzes in schoolver band overhandigd, die de geslaagden fe liciteerde met het behaalde succes. „Jul lie moeten \nu niet denken en zeg gen: ik kan nu wel raak rijden." aldus dhr Edzes. Wees een voorbeeld voor an dere weggebruikers, niet alleen voor je medescholieren, maar ook voor andere mensen. Wees zuinig op dit diploma, want als ik jullie tegenkom en je maakt een fout, dan wordt het diploma onher roepelijk ingetrokken en laat ik jullie naar Alkmaar komen. Dank aan het gem. bestuur. Spr. dankte de burgemeester en het gem. bestuur voor de ondervonden me dewerking. alsmede de examencommis sie voor de verleende assistentie en voorts zijn collega opperwachtmeester Smit en diens manschappen voor hun controle op de posten. Hiermede was aan dit voor .Texel ge houden verkeersexamen een einde geko men. We gelov en wel. dat hel bij deze eer ste keer niet zal blijven en deze proeven door meerdere gevolgd zullen worden daar hier v. d. scholen 'n mooie taak te vervullen is. En w ie weet, is 't ook nog eens mogelijk, dat ouderen eenzelfde examen afleggen, daar ook zij te maken hebben met een veilig verkeer. Z, TEXELSE MARKT. Den Burg, 12 Juli 1948. Aangevoerd: 3RD lammeren f24-f35; 80 schapen f45- f 65; 2 koeien f 450-f 600; 66 higgen f 40- f 60. Voor de levering: 9 n. kalveren, 3 koeien, 1 graskalf. I)e Mannen van de Post, leden van de Postharmonie uit Alkmaar en het Pos taal Mannenkoor te Haarlem hebben met bun vrouwen Zondag een bezoek aan Texel gebracht, en Ihj die gelegen heid 's avonds een concert in het Park gegeven, waar meer dan 1090 belang stellenden aanwezig waren. Zondagmorgen zijn ze vanaf Oude- schild, met muziek voorop, komen lopen naar Den Burg, waar achtereenvolgens een serenade werd gebracht aan dhr J. J. v.d. Vlies, dir. der N.V. Teso, aan dhr W. H. Lap, de onvermoeide voorz. van de VVV „Texel" die deze dag juist zijn 70e verjaardag vierde en aan dhr Abma, dir. van het postkantoor Den Burg. Be grijpelijkerwijze bracht een en ander veel volk op de been. Vervolgens werd in touringcars van de Teso gereden naar het kamphuis „de Pelikaan", waar de koffie werd ge bruikt. Hierop volgde een duin- en strandwandeling naar De Koog, van waar het gezelschap in de loop van de middag weer naar Den Burg werd ge bracht. In „De Oranjeboom" werd ecu lunch gebruikt. Het ging er hier gezellig toe en we vernamen dan ook, dat er deze dag volop genoten is van wat er op het ei land te zien is, dank zij ook het feil, dat liet weer zich op de dag nogal \an de goede kant liet zien. Het Concert. Voordat begonnen werd niet het con cert, volgde na opstelling in het Park, een muzikale rondgang door Den Burg, waarbij vele honderden zich aansloten, zodat het niet te verwonderen was, dat daarna vele belangstellenden (ea. 1000 personen), dit niet alledaagse muziek evenement wilden bijwonen. De Postharmonie, o.l.v. dhr C. Ander son, opende met liet Volkslied, gevolgd door Texels Jubellied, dat gezamenlijk werd uitgevoerd met het Postaal Man nenkoor. Machtig klonken deze nrs. door het oude Park. Het Mannenkoor, dir. dhr P. N. Ger mus, zong verder nog „Haec Dies",, van N. Hogerwerf en „Oogst" van G. H. Boedijn, heiden prachtnummers. De Postharmonie bracht voor de pau ze nog drie mooie nrs, nl. „Vrolijke Dauwtrappers", mars van P. Bisselink, de ouverture Bella Bianca" (wel bekend van Texels Fanfare) en de populaire ou- v ertnre „De ogelkoopman". Er werd volop genolen van deze kostelijke mu ziek. Na de pauze speelde het korps „Fan tasie Ballet" v. L. Montagne en de „Eri ca-mars" v. Alb. Ivappert, eveneens een paar nrs., die met alle aandacht beluis terd werden. Orkest en mannenkoor voerden gezamenlijk de „Fantasie over motieven v. Faust" uit 'n bijzonder mooie weergave, waarbij we willen opmerken, dat de muziek zo werd gespeeld, dat de stemmen van het uit 130 leden bestaande mannenkoor, heel goed dominieerden. Dit nr. werd gevolgd door Texels Jubel lied, dat dus tweemaal werd vertolkt. Tot slot drie echt Nederlandse nrs. van liet mannenkoor: „De Kuiper", „Hollands Liedje" en „Piet Hein", liede ren, die er zich wel bij uitstek goed voor lenen om door een mannenkoor te wor den gezongen. Na ieder nr. werd er luid geapplau- diseerd. Aan het einde werden weder zijds woorden van dank gesproken waarbij namens beide verenigingen werd gezegd, dat men gaarne nog eens op Texel wilde terugkomen. We kunnen de VVV zeker dankbaar zijn, dat het initiatief tot het geven van dit buitengewoon mooie concert genomen werd en het is ongetwijfeld aller wens, dat de mannen van de post nog eens op Texel zullen optreden, want zoiets „smaakt naar meer". Z. FOTO VAN DF. WEEK. Het vlas heeft door de koude Junimaand en de vele regens zwaar geleden. Niet alleen in ons land, doch ook in Vlaanderen. Toch heeft men nog goede hoon op een redelijke oogst die binnenkort weer in vol bedrijf zal zijn. Voor veel boeren en landbouwers is de pachtovereenkomst de grondslag van hel bestaan. Voor hen staat en valt de broodwinning met de gelegenheid tot pachten. Daarbij vormt het bedrag dat voor pacht moei worden betaald, een factor van bet°kenis in de economie van liet bedrijf, Op liet gebied van de panhtvoorw aar den zijn zoals bij alles wat met prij zen in verband staat - misbruiken niet uitgebleven. Het „Pachtbesluit" zegt: het is verbo den niet een paehtverhouding enig on geoorloofd voordeel te bedingen of aan te nemen. Do beoordeling van een pachtovereen komst is aan de „Grondkamer" voorbe houden. Zij hecht haar goedkeuring slechts aan die pachtovereenkomsten, welke de algemene belangen van de landbouw niet schaden, waarbij een be hoorlijke exploitatie van liet gepachte is te verwachten en welke een redelijke winst voor de pachters waarborgen. De bestlijding van misbruiken op het gebied van de pachten is in handen van de prijsheheersing. Wanneer te hoge be dragen worden geëist, heigeen veelal bij mondelinge overeenkomst gebeurt, kan bij ontdekking proces-verbaal en veroordeling door de tuchtrechter voor de prijzen volgen. Deze prijsopdrijving kan plaats heb hen np allerlei manieren. Ook al is een geldige overeenkomst met goedkeuring van de Grondkamer gesloten, kan hier aan een „zwart" karakter worden gege ven, hv. door het eisen van sleutelgeld bij de aanvaarding van de pacht, door levering van granen of andere produc ten zoals eieren, vlees of melk naast en boven de geoorloofde pachtprijs, door onbetaalde of onderbetaalde arbeidspres taties; ook door het aangaan van inseha- ringsovereenkomsten w aarop geen goed keuring wordt gevraagd en door het niet znaiklaar opleveren van als zaaiklaar verpacht land. Al deze en veel andere overtredingen komen hierin overeen, dat een prestatie wordt verlangd, welke uit gaat boven een geoorloofde prachtprijs. Wie wat meer weet van de dikwijls uiterst gevoelige dorpsverhoudingen, be grijpt, hoe een pachter ertoe komen kan, meer te betalen dan recht Ls en niette min te zwijgen. Intussen brengt deze houding de pach ter in een moeilijk parket; de prijzen, welke hij maken mag voor zijn produc ten, staan in nauw verband tot de ge oorloofde pachtbedragen. Worden deze laatste overschreden, dan kan dit niet op de verkoopprijs der producten wor den verhaald en komt de bedrijfs-renta- biliteit in het gedrang. Hiermede is niet gezegd, dat niet ook de grondeigenaren in een moeilijke po sitie gekomen zijn, speciaal de kleinere, die van de pacht moeten ieven. Tegen over de gestegen lasten, zoals voor het onderhoud van bedrijfsgebouwen, voor grond, en waterschapsbelasting e. d. staan veelal slechts geringe verhogin gen van de toegestane pachtbedragen van 1939, variërend van 10 pet. op de armste tot 30 pet. op de beste gronden, Doch tenslotte moeten ook de eigenaren hun deel van de algemene verarming dragen en kan niet worden toegestaan, dat één schakel in de keten van prijzen overmatig belast wordt. Bovendien rest de eigenaar altijd het recht, om de drie jaar herziening van de pachtprijs aan te vragen. Enige recente tuchtrechteruitspraken brachten voor overschrijders van de pachtprijzen gevoelige boeten mee. De controle in de bouwlandstreken vindt vooruitgang, evenals die in de weidestre ken en in het tuinbouwgebied. Pachtovereenkomsten moeten schrif telijk worden aangegaan en door de Grondkamer worden goedgekeurd. Ie dere inbreuk hierop vormt een overtre ding. Geen pachter is verplicht de pachtsom te betalen, zolang de overeen komst niet schriftelijk is aangegaan; het ontvangen van pacht zonder dat een schriftelijke pachtovereenkomst bestaat, is strafbaar. Niettemin worden veel pachtovereenkomsten buiten de Grond kamer om gesloten. Het ontdekken van misstanden op vrij grote schaal inzake de pachten, bracht de Controledienst van het Directoraat- Generaal van de Prijzen ïvds in ver scheidene gevallen tot ingrijpen en heeft aanleiding gegeven tot verscherpte con trole op dit gebied. 15 TEXELSE MILITAIREN komen voor op de passagierslijst van het Troepentransportschip „Indrapoera". Aan ons bureau ligt ter inzage de pas sagiersschip van het troepentranssport- schip „Indrapoera", dat '21 Juni 1.1. uit iandjong Priok is vertrokken en ver moedelijk 22 Juli a.s. te R'dam zal aan komen. Op deze lijst komen de namen van de volgende T exelse militairen voor: Sold. O. Agtcr, Weverstr. 2, Den Burg Scrgl. 14. Biesboer, Iloekstr. 7, 'ö'cnd Sold. 1, J. P. B. Bonnet, Witte Knus- laan 3, Den Burg Sold. P. M. v.d. Brink, Weststr. 27, «os terend Sold. 1, A. Dros, Bosweg 11, Oosterend Sold. D. Hooyberg, Postweg C 35, De Oocksdorp Sold. 1, L. Th. de Kindt, C 50a, De Oocksdorp Sold. 1, G. lloorda, C 72, De Oocksdorp Korp. K. Trap, 't Noorden O 141 Korp. G. Vlaming, Oost 118 Sergt. J. Vlaming, O 61, lie Oocksdorp Sergt. J. 11 .v.d. Vliet. Haïfcrlcriveg 4, Den Burg Korp. D. Zuldewlnd, Haven 37, Oude- sclilld Sold. M. v. Heerwaaiden, Postweg F 89, Midden-Eitrland Korp. J. Witte, Gertitsland K 91 OONCERT MUZIEKVERENIGING „EXCELSIOR" EN DE R.K. GEM. ZANGVER. „CON AMORE'. Ondanks liet minder gunstige weer, bestond er een vrij goede belangstelling voor het concert, dat Vrijdagavond in 't Park werd gegeven door de Chr. Mu- ziekver. „Excelsior", dir. C. Bremer en de R.K. gem. Zangver. „Con Amore", o l.v. dill- R. Boom. „Excelsior" nam het eerste deel van het programma voor zijn rekening en speelde een 7-tal nrs., waarvan de ouver ture „Zaphyrus" v. M. J. Cerfontaine en „Zomers builen" een fantasie van Alb Meyns ons het meest voldeden. Er werd begonnen en geëindigd met een mars. In nr. 6 „Feest Praeludium", was de stemming Bepaald onzuiver. De zang van „Con Amore" was zoals wij van dit koor gewend zijn, heel goed Er werd zuiver en op toon gezongen. De tekst der liederen kon men woordelijk volgen. Er werden twee eonconrsnuin- mers gezongen nl. liet verplichte „In de school des Leven", en als vrij nr. hel mooie „Ave Maria". Nr. 6 „Vertrou wen" van Franz Abt word heel mooi vertolkt. Er werd geëindigd met „Spreekwoorden Quodlibet" van Arthur Claesens, waarbij we moesten horen, dat de krant de leugens brengt in het land! DE INVENTARISATIE VAN LAND EN TUINBOUW. Volgens de voorlopige gegevens van de Inventarisatie van land- en tuin bouw 1948. bedraagt de mei warmoeze- rijgewassen, uien en vroege aardappe len in de grond beteelde oppervlakte dit jaar 47,042 ha. De oppervlakte met onder glas geteelde aardbeien, komkommers en tomaten luidt voor 1948 1301 ha. In 1947 was dit resp. 47,692 ha. en 1237 ha. en in 1946 47,233 ha. en 68 ha. UITGAVE - v.h. Fa. LANGEVELD DE ROOIJ Boekhandel - Drukkerij en Bibl. Den Burg Texel Postbus 11 Telefoonnr. 11 Postgiro 652 Bankrekening. Rotterd Bankver en Coöp. Boerenleenbank. Verschijnt Woensdags en Zaterdags Postabonnementen f 2,25 p. half j Verantw Redacteur: J. ZEEMAN, Emmalaan 92, tel 157 Den Burg INGEZONDEN. Geachte redactie, gaarne enige plaats ruimte in uw veel gelezen courant. Bij voorbaat dank. Er zijn altijd nog motorlijders, die er kennelijk op uit zijn, eens iets bijzon ders te laten zien. Extra scbeefliggen in bochten, sier lijke zwiepers bij het inhalen, un dat meestal in de bebouwd kom. Zij wagen hierdoor andere mensen en vooral kin deren er aan, daar de snelheid meestal te hoog is. Wanneer een motorrijders op de open weg hard wil rijden en de veiligheid van bet verkeer niet bedreigd, moet hij dit op zekere hoogte zelf welen Hij kan hoogstens zichzelf een ongeluk bezor gen, ofschoon dit ook niet goed te keu ren is. Ook zijn er die gebruik maken van rijwielpaden. Doe dat met, ook al staan er geen borden met het opschrift: Rijwielpad. Motorrijders weten, dat deze [iaden niet voor hen zijn aangelegd, maar uitsluitend voor rijwielen. Zonder van elke motorrijders een saaie Piet te maken, moeten we toch allen als motor rijders tegen dit soort lieden te velde trekken. Het mag niet geduld worden, dat 96 pet. goede motorrijders door 5 pet halve gekken in een kwaad daglicht worden gesteld. Eén zo'n hark doet meer kwaad dan tien solide motorrijders kun- goed maken. We bekennen gaarne, dat we zelf ook v el eens wat overmoedig geweest zijn en we nemen het niemand kwalijk, als men eens eer, sportieve rit maakt, waarbij wel eens wat veel ge waagd wordt. Laat echter nimmer an dere weggebruikers daarvan de dupe zijn en ook de stand der motorrijders niet. Wij hebben er allen te veel belang bij om als een goed weggebruiker te worden beschouwd, en aangezien wij er van overtuigd zijn, dat motorrijders ge middeld goede rijders zijn, willen we niet door een paar lioeus-pocus-rijders in een kwaad daglicht komen. Hopende dat motorrijders hiervan goede nota willen nemen, en wij op hun medewerking kunnen rekenen, teken ik namens het bestuur Motorclub Texel, De seor. A. ZIELMAN. Mijnhardt's Zen u wtabletten helpen U er overheen. INGEKOMEN' PERSONEN. Petronella C. Q. van der Knaap, van Bergen, Loudelsweg 20 n. Emmalaan 98. Paulus Oosterburen v. Franekeradeel, l'zum 133 n. Hallerweg 11. BEVOLKING EN NATUUR. Ft"/*' ""Ie" DAJAKS VAN De BARITO. Kent de Dajak van de benedenloop der Barito (Z.O. Borneo) zie kaart no. 52, de harde strijd om liet bestaan niet, een ge deelte van liet jaar moet hij aanpakken! En niet alleen de man, maar ook de vrouw! Dat is tegen de tijd der planttijd der rijst. liet. hoofdvoedsel. Dan moet liet bos worden geveld. Eerst dc jonge bo men mei de lianen en slingerplanten. Hiervan maakt bij een grole hoop. De felle zon droogt ze in enkele dagen. Nu steekt hij er de brand in De grote bo men, de woudreuzen, tot 2 meter dik en 60 meter hoogte, komen nu aan de beurt. Bij het neervellen dier tienduizenden kilo's wegende gevaarten, dreunt de grónd kilometers in de omtrek.' Hoge stobben blijven staan. Door er vuur om heen te branden, tracht men die resten tegelijk met de dikke afgeknapte tokken en de stammen zo goed mogelijk op te ruimen. Hierbij offert de Dajak aan de geesten van de wervelwind, met het doel hel vuur aan t? wakkeren, vooral nodig, wanneer de regens te vroeg invallen en het hout vochtig is. De veldarbeid is afhankelijk van zon en regen. Het is nodig, 't juiste tijdstip uit te kiezen. De zon is nodig voor oprui men van het hout, de regen om de rijst te doen ontkiemen en groeien. Ouden van dagen, de ervaren mensen, belasten zich hiermede. Ze observeren daartoe de sterren aan de hemel. Bevindt zich een bepaald sterrenbeeld in do juiste stand, dan is het ogenblik daar. De rijst te velde heeft vaak heel erg te lijden onder de vraatzucht van een be paald insect, de eikei Indischman beken de walang-sangit. Dit diertje verspreidt nl. een hoogst onaangename lucht. Staan nu alle akkers tegelijk in bloei, dan is de verwoesting veel minder dan wanneer de horden diertjes tegelijk op één akker storten. Maar liet is voor de mensen veel al te veel gevergd tegelijk ie beginnen en zo gebeurt het vaak dat ze te lang wachten, de regens invallen vóór ze zijn begonnen, de rijst op de ene akker veel hoger staat dan op de anderen, de vraatzichtige diertjes gelegenheid is ge geven ze successievelijk te vernielen! Veel tijd gaat ook verloren met het zoeken van geschikte grond. Die grond mag bv. niet bol klinken, want in een dergelijke bodem huizen de boze aard geesten, die liet lawaai, veroorzaakt door liet omvallen der bomen, niet kunnen verdragen. Ze wreken zich dan op de mens. Dc zaairijst voor liet volgend jaar ver krijgt mëh van rijst, op een bepaald deel van liet grote veld uitgezaaid. De keuze dier plaats iiaugt af van de ligging der zwartgebrande stammen. Wijzen deze in de richting dier plaats, dan zon de daar geplante rijst er een bedreiging in zien. Die stammen zijn in de ogen der rijst (de rijst heefl een ziel. evengoed als de mens), slangen en krokodillen. De rijst zou er van schrikken, niet meer groeien, waarvan hongersnood het gevolg zou zijn. Daar de bomen hier kris en kras door elkaar liggen, is de keuze lastig, zodat er tenslotte niets anders opzit, dan liet. met de slangen en krokodillen op een accoordje te gooien. Met dit alles gaat veel tijd verloren. Gaat de bewoner der Doesoen-landen (benedenloop der Barito), eindelijk zaaien, dan geeft hij de zaairijst eerst 'n versterkingsblad, dat bestaat uit een mengsel van kippenbloed en ei. Beide stoffen bezitten magische kracht, ver sterkingskracht Het hoofd van het ge zin houdt een toespraak en zegt vlak voor het uitzaaien: „Reis ver weg en drijf gelukkig handel. Dan hebben wij een goed oogstjaar. Maar als je terug komt. kiik dan goed uit je ogen, strijk neer op mijn veld". Op die manier profi teer! niet, de buurman van de ver kregen handclswinst U ziet, ook de Da jak denkt, het eerst aan zichzelf! Op de velden in die streken plaatst de Dajak houten beelden van mensen, ge wapend met lans en schild. Hun taak is, de rijst te beschermen tegen boze gees ten. Dr. II. F. TILLEMA.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1948 | | pagina 1