IVO ROL
r
eestelijk leven.
Bidden is Geloven
u/een. ov&voJ. v^Kknip^&<xan.
Nu de Lamsoor
gaat bloeien
INDONESIË
Wm m
Indrukken van Texel
V_.
Nieuwe bonnen
Goudjacht
ifrATERDAG 24 JTJLI 1948
91c JAARGANG. No. 62S8
EXELSCHE COURANT
Wees er zeker van: God roept en
oekt ons. Het kan lang duren voor wij
at bemerken. Een leven lang! Wat zien
e trouwens van God in de wereld, in
as leven? Iemand heeft mij eens ge-
egd: niet meer dan de streep licht van
en zaklantaarn in een verduisterde
traat. Een ogenblik.... en dan weg.
odi spreekt een mens, die uit de op-
echtheid van zijn benauwde hart zegt:
leer, hier ben ik nooit tegen een
nuur. Want dat hóórt God. Hij hoort na-
uelijk het. gebed. Met deze kreet be-
int „de ademhaling der ziel". En daar
angt ons leven van af! Het heeft daar
na zin om te bidden. Er wordt een ver-
iroken contact hersteld. Op die moge-
ijkheid tot herstel wacht God altijd. En
lij heeft niet zwijgzaam gewacht. Her-
aldelijk zegt Hij: vreest niet, Ik ben
r. Lang hebben we niet geluisterd. Ons
even was te druk. „Geen tijd" wie
leeft dat in zijn woordenboek? Tot er 't
igenblik komt, dat het niet langer gaat,
illeen en ook wij iets zeggen: Heer, hier
>en ik. Zonder het zelf te begrijpen, heb-
icii wij geloof in het: Ik ben er. Bidden
s geloven.
BRIDGEWEDSTRIJD.
Zondag 18 Juli was de R.K. Bridge-
lub uit Sehagen op bezoek bij de R.K.
ïridgeclub te Den Burg.
Na de middag werd in Hotel „de
4» aan" een wedstrijd tussen beide clubs
'espeeld. Er werd gespeeld aan een A-
ijn met tafels en een B-lijn met 6 ta
fels. In beide groepen werd Sehagen
winnaar en werd eigenaar van de be-
hikbaar gestelde medaille.
In de A-lijn werd het paar de heer en
uw. Taylor eerste met 65 punten en be
haalde Sehagen totaal 293Vr punt en
Texel 240'/2 punt. In de B-lijn werd eer
de de heer Knuwer en mej. Berkvens
net 70 plinten en behaalde Sehagen 336
p. en Texel 294Va p.
Over enige tijd gaat onze club naar
Sehagen om revanche te nemen. De lei-
iling berustte bij de heer Idema.
UITREIKING DIPLOMAS VOOR 1)E
ZEEVIS VA ART.
Zaterdag 3 Juli 1.1. werden op het raad
huis door le Burgemeester in naam van
de Inspecteur-Generaal voor de Scheep
vaart de diploma's voor stuurman en
schipper voor de Zeevisvaart uitgereikt.
Een diploma als schipper ontvingen:
D. Krijnen, Oudeschild; S. Bakker id
B. v.d. Vis Jzn.. Oosterend; A. v.d. Vis
Jzn., id.; B. v.d. Vis Azn., id.; .1. v.d Vis
Azn., id.; B. van der Vis Pzn. id. W. El
len, id.; A. Ellen Junior, id.; .T. Vlaming
Bzn., id.
Een diploma als stuurman ontvingen:
II. Groen, Oudeschild; K. Sehagen, A.
Kees, J. Boom, J. J, Koopman, A. Seha
gen, .1. Sehagen, L. v. d. Schans, A. Bak
ker, A. v.d. Brink, ook te Oudeschild.
Een diploma voor bekendheid met de
Bepalingen ter Voorkoming van Aanva
ringen op Zee werd reeds eerder uitge
reikt aan;
P. J. Sehagen, Oudeschild; M. Ellen te
Oosterend; B. Vlaming Pzn., id.; J.
Koopman, id.
Het examen ter verkrijging van deze
diploma's werd gehouden op 25, 26 en 27
Maart 194S in de achterzaal van Hotel
„De Graaf" te Den Burg. Aan dit exa
men werd deelgenomen door candiaten
van Texel, Den Helder en Wieringen, in
totaal 46 personen, waarvan er 34 slaag
den. Een woord van dank en waardering
aan onze Burgemeester voor de prettige
ontvangst ten raadhuize en de officiële
wflze, waarop de diploma's overhandigd
werden, is hier zeer zeker op zijn plaats.
MARKT PURMEREND.
20 Juli 1948.
Kaasmarkt: Aangevoerd 1 stapel kaas
wegende 347 kg, Edammer jfi plus f 78
per 50 kg.
Veemarkt: 284 gelde koeien f 360-550,
stug, duur, 122 melkkoeien f 425-800,
kalm; 12 stieren f 400-750, stil; 20 gras
kalveren f 220-300, matig; 585 biggen
135-70, stug; 482 schapen f 56-85, matig;
472 lammiren f 22-44, kalm; 58 bokken
en geiten f 10-80, stug; 40 paarden f350-
750, stug.
Pluimveemarkt: 80o kippen en hen
nen (witte en rode) f 2-2,26; 350 idem
blauw f 2,75-2,90 p. kg.; 1900 hennen
f 5,50-7 p. st,; 2900 jonge lianen, blauw
f 2,75-2,85 8100 idem, witte en rode f 2-
2,75 p. kg.; 700 jonge en oude eenden
f 1,50-13; 450 konijnen f 1-11 en 25 gan
zen f 5-f 9 per stuk.
D.E TOPKWALITEIT TANDPASTA
VISAFSLAG OUDESCHILD.
Aangevoerd van 12 t.m. 17 Juli 1948:
3941 kg bol; 2131 kg garnalen; 123 kg
geep; 314 kg kaan; 41 kg. kabeljauw;
6015 kg horsmakreel: 116 kg makreel; 33
kg muiets; 10 kg rog; 3726 kg schar;
54214 kg schol; 227 kg pieterman; 3021
kg poon; 1451 kg tarbot; 2925 kg tong;
1443 kg wijting: 3 kg baai; 4 kg liake;
19 kg zalm.
ZON, MAAN EN HOOG WATER.
De zon komt 24 .Tuli op om 4,49; onder
om 8,42. Maan: 29 Juli L.K., 5 Aug. N.M.
Hogo water ter rede van Texel: 24 Juli
11.35 en 11,50. 25 Juli —en 0.05. 26
Juli 0,20 en 0,35. 27 Juli 0,50 en 1,05. 28
Juli 1,20 en 1,35. 29 Juli 1.50 en 2,10. 30
Juli 2,35 en 3,05.
Is het de moeite waard een bezoek te
brengen aan.de Schorren.
Aan het N.O. gedeelte van Texel, ach
ter de hoge zeedijk van de Eendracht-
polder, liggen bij de vele bekende Schor-
ren, liet ruim ilOO ha. grote kweldergc-
hied, het dorado van de Sterns, Schol
eksters. meeuwen, aalscholvers, kluut en
iele andere vogelsoorten.
Wie met vacantie op liet eiland ver-
loeft en verzuimt een bezoek aan de
Schorren te brengen, heeft Texel niet
gezien. Tot deze mening zijn we geko
men na .een bezoek gebracht te hebben
aan dit bijzonder mooie natuurreservaat,
dat dank zij de vereniging tot behoud v.
Natuurmonumenten doeltreffend be
schermd wordt,
Tot voor korte tijd kon men hier
slechts met 5 personen tegelijk worden
toegelaten, na voorzien te zijn van een
lidmaatschapskaart van genoemde ver.
en een toegangsbewijs. Dit was wel een
noodzakelijke maatregel, vooral in de
broedtijd. Wie het zou durven wagen,
zonder toestemming de schorren te be
treden. kou er staat op maken, onher
roepelijk 'e worden teruggezonden dooi
de vogelwachter Teun Brouwer. Al was
u de hoogste autoriteit. Wie kent Teun
niet? De Schorren zonder Teun zijn
niet denkbaar. Teun, die al 35 jaar in
functie is. heeft reeds duizenden perso
nen rondgeleid, w.o. talrijke buitenlan
ders. Vele jaren geleden bracht zelfs de
ex-koning Boris van Bulgarije eens een
bezoek aan dit broedterrein.
Ook deze zomer zijn vele honderden
bier al geweest en zullen nog talrijke be
langstellenden volgen, te meer daar hef
thans is toegestaan, dat grotere gezel-
óCMOLenyrc*
ttttlsCHf COURAIfT
schappen onder geleide worden toegela
ten. VV ie hiervan meer wil weten, wende
zich tot de opzichter, dhr D. Boot, De
Waal, die gaarne alle inlichtingen ver
strekt.
Sinds onheugelijke tijden.
Sinds onheugelijke tijden, zodat we
kunnen spreken van eeuwen geleden,
hebben de vogels getracht dit gebied in
de broedtijd te veroveren. Dit is gehikt,
mede door het prachtige werk van Na
tuurmonumenten. Het is wel gebeurt,
dat bij stormachtig weer vele legsels
verloren gingen, iets waar niets tegen
te doen is. Maar de mens zou de mens
niet zijn, als hij niet moedwillig de eieren
w egroofde of ging jagen op de vogels.
Voornamelijk in de achter ons liggende
oorlog werd er door de bezetters onnoe
melijke schade aan de vogelstand toege
bracht op de Schorren. Gelukkig is dit
achter de rug en we kunnen dan ook
zeggen, dal alles zich weer schitterend
beeft hersteld.
liet vorige jaar weidden er nog vele
schapen, waardoor ook vele broedsels
verloren zijn gegaan, maar door de mede
werking van de in de nabijheid wonende
boeren is hier een einde aan gemaakt.
Rustig is het hier te vertoeven, voor
al als het weer meewerkt en liet zonne
tje zich af cn toe laat zien. Dan is 't. een
waar genoegen. Ge ziet er bv. een hele
kolonie lepelaars vreedzaam bij elkaar
zitten- en op een andere plaats de rose
grutto's en zilverplavieren, die nog niet
zo lang geleden uit het Noorden op door
trek zijn gearriveerd.
Als de Lamsoor bloeit.
Nu de Lamsoor gaat bloeien en
grote plekken in een blauwe gloed zet,
is een bezoek aan de Schorren uit een
oogpunt van landschapsschoon, alleszins
de moeite waard, daar de Schorren het
enige gebied is niet zijn typische be
groeiing van verschillende soorten zee
planten. Nergens op liet eiland zult ge
dit kunnen zien.
Voor vogelkenners en liefhebbers van
deze typische plantengroei valt er
veel te genieten, vooral ln de komende
weken, bgene, die bier met vacantie Is,
raden we dan ook aan, niet te vergeten
een bezoek le brengen aan de Schorren.
BEVOLKING EN NATUUR.
Kaja-Kajn land is vruchtbaar. Sago,
pisang (banaan), klappers (kokospalm-
vruchten), suikerriet, aardvruchten, zijn
er meer dan genoeg.
In de droge tijd bewerken de mensen
hun velden ol tuinen. Als het zeven-ge
sternte voor zonsopgang zichtbaar wordt
is liet tijd van spitten. Het tuinen maken
is bun blijde tijd. Ze moeten dan wel
veel harder werken dan gewoonlijk,
maar het is de tijd van het leven in de
v rjje natuur, de tijd van gezellig samen
zijn der families onder elkaar. Het vormt
een afwisseling in liet. saaie dorpsleven.
Ook? hier. net als in het dorp leven man
nen, vrouwen, jongelingen in afzonder
lijke hutton. Men staat dan verbaasd
over hun ijver en hun werkkracht. Vrou
wen en meisjes stampen met kracht de
zware dikke stokken, van onder afgeplat
in de kleverige modder onder heen en
weer wiegelen. Het grondwater komt
zuigend omhoog. De losgemaakte klei til
len mannen en jongelingen met de han
den op en werpen ze op een dijkje. Hier
op worden de vruchten geplant. Water
noch modder, die armen en benen be-
v uilen, hinderen hen. De hete zon. die
op hoofd en ïug brandt, telt hij niet. Hij
werkt. door. Maar te lang wordt de dag
niet gemaakt.
Onder gezellig gepraat, bij de hutten
of onder een koele bamboestruik is do
vermoeienis gauw vergeten. De nieuwe
tuin is 's mans vreugde voor lange jaren.
Hij omheint hem met sierplanten (ero-
tons). l'n zou de aanplant mislukken, al
zou heel d" wereld honger lijden, sago is
er altijd. Sago is door gebrek aan vita
minen helemaal geen ideaal voedsel,
maar van die belangrijke stoffen heeft
de „Ivaja-Kaja" geen begrip: als de
maag maar vol is!
Vroeger, toen de mensen geen ijzeren
werktuigen kenden, gaf 't omkappen van
een lijpe sagoboom met zijn harde bast
veel last! Dat duurde toen meer dagen
dan thans uren. Door voortdurend slaan
met een scherpreepje bamboe werd de
harde bast „doorgesneden". Waren ze er
doorheen, dan viel de boom ten langen
leste door eigen zwaarte, zodat hij ver
der bewerkt kon worden ter verkrijging
van het sagomeel, dat uit liet merg door
slaan cn behandeling met water werd
vrijgemaakt.
Dr. H. F. TILLEMA.
Tekeningen: J. G. SIN1A.
Sagotuin in een moeras. Een weg Is opgeworpen met aarde uit de vis
rijke sloten opgehaald. Langs de weg planten de mensen kokospal
men. Daar achter liggen de sagotulnen.
De leerlingen der le en 2e klas
van de L.L.S. te Oldebérkoop uit
de prov. Friesland, hebben onlangs
een 1-daagse excursie naar Texel
gemaakt cn hoe of zij het hier ge
had hebben, bewijst de brief, die
ons namens een der deelnemers ter
hand gesteld werd.
Het verblijf op Texel berustte op
een uitwisseling van leerlingen der
Lagere Landbouwscholen, daar de
Jongens uit Texel een tegenbezoek
aan Oldeherkoop brachten.
We laten hier een beschrijving
der beide reiswetlerwaardlgheden
volgen. Redactie.
Bij ons 4-daags bezoek aan Texel is 't
mij opgevallen, hoe weinig wij nog van
ons kleine landje weten, want dat Texel
zo mooi was, had ik nooit gedacht. Voor
al het Zuidelijke gedeelte van het eiland
vond ik zeer mooi, mooier dan het Noor
delijke, maai misschien komt dat ook
door het slechte weer, dat we getroffen
hebben, toen wij het Noordelijke gedeel
te bezichtigden, in tegenstelling met het
Zuidelijk gedeelte, want toen was het
prachtig weer. Jammer, dat de wegen op
Texel over liet algemeen zeer slecht zijn,
want dit doet veel afbreuk aan al het
mooie dat er te zien is. In de P. H. pol
der werd het bedrijf van dhr J. C. Rab
bezichtigd. Dit bedrijf heeft veel last van
zoute kwel. Men tracht nu dit zout uit de
grond vandaan te krijgen door diep te
ontwateren. Men moet liet nog dieper
ontwateren dan liet polderpeil, zodat
hiervoor een eigen bemaling nodig is.
Daar men geen pomp kon boren, omdat
die dan ooi; zout water zou geven, heeft
dit. bedrijf een regenwaterbak van 120
kub. m., om het vee van drinken te voor
zien.
Te Oosterend werd een schapenboer
derij bezichtigd met zijn typische tuin-
walletjes en schapenboeten. Vol trots
toonde de boer ons zijn mooie woldra-
ers en ook enkele prima stamboekkoeien
In de Eierland.se polder werd een selec-
tiebedrijf bezocht, dat in de oorlog ge
heel was vernield, maar nu al weer op
gebouwd is. Op dit. bedrijf werkten o.a.
twee combines en een pick up. Hieruit
blijkt, dat de Texelse boer wel met zijn
tijd meegaat. Voorts werden nog bezocht
de Slufter, het gemaal Dijkmanshuizen,
de Coop. Zuivelfabriek, de Eierenveilmg
en de praehtige oude Hervormde kerk
te Den Burg. 11: ben ook getroffen door
de gastvrijheid der eilandbewoners.
EIZE BROUWER,
Nijeberkoop 85A, Friesland.
INGEZONDEN.
De Marinetrips een succes.
Mijnheer de recacteur.
Als dank voor de prettige dag, ver
zorgd door de verenigde VW Den
Helder en Texel, in samenwerking met
de N.V. TESO, verzoek ik u om opname
van het volgende;
Zoals u vorige week in uw blad ver
meldde. bestaat er gelegenheid voor een
„Marinetooht", welke tocht wij Dinsdag
20 Juli hebben gemaakt. Het is een tocht
geworden, die zeer aan te bevelen is.
Om 9 uur vertrokken we met de
„Voorwaarts" uit. Oudeschild en voeren
ongeveer 2 uur over de Waddenzee; ge
durende deze tocht werden alle mogelij
ke inlichtingen verstrekt door de voor
komende bemanning van deze boot. Na
een vaart voor de rede en door de ha
ven van Den Helder, werd om ongeveer
11 uur gemeerd.
Op de kade werden we opgewacht
door dhd Veldhuis van de VVV Den
Helder en door dhr Bruinsma (gep. on-
deroff. v.d. Marine). Laatstgenoemde
heer zou voor de verdere tocht onze gids
zijn. Op het programma stond een film
vertoning in de Marinecantine, maar
helaas kon deze door een defect aan het
projectieapparaat niet doorgaan.
Hierna kregen we echter een interes
sante causerie door de Lt. ter Zee le
klasse v. Veen, die op zeer humoristische
wijze vele van zijn belevenissen bij koop
vaardij en marine wist te vertellen. On
der het genot van een kop koffie met
koek. hebben wij prettig een uurtje mee
geleefd met de heer van Veen.
Intussen was liet 12 uur geworden en
werden we „losgelaten" om te „schaf
ten". Ieder kon tot kwart voor 2 gaan
koffiedrinken, waarvoor de VVV Den
Helder een bon verstrekte, die ingewis
seld kon worden voor een kop koffie in
een restaurant of lunchroom naar keuze.
Bij de ingang van de Rijkswerf wacht
te dhr Bruinsma ons weer op en nu
brachten we eerst een bezoek aan liet
wachtschip „Neptunus", waar we een in
druk kregen van het leven aan boord
van dit schip. Daarna werd de Rijks
werf bezichtigd, waar de juist uit de
Oost teruggekeerde mijnenveger „Wil
lem v.d. Zaan" in reparatie lag. Een der
officieren leidde ons hier rond.
Na een rondgang over de werf was het
4 uur geworden en tijd voor 't afscheid,
om de boot van half 5 te halen, die ons
weer terugbracht naar Texel.
VVV Den Helder en Texel, TESO,
Marine en andere medewerkenden (in 't
bijzonder de heer Bruinsma), onze harte
lijke dank "oor de interessante en pret
tige dag, die u ons geboden hebt.
Oollega-vacantiegangers op Texel,
maakt deze tocht, u zult er geen split
van hebben.
VACANTIEG ANGER.
UITGAVE
v h Fa. LANGEVELD DE ROOIJ
Boekhandel - Drukkerij en Bibl.
Den Burg Texel Postbus 11
Telefoonnr. 11 Postgiro 652
Bankrekening: Rotterd. Bankver
en Coöp. Boerenleenbank.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Postabonnementen f 2,25 p. half j
Verantw. Redacteur: J. ZEEMAN,
Emmalaan 92, tel 157 Den Burg
van 25 Juli tm. 7 Augustus 1948
Bonnen voor brood;
047-2 brood is 800 gr. brood 'geldig t.m.
31 Juli a.s.)
048-2 brood is 200 gr. brood (geldig t.m.
31 Juli a.s.)
049 brood is 400 gr. brood (geldig t.m.
31 Juli a.s.)
Alle bonkaarten 808;
054 algem. is 400 gr. brood of 1 rantsoen
gebak
Tabak- en versnaperlngenkaarten enz.
QA, QB, QC 808
79, 83 tabak is 2 rants, sigaretten of kerf
tabak.
Bovengenoemde bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 23 Juli 1948 worden gebruikt.
De niet aangewezen bonnen van strook
1 kunnen worden vernietigd.
'Nu de Luline met zijn schatten
Haast in 'I vergeetboek geraakt.
Wordt plofs'ling van een ander goud
schip.
Bij Texels kust, gewag gemaakt.
Vierhonderdvierenvijttig kisten,
Gevuld mei goud, wachten met smart,
Dat men hen eind'lijk op zal halen
Uit de „flenaie Leonhardt"
Dë heren vcm der Toorn en Visser,
Twee flinke kerels uii de Zaan,
Zullen straks trachten deze goudschat
Eens even aan de haak te slaan.
De botter ..UK 230"
Wacht enkel op een goede wind;
Waarop hei anker kan gehesen
En 't grote avontuur begint.
Misschien dat nog de meesie mensen
Er sceptisch tegenover staan
En slechts meewarig, critisch, spottend,
DU groots gebeuren gadeslaan.
Maar....als 't nu tóch eens mochi
gebeuren,
Dat slechts één goudstaat boven kwam,
Dan stonden al die criticasters
Beslist gelijk in vuur en Wam.
Doch hoe het zij, de schat die IS er.
Althans, daar houdt men het op aan.
Dus waarom zou men hen beletten
Dit visje aan de haak te slaan?
De waarde van die kistjes goud is
Zo om en bij de vijf millioen,
Mij dunkt daarmee kan vader Lieltinck
Toch wel het een en ander doen.
Alzo wens ik de beide heren
Succes en voorspoed in deez' strijd,
haat dan de kip maar eens een schip
zijn,
Het schip, dat gouden eieren lei!.
HU1B DE RIJMELAAR.
(Nadruk verboden).
ZAANKANTERS OP JACHT NAAR
GOUD BIJ DE Z.W.-KUST VAN
TEXEL.
Volgens de „Alkm. Crt." zullen twe»
Zaankanters. de lieren Visser en v. d.
Toorn, een poging doen 0111 de goudschat
van de „Renate Leonhardt", een Duits
s.sl, dat in 1917 getorpedeerd werd bij
('e Z.W.-kust van Texel, (4 5 km. rich
ting Den Hoorn), aan de oppervlakte te
brengen. Om de ramp welke het Duitss
schip trof, heeft steeds een geheimzin
nige waas gehangen.
Het zou bier gaan om 454 kistjes goud,
die zicli nog in het wrak moeten bevin
den.
Genoemde heren hebben de beschik
king over fen duikerskoni, zoals ook ge
bruikt werd bij de berging van het goud
van de „Egypt" in de Middelandse Zee.
Reeds eerder werden plannen uitge
weekt om met deze goudexpeditie te be
ginnen, doch de oorlog trad als spel
breker op. In 1945 werden er opnieuw
pogingen gedaan. Door de marine werd
het terrein schoongeveegd in de herfst
van 1947, maar het weer was te ongun
stig om toen een poging te wagen.
Voor deze bergingswerkzaamheden zal
gebruik worden gemaakt van de Urker
botter, de UK 230. We zijn benieuwd of
deze goldrush succes zal opleveren.
Onze medewerker Hnib de Rijmelaar,
werd geïnspireerd door deze goudaffai
re (wie weet of Hnib er geen aandeel ln
heeft?) en maakte er een vers op, dat
wij hierbij plaatsen.
KATHOLIEKE KERKDIENST.
Zondag: H.H. Missen in Den Burg 7,30
8,45 en Hoogmis om 10 uur. In Den
IToorn om 7,30 en 10 uur. In Oosterend
om 10 uur. Biechtgel. van 7-7,30 uur.
Communie onder alle Missen en om 7 u.
Lof om 7 uur. Deze week: Missen om 7
en 8 u. Communie vóór en onder de Mis
sen, Dinsd. en Vrijdag ook nog om 0,30
uur. Maandag ook een Mis om 9 uur.
Woensdag: In Den Hoorn een H. Mis
om 7,30 uur. Half 8 Jozeflof. Om 8 uur
jongemannenoongr. Donderdag; In Oos
terend om 8 u. een II. Mis. 's Av. 8 u.
jongedameseongr. Vrijdag 3,30 u, biecht
gel. v. schoolkinderen. Zaterdag van 5-9
u. biechtgel. op hele uren. 6 u. rozen
krans.
