Een echt Tessels huis Stichting Oorlogsgetroffenen Octob v.. Op de bres staan er Een verrassing Paul Vlaanderen ZATERDAG 16 OCTOBER 1948 629 JAARGANG No. 6262 TEXELSCHE COURANT Juist in de bocht van de knoppebuurt an het schilderachtige on nog zo gave Texelse dorpje Den Hoorn staat een oud >cht Texels huis. Een zeemanshuis zoals de Texelaars :eggen. Met een groen geschilderd houten opgeveltje met een schuifluikje met ■en kittig oogje in Texelse stijl en een stenen onderpui on niPt een zgn. spar- •enkap van rondhout zonder beschie ting en gedekt met fraaie Oudhollandse pannen. Al die huisjes aan de Zuidzijde van j le knoppebuurt zijn als het ware tegen pen duinrichel aangebouwd; het hoogste gedeelte van het dorp. Vandaar dat de grondslag van de achtertuin en van het erf enige meters ager ligt dan de ingang van de straat zijde. De bouwmeester van ons huis, mis schien wel een doodg-woue dorpstimi- merman, heeft de moeilijkheden, welke hieruit voortvloeiden, op 'n eenvoudige vanzelfsprekende wijze weten op te los- n. De gang aanvankelijk flink breed, loopt wat schuin naar beneden af, no dend om binnen te treden. Daar waar de gang zich versmalt, olgen dan een paar treden van grap- ige balustrade, welke ook op een schip een slecht figuur zou slaan, de stoot- Jborden van dc treden zijn met Oudhol- landse tegels in fijn blauw bekleed. In de uitgebouwde keuken, welke daarop volgt, nog eens een afstapje en en stenen buitentrapje van drie tree tjes brengt ons in de kleine tuin, waar lok de boet staat en zich de welput bevindt. Die lange, deeds maar afdalen de gang wordt geestig verlicht door 'n zijraampje, dat met nimmer falend in- tinctop de juiste boogie en de juiste plaats is gebracht, dwz bij liet trapje, waar wij allemaal dadelijk verliefd op werden. De kamers, een flinke ruime voor- en achterkamer en twee kleinere tussen- katuers, worden door de situatie van het aflopende terrein dus naar achteren toe steeds hoger, want de ruime zolder, welke over de volle diepte van het huis loopt, ligtnatuurlijk waterpas of al thans tennaaste bij horizontaal. Anderhalve eeuw, twee eeuwen gele den keek men niet zo nauw en was men nog niet zo krenterig als thans. De muren staan wel zo ongevc-er loodrecht, Over gaaf gebleven dorpsarchitectuur AL ZWERVENDE VERGAAR IK.... VOOR DE ZONDAG, In ons leven wordt bres op bres ge schoten. Niemand ontkomt aan de ont goocheling de felle beproeving, het verlies van liefde. Onbeteugeld tempe rament doet ons de tragedie van het onbewaakte ogenblik ondergaan. Velen kennen de morele inzinking, de ontmoe diging, de zedelijke armoe. Hoeveel handen worden in het verborgene niet naar ons uitgestoken, met de stille vraag samenleving, in het geheel van ons om hulp? En wje de bressen in onze maatschappelijk leven gebroken, niet ziet en daar onder niet, meer of minder, lijdt, heeft aan menselijkheid toch wel ingeboet. Nu kunnen wij dit alles voorbijgaan, niet willen zien en goedmoedige opti misten blijven. Dan lijkt mij de jongen van zestien jaar toch meer waard die vroeg: „Hoe komt het toch, dat het le ven moeilijker wordt, naarmate je beter leven wilt?" Nu is er een vreddie mens en we reld en alle strijd te boven gaat. Maar deze vrede, die boven alle strijd uitheft, kan geen mens vinden dan door de strijd heen. En nooit mag hij een kus sen worden, waartegen onze traagheid rust. Van de mens wordt de uiterste krachtinspanning geeist. Waar een bres valt in het leven, daar is onze plaats. Op de bres staan is gevaarlijk, maar hoe groter ons leven wordt, hoe gevaarlijker het is. Op de bres staan is: de verborgen roep in het leven verstaan. Op de bres moeien we staan, voor de ander, voor ieder die in nood is. Zijn nood niet voorbij zien of ont- vfken, maar aandurven. De uitgestoken h8nd grijpen. Op de bres moeten wij staan voor de wereld, -op onze plaats. Want wij samen bouwen onze gemeen schap. Niemand kan gemist worden. Wie zich onttrekt van de strijd om een betere wereld, wie armoe en werkloos- beid, wie exploitatie van mensen, wie de morele verwildering, wie oorlogsdrei ging gelaten aanziet, zondigt tegen het leven. Op de bres hebben wij ook te staan door onze overtuiging trouw te zijn ook met de daad. door slechts te critiseren, maar door de handen iivon te slaan, en in gememschap met elkan der op de bres te staan. Op de bres staan en de mui"" van het leven bouwen, op dit ogenblik, op onze plaats. ZON. MAAN EN HOOG WATER. De zon komt 16 October op om 7.03 uur en gaat onder om 5,42 uur. Maan, 18 October V.M.: 25 October L.K. Hoog water ter rede van Texel: 16 October 8.35 en 8.55 uur. 17 October 9.10 en 9.25 uur. 18 October 9.40 en 9.55 uur. 19 October 10,10 en 10,25 uur. 20 October 10,40 en 10,55 uur. 21 October 11,15 en 11,20 uur. 22 October 11,40 en 11,50 uur. Onder deze titel geeft de heer P. Strijbos een kleunq relaas van zijn vele tochten in binnen- en buiten land. Door de vier seizoenen voerl hij ons mee op zijn wandelingen, langs onze stranden en door het golvend duinlandschaplangs de vogelrijke Friese kust en natuur lijk ook door de Texelse contreien en doet ons o.a. een ogenblik in bewondering staan voor de bij ons nog gaal gebleven dorpsarchitec tuur. De heer Strijbos is niet alleen een aartszwerver, die als natuurverken ner weergaloos goed uil zijn ogen kijkt, maar hij bezit bovendien het benijdenswaardig vermogen, de lezers op een suggestieve wijze te betrekken bij zijn avonturen, daar om is het voor ons blad een groot voorrecht van de schrijver toestem ming te hebben verkregen uit zijn boek enkele tragmenten te mogen publiceren. Wij geven u hierbij een eerste artikel. kluut na. anderen imiteren bontbekple- vier, kievit of wulp. De eerste dag ontdekken wij reeds 'n spreeuwennest in wording onder de pannen van onze boeten toen wij merk ten, dat een ander paar in een stuk af voerpijp een home wilden stichten, timmerden wij in der haast een nest kastje, verhinderden de spreeuwen te vens onze regenafvoerpijp dicht te met selen. Een uur daarna hing het nest kastje tegen de houten beschieting van ons keukentje. Een uur daarna bleek de woning reeds ingehuurd te zijn en wapperde een lange strosliert uit liot vlieggat. Toen kwam vriend Drijver kij ken, die meende, dat het nestkastje iets te diep voor een spreeuw was. En dat kan aanleiding geven, dat het broedsel mislukt. Het nestkastje werd daarom afgenomen en vertimmerd, ofschoon ik wel een beetje bang was, dat onze spreeuwen de zaak hierdoor in de steek zouden laten. Dc Secretaris van Vogelbescherming stelde ons echter ge rust en hij kon het weten, want hij is een geboren Texelaar en uitstekend op de hoogte met Texelse vogelzaken. Als je hier op Texel een halfuur met een nestkastje op je rug loopt, zit er 'n spreeuwennest in, beweerde hij. En hij kreeg weer gelijk. Godgeef me klanken om het uit te zingen: hoemooi Uw morgens zijn. als 't jonge licht, gezeefd door neev'len weer poogt door te dringen en 'k nog een late roos vind opgericht Eén late roos, die tussen 't gelend lover nog 't grote leven bloeien dienen wil, zich simpel openstelt voor 't licht dat over Uw wijde wêreld valt, zo klaar en stil God, geef me kleuren om het uit te beelden de broze schoonheid van wat nu nog bloeit, de rosse vlam, waarmede Uw wingerd- weelde aleer te doven, langs de muren gloeit. De teed're tinten van Uw najaarsbomen, cis gulden toortsen in de blauwe boog van Uwen hemel weer in brand gekomen Uw wijde hemel. God, zo stil zo hoog. En geef me woorden om het uit te dragen: het lied van scheiden, dat weer komen gaat, het schoon verhaal van zon-doorzeefde daqen, dat ondanks weemoed weer verwach ting laat. Want heel dit sterven is: zich willig geven, in schijnbaar onderq aan, enttooid en oud. Maar al wat neerzinkt aaat de weq ten leven i een nieuwe bloesem slaapt in 't harde hout. Uit: Frouwien van der Vooren-Kuyper October Rozen maar vertonen toch hier en daar onver wachte bobbels en bochten, waarvan wij de oorzaak niet me?r kunnen ach terbalen. Een bepaald zwak hebben wij ook voor de kelder met nissen voor het be waren van roomboter en schapenkaas, de melk en de worsten en de vleeswaren en de rest. Een echte kelder, droog als gorten .met echt gemetseld gewelf en 'n petieterig raampje, waardoor het scheer- licht binnenvalt. Met dat wulf heeft de metselaar, (hier op Texel spreekt men van messelaar, zoals de geboren Texelaar ook van Tessel spreekt) niet goed raad geweten, want het steekt met een flinke bobbel boven do vloer naast de schouw in een der lussenkamers uit. Never mind, als je zo nauw kijkt, houd je het nergens uit. 14| zolder wordt gedragen door zware binten en vloerdelen zijn zeker een voet breed en minstens vier centimeter dik. Kom daar tegenwoordig eens om. Wij zijn thans haastig en hebben geen tijd meer om de bomen dik te laten worden. In' dit hui3 hebben vele geslachten geleefd en gewoond. Hier hebben de koopvaardij-kapiteins hun dagen aan de wal geslMen en de laatste kapitein, die in ons huis geboren werd, kont iedereen op Texel, want dat is kapitein Lap, een echte Texelse naam. De achterzijde van ons huis vind ik het mooiste. Een oude klimop rankt langs de muren omhoog en omlijst de ramen, de kleur van Ie pannen is prachtig en alg je zo ons achterwegje afloopt en je blik laat gaan over al die leuke, oude huisjes, met hun schoorste nen en met hun boetjes en topgeveltjes is het net een kostelijk oud prentje. Ook wij zijn een bootje rijk, opge trokken uit gele en miskleurige, kleine Friese handvormsteen on gedekt met Oudhollandse pannen, zoals het behoort. Leuk om te kijken, hoe zo'n kap ge maakt is, van rond hout en met haan binten en korbelen. In de hoek een stookgelegenheid, een echt open vuur, dat trekt als een lier en in de andere hoek een regenput. In het kleine tuin tje een perelaar, een appelboom die niet meer draagt en vlak voor een tier ramen van de achterkamer een pruim. Maar hier en daar ontdek je tussen het gras het fijne grijsgroene blad van sneeuwklokjes, er staan wat narcissen en akeleien. Gisteren hebben wij er met veel zorg wat wilde hyacinthen geplant, welke wij meegenomen hadden uit de mooie eendenkooi bij Westergeest, aan de voet van de Hoge Berg. Daar ziet de bodem aanstonds in het Meiblauw van de wilde klanten, stellig een der mooi ste groeiplaatsen van de wilde hyacint. Een onvergelijkelijk uitzicht over het lager gelegen groene weiland, afgeslo ten door het silhouet van duinketens. Telkens ijlen scholeksters in pijl snelle vaart en onder liet uiten van schel geroep over ons heen en uit de nabije duinen waaien gedurig wulpen- trillers en wulpentirades tot ons over. Tegen de avond komen strijk en zet de zilvermeeuwen aanzetten, honderden en nog eens honderden vliegen over en zetten koers naar het wad bij het vlieg kamp van de Mok. Dan komen de spreeuwen. Bij tientallen zitten zij op de nokvor- sten, op de schoorstenen en in de bomen. Leutig en plezierig klinkt het gefluit, het gekwetter en gekweel. Sommige bootsen verrassend goed de roep van de Onze angst was ongemotiveerd, want de volgende morgen al heel vroeg hoorde ik een spreeuw, welke druk be zig was in het nieuwe nestkastj<\ Je hoorde zijn nageltjes krassen over de kale houten vloer van de nieuwe woning welke hij aan het meubileren was. La ter op de dag zag je beide vogels voortdurend in en uitvliegen met bouw stoffen. Nog nimmer hebb3n wij met het op hangen /van een nestkastje zo spoedig succes gehad. Maar daarvoor moet je op Texel zijn. UITGAVE v h Fa LANGEVELD DE ROOIJ Boekhandel - Drukkerij en Bibl Den Burg Texel Postbus 11 Telefoonnr. 11 Postgiro 652 Bankrekening: Rotterd Bankver en Coöp. Eoerenleenbank, Verschijnt Woensdags en Zaterdags Postabonnementen f 2,25 p half j voor elke vrouwen- en meisjeshand, vooral in herfst en winter, is een tube Hamea Gelei (Mijnhardt) pr. 75 ct. NIEUWE BONNEN VOOR TABAK Wijziging in de honaanwljzing Van 24 October af zullen de bonnen voor labak tegelijk met de bonnen voor voedingsmiddelen worden bekendge maakt. In de bonnenljjst van 21 October zul len derhalve bonnen worden aangewe zen voor 6 rantsoenen tabak (tabaksk.) en 2 rantsoenen tabak (geenmbin. kaartf bestemd voor het tijdvak van 24 tot en met 6 November. In verband hiermede worden voor de week van 17 tot en met 23 October van de tabakskaart de bon Tabak 116 voor twee rantsoenen sigaretten of kerftabak en van de gecombineerde kaart de bon Tabak 119 \oor één rantsoen sigaretten of kerftabak aangewezen. PERSONALIA Heden slaagde voor het Doctoraal examen Medicijnen 2de gedeelte, onze vroegere plaatsgenole, Mej. Hanny Vlessing. Volledige schadeherstel geeist. Oorlogsgetroffenen van Texel, Den Helder en omgeving hebt gij na ruim drie jaren bevrijding uw huis, uw zaak uw inventaris, uw interieur enz. al te rug? Zijt gij tevreden met de maatrege len tot heden door de Overheid getrof fen? Kunt gij weer vol vertrouwen de toekomst inblikken? Behoeft gij niet meer bevreesd te zijn tot armoede te worden gebracht? Ik hoop dat u de eerste vragen bevestigend kunt beant woorden. In dat geval neemt u echter een bevoorrechte positie in, omdat in alle andere delen van het land de oor logsgetroffenen nog om uitkomst roe- IH.MNIBUWS. Scotland Yard staat voor een raadsel. Een golf van moorden gaat over Enge land, zonder dat de politie er in slaagt, een spoor van de daders te ontdekken. De geheimzinnige moordenaar laat echter overal een luguber visitekaartje achter in de vorm van da naam „Rex", met krijt neergeschreven. Het falen van de politie resulteert zich in één alge mene roep: „Haal Paul Vlaanderen er bij!" .Jolyi Bentley, de innemende Engelse acteur vervult deze rol. De film „Paul Vlaanderen trekt van leer" is 'n politiefilm geworden van grote geladen heid en onderschrijft het meesterschap van de Engelse filmindustrie ten op zichte van prachtig uitgebalanceerde sensatie en koel berekend" misdrijven. In ons land is men dank zij de ra dio-hoorspelen, vertrouwd geraakt met Paul Vlaanderen. De Engelse creatie Paul Temple, is in ons land vrij onbe kend. Vlaanderen en Temple zijn een en dezelfde persoon. Het gegeven van deze film werd indertijd door de Ned. omroep onder de 'itel van „Het Rex. Mysterie" gebracht. LIQUIDATIE LEESGEZELSCHAP Het onderlinge leesgezelschap dat in 1926 werd opgericht door de dames Prakken, Hellema en Noordijk werd op een één dezer dagen gehouden alge mene vergadering, opgeheven. De inde kas aanwezige gelden, f 123,werden aan het „Witte Kruis" geschonken en de nog in bezit zijnde romans ten ge tale van 28 aan de Nutsbibliotheek. POSTZEGELVERZAMELAARS ATTENTIE Spoedig is de oprichting van een postzegelvereniging op Texel te ver wachten. Nadere gegevens hieromtrent volgen binnenkort. pen. Duizenden en nogmaals duizenden die have en goed door oorlogshandelin gen hebben verloren, zuchten nog da gelijks onder een ondragelijke last, dreigen daaronder te bezwijken en zien reikhalzend uit naar afdoende Over heidsmaatregelen, welke maar niet wil len komen. De materie is te gecompli ceerd om hierop verder in een artikel tje in te gaan. Daarvoor moet een an dere gelegenheid worden geschapen en deze wordt u geboden. De enkeling staat machteloos. Alleen een sterke organisatie kan wat bereiken neen kan véél bereiken. En deze orga nisatie bestaat in de Landelijke Fede ratie van Stichtingen voor Oorlogsge troffenen. l)ez" Federatie heeft reeds in alle provincie's hare afdelingen, deze Federatie strijdt reeds bijna 3 jaar voor uw belangen en heeft al vele successen kunnen boeken; deze Federatie heeft Jegio contacten met Overheidsinstantie's Ministers, Kamerleden, andere organi- satie's enz. Gij gedupeerden van Den Helder, Texel en omgeving tobt niet langer alleen, maar sluit, u bij de Lan delijke Federatie aan, gedachtig het spreekwoord „Eendracht maakt macht". Als u het apprecieert komen wij tot. u om in een openbare vergadering onze moeilijkheden te bespreken, om u in zicht te geven in het zo ingewikkelde vraagstuk „Vergoeding Oorlogsscha den", om gezamenlijk le overleggen wat er moet gebeuren om uit de put te worden gehaald, om weer als vrij man zich te kunnen ontplooien, om weer met zijn niet getroffen collega te kunnen concurreren. Wat willen de oorlogsgetroffenen: Recht. Om het in een zinnetje te zeggen Verdeling van de geleden oorlogsscha den over alle Nederlanders naar draag kracht. Principiële erkenning door de Rege ring van het recht der getroffenen op volledige vervanging van hetgeen is verloren gegaan. Oprichting Texelse afd. voorgesteld. Het grote probleem van de oorlogs slachtoffers is door de Regering opge lost. op een wijze die voor de meeste \an hen geen verlichting van enige be tekenis teweegbracht. Om hierin verbetering te brengen zijn opgericht de Stichtingen voor Oor logsgetroffenen. De hoofdcentrale is ge vestigd te Nijmegen, Postadres Hetereri A 94. Alleen via een sterke organisatie zal het mogelijk zijn om de slachtoffers weer op hun welvaartsniveau van voor heen te brengen. Daarom zal ook cp Texel een stich ting in het leven geroepen worden. Texelaars die met deze materie te ma ken hebben, grijpt deze gelegenheid met heide handen aan, en reserveer daarom nu reeds de avond van de 22e October a.s. Medezeggenschap van de getroffenen Dij het in liet leven roepen van de te I rel fen maatregelen. Geen geheime instrnctio's, maar dui delijke voorschriften waarvan de slachts offers kennis mogen nemen, ten einde zelf te kunnen beoordelen of geen on recht wordt gedaan. Voor dit ogenblik genoeg. Komt ter vergadering en u krijgt een volledig en zuiver beeld over alles wat u interes seert, Texel krijgt de primeur. De Federatie heeft reeds op dit scho ne eiland vaste voet gekregen. De heer J.C. Bruin, Den Burg heeft zich reeds het lot der oorlogsgetroffenen aange trokken. Ook hij is van mening dat de Texelse bewoners niet stil mogen blij ven zitten, niet mogen parasiteren op het werk van hunne medelotgenoten, maar mede hebben te striiden voor het recht van hen, die het gelag voor onze bevrijding hebben moeten betalen. Het gewichtige moment voor het zwaar getroffen Texel is aangebroken. Op Vrijdag, 22 October a.s. komt de Landelijke Federatie van Stichtingen voor Oorlogsgetroffenen tot u. Weet dit te waarderen door als één man aanwezig te zijn. Een ieder is van harte welkom, ook de niet getroffenen, en vooral de Dames, die wel het meest gebukt gaan onder de nasleep van de oorlog. Belanghebbenden van Den Helder in uw plaats ben ik er nog niet ingeslaagd een stevig contact toi stand te brengen. Een ieder in Den Helder, die met dit streven sympathiseert, wordt verzocht daarvan kennis te geven, zo nodig door het zenden van een naamkaartje, aan het volgend adres: De Landelijke Federatie van Stich tingen voor Oorlogsgetroffenen, gevestigd te Nijmegen, postadres: Ileteren A 94. Laat u niet onbetuigd, opdat ook uw stad op korte termijn op een bloeiende stichting kan bogen. Weest paraat, voordat het telnat Is! A. Schouten, Heteren Directeur van genoemde Federatie VISAFSLAG OUDESCHILD. Aangevoerd van 4 lot 11 October 1948 613 kg Bot; 3194 kg Garnalen; 15 kg Geep; 30 kg Haring; 279 kg Kaan; 886 kg Kabeljouw; 4 kg Makreel; 20 kg Rog; 48 kg Sardien; 10488 kg Schar; 27676 kg Schol; 37 kg Paling; 1424 kg Poon; 1453 kg Tarbot; 6171 kg Tong; 3785 kg Wulken; 15211 kg Wijting; 245 kg Kreukels; 19 kg Zalm; 39 kg Haai; 41 kg Hake.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1948 | | pagina 1