Strijd tegen defaitisme. Texel en Randers aan de kop De Federatie voor Oorlogsgetroffenen Texel bedreigd Als de stormen naderen Kauwgom NACO-DIENSTEN Eerste Nutsavond WOENSDAG 20 OCTOBER 1948 PEXEL IN DE PERS. 62e JAARGANG No. 6263 TEXELSCHE COURANT In een artikel in de Haagse Post mder het opschrift „Texel Bedreigd" -orden oude herinneringen op gehaald oen Jac. P. ThiJSse nog onderwijzer as op Texel en zijn leerlingen voor iet eerst kennis liet maken met de le gende natuur. Xa een kort historisch overzicht van iet vreemdelingenverkeer op Texel orden de verschillende evoluties van ns eiland behandeld. De eleetrificatie bracht eon betere «maling van de polders tot stand, lank zij de lage dijkjes rond de vo elreservaten werden deze drassig ge- iouden en bleef de vogelstand intact, jet dennenbos kwam in de plaats van ochtige duinpannen. Na de ruilverkaveling aan de orde esteld te hebben worden nog enkele oorden gewijd aan een van de nieuw- tiei dreigingen van Texels natuur- fl ichoon, de (event, tot stand komende) j waterleiding. Het „Handelsblad" (zie editie van Zaterdag j.l.) heeft een eigen verslag- ;ever met de inspectietocht van de S'rd.- Zuid Holl. Keddingsmij van Den Helder naar Texel, Vlieland en Ter schelling meegezonden. Met de „Dorus Rijkers" ging het ver liet Marsdiep, met prachtig herfst- eer. zonder oliejas. Van Oudeschild „ing het met de heren Lap en Rem- ners per auto na.ir De Cocksdorp. Hoe staat het met de reddingsboot te 3e Koog? Zij kan nog altijd niet wor- en uitgebracht d°or de staketsels op iet strand. Maar men oefent met het ivippertoestel om een lijn naar een •schip te schieten. Trouwens er zijn piog meer argumenten, die pleiten vóór mechanisatie van ons reddingbootwe zen. Het risico voor de bemanning van en roeireddingboot is groter, de kans op redding voor de schipbreukelingen is geringer. Wat blijft er dan voor al ternatief over dan met spoed voort te gaan met de meinanisatie? Maar het s zeer kostbaar, nu na de oorlog. Met gebouw en tractor mee kost een com pleet uitgeruste motorstrandredding- lioot thans anderhalve ton. En dat voor organisatie, die op vrijwillige g giften on contributies is aangewezen! Wijk aan Zee is het eerst aan de lieurt voor een dergelijke mechanisatie De Cocksdorp is al uitgerust met inotorboot en tractor, die de boot in zee „lanceert". Doch terwijl in het middaguur de zon blinkt op de golfjes van de Rog- sloot, waar geen badgast meer te zien is, verlaten we Texel weer en de Johun Ortt (die na de oorlogshandelingen door een Engelse reddingboot weer in Holland is gebracht) brengt ons naar Vlieland. Onderweg werden weer de oorlogsherinneringen opgehaald. Aan het roer van de Johan Ortt staat schip per .1. Bakker Gzn. Samen met motor drijver C'or Dros bracht hij in April 1945, tijdens de Russenoorlog op Texel, illegalen en Russen naar Engeland om daar hulp te vragen. De reddingboot die zij gebruikten, de „Joan Hodson" is de drie maanden verwaarlozing, in Yarmouth, waar niemand er naar om keek, nog niet te boven. Er moet -en nieuwe motor in komen, al°er ze weer in de duinen te De Cocksdorp wordt gestationneerd. In Katwijk bij de Gebr. Taat is men druk bezig er een 50 pk motor in te plaatsen. (Uit Handelsblad, doch in 'n uitgebreider vorm en gerectificeerd). GEMENGD NIEUWS De landbouwer Van Arendonk, in de Wieringermeer, trof bij het rooien van een aardappelveld, beteeld met Al pha's, een aardappel aan die 775 gram woog. Het is thans gebleken dat het hui dige tempo van het stichten van be drijfsgebouwen zo traag gaat dat het uitgeven van nieuwe bedrijven in de if Noord-Onst-Polder erdoor belangrijk vertraagd wordt, De Australische schapenstapel wel ke was gedaald van 125 mill, in 1942 tot 96 mill., in 1946-47, nam in 1947 ,48 toe tot 103 mill, stuks. De totale verliezen v. de kustvaart gedurende de ooi log bedroegen 25 pCt, tegen bij de grote vaart 50 pCt. Van de 92 totaal verloren gegane coasters zijn er weer 56 in de vaart, waarvan 25 nieuwe schepen. De Groninger vloot behoorde vroeger voor 82pCt, aan ka pitein-reders momenteel 65pCt. Thans is 35pCt. der coastervloot in het bezit van rederijen; schepen die vroeger f 100.000 kositten brengen thans f 500.000 tot f l.OOO.OOo op. MIDDENSTANDSVERGADERING Op de Donderdag j.l. gehouden ver gadering van de Texelse Middenstand (voor verslag hiervan zie onze vorige editie) sprak de bondspropagandist de heer Pijl ovei* Oriënteren eist Orga niseren". Spreker uitte allereerst zijn teleur stelling dat er van de 140 Texelse mid denstanders er slechts 40 ter vergade ring aanwezig waren. De onverschillig heid onder de middenstand is zo sterk uitgegroeid dat dit de oorzaak is ge worden van de slechte positie waarin dit volksdeel zich thans bevindt. Het is een oud kwaad. Door de slechte eco nomische omstandigheden is onder de middenstand een soort van minder waardigheids-complex ontstaan, wij zijn maar middenstanders. Doch inplaats dat dit deel van onze bevolking een reserveband van een oud Fordje uitmaakt, wordt het thans toch zeker wel weer tijd dat zij de motor van ons economisch leven vordtl t Spreker gaf hierna een historisch over zicht van liet middenstandsleven. In de 10e eeuw werd in Tiel hetgil- dewezen geboren, de organisatie van de branches. Tot de Gouden Eeuw zijn deze organisaties sterk, groot en re presentatief gew.eest. Zij zijn helaasl buiten de grenzen van haar bestaans recht getreden en gingen zich later ook op sociaal en politiek terrein be wegen. De edelen het intellect stonden met veel jalouzie tegenover deze hechte organisatie en dienden het verzoek in om ook lid te mogen wor den. Zij zagen evenwel in, dat het bin dende element bij deze organisaties ontbrak en toen ontstond het vak- groepsgewijze, overkoepelende orgaan: de broederschap van gilden. Hoe machtig deze instellingen wa ren blijkt wel dat indien niet aan hun wensen voldaan werd, zij hun verlan gens afdwongen. Uiteindelijk trad liet werkelijke belang het zakelijke naar voren. Doch een middenstand die zijn ge schiedenis verloochend gaat ten gronde De tegenwoordige middenstand zal moeten begrijpen dat slechts door gro ie eenheid nog iets bereikt kan wor den. Van 1928 tot 1940 hebben wij cri sisjaren meegemaakt, met grote werk loosheid. Vanaf 1934 bepleitte de mid denstandsbonden bij de departementen om de vaste lasten op de bedrijven van de middenstand te verlichten. Andere organisaties zoals! de sterk georgani seerde Holl. Mij van Landbouw bereik te op deze weg wel successen doch het resultaat van de middenstandsbonden was nihil. Men wist in Den Haag niet dat er nog een middenstand bestond. Wij worden thans wederom statise tisch geregeerd, d.w.z. met getalsterkte. Want hoe groot is de Middenstands organisatie? Slechts 16% is georgani seerd. De middenstand stond voor de \ollc in00,o te protesteren, doch, zoals gezegd, slechts 16°/o van hen konden hun verlangen bij het departement kenbaar maken. Daarentegen zijn de groot industriëlen, 'het. agrarisch be drijf en de diverse arbeidersgroepen hecht georganiseerd. De regering die noemde de middenstand terecht een ..aangenomen kind". Voor deze indivi dualistische mentaliteit weet zelfs prof Casimer, de voorzitter van de Imo geen oplossing, de middenstand is een mys tiek ding. Eerst moet de bliksem er in slaan. Toen kwam de oorlog, was dit de zg. bliksemslag? Na afloop van de oorlogshandelingen was er evenwel niet veel verbeterd. Wederom ging men met de rug te gen elkaar staan, en inplaats van el kaar als collega's te bejegenen, zag men in een ieder in de eerste plaats zijn concurrent. De vakgroepen werden met voorkennis van de Ned. regering in Londen opgericht (zijn dus niet Duits georiënteerd). Het grootbedrijf zag zijn bedrijf gedurende de bezet ting met 50% teruglopen, terwijl het kleinbedrijf zich handhaafde. Het zal evenwel duidelijk zijn dat deze toe stand het grootbedrijf niet neemt. Met man en macht wordt er thans gewerkt, grote bedragen zijn gereserveerd voor een intensieve reclame-campagne. En spoedig zal de middenstand hiervan iets gaan merken. De middenstand heeft een angst voor het grootbedrijf en voor de coop, bedrijfsvorm. De coop gedachte begon in Engeland verdere uitbouw aan dit idee vond plaats, en daarna sloeg 'het ook naar Frankrijk over. Spoedig verwaterde evenwel dit hele principe. Want na 150 jaar is niet veel meer van de oorspron kelijke gedachte over. Nu blijkt uit de jongste statistieken weer 81% van het Ned. volk zijn inkopen bij midden standszaken te doen. Het particuliere bedrijfsleven kan dank zij de persoon lijkheid van de leider en zijn grote service weer volledig de overhand in het bedrijfsleven veroveren. Men zal over het algemeen liever gebruik ma ken van een goed georganiseerd mid- denstandsbedrijf dan zich laten in schrijven onder een stamboeknr. bij een grootbedrijf. De middenstand moet zijn klanten weer gaan opzoeken, niet wachten tot ze bij hem komen. Het is funest om te veronderstellen dat men de contributie in een automaat werpt, om de volgende dag er het dubbele uit te kunnen te rugontvangen. De kost gaat altijd nog voor de haat. Bij landbouworganisaties doet men dit wel terwijl de boer over het algem. toch als een zuinig iemand bekend staat. Terwijl, de middenstand zeven eeuwen lang het voorbeeld heeft gege ven! Via de landelijke organisaties! vindt de middenstand bij Min. v.d. Brink een open deur. Wij verwachten op korte termijn thans een belangrijke verbetering voor de middenstand. De nieuwe aspecten ste ken zich gunstig af. Wij hebben deze betere tendenz te danken aan de rege ring, doch vooral aan de middenstan ders zelf die zich georganiseerd heb ben. Nadat spreker in de vorm van een legende een aardig voorbeeld gaf, wat eenheid vermag, behoorde ook deze boeiende voordracht weer tot het ver leden. Randers heeft de eerste nederlaag te pakken. In de morgenuren won Wa tervogels met 2-1. Texel deed ook kra nig werk, door na de pauze met de sterke wind tegen het winnende punt te scoren. LSVV behaalde ook thans haar eer ste punt niet en verloor met 3-2 van Wieringerwaard. In N. Niedorp dacht men na de opfrisser van de vorige week niet aan een overwinning, doch voetbal is voet bal en 'N.N. zegevierde met 2-1 over Schoorl. De stand is thans: Randers en Texel 6-9; Zeevogels 4-8; Waterv. 5-7; N. Niedorp 6-7; RKAFC! 5-i6; Berdos 4-4; W,waard 6-3; Schoorl 5-2; Vrone 5-1; LSVV 4-0. Het is jammer dat het terrein van Vrone afgekeurd werd, hierdoor ver viel de wedstrijd tegen Zeevogels en raakt deze club nog meer achter. Zondag a.s.: Zeevogels-Texel LSVV-Vrone Berdos-Schoorl N. Niedorp-Watervogels KandoTS-RK AFC Je ziet ze in huis en je ziet ze op straat Je ziet ze waar heen je de ogen ook slaat De hope des lands, dat de toekomst nog wacht Het kauwgummikauwende kinderge slacht Alsof ze herkauwen zo zie je ze staan Met malende monden, die rusteloos gaan En als het genoeg is doorkneed en doormaald Dan wordt het in slierten naar buiten gehaald Zover het maar kan, een onnoemelijk eind Waarna het dan weer in de gaper verdwijnt Dan wordt het eens daniq qekneed met de handen Men maakt er een afdrukje op van de tanden Daarna kneed men nóg eens het hele geval Dan blaast men een bel en dan volgt er een knal Vriendinnen en vriendjes, of broertje en zus Die delen 't gekauwde, zo nodig heel knus En Karei die roept als van verre vriend Lou komt „Lou, kom, als je gauw komt dan krijg je óók kauwgom" En Lou komt op 't kauwgom met spronqen haast af Dan is het weer kauwen en blazen en plaf Doch thuis is het kauwqom een bron vaak van last Het kleeft en het plakt overal haast aan vast Het zit aan de stoelen, de tafel 't karpet Het zit in de lakens geplakt van het bed Het zit in de haren van Jantje en Piet In één woord gezegd: 't is een kauw- g omverdriet Dat eindigt als 't kroost eerst naar bed is gegaan Maar 's morgens begint het van voren weer aan Iluib de Rijmelaar. (Nadruk verboden Huib heeft hierboven de diverse na delen van kauwgom weergegeven, doch het gebruik van dit product kan soms toch ook weer voordelen geven, we heb ben Zondag j.l tenminste Texel kau wende de overwinning zien behalen. Het ogenblik nadert waarop u kennis kunt komen nemen van de doelstellin gen van de Landelijke Federatie voor Oorlogsgetroffenen lk vertrouw dat mijn aan u gericht artikeltje u hebt doen inzien de enorme belangen welke voor ons op het spel staan. Ik heb u de weg gewezen, welke gevolgd dient te worden om uit het moeras van ellende, waarin zeer vele oorlogsslachtoffers dreigen onder te gaan, te geraken. Individueel staat men machteloos. 'Hecht aaneengesloten!, schouder aan schouder strijdend, opent daarentegen de mogelijkheid de Over heid te bewegen het recht der geteis- terden tav. integrale vervanging van hetgeen door oorlogsgeweld is verloren gegaan te erkennen. Een massale actie zal bovendien de Overheid nopen wat meer spoed te betrachten. Acht u het niet tergend dat na 3Va jaar bevrijding men nog niet weet, op welke wijze men zal worden schadeloos gesteld en tot welke 'bedragen? Of men nog eenmaal het hoofd fier zal kunnen opheffen als een vrij en zelfstandig man zonder af hankelijk te wezen van de liefdadig heid van de Overheid, of wel, dat men zal kunnen blijven ploeteren om zijn verplichtingen tegenover de Staat te kunnen blijven nakomen, terwijl ande ren maar kunnen reserveren voor de oude dag? Wij oorlogsgetroffenen heb ben ook recht op een menswaardig be staan, op levensvreugd, op een normale ontplooiing onzer zaken en bedrijven, op mogelijkheden om te kunnen con curreren. kortom om op één lijn te wor den gesteld met de niet-getroffenen die eveneens zo breed van opvatting z;jn dat zij verlangen, dat hun getrof fen medeburger, die buiten de schuld in moeilijkheden is geraakt, rno wor den geholpen, niet langs de weg van philanthropic, maar langs die van het recht. Moeten wij een langer sollen nog langer dulden? Herinnert u zich nog dat reeds in November 1945 ver scheen het besluit op de materiele oor logsschaden (Staatsblad no. F 255)?. Dat ruim twee jaar daarna t.w. 23 Jan. 1948 pas het wetsontwerp daaromtrent de 2de kamer werd aangeboden. Dat men daarna weder 6 maanden nodig heeft gehad om liet voorlopig verslag uit te brengen? En dat, als klap op de vuurpeil, de behandeling van het wets ontwerp in dit jaar niet meer zal kun nen plaats hebben. Zo is dan andermaal een kostbaar jaar vol spanning heen gegaan. zonder enig positief resultaat voor de onder zorgen gebukt gaande slachtoffers, zodat zij nog in het onze kere verkeren bij het nemen van be sluiten of zij wel goed dan wel in hun nadeel handelen. Na een dergelijk ge peuter moet men toch wel weinig of geen zelfrespect meer bezitten, noch moed en verantwoordelijkheid ten op zichte van zijn gezin, als men dit alles maar sanctioneert. Oorlogsgetroffenen van Texel en Den Helder aan u mede de plicht hier stelling tegen te nemen. Komt derhalve op 22 dezer ter verga dering, welke zal worden gehouden in de zaal van Hotel „Texel" te Den Burg. Ook in Den Helder hoop ik op zeer korten termijn een vergadering te kunnen beleggen. Beziet met mij de si tuatie 0111 daarna tot een besluit te ko men. Moge dit opwekkend woord tot ge wenste resultaat leiden. De redactie mijn oprechte dank. A. Schouten Directeur Landelijke Federatie ZITDAG BEDRIJFSGROEP DETAILHANDEL Evenals in 1947 komt ook dit jaar de Bedrijfsgroep Detailhandel een 'zitdag op Texel houden, om daar kennis te nemen van de wensen en verlangens, welke bij iedere zakenman op zakelijk en-of organisatorisch gebied leven. 13e lieer M. W. Wiewei, secretaris van de Bedrijfsgroep Detailhandel voor N. Holland, zal op Maandag, 25 October 1948 ten Raadhuize te Den Burg zit ting houden voor iedere zakenman, die bij de detailhandel is ingeschreven. De zitdag wordt gehouden des mid dags van 25 uur. Gaarne vertrouwen wij, dat evenals vorige jaren ook thans van de geboden gelegenheid een ruim gebruik gemaakt zal worden. UITGAVE v h Fa LANGEVELD DE ROOIJ Boekhandel - Drukkerij en Bibl. Den Burg Texel Postbus 11 Telefoonnr. 11 Postgiro 652 Bankrekening: Rotterd Bankver en Coöp. Boerenleenbank. Verschijnt Woensdags en Zaterdags Postabonnementen f 2,25 p. half j. ONTWERP HERZIENING UITBREIDINGSPLAN Het Hoofd van net Gemeentebestuur van Texel brengt ter kennis, dat aan vangende met Donderdag 21 October 1948 gedurende vier welien derhalve tot en met Woensd ig 17 October 1948 ter secretarie der gemeente voor een ieder ter inzage zal 'iggen een ontwerp van een plan tot herziening van het plan van uitbreiding in onderdelen v oor Den Burg en omgev 'lig, op welk* herziening van toepassing zullen zijn de bebouwingsvoors nrif'.in en overig* bepalingen, vastgesteld b'j raadsbesluit van 20 December 1940, nu. TV. Gedurende de voornoemde termijn van vier weken kunnen belanghebben de bij de gemeenter md bezwaren in dienen. Texel, 19 October^1918. De Burgemeester van Texel. Mr. G. D. REHORST. Thans is ook de nieuwe winterdienst- regeling van de Naco bussen uitgeko men (in onze boekhandel verkrijgbaar tegen de prijs van 15 cent). Verbindingen naar Haarlem De bussen naar Alkmaar en Haar lem (zonder overstappen) vertrekken uit Den Helder om 6.40W; 7,40; 8,50 en vervolgens elk uur. Laatste bus om 21,50. De vertrektijden vanuit Haarlem zijn 6.40; 7,40 en vervolgens ieder uur. Laatste bussen 20,40 en 21,50 welke evenwel slechts tot Alkmaar rijden. Vanuit Alkmaar zijn de vertrektij den naar Den Helder 6,20W; 7,20; 8,10 en ieder uur. Laatste bus 21,10. Verbindingen naar Friesland Vertrektijden vanuit Den Helder n. Leeuwarden, 7,40; 8,40W; 9,40; 11,40; 13,40; 15,40; 17,40; 19,40; 20,30 Reis- duur ong. 'i'/i uur. Op gelijke tijden vertrekken de bussen met als eindstation Heerenveen Alleen de bus van 8,40W. vervalt. 13e vertrektijden vanuit Leeuwarden zijn 6,15; 9,15; 11,15; 13,15; 15,16; 17,15 en 19,15. Reisduur naar Den Helder is 9 kwartier. Vertrektijden vanuit Heerenveen zijn 6,50; 8,50; 10,50; 12,60; 14,50; 16,50 en 18,50. Reisduur naai Den Helder 2 uur en 40 min. Donderdag j.l. hield het Nut zijn eer ste avond in het seizoen 1948'49. De voorzitter heette in het bijzonder de plm. 30 nieuwe leden welkom en bracht dank voor de ruim f 100,die men voor de bibliotheek had bijeenge bracht. Daarna verleende hij het woord aan de jdnge voordrachtkunstenaar Henri Emmelot uit Dan Haag. Gekleed als Spaans edelman maakte deze z'n entree met een fragment uit Don Quichotte. Dadelijk voelde i len, dat hier een kunstenaar van formaat optrad. Al de personen uit. dit fragment werden met enkel gebaar, een stembui ging tot leven gebracht. Daar tussen door ging luchtig verhalend de stem van de verteller. Drie sprookjes van Andersen volg den. De sfeer van Andersen, gemoede lijk, licht spottend en o zo fijntjes was meteen getroffen. Prachtig gedaan. Het onderwerp voor een geïmprovi seerd sprookje, dat één der aanwezigen mocht opgeven, was wel heel moeilijk en prozaïsch: „ecu kaststoel". Maar met behulp van een oude aardappel werd er toch nog iets \an gemixed. Ontroerend weren de Klaagliederen en de Openbaring van Johannes. Het genre lag misschien niet ieder, maai de voordracht getuigde van een groot kunnen. Het gedeelte na Je pauze werd be gonnen met flagmen'li uit „Mei" van Gorter, gevolgd door liet prachtig voor gedragen dramatisohe weiK „Het Slag veld". Hoeveel facetten de kunst van Emmelot heeft, bewees liij ook in de rest van het programma: „De Dijk" van Adema van Scheltema, een frag ment uit Peer Gynt en tct besluit en kele snakerijen van Tijl Uilenspiegel. Alles even knap opgevoerd. Een speciaal woord van lof voor de prachtige costumes. De muzikale inleidingen en verbin dingen waren in goede handen bij mej. E. Dijt, De heer E nmelot en het be stuur boden haar hiervoor bloemen aan. Het was een heel mooie avond.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1948 | | pagina 1