m 1» v r k 1 Nieuwe bonnen Zou fabricage van „Luxe Texelse Schapenkaas" kans van slagen hebben? Wie neemt het initiatief Uitkering uit het Schapenpotje Zo n Elsevier toch Kruiswoordpuzzle 7 u r 1 A /r '1 UITBREIDINGSPLAN Het hoofd van het Gemeentebestuur van Texel brengt ter openbare kennis dat het door de Raad dier gemeente op 16 December 1948 vastgestelde plan tot herziening van het uitbreidingsplan-in- onderdelen voor Den Burg, vastgesteld bö raadsbesluit van 20 December 1940, nr. IV, goedgekeurd bij besluit van de Commissaris der provincie Noordhol land, ter waarneming van de taak van Gedeputeerde Staten, van 15 Januari 1942, le afdeling, nr. 445, ter gemeente secretarie van 28 December 1948 af ge durende veertien dagen voor een ieder ter inzage ligt. Binnen zes weken na afloop van de termijn van tervisieligging kunnen de belanghebbenden, die zich met bezwaren tot de Raad hebben gewend, bij Gede puteerde Staten van Noordholland be zwaren tegen het plan indienen. Texel, 27 December 1948 Het Hoofd van het Gemeentebestuur voornoemd: Mr. G. D. REHORST DISTRIBUTIENIEUWS. Wij geven hier nog eens een over zicht van de volgorde, waarin de uitrei king morgen. Donderdag 30 Dec., plaats vindt: 9-10 A t.m. Bakker Ge; 10-11 Bakker Gzn. t.m. Barends; 11-12 Bar- horst t.m Beijert; 1,30-2,30 Biersteker t.m. Boogaard; 2,30-3,30 Boom t. m Braun; 3,30-4,30 Braven t.m. Bruin. Men gelieve mede te nemen: stam kaarten, inwisselingsbonnen voor bon kaart, tabak 07 voor nieuwe tabaks- kaart, diversen 10 voor nieuwe diver- senkaart. van 2 t.m. 15 Januari 1949: Bonnen voor vlees: 521, 523 vlees is 100 gram vlees 522 vlees is 300 gram vlees Alle bonkaarten 801: f527 algem is 250 gr. boter of margarine of vet Bonkaarten KA, KB, KC 901: 531 algem. is 250 gr. boter of margarin of vet 582 algem. is 200 gr. kaas of 250 gram korstloze kaas 533 algem. is 125 gram koffie B 546 is 200 gr. kaas of 250 gram korstloze kaas Bonkaarten KD, KE 901: 537 algem is 125 gr. boter of margarine of vet 538 algem is 100 gram kaas of 125 gr. korstloze kaas Tabak- en diversenkaarten QA, QC 901: lltabak, 14 diversen is 2 rantsoeneh ta bak Bonkaarten ZA, ZB, ZC ZE, MD, MF, MH 901 (bl.|7„ arbeid, a.s. moeders en zieken): Geldig zijn de, bonnen van strook B Deze bonnen zijn 14 dagen geldig. Bovenstaande bonnen kunnen reeds op Donderdag 30 Dec 1948 worden ge bruikt. Sinds gisteren, 28 Dec., mogen d eieren zónder bon worden verkocht. TERUG NAAR TEXEL. Cor Rey, Wieststraat, Den Buig, ser geant bij de mariniers, komt plm. 6 Jan. met- „De Grote Beer" in Amsterdam aan. Wij heten hem hartelijk welkom op het eiland SPORT OP TEXEL. S.V. Texel. Nu we door „vorst" van voetbalwed strijden tijdelijk verstoken zullen blijven Is het juist een eerste vereiste in con ditie te blijven. Dus trainen en al is het veld wat hard en zal het spelen met de bal achterwege moeten blijven, lopen kunnen we zeker en dit is juist een be langrijk onderdeel dat we intens moeten onderhouden en opvoeren. Dus spelers hedenavond 8 uur pre sent. Mogelijk is er nog wat belang rijks te bespreken en ook dit gedeelte behoort ge niet te willen missen. Tijdens deze vorst-periode staat de training voor alle adspiranten stil. Als er gelegenheid is zullen ze wel geen tijd over hebben vanwege het schaatsen rijden. Het districts elftal, waarin onze aan voerder was opgesteld, heeft op de 2de Kerstdag in Den Helder, met 4-0 van H.R.C. gewonnen. Mocht deze wintertijd van korte duur zijn en Zondag de terreinen weer be speelbaar zijn, dan gaat Texel 1 dén harer ernstigste concurrenten n.l. Ran- ders in Alkmaar bestrijden. Dat moet gewonnen worden, andere vissen we achter het net en kunnen we onze illu sies wel laten varen. Tot slot aan alle leden, Donateurs en sportliefhebbers een gezellige oude jaarsavond cn een gelukkig nieuwjaar 'toegewenst met veel successen op het sportterrein, benevens een goede op vatting over Uw lidmaatschap van RV Texel V.V. DE KOOG. Op de Donderdag j.l. gehouden ver gadering werd o.a. besproken het in of- de brengen van het veld. Besloten werd met volle kracht aan het werk te gaan en wel Zaterdag 8 Jan. Allen weiken toch mede? Dhr B. Visser stelde ons zijn zaal beschikbaar. Nu kan er getraind worden. Jongens geeft hier allen gehoor aan. Laten wij ons beste beentje voorzetten. Woensdag 5 Jan. trainen, adsp. van 78 en sen. van 810. Luxe kaasjes, luxe prijzen. Prima, volvette schapenkaas", met en zonder komijn". Voor de oorlog za gen wij regelmatig deze advertentie in ons blad. Het was de familie Comman deur te Den Hoorn, die door middel van een annonce de aandacht op haar pro ducten vestigde. Wie telt de hoeveelheid kaasjes, die in de loop de jaren èn door de Texelaars zelf èn door de bezoekers van het vasteland werden opgepeuzeld. Ja, reken maar, menige vreemdeling wilde het eiland niet verlaten, zonder zijn bagage, zonder zijn souvenirs van Texel "te hebben verrijkt met zo'n vol vette kaas, een schapenkaas. Aan die schapenkaas hebben wij gedacht, toen wij door de steden van ons land win kelden, toen wij daar allerhande artikelen in de étalages zagen prijken: Deventer Koek, Haagse Hopjes, Brusselse Kermis, Zeeuwse Mosselen, Goudse pijpen, Gelderse worst, enfin, een hele reeks. Laten wij even halt houden bij de Gelderse worst. Het water loopt ons al tussen de tanden, want 's men sen fantasie, met name die van een oprecht dienaar van de Koningin der aarde, is on begrensd en we zien zo'n royale worst al in zijn volle aantrekkelijkheid tussen de stamppot van aardappelen en boerenkool. Die Gelderse worst is maar niet vanzelf zo in het middelpunt der belangstelling ko men te staan, hij heeft zich een plaatsje veroverd. Geloof maar, dat de fabrikanten kapitalen met hun Gelderse worst hebben verdiend en nog altijd geniet hij een goede reputatie. Nu is het niet onze bedoeling om reclame te gaan maken voor de Gelderse worst Wij zijn er zeker van, dat de Texelse slagers ook voor de dag kunnen komen met hun waar! En voor geen anderen behoeven onder te doen. Wij zijn echter op die worst gesprongen om 'er meteen weer af te sprin gen en ..over te lopen" naar de Texelse schapenkaas. Wij verheugen ons er over, dat wij eindelijk eens een kolommetje heb ben kunnen vrij maken om ons gemoed te luchten, om in de bres te springen voor onze schapenkaas, want dat wordt hoog tijd Hoeveel vreemdelingen zullen er het afge lopen seizoen met een kaasje het eiland hebben verlaten? Groot kan het aantal niet zijn, omdat er niet veel meer geproduceerd worden: Het is een toer om aan een vol vette schapenkaas te komen, ja voor een magere moet je er al als de kippen bij zijn. Wat de boer nog produceert, peuzelt zijn gezin nagenoeg zelf op. Nu is onze vraag: Kan de Texelse scha penkaas niet weer een belangrijke bron van inkomsten worden? F Allan, die in 1856 ons eiland bezocht, schreef, dat er in 1846 nagenoeg 80 000 pond kaas werd verkoqht en dat de "productie in 1854 was terugge lopen tot 21.210 pond.' De bereiding der groene kaas wordt jaarlijks minder en over het algemeen worden de schapen na het afnemen der lammeren in stede van ze te melken, drooggemaakt, ten einde ze daar door vet te kunnen weiden, iets wat bij de tegenwoordige handel op Engeland meer winsten afwerpt dan de melkerij". schreef hij. Wij zoeken nieuwe wegen. Nu zullen velen opmerken, dat er thans nog „slechts" een 17.000 schapen zijn en toentertijd 38.000. Inderdaad en de produc tie zal ook niet zo hoog kunnen worden opgevoerd als destijds. Tenminste, -waar schijnlijk niet. Maar als men nagaat, dat een schaap per seizoen zestig liter melk kóm geven, is het een vaststaand feit, dat de Texelse kazen weer bij duizenden aan de markt kan komen. Wij gingen bij het schrijven van dit ar tikel uit van de wetenschap, de pijnlijke wetenschap, dat de Texelse schapenstal hard achteruit loopt. Wij hebben de Holle- bol en de Binnenburg al niet meer nodig om de lammeren een plaatsje te verzekeren op de marktdagen Wij zien hier en daai schapenboeten in verval: de reparatiekosten van zo'n boet zijn hoog en de prijs van de lammeren ligt te laag in verhouding tot de kosten van het bedrijf. Daarom moeten er nieuwe wegen worden gezocht. En vinden wij die door de schapenkaas in groter hoeveelheid te gaan produceren? zal een enkele schamper opmerken. Och, wij weten wel, dat de schapenkaas alléén de boer niet uit de impasse brengt. Er is meer nodig, maar alles werkt toch mede. Alle beetjes helpen en de productie van schapenkaas behoeft waarlijk niet gering te zijn! Wij hebben twee voorbeelden voor ogen: Frankrijk, waar zware kazen worden ge maakt. en Zwitserland, waar de kleine raspkaas vandaan komt en haar weg vindt over heel Europa, wellicht over de hele wereld. Ook op Texel! De Franse is een product uit Roquefort. Het is zuivere schapenkaas waaraan groene schimmel wordt toegevoegd en wel om beurten- eerst een laagje wrongel, dan een laagje schim mel enz. De kaas wordt daar in speciale grotten gerijpt. Er worden flinke gaten in geprikt. waardoor het schimmelproces wordt gestimuleerd. De melkopbrengst is ongeveer gelijk aan die van de Texelse dieren, nl. 60 liter per seizoen. Wij zouden hier ook een speciale kelder moeten bou wen met een automatische luchtbevochtiger, daar de temperatuur constant op 68 gr. boven nul moet zijn. voor de gewone kaas 1415 graden Dtze kaas nu heeft door de schimmel werking een pittige, scherpe smaak en zij wordt vooral gebruikt als dessert bij de borreltafel. Frankrijk raakt zijn kaas wel kwijt! Maar men is dan ook hoogst voldaan over zijn product. Daartoe is in de eerste plaats onberispelijke melk nodig. Voor de oorlog werd er door de Texelse boeren heel wat schapenmelk naar de Zui velfabriek vervoerd Er werd uitsluitend boter van gemaakt en het is bekend, dat de badgasten de voorkeur gaven aan de scha penboter. Kijk, dat is een goed teken' Gedurende de oorlogsjaren verwerkten de boeren de melk zelf. hetgeen zeer be grijpelijk is. Iedere boer of boerin is kundig genoeg om een kaas voor eigen gebruik te maken, maar de handel stelt hoger eisen. Het is geen wonder, dat de familie Commandeur weinig concurrentie ondervond. J)e heer Commandeur toch heeft dit vak vóm jongs- af aan uitgeoefend en gezien de keurige prodBfcten, die zijn boerderij verlieten, heeft hij zijn we^k ook met liefde gedaan, er steeds naar gestreefd, het allerbeste te leveren. De fabricage zou op een centraal punt gezamenlijk ter hand moeten worden ge nomen. Waarom zou dit niet door de Zui velfabriek zelf kunnen worden uitgevoerd? Zeker op het ogenblik heeft men daar zomerdag de handen meer dan vol met het ophalen van de melk, het vervoer geeft al problemen genoeg, maar wie weet, welke gunstige omstandigheden de toekomst biedt. De fabricage, zoals hierooven voorgesteld, is vooral de aangewezen weg voor een luxe kaasjezoals de Zwitserse raspkaas. U kent het wel, dat pittige, scherp gekruide, groene zuiltje. Velen vinden het een deli catesse. Men zegt wel, dat de kruiden af komstig zijn van de Zwitserse bergweiden. Goed, wij kunnen die kruiden hier ook telen al hebben wij de bergweiden zelf niet. Zeer zeker kunnen wij ook luxe prijzen bedingen, als wij er maar voor zorgen aan de spits te blijven staan en Holland heeft een goede naam. terwijl een plaatje van een Texels schaap op het etiket van de pakjes „Texelse kaas" een reclame op zichzelf is Texelaars, neemt een en ander eens onder de loupe. Wij geven slechts een tip. Texel heeft al een eigen ijsfabriek, een eigen wasfabriek is bezig zijn deu ren te openen, een eigen wasserij, een eigen stoombootonderneming, een eigen fabriek voor de verwerking van koeien- melk tot goudkleurige boter en pikante kaas; allé; nu nog een fabriekje van „Luxe Texelse Schapenkaas", in keurige verpakking, Groen-Zwart, met zilver papier veredeld, dat zal best draaien. Laten wij de schouders er eens onder zetten! Tijdens de Donderdagavond 1.1. door vele schapenhouders bezochte vergade ring, waarin allerhande problemen In zake de vvolprljs werden besproken, deelde de heer Th. Hln mede, dat de or- ganisajties bericht hebben ontvangen, dat in de loop van Jan. uit het bewuste en veel besproken schapenpotje tien gulden per fokool zal worden uitbe taald. Dit verheugende resultaat Is slechts met de allergrootste moeite verkregen en de organisaties hebben zich flinke uitgaven moeten getroosten om dit te kuncn bereiken. Door 'het artikel van Zaterdag 19 De cember j.l. in de Tex. Courant, aldus de heer Hin, zal het u duidelijk geworden zijn, dat wij op onze qui vive moeten blijven. Dat is ons aller belang. Er moet grote roep blijven uitgaan van het Texelse schaap. Om de fokkerij van het allerbeste materiaal te stimuleren, stel len de org. jaarlijks premies besohik- baar voor de beste ramlammeren, waar mede op ons eiland verder wordt gefokt. Aanvankelijk waren de premies if 25, thans zijn zij verhoogd tot f 50.-. Het fonds dat wij daartoe vormden en waar uit niet alleen de premies worden be taald, dient versterkt te worden. Bin nenkort zullen wij u in een circulaire om steun vragen en wel een half pCt van de uitkering uit het sohapenpotje. Vervolgens deelde de heer H nog me de, dat begin Jan. de breigarens zullen worden -uitgereikt. „Elseviers Weekblad" grasduint zo ongeveer het ganse land af om allerlei rariteiten te peuteren uit de penne- rruehten van voor andere kranten en tijdschriften zwoegende journalisten, opmaakredacteuren en advertentiever- zorgers. Soms heeft het blad daar aardig suc ces mee en oogst zij ongetwijfeld een lach en een traan, maar Zaterdag j.l. sloeg zij de plank toch lelijk mis: In haar rubriek „Praatvaria" keken wij tegen het achterlijf van een weldoor voede woldrager, die aan zijn linkerzij de qua een Siamese tweeling met een zijspan van een motorfiets was verbon den. „Elsevier" heeft zidli verkneuterd bij het tekenen van die mop, want haar in spiratie was zo denderend, mot je we ten! Las zij niet in de „Texelse Courant" een advertentie, waarin stond vermeld: „Vermist een ram met een linkerzijspan Hoeve Vredelust, De Koog, tel. 18." Nou, wat kun je daar nu andere uit op maken, dan wat zij in bovengenoemd beeld heeft weergegeven „Elsevier", maak het nou niet te bont, uit uw critiek kunnen wij enkel 'n grote dosis onkunde en domheid distil leren. Een zijspan is ip de schapenhou derij een heel normale uitdrukking. Die zijspan was er al tienduizend jaar voor de eerste motor zijn kwalijke gassen uit stiet. Eigenlijk hadden wij „Elsevier" best een slag voor kunnen zijn: hoeveel keer zal er niet zijn geadverteerd met „een motor met zijspan". Dat onze cari caturist toen niet op zijn post is ge- weestllll Horizontaal Verticaal Afk. van datum Dier Enz. Onderdeel van tractor Deel van spil Wakker gemaakt Samengevoegd Gunstig Texelse toneelvereniging Naam van voetbalclub Hoeveelheid Windrichting Billijk Niet warm Rubriek in Texelse Courant Liefdadige instelling Reeks van woorden of tonen Vervoermiddel 19. Texels dorp 20. Zwerft 21. Vindt men op Texel 22. Antiek 23. Huishoudelijk artikel Oplossingen van dit kruiswoordraad sel worden uiterlijk Maandag a.s. ver wacht. Als prijzen heeft Boekhandel Park straat enkele boekenbonnen ter- be schikking gesteld. Op enveloppe gelieve men te vermel den: „Ivruiswoordpuzzle". /x b to to KK ij P S BRANDWEER WAS PARAAT De brandweer had in een ommezien haar slangen vanaf de Groeneplaats naar de Weverstraat uitgelegd, toen in het perceel bewoond door de familie P. Bruin Jzn. Vrijdagmorgen omstreeks kwart voor tien een enorme rookont wikkeling haar in het geweer riep om op alles voorbereid te zijn. Gelukkig be hoefde er ditmaal geen water te worden gegeven: de brand, die op de eerste ver dieping was uitgebroken, kon door flink optreden in de aanvang worden geblust Er werd enige schade aange richt aan beddegoed en matten. Naar de oorzaak tast men in het duister. DE LANDBOUW IN 1948. 3 Jan. a.s. van 19,4520 uur zal de heer Ir. D. J. Maltha, hoofd van de afd. Documentatie van het Min. van Land bouw, Visserij en Voedselvoorziening, voor Hilversum I een causerie houden over het onderw erp: „De landbouw in 1948". In deze causerie zal een terugblik worden geworpen op de Ned. landbouw in 1948; welk stadium van ontwikkeling zij in het afgelopen jaar heeft bereikt, terwijl voorts een overzicht zal worden gegeven hoe de vooruitzichten voor '49 zijn. ESPERANTOHOEKJE. WAT ZEGGEN DE GELEERDEN OVER ESPERANTO? „Een internationale taal zal nooit iets anders kunnen zijn dan een kunstmatige taal, en hier heeft het Esperanto bewe zen. vele der eigenschappen te bezitten, die in deze nodig zijn". Het was prof. dr. C. de Boer, hoogleraar in de Romaanse taal- en letterkunde aan de Leidse Uni versiteit, die deze woorden o.a. uitsprak in een rede bij de hervatting van de col leges op 5 Oct. 1945. Hij staat met zijn gunstige mening over de wereldtaal niet alleen. Prof. Dr. Th. M. v. Leeuwen zei in een vraagge sprek: Ik moet echter erkennen, dat het wel veel lijd en moeite zou besparen, in dien de wetenschappelijke lectuur in één taal werd geschreven. Daarvoor zou naar mijn mening het Esperanto kunnen worden gebruikt. Deze taal bezit vol doende buigzaamheid om er elk begrip in tot uitdrukking te kunnen brengen. Elke geleerde die in zijn vak bij wil blijven, moet voortdurend kennis nemen van allerlei wetenschappelijke bekend makingen. Bijna dagelijks komen er nieuwe feiten aan het licht en de onder zoekers hebben niet steeds tijd genoeg om hun artikelen in de meest verbreide talen te schrijven. Dikwijls gebruiken zij hun eigen taal, want de studie om hun kennis van althans enkele talen op peil te houden, ontneemt tijd aan hun eigen lijk wetenschappelijk werk. Eens was het Latijn de algemene voer taal van de mensen der wetenschap. Lange tijd heette een middelbaar onder wijsinstelling ook wel Latijnse school, 't Gebruik van léén taal bevorderde in ho ge mate de geest van saamhorigheid en eensgezindheid onder de geleerden v. d. gehele wereld. Tegenwoordig is het La tijn in de wetenschap op de achtergrond geraakt. In een Ned. vakblad voor Scheikundi gen stond onlangs: „Waartoe het publi ceren van wetenschappelijke artikelen in nationale talen leidt, ervaren we dage lijks met steeds weerkerende ergernis. We moeten artikelen lezen of trachten te lezen in, of doen vertalen uit Engels, Frans, Duits, Italiaans, Russisch, Spaans Pools, Tsjechisch, Roemeens, Noors, Ne derlands, Fins, Hongaars, Lettisoh en Japans". U voelt wel dat het zelfs een geleerde niet mogelijk is zoveel talen behoorlijk or.der de knie te hebben. Hierdoor dreigt het universele karakter van de wetenschap verloren te gaan. Meer dan ooit is het echter nodig, dat het behou den blijft. Juist nu, in de tijd, waarin men begint te streven naar een hechte wereldgemeenschap. De uitspraken van verscheidene geleerden over het atoom gevaar bewijzen, dat onder hen het be sef van de wenselijkheid van dat. streven levendig is. En liet is daarom ook niet verwonder lijk, dat bij verscheidene van hen een ernstig gemeende belangstelling voor 't wereldvraagstuk bestaat, Laten we eens luisteren naar wat,'behalve prof. de Boei en prof. van Leeuwen, enkele andere ge leerden over het Esperanto te zeggen hebben. „Er valt niet aan te twijfelen, dat het sterkste vooroordeel tegen Esperanto voortkomt uit de oprechte overtuiging, dat het wel het stevige geraamte bezit, maar geen levensvatbaarheid en geen mogelijkheden 0111 fijne gevoelsonder- schcidingen uit te drukken. Als de in tellectuelen, die dit geloven eens de stap van het negatievevooroordeel naar het objectieve wetenschappelijke onderzoek zouden willen doen, zou dit een grote winst voor de waarheid en bijgevolg voor de mensheid zijn. Alleen op de waarheid is het mogelijk datgene te bou wen, wat voortduurt". Dit schreef Dr. Privat, een Zwitsers hoogleraar-taalkun dige in zijn studie Esprimo de sentoj eu Esperanto. (De uitdrukking van' gevoe lens in Esp.). In zijn boekje „De Sterrekunde en de Mensheid", dat verleden jaar versoheen, wijst prof. dr. Minnaert op de taalmoei lijkheden tijdens de internat, congressen van sterrekundigen. Hij schrijft verder: „Alleen do invoering van een wereld taal zoals Esperanto geeft een afdoende oplossing voor het geheel der weten schappen." Ook prof Migliorini, hoogleraar in de taalwetenschap te Rome, pleitte voor Esperanto, „dat op vele gebieden voor Esp. in practijk is gebracht gedurende bijna twee generaties en dat heeft be wezen aan de meest uiteenlopende ei9 te kunnen voldoen, hoewel het nog niet algemeen aanvaard is". Nog niet algemeen aanvaard. Dat is zo. Op de oorzaak hiervan werd wellicht terecht gezinspeeld door prof. Collin- der van de universiteit te Upsala (Zwe den), toen liij zei: „Wanneer men mij vraagt, boe het wereldtaalprobieem moet worden opgelost._ is mijn antwoord: het is reeds opgelost. Het probleem is alleen hoe de oplossing te doen aanvaarden door de machthebbers. K. WILGENHOF,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1948 | | pagina 2