Cjroen r£wartsy Jex els in het harL*
Gravin Ada van Holland was
pas zeventien toen zij in de kelder
gevangen werd gezet
Landbouwers met kennis van zaken
zullen overal slagen
1
Eindles Landbouwschool
WOENSDAG 20 APRIL 1949
Texelse
62e JAARGANG No. 6315
COURANT
.Uitgave v.h. Fa. Langeveld Dc Rooy
't Boekhandel Drukkerij - Bibliotheek
Den Burg Texel - Postbus 1 1 - Tel. 1 1
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek Rotcerdamsche Bank en Coop. Boerenleenb.
Postgiro 65 2 Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
Hotel «Texel» zal t.z.t. nog meer worden uitgebreid
In deze kelder hebben zc eens een ge
raamte ln de ketenen gevonden", ver
telt ons architect Boogaard, de restau
rateur van hotel „Texel". Wtl staan daar
ln een soort spelonk, waarvan dc entree
Is versierd met prachtige blauwe tegels,
die iedere antiqultalr doen watertanden.
W(j watertanden ook, want dit vertrek,
opgebouwd uit zestig cm. dikke maren,
is thans gepromoveerd tot wijnkelder en
wij zouden het helemaal geen stral vin
den om eens een uurtje tussen die mu
ren te worden gestopt, mits die flessen
ons gezelschap mochten zijn
Wij waren echter niet gekomen om 'n
lofrede te houden op Bacchus, de god
van de goede drank, wij namen 'n kijk
je in het hotel ter gelegenheid van de
restauratie. Toch moesten wij even die
kelder in, want in een der onderaardse
gewelven heeft Gravin Ada van Hol
land gevangen gezeten. Dat mag dan al
weer zo'n zevenhonderd jaar geleden
zijn, je voelt, dat je hier in een andere
wereld staat, in de sfeer van die oude
kelder met zijn klein raampje, waardoor
het daglicht zo spaarzaam naar binnen
glipt. Maar als de architect gaat spre
ken over een geraamte aan ketenen
vinden wij het mooi genoeg en zoeken
wij lang3 het stenen trapje de kelder
deur weer op.
Entrée 15 cent
Wij mogen liet gehele gebouw door
kruisen en dat kost ons niemendal.
Neen, wij hebben werkelijk geen wijn
geproefd, maar, weet U, eens mocht je
dit gebouw tegen een entree prijs van
15 cent bekijken. Wij hebben de adver
tentie, waarin hiervan sprake is. voor
ons liggen. Hij is opgenomen in de
11Texelse Courant van 14 Mei 1896 Daar
staat:
„De beziohtiging van het huis, sedert
1de laatste jaren bewoond door Nota
ris Coninck Westenberg, zal kunnen
geschieden op Zondag 10 Mei, n. in.
van 3 tot 6 uur, tegen betaling van 15
cent per persoon. De opbrengst komt
ten voordele ener liefdadige instelling
op dit eiland. De eigenaar J. Flens".
J Hotel „Texel" zal t.z.t. nog meer mir-
IJden uitgebreid. Wij hebben de tekening
bekeken: aan de zijde v.d. Vismarkt komt
|rn pracht baleon met ijveren smeedwerk
[de entrée heeft al 'n ruime foyer, een
brede trap leidt naar de vestiaire.
Boven de grote zaal ligt een enorme
ruimte, waarop afgedankt materiaal is
.vergaard. Daar komen acht slaapkamers
en een badkamer. Als al het werk ge-
reed is zal het hotel logies kunnen ver-
schaffen aan 55 gasten!
Groeneplaats als droogterreln
Er is in de loop der jaren al heel wat
aan dit gebouw gehamerd en gemetseld!
Het daleert uit de vroege middeleeuwen
Tn 1611 werd op deze grond 't Sehouts-
■huis gebouwd, gelijk met het Raadhuis,
j. Van het Schoutshuis vinden wij nog
tterug de oude poort, met de zware deur,
iomtooid met de zware zuilen, waarboven
'de (beschilderde!!) festoenen prijken,
voorts staan er nog brokken muur, zo
dik, dat men ze bij alle verdere ver
bouwingen eerbiedig heeft laten staan.
In een cud notulenboek van de Gem.
Texel wordt vermeld, dat men het
Raadhuis (16111 helemaal zelf heeft be
taald Het was mooier dan het tegen
woordige Raadhuis (zo wij enige schoon
heid in het moderne bouwsel kunnen
ontdekken), maar het werd door de ge-
bruikers jammergenoeg totaal verwaar-
Moosd In 1841 werd het Raadhuis, aan-
vankelijk Rechthuis, buiten gebruik
gesteld.
Toen wijlen de heer Flens de ge
bouwen kocht, bestonden deze uit het
kantoor van notaris Coninck Westen
berg, een salon, een paardenstal en een
wagenhuis. In de stal en het wagenhuis
werden ten tijde van genoemde notaris
t om. strandgoederen opgeslagen. Oude
Texelaars weten er nog wel van. dat er
zeildoeken en andere tuigage tussen de
zware bomen van de Groeneplaats wa
ren gespannen om te drogen.
■V
Dc ingang van de kelder, waarin het
arme gravinnetje werd opgesloten.
De gevel van het raadhuis lag aan de
Vismarkt. Onder het gebouw was een
grote kelder, de z g. Koning Davidkel-
oer. Een andere kelder, die thans nog
bestaat en waarin wjj mochten afdalen,
zou eerst de dievenkelder hebben gehe
ten cn later duivenkelder zijn genaamd.
Men vertelt ons, dat er vroeger op de
dikke muren namen voorkwamen van
hen, die door de schout tot kerkerstraf
waren veroordeeld. Het zullen wel niet
de braafsten zijn geweest, die, daar te
recht gelee inou. hun namen inkerfden,
waar men in normale gevallen de her
innering aan zijn zonden maar liefst zo
gauw mogelijk aan de vergetelheid zou
willen prijs geven.
Waar thans het terras van het hotel
„Texel" door een laag muurtje is om
sloten stond i roeger een flinke horst
wering Voor het terrein, dat naar de
salon leidde thans links van de
serre dll3 stond een ijzeren hek
Waar de wturnu van dé familie Beers
is verrezen, stond voorheen een thee
huis. Het hotel heeft een prachtige lin
deboom, vroeger behoorde er nog een
uitgestrekte tuin bij, zij grensde aan de
Gravenstraat, docih is in de loop der
jaren aan belendende eigenaars in ge
deelten verkocht.
De zandstenen figuren in de zuiltn
van de poort die toegang geeft tot hel
Park te Den Burg, zijn afkomstig van 't
voormalige raadhuis. De ene steen
waarop twee leeuwen staan afgebeeld,
draagt het jaartal 1611, de andere ver
toont een burcht.
Over d» opening van hotel „Texel" in
1S96 lezen wij:
De heer E. Vlessing, door de Jieer
Hens uitgenodigd, hield een openings
speech, waarna deze „Het Concertge
bouw" voor geopend verklaarde. Het
scherm van liet toneel werd opgehaald,
de muziek speelde achter het toneel het
Nederlandse volkslied en allen waren in
de gelegenheid de naam van het hotel
in het transparant te lezen:
hotel „Texel".
Een zeer grappige opmerking (toen
was zij nog serieus!) vinden wij verder
in het verslag: „Of de naam „Texel"
voor het hotel wel door alien even goed
gepast werd gevonden, mogen wij wel
in twijfel trekken. Velen echter vinden
R.K. Thuisfront
Beste vrienden Texelaars en leden van
de Tex. Boys in Indonesië.
Het is mij een laatste, maal vergund
nog eens iets te mogen schrijven in de
rubriek voor het R. Ivath. Thuisfront
Niet meer als voorz. van de Boys, maar
als ere-vooi-z., die 14 April is afgereisd
in jullie richting, nl. Z.-Afrika. Moesten
velen van jullie naar Indonesië om je
plicht te doen nl. opbouwen en recht en
orde herstellen, ik ga na goed beraad
naar Z.-Afrika om daar voor mijn gezin
cu toekomst te werken. Nu moet jullie
niet denken, vat fout voor de Boys. Nee
hoor jongens, de club staat momenteel
boter op poten dan ooit. Er is een wnd.-
voorz, die op dezelfde weg of nog beter
voort zal gaan. We hebben1 een trainer
als nog nooit tevoren en als de leden
zo geweldig blijven opkomen als op de
eerste training in „Casino", dan garan
deer ik de Boys een geweldige opgang
iu spelpeil met al wat daarop volgt. Als
jullie de Texelaar leest en ziet, hoef ik
it weinig meer aan loe te voegen wat
nip allemaal is overkomen. En vanmor
gen zei m'n vrouw ineens, „kiek nou
wers, je hele kop in de krant", ik zeg
meieen, urn moet 't toch niet gekker
worre. Maar toch verdraaid leuk, zo'n
tigen Texels blad. Het. houd de hele
Texelse familie, waar ook ter wereld
van eik huishoudelijk gebeuren op zo'n
knusse manier op de hoogte van wat er
leeft op ons mooie eiland. Ook jullie
vooral in Indonesië
Boys ir. Indonesië,ik ga naar een an
der land, maar met de overtuiging, dat
de Boys zich zullen handhaven cn als ze
willen en dat geloof ik nu ook bin
nen enkele jaren beslist op 'n hoger peil
zijn gekomen. En ik wens daarbij, dnt
dit ook met medewerking van jullie zal
zijn, na een gezonde en behouden te
rugkeer op Texel.
Evenals alle Texelaars onze beste
groeten1 en 't allerbeste.
Namens Kath. Thuisfront,
de ere-voorz. C. N. GRAAF
INGEKOMEN PERSONEN.
Thomasia J. Kluun v. Purmerend, W
I.'ggerstr. 44 n. Oudeschild 371a. Jan
Dorp en echtg. i. Vlaardingen, Pr. H-
drikst: 1 a. C 30. Johanna A. Smit van
Delft, Oude Delft 203, n. H 104.
Anna Eelman v. Haarlem, Hazepa-
lerslaan 26 n. K 68. Suzanna van der
Ree, v. Dordt, 2e Noordergang 5 n. Ti 38
VERTROKKEN PERSONEN
Johannes A. Luberti v. De Koog 109 n
Den Haag, Demieveg 54. Geertruidti
Bakker, Zwaanstr. 1 n. Haarlem, Mor-
nixstraat 133. Frederik Bugel v. De Koog
105 n. Oosterbeek, Annastraat 1. Leentje
Vos. v. Weverstraat 51 n. Rotterdam,
Klaverstraat llC.Cornelis K. Graaf, van
Kogerstr. 21c n. Zuid-Afrika. Pretoria
Paulus Bollen v. O 102 n. Ópsterland,
Jonkersland 328
de naam zeer goed. anderen misschien
weder minder, terwijl er ook zijn, die
hadden-verwacht, een naam er aan te
zullen zien geven, welke van dien aard
zou zijn, dat het meerendeel der burger
stand de betekenis ervan niet btgreen.
De naam doet o.i. echter niets ter zake.
Er werd voor 5 cent een liedje verkocht
dat als titel had: „Toekomst- Hip-Hip-
IToera!" Het batig saldo werd bestemd
voor het. „Admiraal de Ruijterfonds" te
Oudeschild. (De opbrengst was f 10.25)
De heer Flens bond de heren ten slotte
een fijne sigaar aan
Wanneer de volledige restauratie,
waarover wij in dit artikel reeds
schreven, haar beslag zal krijgen hangt
van verschillende factoren af. Wij ho
pen dat 't restauratiewerk spoedig kan
worden opgeleverd, opdat wij het hotel
na al die verbouwingen eens in zijn new
look 1949 willen zien pronken.
Ook ons laat de naam koud, als de
keuken maar zijn oude roem handhaaft,
als de gasten maar een goed bed vinden
on een gezellige salon. "Voor de rest
zorgt het eiland. W,
Ada", aldus een oud ma
nuscript, „was de enige dochter
van Dirk. volgens de grote Kro
niek do VTIde van die naam; de
14'de Graaf van Holland: zij dan
in rang de 15de Gravinne van
Holland. Zij trouwde tegen de
zin van sommige Staten en var.
van haar oom Willem, die na
haar Graaf weid. Zij werd door
hem gevangen genomen en on
tranenort gesteld naar Texel,
waar zij na een iaar en nog
neen 18 laar oud. in 1204 ovev-
lc?d. Haa» stoffelijk overschot
werd naar Middelburg overge
bracht."
Een ander geschrift meldt:
..'doch deze gevangenis haar
ondragelijk vallende, probeerde
zij te ontkomen, waarom hij
(haar oom Willem) het besluit
nam, haar naar Engeland te
zenden. Dit werd Graaf Willem
1 an ele Edelen en Landzaten
Landgvrnuwe in handen van
kwalijk genomen, dat hij de
vreemden stelde".
Ik heb geconstateerd, dat u een be-
langrijke dosis wijsheid hebt opgestoken
iu vergelijking met hetgeen ik aan ken-
nis ontdekte in de le klas. In de jaren j
dat u de school bezocht, heelt u ultste- I
kende vorderingen gemaakt, aldus dhr 1
Rinsema, rijksambtenaar, bciust met liet i
toezicht op het latidhouwoiidei wijs voor j
Nrtordiiolland-Noord, in zijn toespraak j
aan de geslaagden van de landbouw
school, wie Donderdagmiddag zoals
wij reeds meldden het diploma wc: d
uitgereikt, nadat hun in een openbare j
eindles (landbouw en veeteelt omvatten-
de) gelegenheid was gegeven te tonen,
welke vrucht liet onderwijs heeft afge
worpen.
Toch moogt u niet denken, dat u >r
nu zijt! Er. dat- u nu de w ijsheid in pacht I
hebt! Deze opleiding moeten wij he
schouwen als een begin, als de basis, I
waarop v. ij moeten voortbouwen. Ik j
dring daar up aan, want vooral in de loop J
der laatste vier jaren is gebleken, dat er 1
aan de landbouw lieei wat vast zit. Het
verwonderde mij dan ook niet, dat een
leerling' eens tegen het eindexamen de
verzuchting slaakte: „Er komt al meer
hij!" inderdaad, ais je bv. het beroep
van hakker of slager neemt, heb je het
in menig opzicht gemakkelijker, maar
wie het land wil bewerken, moet door de
zure appel heenbijten. Wie zijn kennis
vergroot, verrijkt zijn leven, vermeer
dert Zijn inzicht in 't bedrijf, zodat het
vak met des te meer bevrediging wordt
uitgeoefend.
ln de landbouw moet strijd worden ge
roeid. Hij wint, die zo economisch nio-
geliik en zo rendabel mogelijk arbeidt,
dat wil zoggen produceert tegen zo laag
mogelijk? prijs. En dat leer je op ile
landbouwschool Het diploma is de kroon
op het' werk van vier jaren studie. Spj
Selieiteerde de lieer Laan met het be
haalde resultaat. Van de hier opgedane
kennis zullen uw leerlingen ongetwijfeld
veel plezier hebben, ik hoop, dat u hier
nog vele jaren uw werk zult voortzetten
Spr. besloot met de hoop uit te spreken,
dat liet de jongelui zou goed gaan.
De heer Jiu v. Beumkes, voorz. van de
Sticiiting tot bevordering van het land
cn tuinuouwonderwijs op Texel, wenste
de jonge mensr-, ook geluk met het di
ploma. „Ik heb mei jullie in dezelfde
spanning meegeleefd vanmiddag! Vele
vragen waren allesbehalve rtiakkelijk
liet. goed- antwoord gaf mij niet minder
voldoening. Ook waren jullie muurvast
bij het noemen van dc scheikundige for
mules!
Ik dank de heer Rinsema voor diens
aanwezigheid, ik dank de heer 'burge
meester en onze wethouders voor hun
belangstelling. Het gomeentebestuu;
draagt het landbouwonderwijs een groot
hart toe.
Spr. besloot met ziin voldoening le
kennen te geven over het feit, dat bin
nenkort de landbouvhuishoudschool
haar domen zal openen, waarbij hij d?
afgestudeerde meisjes in de hciangsle1-
iing aanbeval van de geslaagde leerlin
gen dezer school.
Niet achterlijk.
Onze Burgemeester sprak namens het
gein bestuur. „De landbouw op Texel
heeft een organisatie gevormd, waarop
de landbouwers trots kunnen zijn Wij
beginnen hier met heel bescheiden mate
in groepvorming op de school, later ont
moeten wij elkander weer in het ver
band van 'de ver, v. oud-leerlingen en
ten slotte, als de grijze lianen gaan ko
men, vinden wij elkander weer in de
Bedrijfsver. en nl deze vormen hebben
opu prettig, aspect. De landbouw hier ;s
niet achterlijk, dat heb ik wel gemerk:
als ik door Z.-Holland of Gelderland
reisde er de daar gebezigde werktuigen
vergeleek met. die, welke hier worden
gebruikt.
Spr. wees vervolgens op de prettige
wijze, waarop hier het onderwijs wordt
gegeven. Zonder degelijk onderwijs te
hebben genoten bereikt, men niet veel.
Dat beseft 'n ieder, die een landbouw
blad onder ogen krijgt. Zonder gedegen
kennis is zo'n blad niet te verwerken
Leest trouw uw vakbladen, daardoor
leert u de dingen in groter verband zipn
cn breidt u inv algemene ontwikkeling
uit. De wereld gaat- in een bepaalde
richting, welke dat is, neet niemand.
Jullie zult deze ontwikkeling moeten bij
houden. Bedenk altijd, dat jp als zonen
van het platteland een gezonde levens
stijl moet bevorderen, de stijl, die spe
ciaal door de boerenstand in ere gehou
den wordt en van groot belang is voor
de gemeenschap. Het gaat jullie goed'
Het doet mij een genoegen, dat deze
school niet alleen 'n instituut, is voor de
boerenzoons, maar dat ook de arbeiders
inzien, dat zi.j met hun zoons deel heb
ben aan de gemeenschap van de land
bouw, dat ze geen genoegen nemen met
de idee, dat de boer wel zal denken,
maar dat ook de arbeidersstand naar
ontwikkeling moet streven voor het al
gemeen belang van de boerenstand Het
verheugt mij, dat liet met de school
weer in de betere richting gaat- en dat de
school in zulke goede handen is".
De lieer Fer Roeper, sprak als wnd.-
voorz. van de ver. van oud-leerlingen.
Hij wekte op tot aansluiting bij die ver.
en tot het bijwonen van de alg. voor
jaarsvergadering in Mei. Hij schetste 'l
welvoorziene programma van deze ver.
en verklaarde, dat de Texelse ver. van
oud-leerlingen een van de actiefste van
ons land is!
Namens de leerlingen bood Theo Witte
(St. Marcus) zijn onderwijzer oen ge
schenk. aan, nadat hij in enkele woorden
dank had gebracht voor het genoten on
derwijs.
De heer Laan zeide, dat het zijn str«-
ven is en blijft de boerenstand te ver
heffen en dat hij zich tevens blijft be
ijveren om de jeugd een goede levensstijl
hij te brengen. Dok hij wekte op tot aan
sluiting hij de ver. van oud-leerlingen.
Wiens activiteit hij prees en o.a. wees op
iiet feit. dat er het afgelopen seizoen
wel 20 lezingen zijn gehouden. Wil je ai3
iid toetreden, praohtig, maar.... wees
ook actief! Een oudere boer zei me eens,
dat hij het erg jammer vond, dat er in
zijn jeugd geen landbouwschool was. In
derdaad is dat jammer, maar de school
vraagt ernst en vlijt: jullie hebt gezien,
hoe noodzakelijk bet was, dat alle lessen
worden bijgewoond. Wie het meest ver
ruimden, zakten en wie eigenwiis was en
liet woord wilde voeren terwijl de onder
wijzer sprak kwam maar net met de hak
ken over de sloot. De holle vaten klinken
nog altijd liet meest!
Spr. zwaaide P. Druif veel lof toe met
diens 87 punten voor 10 vakken! Een
stil water, noemde dhr Laan deze ge
slaagde.
Hiermede was de officiële agenda af
gehandeld en.... stapte de heer Laan
met zijn jongens naar de fotograaf. Ge
wis zullen alien met genoegen aan deze
periode van tamelijk onbezorgde jaren
terugdenken als ze later nog eons hat
portret in handen krijgen!
JB. VISMAN WERD KAMPIOEN
VAN DE OOSTERENDER DAMCLUB.
P. Bakker had groot succes in el-
land-coiupetiiie.
De onderlinge comp. is in tegenstel
ling tot vorig jaar niet spannend go-
weest. J. Visman werd met groot ver
schil clubkampioen. De voorz,, H. Mul
der wenste hem hartelijk geluk en over
handigde hem de wisselbeker, die nu de
finitief zijn eigendom is, want hii heeft
hein viermaal achtereen gewonnen. De
tweede wisselibeker die uitgeloofd wordt
voor de beste resultaten in do eiland-
comp. behaald, werd gewonnen door ds
lieer P. Bakker Jzn. (vorig jaar door J.
F. Vlaming), die het stoute stukje uit
haalde au zijn 4 partijen ze ook alle 4
tp winnen.
Tot. sint. de eindstand der onderlinge
e mpetitie:
.14). Visman 26 23 3 0 49
J. Trap 26 17 6 3 40
P. Bakker 26 14 6 6 84
H. Mulder 26 14 4 8 32
J. Meehielsen 26 11 8 7 80
A, Bakker 26 11 8 7 80
J. G Vlaming 26 10 8 8 28
P. S. IvuiDer 26 11 6 9 28
J. Bremer 26 11 5 10 27
C. de Kort 26 7 6 18 20
W de Rooi 26 8 3 15 10
Jb. Eelman 26 5 3 18 13
Jb. Breman 26 3 7 16 13
G Eelmar. 26 0 1 25 1
VEZELTOUW VOOR GRAAN-
MAAIERS-ZELFBINDERS.
Bij de PB'H's zijn aanvraagformulie
ren voor vezeltouw voor graanmaaiers-
zelfbinders verkrijgbaar. Deze formu
lieren dienen1 vóór 1 Mei te worden in
geleverd. Ook aanvragen voor touw ten
behoeve van pick-up-balers, kunnen wor-
dpii ingediend, onder vermelding van
merk van de balers en het aantal h.a
waarvan de stro-opbrengst geperst za:
worden.
