Cjroen 2 rwartsJ~exelsin het harL,
Het Witte Kruis heeft instrumentarium
uitgebreid met Röntgenapparaat
en Hoogtezon
'10 Wij komen d'r wel!
9 1
<o Y
Leliekweker H. C. Dijt
verwerft
Gouden medaille
Texelse turners behaalden eerste prijs
Vele honderden badgasten zagen Texel
op het witte doek
Bn als weetgierigen zwerven zij uit over
bet hele eiland
boVOENSDAG" 13 JÜLl |1949
bi
iTEXELSE
62e JAARGANG No. 6339
[ran
m Uitgave v.h Fa Langcveld 61 De Roojr
0Boekhandel - Drukkerij - Bibliotheek
7,dt>en Burg - Texel Postbus 1 1 - Tel 11
De
COURANT
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek Rorcerdamsche Bank en Coóp. Boerenleeob.
Postgiro 65 2 Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
wil Het wonen op een eiland heelt veie
«foordelen, maar het heelt ook vele
ïnjiadelen. Krijgt u vannacht een raar
dfeevoel in uw maag en constateert do
ijlings toegesprongen geneesheer een
noacute ontsteking aan de blindedarm,
arjwaarbij dus een snel toegepaste operatie
oolioodzakelijk is, wel dan móet het heie
hfcersoneel van TESO uit de koller \vor-
wöen getrommeld om de boot een extra
nachtreis over de zwarte Texelstroom
dite laten maken. En dan moet in Den
lisïlelder de operatie worden verricht.
le'Daarmede zijn dan inmiddels versehei-
ordene uren gemoeid de tijd die
ligt tussen het constateren van de ver
delend' do"nde blindedarm en het morus
)e ie ren tan het pietepeuterige „wormvor
mige aanhangsel". Overkomt ons zoiets
in de winter, in een bar strenge winter,
als de waddenzee één ijSklont is gevor-
rtjen kapitein List ol Vlas met geen mo
eegelijkheid er door kunnen breken, tja,
j. dan moet er een vliegtuig achter De
etKoog of elders landen 0111 de patiënt via
1. het luchtruim naar de snijkamer te
di loodsen.
t. Demonstratie.
Aan dit alles dachten wij toen wü door
a,de heer H. C. Remmers uitgenodigd
iii een demonstratie bijwoonden met het op
Texel enige Riintgenapparaat, dat door
;de gemeente Texel ln bruikleen ls gege-
1. ven aan de afd. Texel van het Witte
1 Kruis. De demonstratie werd gegeven
door de heer Vrijdag, die voortaan
Iedere „Riintgen-patiënt" zal behande
len; patiënten, die een been hebben ge
broken en waarbij de arts de aard van
de breuk niet nauwkeurig kan vaststel
len, patiënten, wie op de jacht bij wijze
van collegiale souvenir een schot hagel
in het lichaam werd toebedacht, patiën
ten, kleine kleuters, die een speld deb
s'ben Ingeslikt en deze ondanks de grote
dosis koek niet kwijt kunnen raken, pa-
cliënten, die een granaat vonden, er niet
aï konden blijven, waarop de granaat
niet van hen kon afblijven en hier en
daar een splinter in het zachte vlees
u heeft gejaagd
i' Kortom: al deze genoemde slachtoffers
behoeven niet meer naar Den Helder om
daar door de Röntgenoloog te worden
behandeld Dit zal voortaan de heer
Vrijdag doen. Feitelijk is dit bericht
E niet zo actueel meer, want dhr Vrijdag
heeft al heel wat gevallen w.o. beenbreu
ken, onderzocht en er prachtige resulta-
I ten mee behaald. Hij toont ons tal van
foto's, die een duidelijk beeld geven van
wat er met het betreffende lichaamsdeel
aan de hand is. H»eft u een heen gebro
ken en blijkt uit het Röntgen-onder-
zoek, dat een spalk voldoende is om het
been zijn oude vorm te hergeven, dan
behoeft de patiënt niet naar Den Helder.
Waar echter moeilijker getallen worden
geconstateerd, bv een breuk vlak boven
de knie en er is geen mogelijkheid tot
spalken bestaat, tja, dan grijp je hier
mis, dan moet er een rekverband aan te
pas komen en daarvoor is dan opname
in liet Helderse ziekenhuis noodzakelijk.
De heer Vrijdag demonstreert met 't
50,000 volt. sterke apparaat, dat tot ia
uw diepste binnenste doorgluurt. Een
hand verschijnt voor een donkere kap,
die de krantenman even voor de ogen
mag houden. Een gave hand met twee
zware ringen. Er had ook een gebroken
vinger bij kunnen zijn, maar dit is een
doodgewone demonstratiehand, waarbij
dus niets aan de hand is, behalve dan
die ringen, die door middel van dit ap
paraat op de echtheid van het metaal
zouden kunnen worden onderzocht
doch w;j lcwamen uitsluitend 0111 ons van
de vooruitgang, de aanwinst op genees
kundig terrein te overtuigen en niet om
het pad te betreden van de speurders
naar falsificaties!
Foto's werden er niet gemaakt, wel
mochten wij een kijkje nemen in de don
kere kamer, waaruit 11a 10 minuten de
foto getoond kan worden aan dt arts, die
daarop verder kan werken.
Röntgenonderzoek is van groot belang
vooral hier, op dit geïsoleerdp eiland.
Daarom zijn wij de gemeente erkente
lijk voor dit mild gebaar, ons gemeente
bestuur, dat de eilanders 111 alle opzich
ten het leven gemakkelijker, minder
pijnlijk en economischer tracht te maken
Eigenl;fk had Texel dit toestel al ver
scheidene jaren, want het werd ook in
het Noodziekenhuis gebruikt. Overigens
is het reeds 53 jaar geleden, dat de eer
ste patiënt met Röntgenstralen werd
behandeld! Tenslotte deelde men ons
nog mede, dat dokter Renout van Oos
terend het Witte Kruis op de aanwezig
heid van het toestel opmerkzaam had
gemaakt!
i
I nYX,
<Y 2
Bii aanwending van een Röntgen
apparaat was dit niet nodig geweest.
Hoogtezon.
Vervolgens stapten wij naar een an
der vertrek (het Witte Kruis heeft twee
appartementen, voor Röntgen en Hoog
tezon beschikbaar gesteld), 0111 daar di
Hoogtezon op te zoeken. Dit apparaat, is
geschonken door de afd. Texel van het
N.H.V. (Ned. Volksherstel) in Liquida
tie. Van dit toestel kunnen uitsluitend
leden van het Witte Kruis gebruik ma
ken. H?t is liet beste apparaat op dit ge
bied en heeft een lamp van 500 Watt,
Wanneer de behandelende arts de pa
tiënt een kuur onder de hoogtezon
voorschrijft, dient de patiënt zich in
verbinding te stellen niet de zusters van
het Wijkgebouw, aan de Witte Kruis-
laan te Den Burg, dat onder tel. 21-1 be
reikbaar is. Bij liet ondergaan van dl
behandeling wordt toezicht uitgeoefend
door een der zusters.
Zo oud als de mensheid.
De geneeskundige behandeling door
zonlicht en de heliohygiëne, zoals zij he
den ten dage wordt toegepast, zijn in het
begin van de 20ste eeuw herboren, nadat
deze machtige middelen eeuwen lang
verwaarloosd waren. Terecht is hier
sprake van een wedergeboorte, want, de
toepassing van het zonlicht voor ge
neeskundige doeleinden is reeds zo 0111
als de mensheid. Ook als hygiënische
maatregel stond in de Oudheid het zon
nebad op tenminste gelijke hoogte als
andere baden. Uit ligging en bouwwijz.
van bun huizen valt af te leiden, dat de
oude Egyptenaren regelmatig zonneba
den namen. Ook de Assvriërs hadden op
de daken inrichtingen voor de zonneba
den, die later ook in de Romeinse hui
zen en vooral bij de badinrichting! n
worden aangetroffen. Hippocrates heeft
liet eerste de zonlichtbehandeling ut
zijn geschriften genoemd; hij beschreef
de gunstige invloed van de zon op de
genezing van wonden en infectie en be
val 't ongekleed oponthoud in lucht en
zonlicht als hygiënische maatregel aan
In Griekenland en de Latijnse landen is
het zonnebad naast de toepassing van 't
zonlicht h;i zieken lang in ere gehou
den.
Begin dezer eeuw kwam een Zwitser
er toe om het zonlicht doelbewust aan te
wenden bij slecht genezende wonden.
Weer een ander kwam door systemati
sche studip tot een geneeswijze voor de
tuberculose van gewrichten, beenderen,
klieren, e.d. In 1918 ontdekte men, dat
zonlicht de Engelse ziekte kan genezen
(Wordt vervolgd).
TEXELSE MARKT
Den Burg, 11 Juli 1949. Aangevoerd:
85 lammeren f 27,50-f 36,17 scha
pen f 60-175; 3 koeien f600-f 650 3 pin
ken f 275-f 3ö0; 17 biggen f55-f75; 2
veulens- f 120-f 160. Voor de levering: 13
schapen, 1) n. kalveren
INGEKOMEN PERSONEN.
Andreas A. Mantje, v. A'dam, A. de
Ruijtenveg 515 I n. Wilhelminalaan 82
Meindert Hoep, v Frankrijk n. W 64
Johannes C. Eelman. v. Den Helder,
Duinweg 8a n. Oudeschild 87. Gerardus
B. J. Snik en echtg., v. Didam, A 187 n.
Molenstraat 32.
VERTROKKEN PERSONEN
Geertruida de Ridder en dochter, v. E
90 n. Den Helder, 2e Vroonstr. 69. Jo
hanna Dijker, v. Schoolstr. 10 n. Alk
maar, Pr Julianalaan 14.
VERKEERSEX A MENS.
Toen vele leerlingen van de Texeise
scholen vorige-maand verkeersexmen af.
legden, reisden de leerlingen uit de
hoogste klassen van de o.l, scholen te
Gosterend en De Waal ergens op liet
Vasteland: zij hadden die dag hun school
reisje. Dank zij het warm kloppende
hart van dhr Edses, propagandist van 't
Verbond van Veilig Verkeer, werden de
leerlingen van Oosterend een De Waal
dezer dagen in de gelegenheid gesteld
aan aparte examens deel te nemen. 24
candidaten verschenen op hun stalen
rossen aan de start. Het ging best, wa.it
21 van hen verwierven het diploma!
De heer H. C. Dijt, Westergeest, ver
wierf op de „Speciale Leliekeuring" te
Haarlem, uitgaande van de alg. ver.
voor Bloembollencultuur, een gouden
medaille. Het vakblad „Bloemisterij"
schreef hierover:
„Bijzonder uiteenlopend in karakter
en kleur waren de Liiinrn Marhan hybri
den (Martagon Hansonii) van H. C. Dijt
op Texel, w ier elegante kroonvorm en dj
diverse bronsbruine en bronsgele tinten
aan dit aparte ras zo'n opvallend aan
zien geven. In dit genre noemen we G.
F. Wilson en Marhan Jupiter, welke
laatste het Getuigschrift van Verdiens'e
werd toegekend. Zeer fijn van bouw is
de crème, roodbruin gespikkelde J. S.
Dijt en de zo welgevormde, lichtgele
Prof. M. D. Dijt, waartussen de purper
kleurig,, zaailingen best uitkwamen.
Fraaie bloemen van de zuiver witte
Martagon album, Hansonii en Pardali-
num waren mede ter opluistering aanwe
zig. De gouden medaille werd aan deze
hoogst belangrijke stand toegekend".
Expert was verrast.
I11 liet „Weekblad voor Bloembollen
cultuur" noemde de expert J. F. C. Dix,
liet de meest aparte inzending. „De gou
den medaille werd zeer verdiend toege
kend aan de meesterlijke Inzending van
de heer H. C. Di.it. De Marhanhybrlden
waren van zo'n kwaliteit, zoals 'wij ze
niet meer ln Nederland dachten".
GESLAAGD.
Hannv Duinker, Parkstraat, Den Burg
verwierf 11a één jaar studie het diplo
ma „Hulp in de Huishouding" als le.'r-
linge van de Huishoudschool te Den
Helder. Dit was het diploma van een 3-j.
cursus, die de geslaagde in één jaar tijd i
mocht trachten te doorlopen, daar zij in
het bezit was van het Mulo-diploma.
BEVORDERD.
Dick Drijver Pzn„ Den Hoorn, leei-
ling van liet Kennemer Lyceum te Bloe-
mendaal, werd bevorderd van de 2e naar
de 3e klasse.
TEXELAARS WORDEN GEDECO
REERD
De heren J Bakker, W .de Bloois, J.
C. Dros, R. Hooyiberg, K. v.d. Kooy en
J. Westdorp Jr., zullen morgen met 54
andere Nederlandse verzetsstrijders door
Prins Bernhard worden gedecoreerd.
Deze zes Texelaars worden onderschei
den wegens hun tocht naar Engeland
met de reddingboot Joan Hodshon. April
1945, 0111 daar melding te maken van de
uitgebroken „Russen-oorlog" Zoals be
kend wisten zij 11a een avontuurlijke
tocht de overzijde van de Noordzee te
bereiken, maar nog voor er van die zijd-
hulp tegen de Duitsers kon worden ge
boden, brak de vrede aan.
TEXEL GAAT BEKERWEDSTRIJ
DEN SPELEN.
Zaterdag beginnen de Bekerwedstrij
den van SVC. Vorig jaar werd de beker
door OVV 1 in de wacht gesleept. Deze
zal 1111 verdedigd moeten worden tegen
Texel 2, Tex. Bioys i, ZDH 1, De Koog 1
en SVC 1. Na loting wordt gespeeld:
Groep A: Texel 2-OW 1 Groep B.
ZDH l-Tex. Bovs 1. Groep C. De Koog
I -SVC 1.
De wedstrijden duren 2 maal 30 min.,
met 5 min. rust. Bij gelijk spel wordt be-
siist door het nemen van 5 strafschop
pen. Zaterdagavond wordt gespeeld:
Om half 7: De Koog 1SVC 1; half
8: ZDH 1Tex. Bovs 1half 9 Texel 2—
OVV 1.
AMSTERDAMSE POLITIE
CONCERTEERT.
Vanavond zal liet muziekcorps van de
Amsterdamse Politie een concert geven
,in 't Park te Den Burg. Wij herinneren
aan het grote succes, dat de Postharmo-
•nie in '48 heelt geoogst. Ook nu zuilen de
liefhebbers van goed muziek weer met
volle teugen kunnen genieten. Het is te
voorzien, dat de belangstelling weer
groot zal zijn.
Aan liet grote tuinfeest, dat Hollands
Noorderkwartier Zondag te Schagen or
ganiseerde ter gelegenheid van het 70-j.
bestaan van spuitver. „Lycurgus" te
Schagen, namen niet minder dan 1000
gasten deel.
De meisjesafdeling van gvmiiastiek-
ver. „Texel" o.l.v. dhr C. Metss heeft een
le prijs behaald met 15,5 punten, in de
marswedstrijd behaalde de ver. „Texel"
de 2e prijs.
Anna Paulowna had weliswaar de le
prijs, maar liet scheelde slechts een hal
ve pt. (De Anna-Paulownase turners be
machtigden til. 30 punten; Texel 29,5).
De Texelse dames verwierven met
knotsoefeningen een 3e prijs met 13,5 p.
Naar dhr Mets 011s mededeelt is .Texel'
Leireden met dit resultaat. Het was een
nuttige, een zéér nuttige dag, nant de
70 Texelaars hebben weer geleerd, ook
van hun overkantse s-portgenoten.
Nog vermelden wij gaarne, dat het
massale nr. vrij? oefening, waaraan 500
turners deelnamen, werd samengesteld
De „Texelfilm", de „TESO-fllm" (en
wie aan TESO denkt, denkt aan Texel,
niet waar!) deze prachtige film wordt
iedere Vrijdagavond in 't bioscoopthe
ater te Den Burg gedraald. Voor een tal
rijk publiek dat eerst ln de eilat,(lelijke
sfeer wordt gebracht door een proloog
van dhr Oskamp, die liet ene luttersver-
haal na het andere uit z'11 (khaky) mouiv
schudt. En dal talrijke publick krijgt
goede waar voor zijn (weinige) geld
de toegangsprijs is zeer laag gesteld, op
dat deze film zoveel mogelijk toeschou
wers zal trekken, want deze film heeft
grote waarde t.o.v. de propaganda voor
Texel.
Eigenlijk moet je deze film tweemaal
per seizoen gaan zien. Even rollen onze
gedachten terug naar het grijs verleden,
toen Texel op liet punt stond (e worden
ontdekt. Toen wijlen Dr. Jae. P Thijsse
alles met de pen moest uitschreeuwen,
toen de door hem wakker geroffelde na
tuurliefhebbers de benetrivagen moesten
nemen, nadat een gammel bootje hen
bad overgevaren, of in een diligence
moesten kruipen, als zij.het niet al te
best met hun onderdanen konden vin
denHet was in die dagen onmoge
lijk om zoveel van het eiland te zien als
tegenwoordig, nu moderne vervoermid
delen (en dat begint dan al aan de aan
legsteiger te Den'Helder) ons tot prinsen
en prinsessen hebben verheven. Nu wij
prachtig 1 w egen hebben gekregen (en de
rest, die het nog niet is, zal het straks
wel worden), nu wij prachtige fietspaden
hebben, die zo gezellig door bos en dui:i
huppelen, nu wij die prachtige TESO-
bussen hebben, die pünckiich precies
starten en arriveren naar en van dj
schoonste plekjes. En dat alles bezitten
wij nu. En bovendien die boeiende film,
die ons eerst de figuur toont van Dr.
Jae. P. Thijsse, de grondlegger zouden
wij haast willen zeggen van het vreem
delingenverkeer. Die film, die het ook zo
uitstekend doet als inleiding tot wat wij
allemaal van plan zijn te gaan doen, op
dit eiland van vogels en bloemen en
duizend andere dingen, die het beroemd
hebben gemaakt.
Het is niet mogelijk om alles te ver
tellen wat de film op het doek werpt.
Het leeuwendeel vraagt natuurlijk liet
vogelleven, waarbij onze (soms sluime-
Een der artlsten uit de „Texel-fllm".
rende) belangstelling sterk wordt ge
prikkeld en wie daar die lepelaars ziel
neerstrijken of opvleugelen, die wil er
meer van weten, die wil die Muyen met
eigen ogen zien. Wie de zeu zo lekker
heeft zien branden, die wil door de figu
ranten gelokt, er zelf induiken. Wie n
botter de haver, van Oudeschild heeft
zien uitvaren, met liet rood-bruine zeil,
gebold in de wind, die wil er ook eens
met een schipper op uit en wij kunnen
aannemen, dat schipper Henkes heel
wat toeschouwers van de Texelfilm tot
passagier voor een tocht over de Wad
denzee heeft geboektl Wie de schaaps
kooien heeft gelzien wil weten hoevee1
er nog zijn en waarvoor ze dienen en hij
wil met eigen ogen zien, hoe dat scha
penseheren 111 zijn werk gaat. Hij wil
om kort te gaan heel Texel doorgron
den, op de hoogte komen van de duin-
aanwinst in het uiterste zuiden en hij
wil ingelicht zijn door Teun Brouwer,
die helemaal in het verre Noordoosten
duizenden en nog eens duizenden meeu
wen en sterns exploiteert, duizenden
eieren laat leggen en die dan (de meeu-
weneieren althans) handig aan het bui
tenland verkoopt.
Welnu, waar iemand Texel heeft lief
gekregen zal hij daarvan in eerste in
stantie zeker de schuld geven aan de
„Texelfilm", die wij nog duizend en een
reprises toewensen, waar zij steeds up to
date blijft!
door dhr G. Mets, die deze dag Ook de
leiding bij dit nr. had. De Nieuwe Soha-
ger Crt, noemde dit nr. het hoogtepunt
van de middag. „Het groene veld was
geheel bezet door de bonderden dames en
meisjes in hun fleurige costumes en wel
dra bleek, dat de oefening er prima in
zat. Tot grote teleurstelling van de kij
kers op de tribune bleef het bij één
oefening. Deze oefeningen werden uit
gevoerd op de klanken van een vlotte
wals!"
JAARVERGADERING SVC.
Zaterdagavond hield SVC zijn jaar
vergadering in hotel „De Nieuwe Aan
leg". Als voorz., dhr J. Westdorp Sr., de
vergadering om 8 uur opent, is de op
komst wel bijzonder slecht. Spr. be
treurt dit ten zeerste, daar deze vergade.
ringen wel tot de belangrijkste behoren.
Na goedkeuring der notulen worden
de ingekomen stukken behandeld, een
hiervan wordt uitvoerig door de seer.
toegelicht, wat aller instemming vindt.
Hierna jaarverslag door de sec-r. Deze
geeft uitgebreid de verrichtingen weer,
en verheugt zich er over, dat in het af
gelopen jaar flinke vorderingen zijn ge
maakt. Hij wenst SVC in 't nieuwe jaar
veel succes toe. Dit wordt door applaus
bekrachtigd. Dan geeft de pemim. zijn
jaarverslag, dat. hoewel nog niet geheel
volledig, toch de goedkeuring der ver
gadering wegdraagt.
Het volgende punt was benoeming der
elftalcommissie. De heren W. Doetjes
en G. Buon Men waren niet herkiesbaar
In hun plaats werden gekozen de heren
G. van Boven en J. Verseput.
Na de pauze kwam het. grote punt:
bestuursverkiezing. Het bestuur, dat en
bloc aftrad, was maar ten dele herkies
baar. Na enige discussies stelde het
dag. bestuur zich herkiesbaar. De uit
slag was: W. Verseput, 10 stemmen; O.
1, de Kindt 9 st„ J. Westdorp 8 st„ mej.
J. Bathorst 8 st. en mej. W Blom 4 at.
Allen nemen, zij liet dan onder voor
waarden aan. Als laatst" puilt kwam de
rondvraag aan de orde, maar doordat het
al ver over 11 ivas toonde men weinig
lust meer tot praten, waarna de voor
zitter omstreeks half 12 deze bijeen
komst sloot,
UIT LOGEREN.
Wij weten, dat de heer Kuiper, van
„Waaldant" een dierenvriend is, h;j eet
liever zelf droog brood dan dat hij bv
een lepelaar zou zien hongerlijden. Geen
wonder, dus, dat hij1 zich een goed gast
heer toonde, toen twee pinken zijn boer
derij betraden, d.wz. toen deze dieren
voor de tweede maal „Waaldam" kwa
men bezoeken, want de eerste keer had
hij hun dhr G. du Porto als gids toege
voegd '111 de veronderselling, dat de die
ren thuishoorden in de buurt van de
Ruiterspiaats, waar hen weer de vrije
teugel was gegeven. Du Porto was ech
ter nog niet in De Waal teruggekeerd of
de pinkjes waren er ook weer! Kuiper
heeft al tweemaal de Texelse Courant
afgespeurd naar een adv, „Vermist",
maar tot gisteren zonder resultaat. Laat
nu voor dit nr. eindelijk 11a 14 dagen
de eigenaar dhr F. v.d. Star uit WlaaJ-
en-Burg ons een oproep brengen! Wij
drze lichtzinnige kwestie opgeworpen,
hebben ons terstond als bemiddelaar in
deze koeienaffaire opgeworpen.
DIENSTREGELING N.V. TESO.
Op werkdagen:
Van Texel: 5,20; Ma6,15; 7,45; 11,45;
14,40; 17,45.
Van Den Helder: 6,30: MaS.30; 10,20;
13,00; 10,20; 19,30.
Op Zon- en Alg. erkende Chr. Feest
dagen:
Van Texel: 6,15; 9,30; 11.45; 17.50.
Van Den Helder: 8,25; 10,30; 13,10; 19,«l
