Cjrom 27wartsjexels in het hart
„Wij komen stellig weer!" zei de voorzitter
van het Amsterdamse Muziekgezelschap
De Molen van Het Noorden wacht geduldig
op de restauratie
Molenaarshuis met bedstede boven het vliegwiel
„Stuurman ernstig ziek, zend loods!"
Vliegveld „Texel" kan gerust zijn
Binnenlandse lijndiensten worden voortgezet
jeugdige musici concerteerden in een
prachtige duinvallei
ZATERDAG 16 JULI 1949
TEXELSE
62e JAARGANG No. 6340
COURANT
Uitgave v.h. Fa Langeveld De R007
Boekhandel - Drukkerij - Bibliotheek
Den Burg Texel Postbus 1 1 Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrck Rotterdamsche Bank en Coöp. Boerenleenb.
Postgiro 65 2. Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
Rondgang door Den Burg, concert en taptoe genoten
grote belangstelling
Het Amsterdamse PolitieMuziekgeac-l-
schap, directeur Harry van Mechelen,
I toonkunstenaar te Den Haag, heeft
j woord gehouden en gevolg gegeven aan
de uitnodiging van de VYV .Texel" om
j hier Woensdag op te treden. Dat wil
zeggen, want liet was Woensdag eigen
j lijk „veel te warm" om op reis te gaan.
Zeker, de meeste leden van het corps
hebben wel voor hetere vuren gestaan
en doen dat nog, bv op een druk kruis
punt met rondom een vlammende lucht.
opstijgend van het gloeiende asfalt, ja,
dit moet eerst worden vastgesteld: de
CO leden van dit gezelschap, dat Woens
dagmiddag met „vliegende vaandel cn
slaande trom" Den Burg Binnentrok,
zijn allen agenten van politie in actieve
dienst, de een als rechercheur, de ander
als motorrijden weer anderen als rui-
1 ters, verkeersagent enz.
Dit even ter oriëntering.
Na de eerste kennismaking met Texel
werd een rondgang gemaakt door Den
Burg Sehildereind, Weverstraat, Ste
nenplaats Binnenburg, Groeneplaats.
Zwaanstraat, Warmoesstraat, Parkstraat
Groeneplaats, waar de dirigent het en-
semble ontbond en de leden veizoclitoni
half zes weer aan te treden.
„Maar u zoudt toch om kwart voor vijf
I een mars door De Cocksdorp maken?"
zo vroegen wij, en later door Oosterend!'
„Inderdaad", antwoordde ons de voor-
I zitter, dhr Jib. Smit, maarhet ;s
ons te warm, drie marsen op één dag,
nee, dat is bij dit weer te veel van het
1 goeiel"
„Is dit het volledige corps?"
„Daar mankeert weinig aan: enkelen
zijn wegens ziekte verhinderd of vieren
i elders hun vacantie."
„Het Amsterdamse Politie Muziekge
zelschap, zo vervolgde dhr Smit, bestaat
al bijna 37 jaar, want het werd in Oct,
1912 opgericht en die meneer daar, in
burger, gaf mede de stoot daartoe".
Enkele ogenblikken later hebben wij
kenuis gemaakt met de heer C. J. M.
Hillebrand, een krasse haas van 77 jaar
die nog met hart en ziel met de „jon
gens" meeleeft.
„Dat Muziekgezelschap is zijn levens
werk!" had de voorzitter gezegd en ter
stond kunnen wij de uitspraak onder
strepen. want d(hr Hillebrand blijkt een
en al enthousiasme te zijn!
Hij werd in 1932 gepensionneerd, maar
bleef het corps trouw tot 1940. „Toen
kwamen de Duitsers en ik vertikte het
om verder te spelen, want dan zon ik
voor hen moeten salueren en ik gaf ze
liever.
De heer Hillebrand is thans Erelid,
met een grote E. Hij draagt een zware
medaille op zijn borst en zwaait een
prachtige zilvertoeknopte wandelstok,
die hij van het gezelschap ontving ter
gelegenheid van zijn 25-j. penningmees
terschap in 1927. Voorts is hij destijds
onderscheiden ter gelegenheid van zijn
25-j. trouwe dienst, waarbij de autori
teiten hem als stoffelijk blijk van waar
dering voor zijn arbeid een gouden hor
loge met inscriptie aanboden.
„De eerste jaren na de oprichting be
speelde ik de solo-bugel, later de eerste
althoorn. Het laatste concert waaraan
ik meewerkte, was in het Oosterpark".
„Heeft uw gezelschap al veel roem ge
oogst?"
„Dat zou ik denkeu!" zegt de heer Hil
lebrand lachend: „kort geleden nog, op
1 Mei verwierf het een eerste prijs op
het Concours van de Internat. Federatie
Er waren allerlei naties vertegenwoor
digd: Frankrijk, Engeland, België. Twee
jaar geleden behaalden wij in Brunnnen
ook een le prijs met lof van de jury.
Vorig jaar namen 8 leden deel aan het
solistenooncours te Maassluis en 7 van
hen sleepten een le prijs in de wacht"
Het concert.
Onder grote belangstelling gal het
Amsterdamse Muziekgezelschap Woens
dagavond een concert in het Park te
Den Burg, waar de grote muzieknis het
00 leden tellende corps ruim plaats
bood. Alvorens het officiële programma
werd gespeeld, werd de mars „Tip Top"
van P. van Leeuwen geblazen, opdat de
dirigent de acoustiek kon beoordelen.
Na dit nr. sprak de voorz. van 't corps,
dhr Jb. Smit, een kort woorrd ter inlei
ding, die opmerkte, dat dit gezelschap
niet het corps is, dat men wel eens voor
de radio hoort (Het Stafmuziekcorps van
de Amsterdamse Politie o.l.v. Jokan
Pinkss). Toch hoopte spr., dat de luis
teraars tot de ovrtuiging zouden komen,
dat „gewone Amsterdamse dienders ook
nog wel een klein beetje kunnen blazen"
Hierna betrad de dirigent, dhr Harry
van Mechelen, het podium en daar stak
het corps van wal met „Marche des No-
bles" oftewel „Einzug der Gaste" van
Richard Wagner, gevolgd door „Tan-
crède",ouverture van G. Rossini. Deze
twee nrs., op het Internat, concours te
Het Amsterdamse Muziekgezelschap
marcheert door de Parkstraat te Den
Burg Woensdagmiddag 13 Juli j.l.
Aalsmeer met een le prijs bekroond,
werden verreweg het beste vertolkt. Zo
als ook bij concerten door onze eilandc-
lijkt ver. het get al is, kwam hier duide
lijk uit de vrucht van gedegen studie op
nrs., waarmede men op het concours
succes hoopte te boeken. Met Tancrède
werd destijds door Texels Fanfarecorps
in de afd. Uitmuntendheid o.l.v. dirigent
Lughtenburg 'n le prijs behaald en het
waren natuurlijk vooral deze muzikan
ten, die een en al oor waren, wat niet
wil zeggen, dat de andere luisteraars dat
niét zouden zijn geweest!
Nr. 3 was „Vie d' Artiste1" („Kunst-
lerleben"). Muziek vau Strauss, ook door
de leek dadelijk te herkennen Ook dit
nr. werd zeer knap vertolkt, Itts min
der zorg werd besteed aan „De Vogel
koopman", doch zeer waarschijnlijk zal
hier sprake geweest zijn van vermin
derde scherpte door een veelvuldig ge
geven verklanking. Dit nr. werd on
langs nog in het Park gespeeld door
Texels Fanfare!
„La Tourterell" (de tortelduif) roemen
wjj vooral om het uitstekende spel van
de solist B. Post, die bewees, dat ook de
dillettant het. op de piccolo-fluit, een al
lesbehalve makkelijk instrument, ver
kan brengen.Het applaus was zeer har
telijk en de dirigent complimenteerde de
solist dancok spontaan!
„Terpsichore" van Louis Gnnne klonk
vele Texelaars ook niet vreemd in de
oren, want ook dit nr. heeft Texels Fan
fare vroegertijd geblazen en wel o.l.v.
Jolt. Dol, uaanbjj een 2e prijs werd be
haald. Besloten werd met „Semper Fide
l's" van J. P. Sousa. In dit stuk kweten
\oora! de bassen zich uitnemend van
hun taak. Dit nr. geeft de bassen trou
wens veel werk en ook van hun spe!
hangt dus veel af! De tuba, zo kunnen
wij nog melden, werd uitstekend be
speeld, toon en voordracht waren af.
Ook het register bassen muntte uit,
Na afloop werd een taptoe gegeven op
de Groeneplaats. De halve Groeneplaats
was dooi- liet publiek gevuld. Sr werden
gespeeld: de Russische Taptoe (door
enige pijpers), een koraal „Het gebed v.
Bardnianski" en drie marsen, waarop
besloten werd met, „Wilt Heden Nu Tre
den" en het Wilhelmus.
„Wij komen stellig weer terug" zei de
voorzitter, „maar dan hopen wij wat
langer op dit mooie eiland te kunnen
blijven: een dag is te kortl"
BEVORDERD.
Mej. Oré Dros, Den Hoorn, werd be
vorderd van de 3e naar de 4e klas van de
„Da CostJ Kweekschool" te Haarlem
TONEELUITVOERING.
De Donderdagavond door „Het Mas
ker" in de Bioscoopzaal opgevoerde to
neelstuk „Tot. Wederdienst Bereid" werd
door een zeer goed bezette zaal bijge
woond. Evenals vorige week was het ge
zelschap weer goed op dreef. Gaarne
noemen we nog de uistekende grimering
door de heer en mevrouw Landsman, uit
Zaandam.
VISAFSI.AG OUDESCHILD.
Aangevoerd van 27 Juni t.m. 2 Juli '49
483 kg bot; 87GC kg garnalen; 38 kg
geep; 32 kg kaan; 469 kg kabeljauw; 480
kg makreel; 13373 kg horsmakreel; 123
kg muiets: 9 kg rog; 619 kg schar; 8987
kg schol; 71 kg pieterman; 1640 kg poon;
1620 kg tarbot; 2569 kg tong; 5 kg lever;
3726 kg wijting; 1. kg zalm.
Aangevoerd van 4 t.m. 9 Juli 1949:
657 kg bot; 3295 kg garnalen; 178 kg
geep; 23 kg kaan; 190 kg kabeljauw; 231
kg makreel; 7087 kg horsmalcreel; 489 kg
muiets; 10 kg rog; 823 kg schar; 6659
kg schol; 72 kg pieterman; 1112 kg poon;
931 kg tarbot; 4536 kg tong; 1499 kg wij
ting; 1 kg haai: 2'/s kg lever.
TOEGANG MOEST WORDEN
BEPERKT.
De Ver. tot behoud van Natuurmonu
menten in Nederland heeft zich tot haar
spijt, genoodzaakt gezien beDerkingea
uit te vaardigen voor het betreden van
de „Zandkuil" bij de Hoogeberg. Her
haaldelijk bereikte haar de laatste tijd
klachten over baldadigheid en vernie
lingen. Zij wil dc- goedwillende bevolking
niet duperen, toegang zal worden ver
leend aan houders van jaarkaarten, ver
krijgbaar bij de opzichter, dhr D. Boot
te De Waal, waar ook nadere inlichtin
gen verkrijgbaar zijn.
Het was deze week precies een half
Jaar geleden, dat de molen van 't Noor
den, een van de twee grote molens van
ons eiland, twee van zijn vier wieken
verloor. Het bestuur van waterschap
„De Dertig Gemeenschappelijke Pol
ders" voelde niet voor herstel, niet om
dat dit een flinke duit zou moeten kos
ten, maar omdat de molen overbodig was
geworden door de aanwezigheid van een
eleetrlschc bcmalingslnstallatie, die iede
re minuut 35 kub. meter water wegslaat
met zijn 50 pk. sterke motor. Het zag er
dus naar uit, dat de molen dc langste
tijd had geleefd. Maar de ramp van de
10c Januari 1049 kwam ook de vereni
ging „Dc Hollandse Molen" ter ore. Die
heeft terstond poolshoogte genomen en
naar verluidt, besloten om de molen van
het Noorden weer al zijn wieken terug
te geven.
De molen van het Noorden zag zij.i
eerste steen op de 12de Aug. van het
jaar 1878 gelegd, hij is dus bijna drie
kwart eeuw oud Op de muur vlak naast
de ingang tot de molenaarswoning lezen
wij op een gedenksteen: „Eerste steen
gelegd 12 Aug. 1878 door Sijbrand Keij-
ser Pzn secretaris van het Waterschap
de Negenentwintig Gemeenschappelijke
Polders op Texel".
Hoeveel kub. meters water zou hij al
hebben w-.eggeslagen? Hoeveel bunders
gewassen in staat gesteld op te groei n
in een niet te vochtige bodem? Dat is
moeilijk uit te rekenen, maar vast staat,
dat zo'n molen bergen werk kan ver
zetten, als de wind flink meedoet. Dan
kan hij zo'n 70 kub. m. water per mi
nuut verwerken, aldus de molenaar, de
heer Jan Kiewiet, die in een gloednieu
we woning naast de molen woont.
„Wü hebben korte tijd in de molen
zelf gewoond", vertelt Kiewiet, die zo
maar molenaar is geworden. Zo maar g.--
Het. bericht, dat wij dezer dagen in
„Het Vrije Volk" lazen is min of meer
aansluitend aan ons artikel, gepubli
ceerd naar aanleiding van de uitbrei
ding van het instrumentarium van het
Witte Kruis met een Röntgenapparaat
cn een hoogtezon. Immers, wij merkten
daarbij op, dat de geïsoleerdheid, die 'n
eiland met zich brengt, soms bezwaarlijk
kan zijn, waar spoedig operatief ingrij
pen noodzakelijk is Ook schepen vor
men uiteraard geïsoleerde „eilandjes" n
al kunnen zij zich verplaatsen, uit het
onderstaande blijkt, dat zich zeer moei
lijke omstandigheden kunnen voordoen:
„Vragen met spoed loods voor het
Schulpengat. Stuurman ernstig ziek.
Wensen opname in Den Helder".
Dit was het bericht, dat dc kustvaar
der „Elisabeth", die met een lading
ijzeraarde van Delfzijl naar Londen on
derweg «as, Dinsdag vlak na het mid
daguur op de Noordzee, westelijk van de
Waddeneilanden uitzond.
Door liet lichtschip „Texel" werd het
dringende verzoek opgevangen en door
geseind naar de commissaris van het
Loodsvvezen in Den Helder, die de
loodsschoener „Amsterdam" onmiddei.
lijk liet uitvaren en zich vervolgens in
verbinding stelde met bet gemeentelijk
ziekenhuis „Parkzicht", waar alles voor
een eventuele operatie in gereedheid ge
bracht werd.
Om kwart voor vijf zwaaide de „Am
sterdam", spoedig gevolgd door de „Eli
sabeth", om het havenhoofd het Nieuwe
Niets verspreidt zich gemakkelijk-r
dan een gerucht, het is gevleugeld....
De laatste dagen deed het gerucht de
ronde, dat de KLM haar binnenlandse
Hindiensten na deze zomer zou stopzet
ten, omdat z;j de concurrentie tegen de
Spoorwegen niet zou kunnen volhouden.
Dit gerucht werd hardnekkig verdedigd,
waar het vakblad „Avia" een breedvoe
rig artikel aan dit onderwerp had ge
wijd en tal van dagbladen een bericht
hadden gepubliceerd onder de titel:
„Gaat de KLM de binnenlandse lijnen
stopzetten?"
Het spreekt vanzelf, dat wij poolshoog
te hebber, genomen bij de KLM zelf en
de persdienst van deze maatschappij
deelde ons mede, dat van uitschakeling
van de binnenlandse lijnen geen sprak'
is. Wel is het mogelijk, dat op de duur
met lichtere toestellen zal worden go-
vlogen. D? Dakota's zouden dan uit de
lucht worden genomen. Men denkt bv.
aan liet in gebruiknemen van Havil-
land's, die toch altijd nog 15 passagiers
kunnen vervoeren.
De KLM zelf was ook zeer verrast, zo
niet ontstemd jegens hen, die het won
derlijke gerucht inzake stopzetting van
de binnenlandse lijndiensten de wereld
hadden ingezonden. Het ligt voor de
hand, dat de KLM van alle zijden
Beek, Twente, Groningen, Friesland,
enz. werd aangeklampt over dit on
derwerp! Stopzetten van de binnenland
se diensten zou inderdaad een grote
handicao zijn, niet alleen voor hen, die
gewend zijn op hun zakenreizen ge
bruik te maken van de KLM, maar ook
met liet oog op het post- en vrachtver
voer.
Ook voor Texel zou uitschakeling van
deze burger-luchtvaart een grote tegen
slag zijn, waar volgend jaar het Texelse
vliegveld weer geopend zal worden, een
uitstekend vliegveld, waaraan grote kos
ten worden besteed. Het doet ons daar
om goed, te vernemen, dat tiet gerucht
hierbovengesignaleerd, uit de duim is
gezogen.
Diep binnen. En een kwartier later
meerde de loods de kustvaarder langszij
van het loodsvaartuig. De directeur van
het ziekenhuis, dr. P. H. Eyknian,
spoedde zich naar de hut van de zieke
stuurman, de 21-j. J. Smit, uit Delfzijl,
om deze te onderzoeken. De dokter zou
een acute blindedamnonsteking en buik-
vliesaandoening hebben geconstateerd
en hij gaf de verplegers dadelijk op
dracht de stuurman naar de ambulance
van de GGD over te brengen. Makkelijk
was liet vervoer van de patiënt die veel
pijn leed, uit de nauwe hut en langs de
steile en smalle scheepstrappen niet.
doch met de grootste -voorzichtigheid
Slaagde men er spoedig in de zieke van
boord te krijgen. In het ziekenhuis zou
de stuurman dadelijk «'orden geopereerd
De „Elisabeth" heeft
Londen voortgezet.
haar reis naar
komen is in een vak, dat elders van va
der op zoon werd uitgeoefend. En dat
«ras noodzakelijk, want nieuwe (volwas-
sen)orcn kunnen maar niet aan dat go-
luid van de molen wennen. „Hü maakt 'n
lawaai als van een trein. Wij hadden de
bedstede precies boven het vliegwiel
Toen het zo koud was, blies dc Oosten
wind onder je liuis door, ons kind lag
met wanten aan in bed.
Natuurlijk wilde de molenaar wel even
met ons naar boven. En de zoon, een
kleuter nog, klauterde rap de trappen
op, steile trappen, want hij was be
nieuwd, hoe de duiven liet maakten, de
duiven, die bovenin de top hun nest had
den gebouwd.
Van vole meters hoog heeft de bezoe
ker hier een prachtig vergezicht,
Wij bekeken nog even liet woonhuis
van de vroegere molenaar. Een merk
waardig geval. Wel heeft men vanuit do
kamer een boeiend uitzicht op het
steeds wisselend beeld, dat vogelbroed
plaats „De Bol" biedt. De vogelvrienden
kunnen hier hun hart ophalen: altijd
vliegen hier vogels rond, zomers zo
goed als inters. Soms strijken hier in
drukwekkende legers neer. Zoals liet
uur, waarop «ij hier vertoefden op die
heldere dag, met de schoonste wolken
lucht. De laatste devisie rotganzen, ze
ker een paar honderd man sterk, maak
te een zeer geslaagde operatie op een
van dc alleraardigste grasveldjes aan dc
rand der plassen, om enige uren lang te
vertoeven op „De Bol", een der tussen
stations naar hun broedplaats in NoorJ-
Siberië, of Spitsbergen en soms hele
maal op West-Groenland. Er vlogen
krijsende meeuwen rond, maar doodstil
stond daar de molen, het was of hij ern
stig luisterde naar liet geklots der gol
ven, die de zware kanaaldijk poogden tv
ondermijnen. Ze schuimden van inspan
ning.
Wij namen weer afscheid van deze
zeldzame verschijning, die daar maar
geduldig wacht tot hij zijn wiekenstelsel
«eer compleet vindt om dan weer te
malen, want hij kan het nog best!
En toen de laatste melodie was weggevloeid, kwam TexeL
onder de bekoring van de maannacht
Texels Eerste Mandoline Orkest „Te-
ma" en het Eerste Texelse Accordeon
Orkest „Etaco", gaven Dinsdagavond in
de bekende duinvallei aan de voet van
de Kaapnol te De Koog, een concert, dat
600 tot 700 luisteraars trok. Eeist speel
den de mandolinisten een 8-tal nrs,
waarvan wij noemen Jingle Bells (met
musicals medewerking Jingle Bells
van de dirigent, dhr Jan Visser zelf!),
de Apollo-mars, Vergeet mij niet en Ans.
Hierna betraden de aecordeonnisten d
eenvoudige „muzieknis", een ais klank
bodem fungerend zeil, opgehouden door
een minimum aantal schragen. Maar
goed. die nis was noodzakelijk om het
geluid naar boven te krijgen cn dat valt
natuurlijk niet mee als aan de andere
kant van het dal machtige duinen ferme
weerstand bieden! Als steeds waren 1'
aecordeonnisten weer goed op dreef,
heel goed «'as vooral wat zij daarna sa
men met het mandoline-orkest brachten,
nl. In mooi Kalua en de Hilo Mars, «'el
ke laatste zeker het meest insloeg.
En hoe vond u, luisteraar, die daar 'n
keurige plaats had uitgekozen op de
helling van het duin, tussen knalgele en
donkerrode bloemen, hoe vond u Avond
van W F Jonkmans of Het Angelus en
Des Zomers, met medewerking van het
dameskoor?Om nog niet eens uw mening
te vragen over 't. Is Meie en het schone
slotlied Texel's Jubellied, geschreven
door H. Fenijn en gecomponeerd door 'n
nud-Texelse predikant?
Ja. Jan Visser en zijn staf hebben
«'eer lof verdiend en zeker zal dit nog
zeer jeugdige ensemble met rasse
schreden voortgaan op dit welgekozen
pad! Iedereen zal het met ons eens zijn,
dat men geen beter decor had kunnen
vinden dan deze vallei, waar al zo menig
schouwspel plaats vond. Als steeds stem
de Staatsbosbeheer dadelijk loe, toen
verzocht werd om hier te mogen musi
ceren. Maar.... het was de organisato
ren «'el een tegenvaller, toen zij daarbij
vernamen, dat het terrein voor f 5 moeat
«orden gehuurd! Aaugezien de tocgaug
vrij is men kon als men wilde een
programma kopen voor twee, drie stui
vers had men allerminst op terrein-
huur gerekend. Toen een Koger zaken
man zulks ter ore kwam „stortte" hij on-
middellijk f 5 en de zaak «'as in zoverre
gezond.
Wij zonder, tenslotte niet compleet
zijn, als wij de romantiek vergaten te
noemen. Die groeide naarmate de duis
ternis veld won, op die zoele zomer
avond, die allengs meer stemming
bracht, dc eilandeliike sfeer versterkte,
toen daar ergens boven Oudcschild een
ster kwam twinkelen, toen in De Waal
en Oosterend lichtjes gingen pinken en
elders, in liet uiterste noorden de vuur
torens van Vlieland en Terschelling aan-
en uitflikkerden. In het Westen gaf liet
lichtschip „Texel" acte de presence en
in het zuiden was Lange Jaap aan het
knipogen geslagen. Wij nuchtere
mensenkinderen denken natuurlijk,
dat al die lichtjes bestemd waren om de
scheepvaart in staat te stellen zich be
ter te kunnen oriënteren in de buurt
van die verraderlijke gronden en ban
ken van de Noordzee, maar de maan,
die donkerrood opkwam, wist wel beter!