y FRIEDRICH'S AVONTUUR Atoombommen vinden op de Vliehors geen emplooi Het „De Ruyterhuisje" aan Monumentenzorg ontglipt Brammetje Flapoor en z'n vrienden „Wat kan ik als emigrant bereiken? Een van de vele vragen waarover de Arbeidsbureaux ons kunnen inlichten (Slot.) Onvermoeid. In 192a begon dhr Duinker met de aanleg van het genoemde villapark. Nooit heeft hij durven dromen dat dit zo belangwekkend zou worden.' Maar Duinker heeft danook niet stil gezeten, hjj is altijd in de weer geweest, rusteloos en onvermoeid werkte hij voort. Tegen slagen wist hjj te overwinnen en voorde lige kansen uit te buiten. „Hoe wordt een Texelaar Vlielander?" vroegen wtj ons verwonderd af. Dit was het antwoord: 05 jaar geleden (op 12 Dec. 1883), strandde de Ned. bark „Herman de Ruyter" en dhr Duinker, toen pas 19 jaar, contracteerde het transport van de lading balken, die naar Amsterdam moesten worden vervoerd. Kasse en Cornelis Zegel (van Texel) brachten de balken naar de binnenkant en ik zorgde voor transport naar Am sterdam. Ik had toen 'n grote tjalk tot mijn beschikking. Later werd ik schip per bij een Maassluise Bergiagsmij. Die kreeg opdracht tot berging van de la ding katoen van de Theynemouth. Twee zomers lang waren wij met dat karwei bezig en toen werd ik op de duur Vlie lander. „Wat dool. Vlieland voor de toeris ten? Is er 's avonds ontspanning?" „Bijna iedere avond is er gelegenheid tot ontspanning: er draait een film, er is cabaret, er wordt dansmuziek gegeven. Er is eerder veel te veel dan te weinig!" „En levert Vlieland melk genoeg?" „Veel te kort: wij hebben maar 25 koeien. Die lopen op de boerderij van het Posthuis. De melk, die men tekort komt, wordt vanuit Terschelling en Friesland aangevoerd, 's Morgens uit Terschelling en 's middags uit Fries land". Naar de bezettingstijd overspringend, vertelt dhr Duinker ons, dat. Vlieland nagenoeg niets heeft geleden, de Duit sers hebben er niets laten afbreken. De luchtvaart zal binnenkort een der hun kers van het hospitaal, dat in het Wes ten ligt, in gebruik nemen en de andere appartementen zullen worden opge ruimd. De klinkerstenen zullen worden gebikt het bikken van 1000 stenen kost 25 gld., nieuwe stenen kosten 100 gulden, dus dat kan. De 650 Vlielanders bestaan groten deels van het toeristenverkeer: elk huis je wordt er te huur aangeboden Dan zijn er zes grote pensions en een grote kampeerschuur. Een ander deel van de ze eilanders werkt op het strand, waar het onderhoud en de vernieuwing van de zeeweringen jaarlijks een honderddui zend gulden kosten. Staatsbosbeheer kan ook wat mannetjes gebruiken. Men toont ons een foto van een oud gebouwtje, waarin De Ruyter meerma len zijn intrek nam. Twaalf jaar geleden werd het gesloopt. Monumentenzorg zal menig traan hebben gelaten, toen zij Ie laat van dit feit op de hoogte werd ge steld! Vlieland heeft eleotrisch lioht, ja het had dat al vele jaren voor Texel. Het dorp heeft een moderne riolering, waar op alle closets zijn aangesloten. Het au toverkeer is vrij beperkt: naast twee bussen van de onderneming Ilofstra rij den er enkele taxi's en particuliere wa gens. Hotel Bruin heeft een 180 m2 grote bal- en filmzaal, die 300 toeschouwers kan bevatten. Een hypermoderne pickup verwisselt de platen en laat de modern ste muziek horen in scherp contrast met de ouderwetse klompendans, die hier nog vaak gedemonstreerd wordt. Wij gaan verder, beklimmen allereerst het hoge duin, aan de rand van het dorp, waarop de vuurtoren is gebouwd. Een lage toren, waar dit duin op zichzelf al zo ver boven de omgeving uitsteek!. Van deze toren naar die van Eierland is 20 km., naar Terschelling slechts 9,5 km. en naar de toren van Harlingen 28 km. Terschelling lokt, maar onze tijd is beperkt: ginds, waar de einder in de grijsheid ligt verscholen, wacht straks de „Zeemeeuw", die ons weer naar ons eigen eiland zal brengen. Toch zien wij nog kans een duik te nemen in de Nbordzee. Het is zeer stil op het strand, twee, drie tenten zijn er neergezet.. Wij vinden even rust op bet duin, bladeren wat in de gids, die 35 bladzij den tekst telt enf 1,26 kost. (De Texelse VW levert, ze goedkoper!!!) Dan zoeken wij het dorp weer op. Daar heerst de rust van de middag. Van de zomerdag. Alles is vredig. Wjj passeren een klein kerkje met een dodenakker, twee dodenakkers: één bestemd voor do stoffelijke resten van militairen. Wij tellen tientallen kruisjes: Engelsen, Amerikanen, Duitsers, Fransen en Ne derlanders. Om 3 uur brengt de bus ons weer te rug naar de Vliehors, waar de vliegtui gen nog altijd rondcirkelen. Al gooien ze hier 10 atoombommen neer, de Vlie hors blijft immuun, denken wij. Er wor den echter geen atoombommen neerge worpen, wel zo nu en dan een schiet schijf, zoals wij al eerder vermeldden. De „Zeemeeuw" die ons weer naar het Gouden Boltje zal brengen, komt juist bij de steiger aan als wij de Vliehors hebben doorkruist, Razend-niemvsgij- rige passagiers, komend vanuit Texei, reizigers met de blik van raszuivere ver kenners, springen in het zand. Plotse ling komt een jachtvliegtuig neerge- doken. „Nee, piloot, maak je geen zorgen, geen landingstroepen, vreedzame bur gers, doodeenvoudige toeristen, die hier geen onheil zullen stichten, maar genie ten willen van het vele schoons, dat ge lukkig nog op deze wereld te vinden is. door G. Th. Rotman (Nadruk verboden) 82. Maar Bram, Tom en Menelik wis ten raad. Om hem wat afleiding te be zorgen en het misdrevene weer goed te maken, besloten ze enige van hun kunst stukken ten beste te geven, die zij zich in Afrika aangeleerd hadden. Nu, dat hielp! Klodder klaarde er helemaal van op! WIE WIL EEN AUTO WINNEN? OF EEN JAAR GRATIS LEVEN? Men schrijft ons: Op verzoek van de tienduizenden men sen die, doordat de vorige Niwin-loten zo spoedig waren uitverkocht toen geen lot meer konden bemachtigen, heeft de Niwin een tweede landelijk: loterij ge organiseerd, waarvan de baten eveneens ten goede zullen komen aan de algeme ne welzijr.sverzorging van onze militai ren in Indonesië. Wederom zullen 480,000 loten worden uitgegeven. Zij zullen echter deze maal een bijzondere attractie hebben, doordat ieder lot (dat een kwartje kost) twee nrs. draagt. Men heeft zodoende 2 kansen voor één kwartje. Behoudens vele gewo ne prijzen heeft men dus voor I kwartje kans op de le prijs die bestaat uit een nieuwe Citroen-automobiel, waarhij bo vendien de kosten van de eerste 10,000 km. rijden worden betaald. De 2e prijs bestaat uit een jaar gratis leven, tot een maximum van f 3600 en de 3e prijs is een in overleg met de winnaar nieuw in te richten hoenderpark. ESPERANTO IN AMERIKAANSE ENCYCLOPEDIE. In de uitgave voor 1949 der Ameri kaanse encyclopedie versoheen een arti kel van ruim 1600 woorden over Espe ranto. Dit artikel legt de nadruk op de practische waaide van het Esperanto bij liet gebruik dezer taal in internationale conferenties en publicaties, alsmede in de radio en voor de wetenschap. Ook „The News International Year Book", dat in New-York verschijnt, gaf een zeer lezenswaardig artikel over het gebruik van het Esperanto in de prac- tijk. VAN EN NAAR TEXEL. Flier volgt de zomerdienst van de N'.V. TESO (Texels Eigen Stoombootonder- neming): Van Texel: 5,20 W; 6,15; 7,45 W; 9.30Z 9.50W; 11,45; 14.40W; 15.40Z; 15.50W: 17.45W; 17.50Z. Van Den Helder: 6.30W; 8.25Z; 8.30W; 1020W; 10.30Z; 12.10W; 13,—'W; 13.10Z 16.20W; 16.40Z; 17.30W; 19,—Z; 19.30W Wie emigreren wil, dient zich eerst van A t.ot Z op de hoogte te stellen van alle mogelijke kwesties, die met zijn plannen in verband staan. De Arbeids bureaux beschikken gelukkig over legio gegevens betreffende alle landen, waar heen emigratie wordt toegestaan. Voor wat Texel aangaat is het dus zaak zijn licht op te steken bij het „Bijkantoor Texel" van het Gewestelijk Arbeidsbu reau, alvorens men nadere stappen on derneemt! Dit begrepen wij uit het onderhoud, dat wij met dhr K. Stoepker, directeur van genoemd Bijkantoor, hadden. Wij kwamen he'ni juist opzoeken, toen hij be zig was met het bestuderen van papieren betreffende praktische aanwijzingen voor hen die naar Canada. Australië ot Nieuw-Zeeland willen verhuizen. In de papieren stond, dat bet „in de eerste plaats nodig is op korte termijn onder belanghebbenden de wetenschap te verspreiden, dat aanmelding voor emigratie naar Canada in 1950 reeds thans moet geschieden"! „Geef ons dit epistel eens mee, de Texelaar komt huis aan huis en waar grote belangstelling voor emigratie be staat hoevelen eilandgenoten zijn er- al sinds de oorlog naar het buitenland vertrokken? heeft het zeker zin een en ander in een artikel onder de aan dacht te brengen. Ziehier wat de „Stich ting Landverhuizing Nederland' schreef: i J Dc Canada-campagne. 15 Aug. begint op de Oanadese Am bassade in Den Haag de dagelijkse me dische keuring van landbouwers die m 1950 willen emigreren. Dit lijkt vroeg, maar zoals hekend moe ten de emigranten zo vroeg mogelijk in het jaar uankomen. Tengevolge van de beperkte soheepsruimte moet het ver voer over verschillende maanden ver deeld worden. Daarom is besloten de eerste ehiigrantenschepen reeds in Fe bruari le doen vertrekken. De Canadese en Nederlandse autori teiten zijn overeengekomen te bevorde ren dat het volgend jaar 10,0011 Neder- ders zich in Canada zullen vestigen. Wil dit lukken, dan moeten wij vóór 31 Aug, beschikken over de G.A.B.-rap- porten en bescheiden van 2000 perso nen, ter doorzending naar Canada. Ie dere verdere maand van dit jaar is een zelfde aantal nodig, anders kunnen niet van Februari t.m. Juni 1950 2000 emi granten per maand vertrekken. De afspraken met Canadese farmers die voor een emigrantengezin willen contracteren, moeten reeds in het na jaar of in het begin van de winter ge maakt worden. Nodig is dus dat vanaf Aug. de rap porten in groten getale bij ons binnen komen. Momenteel komt er bedroevend weinig binnen. Vertrek in 1950 van hen van wie het rapport na 31 Dec. krijgen, kan niet worden gegarandeerd. En als alles pas tegen het eind van het jaar komt, loopt het ook mis. Vanaf Aug. moet 'n regel matige stroom verwerkt worden. Het ter kennis van belanghebbenden brengen van de nood-zaak spoed te be trachten met het indienen ener aanvra ge, kan op alle door u nuttig en nodig geachte wijzen geschieden. Australië en Niemv-Zeeland. Vertrek van de „Volcndam" op 1(1 December a.s. De „Volendam" die plaats biedt voor 1450 passagiers, is voor één reis naar Melbourne op bovenvermeldt datum door het Directoraat-Generaal voor de Scheepvaart te onzer beschikking ge steld. Hier, is nu een gelegenheid naar deze beide landtn te emigreren, die onze landgenoten zo goede kansen bieden, doch waarheen zo moeilijk scheepsgele genheid te krijgen is. U weet dat de Ned. landbouwattaché de landbouwers plaatst eu dat de Austra lische autoriteiten behalve kantoorperso neel, vrijwel arbeiders in alle beroepen kunnen gebruiken en zeer belangrijk iedere fiinke ongeschoolde accepteren. U weet ook dat de landbouwattaché m Wellington de landbouwers in Nieuw- Zeeland plaatst. En dat de Nieuw-Zee- landse regering zeer teleurgesteld was dat er, toen de „Volendam" in Dec. 1948 naar Australië voer, maar 20 jonge land bouwers voor N.-Zeeland aan boord wa ren, in plaats van de 100 waarop men minstens gerekend had. Toen was de tijd van voorbereiding n gering, maar nu weten wij een half jaar te voren wanneer de boot vertrekt. De reis is duur, zeker f 1350 in de hutten en f 1000 in de standees en daar komt voor Nieuw-Zeeland nog bijna f 300 bjj voor de doorreis Melbourne-Wellington! Maar een «0 per week aanvangsloon, s urige werkdag en de beste sociale ver zekeringen van dc wereld, wil ook nat zeggen. Het is wel zeer belangrijk, dat de aan vragen voor vertrek met de „Volendam1' in ruime mate binnenkomen. Er zijn lieel wat slappen te doen voor iedere emigrant en wij kunnen het Directoraat- Generaal v.d. Scheepvaart niet tot op het laatste ogenblik in het onzekere laten of wij dit schip, waarvan de reis naar Au stralië grote sommen kost, al dan niet met emigranten kunnen volboeken". Men wende zich dus reeds nu tot Bij kantoor „Texel", Weverstraat, DenBurg RECENSIES. De TERRA-recks. Deze bibliotheek wordt gevormd door actuele boeken over landen en volken. Zij is naar haar opzet geheel nieuw in ons land. Na de oorlog zijn niet slechts de ver houdingen en toestanden in de wereld geheel veranderd, ook voor ons volk klemt meer dan ooit de noodzaak ons op het buitenland te oriënteren. Wjj moeten weten, hoe de wereld bui ten onze landsgrenzen er uitziet, hoe ginds de andere vólken leven en denken, elke toestanden daar heersen, met wel ke problemen deze volken zitten en wel ke wensen zij hebben. Daqptoe worden de boeken van de Terra-Bibliotheek ge schreven. Zii bevatten beschrijvingen van politiek, cultureel en economisch verleden en heden. Zij geven een inzicht van het huidige leven en streven van onze medebewoners op deze aarde, begrijpelijk voor ieder een, objectief en wetenschappelijk ver antwoord, steunend op de jongste na oorlogse gegevens. Verschenen ziin de volgende delen (per deel f 6,50, de 3 boeken tezamen f 17,50); Noordman: De Republiek Turkije. Dit1 boek vertelt op zeer boeiende wij-ze de geschiedenis van het Turkse Rijk, o. a. wordt het optreden van Mustafa Kemal beschreven en de enorme omwenteling welke dit in Turkije teweegbracht. De illustraties zijn originele loto's, welke verkregen werden van de Turkse legatie. Dr. C. Menseh; Zwitserland. De ge schiedenis van een volk dat slechts vier mjllioeu zielen telt. Duidelijk komt tot uiting de bijzondere plaats welke het Zwitserse volk temidden van drie grote omringende volken inneemt en tévens d bijzondere wijze waarop dit volk van een klein centrum uit een staat heeft opge bouwd, welke zijn kracht en samenbin ding gevonden heeft in een idee. Prof. Dr. H. N. ter Veen: Japan. Het boek beschrijft de groei van dit volk naar zijn macht, maar ook naar zijn niet- on'tikoonibare catastrophe, de weg die een overbevolkte landbomvstaat kan vol gen naar zijn noodlot. Het boek geeft duidelijk de diepgaande verandering weer in de structuur der Japanse maat schappij. Gegevens zijn verkregen door nauw contact niet het Geallieerde Hoofd kwartier in Japan. FEUILLETON 9.) Met vriendelijke, maar iets onge duldige stem wendde Richard Mayenne zich weer -tot de gouverneur. Het spijt mij, excellentie, dat wij u een ver klaring moeten geven van een oude fa miliegeschiedenis. U weet mischien dat mijn dochter Lydia op onverklaarbare wijze jaren geleden uit dit huis is ver dwenen. De gouverneur maakte een afwerend gebaar met zijn hand Dan ben ik u, zei Richard Mayenne met moeite glimlachend, nog een verkla ring schuldig over het gebeurde van zo juist. Kort na het verdwijnen van mijn dochter hebben mijn huisnegers in die kleine ruimte daar voor de hal een al tijd brandende lamp opgehangen. Dat licht moest, volgens de verklaringen van die aanhankelijke, maar hijgelovige schauvuiten, Lydia hierheen lokken en haar als wegwijzer dienen. Bovendien moest de deur, die van het voorportaal naar het bordes leidt, altijd openstaan, totdat mijn dochter zou zijn terugge keerd. Hij zweeg, glimlachte nog eens en ging voort: Nu, het licht brandt weer en de deur staat open. Friedrioh streelde het gezicht van zijn grootmoeder en merkte op: De wind heeft de deur dichtgeslagen en het licht uitgeblazen. Daardoor bent u natuurlijk zo geschrokken. De gouverneur was op een antieke kist gaan zitten. U bent hier pas kort in de buur;, u hebt Lydia niet gekend, zei Hortense Mayenne tegen hem en wees met haar hand naar het portret van het meisje. Terwijl de generaal opstond om het !e bekijken, ging ze voort: Ze was knap, van bijna volmaakte schoonheid. Nooit heb ik iets zwaarmoedigs in haar karak ter kunnen ontdekken en toch is ze een jaar of vijf geleden spoorloos uit het ouderlijk huis verdwenen. Geen enkele door haar geschreven verklaring liet ze achter. Ik hdb dit kind na de vroege dood der moeder, helemaal opgevoed en ik meende, dat ik elk harer gedach ten kende en begreep, maar ik heb nooit de geringste aanduiding kunnen vind.-n wat haar bewogen heeft, het huis en ons op deze wijze te verlaten. Er heerste een ogenblik stilte in de hal. Toen vroeg de gouverneur- En hebt u nooit meer iets van het meisje ge hoord? Nooit, antwoordde Richard Mayen ne. Toen ze wegging, heeft ze niets an dei's meegenomen dan een kleine kof fer, die ze zelf kon dragen en wat geld, dat haar eigendom was, een drie. of vierhonderd dollar. Meer was het zeker niet, dat weet ik precies, zei Hortense Mayenne. De gouverneur, die weer op de oude kist was gaan zitten, leund? achterover en zei voorzichtig tegen Ri chard Mayenne: Hebt u ook aan de mo gelijkheid van een misdaad gedacht? Hortense antwoordde voor haar zoon: Natuurlijk hebben we daaraan ook ge dacht. Op die bewuste nacht was er nie mand anders dan ik in huis op Fort Oo- licny. Mijn zoon Richard voor zaken naar New York, Friedrioh in New Or leans. 's Morgens kwam onze oude huisknecht Jini opgewonden op mijn ka mer en deelde mede: Juffrouw Lydia is wegl Weg'? vroeg ik Weg? Waar heen? De oude man wist geen antwoord te geven. Hij maakte een beweging die zoveel zeggen wilde als: Komt. u alsje blieft mee, ik weet het ook niet. En ik liep met hem mee naar Lydia's kamer. Ze had de deuren van haar kasten open gegooid. Lingerie en japonnen lagen verspreid over de grond Een kistje, waarin ze haar geld bewaarde, was met de daarbij behorende sleutel openge maakt en het geld er uit verdwenen Geen teken van geweld, niets, niets! Ze was uit eigen beweging weggegaan. Ik telegrafeerde naar mijn zoon en naar Friedrich. Ze stuurden direct politie ju de inspecteur zei, nadat hij urenlang 't hele huis had doorzocht: Uw kleindoch ter is vrijwillig weggegaan, daaraan valt niet te twijfelen. Haar blik gleed weg over de aanwezigen, haar ogen tuurden i» de verte, alsof ze naar het verdwenen meisje zocht. Nu we het thema toch hebben aan geroerd, excellentie, zei Richard Mayen ne, wil ik u wel bekennen, dai het ver dwijnen van mijn dochter een zware slag is jjeu eest voor mij. Mijn hart werkt op de een of andere manier niet meer zoals vroeger. We hebben vanzelfspre kend gten moeite en hjj maakte een verachtelijke handbeweging ook geen kosten gespaard om Lydia te vinden. Wij hebben het grootste detectieve-bu- reau van de Verenigde Staten met het opsporen belast, maar het heeft niet mo gen gelukken ook maar het geringste spoor te ontdekken. We weten niet eens waar heen ze is gegaan, toen ze het hu's verliet. Naar de rivier? Naar het stati on? Naar de straatweg? .Niets weten wc. Er is nog iets merkwaardigs, ze'. Friedrich plotseling. De familiehistorie van de Mayennes, excellentie, is vol wonderlijkheden. Sedert eeuwen bezit onze familie een oud, gouden doosje. Lvdia bezat liet liet laatst en ze heeft 't doosje op haar vlucht meegenomen. Al tijd had ze het doosje bij zich, misschien om een wat profane reden: ze gebruikte het als sigarettenkoker. De gouverneur vroeg met belangstel ling naar de geschiedenis van dit doosje. Ach. laten we het maar laten rus ten, zei Richard Mayenne, het is al laat. we kunnen beter weer gaan slapen. U bent al genoeg gestoord. Zoals u wilt, meende de gouver neur, het kan mjj echter niets schelen. Ik ben helemaal wakker en niet ver moeid. Vertelt u dus gerust. We komen toch niet meer zo gauw in) slaap. De gouverneur stond op. maar gin; weer zitten, want Hortense Mayenne be-; gon eenvoudig te vertellen, zonder zich te storen aan de bezwaren Van haar zoon. Die doos gaf Hendrik II van Frank rijk in 1560 aan een van de Mayennes als bewijs van erkentelijkheid, dat hij voor de koning een veldslag had gewon nen. Sindsdien werd het een familie-erf stuk, het ging steeds op liet oudste kind over, zodra het twintig jaar werd, on verschillig of liet een zoon o! dochter was. Tijdens de Hugenpten-dagen was 'l doosje in het bezit van de jonge Maxi me Mayenne. Onze familie, een grafelij ke en niet met de titel van hertog, zoals de tak, waarmee wij gebrouilleerd zijn, deed pas afstand van haar adelijke rech ten, toen ze naar Amerika emigreerde. Maxima's vader, Charles Mayenne, was met zijn twee dochters uit Parijs g. vlucht. Hij hield zich in een huisje in zijn wijngaarden bij Reims verborgen. En zijn zoon, de jonge graaf Maxi me, wie de doos toebehoorde? vroeg de gouverneur. Bleef hij in Parijs achter? Hij was op dit tijdstip niet in Parijs maar vertoefde op het land in dienst van de protestantse admiraal Colign'y, naar wien deze bezitting later werd genoemd. Toen ontving men de mededeling, dat hij gevangen genomen en ter dood ge bracht was (Wordt vervolgd.) 81. De schilder was tegelijk woedend, verbaasd en bedroefd. Ach, zijn mooie schilderij! En hij had toch al in geer, maanden een schilderij verkocht! Waar moest hij nu zijn huur en waterleiding van betalenl 't Was verschrikkelijk. Hel huilen stond hem nader dan het ladhen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1949 | | pagina 4