Cfroen ^tmrL-Jexels in het harL,
Boerderij „De Westen'' door de bliksem
getroffen en grotendeels verwoest
Vrijwillige brandweer bleef 18 uren in touw
emeenteraad besloot in beginsel tot de bouw
van een tehuis voor ouden van dagen
T.E.S.O. gaat haar bootdienst beperken, maar
beproeft experiment met rondrit over Texel
5ENSDAG 28 SEPTEMBER 1949
EXELSE
63e JAARGANG No. 6361
COURANT
gave v h. Fa Langevcld 6c De Rooy
khandel - Drukkerij - Bibliotheek
i Burg Texel - Postbus 1 1 Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Ban krek Rotrerdamsche Bank en Coöp. Boerenleenb.
Postgiro 65 2. Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
Woningbouwvolume moet vergroot worden
Waterleidingplannen worden warm gehouden
1 November opening van de Landbouwhuishoudschool
CS Vil]
(ciële
iw sp
m 3,30 opent de voorz., burgemees-
Mr. G. I). Rehorst, de vergadering,
a goedkeuring der notulen deelt de
rz. mede dat gemeentebegroting 1948
edgekeurd. Ontvangen is een
van Sportver. De Koog om fi-
hulp bij de aanleg van een
sportterrein. Het oude veld voi-
It- niet meer aan de eisen en de club
is fin. niet sterk genoeg om de
ten te dragen Voorz. zal liet adres
handen van B en W geven om pre-
ies. Goedgekeurd was de wijzi-
g van de verordening op begrafe-
rechten. Voorts was ontvangen
de heer J. Westdorp Sr., een ver-
k 0111 een bijdrage in de kosten, die
volgen van een cursus in kraam-
zorging (door zijn dochter) vergt,
betreft een 3-maandeiijkse cursus
"iDen Helder. Daar 'B en W van oor-
l'll zijn dat een dergelijk" opleiding
oort, te worden bevorderd, stellen zij
r een bijdrage te verlenen,
itvoeng bespreekt de voorz. de
ilykheden, die verbonden zijn aan
wenselijkheid de daarvoor in adn-
king komende Texelse kinderen in
gelegenheid' te stellen tot het voi-
van buitengewoon lager onderwijs.
.O.). De hoofdinspecteur van liet
,.0. had aangeraden contact op te
neii mot de Commissie van Advi's
achtte Texel te klein voor de sticli-
van een eigen school. En het on-
brengen van de kinderen hij pleeg-
lers te Den Helder vraggt te hoge
liften. Ook werd bekeken de moge-
heid om op Texri een school te
•liten, waarbij dan tevens onderwijs
worden gegeven aan zgn. voogdij-
deren, maar ook dit bleek niet de op-
ilsing te kunnen geven,
toorts doet de voorz. de belangrijke
dedeliug, dat B en W Maandag (20
it. ,|l.) in Haarlem een onderhoud zui-
hebben met een Commissie uit de
lijd. Saten ter bespreking van het vo-
)jie voor de bouw van woningen. Dit
unie moet verruimd worden Over '4!l
de gemeente er slecht afgekomen,
en W hebben verzocht de grote he-
ïren tegen de toewijzing uiteen te
gen zetten.
Nov. a.s. hoopt men de Laudbouv.-
shoudschool te kunnen openen, liet
c jouw schiet aardig op. Er lieten zich
90 leerlingen inschrijven. Na veel
eiten is men er in geslaagd de no-
e 'leerkrachten aan de school te ver
den.
en W hopen Maandag (26 Sept. jl.)
neens een onderhoud te hebben met
Directie van het Prov. Waterlei-
gbedrijf oin te vernemen hoe de
nd van zaken thans is in verband
t de aanleg van een waterleiding op
xel. .,\Vij moeten deze zaak warm
iden!" zegt de voorz. In 1947 hebben
(I. Staten al toegezegd, Texel van 'n
terleiding te voorzien, zodra er ma-
iaal voor beschikbaar was.
>e voorz. meent, dat er zo zoetjesaan
materiaal aanwezig is, maar daav-
ïst zal liet fin probleem moeten wor-
aangesneden. Maar enfin, dan wc-
wij tenminste wat liet Texel zal
ten.
iVegons periodieke aftreding van le-
i van de adviescommissie, als be
id in art. 8 eerste lid der Woon
mtewet 1947, werden herbenoemd de
en Alb. Dros '(voor Eierland en De
■ksdorp), J. Beumkes (Den Hoorn',
Bruin (Oudeschild). J. Buisman
jn Burg). Dhr Joh. Daalder, (Oos-
nd wordt voor het eerst benoemd,
en aanvaarden hun (her)benoemhig
vooi z. merkt op, dat er „soms" cri-
wordt uitgeoefend op het heieiil
deze commissie, maar gezien de
slag van de stemming geniet zij hei
lemeeu vertrouwen van de vergade-
g en dat. moge haar voldoening ge-
li erop wordt dhr C. G. Drevel, uit
iterlandkerkje, als nr. 1 van de vo >r-
icht mét alg. st. benoemd tot onder-
zer aan de o.l. school te De Koog.
ledegedeeld wordt, dat mej. Van
mpenhout. ontslag heef: aangevraagd
onderwijzeres te De Koog. Dit zal
ir eervol worden verleend op door
n W te bepalen datum. Zij werd Ie
iden benoemd.
'hr A .J. Zwaai, onderwijzer te De
cksdorp, wordt eervol ontslag, ver-
nd.
>hr A. Dros Pzn., te Den Burg,
dt. restitutie van woninghnur ver-,
nd (van f 4 op f2,75 voor de periode
1 1 Jan. 1948 tot 15 Oct. 1948) en wei
geus de slechtje staat, waarin de
mug, die eigendom van de gemeente
verkeerde.
Mevr. Vrijdag-Iveijser en de heren
ssenaar, Daalder en Timmer wor-
benoemd tot leden van de Commis-
van Onderzoek aangaande liet ar-
intantsrapport van de N.V. T.E.M.
over 1948, waarin balans, verlies- en
winstrekening) alsmede van het jaar
verslag.
Uit dit jaarverslag nemen wij over:
Boekjaar 1948 sluit niet een nadelig
saldo van f 13,390,22; dit verlies kan ten
iaste van liet Alg. Reserve fonds ad
1 109178,45 gebracht worden.
Dit verlies is o.a. veroorzaakt door
extra uitgaven voor herstellingen van
een generator en 'n dieselmotor, alge
mene stijging der kosten, hogere rente-
post looi- aanschaffing van kabels en
voor uitbreidingen.
De stroomafnamo is dit jaar door di
verse omstandigheden minder gestegen
dan vorige jaren; de stijging in '48 t.o.v.
1947 bedraagt. 83,849 KWh,; die in '47
t.o.v. '40 bedroeg 225,536.
De nieuwe dieselmotoren lan 580 pk
zijn in Febr. in bedrijf genomen; tijde
lijk worden door riemen de generatoren
van de locomobielen aangedreven: bij
behorende direct gekoppelde draai-
stronnigeneratoren van 485 KWh zui
len eind 1949 geleverd worden. De
stroomleveriiig is practisch niet onder
broken geweest. Het aantal afnemers
was op 31 Dec, 2329 (2196 in 1947, w o.
202 voor krachtdoeleinden, verkocht
vrerden 2,265,709 KWh tegen 2.181,910
KWh in 1947. Aangesloten werden 98
percelen.
In vorig nr. brachten we een uittrek
sel uit het pre-advies inzake eleetrifica-
lie van enkele gebieden, eredietverk-
ning voor de bestelling van de
materialen daarvoor, alsmede algeme
ne invoering van het 5 cents tarief
voor de huidige afnemers volgens ta
rief F 'en van een uniform tarief voor
grootverbruikers van krachtstroom.
Op verzoek van dhr Alb. Dros Bzn..
wordt dit punt na de openbare raad in
gesloten zitting behandeld: Het resul
taat van de daarin gehouden besprekin
gen- die geruime tijd in beslag namen,
was, dat de raad besloot, aan de Raad v.
Oommissarissen van de T.E.M. te ad
viseren over te gana tot het invoeren
van het zgn. kooktarief voor alle afne-
meis volgens tarief FK (voor woon
huizen) niet dien verstande, dat bij het
verhoogde vastrecht de stroomprijs zal
worden bepaald op 5,5 et. per KWh.
Met de verdere electrificalie van de ge
meente kan in dat geval geleidelijk
worden doorgegaan. (De event, bijdra
ge, welko verschillende gebieden zou
den moeten verlenen, ais het exploita
tietekort te hoog werd (zie vorig nr.i,
zou hiermede komen te vervallen).
Ook werd besloten tot het invoeren
van een uniform tarief voor de groot
verbruikers van krachtstroom.
Maar ei wordt in de gesloten zitting
méér besloten: Het zeer belangrijke be
sluit wordi genomen In beginsel over ie,
gaan tot de bouw van een iehuls voor
bejaarden, plaats biedende aan 30 per
sonen, t.w. 3 echtparen. 14 mannen en
10 vrouwen.
Ten behoeve \an de electrjficati-e van
de Vuurtorenweg wordt van dhr A.
Saai grond gekocht voor het plaatsen
van een transformator.
De Raad gaat aecoord me.t het voor
stel om voor Texel een monumenten-
verordening vasi te stellen B en W
zullen een lijst, samenstellen, waarop de
monumenten zullen worden geplaatst.
De molen van het Noorden werd
ruim een hall jaar geleden van twee
zijner wieken beroofdmaar dit zal niet
het begin van het einde betekenen:
rijk, gemeente, provincie, polderbe
stuur en TESO werden in de Vrijdag
gehouden raad1 genoemd als instanties
die de restauratie wellicht voor hun
rekening zullen nemen.
De voorz. deelt mede, dat men de mo
len van polder Het Noorden gaarne
hersteld ziet Daartoe is ir.en in onder
handeling met het polderbestuur, als
mede met de Ver. De Hollandse Molen
Straks zullen B en W met een voorstel
TEXELSE MARKT
Den Burg, 25 Sept. 1949. Aangevoerd:
45 schapen f 40-f 65. 70 lammer rn
f30-f55. 24 rammen f 70-f 130. 10 gras
kalveren f 185-f 225 .12 biggen f 45-165
4 paarden I260-f400. Voor de levering:
1 n. kalf.
komen om het plan, de moien te be
houden, te steunen. Men mag rekenen
op een Rijksbijdrage van plm 33 pet.
Gehoopt wordt op een Prov. bijdrage
van 15 pet. en de rest zal dan moeten
worden verdeeld tussen Gemeente,
Polder en TESO.
Dhr Dros vindt nionumentenbescher-
ming neel goed, maar hij hoopt, dat
men zich hoedt voor overdrijving.
Voorz.: Natuurlijk, wij moeten ons tot
inderdaad waardevolle onderwerpen be
perken.
Op hel perceel van 516 m2 grond, ge
legen aan Schilderweg-Slingerweg, dat.
zoals wij meldden voor de duur van 15
jaar in erfpacht werd gegeven aan dhr
C. H. F. Duin, wil dhr D. een noodwo
ning bouwen.
Ook ditmaal moest Ir. 1'. Kuiper uit
A'dam weiden teleurgesteld bij zijn po
gingen om vergunning te krijgen voor
de bouw van een schuur te De Ivoog.
Zijn beroepschrift tegen een afwijzing
moest voor kennisgeving worden aange
nomen, daar er voor dit object nog geen
materiaal beschikbaar kan worden ge
steld.
De tegenwoordige ambtenaar voor so
ciale aangelegenheden gaat 1 Jan. a. s.
de post verlaten, waarom een openbare
oproeping zal worden geplaatst voor 'n
nieuwe 1'unctionnaris. Hat werk neemt
hand over hand toe, zodat lner zeker 'n
volledige jaartaak wacht.
Riolering ie Oosterend.
Dhr Van der Vis vestigt de aandacht
op de slechte toestand waarin de riole
ring aan het oosteinde van Oosterend
verkeert. (Vanaf perceel Rentenaar tol
de Bnuynzeelwoningen). Met geringe
kosten zou deze toestand verbeterd
kunnen norden. Voor/.: Wij zulten
Gemeentewerken opdragen dit karwei
tje zo spoedig mogelijk aan te pakken.
Volgens dhr Joh. Daalder grijpt de
brandweer voor wat betreft, de wa
tervoorziening in Oosterend-West mis.
Verbetering is noodzakelijk.
Mevr. Vrjjdag-Keijser heeft met on
derwijskrachten het. buiiengew. lager
onderwijs (B.L.O.) besproken. Dit eu
vel (zie elders), zou op Texel kunnen
worden opgeheven door een leerkracht
hiervoor aan te stellen. Alte in aanmei-
king komende kinderen in één klasse
bijeenbrengen zou voor de andere kin
deren een grote verlichting betekenen
Zij vraagt of liet niet mogelijk is om
voor dit doel een lokaal in te richten
De voorz.1 doet dit plan aan een depen
dance (van Den Helder) denken. Dat is
al eerder ter sprake gebracht, maar het
schijnt niet doenlijk om dit onderwijs
door een enkele leerkracht te laten be
hartigen. De gebreken in aanleg zijn
vaak zeer uiteenlopend. Dhr de Waard:
een oplossing voor het platteland is
volgens deskundigen, een B.L.O.-inter-
naal. Dhr Timmer: wat de kinderen
aan Den 'Helder winnen, verspelen zij
weer op de boot.
Doorbraak gewenst.
•Dhr Zijm brengt, een zeer belangrijk
verkeersonderwei'p ter sprake, nl. de-
verbinding van Oudesoh'ld naar De
Westen (Dennen. Westennient.) Grote
moeilijkheden brengt het vrkeer dom
Den Burg, zoals totnogtoe het geval
moet zijn, waar men nog steeds geen
doorbraak heeft, verkregen hij de R. K
School. Als die er werd gemaakt, (het
betreft een 70 m.) zou het verkeer van
af de Sehilderweg via Emmulaan lie
thans verbeterd wordt - er, Suikerweg
naar de Westerweg kunnen worden ge
leid Dit zou een grote verlichting be
tekenen voor het verkeer door Den
Burg. Nu gaat. al het verkeer van en
naar de Westen door de nauwe Gast
huisstraat. De voorz. zegt toe, dat B en
W zieli over dit probleem en de oplos
sing ervan zullen beraden bij de be
handeling der Begroting.
Dhr Roeper dringt aan op verbete
ring aansluiting Oosterenderweg
Dorpsstraat De Waal. Dhr Daalder
brengt een kwestie inzake huisvuil te
Oosterend onder de aandacht. Dhr
Westdorp wil het sluitingsuur voor
kapperszaken terugbrengen tot 8 uur
mm. opdat zij, die pas om 6-6,15 van
hun werk komen, bij vroegere sluiting,
zoals nu gedupeerd zijn. De voorz.
merkt op, dal het hier een ministeriële
beschikking betreft en verandering
zeer moeilijk zou zijn.
Dhr Dros dankt de voorz. nog voel
de waarderende woorden hij diens her
benoeming als lid van de Woningcom-
missie. Hij hoopt, dat hij in de komen
de periode op prettige wijze met de in
stanties zal mogen samenwerken.
(Hierna gesloten zitting, waarna siui-
ting is gevolgd).
Wij gaan de lange winter in
De TESO-bus gaat Zondags heel
Texel rond.
Onlangs sprak een op Texel werken
de vrouwelijke beambte „Het. nachtslot
gaat er weer op!" Zij keek naar Je
vertrekkende bus, die aansluit op de
laatste boot naar liet, Vasteland. En zy
sprak met een beetje verdriet verder
over het isolement van het eiland. Toch
was het hartje zomer!
Nil komt straks de wintel' en dan zei
zij het isolement nog veel sterker gaan
voelen, dunkt ons. Wij Texelaars zelf
zijn immuun voor zulk een gedachte,
wjj interesseren ons niet. zo erg voor 't
vasteland, en eigenlijk geloven wij
van kindsbeen af niet beter wetende
dat Texel zo'n beetje het centrum van
de wereld is. En gaarne koesteren wij
die illusie. Beter vind je het eldeis
niet, zegi u nou zelf!
Over isolement gesproken: de oudere
Texelaars weten er nog wel van, dat
liet aantal goede wegen schaars was.
Wegen met paardepaadjes en scherp
snijdend grint aan beide kanten waren
nog de beste, want daarnaast, had ;je
dan vele mulle zandweggetjes. Ja, zeU's
tussen de diverse dorpen en buurten
was liet met de verbinding zo'n halve
eeuw geleden nog bitter slecht gesteid.
Tiet was de periode, waarin de post
koets zijn troniph nog vierde. Maar die
tijil is oorbij en voorbij is ook de tijd
van'isolement. Je kunt nu van het -nr
dorp naar het andere reizen met de T.
K.S.O. (en met de particuliere auto's etc.
natuurlijk al langer.) Maar wie bv. p6r
bus van Koog naar Cocksdorp wilds,
moest 'n overstapje nemen en dat was
niet altijd 'n overstapje als van de ene
tram op dt andere, nee, je kreeg wacht
tijd te verteren en dat ligt ons, haasti
ge twintigste eeuwers nu eenmaal niet.
Nu komt TESO blijkens elders g -
plaatste a<jv. met een groot, experiment,
waarvan heel Texel'gebruik kan maken,
want deze ijverige maatschappij gaat 'n
proef nemen met een rondrit over het
hele eilnau, waarbij alle dorpen zullen
worden ingeschakeld. En ae buurten
en gehuchten nok.
Gelijktijdig starten twee autobussen,
die in tegengestelde richting een tocht
over het eiland gaan maken. Wie om
9,15 van Den Burg gaat kan om 10,30
koffie gaan drinken in De Cocksdocp.
Wie om 9,45 uit Den Hoorn gaat kan
plm. 11,05 in De Waal wandelen Enfin
uit u maar aan! Dank zij deze nieuwe
dienst kan heel Texel bij mekaar gast
dag gaan vieren, weer of geen weer
en drie dagen kliekjes eten, zoals vroe
ger omdat de gasten-peddelaars wegens
plots opgekomen slechte kuren van het
weer verstek lieten gaan zijn er dus
niet meer bij. Alzo ook door TESO
meer levensgeluk voor ons eilanders.
Lange winter, kom maar binnen r.itt
je allures: gastdagen met gezellige
kout en vette duinkonijntjes wachten
ons!
P.S. De rondritten hebben aanslui
ting op resp. de boot van 11,45 van Ou
deschild en 19,00 uit Den Helder.
In de nacht van Zaterdag op Zondag
is de boerderij „l)e Westen", eigendom
van mevrouw de wed. A. Koorn-Visser
en bewoond door de ïamilie P. Koorn,
door de bliksem getroffen en groten
deels verwoest. De boerderij was ver
zekerd bi.i Tiel-Utrecht, de landbouwin-
ventaris bij de Ned. Brandwaarborg
Mij. van 1850 en het meubilair bij Assu-
rantieeompagny Amsterdam.
Al heviger werd het onweer Zater
dagavond en de Texelse brandweer was
dan 'ook paraat om meteen uit te ruk
ken, daar het op Texel meestal raak is
als zich onweer boven ons eiland ont
last. De bliksemschichten waren niet van
de lucht en toen het op z'n hevigst werd
achtte de familie Koorn het verstandig
om op ie staan. Nauwelijks had men het
bed verlaten of de bliksem sloeg in. Bij
verschillende omwonenden in de buurt
schap sloegen de sloppen van de elec-
trische leiding door. De schuur van
hoeve „De Westen" bleek getroffen vu
ogenblikkelijk breidde het vuur zich
uit. Van alle kanten snelden de burwn
toe en hielp men mede met het redden
van de inboedel. Fel brandde het dak,
dat met riet bedekt was en na kort?
tijd moest men van verdere reddings
pogingen afzien.
De brandweer van Den Burg was
zeer spoedig ter plaatse. Ook de brand
weer van Den Hoorn rukte snel uit,
maar wegens 'n defect aan de trekker
moest deze even buiten het dorp Dij
boerderij ,,Enïma" blijven staan!
De brandweer van Den Burg reed
met vaart voorbij en stationneerde de
spuit aan een tocht, op een 200 m. af
stand. Dj .ar was gelukkig voldoende
water, maar de boerderij stónd in lich
terlaaie Kerst werd het vuur met één,
later met twee stralen bestreden. Het
vuur bleef lang in hevigheid brand*.n,
waar hot gretig voedsel had gevonden
in het licht ontvlambare materiaal.
Een deel van de inboedel was gered,
maar van de landbouwinventaris kon
niets meer in veiligheid worden ge
bracht: een zaaimachine, een banden-
wagen op lucht, een bak wagen en oen
dresseer kar en vele kleinere benodigd
heden van 'n boerderij gingen verloren
Terwijl de brandweer het. vuur krach
tig bestreed, kwam het onweer op
nieuw opzetten en telkens kwam de
donder niet harde slagen, hetgeen niet
vaak gebeurt nadat het hemelvuur doel
getroffen heeft en de regen bij stro
men is neergekomen.
Toen hei dak was ingestort, kwam or
meer wind, maar de boerderij „Sonja"
gelegen aan de andere kant van de weg
liep ge^n gevaar. Vlak bij de branden
de boerderij stonden tien schelven
graan, die dank zij de afwaaiende wind
evenmin gevaar liepen. Maar de hooi
oogst v.in plm. 35000 kg was verloren.
Zondagmiddag was de brandweer nog
steeds bezig met het ruimen van het
hooi, dat weer branden ging, zodra het
losgestoken werd. Dan ging de spuit er
weer op en zo werd het nablussen
moeizaam voltooid. Verschillende leden
van de vrijwillige brandweer zijn acht
tien uur in touw geweest. Namens hen
moeten wij de families Smit en Koorn
bedanken voor de wijze, waarop men
deze mannen heeft onthaald. Zij zijn
daar zeer erkentelijk voor.
De boerderij is, zoals gezegd, groten
deels verwoest. Wel heeft, men kans ge
zien de muren te behouden. De weste
lijke muur was kort voor de oorlog vei-
nieuwd en de oostelijke muur was pas
enkele weken geleden geheel opnieuw
opgetrokken.
De T.E.M. had de buurtschap 's
nachts uit voorzorg afgesloten.
De familie Koorn, die door deze
ramp zo zwaar is getroffen wanneer
heeft men weer een eigen dak boven 't
hoofd? meende aanvankelijk na d*»
hevige slag, dat enkel de stop van het
electrische licht was dooi geslagen en
dat er verder niets aan de hand was.
Men heeft toen eerst nog een nieuwe
stop geprobeerd de schuur brandde
dus al.
BurgeWester G. D. Rehorst was ook
spoedig op het terrein van de brand
aanwezig, de politie zorgde er voor, dat
de brandweer ruim baan kreeg.
Wel zeer toevallig is het feit, dat
kunstschilder Jan van Ham twee dagen
tevoren nog een schilderij van boerde
rij .,De Westen" had vervaardigd.
BAZAR DE WAAL.
De bazar, op Vrijdag en Zaterdag jl
gehouden, is uitstekend gestaagd. Gaai-
ne willen wij vooral aan de vele onb1-
kendgebleven gevers onze hartelijke
dank overbrengen. Mede door uw hulp
hebben wij een prachtig resultaat be
reikt, De bruto-opbrengsb is nl.
f 1402,76. een bedrag dat tot dankbaar
heid stemt en een steun zal zijn by de
houw van de nieuwe Herv. kerk.
De trekking van de verloting vond
Vrijdag op de bazar plaats. Op de vol
gende 10 nrs. vielen prijzen: 503 hijzei-
tafel, 621 kapstok, 331 fietsiamp met
dynamo, 050 schemerlamp, 56 theeblad,
709 doos postpaier, 722 doos correspon-
dentiekaarten. 533 badtas, 520 boeken-
steuners, 443 klleerborstelDe houders
der loten zijn bekend. Zij ontvangen na
der bericht. De grote gehaakte sprei
viel op r.r. 1445. Het aantal erwten ;r.
de pot bedroeg 3958.
Zeer veel dank aan allen die hebben
meegewerkt!
De Bazar-Commissie.