Cjroen ^/tmrtsjexelsin het harL,
znnnm
bij
Wat de
Het
is en
tijd ook aan tradities wegspoelt,
de jutterij blijft bestaan
één van de mooiste sporten
Vanmiddag brandweerwedstrijd te Den Hoorn
Een kou, een griep
Blij vooruitzicht
20 Jaar
Runder-t.b.c.-bestrijding
ZATERDAG 29 OCTOBER 1949
Uitgave v.h. Fa. l.angeveld Sc De R007
Boekhandel - Drukkerij - Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 1 1 - Tel. 11
TEXELSE
83e JAARGANG. No. 6369
COURANT
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrck Rotterdamschc Bank en Coöp. Boerenleenb.
Postgiro 65 2 Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar
In de herfst beginnen de voet
balcompetities, in de herfst wordt
de jacht geopend, in ae herfst
begint het duister van de winter
de strijd tegen het licht van de
kwijnende zomer. In de herfst
is het ook, dat de strijd weer ont
brandt tussen de strandvonders
en de jutters. En, werkelijk waar,
deze laatste strijd boeit ons zeer.
Machtig interessant! Geen kin
derspel! Mannenwerk! Spel van
list, van routine, van geduld bo
venal!
•la, die jutters moeten listig zijn, mor
en geduld hebben, moeten geroutineerd
ook zijn. want de scheidsrechter is ni.'t
gemakkelijk, die is zo partijdig als
het, maar kan! Die zegt, dat de jutters
hun handen thuis moeten houden en die
kent volstrekt geen consideratie -die
heeft er lak aan of de jutter, die gesnapt
werd, een huizenhoog steil duin heeft
moeten beklimmen, weer en wind heeft
moeten trotseren bij zijn (mislukte) po
ging een mooi, gaaf stuk timmerhout i.i
de wacht te slepen. Die heeft er lak aan
»f het kippenhok totaal door de tand
des tijds is aangevreten en ondermijnd
n nodig door een nieuw moet worden
rervangen of dat het. varkenshok
hoognodig vernieuwd moet worden
En toch, maak de strengste wet, zeg,
dat de jutters er helemaal naast zijn als
ze willen beweren, dat het strand van
hen is mitsgaders de spullen die er aan
spoelen het geeft je niemendal. Wat
ciok uitsterft, wat de moderne tijd ook
wegspoelt aan tradities, nee, de jutterij
lijft, in volle glorie bestaan-
Het is bovenal een heerlijke sport en
iemand, die het in feite helemaal niet op
jutters voorzien mag hebben, kon het
ook werkelijk niet anders zien dan
sport, op en top sport-
En zo is dan dit spel weer begonnen
en de aanvankelijk als een eenzame fi
guur langs het water van de Noordzee
zwalkende bezoeker, u moogt het weten,
de supporter van de jutters, hij heeft
zich weer kunnen overtuigen van de
hervatte strijd.
Hij (bereikte juist de laatste duinr>-
chel bij het Westerslag, toen de dag ter,
inde liep en de moegewerkte zon op 't
punt stond zich behaaglijk uit te strek
ken in een bed van zachte wolken.
De zee was ruw en dat kon ook niet
anders, waar het flink had gestormd
daags tevoren. Wit waren de golven, fel
de branding en overal renden dikke
dotten schuim het niet. brede strand
over, als zochten zij hun heil onder h-:
stevige duin, waarop de hdm op en
neer veerde in een wind, die nog tame
lijk veel in te brengen had-
Eenzaam stonden daar de bunkers,
schijnbaar als toonbeelden van bruut
geweld weerstaanbare krachten, maar
dichterbij gekomen zag men hoe zeer ze
aangetast waren! Hoe zeer ze geleden
hadden door de storm, die de golven op
hun grauwe lijf had aangejaagd. Ze wa
ren murw gebeukt, tot ze gescheurd wa
ren. Tot ze van de duinen waren ge
buiteld als kolen van een groentekar.
Het machtigste
van alles was toch
de zee. Die had
weer wat duin weg
geslagen. Zo bij
wijze van voor
proefje.
Eenzaam lag het
strand, maar een
kilometer naar het
Noorden, om en
bij paal 18 lag veel
brandhout Wa
gens vol brand
hout, zuiver voor
de kachel, niets
anders van nut.
Niemand scheen in
teresse voor dit
spul te hebben.
Twee- fietssporen
leidden wel vlak langs dit materiaal,
maar slechts heel zelden kwamen er
voetstappen bij om te zien of dat
vreemde voorwerp, daar tussen het wa
renhuis van rommel toch iets waarde
vols kon zijn?.
Maar zie, de vloed kwam op- Hij
.De jutter op pad.
kwam, toen de zon afscheid nam- En
hij bracht iets: hout, timmerhout, soms
los aandrijvende planken, van zo'n me
ter of 1,70 en soms 2,25 meter, drie
kwart duims, vurenhout. Soms in pak
ken: tien planken door stevige drader
gebundeld. Ze spoelden aan, bleven lig
gen tussen het schuim-
Met verliefde blik.
Toen keek de bezoeker eens verder
rond en hij zag hier en daar een zwait,
stipje op de duinrand staan. Jutters.
Mannen, die met verliefde blik naar de
planken keken. De bezoeker kreeg lus:
om eens met die mannen te gaan praten
vooral over die goeie ouwe tijd me'
duims hout en zo. Maar zeker was het
een gelukkige gedachte, die hem to:
doorlopen vermaande: stoor ze niet
Als je met hen wilt bomen, goed, doe '1
thuis, straks, morgen, overmorgen
altijd welkom daar, maar laat ze hiér
ongemoeid- Loop ze niet in de weg, ver
raad ze niet!
Door dus- Die zee spoelde maar aan.
Stilletjes, maar iedereen wist het. Ie
dereen had hem toch de vorige dagen
gehoord! Die stormachtige wind! En
iedereen had toch geluisterd naar het
A.N.P., dat vertelde, dat. de scheepvaart
het niet gemakkelijk had gehad.... En
wie bad ook weer gehoord, dat- er ter
hoogte van de Waddeneilanden 'n dek
last overboord was gezet?.
Natuurlijk, daar kwam de wagen van
de strandvonderij al aan. Stop!
„Tot hoe ver ligt het hout?"
„Een paar honderd nieter voorbij
paal negentien".
„Je komt van het Westerslag?"
„Ja. maar heus, verderop ligt niets
meer."
De bruine paarden, die voor des
strandvonders kar gespannen waren
sloegen de hoeven in 't, vrij weke zand
rukten ongeduldig aan de teugel en
trokken meteen aan, toen de voerman
zulks met een tong-geklik verzocht-
Voort naar de eerste plank. Alles opla
den, tot de laatste, die tegen de oprit
voor het Kogerslag was aangespoeld-
Achterhaald.
De strandvonder overzag zijn terrein
Maar zo'n terrein is uitgestrekt en de
duisternis groeide, grauw hing de sche
mer, vooral toen de zon helemaal weg
gedoken was. In één ogenblik was eer
jutter verderop 't duin afgeiutst, naai
de waterkant gebeend, had zich daar
gebukt, had een plank op zijn nek ge
gooid en was er schielijk mee uit het
gezicht verdwenen. Ja, zo moet het ge
gaan zijn, want toen even later de man
met-de-ivet-achter-zich op het toneel
verscheen, gaf hij een wenk om daar en
daar even in het duin te kijken.... En
hij had zich niet vergist, want al spoo-
.eenzaam lag het strand..
dig kwam de assistent met de bewust
buit, die te elfder ure nog aan de ijve
rige jutter was ontglipt.
„Het is Russisch hout! Het heeft nog
maar kort in zee gelegen, anders was
wel zwaarder! Een dag in de wind en
ziet weer wit".
T.B.C.-VRIJE MARKT.
Het bestuur van de Ver. Texel tot
bestrijding v.d- T.B.C- onder het Rund
vee vestigt- de aandacht van de veehou
ders en veehandelaren op een in dit nr
voorkomende speciale bekendmaking
van Burgemeester en Wethouders der
gemeente Texel betreffende het mark
ten van reaetiedieren.
Uit deze bekendmaking blijkt, dat
dergelijke dieren voortaan van de markt
zullen worden geweerd; reaetiedieren
moeten op een daartoe aangewezen ter
rein aan de Hollebol worden gemarkt.
ZON. MAAN EN HOOG WATER.
De zon komt 29 Oct. op om 7,30; onder
om 5,17. Maan: 5 Nov. V.M., 13 Nov.
L.K. Hoog water ter rede van Texel: 29
Oct- 2,23 en 2,56. 30 Oct. 3,36 en 4,20. 31
Oct. 5,01 en 5,48. 1 Nov. 6,20 en 6,54, 2
Nov. 7,17 en 7,44 3 Nov. 8,01 en 8,22. 4
Nov. 8,38 en 8,56-
Aan het strand is het ongeveer één
uur eerder hoog water.
VEILIG VERKEER.
Autorijders, kent Uw plichten:
Dimt op de weg bijtijds Uw lichten!
Vanmiddag vindt te Den Hoorn een
brandweerwedstrijd plaats, een demon
stratie tevens op grote schaal. Hieraan
zullen vijf ploegen deelnemen en wel
Den Burg (2), Oudeschild, Den Hoorn
en De Cocksdorp.
Commandant Veldstra verstrekte ons
de volgende gegevens:
Verondersteld wordt het blussen van
een felle brand in een aan drie zijden
geheel ingesloten magazijn. Het gebouw
oinvat een voorgedeelte met in het mid
den een gang ter breedte van 2 m. Ter
weerszijden van deze gang bevinden
zich vanaf de voorzijde 2 ruimten, waar
in verschillende branden zijn ontstaan,
welke, voor iedere groep verschillend,
met op het voorterrein aanwezige
bandbrandblusapparaten moeten worden
bestreden.
Deze branden kunnen zijn:
electriciteitsbrand (met een koolzuur-
sneeuwapparaal te bestrijden);
carbid- of kalkbrand (met zand te be
strijden);
benzine-, petroleum-, benzol- of ook
als vloeistof aangeduide brand (met
schuim te bestrijden);
normaalbrand (met. een nabiusser te
bestrijden);
Na deze ruimte bevinden zich even
eens ter weerszijden van de gang 2
ruimten III en IV met daarachter een
ruimte V, waarin een felle brand is
ontstaan, welke met water mo-t worden
bestreden-
Nadat de gang van vuur is vrij ge
maakt door het van een paal afspu,-
ten van een blok, moeten de aanvals
slangen over voor elke groep verschil
lende banen door de ruimten III en IV
worden uitgelegd om de felle ondoor
dringbare vuurhaard in de ruimte V t?
bestrijden.
De bestrijding van dit vuur wordt
verondersteld .te geschieden met 2 stra
len, welke door verticaal doordraaiende
luiken moeten worden gericht op twee
doelen, elk bestaande uit 9 kleine luikjes
waarvan er drie moeten worden openge
spoten.
De luikjes, welke moeten worden
opengespoten, zijn-voor elke groep vel
schillend.
Zodra het laatste luikje is opengespo
ten wordt een verder doordringen in het
pand verondersteld mogelijk te zijn. De
ruimte VI is echter geheel met rook ge
vuld, terwijl door de hitte een amoniak-
fles is gesprongen, zodat, deze. huimte
niet zonder gebruikmaking van gas- of
zuurstofmaskers kan worden betreden.
Slachtoffer wordt weggedragen.
Achter de ruimte VI bevindt zich nog
een laatste ruimte VII, waarin de maga-
zijnknecht, die, door liet. vuur verrast
zich tot de uiterste hoek heelt terugge
trokken, in bewusteloze toestand wordt
aangetroffen.
Deze persoon moet op één 'en de bei
de brancards of ladders, die zich bui-
koorts en pijnen, drijft U uit door de
kracht der genezing van SANAPIRIN
Buisje 25 tabl. 40 ct; 50 tabl. 75 ct.
De wagen krijgt langzamerhand een
behoorlijke vracht.
,,Dat hout hebben ze in zee gegooid!"
vertelt een bij de hand meiske. en als
de bezoeker vraagt waarom, beweert ze;
„Dat moesten ze wel, want ze badde-i
geen kachel!"
Telkens stopt de wagen om nieuwe
planken te laden. Soms hebben de jutters
ze -zeer veilig weggelegd, vlak achter de
min of meer camouflerende rietschenn-
pjes- Goed volk, die jutters, zij hebben
de strandvonder natuurlijk een handje
willen helpen en als je het- hout liong
ophaalt kan cle zee het tenminste niet
meer terugzuigen.
„Om 8 uur vanavond is het hoog wa
ter!" wordt er in De Koog gezegd
meer niet. De bezoeker begrijpt ge
noeg: straks als de duisternis is geval
len kun je daar nog best je slag slaan-
„En als ze je met zo'n partijtje hout te
gen het lijf lopen, en je op de bon gaat,
ach, dan zeg je later tegen de kanton
rechter dat je net op weg was naar het
opslagterrein \an de strandvonder, dar.
maken ze je niks!"
We hopen het voor deze optimist, de
ze hartstochtelijke jutter, een van de
velen, die alle sporten ter wereld er
voor zullen willen geven als ze deze ene
maar mogen blijven beoefenen.
ten het gebouw bevinden, worden weg
gedragen-
De brand is echter in niet ernstige
mate door een koker naar ruimte VII
doorgedrongen en moet aldaar worden
geblust, hetgeen niet enkele nabinssin-
gen wordt verondersteld te zijn ge
schied door een emmer vol te spuiten,
welke op een hoogte van 2,50 m- met 'n
goed tegengewicht met katrol aan een
juk is opgehangen.
Aangezien de brand in deze ruimte
niet van ernstige aard is en ook overi
gens wordt verondersteld het vuur ge
blust te zijn, mogen er geen meerdere
slangen worden gebruikt, doch moet één
der aanvalssiangen met de nadere aan-
valsslang worden verlengd.
Het verplaatsen van de slangen moet
met 4 personen geschieden. Dc slangen
mogen de ruimte VII niet worden bin
nengevoerd nadat- de magazijnknecht
daaruit is verwijderd.
Volgorde van de werkzaamheden:
Door loting wordt bepaald in welk
volgorde de deelnemende groepen zul
len starten.
De aangewezen groep begeeft zich
met de autospuit naar de aangewezen
plaats op ca. 400 m. van het brandende
perceel- Op een afstand van ca- 70
van het brandende perceel bevindt zich
een waterbassin of is open water aan
wezig, naar de aard van het terrein
waar de wedstrijd wordt gehouden. De
deelnemende auto slaat met stilstaand
motor aan dc start. De zuigstang mag
niet gekoppeld zijn- De manschappen
Genoeg!
Zeg hem, dat hij maar naai beneden
moet komen wij hebben nu gedaan
wat wij konden!
staan opgesteld achter het voertuig.
Door de wedstrijdleider wordt het
alarmsignaal gegeven, waarop de
groepscommandant het commando geeft
voor dc start. De eerste tijd gaat. in op
het alarmsein van de wedstrijdleider.
De weg naar de walerwinpiaats is een
behoorlijke rijweg met enkele bochten,
die nauwkeurig moeten worden geno
men. De bochten zijn met vlaggetjes af
gezet- Deze weg moet snel, maar zo
worden gereden dat de veiligheid van
manschappen, materiaal en weggelbrui
kers verzekerd is-
Het 2e gedeelte van de wedstrijd, het
oprollen en het weer op de plaats depc
neren van de slangen en van het overi
ge bij de wedstrijd gebruikte hand
brandblusapparaten vangt onmiddellijk
aan na het einde van het eerste gedeel
te van de wedstrijd en eindigt zodra de
brandweerwagen en alle aan de blus-
singswerkzaamheden deelnemende per
sonen de startlijn zijn gepasseerd.
De jury, bestaande uit de heren W
II. Lap, H. C. Remmers, P. Beemster-
hoer, J. Tiessen, A. de Wilt en J. v-d
Pijl, zal het druk krijgen, want op de
straflijst staan wel 25 punten, waarop
overtredingen kunnen worden gecon
stateerd. En wie weet hoeveel er daar
nog bij kunnen komen! Van de overtr^
dingen noemen wij er enkele:
Niet goed uitleggen, slepen of ver
plaatsen der slangen. Slangverband niet
of verkeerd aanbrengen. Het te snel
aanvoeren van water. Met verkeerde
straal water geven op de doelen of ver
keerd doel wegspuiten (elk luikje is een
doel). Het niet goed opnemen of nipt
goed wegdragen van de bewusteloze
man.
Hoera, hoera, de zon breekt door.
Tenminste voor de dames, hoor!
Dat heb ik al vernomen.
Ze zijn gewoonweg uit de ban,
Want nu komt de vervulling van
Haar allerschoonste dromen.
Want stel u voor, geacht publiek,
De A-K.U. zal straks een fabriek
Voor nylon in gaan richten.
V/at nu nog wordt geïmporteerd.
Wordt dan door haar gefabriceerd.
Vandaar die feestgezichten.
't Is logisch, want het vrouwendom
Mo^t heden heel wat sjouwen om
Dat kostbaars te verkrijgen.
Waar of ze worden weggehaald,
En wat er wel voor wordt betaald.
Dat zal ik maar verzwijgen.
Gewoonlijk zegt papa: „niet thuis,
Ik heb niet eens zoveel in huis.
Maar als de Eva's wenen,
Blijft pa gewoonlijk niet lang koud,
En onder ons gezegd hij houdt
Oók wel van mooie benen.
Nu hoor, ik gun 't de dames graag,
Ofschoon ik wollen sokken draag
En er dus niet naar mééding.
Maar 'k hoop toch, dat men DIT inziet,
Dat de beschaving nu juist niet
Alléén zit in de kleding.
HU1B DE RIJMELAAR.
Zondag 30 Oct. a.s. is het 20 jaar ge
leden, dat in „De Oranjeboom" in een
bijeenkomst, belegd door de gezamenlij
ke landbouworganisaties, de vereniging
tot bestrijding van runder-t.be werd op
gericht, Alle (35) aanwezige veehouders
traden als lid toe- Thans telt de vereni
ging ruim 480 leden. Een prachtig re
sultaat, te danken aan het juiste in
zicht van de pioniers op het gebied van
de bestrijding van de runder-tbc, wier
bemoeienissen er toe hebben geleid,
dat de bestrijding tenslotte van gj-
meentewege verplicht werd gc-steld. En
loen werd al spoedig heel Texel lid.
Thans is in vrijwel het gehele land de
bestrijding verplicht.
Texel is al jaren practisch vrij van
tbc. Dit mooie resultaat is verkregen
door onvermoeide piopaganda- Vooral
de heer E. Noordijk heeft steeds gewe
zen op het grote belang Texel tbc-vrij te
maken- Er kon practisch geen vergade
ring van veehouders worden gehouden,
o! hij hield een vurig pleidooi voor het
Ideaal, Texel ,,vrij" te maken.
Vorige week nog heeft de heer Reinpt
Dir. Prov. Gezondli. Dienst voor Diï-
ren in onze provincie, in een artikel in
dit lilad liet grote belang, dat Texel vrij
blijft, uiteengezet. In zoverre kunnen
wij thans kort zijn- Maar wij willen nog
wel gaarne noemen het verheugende
feit, dat Texel thans een tbc-vrij© markt
gaat krijgen: de reageerders moeten op
de Hollebol worden gemarkt. Wij zien
dit als liet mooiste geschenk voor de
vereniging-
Wij wensen deze, zo succesvolle ver
eniging van harte geluk met het be
reikte resultaat.
LANBBOUWHUISHOUDSCHOOL.
De Landbouwhuishoudschool gaat
zeer binnenkort haar poorten openen-
Thans hebben alle benoemingen plaats
gehad: directrice, mej. F. Wijngaarden,
te Sneek; kooklerares mej. Allen, te
Westeaan; naailerares (lp dames Oos-
tcrink, Den Haag en L M- de Jong. Den
Burg; de heer Van Enst, aig. vormend
onderwijs, de heer C. Laan, tuinbouw-
onderwijs; W. Kiewiet's Schoonmaakbe
drijf zal ramen en vloeren helder hou
den.
Voorts blijkt uit een elders geplaatste
adv., dat sollicitanten worden opgeroe
pen voor de functie van administrateur.
Daarvoor zal wel een behoorlijk aantal
gegadigden zijn- Het bestuur hoopt
evenwel, dat de school ook een groot
aan,lal donateurs zal gaan tellen. De
golden zullen worden bestemd voor zeer
nuttige doeleinden, o, a. ouderavonden,
waarop de donateurs natuurlijk ook
hartelijk welkom zijn. Het ligt in de be
doeling om alle leveranties op te dra
gen aan de donateurs, wat de school no
dig beeft zal onder hen worden ver
deeld- Wie donateur willen worden, ge
lieven dit te berichten aan de secr.,
mevr. J. G- de Wolf-Kiklcert, Hoofdweg
28, Eierland.
EXTRA VLEES,
Het slechte weer aan 't einde van de
vorige week heeft een groter aanvoer
van vee op de slachtmarkton veroor
zaakt. Hierdoor is het mogelijk voor de
lopende rantsoeneringsperiode (tot G
November as.) een extra vleesbon aan
te wijzen, nl. bon 365 algemeen, die
recht geeft op liet. kopen van 100 gram
vlees-