I
Tweede blad Texelse Courant
„HET GELD VAN DE BOER"
van Zaterdag 26 November 1949
Grote belangstelling voor een belangrijk
onderwerp
^Wat is er te doen?
Protestants Rusthuis
Onder de pomp
„Het hele eiland profileert nan de rijkdom''
De Amerikaan Sydney Clark beschrijft de N V. T.E.S.O.
De kaffers bleven on
verschillig
De zaal van „De Oranjeboom" was
stampvol, toen daar Woensdagavond
gedraaid werd de Jubilemnlilm van de
Coop. Centrale Raiffeisen Bank l'e
Utrecht, waarbij alle coop. Boerenleen
banken zich hebben aangesloten.
De-ze film „Het geld van de boer",
'werd vooraf toegelicht door de heer J.
H. Vroom en na de pauze hield de heer
Ir. G. Kranen uit Alkmaar een met over
tuiging uitgesproken rede over de co-
operatieve zuivelbereiding De avond
werd geopend en gesloten door da heer
C. M. Roeper, voorz. van de C.Z. de
Eendracht".
De film schetste de grote betekenis
van de Ooop. Bank:
Het is nog niet zo heel lang geleden,
dat aan de crediettaehoefte maar slecht
kon worden voldaan, hetgeen aanlei
ding gaf tot tal van misstanden. Vreemd
geld lenen maakte de boer voorheen af
hankelijk en de voorwaarden waren
vaak ondragelijk. Toen ons land dan
ook tegen het einde van de vorige eeuw
werd getroffen door een agrarische cri
sis, toen hileek er niet voldoende kracht
aanwezig te zijn om deze net hoofd te
kunnen bieden en diepe ellende was het
gevolg. Van overheidswege werd een
onderzoek ingesteld naar de feitelijke
oorzaken van de slechte gang van za
ken in de landbouw en een in 1886 in
gestelde Staatscommissie rapporteerde
u.a. het volgende: Een der meest werk
zame factoren van de achterlijke toe
stand van de .landbouw is de allertreu
rigste regeling van 't. landbouwcrediet.
Men wees echter tevens de middelen
aan, die tot verbetering konden leiden
en die gezocht moesten worden in een
nauwe samenwerking van de belang
hebbenden naar het voorbeeld van de
Raiffeiser.hanken in Duitsland.
Wat deed Raiffeiscn?
Als zoon van een burgemeester-land
bouwer werd Friedrich Wilhelm Raif-
feisen in 1818 in Hamma a.d. S-ieg ge
boren. Hij volgde de voetstappen van
zijn vader en werd in 1845 burgemees
ter van Weijerbusch, een dorp in West-
falen. Er heerste destijds gaote armoede
onder de bevolking van die streek en
Raiffeisen trachtte die te lenigen.
Toen in 1846 de boeren door misoogst
waren getroffen, stelde hij een soort on
derlinge hulpverlening in. Later sticht
te hij spaarkassen en verbruiksvereni-
gingen ten behoeve van de landbouwers
In 1864 werd in Iledde-Sdorf een leen
bank opgericht, die naar de grondbe-
ginsellen als eerste boerenleenbank kon
worden beschouwd. De gedadhten van
Raiffeisen hadden hierin een vaste
vorm gekregen en al spoedig werd het
zelfde systeem nok in andere landen
overgenomen-
De- ontwikkeling van de Coop.
Boerenleenbanken in ons land.
Men kon de grondslagen van de Raif-
feisen-banken vrijwel overnemen, toen
de Ned. boerenbond in 1895 een krach
tige propaganda ging voeren voor dp
oprichting van coop, boerenleenbanken
in ons land. Het doel van de banken
wordt als volgt omschreven:
De verbetering en instandhouding
van de bedrijven en de bevordering van
de financiële belangen harer leden, in
het bijzonder van haar leden, die
liet landbouwbedrijf uitoefenen of daar
bij zijn betrokken.
In 1S97 werden in Limburg, Brabant
en Gelderland de eerste boerenleenban
ken opgericht en spoedig zag men over
al de grote betekenis hiervan in, zodat
liet. aantal banken op 1300 kwam, welk?
banken zijn aangesloten bij de Coop-
Oentr. Raiffeisenbank te Utrecht en de
Centrale Boerenleenbank te Eindhoven.
In de afgelopen jaren verwierven de
boerenleenbanken een onbeperkt ver
trouwen, hetgeen uit de vcigende feiten
moge blijken:
1. Het aantal boerenleenbanken over
treft het aantal gemeenten in ons land.
2. Het aantal leden bedroeg per 31
Deo. 1948 265,600 (E. en U
3. Per 31 Dec. 1948 lelden de spaar
banken van de boerenleenbanken
I,224,000 spaarders (E. en U.)
4. Het totaal der gedeponeerde gelden
(spaargelden en deposito'? in rekening-
eourant) bedroeg per 31 Dee- 1948
11,755.200,000,— (E. en U
(Gegevens per 31-12-'48 zijn voorlo
pig).
Vooral het laatste feit is zeer sterk
sprekend en dit bedrag toont aan, welk
een enorme kracht in de boerenleenban
ken is gebundeld. Een kracht, die weer
direct beschikbaar is voor de financie
ring van het boerenbedrijf en voor de
erediietgeving aan de landbouwcoöpera
ties en dus een ruggesteun biedt in
moeilijke tijden.
Maar ook een kracht, die de betekenis
bewijst tan het platteland en die grote
invloed geeft op het economisch beleid
in ons land en financiële onafhankelijk
heid verzekert. Dat onbeperkte ver
trouwen hebben de boerenleenbanken
verworven door hun soliditeit, die 'in
hoofdzaak berust op:
a. Do onbeperkte aansprakelijkheid
der leden.
b- De krachtige reserves, in de loop
der jaren aangekweekt.
c. Het kleine overzichte'ijke werkge
bied van iedëre bank.
Friedrich Wilhelm Railfeisen.
d. De plaatselijke zelfstandigheid en
het onderling bestuur.
e. De geringe beheerskosten.
f- De solide belegging van de toever
trouwde gelden-
g. Deskundige adviezen en nauwge
zette controle van de Oentr Bank.
In de brochure wordt duidelijk aan
getoond, hoe stevig gefundeerd de po
sitie der boerenleenbanken is, waardoor
velen vol vertrouwen hun gelden depo
neren.
Ook de Centrale Bank is een coop,
vereniging, door de banken zelf gesticht,
en ook \t eer door de banken zelf van
haar bevoegdheden voorzien.
Hop groot de betekenis van de boe
renleenbanken als credietinslellmgen is,
kan weer uit een vergelijking blijken.
De Ned. handelsbanken (tv.: Ned. Han
del MijAmsterdamsohe P.ank-Ineassu-
bank, Rotterd. Bankver. en Twentsohe
Bank), die zich vnl. tot handels- cn in-
dusUiecredieten bepalen, hadden per 31
Dec. 1948 aan bedrjjfscredicten in totaal
een bedrag van f546 mill, verleend.
Het totaal van de uitstaande voor
schotten en debetsaldi in lopende reke
ning bij de Utr- boerenleenbanken be
droeg per diezelfde datum f299 mill.
Het gemiddelde bedrag dezer uitstaan
de posten ligt op ongeveer f3000. zodat
het grote aantal kleinere posten op zich
zelf nog weer een garantie tegen grote
risico's biedt,
Ben goed geregeld en billijk crediet
blijft onmisbaar en steeds zal men,
vooral ook de jongere boeren en tuin
ders, moeten beseffen, dat met dezelfde
toewijding en voorzichtigheid het werk
dient te worden voortgezet, dat door de
ouderen met zoveel zorg werd opge
bouwd, aldus besluit de brochure, waar-
au een groot, aantal in de zaal werd
verspreid.
I>e beer Vroom had, zoals we reeds
schreven, de film toegelicht. Gaarne
maken we nog even apart melding van
diens betoog, waarom het systeem van
het sohoolsparen zo belangrijk is. Al
gaat liet met dubbeltjes en kwartjes te
gelijk, doel is. de kinderen op te voeden
in de gedachte van het spaarzaam zijn
om weer vooruit te komen Spr. hoopte
op de medewerking en steun van de ou
ders. Hij wees er tenslotte nog op, dat
men bij de Ooop- Banken voor alle za
ken terecht kan. Hij wekte op lid te
worden van de eigen Coop. Bank, die
niet uit is op het maken van winst, maar
welvaart wil brengen op het platteland.
Ir. G Kranen schetste de groei en
bloei van de coop, zuivelbereiding. In
1886 werd te Warga (Friesland) door
23 arme hmirboeren de eerste eigen
coop, melkfabriek gesticht Zij leenden
f 35,000 als oprichtingskapitaal. Thans
telt ons land 413 ooop. melkfabrieken,
die 75 pet. verwerken van alle in ons
land geproduceerde melk. Het aantal le
den bedraagt thans 134,274. Aan die fa
brieken wordt 3 milliard leg melk gele
verd tegen een bruto waarde van 610
millioen gld. Waarvan voor de boeren
na aftrek der onkosten overbleef f 530
millioen.
Spr, hoopte, dat het geringe aantal
losse leveranciers aan de CZ. de Een
dracht" spoedig lid zal worden. Hij hul
digde de veehouders, die zulk belang
rijk resultaat hebben bereikt door pro-
ductiecontrole alsmede door bun steun
aan do fokvereniging, waardoor de pro
ductiecijfers zo zeer gestegen zijn (in '37
gemiddeld 3,30 pot. vet, in '48 3,51 pet.
Spr. wees ook op het grote belang,
dat Te.xH practiseh vrij van tibc is ge
maakt. .Even belangrijk is dat u alles
in het werk stelt om uw eiland tbc-vrij
te houden!
Ir. Kranen besloot zijn toespraak met
het declameren van het zo bekende ge
dicht van Wereumeus Bunlng ..De Bal
lade van de Boer".
AVRO KALENDER 1950.
De AVRO Kalender 1950 komt kers
vers uit do drukkerij, uitgeverij, van
Joh. Enschedé en Zonen Grafische In
richting N.V., te Haarlem, op ons bur-
reau ter recensi" ei; die recensie kan,
zoals wij van de AVRO Kalender ge
woon zijn, vol lof zijn.
De zes platen boven de kalendermaan
den zijn vervaradigd door de kunstschil
der J. F- Doeve, die daarbij werd ge
ïnspireerd door zeer uiteenlopende wer
ken, voorstellingen van muziekstukken
uit verschillende landen, die min of
meer geregeld in de AVRO program
ma's voorkomen. (Oud-Nederlandse dan
sen door Julius Röntgen, Mondsdheinso-
nate van Ludwig van Beethoven, Sabel-
dans uit het Ballet „Gavaneh" van Ara-
ma Kat-sjatoerian. La Mer van Claude
Debnssov, Grand Canyon Suite van Fer
dinand Grofé en A. Ceremony of Ca
rols van Benjamin Britten).
Deze AVRO Kalender kost f2,
Zaterdag 26 November:
Vlielands Toneelgezelschap brengt te
De Koog „Achter de wolken schijnt toch
de zon"
Toneeluitvoering te Oudeschild voor
de Kleuterschool.
IJsclub „Oost" vergadert
Zondag 27 November:
Groot Cabaretbal in „Casino".
Dinsdag 29 November:
Vergadering Coop. Aankoopv. Texel
in Hotel Texel.
Bridge drive in Hotel De Graaf.
Woensdag 30 November:
Ouderavond o. 1. school, 7,45 in de
sohool.'plm. 8,45 vervolgd in Hotel Texel
Zaterdag 3 December:
Aanwijzing bij Watergemaal P.H. pol
der i.v.b. aanbesteding.
Bonte Avond in „De Toekomst" te De
Koog door de Alg. Ned. Landarb. Bond
's Av. half 7 in de zaak van dhr C.
.Huisman trekking iedereen-raad-mee-
wedstrijd t.o.v. Sinterklaas.
Dinsdag 0 December:
Jubileumfeestavond Alg. Ned. Land-
arbeidersbond.
Woensdag 7 December:
Publieke verkoping t.o.v- notaris Mul
der in Hotel Texel.
GROENEPIAATS 6-DEN BURG-TEXEL
VLSAFSLAG OUDESCHILD.
Aangevoerd van 14 Un. 39 Nov. 1949:
236 kg bot; 2635 kg garnalen; 6945 kg
puf; 247 kg haai; 2174 kg kabeljauw; 41
kg rog; 307 kg schar; 3 kg schelvis 8427
kg schol; 3 kg lever; 70S kg poon; 1188
kg tarbot; 16524 kg tong; 1888 kg wul
ken; 4071 'kg wijting; 10 kg zalm.
LUCHTBRIEVEN VOOR 30 CENT.
Met ingang van 1 Dec. a.s- zullen aan
de postkantoren de zgn. luehtbrieven
verkrijgbaar worden gesteld.
Deze luehtbrieven zijn luchtpostbla
den, die tegen een speciaal tarief van 30
ct. (post en luchtrecht samen) naar alle
-bestemmingen door de lucht worden ver
voerd. Met voordeel zal men deze lueht
brieven kunnen gebruiken naar bestem
mingen, waarvoor een luchtrecht van
meer dan 10 ct. per 5 gram verschuldigd
is. Aantekenen en verzending per ex
presse is mogelijk-
In de luehtbrieven mag niets worden
ingesloten; indien dit toch geschiedt,
dan worden de stukken per boot of
trein verzonden, lenzij de frankering
voldoend? is voor de verzending per
vliegtuig onder toepassing van het ge
wone tarief.
In een Dinsdag gehouden vergade
ring hebben de zeven Ned. Herv. Ge
meenten, twee Gercf. Kerken en de
Doopsgezinde Gemeente besloten om
over te gaan tot de gezamenlijke bouw
van een Rusthuis, dat plaats zal bicden
aan 50 personen. Aangezien de Doops
gezinde Kerk destijds bij de Dr. Jac. 1'.
Tliijssestraat te Den Burg reeds grond
heeft aangekocht voor een dergelijk
plan, is het niet onmogelijk, dat het
Rusthuis daar zal worden gebouwd.
Alvorens tot de bouw zal worden over
gegaan zal men eerst de reactie afwach
ten van de gemeente Texel. die. zoals
bekend in principe het voorstel aannam
om zelf een Rusthuis te stichten. (Voor
twee Rusthuizen is nl- geen bouwvolu
me beschikbaar).
VERTROKKEN PERSONEN.
Ottilie L. de Veij-Sehulz v. Wilte
Kruisweg 1 3n- Barkhout, Bobeldijk D
13U. Douwe de Vries v. S 2 n. Drachten
Zniderbuurt 5-
INGEKOMEN PERSONEN.
Grietje v. d. Woude v. Enschedé
Rijksweg 162 n H 122a. Ja:i Bruntink,
v. Do Rijp. Oosteinde 150 n. C 42. Maria
Weijers v. A'dam, Da C'ostakade 91 II n
Kogerstr. 3. Johanna J- M. Oosterink,
A'dam. Hoofdweg 104 II r,. Bmmalaan
92. Maria ,J. G. Uijtenhaik, v. A'dam,
Hectorslr- 37 II n. K 4Ra. Fokeltrje N.
Wijngaarden v. Sneek, Ooievaarslaan 13
n. Kogel-straat 38.
„Hoe vond jee die spreker op de ee-
vend van de Partee van de Arbeid?"
„Best-"
„Die mon sel wel docht hewwe: „Op
Texel benne ze economisch!"
Hoe zo?"
„Nou, hei jee die vrouw dan niet sien,
die zat te breie, terwijl die man z'n
speech ofstak?"
De Amerikaanse schrijver Sydney
Clark, die daze zomer een kort bezoek
aan Texel 'bracht, schreef in het blad
„Star Weekly" van 17 Nov. jl. een kort
artikel over Texel onder de titel ..Dutch
Isle Shares The Wealth" (Hollands ei
land deelt de rijkdom). De schrijver
steekt hier de loftrompet t.?r ere van
Texel's Eigen Stoomboot Onderneming.
Hij schrijft:
Het Nederlandse eiland Texel, gere
presenteerd door een zijner bewoners, 'n
zee-kapitein, W. I-I Lap, heeft 'n merk
waardig plan verwezenlijkt van ..coöpe
ratief vermogen".
Door middel van een organisatie, be
kend als TESO („Texels Own Steam
ship Enterprise") hebben de bewoners
van dit Noordzee-eiland alle vervoer
naar en van het eiland in eigen hand.
Nagenoeg iedere man, vrouw en kind,
van het eiland is aandeelhouder van die
Onderneming. De aandelen zijn groot
f5 en f25 (2 en 10 dollar).
Iedere aandeelhouder heeft één stem,
wanneer er besluiten moeten worden ge
nomen betreffende het beleid van de
Onderneming. Maar als iemand kinde
ren heeft, mag ieder kind bezitter wor
den van een f 5 aandeel en dan stemt de
vader in de naam van zijn minderjarige
kinderen- Een niet-eilandbewoner kan
geen aandelen kopen, TESO hoert zo
goed. dat het soms per jaar 50 pet. divi
dend maakt, maar er mag niet meer dan
6 pet. aan de aandeelhouders worden be
taald. Ot resterende winst, na aftrek
van de belasting, wordt aangewend ten
gunste van de verbetering van het ge
hele eiland. Men strekt daarbij zijn zorg
uit op elk gebied, veeteelt, onderwijs,
wegen en tal van minder op de voor
grond tredende zaken. „Niet één ding
Icon op Trxel zijn wat het is als TESO er
niet was!" aldus verzekerde mij een ei
lander.
TESO onderhoudt 'n regelmatige pas
sagiers- en nachtdienst tussen Den
Helder, gelegen op het vasteland en
Oudeschild, de haven van Texel. De
passagiersdienst is zomerdag een goud
mijn. want dit eiland dat kan roemen op
een prachtig strand en met recht een
vogelparadijs genoemd mag worden, is
een lustoord voor wie van een welver
diende rust komen genieten.
TESO onderhoudt een vrachtdienst
naar en van Hariingen, een Friese ha
ven. Op de beide genoemde lijnen wordt
per maand zo'n 5000 ton vrachtgoed ver
scheept. De Onderneming heeft- de eni
ge concessie voor een bootdienst op het
naburige eiland VSjeland en als daar
eens een dijk tussen die. twee eilanden
wordt gelegd en dat is mogelijk
heeft zij ook de enige concessie voor 1
onderhouden van een busdienst over die
dijk. Zij heeft zelf een goed functione
rende busdienst ingesteld, een tamelijk
ingewikkeld netwerk.
'Het doen en laten \an TESO wordt
door buitenstaanders met lust tot 't le
veren van critiek wet eens genoemd
„democracy gone mad" (misschien moe
ten wij dit vertalen door „op hol gesla
gen democratie"? Red).
De Onderneming is op het ogenblik
gekapitaliseerd tot f 75,(100 (ongeveer
30,000 dollar). TESO betaalt- regelmatig
bedrijfsbelasting, en die is zwaar in
Holland, maar toch heeft zi| in de beste
jaren, na aftrek van de belasting, 30.000
tot 40,000 gld- verdiend, dat is ruw ge
schat 50 pet.
Jongens en meisjes die scholen op het
vasteland bezoeken worden gratis ver
voerd. :Op het eiland zelf betalen de
schoolkinderen die van de bussen ge
bruik maken, minder dan de helft van
de prijs, weldra zullen zij geheel vrij
ervoerd worden). De zieken worden
eveneens gratis naar een ziekenhuis op
het vasteland vervoerd, zo ook hun
naaste betrekkingen, die de zieken wen
sen te bezoeken. In gevai van nood
maakt d? TESO boot een extra reis, als
het moet in het holst van de nacht.
Vogels, vooral moerasvogels, kan men
hij miUioenen op hel eiland waarnemen
Om het de gevederde vrienden zo aan
genaam mogelijk te maken heeft hel
eiland twee windmolens geplaatst, die 't
water niet uit- maar inslaan. Uniek in
Holland! In droge getijden malen deze
het water van uit de sloten in het moe
ras!
De Lepelaars, waarvan er zo'n hon
derd paar op Texel broeden, arriveren
er in de lente- Ze komen dan uit het ge
bied van de 'Njjl, waar zij de winter
plegen door te brengen. Deze aristocra
ten onder de vogels keren ieder jaa;
als welgestelde toeristen t3rug naar hun
geliefde .moerashotel". Binnen het uur
van bun terugkomst weet heel Texel 't
en iedereen is er blij om.
Kapitein Lap, „sparkplug" (bougie)
van TESO en een wonderlijk voorbeeld
van het. oer-Texelse geslacht, is in Den
Hoorn geboren- 't meest zuidelijke dorp
van het eiland. Jaren geleden was hij
kapitein op een handelsschip, de 12,006
grote Tjisondari, op de Java-Ohina-Ja-
pan-Lijn, maar toen-ie zo'n 40 jaar was
keerde hij naar zijn geboorte(ei)land te-
ru'g, vond daar TESO, en hielp meebou
wen aan deze Onderneming
„En nu heeft u zioh zeker terugge
trokken?" lokte ik uit.
„Ja, zei de lieeT Lap," ik heb me te
ruggetrokken om zo harder te kunnen
werken. TESO is mijn kind. Ik kan mij
er werkelijk niet van los maken!"
„Wat hei je toch een rare luchten hier
zo af en toe", zei Kees Graaf, „de lucht
liekt nou wel groen, donker groen".
We waren samen ongeveer 9 mijlen
van Pretoria aan het werk. Dat is het
prettige in Zuid-Afrika- Je werkt heel
dikwijls op een andere plaats, een an
dere landstreek, want afstanden maken
hier geen grenzen. Zo werkten wij on
langs in de Vrijstaat. Nu zitten wij
weer in Pretoria en over een paar da
gen gaan wij weer op de grens van Na-
tal, 380 km. ver, een werk beginnen dat
bijna anderhalf jaar zal duren. Het is
soms wel eens een beetje aanpassen wat
logies enz betreft en natuurlijk de kost.
In de Vrijstaat was heitenvlees (bok
ken) nogal eens op tafel en kregen wij
het- zo dikwijls, dat je jezelf op het laatst
verbeeldde een paar knoppen op je voor
hoofd te voelen waar liet gewei vandaag
of morgen uitbersten kon. Pan was het
weer schapenvlees, dat tussen haakjes
heel anders smaakt dan in Holland en
hier verre boven runder of varkens
vlees verkozen wordt- Afrikaners en
schapenvlees. Wit brood en schapen
vlees Ik heb me laten wijsmaken, dat de
huidige regering voor een groot gedeel
te zijn stemmen zou hebben gewonnen
door de belofte dat- zij er in zou slagen
meer schapenvlees op de markt te bren
gen.
Enfin, nu zaten we dan weer bij
„huns" en Kees sprak van de donkere
luoht. Meieen stak er een stevig windje
je op en moest ik even buiten gluren.
Inderdaad de lucht was donkerder dan
ooit. Dat betekende hagel. Boven Preto
ria was-ie al raak. Wolkenmassa's dre
ven wild door het uitspansel en het
weerlichten was niet van de lucht- Tien
minuten later zaten wij er ook in. Tien
jaar geleden was er ook een soortgelijke
bui geweest, maar deze zou de kroon
gaan spannen. De hagel begon als dui
veneieren. In een ogenblik was de grond
er mee bedekt. Soms viel er een als een
kipei en Kees en ik keken onze ogen uit.
De enige, die schijnbaar onverschillig
waren, waren de „Kaffers" Maar een
kaffer is een geboren beer, die niet
gauw zijn emoties toont. Daar heb ik
me dikwijls over verwonderd. Als hij
dronken is.... nou ja, dat is heel wat
anders, maar in gewone omstandighe
den zal hij niet gauw in extase raken-
Zo stond ik eens met Jaap Graaf te wer
ken, toen een boy een steen op zijn
hoofd kreeg. Eén andere boy was net
bezig om stenen nat te spuiten. Ik keek
toevallig naar beneden, wist niets van
het incident af. Niemand had ook een
schreeuw gegeven of ons geroepen,
maar Frans, die bezig was met spuiten,
had, en passant, /ouden ze op Texel
zeggen, de slang op zijn kop gezet, tot
dat hij de luiken weer opendeed en
richtte toen de slang weer op de ste
nen. Er was geen woord bij gesproken,
Drokte, nee dat is er niet bij.
Maar i'k zou iets over de hagel ver
tellen. Na de bui, het was tijd om te
gaan, gingen we naar de stad lerugi En
wat daar in enige minuten was gebeurd,
zal men niet gauw vergeten. Wij haal
den eerst Piet nog even op. die ergens
anders aan het wenk was en ook sprak
van kipeieren en stromen water. Maar
de binnenstad en het W.-gedeelte, wa
ren geteisterd. Tennisballen had het
hier gehageld. Negen cm. doorsnede en
niet zo'n beetje ook- De bmnen waren
voor een groot deel kaal. De stralen la
gen vol bladeren en takken. Drie milli
oen ruiten geneuveld, pannendaken, die
er gelukkig niet te veel zijn, totaal ver
nield. Een school die wij gebouwd had
den en die ook een pannendak had, was
finaal gebombardeerd. En d. auto's. Als
of ze met een machinegeweer beschoten
waren. Er hoeveel auto's heeft Pretoria
niet! Zinken daken van gegolfd plaat
ijzer, waren hier en daar platgeslagen.
Twee dozijn daken kompleet afgewaaid.
Honderd meter van mijn huis ging er
"mn dak af en kwam een zelfde afstand
verder tegen een berg te landen- Zeven
cm. water was er onniidde'lijk achter de
hagel gekomen. Ik zal n niet verder ver-
de kaffers bleven onverschillig....
moeien met getallen, de schade bedraagt
5 millioen gulden.
(In ons zetsel van het artikel dat I'. B.
Hillen schreef staat abusievelijk 50,000
pond, meet zijn 500,000 pond. Red.)
Men kon de bui in de verte horen ko
men cn tafels en bedden werden tot
schuilplaats gekozen.
Het is Zondagavond als ,k deze rege
len schrijf- Donderdag gebeurde het en
men heeft gisteren en vandaag door ge
werkt om zoveel mogelijk dicht le krij
gen. Wij kwamen er goed af. Een paar
ruiten en daar bleef het bij De volgen-
d= dag was weer een dag t ol van zon
neschijn. Zo iets gebeurt gc-lukkig niet
dikwijls in Pretoria Tien jaar geleden
een beetje en in 1925 zoiels als nu, maar
toen was de stad veel kleiner. We we
ten nu weer dat pannen cn leien daken
het niet doen. Zink is be!°r bestand, hoe
lelijk het dan ook moge zijn
Mede namens de andere Texelaars,
gegroet van SIEM DE WAlAL.
