Cfroen Vwartsfjexels in het karL, llen op voor de volksgezondheid, ivant de t.b.c. moet van het eiland De tijd is voorbij dat t.b.c. verzwegen moest worden Iedere dag 500-600 Texelaars Lente of Winter jan Visser s accordeonnisten en mandolinisten behaalden prachtig resultaat SANAPIRIN Hoesten DAHPO-PASTILLES ERDAG 21 JANUARI 1950 lg rEXELSE 63e JAARGANG- No. 6393 COURANT ive v.h. Fa Langeveld Sc Dc R007 handel - Drukkerij - Bibliotheek Burg - Texel - Postbus 1 1 - Tel 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags Bankrek Rotterdamsche Bank en Coöp. Boerenleenb. Postgiro 65 2. Abonnementsprijs f 2,45 per halfjaar i je tijd is voorbij, dat tbc verzwegen pst worden, dat het bijna een schan- Jvvas als iemand in je familie tibc had. k is gelukkig de tijd voorbij, dat het 1 blijvende ramp is als er bij iemand 1 wordt geconstateerd; niet alleen door Iveel verbeterde ibehandelingsnioge- jkheden en daardoor veel en veel bete- a genezingskansen, maar ook door de ;Instiger sociale voorzieningen en an- Tre maatregelen tot hulpverlening. II.ie tijd is lijp om door goede en grote [menwerking alle gevaarlijke besmet- Ingsbronnen op te sporen in eigen en lidenmans belang er. nu is dc mogelijk je id om er door het bevolkingsonder zoek de nog in het beginstadium verke- fende gevallen te ontdekken, zodat er lan zeer goede uitzichten op genezing lijn. I En o.a. aan u is de taak 0111 mede te [werken om die tijd dichter bij te bron zen, waarin de tbc als zo massale volks- 1 ek-te zal ophouden die grote rol te spe len die zij nu nog doet en tenslotte zal iphouden een volksziekte te zijn", aldus tok ter L M. Vreede, uit Alkmaar, die lüinsdagavond op uitnodiging van de lafd Texel van het Witte Kruis het be llang ener doeltreffende tbc-bestrijding van alle kanten belichtte. De zaal van Hotel Texel was behoor- ijk In zet, er waren precies 181 belang stellenden. Behalve het bestuur van de afd. Texel van het Witte Kruis, merkten wij op burgemeester mr. G. D Rehorst, Ie besturen der Ziekenfondsen, een zeer groot aantal propagandisten en reserve- propagandisten, die zich bereid hebben verklaard mede te werken aan de orga nisatie van de grote actie om heel Texel door te lichten op tbc en last nog least het volledige corps van de gem.-secre tarie, dat er voor zorg droeg, dat de pa pieren en bescheiden, die benodigd wa len voor deze actie, aan de juiste per soon ter hand werden gesteld. Met grote belangstelling vvei'd'het betoog van dok ter I- M. Vreede uit Alkmaar gevolgd. Wij zullen haar voordracht dan ook ge heel weergeven. Heel Texel zal worden onderzocht- Daartoe krijgt 11 bezoek van een propa gandiste), die de deur natuurlijk wijd geopend vindt, want de doorlichting is in uw eigen belang- Als straks heel Texel is doorgelicht zal er een prachtig stuk werk zijn verricht. De doorlichting zal ongeveer 4 w eken in beslag nemen. Het is niet gratis, maar de kosten zijn zo laag mogelijk gesteld en gaarne doen wij ook van de ze plaats een beroep op 11 0111 zoveel hij te dragen als in uw vermogen ligt. De HOOFDPIJNK- Mijnharde Hoofdpijnpoeders. Doos 45 ct. Mijnharde Hoofdpijneablerren. Koker 75 ct. gehele actie zal f9000 kosten. Het prae- dicaat .Texel" is doorgelicht op tbc" is duizendmaal méér waard, het is feitelijk niet in geld (zelfs niet in harde valuta) uit te drukken. Wij zijn er van over tuigd, en honderden, duizenden mei ons, dat ieder weldenkend mens gaarne me dewerkt om deze actie te doen slagen. Voor 100 pet. te doen slagen. Ja. laten wij proberen 0111 nog gunstiger resultaat te bereiken dan Terschelling- Op dat ei land kwam 97 pet. van de ingezetenen op, laten wij het nóg beter doen! Met ons aantal van 10.000 Texelaars kunnen wij die f9000 wel bijeen krijgen, daar zijn wt helemaal niet bang voor. voor. Het is ruim één gulden per inge zetene. De heer Beemsterboer, penningmees ter van het Witte Kruis, deelde mede, dat in totaal 9475 Texelaars doorgelicht dienen te worden. In Den Burg 3550, in M.-Eierland en De Cooksdorp 800, 111 Z.-Eierland 475, in Den Hoorn 900. in De Koog 800 in Oosterend 1450, in Ou deschild 950 en in De Waal 550. Niet iedereen kan te voet of per fiets naar het lokaal, waar de doorlichting zal plaats hebben Laten wij in deze het mooie voorbeeld van andere gemeenten volgen, waar invaliden, ouden van dagen enz., enz., dank zij het particuliere initi atief in de gelegenheid waren zich per auto e.d. vervoermiddelen te bestemder plaatse té begeven. Zoiets zie je ook wel met de verkiezingen. Welnu. Wat met de verkiezingen kan, kan nu in ieder geval! Het is dringend nodig. Ja, eigen lijk gaan wij wéér kievzen: nu gaan we allemaal stamanen voor de volksgezond heid opdat de the finaal van het kussen wordt gewerkt- Het moet een verplette rende nederlaag worden: 9475 stemmen ten voordele van de volksgezondheid en 0 (NUL) stemmen voor de tbc, die in de loop der eenwen al veel te veel ellende heeft veroorzaakt. Zo zonder, wij nog vele kolommen lang kunnen doorhameren, maar wij ge loven, dat het niet nodig zal zijn, want ongetwijfeld is iedere Texelaar ervan doordrongen, dat het mooie resultaat, dat bereikt KAN worden inderdaad be- ïeikt MOET worden. Wij vervolgen hier de lezing van dokter Vreede: Nu ik tl vanavond iets zal vertellen over het massa-onderzoek van de bevol king in verband met de tuberculosebe strijding wil ik beginnen met iets te zeggen over de organisatie van deze be strijding zoals deze in Nederland onge veer sedert 1935 gebeurt. Voor dien tijd was er vrijwel geen organisatie 111 deze zaak- de opsporing, ontdekking en ver dere verwerking werd door de artsen ie der zelf gedaan; toen werd een tobc-ge- val meestal pas in een vergevorderd stadium ontdekt. Nadien werd het werk hiervoor in handen gelegd van de C.B.'s (Oonsultatiebureaux) tot Bestrijding der the; in de verschillende provincies wer den er onder het bestuur van de Prov. Verenigingen Districten gevormd met centrale plaatsen vaar CB.'s gevestigd vv»rden; 0111 de afstanden voor de bezoe kers van deze C.B.'s te verkleinen wer den ook de zgn. kring-C B-'s geopend, meest o.l.v. dezelfde tbc-arts; pas later, toen de werkzaamheden en het aantal 1? zoekers zich steeds uitbreidden, ston den er meer artsen ter beschikking. De CjB.'s onderzoeken in de eerste plaats personen, die door hulsartsen ge zonden worden, waarbij de huisarts aan de mogelijkheid van een aanwezig tbc- proces denkt, of omdat hij het als voor zorgsmaatregel noodzakelijk vindt. Bui tendien worden op de C.B-'s onderzocht mensen, die bij keuringen werden ont dekt als zijnde lijdende aan Ibc, of door controlerende artsen gezonden perso nen Verder haalt het C.B. zelf mensen uit buurten en streken of gezinnen op, waarvan hekend is, dat er tbc-lijders aanwezig zijn of waren. Schoolartsen en dc kinderartsen aan zuigelingen- en kleuterbureaux, bedrijfsartsen, enz. le veren ook een groot aantal te onderzoe ken personen. Al deizen kunnen w ij samenvatten on der de titel .verdachten' en .bedreigden'. Aangezien de Ibc een verraderlijke ziek te is. die vaak pas klachten geeft als 't ziekteproces al in een vergevorderd sta dium verkeert, kwamen er onder deze verdachten aaak reeds zeer zieke en be smet lelijke patiënten voor de dag- Dooi de uitbreiding der C.B.-diensten en de langzamerhand verdwijnende angst van de bevolking voor de C.B.'s, waardoor er veel meer de bureaux kwamen, is nu 't aantal zieken onder de gestuurde ver dachten vrij gering. Onder de bedreig den valt het op, dat er vaak reeds een tamelijk ernstig proces aan de gang is, zonder dat daar iets van gemerkt werd zonder dat er enige klachten waren. De ze bedreigden zijn bv. de zgn. contacten \an bekend geworden tbc-Ijjders. Zulk een gevaarlijke lijder wordt vaak pas ontdekt als hij al onwetend lange tijd de gelegenheid heeft gehad anderen te besmetten Is hij bekend, dan kunnen onmiddellijk maatregelen getroffen worden, die het gevaar voor zijn omge ving zeer nelangrijk verminderen. Het is dus zaak 0111 de lijders zo vroeg mo gelijk te vinden, voordat zij tijd gehad hebben anderen te besmetten, liefst zelfs in een stadium natuurlijk, dat hij zelf nog niet eens besmettelijk is. Al veel vroeger voor het eerst reeds omstreeks 1920 werd er over gedacht niet alleen de verdachten, dus de mensen met klachten, te onderzoeken, en met hen de bedreigden, maar over te gaan op het onderzoek van gezonden", d.vv.z- van alle mensen: er kunnen im mers onbewust bronnen tussen zijn. Ook toen wist men wel. dat men op die ma nier vele bronnen zou opsporen, wat heel nuttig zou zijn; maar het verleggen van het zwaartepunt van het onderzoek van de verdachten plus bedreigden op de gezonden, dus van bet passieve on derzoek over te gaan op de actieve op sporing, had zo vele onoverwinbare moeilijkheden, dat daar niet aan begon- nen kon worden O.m. door het toen nog onvolkomen Rüntge-n-onderzoek. (Het zou toen wel meer dan 2 jaar geduurd hébben eer ieder een keer aan de beurt was geweest, indien alle in Nederland aanwezige artsen 365 dagen van 't jaar 10 uur per dag alleen hiermee beizig zouden geweest zijn!) Het bleef dus, moest dus voorlopig blijven, bij de passieve opsporing van de tbc-ljjders. Met het nemen van Röntgen foto's van alle mensen had toen alleen wel ..iets" gedaan kunnen worden, maar dat is door de enorme kosten en de tijd die er in gaal zitten ook uitgesloten ge weest. afgezien nog van het aantal ge schoolde medische krachten die daar aan ook hadden moeten deelnemen, dit aantal is nu nog niet te hereiken. Pas later kwam liet doorlichtingsnnderzoek er bij. zoals dat nu nog op de C.B.'s ge beurt, waarmede veel meer mensen kon den worden bekeken. Omstreeks 1930 werd hiermede op grotere schaal be gonnen niet alleen op de C B.'s, maar ook grotere groepen, fabrieken, kanto ren en bedrijven lieten hun gehele per soneel op die manier onderzoeken. Dit was een zeer belangrijke stap vooruit, maar nog sleeds niet doelmatig genoeg 0111 een hele bevolking te verwerken. (De uitkomsten van deze grote groeps- doorlichtingcn zijn ook anders geweest, dan wanneer gewoon gemengde groepen uit de bevolking werden bekeken, en wel daarom, omdat déze fabrieks- en be drijfsgroepen bv. meestal reeds '11 keu ring hadden ondergaan bij hun aanstel ling; de uitkomsten waren dus wel be ter dan bij de gehele bevolking te ver wachten is.) Maar ook het doorlichten moet door speciaal geschoolde artsen geschieden cn een aris kan per dag gemiddeld 100- 200 mensen doorlichten (dit getal is wel al heel hoog. want bij z'n aantal is de zekerheid waarmee je werkt nauwelijks meer geheel secuur te noemen.) Maar al zou liet kunnen, ook dan gaat het gewone rekensommetje van 200 doorlichtingen per dag, wordt 62,400 per jaar per arts, niet op, want voor hij aan de 26e week begon zou de arts al be zweken zün! Vlak voor en tijdens de oorlog werd door verbetering van de toestellen en het uitvinden en vervaardigen van de Rö-cainera-toestellen de mogelijkheid tot liet massaonderzoek geschapen- Wat zijn dit voor toestellen'^Foto-toestellen, die in staat zijn een folo te nemen van het beeld dat dc Rö-stralen op hel doorliöh- tingsscherm geven van de persoon die doorgelicht wordt. Vroeger was dit beeld niet helder genoeg 0111 ed een foto van te kunnen nemen, er bestond ook geen foto-toestel, dat deze slechts in het donker op het scherm verschijnende beelden kon fotograferen en de vroe gere films waren hiervoor niet gevoelig genoeg. Per dag kennen 500-801) mensen wol- den ..verwerkt", afhankelijk van de soort van de groepen, ouden van dagen en kinderen zullen natuurlijk langzamer gaan, gedrilde soldaten of bv. goed be werkte schoolkinderen boven 12 jaar vlugger. Voor een gemengde bevolking zoals bv. hier op Texel lijkt mij een dag aantal an 500-600 al heel mooi. De films worden elders door de artsen be keken. Sedert enige tijd zijn nu in Nederland ook zulke Röcameratoestellen aanwezig en uitgaande van de Ned. Centr. Vereni ging tot Bestrijding der tibc, worden in overleg met de Geneeskundige Ispecties \an de Provincies en Witte Kruis en gemeentebesturen bevolkingsonderzoe ken gedaan. De toestellen zijn verplaats baar en komen naar de bevolking toe. ieder kan ermee 'ljekeken worden en niet alleen maar bepaalde groepen. Een zeer belangrijk voordeel van de foto's is o.a dat er oor goed een docu ment van een bepaald ogenblik van een bepaalde persoon over is. waarop je al tijd kunt teruggrijpen. Hoe is 1111 de gang van zaken lnj het onderzoek met zo'n Röcameratoestel? De mensen komen en krijgen een kaart, waarop een nummer en dat num mer komt tenslotte ook meteen gefoto grafeerd op de film terecht. Gekleed voor het toestel. Dc personen komtn gekleed In één laag goed voor het heel eenvoudig uit ziende toestel te staan, het is licht ln de kamer waar het gebeurt. Dat de perso nen enigszins gekleed mogen blijven is, meen ik wel 'n belangrijk voordeel, want menigeen zal er bezwaar tegen kunnen hebben, als dat niet kon. Men kan een hemd aanhouden, of als de onderkleren uitgetrokken zijn weer een blouse of overhemd aan doen, als de op dc kleding aanwezige knopen maar in het midden zitten. Kettinkjes cn medailles, broches en veiligheidsspelden behoren verwijderd te worden. Er zijn kleedkamertjes aan wezig. Als een leder voor die ene dag vast bedenkt wat hij of zij het beste aan kan doen om vlug en toch goed uit- en weer aangekleed te zijn, dan ls dat geen probleem, de tijd die ervoor een persoon I11 gaat zitten hangt voor het allergroot ste gedeelte af van de snelheid waarme de de mensen zich uit- en aankleden, het onderzoek oftewel het nemen van de foto duurt beslist niet langer dan een halve minuut. Bij een goede organisatie be hoeft dc inschrijving, wegwijs maken, uitkleden, fotograferen en weer aankle den nauwelijks tien minuten te duren- Hier kan dus geen argument bestaan om niet te komen. Voor het distributielokaal werd wel langer gewacht en voor biosco pen en voetbalmatclics nog veel langer. De foto is dus gemaakt- Wat nu? Hij wordt bekeken door een speciaal ge- trainde arts. Deze zoekt uit al die foto's diegene uit, die iets bijzonders verto nen. dus alles wat niet g,heel is zoals 't volkomen normale. Deze personen wor den opgeroepen om voor 'n doorlichting te komen. Hierbij valt weer een groot Ie W® Op het weiland \an hoeie „Weltevre den", eigenaar de heer Jac. Reuvers, bloeien al heel veel madeliefjes- Zou het werkelijk een vroeg voorjaar worden? Of zouden vorst, sneeuw en hagel ons nog tot andere gedachten brengen? Dit bericht ontvingen wij Woensdag 18 Jan. uit De Cooksdorp. Vandaag. Don derdag, 19 Jan., dus één dag later, moet ons van het hart „arme. bedrogen made liefjes"! Immers, de weilanden zijn be sneeuwd en het kwik is beneden het vriespunt gedaald. Het leed van de veel te vroeg ontloken bloemen werd geens zins gedee d door de jeugd, want die wil graag schaatsenrijden cn sneeuwbal len gooien: vele kinderen probeerden ieeds het ijs. Het meiske hierboven heeft zo pas 'naar ijseostuum voltooid en nu wil ze even controleren of de stof goed bij de schaatsen kleurt. „KOLENGULDEN". Er zijn al heel wal zgn. ..Kolengul- dens" uitbetaald. U weet hoe dat gaat: tot 16 Februari kunt u aan alle postkanto ren tegen inlevering van de bon 544 v an de thans geldende levensmiddelen kaart een gulden ontvangen. U gelieve zich met de uitgeknipte bon(nen) aan 't ioket te vervoegen. Wij herhalen: uiter lijk lot 16 Februari, maar behalve des Zaterdags. Natuurlijk wachten wij niet tot de laatste dag! OUD-LEERLINGEN LANDBOUW SCHOOL EX CALTEX PETROLEUM MIJ. BOEKTEN GROOT SUCCES. Plm 150 personen, vnl. landbouwers, waren Dinsdag jl. nar Casino gekomen om de belangrijke lezing met films over aardolieproducten en landbouwtractoren bij te wonen. Deze avond, die zeer ge- slaagd is, werd op verzoek van de Vei' v. Oud-leerlingen der Landbouwschool, afd. Motorcursus verzorgd door de Cal- tex Petroleum Mij Ir. Hooyberg hield 'n icer interessante lezing over de distilla tie en raffinalie van aardolieproducten, van benzine tot smeerolie, tevens sprak hij op onderhoudende wijze over de landbouwweiktuigen, de tractoren in het bijzonder. De films waren helder van beeld en opgenomen door vaklieden uit de wereld van dp ro'prent. „The Bahrein Story" ging over een der tientallen raffinade rijen, welke de Caltex Petroleum My- in Arabië heeft. Dit land heeft de grootste olierijkdom ter wereld. De andere film .Hooi is wat men er van maakt" gaf een uitstekend beeld van de oogst van kla vers, hooi cn andere voedergewassen in Amerika. Dr avond was een groot succes. DE STEM DES VOLKS. Dat was natuurlijk een vergissing in het nr- van Woensdag, niet Zondag, maar Zaterdag dus hedenavond geeft „l)e Stem" haar uitvoering in De Oran jeboom. Al kwam ei nooit meer winter, al was heel pensionhoudend Texe! van 1 Jan. tot 1 Jan. tot de nok bezet, al deden de lammeren honderd gulden, al werd de vis op de sehuit gekocht hoe goed en mooi en welvarend het leven op Texel ook zou zijn, wij dienen te beseffên, dat dat allemaal van nul en gener waarde was als Texel van muziek cn zang ver- sioken bleef Want dit blijft een feit: „Was muziek en zang er niet. het leven had ge .11 waarde!" Hat zal iedereen met ons eens zijn en vooral zij die aanwezig waren op Imt muziekfeest in De Oranje boom, dat Dinsdagavond jl. werd ge vleid. Het is een uitstekende jnond ge worden. „Ze benne best vordert!" zei ie mand. die na afloop een bus instapte om weer huistoe te rijden. Ja, ze kwamen uit alle windstreken, de kleine en grote- ii- mandolinisten en accordeonisten, wel ker leeftijd varieerde van zeven tot om streeks achttien jaar. Kleine musici uit Oudeschild, uit Oosterend, uit De Tvoug, uit Den Burg, uit Oost cn vanwaar niet? Toen mej. Rekenkamp de avond open- v TABLETTEN keren een opkomende kou "of griep. Koker 75 en 40 ct. dpel af, waarvan blijkt, dat het niets bij zonders was. De anderen zullen nader worden onderzocht en dan niet alleen op de CB.'s voor tibc, maar ook eventueel elders, voor al of niet belangrijke af wijkingen. Zelfs bij dit laatste ondeiznek op het C.B. staat nog geenszins vast, dat die persoon werkelijk ziek is, werkelijk tbc heeft Het moet nog uitgemaakt wor den door een volledig onderzoek met 'n Röfoto en al, wat of er .aan de hand is. Ik kan mij.voorstellen, zo vervolgde dok ter Vrpede, dat er mensen zullen zijn die zullen schrikken als ze dus na de eerste foto voor een doorlichting zullen worden opgeroepen Dit hoeft echter heus niet. want dat is alleen maar de eerste stan voor een nader onderzoek cn dat behoeft nog niets te betekenen. (Slot volgt). De voorzitter, de heer J. C. Rab, dank te dokter Vieede voor haar lezing. In zijn slotwoord dankte de voorzitter de N V. TESO, die alle propagandisten gratis naar Hotel Texel had vervoerd. (Ook gratis retour). De gemeente Texel werd dank gebracht voor het beschik baar stellen van haar administratief ap paraat. De voorbereiding van de actie heeft reeds veel tijd en moeite gekost, aldus spreker. Hij huldigde de ambte naren van de secretarie en sprak vooral met waardering over de wijze waarop de lieer Beemsterboer deze zaak heeft aan gepakt ..Hij is er vol enthousiasme aan begonnen en liet resultaat bewijst vol doende hoeveel werk hij heeft moeten verrichten". Hierop sloot de voorzitter deze zeer belangrijke bijeenkomst. de, bleek de zaal geheel gevuld. Zeker, de entrée was gratis geweest, maar als er van TEMO en ETAOO geen gojde naam was uitgegaan zou niet iedere stoel bezet zijn geweest, dat spreekt van zelf. Het openingslied voorspelde reeds dat „ie gced zou worden". He; programma bevatte 20 punten en die werden stuk voor stuk keurig afgewerkt, ja, de man dolinisten ?n accordeonisten hebben al- l-maal uitstekend hun best gedaan, hun beste beentje voorgezet. Alle soli werden gespeeld door de accordeonisten. Die kunnen het ook! De eerste solo was van Geertje Ellen uit Oosterend, hartelijk applaus volgde en zo werd ieder spon taan beloond. De solisten waren verder: Jan Zuidetvind, Jannetje Oele, Guurlje Dros, Oosterend. Johnny Pieterse, Han- n\ Maas, Annie Zutphen, beide De Koog l'ia Stoepker, Fulp Krjjnen, Oudeschild, 8 jaar, de jongste accordeonist!, Aafje v.d. Vis, Oosterend, C'olbi Sikkeleras, Ou deschild, Harry Iveijser (die nog gauw zelf een nr. had uitgekozen, want wat dc leraar hem had opgedragen vond-ie wat vervelend....), Guurie v. d- Vis, Oost, Pietje \.d. Vis, haar broertje, Ad- dv Daalder, De Koog, Klaas Geus, Nely Wuis, Oudeschild, Anne Brans, Ooster end, en Marry Kuip, „Rozenburg" nabij Den Burg. Heel wat solisten dus. die het er allemaal goed afbrachten Daar tus sen door werden wij vergast op muziek van de mandolineclub en de acoordeon- clnb Zeer geslaagd was ook het spel van de inan'dblineelub-debutantjes en de ac- eordconclub-debutantjes. Ze speelden reap .Three o'clock in the Morning en Vrolijke Klanken Debutanten Walsje Krelis speelt harmonica en Daisy Bell. Als een climax mag worden genoemd liet gezamenlijk optreden van alle musici begeleid door het dameskoor. Besloten werd niet een feestnm erture, met de li er D. Koorn op de grote trom. Gaarne lermelden «ij ook de mede«'erking van mevr. J. Beumkes-Breen (bas) Gefeliciteerd met het behaalde resul taat! BENOEMD. Mej. M. Kas is met ingang van 1 Jan. jl. benoemd tol organiste aan de Ned. Herv. kerk te De Cooksdorp. DIEPZEE VISSEN. Belialvp de twee genoemde exempla ren schijnen er nog drie diepzeevissen op Texel te zijn „gestrand". De heer Hemelrijk, Visafslag, Oudeschild, neemt die vissen graag in ontvangst, als ze ten minste nog niet in staat van ontbinding verkeren! In ieder geval verneemt hij gaarne waar en wanneer die vissen zijn gevonden. Schrijft hem ons onbeken de vinder(s) even een kaart.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1950 | | pagina 1