„CORALIE"
Eens leefde op Texel de mammoet
en de bizon
IMPORT
Paardensport,
DE sport voor het platteland
Kijkje in Texels Museum
Hoe Jantje Kruizemunt een erfenis kreeg
Jeugdrubriek
VIRGINIA
'EENS LEEFDE op Texel de
mammoet en de bizon. Daar
weet onze betovergrootvader
dus niet eens van! Naar ver
luidt waren die mammoet en
die bizon geen kwaadwillige
dieren, ze voeden zich met gras
en zo. Maar kreeg je ruzie met
ze dan was het niet best: de
mammoet was anderhalf maal
zo groot als een olitant. Dit is
geen fabeltje, want in ons mu
seum liggen twee kiezen en
enige skeletdelen van de mam
moet en een zo'n kies weegt ze
ker vijf pond. Dat hele zaakje
is destijds uit de Waddenzee
opgevist-
De mammoet is uitgestorven.
Wij geloven niet, dat de mens-van
toen hem heeft uitgeroeid, want men be
schikte niet over geweren, laat staan
over middelen om atoomenergie uit te
buiten bij de (eventuele) strijd tegen de
mammoet De mens van toen moest het
doen met stenen werktuigen- Zij leefden
nu eenmaal in het stenen tijdperk.
U vindt hier een brok van een stenen
bijl en een stenen kapwerktuig. Ze zijn
gevonden bij graafwerk in de Hoge
Berg, door de gebroeders Bakker. Die
bijl en dat kapwerktuig zijn zo'n vier
duizend jaar oud. De bijl is keurig ge
polijst en in het (gave) kapwerktuig zit
een prachtig, rond gat, waar in de steel
bevestigd is geweest. „Hoe lang zouden
die mensen er over gedaan hebben om
dat gat te boren?" vraagt Gerrit de
Haan zich (vol bewondering) af.
Als bijzonderheid wordt vermeld: >.Op
de hoge zandgronden in het Oosten van
ons land zijn verschillende stenen bij
len gevonden» NOOIT te voren echter
in het Westen van ons land, deze Texel
se voorwerpen zijn dus wel een unicum-"
Langs het strand
LANGS HET STRAND kun je zo van
alles vinden- Als leek vragen wij ons
wel eens af: „Wat zou dit zijn?" Hebben
wij iets zeer bijzonders gevonden? Mis
schien is het een ei van een rog! In het
museum vindt U te kust en te keur
van wat U op het strand kunt ontmoeten
Wij willen u (behalve op een regenachti
ge dag) niet van het strand (en de zon
nestralen) houden. maar in het
museum valt heel wat te leren van
de hebbelijkheden en onhebbelijkheden
van dieren en dingen. Hier hoort men
wat die wolhandkrab uitspookt» wanneer
hij in ons land werd gesignaleerd, wan
neer hij de eerste vissersnetten stukbeet
En eens kleedde de Texelaars zich aldus
en wanneer hij gekomen is- Hier ziet ge
wat er alzo in de Noordzee huist: enorme
krabben, zeekreeften, met hun vervaar
lijke scharen, Augustinuskrabben (over
gang tussen krab en kreeft).
Heeft u wel eens e$n fuwelen zeemuis
gezien? De vissers kennen hem heel
goed! Heeft u vel eens een rob van hsel
dichtbij gezien? De ribben van een wal
vis? Het geraamte van een bruinvis?
De kop van een dolfijn?
Herinnert u zich nog omroeper Louis
Polak? Hier staat zijn omroepbel, die
hij aan het museum heeft geschonken-
U heeft wel eens gehoord van de man
nen, die Eierland inpolderden? Hier
hangt het portret van Paul us Langeveld
Ken-, die :n 17Ü4 geboren werd en in
1851 overleed. (Portret werd geschonken
door mr. P Langevold, te Alkmaar).
Weet u, hoe de Texelaars vroeger ge
kleed gingen? Welk een schat aan zeer
oude potscherven wijlen de heer Jac-
Kikkert Nzn. destijds in zijn teip bij
Driehuizen aan de oude bodean heeft
ontfutseld? Hier zijn o-a- een schedel-
fragment van het zgn terpkoetje, en
van het zgn- terpschaap- Hier zijn ook
enige speculaasvoimen, zoals de Texel
se bakkers ze nog niet lang geleden ge
bruikten en misschien hier en daar nog
wel gebruiken. (Daarvan kreeg men
mooier afdruk dan van de roterende
vorm, een echt modern machientje). Is
het u bekend dat de meeuw minstens 40
verschillend gekleurde eieren legt? Van
bruin-grijs met donkere vlekken tot
egaal, licht blauw?
Heeft u wel eens een vuurmand om
zuigelingen bij te warmen en luiers bij
te drogen" gezien?
Nog nooit? Wel gaat u dan eens naar
ons Museum. Hoogst interessant.
door G. Th- ROTMAN-
Nadruk verboden.
9. ..Dat zal me mijn geld kosten, als ik
niet oppas!" dacht mijnheer Kruizemunt,
Kort daarop reed de trein met '11 schok
over een wissel en de dikke mijnheer
werd wakker. Hij kreeg een kleur tot
adhter z'n oren en het leek een ogen
blik, of zijn ogen uit hun kassen wilden
sj ringen. Stom als een vis bekeek hij
wel een paar minuten lang zijn verplet
terde hoofddeksel
1U- Toen keerde hij zich tot mijnheer
Kruizemunt, die immers vlak naast de
hoed had gezeten. ,,Dat hebt u gedaan.
Jawel, ik zie liet aan uiw gezichtl" riep
hij uit, blauw van woede- .,0, 0, mijnheer,
vat zal u daaraan jokken!" zei meneer
Kruizemunt; ,.ik bezweer u met alle tien
m'n vingrs, dat ik het niet gedaan heb!"
„Dat zullen we straks onderzoeken!" zei
de meneer; „ik haal straks in de stad
de cheif er bij en u komt. het station niet
af, voor die hoed betaald is!"
IRANEES BEKEEK TEXELSE
SCHAPEN
DEN TEXELSE SOHAPENFÖKKER
kreeg Donderdag bezoek van een Ira
nees, die in Telheran woonde Deze man
was in Engeland, toen zijn levensgezel
lin het verlangen kreeg om de Hol
landse tulpenvelden te gaan zien. Wat is
er meer in Holland le koop? dacht. ,,hij"
en bladerend door een uitgebreide fol
der las hij meer over Texelse schapen.
Die wilde hij wel eens van dichter
bij bekijken en zo arriveerden zij dan op
ons eiland, waar een fokker alle ge
vraagde inlichtingen verstrekte. De Ira
nees had op weg naar Texel de moge
lijkheid verondersteld, dat het Texelse
schaap in Iran gebruikt zou kunnen wor
den. maar bij nader inzien kwam hij tot
andere conclusie. Hij verklaarde, dat ze
in Iran eer heel ander ras teelden, scha
pen. die bovendien onder geheel andere
omstandigheden leefden- Het Iranesdhe
schaap wordt daar als lastdier gebruikt,
daartoe maakt het dagelijks een 20 mijl
iange tocht naar de stad Het is een
hoogheilig ras, het aardt, heel goed in
de bergen, ofschoon daar weinig te eten
valt. Maar. als geizegd, men houdt de
schapen daar niet 0111 ze vet. te weiden!
De Texelaars zouden in de dalen volop
voedsel vinden, maar daar is de hoge
temperatuur weer een bezwarende fac
tor! Niettemin toonde de Iranees veel
belangstelling voor het Texelse schaap-
..Misschien zouden wij het eens met een
koppel Texelaars kunnen proberen?"
meende hij. Hij had vooral veel belang
stelling voor de wol en daarom had hij
graag enig? partijtjes geschoren wol ge
zien. maar die konden 'hem jammer ge
noeg niet worden getoond.
ARBEIDSBEMIDDELING IN 1949
Het Jaarverslag van het Gewestelijk
Arbeidsbureau Alkmaar geeft o-a- een
overzicht van het verloop der arbeidsbe
middeling voor mannen en vrouwen in
1949- Voor het rayon Den Burg (Texel)
vonden we de volgende gegevens (tus
sen haakjes afdeling vrouwen) Aanbie
dingen van werkzoekendenstand 1 Jan
1949 86 (lfi). nieuwe inschrijvingen 508,
(11). totaal 594 (17). plaatsingen 317 (10).
afvoeringen 216 (7) stand op 31 Dec. '49
61 (-).
Aanvragen van werkgevers: stand op
1 Jan. 1949: 5 (2) nieuwe aanvragen 424,
(30). totaal. 429 (32), voldaan 367 (19), af
voeringen 59 (12) stand op 31 Deo- 1949
3 (1).
No. 5 GREETJE STEMFOORT.
Greetje heeft 9 Mei ji- haar negende
.verjaardag gevierd. Zij woont aan do
Wilhelminaiaan 13, maar ze is in Sassen-
heim geboren- Zij houdt veel van de na
tuur en maakt dan ook fijne wandelin
gen en fietstochten! Als haar vader baar
vraagt of ze wat gra3 wil zoeken voor z'n
konijnen is ze meteen actief, want de
liefde voor de natuur is haar aangebo
ren. Zij leest graag, vertelde haar vader.
Nu, Greetje, dan zul jij wel je best doen
hij de oplossing van de raadsels, want de
prijzen bestaan uit boeken!
Nieuwe raadsels-
7. Probeer eens van BOMENTRUUL de
naam te maken van een gekuöht op
Texel-
8. In de volgende zin is de naam ver
borgen van iets wat jullie allemaal graag
op je brood smeert: (De letters staan
naast elkaar): Moeder zei: „Ja, je mag
een glas ranja, maar dan moet je de hele
dag zoet zijn!"
9- Met een klinker ben ik een vis, met
nóg een (zeifde) klinker er bij een ge
bouw, waar je heel knap kunt worden
als je tenminste goed oplet!
10 I11 welk jaar werd de tienduizend
ste Texelaar geboren?
De oplossingen van deze raadsels zien
wij met belangstelling tegemoet. Krijgen
wjj jullie briefje Maandag 5 Juni? De
oplossingen zonder meer is natuurlijk
ook goed. dan heb je een even grote
kans o,p een prijs, maar wij hopen, dat
jullie ons allemaal een leuk briefje
stuurt. Over wat jullie met de Pinkster
dagen en Pinkster III (Bosjesdag) hebt
gedaan- Hebben jullie je vacantie op
Texel doorgebracht? Wie dat gedaan
heeft, was verstandig, want waar is het
mooier en prettiger dan op ons strand?
I11 onze duinen, onze bossen en onze wei
den?
In afwachting,
Jullie Redactie Jeugdrubriek-
PUUR GOUDEN
SHAG
cent
50 gram
k.
r
„Maakt eens wat
propaganda voor
onze Paarden
sport!" aldus ver
zocht ons een lid
van de (Texelse)
Waddemuiiters,
de kranige, ac-i
tieve afdeling vanl
de Koninklijke
Neder). Bond van
Landelijke Rij-
verenigingen.
Gaarne voldoen
iwgj aan dit ver-
zoek en daartoe
geven wij hier het woord aan een des
kundige op het gebied van de (edele)
paardensport:
DOOR ALLE EEUWEN HEEN en
over de gehele wereld is en wordt de
paardensport beoefend- Sint-Joris (Ge-
orgius van Lydda). die in de 3e eeuw in
het Romeinse Rijk leefde en wiens
naam de Nederlandse Rijschool draagt-
was reeds een bekwaam en dapper ca-
valerie-officier en gezegevierde, zittende
op zijn paard, met lans en speer gewa
pend, over de draak.
De paardensport is velerlei en omvat
alle ï'ijkunstige oefeningen en spelen,
zoals jadhtrijden, hindernisrijden, ren
nen, afstandsritten, polospel, caroussel
en hogeschoolrijden.
Bij ons ten platteiande, ',s in het begin
van deze eeuw de landelijke ruitersport
ingevoerd, 'het is DE sport voor 't plat
teland; de sport vour de jonge boer en
de jonge boerin, op hun eigen landbouw-
paard, het paard dat dagelijks op het be
drijf wordt gebruikt, dat ploegt, egt en
zaait, de mest- en hooiwagen trekt- Het
is de sport die na gedane zware arbeid
de plattelanclsjeugd een nuttige en aan
gename ontspanning bezorgt, met op
voedkundige waarde welke niet is te on
derschatten; dit laatste is van grote be
tekenis voor onze boerenstand.
De rijsportbevordert niet alleen de
ontwikkeling, dodli ook do houding en
lenigheid. Zij is een gymnastische oefe
ning en de beoefening van deze sport is
voor de jeugdige landbouwer- zo bijzon
der geschikt, omdat het lichaam door de
dikwijls zware arbeid op liet. land zo
spoedig geneigd is zich eenzijdig te ont
wikkelen. Zij verrijkt de geest en heeft
een grote waarde voor de ontwikkeling
van het liehaam. Eu als de ruiter een
maal zo ver is, dat hij 111 olullweiband
rijdt- biedt d-e landelijke ruitersport zin
voor orde. netheid, tucht, saamhorig
heidsgevoel, discipline, behendigheid,
moed. zelfvertrouwen, voorzichtigheid,
geduld; zij geeft karaktervorming, ver
sterkt de tegenwoordigheid van geest en
het weerstandsvermogen; zij schept
klacht om gevaren en hindernissen te
overwinnen; zjj geeft durf en moed en
zy werkt mee aan de ontwikkeling van
al onze vermogens-
Zijn de voordelen voor de landelijke
ruitersport voor de plattelandsbewoner
dus onnoemelijk groot, voor liet paard,
de fokkerij en de landbouwbedrijven
zijn zij niet minder groot.
Immers het hoofddoel van de lande
lijke ruitersport is nog altijd het aan
kweken en I et ontwikkelen der liefde
en de kennis van het paard, om daardoor
het gebruik van liet paard in liet bedrijf
te bevorderen. Daarenboven dient zij de
fokkerij en wil do veelzijdigheid van ons
warmlbloedpaard bewijzen en zorgt er
voor dat een jong geslacht van liefheb
bers wordt gevormd, nodig voor elke
goede paardenfokkerij.
Paardenkenner te zijn, somt een boer
altijd van ipas en brengt hem dikwijls!
financiële voordelen.
De landelijke ruitersport wil de land
bouwpaaiden economisch helpen door 't
paard rendabeler te maken- Om dit doel
te bereiken zal niet alleen van uit de
zadel worden gereden, maar zal ook het
mennen van de bok worden beoefend en
de juiste aanspanning moeten worden
geleerd- Het mennen van de bok is ook
van groot belang voor de boer- Het oor
deelkundig leren «nonnen van de bok,8
waarbij we vooral de aanspanning en hetl
optuigen niet mogen vergeten, zal heell
wat ongelukken voorkomen.
Tenslotte is de landelijke ruitersport!
een goedkope sport en wil met een mini-I
inuiiti van kosten een maximum resultaat
bereiken-
Uit het vorenstaande ziet men dus!
heel duidelijk dat hel bestaan en het blij
ven voortbestaan van de landelijke rui-l
teisport dubbel en dwars verantwoord isl
en moet daaiom in een zo groot mogelii-j
ke kring worden beoefend.
VOOR HET RESTAURATIEFONDS
Tèn bate van het Restauratiefonds vanl
de NH- kedk te Den Burg, zal binnen-l
kort een kirkooncert worden gegeven.I
Hieraan zullen medewerken de kerkkoren!
v an Den Burg en De Koog. mevr- Beiun-I
kes-Schijff. sopraan; mevr. Beurakes-I
(Breen, viool; mej. Dijt, cello; de heerl
Veldhuis, declamatie; de heer Jan Vis-I
ser, orgel-
POSTHUUM ONDERSCHEIDEN.
Maarten P. Vlaming is door de Minis-|
ter van Oorlog posUivuuim onderscheiden
met het Oorlogdherinneringskruis met
de gesp- „Nederland, Mei 1940". Zoals
wij weten werd Maarten vlak na de Duit
se overrompeling te Den Helder doorl
een bom uit een Duits vliegtuig gedood-
FEUILLETON
40-) Coralie wilde lachen, doch voelde
plotseling de tranen in haar ogen ko
men. Maar Allan nam het aanbod ern
stig en dankbaar aan. Wij zullen
graag een foto hebben en u er dankbaar
voor zijn, zei hij.
De oude man keek voldaan. Ook hij
had zijn gevoel van trots en eigenwaarde
dat was duidelijk-
De truck reed om ae blokhut heen en
terug naar de betonweg, nagestaard door
Allan en Coralie-
Dat meende je todh niet. van die
giatis foto? vroeg Coralie aan Allan-
Het zou onmenselijk geweest- zijn,
het te weigeren, zei hij.
HOOFDSTUK XIX-
„Dan Dowry's Publieke Vermakelijk
heden" bestonden uit een draaimolen,
een schiettent en nog enige andere ten
ten voor snuisterijen en eetwaren- Het
ensemble reisde met auto's en trucks en
was nu gestationneerd op een weiland
aan de rand van Blytheville.
Het leek wel of iedereen uit stad of
omgeving was opgetrokken naar de ker
mis. Coralie sloeg het gewoel met een
glimlach gade. De muziek van verschei
dene grammofoons vermengde zich met
het geroep van verkopers en kraamba-
zen. Venters met lucbtlvallonnetjes, toe-
tere en confetti drongen zich door de
menigte-
Grjjp je kans, grijp je kans! riep
een man in een kraam- Drie keer gooien
voor een dubbeltje- Nou kan je een ech
te Indiaanse deken winnen voor tien he
le centen!
Wat zou je zeggen van een echte
Indiaanse deken? vroeg Dallas lachend
aan Ruth, terwijl hij tien cent op de
toonbank legde-
Coralie gidhelde- Waar hebben we die
voor nodig? vroeg ze. Voor de vogelver
schrikker?
Doet er niet toe, zei haar vader,
probeer jij je geluk maar eens.
Coralie nam de drie gladde koperen
ringen. Ze beet op haar lip en keek naar
de stalen pennen t-ussen de uitstalling
van heerlijkheden tegen de achterwand
van de tent- Het leek niet zo moeilijk om
een ring om zulk een pen te gooien,
maar ze merkte al gauw dat het geen
'kinderspel was- Haai eerste ring miste,
haar tweede vloog tegen de achterwand,
de derde liet ze te gauw los en die miste
volkomen zijn doel- Dallas Ree scha
terde-
Geef me nog een dubbeltje, zei Co
ralie woest.
De omstanders kregen belangstelling
in het geval. Coralie's wangen waren
rood. Ze kreeg weer drie ringen.
Ditmaal mikte ze nauwkeurig. Met ds
eerste ring laakte ze een pen, met de
tvv iede miste ze weer volkomen- Ze nam
de derde ring op-
Houd je taai! zei haar vader.
Verdikkie! zei Coralie en wierp de
derde ring-
Lieve help! riep Rutli- Je hebt hem.
Coralie staarde niet open mond. Haar
laatste ring lag keurig om een van de
pennen. De omstanders riepen ..Hoera"
en „Mooi zo". De dikke kraamhaas
kwam niet 'n afgrijselijke rood-en-blau-
vve dëken te voorschijn en bood die aan
Coralie aan-
En nu beigon liet publiek ook 0111 rin
gen te vragen- Coralie's succes bleek '11
aansporing-
Ze liepen verder, langs andere kramen
en tenten. Overal heerste blijdschap en
gezelligheid. Alle mensen kenden elkaar
en vertelden grappen en kwinkslagen-
Laten we nu eens naar het dansen
gaan kijken, zei Dallas, toen ze al een
hele reeks kramen langs gegaan waren.
Ruth bleef staan.
Weten jullie waar Allan is? vroeg
ze.
Coralie zei niets. Zij vermoedde, dat
Allan op zoek was naar de oude foto
graaf- Dallas haalde zijn schouders op
We zullen hem wel ergens tegenkomen,
zei hij-
Ze gingen naar de danstent Een blon
de vrouw zal op '11 stoel bij de ingang
en verkocht de kaartjes. Een man met
een hard gezicht- behandelde de grammo
foon- Een Hit-neembare vloer was op het
gras van het weiland gelegd en diende
tot dansvloer. Om die vloer stonden stoe
len en tafeltjes. Het was een bont gewe
mel in de lent: buitenmensen en stadsbe
woners, ouderen, jongeren en kinderen.
Coralie zag Irene Fakes darsen met een
boer met- grijs haar. die een blauwe kiel
droeg.
Je kent Hamp Hawser nog wel,
Dallas? vroeg majoor Fakes, toen Irene
hen zag en met haar danser naar hen
toekwam-
Is dat Hainp? riep Dallas- Hé,
Hamp ouwe booswicht hoe gaat het
met jou?
Zij schudden elkaar hartelijk de hand-
Ik heb je niet meer gezien, Dallas,
sinds de tijd dat we de wagen van de
schoolmeester op het dak van de sdhoo!
gezet hebben op Vastenavond, zei Haw
ser-
Ik dacht wel, dat je daarover zou
beginnen, zei Dallas. Kom hier en maak
kenni9 met mijn vrouw en dochter-
Hamp Hawser schudde Ruth de hand
en keek haar stralend aan. Dallas het al
toos een goeie smaak gehad, zei hij en
tegen Coralie: Doe je best, deern, om net
zo mooi te worden als je moeder.
Eén angstig ogenblik meende Coralie,
dat de man haar ten dans zou vragen.
Ze viel bijna flauw bij de gedachte.
Maar gelukkig ging Hamp Hawser weg
met majoor Fakes Ze liepen gearmd,
nota bene!
Een beste kerel en een flinke ke
rel, zei Dallas- Coralie keek verbaasd
naar haar vader- Hij is net als ik begon
nen als boerenjongen zonder een cent-
Maar hij is op het land gebleven en
nu is hij een rijk farmer.
Maar waarom loopt-ie rond of ie zó
uit de stal komt? vroeg Coralie-
Dallas fronste zijn w-enktbrauwen.
Weet je 1111 nóg niet, dat een schone,
boord en glimmende sohoenen geenl
gentleman maken?
Ooralie kleurde. Ze keek naar Irene,!
die niet ver van hen af met een jonge-il
man stond tv praten. Irene had geen val-;
st trots. Ze was, als altijd, een graag ge
ziene figuur en, als altijd, gaf ze Coralien
een gevoel van geprikkeldheid. OudereS
mensen lachten haar vriendelijk toe j
Jonge mannen trachtten om strijd be-3
slag op haar te leggen- Niemand nanij
notitie Van Coralie-
Duke, die ook bij Irene was komen!
staan, wierp op dit ogenblik zijn hoofd1'
achterover cn ladhte om iets, dat zij zei.l
En toen nam hij haar hand en danstt,
met haar weg- Zij dansten prachtig, datl
viel niet te ontkennen. Het was of zijl
voor elkaar gemaakt waren, dacht Co-I
ralie bitter. En zij keek een andere kantl
uit, toen ze na de dans naar inrs. Fakes!
toekwamen, die met Ruth stond te pra-l
ten- Maar ze hoorde heel goed wat zei
zeiden-
De volgende ook? vroeg Duke-
Neen ik moet met inrs- Ree spre-l
keil over de nieuwe boeken voor dc clulb,|
zei Irene. Dans jij de volgende nu maarfj
met Coralie-
Coralie keek om. Duke kwam naari
haar toe en legde zijn hand op haar!
schouder.
(Wordt vervolgd.)
