Cjrom 'ZwartsJ'exehin het harL,
Machinaal melken op Ruysdael
't Zal je gebeuren
Zoek het strand op I
Badleven had Zondag Schevenings aspect
I
'Muziek en toneel
Millioenen dames
De zeegaten tussen de Waddeneilanden
afdammen cf dammen leggen tussen de
eilanden en de vaste wal?
WOENSDAG 12 JULI 1950
TEXELSE
63e JAARGANG. No. 6442
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Fa. Langeveld De Rooy
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp.
Boerenleenbank- Postgiro 652-
Abonnementsprijs f2,75 per half jaar.
Een dame, (wie, dat hindert niet)
Maar die heel fijn kan koken,
Had onlangs voor een beetje geld
Wat pracht bot opgedoken.
Zij glunderde bij voorbaat reeds
Wat wel haar man zou zeggen,
Wanneer zij zulke fijne vis
Stil op zijn bord zou leggen.
Het kookboek werd er bij gehaald,
En naar was voorgeschreven,
Werd ied're vis vakkundig met
Wat zout goed ingewreven.
Vervolgens was er nog beschuit
En wat citroensap nodig,
En róómboter dat vond mevrouw
Ook lang niet overbodig.
De tafel werd alvast gedekt,
Met bordjes voor de graten,
En ondertussen hield mevrouw
De vis goed in de gaten.
Alleen moest er nog wat azijn
Bij het gerecht gegoten,
Want wanneer dat vergeten werd
Zou het haar toch begroten.
Dies pakte zij de fles azijn,
En goot iets op de vissen.
Maar wat er toen gebeuren ging
Kunt u te nimmer gissen.
Ze schuimden plotseling zó erg,
Alsof 't de zee in 't klein was.
Omdat het vocht vloeibare zeep
Instede van azijn v/as.
En dit is dan ook de moraal
Van dit verheven schrijven.
Zorgt, dames, dat uw flessen steeds
Goed uit elkander blijven-
(Historisch).
HU1B DE RIJMELAAR.
Links boven: „Ze staan rustiger dan
bij 't melken met de hand. „Het melk-
reservoir hangt aan een riem, welke
I om de romp van de koe is gelegd. De
spenen zijn ingeschakeld.
Rechts boven: na het machinaal mel
ken moet de koe even met de hand
worden nagemolken- Dat is zo gebeurd.
Links onder: Het reservoir wordt in 'n
melkbus geleegd en over enkele ogen
blikken zal de melk al op weg zijn naar
de Schilderweg!
Rechts onder: De koeien staan ge
groepeerd rond het motortje, dat de
melkapparaten tot hun vernuftige han
deling in staat stelt.
DE EERSTE VEERTIEN DAGEN viel het niet mee, maar nu zou ik de appa-
laten niet meer willen missen", aldus de heer K- Mantje, hoeve „Ruysdael".
„Op Wieringen heb ik gezien dat 25 koeien door 2 man met 3 apparaten
binnen het uur gemolken werden- Zo ver zijn we nog niet: wij doen hier met
ons tweeën wat anders vier man zouden presteren, maar wij melken pas vier
maanden mechanisch en er staat een jaar voor eer je volledig geroutineerd
bent".
Vanavond treedt het Amsterdamse
Politie Muziek Gezelschap in het Park
te Den Burg op. Hetzelfde gezelschap,
dat vorig jaar zoveel succes oogstte. Zij
logeren in Oosterend. Uit erkentelijk
heid jegens de gastvrijheid zullen zij
morgenavond te Oosteiend musiceren.
Morgenavond brengt Sint Jan in „Ca
sino" het blijspel „Amor gaat een straat
je om". Ook daar kan men genoeglijke
uren beleven (er is bal na). Zaterdag ge
ven onze vier Texelse fanfarecorpsen 'n
gezamenlijk concert te Den Hoorn.
Dit alles vertelde ons de heer Mantje,
terwijl hij zijn rundvee de melk ontfut
selde. Dat ging toch nog weer anders in
z'n werk dan wij ons van verre hadden
voorgesteld: het is niet zo, dat de boer
zijn koeien en bloc op de zuiginstallatie
aansluit, zijn pijpje opsteekt en rustig
kan wachten totdat de laatste druppel
is vrijgegeven! Nee, de boer (en z'n
knecht)) zijn tijdens het melken van A
tot Z in touw: hier stonden 20 koeien en
men had de beschikking over twee appa
raten. De apparaten zijn hier van 't zgn.
hangende type, d.w.z., zij hangen aan
een om de romp van de koe gespannen
riem, je hebt nl. ook staande typen. (De
heer K. Breman van Veldheim in het
Noorden gebruikt een staand type, de
heer J. Schraag, Zuidhaf fel evenwel ook
een hangend type). De, laten we het
noemen automatische melkhanden
ieder apparaat heeft er vier worden
om de speen geschoven, een motor inge
schakeld en zie daar, het machinaal mel
ken is begonnen. Na plm. vier minuten-
is de koe bijna geheel leeg.
„Maar hoe weet u, dat er nu practisch
geen melk meer in de uier zit?" vroegen
wij.
„Dat wordt ook routine, je merkt het
aan de werking van het apparaat en je
weet bovendien hoeveel iedere koe
geeft", was het antwoord.
Heel dikwijls laten de automatische
melkhanden los als de uier nagenoeg al
zijn melk kwijt is, dat gebeurt echter
niet altijd en daarom kan men op dat
verschijnsel natuurlijk niet vertrouwen.
Als het apparaat z'n functie heeft ver
richt wordt de koe meteen nagemolken.
Dat levert dan nog een halve tot drie
kwart liter op. Hier, op Ruysdael, werkt
men met plezier met de apparaten. In
een uur heeft men 20 koeien gemolken
(een knecht neemt het namelken voor
zijn rekening). De boer liep bedrijvig
langs zijn koeien: zodra de mechanische
melker kon worden uitgeschakeld werd
het apparaat afgenomen, de hoeveelheid
melk geleegd (het reservoir is voor 18 1.
berekend) en onmiddellijk werd een an
dere koe „behangen" en aangekoppeld.
Alles ging vlot en zonder enig incident
in zijn werk. „De koeien staan er tijdens
het automatisch melken rustiger bij dan
tijdens het melken met de hand", aldus
de heer Mantje en zijn opmerking was
waarlijk geen (valse) propaganda voor
deze moderne wijze van melkwinning:
wij konden deze melkerij van A tot Z
volgen en konden dus constateren, dat
de koeien het zich allemaal zonder een
glimp van protest lieten welgevallen.
Zij herkauwden uiterlijk onbewogen
hun pluk gras en gedroegen zich zoals
het een nette koe betaamt.
De koeien waren in twee rijen met
de koppen naar elkaar toe aan lange
stangen vastgebonden. In haar midden
stond een motor te lawaaien, maar zelfs
de koeien, die er het dichtst bij stonden,
op dichter dan een meter, gaven niet het
minste teken van nervositeit wegens
die machine: ze vonden het best en alle
maal doodgewoon. En wat zou je ook an
ders van moderne koeien verwachten!?
„En hoeveel kost u deze machinale
melkinstallatie?"
„Tweeduizend tot 2500 gulden, maar
dan heb je ook alles compleet: motor, 2
apparaten en de stangconstructie, waar
aan de koeien bevestigd worden. Deze
constructie staat los op de grond, zodat
men steeds een nieuwe melk „hoek" kan
uitzoeken".
Terwijl de heer Mantje de voorlaat
ste emmer in een bus omkeerde en naar
de laatste koe stapte om de eerste stra
len in het gras weg te melken en de te
pels te reinigen, merkte hij nog op: „De
ze apparaten bevallen me best, ik heb
er nog nooit pech mee gehad, goed
schoon houden, dat is blijkbaar alles".
Texelse boeren: wie van u nog niet
machinaal melkt, raden wij aan ook
eens een kijkje te nemen op Ruysdael of
op Zuidhaffel of op Veldheim. Stellig
zult u dan uitroepen: „Zó'n ding had ik
allang zelf moeten bezitten, da's ver
draaid makkelijk!"
Een deskundige aan het woord.
Ir. H. J. Huisman, Rijkszuivelconsu-
lent voor Consumptiemelk heeft onlangs
voor de radio enkele bijzonderheden
over mechanische melkwinning bespro
ken. Ir. Huisman deelde mede, dat er
naar ruwe schatting 3000 melkmachines
in ons land in gebruik zijn.
Gebrek aan arbeidskrachten, speciaal
aan goede melkers, en de hoge lonen zijn
factoren, die bij de aanschaffing veelal
van doorslaggevende betekenis zijn.
De resultaten, die met de melkmachi
ne worden verkregen, lopen zeer uiteen,
hetgeen echter in hoofdzaak moet wor
den tofgeschreven aan het feit, dat de
nauwgezetheid, waarmede de machine
wordt gehanteerd, dikwijls te wensen
overlaat. De oorzaak van mislukking of
tegenslag moet volgens genoemde con
sulent dan ook meestal niet bij de ma
chine, maar bij de gebruiker worden
gezocht. En dan te denken aan de grote
verscheidenheid merken machines, die
aan de markt worden gebracht, want
daaraan bestaat niet de minste behoef
te Een vijf tot achttal merken van be
kende reputatie zou reeds meer dan vol
doende zijn en derhalve 'n goed gebruik
bevorderen. Thans is het zo, dat velen,
die misschien nog zelden 'n melkmachi
ne hebben gezien, laat staan deskundig
op dit terrein zijn, een melkmachine im
porteren, uitsluitend om gedurende eni
ge tijd daarmede een zekere winst te be
halen. Het is de boer, die de kans loopt
daarvan de dupe te worden, omdat de
desbetreffende leverancier niet in staat
is deskundige instructies bij het plaat
sen en het in gebruik nemen van de ma
chines te geven, terwijl bovendien een
Vandaag komen ze weer!
Het Westerslag kreeg een Paviljoen!
„Pluk deze schone dag!" ?eiden de
badgasten en ze stroomden Zondag j. 1.
naar ons mooie strand, dat in een heer
lijk-warme zon lag te stoven. De zee
was parel-grijs en vlak als een spiegel.
Om half 10 begon de trek van wande
laars, automobilisten en fietsers naar 't
strand. „Dit weer houden we veertien
dagen!" beweerde een zakenman, die
zulks met grote letters op zijn etalage
ruit annonceerde: „Ja, want een man
van het K.N.I.L. heeft 't me zelf ver
leid!" De optimisten, die vorige week
hadden voorspeld, dat het weer spoedig
zou verbeteren, hadden (Zondag) gelijk
gekregen. Het werd de drukste strand-
dag sinds de opening van het seizoen.
Bij de Bad weg achter De Koog was het
weer verreweg het drukst Het deed
daar zelfs een tikkeltje Schevenings
aan. Ook het Westerslag mocht zeer ve
le toeristen begroeten, ja langs het ge
hele strand was het behoorlijk „druk",
Texel's druk, wel te verstaan, want bij
een badplaats als Scheveningen of Zand-
voort vergeleken was het er zeer rustig
en ruim! En daarom zo aantrekkelijk
ook, want aan de zeekant verlangen we
de ruimte. Ruimte en rust. En toen we
dit Texelse strandleven dan ook gade
sloegen dachten wij: „Hoe zouden ze het
j daar in Scheveningen en Zandvoort heb
ben? Als haringen in een ten? Netjes
naast en tegen elkaar als sardientjes in
een blikje?"
Geen wonder, dat er zoveel toeristen
van ver gekomen waren. Een familie uit
Belgie (Frans sprekend) vermaakte zich
aan het Texelse strand, terwijl zij hun
eigen badplaatsen toch zoveel dichter bij
huis hebben! Het is duidelijk waarom zij
het hogerop hebben gezocht. „Hogerop"
zou hun vacantie tot haar recht" ko
men!
't Is behoorlijk druk op Texel! Alom
ontmoeten wij de gasten. En onze gasten
hebben alom hun tenten opgeslagen. In
de dorpen, in het veld. En de eerstko
mende weken wordt het nog drukker.
Nog meer tenten in de duinen en op de
kampeerterreinen, nog meer kamers be
zet in hotel en pension. Moge Juli en
Augustus en September ons vele zo
merse dagen geven! Ach, hoe spoedig is
het weer van de kook Zondag 't prach
tigste weer, maar in de nacht van Zon
dag op Maandag brak een langdurig on
weer los. krachtige wind volgde. Een
enkele dag was de zee spiegelglad, nu
(Maandagochtend) zullen er weer
schuim-bekroonde koppen op het strand
aanrollen. Maar ook dat heeft zijn be
koring! Kun je nog springen? Doe het
dan eens in die onstuimige branding!
TEXELSE MARKT.
Den Burg, 10 Juli 1950. Aangevoerd:
270 lammeren f 38-f46. 15 schapen f60-
f 80. 4 koeien f 700-f 850. 40 biggen f 45-
f 65. 10 n. kalveren f 40-f 55.
GESNOEID
Het was een goede gedachte van ons
gemeentebestuur om het fietspad langs
de Minister Ruysweg te verbreden,
maar wat heb je aan een breed fietspad
als je telkens moet uitwijken voor over
hangende takken!? En dan nog wel
hoofdzakelijk takken van dennebomen....
Staatsbosbeheer heeft nu opdracht gege
ven om, waar nodig, de bomen van de
Badweg tot voorbij het slag van De Pe
likaan te snoeien Een en ander willen
wij gaarne zien in het kader van de
„Veilig-Verkeer-Actie", want o, o, o, o,
die takken hinderden de fietsers zo!
zeggen: Voor de handen niets
beter dan HA MEA - GELEI.
Buiten het IJsselmeer zijn de moge
lijkheden om land te winnen door
drooglegging van plassen, althans in
Friesland, niet groot meer, aldus schrijft
de Leeuwarder correspondent van het
Algemeen Handelsblad. Er zijn nog wel
goede service, die voor elke machine on
ontbeerlijk is, volkomen ontbreekt. De
zuivel- en landbouwvoorlichtingsdien
sten, zowel als de deskundigen van de
Centrale Melkmachine Commissie be
schouwen het dan ook als een eerste
taak, de nodige voorlichting bij de keu
ze van een bepaald merk machine te
geven. Van zeer groot belang is ook, dat
de toekomstige gebruiker zich nauw
keurig op de hoogte stelt van het ge
bruik en de werkwijze van de machine.
De importeur van de betrokken machine
zal hem hierbij echter de behulpzame
hand moeten bieden. Voor de Centrale
Melkmachine Commissie is dit aanlei
ding geweest contact op te nemen met
enige importeurs van melkmachines.
Deze besprekingen hebben geleid tot 'n
overeenkomst, waarbij de importeurs
zich verplichten tot het nakomen van
bepaalde richtlijnen, volgens welke o.a.
is bepaald, dat in de prijs, die de boer
voor de machine betaalt, een verplichte
nauwkeurig omschreven service en na
zorg van de zijde der leveranciers is
inbegrepen. Deze service bestaat in gro
te trekken hierin, dat de leverancier de
koper de eerste dagen volledig zal bij
staan bij het melken. Voorts moet hij
daarna resp. na 3 weken, 3 maanden en
een half jaar telkens één keer terugko
men om nogmaals bij het melken de no
dige aanwijzingen te geven. Bovendien
moeten de stalleiding en de verdere in
stallatie worden goedgekeurd door een
door de Centrale Melkmachine Commis
sie erkend deskundige.
plassen, maar de bodem daarvan is niet
zodanig, dat drooglegging daarvan enige j
betekenende winst aan cultuurland zou
betekenen. I
ïn ditzelfde vlak ligt het denkbeeld de 1
zeegaten tussen de Waddeneilanden af
te dammen en het gehele Waddengebied
in één keer droog te leggen. Een op het
eerste gezicht zeer aantrekkelijk plan. j
Beschouwt men echter dit plan wat na-
der, dan rijzen direct een aantal vragen. Van
Welke kwaliteit land zou men krijgen? I
Volgens de deskundigen waarschijnlijk Van Den Helder: 6.40; 8,15; 10,30; 12,10;
in hoofdzaak land, dat voor de cultuur j *13,20; 16,30; 17,40; 19,30.
vrijwel waardeloos zou zijn. Een andere Op Zon- en Alg. erkende Chr. Feest-
moeilijkheid, waarvoor de deskundigen dagen:
nog geen oplossing hebben gevonden, is Van Texel: 6,25; 9,20; 11,50; 15,40; 17,55
de ontzilting van het drooggelegde ge- 1 Van Den Helder: 8,15; 10,30, *13,20; 16,40
bied en de watervoorziening. 1 19,30.
Voorts is het droogleggen van de Wad- In de gids der Ned. Spoorwegen
denzee een werk van zodanige omvang, staat resp. vermeld 13,10 en 13,15. De
ROKEN IN BED.
Dit lazen we, aldus een collega, in ons
hotel, juist toen we 'n sigaret opstaken:
Richtlijnen voor onze gasten die
van plan zijn in BED TE ROKEN.
1. Bel het bureau op en stel de Hotel
directie er van in kennis, waarheen ge
uw stoffelijk overschot getransporteerd
wenst te zien; want, zoals u bekend zal
zijn, is een groot aantal van de hotel
branden aan „Roken in Bed" te wijten.
2. Breng de hotelgasten in de aan
grenzende kamers er van op de hoogte
dat ge van plan zijt hun leven in gevaar
te brengen, opdat ze intijds beschermen
de maatregelen kunnen treffen.
3. Begeef u op de corridor en zoek
naar de naastbijzijnde nooduitgang; dit
voor het geval ge er in mocht slagen uw
kamer nog tijdig te verlaten en uw le
ven in veiligheid te brengen.
4. Gaat u zitten en overdenk eens hoe
dwaas het is dit risico op u te nemen; u
kunt, al overleggende, gerust een siga
retje opsteken.
Al mogen de zaken ook nog zo goed
gaan. wij gevoelen er niets voor, onze
gasten te verbranden, dus: „HELPT
ONS U TE BESCHERMEN".
De Directie.
Wij hebben de sigaret uitgedoofd en
daarna om het half uur gekeken, of-t-ie
inderdaad wel uit was.
GESLAAGD.
Elly Slort, Leo Roeper, en Gerrit Vis
ser slaagden aan de wis- en natuurkun
dige afdeling van de Rijks H.B.S. te Den
Helder voor het diploma B.
„IIUIS VAN SOUVENIRS
In Brussel werd een brief gepost met
het volgende adres: „Huis van Souvenirs
Laan? Texel Friesland Ne
derland". Volledigheidshalve was er
een groen-zwart kaartje opgeplakt,
waarop stond ,,'n Product van Texel, de
Parel der Waddeneilanden".
Tante Pos beschikt blijkbaar over een
goede neus of een speciale recherche,
want de brief kwam zeer spoedig op het
verlangde adres: J. Zwan, De Koog.
DIENSTREGELING N.V. T.E.S.O.
Op werkdagen:
Texel: 5,30; 6,25; 7,50; 9,50; 11,50;
14,40; 15,50; 17,55.
dat geen particulier of lagere publiek
rechtelijke instantie het zou kunnen on
dernemen. Hier kan alleen het rijk het
beslissende woord spreken. Men mag
aannemen, dat de rijksautoriteiten hun
aandacht reeds lang op deze aangelegen
heid gevestigd houden, maar ook, dat
men niet over één nacht ijs kan gaan
Maar binnen het bereik schijnen te
liggen de denkbeelden betreffende het
leggen van dammen tussen de eilanden
en de vaste wal. Reeds eenmaal is zulk
een dam gemaakt tussen Ameland en
de Friese kust, maar die dam is weer
verdwenen. Het denkbeeld om het nog
eens en dan beter, te doen, blijft de ge
dachten bezig houden. Ook hoort men
meermalen spreken van een dam tussen
Schiermonnikoog en de Groninger kust.
Maar ook hier is het bereiken van een
tastbaar resultaat niet eenvoudig. Het
rijk neemt bovendien het standpunt in
zeggenschap te hebben over het gehele
Waddengebied, zodat zonder zijn toe
stemming zelfs niets zou kunnen worden
boot vertrekt
13,20 uur.
echter op alle dagen te
ondernomen.
De Commissie Landaanwinning Fries
land is van oordeel, dat o.a. aan de rege
ring zou moeien worden gevraagd thans
als een urgente aangelegenheid te be
schouwen het onderzoek naar de vraag,
of het mogelijk en gewenst is dammen
te leggen tussen de vaste wal en de ei
landen en te onderzoeken de vraag of
het mogelijk en gewenst is, gronden
in het Waddengebied op andere wijze
dan door landaanwinning van de kust
uit droog te leggen.
Mede naar aanleiding van dit advies
is in het Provinciehuis te Leeuwarden 'n
bijeenkomst gehouden van vertegen
woordigers van de provinciale besturen
van Friesland, Groningen en Noordhol
land. Afgesproken werd, dat Friesland
een ontwerp zou maken voor een ge
meenschappelijk adres van de drie col
leges van Ged. Staten aan de regering.
