Cjrocn Twartsjexeh in het harL,
I
Als Texel geen eiland meer zou zijn
Maar er is een oud plan om de Waddeneilanden
onderling en met Noordholland te verbinden
JPSÈ -
Met glans er over
Leeuwarder Accordeonensemble had veel succes
speelde
WOENSDAG 26 JULI 1950
TEXELSE
63e JAARGANG. No. 6446
COURANT
Uitgave N.V- vh. Langeveld De Rooij
3oekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp.
Boerenleenbank Postgiro 652.
Abonnementsprijs f2,75 per half jaar.
Er bestaat 'n oud plan om de wadden
eilanden onderling en met Noordholland
door een dijk te verbinden en dat plan
omvat voorts de afsluiting van de
Zeeuwse zeearmen.
I>at moeten wij eventjes verwerken...
Texel geen eiland meer. Wat zouden
daarvan de gevolgen zijn? Ieder voor
zich kan in 'n diepgaande beschouwing
de vele \oor- en de vele nadelen tegen
over elkaar stellen.
Wij hebben niet te klagen over het
comfort van onze TESO, maar, tjonge,
bij het leggen van een dijk dwars door
het Marsdiep denken wij reeds aan door
trekking van de spoorlijn Amsterdam
Den Helder. De bewoners van De Cocks-
dorp kunnen dan via Den Burg en Den
Hoorn recht uit, recht aan naar het zui
den afzakken.
Bij winterdig behoeft niemand zich
moer zorgen te maken over het gevaar
van het isolement, zieken kunnen in
korte tijd in het ziekenhuis te Deri Hel
der of Amsterdam worden opgenomen.
Dat zyn allemaal voordelen en nie
mand zou zeggen: Ik ga tóch lekker met
Vlas of List over!
„Holio, waaht ers effe!" Horen wij al
roepen: „de badgasten dan?!" Zeker,
eilanden oefenen altijd een bijzondere
aantrekkingskracht uit op de toerist, die
allemaal iets willen gaan beleven van
wat Robinson Crusoe in zijn dagen de
man deed zijn en wiens roem zelfs door
geen; „Bing" is overtroffen! Natuurlijk
moet een eiland aan bepaalde eisen vol
doen: het moet er romantisch zijn cn
idyllisch. En aan die eis voldoet Texel,
méér dan enig eiland in de bekende rij
tot Borkum in liet nóg hogere Noorden.
Heel altruïstisch; onszelf dus geheel
wegcijferend, willen wij op dc bres
springen voor een toerist! Hij heeft
recht op avontuur, op romantiek, op een
idylle, O') iets nieuws, hij heeft het ook
nodig na al die driehonderd zovetl da
gen van eentonig kantoorleven.
Héél altruïstisch, want, acht wat een
stilte en eentonigheid brengt de winter!
Heen kleuren van bonte bloemen langs
de wegen, geen jonge dieren nog in de
wei, geen vogelkoor, geen vrolijke groep
jes van toeristen in hun zo volkomen on-
eonventior.ele klederdracht 't colbert-
je-van-kantoor zou je maar aan het werk
v an alle dag herinneren! Zeker, wat
de zomer geeft, zouden wij door geen
tien dijken, geen tien dammen met het
vasteland kunnen terugkrijgen, maar.
toch zou 't beeld van een met 't vaste
land verbonden „eiland" er heel anders
uitzien dan het eiland in zijn oer-staat.
Reeds het zien rijden van een trein zou
je een heel wat prettiger gevoel geven,
zo winterdag, dan de wetenschap thans
een vrij langdurige reis te moeten ma
ken in verhouding tot dc korte afstand
tot het hartje van ons land. En dan dit:
de tegenzin in de tegenwoordige winter
reis weerhoudt velen tussen Oct. en
April de koffer te pakken.
Als je hier en daar aan het vasteland
vertelt Texelaar te zijn, hoor je wel eens
misschien plagerig— opmerken:
„Daar wonen mensen, die .nog nooit van
het eiland zijn geweest, is het niet?!"
Nu, dat behoort tot het verleden. Wij
kennen tenminste niet één eilandgenoot,
die nog nooit een voet aan 't Vasteland
heeft gezet. Vroeger had je ze wel, dooh
dat zal heus wel het gevolg zijn ge
weest van de omstandigheden: hoe zal
een boerenarbeider lust hebben gevoeld
een halve Zondag op reis te gaan? Hij
was na een week van hard werken al
lang blij als-ie eens niet de deur uit
hoefde! Er 's avonds zou hij nog weer
onder de koeien moeten kruipen! Dan
heb je ook nog hen, die uit principe
Zondags niet reizen en er vroeger in de
week niet aan toe konden komen.
Neen, de Texelaars zouden het wat
huuzelf aangaat wel toejuichen, als die
dijk door 't Marsdiep werd gelegd, maar
dan moest-ie niet zoveel kwaad kunnen
doen len opzichte van het vreemdelin
genverkeer, want de toerist, wij herha
len het, lokt het avontuur, het Eiland.
In verband met bovengenoemd plan
schreef Dr. G. C. Soeters, secretaris VW
Ameland het volgende:
Aan de toekomst van ons land knaagt
een hoogst ernstig en pas in de latere
tijd voldoende onderkend probleem.
Jaarlijks zinkt onze vaderlandse bodem
anderhalve millimeter weg, of juister
jaarlijks stijgt de zeespiegel ten opzichte
van het vastelandsniveau. Anderhalve
millimeter lijkt een te verwaarlozen ge
val, maar de deskundigen denken daar
anders over. Zij maken zich ongerust
over het feit. dat de zontwatergrens zich
aldoor verder landinwaarts verplaatst.
Men neemt in de wetenschap aan. dat
zo ongeveer 200,000 jaren geleden bli 't
ten einde lopen van de derde Ijstijd,
enorme watermassa's van de smeltende
gebieden van het noordelijk halfrond,
van de Poolgebieden, Rusland, Midden-
Europa en de Alpengebieden de toen
malige kom van de Noordzee deden
overstromen en dat onder de enorme
druk van het water het Nauw van Ca
lais ontstond. De regelmatig verder af
smeltende Poolgebieden, vooral onder
de invloed van een warme golfstroom
uit de Golf van Mexico, produceerden
sindsdien onafgebroken dergelijke wa
termassa's, dat de zeespiegel in de ver
vingen eeuwen met 40 meter steeg.
Een laatste groot slachtoffer van deze
stijging van dc zeespiegel was de over
stroming en sloping van de laatste ver
binding van het Europese vasteland met
Engeland ter hoogte van Texel-Yar-
mouth.
In de laatste honderden jaren consta
teert. men een afsmelting van ijsberg en
gletchers met toenemende freguentie,
veroorzaakt door een voortdurende ge
middelde stijging van de temperatuur.
De wetensahap, die met eeuwen en
ke water uit de bodem en vernielt de
vruchtbaarste grond.
In het Hoogheemraadschap Rijnland
hoopt zich per jaar niet minder dan
350 millioen kg zout op. Op Voome en
Putten bedraagt de schade van de ver-
zilting aan de groenten en fruitkweek
f 500,000 per jaar.
Men heeft dit verziltingsproces te laat
ontdekt. Men wist wel dat de zeespiegel
regelmatig stijgt, maar nren heeft er
niet aan gedacht, dat de gevolgen daar
van zo ernstig zouden zijn. Thans zet
dit zout zich reeds in de bodem af tot
voorbij Amsterdam, Rotterdam en Dor
drecht, daar het zeewater bij vloed tot
diep in het land in slootjes en kanaal
tjes opstuwt en de bodem doordringt.
De enig oplossing.
De regering bestudeert een radicale
oplossing, welke naar het oordeel van
de bodem-deskundige prof. van Veen-
huizen alleen maar kan zijn: een ge
heel buiten dringen van de zee uit Ne
derland en het zoet maken van ons
land door een gevoelig kanalensysteem.
Dit geheel buiten dringen van de ze:
brengt mede het recht trekken van de
gehele kustlijn vanaf het waddeneiland
Borkum tot aan Z.-Vlaander?n. Dus het
WÊÊM I
ISs SjKsS®-'' i'-'"'
Dus dit zou moeten verdwijnen^.
duizenden jaren rekent, voorziet dan
ook in de verre toekomst een ingrijpen
de verandering in de huidige water- en
bodemverdeling van de aarde. Het wa
ter zal nogmaals met veertig meter stij
gen. Dit proces zou men verhaasten,
wanneer al liet poolijs met atoomwarmte
tot smelten zou worden gebraoht.
Wat van Nederland zou overblijven.
Indien de zeespiegel nogmaals 40 m.
zou stijgen, dan zou er van Nederland
vermoedelijk niet veel overblijven: een
stukje Veluwe, 'n reep Oost-Nederland
en de Limburgse heuvels. De rest zou
onherroepelijk onder het water verzin
ken zoals eenmaal Reymerswael. Men
is geneigd om zich van deze sombere
voorspelling niet veel aan .te trekken.
Dat ligt immers nog zo ver in het ver
schiet. Maar men realiseert zich niet,
flat wij reeds volop in dit verdrinkings
proces zitten, al staan we ook slechts
aan het begin.
Hoe hoger het niveau van de zee
komt te liggen, iioe minder rivierwater
wij kunnen lozen. Elke cm. hoger zee
spiegel betekent millioenen en milli-
oenen kub. meters water minder lozing.
Dit lozingswater wordt constant terug
gedrongen en veroorzaakt zeer veel on
heil, waarvan een doorlopende en
steeds toenemende bedreiging voor on
ze dijken er een is.
Wanneer op dit ogenblik een dijk van
de Hollandse IJssel zou doorbreken
(een geveer, waaraan wij altijd bloot
staan) dan ontstaat er een wateroverslag
van ruim 10 m. Het gevolg daarvan zou
zijn, dat het gelheie Westen van ons
land reddeloos verloren zou zijn. Een
nieuwe zee zou zich voltrekken tussen
Rotterdam Den Haag. Amsterdam en
Utrecht. Getijstromen zouden ontstaan
en zouden zich wegen banen en verbre
den tot maohtige nieuwe zee-armen en
wat er vroeger aan kanaaltjes en sloten
zou zijn geweest zou spoedig cn: ind-
baar volgeslipt ztjn met zand. slib en.,
zout.
Eén der grootste en schadelijkste ge
volgen van de voortdurende stijging
van de zeespiegel is de toenemende ver
zouting van onze bodem en speciaal van
onze cultuurgrond.
Wij zeiden reeds, dat het lozingswa
ter in belangrijke hoeveelheden wordt
teruggedrongen. Waardoor? Door de
tegerovloed van het hogere zeewater.
Het brakke buitenwater en het brak
wordende niet geloosd wordende rivier
water zoekt naar ruimte om zich uit te
dijen. Kan dit. niet aan de oppervlakte
geschieden, dan gebeurt het er onder.
De lage polders langs de kust en de
grote zeearmen weten wat dit betekent.
Sinds jaar en dag borrelt daar het brak-
afsluiten van alle openingen. De wad
deneilanden moeten onderling en met
Noordholland door een dijk verbonden
worden er. verder moeten de Zeeuwse
zeearmen worden afgesloten.
Dan wordt de kustlijn van 1400 km op
450 km gebracht. De landaanwinst be
draagt dan 375,000 ha. tot een millioen
na ongeveer een eeuw van aanslibbing
cn inpoldering.
Zo kunnen onze nazaten de voortdu
rende stijging van de zeespiegel met ge
rustheid tegemoet zien, komt er meer
land in boerenhand en kan de verzil
ting afdoend worden verholpen.
De zgn. tussenwateren.
Talrijke deskundigen zijn sinds lang
met de plannen bezig. Zij werken aan
een gigantisch plan, dat heel nuchter
„landaanwinningsplan" genoemd wordt.
Volgens dit plan wordt de kust van
Westkapelle tot „De Hoek" gedicht op
een smalle Maasmond en enkele zcutlo-
zingssluizen na.
De oesterputten van de ingedijkte
Zeeuwse en Zuidhollandse stromen die
nen dan te verhulzen naar de overge
bleven gedeelten van dc Waddenzee.
Over een eeuw zal Nederland een land
zijn zonder brede zeearmen. Alleen de
Westerschelde en het IJsselmeer en de
Dollard blijven bestemd tot boezem voor
de overal elders ingedamde vloed.
BEVORDERD.
Aan het Gem. Lyceum te Den Helder
werd Jo Kuipers, Den Burg, bevorderd
van de le naar de 2e klasse; Ko de
Wolf, De Waal, van de 2e naar de 3e
klasse; Nelly Agter, Den Burg; van de
3e naar de 4e klasse H.B.S Frans Ze
gel, Oudeschild van de 4e naar de 5e
klasse HBS A.
Onze oud-plaatsgenoot P. Rehorst be
haalde het einddiploma gymnasium A,
terwijl Lies Rehorst werd bevorderd van
de 2e naar de 3e klasse H B S.
WAS NIET ZOEK!
„Wie heeft onze Duitse Herder ge
zien?" aldus adverteerde vorige week 'n
familie in dit blad. De hond was al uren
zoek en vlug toog men naar de krant om
nog een annonce te plaatsen. De krant
was juist afgedrukt, toen de hond boven
water kwam: het dier was helemaal niet
zoek geweest, het lag heerlijk te dutten
in de.W.C.
HOND AANGEREDEN.
Een hond van de heer N. Rijk, Schil
dereinde, werd Zaterdag door een auto
mobilist van elders aangereden, doordat
het dier plotseling voor de auto stond.
Het werd zwaar gewond en moest wor
den afgemaakt. De baas van de ongeluk
kige hond heeft een auto. Men veronder
stelt nu, dat het dier de auto van zijn
baas meende te zien naderen, het had nl.
de gewoonte zijn baas tegemoet te ko
men!
Dinsdag 1 Augustus a.s., hopen de
Waddenruiters te De Koog een demon
stratie te geven. De badgasten die vorig
jaar ook op Texel vertoefden zullen zich
het programma van toen nog wel herin
neren! Ook thans zullen de Texelse rui
ters weer over behoorlijke hindernissen
zeilen. Hun paaiden zijn goed getraind.
Onlangs heeft een der Texelaars nog een
mooie prestatie geleverd op een con
cours in Noordholland.
Misschien zullen ook verschillende
badgasten, aan de demonstratie deelne
men? Wij ontmoeten immers vaak toe
risten, die de sporen verdiend hebben!
Het Leeuwarder Accordeon Ensemble
heeft onder leiding van zijn eminente
directeur, de heer Piet de Vries, twee
concerten op ons eiland gegeven: Zater
dagavond in het Park te Den Burg en
Zondagavond op het nieuwe sportterrein
van SV De Koog. Wederom waren aller
verwachtingen hoog gespannen, want al
le gezelschappen, welke onze VVV Texel
heeft uitgenodigd, om op net Gouden
Boltje te komen concerteren, hebben een
uitstekende naam. Neem bv. dit laatste
ensemble: Het speelt in de afdeling Uit
muntendheid, behaalde bij het 1.1. ge
houden concours uitgeschreven door de
Nederlandse Accordeonbond een eerste
prijs en volgend jaar hoopt men in de
Ereafdeling uit te komen. (In deze hoge
afdeling spelen zeven andere ensembles,
o.a. De Accordeonclub te Hoorn). Met
het Leeuwarder Accordeon Ensemble is
het wel vlug excelsior gegaan, want het
werd eerst in 1943 door de heer Piet de
Vries, musicus te Leeuwarden, opge
richt! De leden van dit gezelschap beho
ren tot zijn beste leerlingen, Afke de
Jong, de pianiste is van meet af aan lid!
In 1946 sloot men zich aan bij de Neder
landse Accordeon Bond, een groot li
chaam, waarbij ruim 100 amateur-accor
deon orkesten zijn aangesloten met ruim
4000 leden. 23 Juni 1946 deed het L.A.E.
voor het eerst mee aan een Bondscon-
cours. In de 4de afdeling behaalde het
met 336 punten een le prijs (er waren
300 punten nodig geweest) en tevens
behaalde het toen het hoogste aantal
punten in deze afdeling, terwijl de diri
gent beslag legde op de 2e directeurs-
prijs. Een goed begin! In October 1946
debuteerde het voor de VARA In 1947
bereikte men de 2e afdeling, in 1948
promoveerde men naar de le afdeling.
In 1949 ging men naar de afdeling uit
muntendheid, waarin men, zoals gezegd,
dit jaar een le prijs behaald heeft. Er
ging zo'n roep uit van de Leeuwardena
ren, dat zij vorig jaar werden uitgeno
digd om in Engeland te spelen. Die gele
genheid hebben zij niet voorbij laten
gaan! Er bestaat grote kans, dat zij vol
gend jaar naar Zwiteserland zullen rei
zen. De bekende Amsterdamse accorde-
onnist, Johnny Meijer, zal dan eveneens
van de partij zijn. Met 12 leden begon
nen is het ensemble uitgegroeid tot 30
man. Zij beschikken over uitstekende
instrumenten, zoals wij dit weekend wel
hebben kunnen horen! Accordeons zijn
duur, de prijzen lopen van 600 tot 2000
gulden. Zo komen wij op een totaal van
39000 gulden aan instiumenten.
Het programma te De Koog was weer
geheel nieuw. Dat is voor dit ensemble
stellig geen tour, want naar de dirigent
ons mededeelde, beschikt 't L.A.E. over
een repertoire van ruim 100 nummers,
marsen, concertwalsen, ouvertures, ka
rakternummers, potpouries, etc. Geen
„Schlagers" en populaire- of straatmu
ziek, ook geen dansmuziek.
De bedoeling van de orkesten, aange
sloten bij de Ned. Accordeon Bond is, het
publiek dat graag naar Accordeon Con
certen gaat, kennis te laten maken met
de goede amusementsmuziek en het aan
kweken van belangstelling en begrip
voor de muziek in het algemeen, en als
zodanig is het werk van het L.A.B. en
zijn dirigent van grote waarde. De mees
te nummers welke worden gespeeld zijn
door de dirigent gearrangeerd. Men
speelt in 4 stemmen, met rhythmische
begeleiding van piano en slagwerk.
En nu de uitvoering (in het Park). Er
bestond flinke belangstelling voor. On
der de aanwezigen merkten wij o.m. lo
co-burgemeester S. de Waard en echtge
note op en de voorzitter van de WV
Texel, de heer W. H. Lap en echtgenote.
Het progrmma was uitstekend ver
zorgd. Ook nu is het moeilijk te zeggen,
welk nummer het beste vertolkt werd.
Was het „De Vogelkoopman"? Of „Or
pheus in der Unterwelt"? of de „Vrolij
ke dauwtrappers"? Een feit is, dat ieder
nummer met de grootste zorg gespeeld
werd. Het ensemble genoot grote bijval
en vooral de jeugdige solist Riens Tijs-
ma, het jongste, 14-jarige lid. Buitenge
woon was zijn „Circus Renz". Hij kreeg
een open doekje. Anneke en Tjally
Wiersma speelden „La belle Villageoise"
Rients Tijsma en Herman Swaagman
„Duetten", Itske en Jan Jensma „Voix
Romancès". Groot succes oogstte ook
de solo accordeonniste Griet Berkenpas
in haar eigen repertoire en voortreffelijk
werd ook gespeeld „12the Streets Rag",
door Jan Balt en Wim Wassenaar, waar
na Jan Balt nog spoelde „De Posthoorn
galop" en „Oriënt Express".
Dat open doekje was ongetwijfeld ook
bestemd voor de dirigent, die hem op de
piano begeliedde. Ook dit pianospel was
uitnemend.
Na de eigen succes-potpourri te heb
ben gespeeld werd met het Friese Volks
lied besloten. Dit was dan het einde van
het 83ste concert; in De Koog zou de vol
gende avond het 84ste concert worden
gespeeld. De heer Oskamp dankte het
ensemble van harte voor zijn optreden.
„Ik mag u wel gelukwensen met zulk een
dirigent, die zijn programma weet af te
stellen op de smaak van het publiek!"
Inderdaad, het Leeuwarder Accordeon
Ensemble heeft zijn sucessen ongetwij
feld te danken aan zijn voortreffelijke
dirigent, een musicus, die zich onver
moeid beijvert om de prestaties van zijn
ensemble zo hoog mogelijk op te voeren!
Een Wereldkampioen op Texel
P.Roozenburg was pas 10 jaar toen hij simultaan
der deze waanzinnig hoge score van
Roozenburg.
Weiss 1909 72 pet.
Hoogland 1912 69 pet.
Bizot 1925 7ff pet.
Springer 1928 70 pet.
Roozenburg 1948 92,5 pet.
Roozenburg was toen de jongste deel
nemer. Wij herinneren ons, zo vervolgt 't
blad, hoe hij, 10 jaar oud, simultaan
speelt en de oud-kampioen v. Z.-Holland,
Niestadt, niet meer dan remise bereiktl
In 1942 wint hij, 18 jaar oud, de mees
terstitel. Op zijn 19e is hij kampioen van
Nederland en is dit nogmaals in 1948,
waardoor hij tevens de titel van groot
meester behaalt".
In Den Helder speelde de heer Roo
zenburg 22 Juli jl. tegen 48 dammers;
met het resultaat: 30 partijen gewonnen,
14 remise en 4 verloren.
Het opgetogen bestuur van H.D.C.
deelde ons mede, dat het talrijk opge
komen publiek zeer had genoten en bui
tengewoon voldaan huiswaarts keerde.
Ook de blindpartij tegen de Helderse
dammer José, een der sterkste Helderse
spelers, werd door de heer Roozenburg
gewonnen.
Naar wij vernemen logeert Roozen
burg in Hotel De Graaf. Hij blijft een
volle week op het eiland.
Velen zullen willen deelnemen aan de
simultaanwedstrijd. Dat kan, want iede
re dammer, badgast en Texelaar, is van
harte welkom!
to*>T
Vrijdag 28 Juli a.s. speelt de Wereld
kampioen dammen, P. Roozenburg, een
simultaanwedstrijd en een blinde partij
in het „Casino". De redactie van het
blad „Het Damspel" schreef: „Roozen
burg is, all-round gezien, de beste spe
ler, de meest constante althans, die de
damwereld ooit kende. Weiss was bril-
lanter, Hoogland minder, Springer lager,
met vele remises in zijn score. Bizot
komt er nog het dichtste bij, doch is te
kortstondig. In een dergelijk tournooi
(bedoeld werd het wereldkampioenschap
1948) 37 van de 40 punten te behalen is
een mirakel. Ook de prestaties van Fa-
bre, Raichenbach en Ghestem liggen on-
