Cjroen r^warLrJ~exels in het harL, Zie ginds komt de veerpont De 87-jarige Jan van Zutphen, stichter van „Zonnestraal", hield boeiende causerie over zijn strijd tegen de t.b.c. mooie nazomer bleef uit T exel 1 dc oor verdiende zege aan de k op WOENSDAG 4 OCTOBER 1950- TEXELSE 64e JAARGANG. No. 6465 COURANT Uitgave N.V- v-h. Langeveld DeRooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel 11 JAN VAN ZUTPHEN, de grote man waakzaamheid over het grootste, het van de tbc-bestrijding, de stichter en rijkste bezit van het volk: de gezond- voorzitter van de vereniging „Zonne- heid. Maar wat doet de regering ervoor? Verschijnt Woensdags en Zaterdags Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp. Boerenleenbank- Postgiro 652- Abonnementsprijs f2,75 per half jaar. straal", Jan van Zutphen heeft ons ge leerd wat men met een ijzeren wil kan bereiken. Hij heeft ons op boeiende wij ze verteld van zijn strijd, van zijn ide aal. Als hij zo geestdriftig het woord voert wordt uw respect des te groter, want ge meende, dat een man van 87 jaar maar het liefst in een hoekje bij de haard zit om zijn lange leven rustig- aan in de geest af te tasten. Ach, deze Jan van Zutphen, een man die naar de negentig loopt, hij staat nog midden in het volle leven. Waarin hij zoveel heeft mogen bereiken, maar zijn ideaal is nog met geheel in vervulling gegaan: ,,Ons ideaal is een groot medisch cen trum, compleet met scholen en speel plaatsen. En als de tbc er eenmaal on der is.dan is er nog altijd de kanker Wij gaan door!" „Ik ga binnenkort aan de tweede se rie van 87 jaar beginnen!" zo merkte hij moedig op. Wij meldden reeds in een kort bericht, dat de zaal van de Oranjeboom Donder dagavond uitstekend bezet was, toen daar een avond van Zonnestraal gege ten werd. Hoofdschotel was de cause rie van Ome Jan. De avond werd geopend door de heer Westdorp Sr, die de aanwezigen na mens het comité Zonnestraal welkom heette. Spr. noemde het een evenement in de Texelse geschiedenis, dat Jan van Zutphen zo straks het podium op zou stappen om te vertellen van de strijd tegen de tbc. De 83-jarige ome Jan, al dus de heer Westdorp. 83, dat moest zijn 87. Ach, spreker had ook kunnen zeggen 73, want ome Jan ziet er vol strekt niet stokoud uit. Ome Jan heeft de moed en energie gehad om de reis naar Texel te ondernemen. Hoevéél moed heeft hij in het leven betracht! Hoevéél energie heeft hij het volk gege ven! De heer Westdorp sprak woor den van diepe erkentelijkheid tot ome Jan, die zo ontzaglijk veel voor de lij dende mensheid gedaan heeft, die zelf ook zoveel leed heeft ondervonden. Na dit openingswoord vergastten mw. De Lugt-de Vries (piano) en mw. J. Beumkes-Breen (viool) ons op enige mu zikale bijdragen, e\enals na de pauze De heer P. Kleve las een fragment („De nieuwe pet") voor uit het boek „Koen- tje van Kattenburg" van Cor Bruin. Koentje is Jan van Zutphen, toen een jongen van een jaar of tien. Hierna werd het woord gegeven aan ome Jan. Toen hij zich van zijn zetel verhief werd er zeer hartelijk geapplaudisseerd. Ja, ome Jan begon met op te merken, dat hij weliswaar al 87 jaar was, maar dat hij nog volstrekt niet behoorde tot hen, die levensmoe zijn! Ome Jan was 10 jaar toen hij zijn moeder verloor, maar haar stem is nooit uit zijn herin nering weggesleten. Zijn moeder stierf aan tbc. Men noemde deze ziekte toen tering. Voordat Robbert Koch in 1889 de tubercel bacil ontdekte wist men niet waardoor deze ziekte verwekt werd, men wist niet hoe men deze ziekte kon bestrijden. De p'atient kreeg (van de dokter) het advies „Pak je maar goed in en denk om de tocht!" Men stond mach teloos! Eeuwenlang stond men reeds machteloos en ontelbare mensen waren door die vreselijke, geheimzinnige ziek te uit het leven weggerukt. Jan van Zutphen verloor niet alleen zijn moeder aan de tbc, ook zijn zes zusters en drie van zijn broers. Ook zijn tweede moe der stierf aan de „tering", evenals haar dochtertje. Ome Jan leefde in een geheel andere wereld. Hij werd geboren in Katten- Zij heeft het schone voorbeeld van wij len Koningin-Moeder Emma niet ge volgd. Koningin-Moeder Emma schonk ons volk het eerste sanatorium, dat was in 1900 Het Oranje Nassau Oord te Renkum Hare Koninklijke Hoogheid schonk bovendien twee ton goud. De staten volgden haar voorbeeld evenmin en ook de gemeenten en steden, waarbij dan gelukkig kan worden opgemerkt, dat Rotterdam en Amsterdam thans de goede weg zijn ingeslagen: Rotterdam gaat een sanatorium op de Veluwe stichten, Amsterdams Raad besloot on langs medewerking te verlenen aan de uitbreiding van „Zonnestraal" met 22 paviljoens voor 262 patiënten. Ome Jan beeft bij de minister gepleit om 1 mil- lioen meer per jaar op de begroting uit te trekken voor de strijd tegen de tbc. De minister moest hem mededelen, dat zulks niet kon. Wel, aldus ome Jan, kon men 3,5 millioen per dag beschikbaar stellen voor het leger. Ome Jan liet zich echter niet uit het veld slaan en hij begon zijn actie, die zulk een enorm succes is geworden: hij begon met de oprichting van het „Ko peren Stelenfonds", van de Alg. Dia- mantbewerkersbond, waaraan het sana torium zijn ontstaan te danken heeft. Het eerste jaar werd voor f 13.000 bij een gebracht. De eerste patiënt kon naar Davos. Toen dat bekend werd regende het smeekbeden: „Ome Jan, mijn doch ter is ziek, ome Jan, mijn vrouw, mijn man, mijn zoon, mijn.Op de Rijks begroting 1905 trok de regering een be drag van f 10.000 per jaar uit voor de strijd tegen de tbc, mijn makkers had den de regering dus met 3000 gulden ge klopt. In 1905 toen ome Jan de door Koch gedane ontdekking vernam sprong zijn hart op van vreugde en riep hij uit: „Dat had men eerder moeten we ten, hoeveel duizenden levens zouden gespaard zijn geworden!" Ach, hoe deer lijk had hij zich vergist, waar hij had verwacht, dat de Overheid het ene sa natorium na het andere zou stichten. Neen, daarvoor was geen geld, wel voor vliegtuigen en toen er eens een toestel te pletter viel, dacht ome Jan daarvoor had ik vijf sanatoria kunnen bouwen! Gelukkig heeft hij niet alleen gestaan in de zware strijd. Velen hebben hem gesteund. Naast vereniging Zonnestraal werd Herwonnen Levenskracht gesticht, Zonnegloren en Sonnevanck. De vakbe weging volgde zijn voorbeeld. Ons land telt meer dan Honderdduizend tbc-pa- tiënten, als van hen 20 pet (op zijn minst) verpleging in een sanatorium be hoeft dan heeft men in ieder geval op zijn minst 20,000 bedden nodig, maar ons land biedt slechts 15.000 plaatsen. 5000 patiënten moeten de nodige verple ging ontberen, zij liggen in alkoven, op zijn gunstigst in tuintentjes. Ook is er gebrek aan doktoren en verpleegsters. Ome Jan kon echter mededelen, dat de belangstelling voor de strijd tegen de tbc alom groeit. Voor het nieuwe plan (dat wij hierboven reeds noemden) heeft ome Jan Woensdag t.g.v. het zilveren jubileum van Zonnestraal f 7000 mogen ontvangen w.o. f 5000 namens het NVV tbc-fonds en f 1500 namens het NVV- bestuur). Dit alles vertelde ome Jan in zijn causerie waarnaar allen geboeid luister den. Ome Jan, die zijn eerste vrouw en vier kinderen uit zijn eerste huwelijk aan tbc verloor. Aan deze besmettelijke maar geenszins erfelijke ziekte. Woens dag heeft zijn foto in alle kranten ge prijkt, een foto van deze nationale fi guur. Stichter van Zonnestraal, dat door de sympathie van ons gehele volk gedragen wordt. „En Zonnestraal blijft doorgaan zonder te vragen in welke wieg men heeft geiegen of welke poli tieke overtuiging men is toegedaan. Dat vraagt de tbc ook niet", aldus Jan van Zutphen, die aan het slot van zijn betoog aller volle medewerking in riep. Hierna werd nog een keurige serie lichtbeelden vertoond, ome Jan trad daarbij als explicateur op, hetgeen hem goed afging: hij praat vlot en doorspekt zijn causerie steeds met geestige inval len. Namens zijn honderdduizenden vrienden en vriendinnen wensen wij ome Jan nog vele successen toe! INGEZONDEN „Naar aanleiding van mededelingen in „Het Parool" en in de „Texelse Cou rant" (zie verslag vergadering Oud leerlingen L. Landbouwschool, red.), (geplaatst buiten medeweten van de V. V.V. „Texel"), ter zake van het pont- vraagstuk, stellen wij er prijs op te ver klaren, dat de suggestie, als zou de V. V.V. „Texel" zich tegen een pont op het Horntje verklaren, zeer voorbarig moet worden genoemd. Wij wachten de resultaten van het thans plaatshebbende Welvaartsonder- zoek gaarne af, alvorens in de onderha vige kwestie ons standpunt te bepalen. Te zijner tijd zullen we het vraag stuk ongetwijfeld voorleggen aan een te houden Algemene Vergadering van de VVV „Texel". Het Dagel. Bestuur van de VVV Texel. PREDIKBEURTEN. N. H GEMEENTE. Oosterend, Donderdag 5 October 8 uur, Doopzitting aan de pastorie. WINTERPROGRAMMA R.K. ONTWIKKELINGSCLUB. Dat er voor de Ontwikkelingsavonden van de R.K. Ontwikkelingsclub grote belangstelling bestaat, bleek wel uit het feit, dat in de onlangs gehouden alge mene ledenvergadering in Hotel De Zwaan de zaal helemaal gevuld was. De voorzitter, de heer C. Merkx, sprak in zijn openingswoord hiervoor zijn gro te voldoening uit en hoopte dat deze be langstelling zo zou mogen blijven. Dan kunnen wij, aldus spreker, vol vertrou wen dit seizoen ingaan. Gezien uw me dewerking, getoond irf het verleden, hebben wij gemeend, de eventuele moeilijkheden te kunnen overwinnen en u voor de eerste helft van dit seizoen het volgende programma aan te bieden: De eerste avond wordt verzorgd door Dokter Renout die zal spreken over „Ziektenverwekkende dieren", vervol gens kapelaan A. Auwens over „Televi sie", Dr. Van Ledden Hulsebosch, Ne derlands eerste en grootste detective, over „Wetenschappelijke Speurkunst", burg, waar de scheepsbouwers woonden de heer J. B. van Zon, oorlogsvlieger, Vakbekwame lieden, wier noeste vlijt j over zijn indrukken van Amerika en nochtans zeer sober werd beloond: men Australië en Dokter Schalkwijk over verdiende anderhalve gulden per dag „Hormonen". en moest men binken verzuimen we- gens regendan was er geen fonds om TEXELSE MARKT. Den Burg, 2 October 1950. Aangevoerd 20 schapen f 75-f 100. 32 lammeren f 40-f 55. 12 rammen f 90-f 130. 4 koeien f 700-f 850. 2 graskalveren f 180-f 220. 14 biggen f 45-f 60. DAMCLUB TEXEL. Uitslagen van Vrijdagavond: A.: S. RosS. v. Heerwaarden 1-1 C. v. Heerwaarden-D. Lap 2-0 C. v. d. Werf-C. Dijker 0-2 P. Kooij-S. Bakker 1-1 D. Lap-C. v. Heerwaarden 0-2 B.: J. Kikkert-P. Jansen 0-2 J. Vinke-J. Vonk 1-1 W. J. Boon-C. P. Burger 2-0 P. Jansen-J. Kikkert 0-2 C.: W. A. v. Zeijlen-A. Homma 2-0 P. Bakker-D v. d. Werf 0-2 H. Gomes-J. N. Rijk 2-0 A. Vinke-W. v. Leersum 2-0 J. N. Rijk-H. Gomes 1-1 W. v. Leersum-A. Vinke 0-2 de gedupeerden te steunen. Ons grillig )p ~ppr hpfipprriP Hollands klimaat telt 152 regendagen. U,ü U begrijpt welk een armoede er heer ste, vooral in de grote gezinnen! Het j ligt voor de hand, dat de kleine Jan van Zutphen al heel vroeg de handen l. uit de mouwen moest steken; samen 2 met zijn vriendjes trokken ze bij zomer dag al om vijf uur in de morgen naar een loods om daar lichte arbeid te ver richten. Als je duizend pennetjes had gestoken had je 7 cent verdiend, 7 cent per week.... Jan bezocht de openbare armenschool, later heette die inrichting openbare kosteloze school Ome Jan vertelde dit alles om ons een beeld te geven van die „goeie ouwe tijd". Zijn vader behoorde als arbeider tot hen, die alleen plichten hadden, geen rechten, geen stemrecht. Zij waren slechts onmondige Kattenburgers, recht- lozen. Die tijd is voorbij: wij, zo zei ome Jan vol vuur, kunnen nu zelf onze re gering kiezen. Deugt deze regering niet? Dan heeft het volk dat zelf verdiend. Wij moeten de regering opdragen tot Deze foto is vorige week gemaakt, toen de regen iedere dag bij stromen neerviel met het gevolg, dat vele lande rijen blank kwamen te staan. De boerderij „Her- manshoeve" lag, zoals u ziet, achter een behoor lijke plas! Gelukkig heeft Pluvius ingezien, dat hij het te bont maak te en daarom heeft hij de ons beter gezinde weer- goden óók een kans ge geven. Een paar dagen droog weer kan het beeld vlug doen veran deren: ook 't land rond om Hermanshoeve is weer van het overtollige .water verlost. „Hermanshoeve" weerspiegelde Nee, deze schapen weten nog van mets! Ze lopen hier (aan het Horntje) nog rustig te grazen, maar binnen afzienbare tijd zullen zij liet veld moeten rui men, want dit is het terrein, waar de „nieuwe veerha/en met aanleginrich- ting voor veerboten met koplading" gemaakt zal worden. Dat karwei zal het Rijk f 850,000,— kosten. Waar dus thans nog het wolvee rondstapt, zal straks de veerpont in- en uitlopen om auto's, fietsen, passagiers enz., enz. over het Mars diep te brengen. De duur van de tocht wordt op ongeveer 17 minuten geschat. Op de achtergrond ziet u de kantonnierswonmg, welke moet verdwijnen, want de nieuwe haven, die een bunder groot wordt, zal zich tot voorbij die woning uitstrekken. DIENSTREGELING N.V. T.E.S.O. Op werkdagen: Van Texel: 5,30; §6,25; 7,50; 11,50; 14,50; 17,55. Van Den Helder: 6,30; §8,15; 10,30; 13,20 16,20; 19,30. Ingaande 2 April 1951 iedere Maan dag Op Zon- en Alg. erkende Chr. Feest dagen: tot en met 29 April 1951: Van Texel: 7,50; 11,50; 17,55; Van Den Helder: 10,30; 13,20; 19,30 Op Zon- en Alg. erkende Chr. Feest dagen: In gaande 3 Mei 1951: Van Texel: 6,25; 9,20; 11,50; 15.40; 17,55 Van Den Heidei8,15; 10,30; 13,20; 16,40 19,30. ZESHONDERD GRAM! In het fruitbednjf van de heer T. Bak ker te Oosterend is dezer dagen een ap pel geplukt van 600 gram! ZWERFSTENEN WEER AAN HET ZWERVEN. DE KOOG. Onze Dorpsstraat heeft nieuwe zijbestratingen gekregen. Over de kwaliteit van de (gebakken) stenen niets dan lof, maar als de toeristen vol gend jaar in ons dorp terugkeren, zul len zij. naar wij menen, onze zwerf- steentjes wel missen: de oude zijbestra tingen bestonden uit kleine zwerfsteen- ijes, Deze zwerfsteentjes zal Gemeente werken nu voor andere doeleinden ge bruiken. Texel 1 is er Zondag in geslaagd om wederom twee kostbare punten in de wacht te slepen door een zeer verdiende 3-1 overwinning op Schagen. Door dit uitstekende resultaat staan de Groen Zwarte Leeuwen thans aan de kop en als ze zo doorgaan blijven zij een ern stige candidaat voor de kampioenstitel! Over de wedstrijd het volgende: Texel 1-Schagen 1. Na een minuut stilte in acht genomen te hebben, ge wijd aan het overlijden van Schagens voorzitter, trapt Schagen, gesteund door de krachtige wind, af. Ze zet er een snel tempo in Aanvankelijk gaat het bij Texel nogal stroef en zo heeft Schagen spoedig succes als de bal van rechts wordt doorgegeven, waar de linksbinnen heel plotseling van flinke afstand onze doeiman verrast en zijn club de leiding geeft. Wel is Texel het meest in de aanval, maar keeper en achterhoede van Schagen zijn op hun post en weten van geen wijken. Eerst in het laatste kwartier van de eerste helft gelukt het aan Stam om een corner langs v.d. Slikke te koppen. Rust 1-1. Hoewel we een hevig offensief van S. verwachten, is het toch Texel dat ten aanval trekt en over het algemeen blijft Texel, ondanks de tegenwind, domine ren: Texel krijgt zelfs de beste kansen en oefent meermalen druk uit op het Schagerdoel. Als dan bij een Texel-aan- val Piet goed doorloopt, komt zijn schot tegen de binnenkant van de paal waar de keeper de rest doet. Bij een nieuwe aanval begaat een Schagerback een overtreding, uit de strafschop zorgt Herman met een onhoudbaar schot voor 2-1. Dan zien we Harry doorlopen op een vrije pass, maar hij raakt uit positie en de kans is verloren, maar uit een corner kopt hij no. 3 in het net. Het spel wordt forser, maar de leiding is bij de heer Hensman in goede handen. Veel vrije schoppen worden uitgedeeld, maar meestal tegen Schagen. Uit een vrije schop op ons doel redt Bertus, die er weer goed in was, uitstekend. Ge heel verdiend komt het einde met 3-1 voor Texel, dat nu de leiding heeft. De stand van 4B is nu: Texel 3 2 1 0 5—1 Watervogels 2 1 1 0 3—1 Z.A.P. 3 1 2 0 4—2 St. George 3 1 2 0 4—2 Koedijk 1 0 0 1 0—2 RKAFC 3 1 1 1 3—3 Bergen 3 1 1 1 3—3 Wieringerwaard 3 1 1 1 3—3 Oudesluis 3 1 1 1 3—3 Vrone 3 1 1 1 3—3 Westfriezen 2 0 0 2 0-4 Schagen 3 0 1 2 1—5 Ook deze 3e comp. Zondag is dus een bijzonder goede dag geworden: uit de 4 te spelen wedstrijden werden 7 punten binnengehaald. Uitslagen 4 B: Watervogels-Westfne- zen 2-1; W.Waard-Bergen 3-3; Oude- sluis-Koedijk 3-2; Vrone-RKAFC 3-1; ZAP-St. George 1—1; Texel-Schagen 3-1. Texel 2 behaalde in Oudkarspel tegen DTS 2 haar eerste overwinning: 0-1. Gefeliciteerd, lui! Nou doorzetten! Adsp. A won van HRC B met 5-1. Spoedig was T. in de aanval: Aat be nut een voorzet van links, terwijl Bob een boogbal hoog op het doel plaatste, dat de keeper achter de doellijn werkte. Na de rust was het spoedig 2-1, maar Piet zorgde na mooi samenwerken voor 3-1, waarna Bob een penalty benutte. Piet zorgde heel listig voor no 5. Er werd aardig gespeeld, maar Kerry zal zich moeten beteren. LOSLOPEN VAN HONDEN. Burgemeester en Wethouders der ge meente Texel hermeren aan de bepa ling van artikel 98 der Algemene Poli tieverordening voor de gemeente Texel, die verbiedt dat men honden elders dan in gebouwen of ap erven los laat lopen zonder behoorlijk toezicht. Krachtens artikel 103 der genoemde verordening is de politie bevoegd de in strijd met voormeld verbod loslopende honden terstond af te maken. Texel, 2 October 1950. Burgemeester en Wethouders van Texel, S. DE WAARD, loco-burgemeester. De Secretaris, P. BEEMSTERBOER. Hiernaast een foto van de veerpont welke de verbin ding Vlissingen Breskens onder houdt. Dit bootje kost 4,5 millioen gulden, op Texel zouden we dus met een vaartuig van kleiner for maat moeten vol staan! Maar daar staat tegenover, dat het verkeer over de Wester- schelde veel en veel drukker is dan over het Marsdiep. Deze boot, de Koningin Juliana, kan 75 auto's vervoeren en een onbeperkt aantal passagiers. De eerste boot vertrekt er om 6 uur, de laatste om 10 uur. Het water is daar 6 kilome ter breed. Deze pont is een drij vende garage geheel Daar komt de nieuwe veerhaven. overdekt, terwijl een ronde schuifdeur (die electrisch wordt bediend) de cntiee waterdicht afsluit als de boot haar tocht begint.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1950 | | pagina 1