Cjrom 2warL-Jexels in het karL,
In November wordt weer een
Winkelweek gehouden
mannenwerk
1
De Algemene Texelse Middenstandsvereniging vergaderde
„Hoe staan wij tegenover de pontplannen?
Geheime zenders onderhielden het contact
met de geallieerden
Boeiende causerie voor
„Het Nut"
,QOQ
Inderdaad: Er gaat niets boven 'n pijp goede tabak!
ZATERDAG 21 OCTOBER 1950
TEXELSE
64e JAARGANG. No. 6470
COURANT
Uitgave N.V. v h. Langeveld DeRooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg Texel - Postbus 11 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp.
Boerenleenbank- Postgiro 652-
Abonnementsprijs f2,75 per half jaar.
Van de wal in de sloot. In deze Rode Kruisauto werden gelukkig geen
gewonden vervoerd, toen de wagen Maandagavond bij de Oude Kamp
in een sloot reed. De chauffeur kwam met de schrik vrij. Een kraan-
wagen had anderhalf uur nodig om de drenkeling weer in het goede
spoor te brengen.
In zijn openingswoord geeft de voor
zitter, de heer C. J. v.d. Kooi, zijn vol
doening te kennen over de groeiende
belangstelling, welke de leden voor hun
vereniging aan de dag leggen. Het doet
spreker veel genoegen ook leden aanwe
zig te zien, die de vergaderingen voor
heen niet bezochten Spreker memo
reert de werkzaamheden, welke de ver
eniging in de afgelopen vijf jaar heeft
verricht. Dank zij de geslaagde landelij
ke actie werd de ondernemingsbelasting
afgeschaft, t.a v. de omzetbelasting
hoopt men eveneens een gunstige oplos
sing te vinden. Spreker hoopte dat het
devies „Iedere Nederlandse Midden
stander een georganiseerde Middenstan
der" spoedig verwezenlijkt zou kunnen
worden, want om hun belangen krachtig
te kunnen verdedigen, is een hechte or
ganisatie nodig.
Aan het jaarverslag, uitgebracht door
de secretaris, de heer G. Bakker, ontle
nen wij: in de Pijlleroweek wisten de
manufacturiers 9600 bonnen meer om te
zetten dan in 1948, het vrij geven van
manufacturen zal hieraan niet vreemd
zijn geweest. De luxe zaken liepen terug
met plm. 6000 bonnen, de omzet in ver-
bruiksartikelen is ongeveer gelijk ge
bleven. De cursussen Engels en Lak-
schrijven hadden succes. Er werd onder
de leden een enquête gehouden inzake
de winkelsluiting. De heer Gerritsma
werd als administrateur opgevolgd door
de heer R. J. Boom. De I.M.O.-cursus
kon weer met een voldoend aantal cur
sisten beginnen. De onderlinge glasver
zekering kreeg haar beslag. (Zie daar
omtrent ook elders in dit verslag). Het
verzoek van de fa. Albert Heijn om te
worden toegelaten als lid der vereni
ging werd afgewezen. „De vereniging is
nl. geen winkeliersvereniging maar qen
standsvereniging en u zult allen met ons
eens zijn, dat het groot winkelbedrijf in
onze vereniging niet thuishoort", aldus
het jaarverslag. Mer. heeft contact ge
zocht met de Helderse vereniging inza
ke de deelname aan een door de Helder
se vereniging op te richten Financie-
rings Instituut.
Tenslotte kon de secretaris de ver
heugende mededeling doen, dat het
aantal leden van 147 tot 167 gestegen
was.
De penningmeester, de heer C. Mets,
zeide een aangename taak te hebben,
want er was weer een batig saldo, on
danks het feit, dat de contributie op
Texel de laagste in den lande is. Het
saldo bedraagt f 440,76, met inbegrip
van het saldo der winkelweek (f 380,63).
De heren J. Agter en W. Bakker ver
klaarden boeken en bescheiden in keu
rige orde te hebben bevonden. Tot leden
van de nieuwe controlecommissie wer
den benoemd de heren Venema en
Mantje.
De heren K. Zegel Fzn., Oudeschild
en J. A. Drós, Den Hoorn, werden met
algemene stemmen herbenoemd tot le
den van het bestuur.
Het voorstel om wederom een Fami
lieavond te houden, vond algemene bij
val. De heren Dc Wilt, Agter en Mantje
zullen deze avond organiseren.
De voorzitter deelt mede, dat de glas-
verzekering begonnen is met een tarief,
dat 25 pet. beneden het normale tarief
ligt en dat t.z.t. nog drastischer verla
ging kan worden verwacht.
Besloten werd via de krant weer actie
te voeren voor een contante betaling.
Wegens hogere bijdrage aan de K.N.
M.B. werd besloten om de contributie te
verhogen van f 7,50 op f 8,25.
Uitvoerig werd de Zwarte Lijst be
sproken. Uit de geest der vergadering
viel te concluderen, dat wanbetalers aan
het kortste eind zullen trekken en gro
te moeilijkheden zullen ondervinden als
blijkt, dat zij niet bereid zijn om hun
oude schuld af te lossen.
Medegedeeld werd, dat de wet op de
prijsaanduiding nog steeds van kracht
is, waarschijnlijk ook voor artikelen
welke in de winkel zijn tentoongesteld.
De leden werd geadviseerd om de
munten welke straks ongeldig zijn, tij
dig uit de circulatie te nemen.
De secretaris van de Kamer van
Koophandel heeft aangeboden een cau
serie te houden over de Vestigingswet
en een andere spreker wilde een avond
over het verzekeringswezen verzorgen.--
21 November zal een avond worden ge
geven door de Commissie voor Zelf
standige Handel en Industrie. Bij ge
noegzame deelname zal weer een cur
sus Engels worden gehouden.
Winkelweek.
Uitvoerig wordt ook van gedachten
gewisseld over de attracties voor een
nieuwe Winkelweek. Hiervoor blijkt nl.
veel belangstelling te bestaan. Er wordt
gesproken over een verloting, over een
ballero, etalagewedstrijd, voor ieder
dorp apart. Als men een verloting orga
niseerde zou men een hoge prijs willen
uitloven. De heer L. Sok stelt bv. voor
een reisje van lö dagen naar het bui
tenland, een fiets met hulpmotor. De
voorzitter vertelt, dat de Schager ver
eniging vorig jaar een aardige attractie
had uitgedacht: de winkeliers verstrek
ten bonnen. Iedere bon gaf de kans op
een dagprijs, vertegenwoordigde de bon
geen dagprijs, dan kon men de bonnen
opsparen, voor 20 stuks kreeg men een
lot voor de loterij. Voorts kon men voor
de opgespaarde bonnen een toegangs
bewijs krijgen voor een feest, waarop
een Sinterklaas de hoofdrol speelde en
tevens de uitslag van de verloting be
kend maakte.
Enige leden vroegen of geen maatre
gelen kunnen worden genomen tegen
bepaalde grossiers die zaken doen met
hotels. „Onze vereniging staat niet al
leen", betoogden zij. Het bestuur be
loofde deze aangelegenheid onder de
loupe te nemen.
In antwoord op een desbetreffende
vraag van de heer J. Agter, deelt de
voorzitter mede, dat de R.K. tylidden-
standsvereniging besloten heeft om in
„Casino" een tentoonstelling te houden.
Of de Alg. Middenstandsver. hieraan zal
deelnemen of dat de leden dit individu
eel gelieven te doen zal nog nader be
studeerd worden.
De pont.
De heer J. Agter vroeg „Hoe staan
wij tegenover de pont?" De voorzitter
merkte op, dat de pont een aangelegen
heid is, waarin de vereniging weinig
zeggenschap heeft, maar waar ze wel
belang bij heeft. De heer J. A. v.d. Vlies,
directeur N.V. TESO, heeft de financi
ële kant van deze zaak belicht en daar
bij bleek, dat het financiële resultaat
volgens hem niet gunstig zou zijn. Wij
weten overigens niet wie bij deze kwes
tie de meeste drang uitoefent. Water
staat? Of Defensie? De N.V. TESO is
stellig beter ingelicht dan wij.
De secretaris, do heer G. Bakker,
commissaris van de N.V. TESO, deelde
mede, dat de N.V. TESO inderdaad con
tact heeft aangeknoopt met de Provin
cie. De Provincie is niet geneigd om de
aanleg, resp. verbetering van de weg
Horntje-Den Burg te financieren. Er
moeten door de N.V. TESO nog bespre
kingen met de Waterstaat volgen. Bin
nenkort zal de Directeur-Generaal van
de Waterstaat, de heer Harmsen, naar
Texel komen om deze aangelegenheid
te bespreken. Ons, zo vervolgde de heer
Bakker, is niet bekend in hoeverre deze
aangelegenheid voor Defensie van be
lang is. Als Defensie het van belang
acht om een dienst op het Horntje te
openen zal deze er zeker komen. Het
financieringsprobleem is zeer groot.
Er zal een schip van anderhalf millioen
gulden in de vaart gebracht moeten
worden.
De heer Agter: „80-90 pet. van de
Middenstanders zeggen, dat zij in een
verbinding via het Horntje geen voor
deel zien. Wij hadder. van meet af aan
op de bres moeten staan door propagan
da te maken voor onze kijk op deze
zaak. De minister zou met onze visie ze
ker rekening houden.
De heer G. Bakker: „Ziet u bijzonder
grote nadelen voor Texel? Of voor de
VVV?"
De heer Agter: „Het gros van de men
sen verwacht ïadeel van het Horntje.
De heer Bakker vermoedt, dat het
vervoer met de pont niet goedkoop zal
worden. Spreker verwacht geen bijzon
der grote (extra) stroom van dagjes
mensen. Laten er eens iedere dag dui
zend komen, wat is oat nog voor het
gehele eiland? Je ziet ze niet! Bij zo
merdag is het autovervoer een hopeloze
toestand. Vele buitenlandse toeristen,
die en passant even naar Texel willen,
stranden met hun auto's aan Den Hel
der.
WEEKBERICHT DER P.T.V. TEXEL.
De leveranciers ontvangen voor de
eieren, geleverd in de week van 9 tot 14
October f 2,80 per kg. De aanvoer be
droeg 56,163 stuks. Vorig jaar in dezelf
de week 31,221. De kg-prijs was toen
f 2,50. De uitvoer bedroeg in de week
van 2-7 October*, met inbegrip van
1,559,860 stuks eendeneieren, 21,283,440
stuks.
ZON, MAAN EN HOOG WATER.
De zon komt 21 Oct. op om 7,16; on
der om 5,31. Maan: 25 Oct. V.M., 3 Nov.
L.K. Hoog water ter rede van Texel: 21
Oct. 5,47 en 6,33. 22 Oct. 7,00 en 7,31. 23
Oct. 7,49 en 8,16. 24 Oct. 8,33 en 8,54.
25 Oct. 9,10 en 9,26. 26 Oct. 9,44 en
10,00. 27 Oct. 10,15 en 10,30.
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder hoog water.
GOUDEN JUBILEUM DROS'
BAKKERIJ.
Maandag 30 October a.s. is het vijftig
jaar geleden, dat Dros' Bakkerij, Dorps
straat, Oudeschild, overgedragen werd
aan de familie Dros.
In ons blad van Zondag 28 October
1900 berichtte de heer P. van Velsel
dat hij zijn bedrijf had overgedragen
aan de heer Joh. P. Dros en verwijden
de naar die adv. beval de heer Dros
zich in aller gunst aan, „hopende door
nette bediening en goede behandeling dit
waardig te blijken"
Na de dood van de heer Joh. P. Dros,
werd de bakkerij voortgezet door diens
zoon, de heer J. S. Dros en als deze bak
ker met pensioen gaat zover is het
nog lang niet! zullen het brood, de
koek, de taarten en wat dies meer zij
worden gebakken door zijn zoon Joh. P.
Dros, die als u hem zulks vraagt
zal antwoorden, dat ook hij heel graag
voor de oven staat, ja hij assisteert zijn
vader reeds voorbeeldig!
Wij wensen de familie Dros van harte
geluk met haar gouden jubileum en ho
pen, dat de zaak tot in lengte van dagen
zal blijven bloeien!
POSTZEGELS.
Men schrijft ons:
Met het langer worden der avonden
is het postzegelseizoen weer aangebro
ken. Het Philatelistische zomerslaapje
is voorbij. Verzamelingen worden weer
voor de dag gehaald. En de ruilbeurs
houdt weer haar maandelijkse ruilavon-
den. De vorige winter liet de belang
stelling hiervoor te wensen over. Er zijn
hier tientallen verzamelaars, vooral on
der de jongere generatie. Misschien den
ken sommigen, dat hun hobby aange
zien wordt voor kinderachtig. Bewezen
is echter, dat de philatelie een weten
schap op zichzelf geworden is. Ten op
zichte van ontspanning kan zij met de
sport op één lijn gesteld worden. Het
bestuur rekent er op, dat vele postzegel
verzamelaars van de ruilavonden ge
bruik zullen maken. Woensdagavond 25
October is de eerste ruilbeurs in ho
tel De Graaf. Een ieder is welkom.
De heer Agter: 90 pet. van de badgas
ten is blijkens de enquête voor de be
staande verbinding.
De heer Zwan: „De pont komt er, en
quête of geen enquête".
De voorzitter meent, dat wat het
zwaarst is het zwaarst moet wegen. De
middenstanders mogen niet alleen aan
hun eigen belangen denken. Het alge
meen belang moet worden gediend.
Door een vlottere verbinding kunnen de
boeren hun producten beter vervoeren.
De heer Agter deelt mede, dat de heer
Gerritsma voorgesield heeft om een Ac
tie-Comité in te stellen.
De voorzitter: „Ik zou iets kunnen
voelen voor een Actie-Comité voor heel
Texel, maar met voor een dergelijk
Comité van de Middenstand zelf. Ik zie
er echter weinig neil in om een actie te
ontketenen, als middenstandsvereniging
tenminste niet.
Hierna kwamen de leden van De
Koog met een verlanglijstje: geen win
kelsluiting in Juni, Juli en Aug. op
Dinsdagmiddag, openstelling van de
winkels op Zondag, vluggere totstand
koming telefoongespiekken met de an
dere dorpen, een tweede brievenbus.
Om half twee werd de vergadering
gesloten. Verschillende leden verzoch
ten om voortaan tweemaal per jaar te
vergaderen, opdat men de agenda voor
middernacht kan afhandelen.
Op uitnodiging van „Het Nut" heeft
de heer Verhagen Dinsdagavond in Ho
tel Texel een boeiend relaas gegeven
van de werkzaamheden van de Gehei
me Zender G 11, die tijdens de tweede
Wereldoorlog voor het zo hoog nodige
contact met de geallieerden zorgde. Maar
de Geheime Zender G 11 deed dat niet
alleen: er waren wel 16 Geheime Zen
ders, evenveel voorwerpen ook waar
naar de Duitsers met hun uitstekend
ingerichte peilauto's dag en nacht speur
den en wee de illegale mannen, die de
Duitsers in handen vielen: hun wachtte
de kogel. Niet minder dan veertien Ge
heime Zenders werden „ausradiert", uit
de weg geruimd. De G 11 en de G 9
wisten steeds, dikwijls op wonderbaar
lijke wijze, aan de Duitse rechercheurs
te ontsnappen.
Van kwart over 8 tot half elf, met een
korte pauze, heeft de heer Verhagen
over het wel en wee van de Geheime
Zender G 11 gesproken. Deze zender
werd door zijn vriend „Jan" en hem be
diend. Assistent was een zekere r
Kees, nóg staalharder dan zijn makkers:
had men een of ander onderdeel voor de
installatie nodig, Kees ontpopte zich on
middellijk als een geboren inbreker en
zorgde prompt voor het begeerde mate
rieel.
Voor deze causerie bestond een be
hoorlijke belangstelling, zeker, er wa
ren nog verscheidene stoelen onbezet,
maar sommige leden hebben misschien
gezegd: „Wij hebben al zoveel over het
werk van de illegaliteit gehoord en ge
lezen". Toch moeten wij zeggen, dat de
afwezigen een goede avond hebben la
ten glippen
Deze eerste Nutsavond werd geopend
door de voorzitter, de heer Chr. van dei-
Kolk, die een bijzonder woord van wel
kom richtte tot de burgemeester en
diens echtgenote. ..Bij uw installatie, al
dus de voorzitter, heeft u kennis ge
maakt met de jongste Texelse vereni
ging toen vertegenwoordigd door de
„Feestcommissie" thans stellen wij u
de oudste Texelse vereniging voor: het
Nut is hier opgericht op 2 September
1822. Dat zij nog steeds een bloeiende
vereniging is, bewijst dat de beginselen
van het Nut: de verstandelijke, zedelij
ke en maatschappelijke verheffing van
ons volk, hier nog steeds ingang vinden.
Spreker vertelde, dat het Nut heel
vroeger bij voorkeur met volle maan
bijeenkwam thans let men bij voor
keur op de TESO-busdienst red.
Hierop was het woord aan de heer
Verhagen, die in 1943 chef-marconist
was bij de sleepdienst Smit en Co., te
Maassluis. Hij stapte over naar de ille
galiteit en kreeg opdracht om in Alk
maar een Geheime Zender in te richten.
Hij slaagde en het werk ging naar wens.
Door het hele land waren zenders in ac
tie, enkelen konden rechtstreeks naar
Engeland seinen, dc meesten moesten
hun telegrammen echter via een andere
Zender laten lopen De heer Verhagen
viel de eer te beurt rechtstreeks met
Engeland te kunnen „praten". Hoe
moeilijk was dat echter, want voortdu
rend snuffelden de Duitsers naar die
geheime zenders, die hun zoveel kwaad
deden. Die geheime zenders vertelden
immers waar zij hun tropen hadden ge
concentreerd, hoeveel duikboten er in
de diverse havens lagen en zo voort.
Vanaf de Invasie kregen de zenders het
wel bijzonder druk: In Febr. 1945 wer
den door de heer Verhagen en diens
medewerker 8000 telegrammen verzon
den en 7000 stuks ontvangen.
Enkele maanden geleden heeft u, ge
achte lezer, in ons blad een reportage ge
zien over de speurtocht van peilontvan-
MIJNHARDTJES: DE CACHET,
die pijn verdrijft en kou mzet.40en 75ct
gers naar de geheime zender van de heer
W. Grisnich. Daaruit bleek, dat men
zo'n geheime zender vrij gemakkelijk
kan opsporen. Toen in Alkmaar dan ook
enige Duitse auto's met peilontvangers
verschenen, was Leiden in last. Toeval
ligerwijze kreeg de heer Verhagen de
auto's in de gaten, toen zij zich bij de
Ortskommandantur meldden. Een groep
goed gewapende Duitsers, die de even
tueel ontdekte zendplaats moesten om
singelen, trok er met de auto's op uit.
De G 11 moest haar actie even staken:
als het gevaar geweken was ging men
weer rustig door. Toen een der illegale
werkers te Alkmaar gegrepen werd,
moest de G 11 een andere schuilplaats
zien te vinden, immers bestond de kans,
dat de Gestapo zijn slachtoffer zodanig
mishandelde, dat deze ging praten....
Na veel moeite wie neemt het risico!
lukte het de G 11 onder te brengen
in een cel van het klooster van het St.
Elisabeth Ziekenhuis te Alkmaar. Be
halve de Moeder Overste en een der
nonnen mocht niemand weten, dat er
zich daar een zender bevond en dat le
verde nogal eens moeilijke situaties op,
als de heer Verhagen of „Jan" dooreen
non betrapt werden! Tenslotte moest
men ook daar zijn koffers pakken en zo
heeft men nog verscheidene keren een
ander verblijf moeten zoeken Steeds
bleek dat men zo n zender niet graag on
der zijn dak had, maar als het spel een
maal was begonnen, dan popelde de
gastheer vaak van verlangen om dapper
mee te doen aan het zo gevaarlijke ille
gale werk. Toen men geen electrische
stroom meer van het P.E.N. kon aftak
ken moest „Kees" enige keren een paar
accumulatoren op de kop tikken en ten
slotte moest men een veel lawaai ma
kende benzinemotor inschakelen
Verscheidene Keren zaten de Duitse
peilauto's de G 11 vlak op de hielen,
soms drongen zij tot op 40 meter afstand
door, maar steeds weer wisten de man
nen te ontkomen. Zij hebben geboft:
hoevelen van hun collega's hebben hun
onverschrokken optreden met de dood
moeten bekopen! Mannen, die nimmer
gecapituleerd hebben, mannen, die zo
veel hebben bijgedragen tot een snelle
re bevrijding. Mannen, behorende tot de
goede kern. Wij kunnen ons goed voor
stellen, dat de heer Verhagen c.s. het
bijltje er bij neerlegden toen zij na de
bevrijding de bevelen moesten opvolgen
van hen, die zonder enig verzet gevolg
hadden gegeven aan de oproep om in
Duitse krijgsgevangenschap te treden
alsmede van personen, die in de oorlog
best geboerd hadden, „goede vaderlan
ders", door wier handelingen de „B.S."
zelfs een minder goede naam kreeg.
Aan het einde van zijn voordracht
deelde de heer Verhagen nog mee, dat
hij op 6 Mei 1945 opdracht ontving
om met zijn G 11 naar Texel te komen
in verband met de gevechten tussen de
Russen en de Duitsers. Dit bevel werd
<3p het laatste ogenblik echter door de
Engelse generaal Suthee geannuleerd.
is de mening van Mijnheer den Besten.
Klanten bezoeken kan vermoeiend zijn,
maar als ik in mijn wagen
vaneen pijp geurige tabak geniet,
doe ik nieuwe energie op en
gaat straks het verkopen vanzelf."
