„Het Rijk zal nooit een dure
aanlegplaats te Oudeschild bouwen"
Texel mag dus niet achterblijven!
Verlovings
kaartjes
Drukkerij
Texelse Courant
NogmaalsIn veel opzichten is een
betere bootverbinding verkieslijk
boven een pont
mmM
C
De heer J. Kikkert (pro Horntje)
't Is leuk, die toegenomen animo om
over deze zo belangrijke zaak zich op
het gladde ijs der publiciteit te wagen
en fijn, dat onze altijd gastvrije Texelse
Courant daarvoor telkens weer de ge
legenheid geeft.
Om te voorkomen dat het peil van deze
toch vreedzame pennestrijd zou dalen,
want vanwege de kleur wil ik die pot
ten en ketels van de heer H wel kwijt,
schakel ik over op het beeld van bo
vengenoemde gladde vlakte en consta
teer, dat het de heer H. (waarom eigen
lijk niet uw volle naam?) allerminst ge
lukt is hierop z'n evenwicht te bewaren.
Immers heb ik nooit beweerd, dat een
nieuwe boot via Oudeschild het vervoer
niet zou kunnen opvangen maar dat de
afstand 11 km. blijft en daardoor extra
kosten en moeilijkheden ontstaan. Het
lijkt nodig dit nog eens goed te onder
strepen. Men kan gemakkelijker elk uur
van 't Horntje varen dan elke 2 uur van
Oudeschild en let nu op wat daaruit on
middellijk volgt: dat men de helft van
de dekruimte voor auto's, etc. nodig
heeft. Natuurlijk bouwt men daarom
niet de helft kleiner maar men komt
veel ruimer te zitten voor de toekomst
Want vergelijk het autovervoer eens-
1948: 10,000; 1949: 15,000; 1950 waar
schijnlijk 20,000. (alles globaal). Waar
gaat dat heen als de prijzen nu eens om
laag zouden gaan9 Er moet niet weer la
ter blijken, dat de boot te klein is!
Wat de passagiersaccomodatie betreft
is dit nog veel sterker want, wat het
aantal betreft, zou men dit door twee
kunnen delen maar ook blijven de pas
sagiers 3 a 4 maal korter aan boord,
wat alles eenvoudiger maakt. Deskundi
gen schatten dat dit alles een besparing
in bouwkosten van plm V2 millioen op
elke boot zal betekenen! Dit bedrag kan
men toch niet verwaarlozen, zoals de
heer H. doet! Zeewaardig kan en moet
dit schip zeer zeker zijn! Vraag de kapi
teins van TESO maar eens welke be
zwaren een groot hoog schip met te be
perkte diepgang voor Oudeschild zou
opleveren!
De naam Ferryboot zegt in dit ver
band niets want deze is gewoon van de
Engelse naam voor veerboot afgeleid.
En nu de tarieven Vindt u het nu
werkelijk zo belachelijk dat we de ta
rieven vergelijken (let wel: vergelijken)
met die van bv. Zeeland? Daar wordt
immers ook geen rekening gehouden
met de kostprijs. F 0,10 per km. is geno
men als ongeveer een norm voor ge
woon wegvervoer per km. Daarom
schrijf ik: Nu niet meer rekenen. Nu
deze voor geheel Texel prachtige oplos
sing, ook voor wat de weg betreft, met
graagte aanvaarden! Het zou meer dan
dwaas zijn dit schitterende aanbod van
de hand te wijzen terwijl ons dan een
onhoudbare toestand voor jaren boven
het hoofd hangt en daarna. toch al
leen een pont via het Horntje. Het Rijk
zal immers nooit een dure aanlegplaats
te Oudeschild bouwen met al deze ern
stige bezwaren en dan tijdens ijsgang
met te bereiken! Men moet eens nagaan,
hoe vaak dat in de laatse 10 jaar ge
beurd is! Laten we dan toch allen de
handen méén slaan en niet Jetten op
persoonlijke belangen! Het is mij met
bekend, waar de heer H. woont of wel
ke belangen hij heefit. maar dat mag
toch niet van invloed zijn. Eindelijk wil
KATHOLIEKE KERKLIJST
Parochie van St. Joannes de Doper
met de bijkerken van Den Hoorn en
Oosterend.
Zondag 12 Nov. 24c* Zondag na Pink-
seren. De H. Missen in Den Burg en
Oosterend om en gez. om 10 uur en
in Den Hoorn alleen om 10 u. gezongen.
Communieuitreiken in Den Burg buiten
de Missen om 7 en 9 u. en verder alleen
onder de H. Missen. De uitreiking begint
achteraan. Biechtgel. in Den Burg van
7-7,30 en verder in de bijkerken voor en
na de H. Missen. Om 7 u lof ter ere van
de H. Willibrordus. Maandag Mis om 7,
7,30 en 9 uur. Dinsdag Mis om 7, 7,30 en
8 uur. Woensdag Mis om 8 en 9 u en in
Den Hoorn om 7,30. Lof om 7 u. met
predikatie v.d. leden v.d. L.T.B. door de
Adviseur. Daarna congr. v. jongeman
nen. Donderdag Mis om 7 en 8 u en in
Oosterend ook om 8 uur. Om 8 u. jonge-
damescongr. Vrijdag Mis om 6. 7,30 en
8 uur. Biechthoren v.d. schoolkinderen
om 3,30 u. Zaterdag Mis 7,8 uur en om
8 u. in de kapel. Biechthoren van 4-8; 6
uur rozenkrans.
Zondag 16 Nov. Dan 2 Missen in Den
Hoorn en K R O.-Zondag.
de minister ons eiland niet langer ach
terstellen! Bedenk toch, dat als er aan
legplaatsen worden gebouwd, voor de
financiering van alles wordt gezorgd,
ook voor de weg en ook voor de boten,
m.i. met Rijkssubsidie. Wat wil men ei
genlijk nog? Die f 25 minder vracht voor
een grote vrachtauto vis of bloembol
len of wat ook, is niet belachelijk, net zo
min als een uurdienst een utopie is. (15
min. varen, 3 min. lossen), en vraag nu
eens de ingewijden wat dit kan beteke
nen voor het voortbestaan van de vis-
afslag! Dat is maar niet een praatje! Ik
begrijp niet, dat de heer H. met alle ge
weld wil rekenen, terwijl hijzelf blijk
baar ook niet over de juiste gegevens
beschikt en de oplossing er immers is,
als men die maar aanvaarden wil!
Ruim vijf jaar geleden, toen ik deze
zaak bij burgemeester Maandag, de heer
W H. Lap en de Middenstandsverem-
ging aanhangig maakte, voelde ik veel
voor het breed bekijken hiervan, ook
op economische gronden, zoals de heer
N. de J. in zijn sympathieke ingezonden
stuk bedoelt, maar ik meen, dat die tijd
nu voorbij is! Nu wordt er een breed
gebaar gevraagd, getuigend van visie in
de toekomst! Het gaat om de levens
ader van ons eiland!
J. KIKKERT.
DS. VAN VEEN BEROEPEN.
Ds. Van Veen, Doopsgez. predikant,
heeft twee beroepen ontvangen: Zijn
Eerw. mag kiezen tussen Joure en Fra-
neker.
WEEKBERICHT DER P.T.V. TEXEL.
De aanvoer in de week van 30 Oct. tot
4 Nov. bedroeg 52,136 stuks. De pluim
veehouders ontvangen voor deze eieren
in genoemde periode f 3,38 per kg. Ver
moedelijk zal deze prijs wel de hoogste
notering voor dit jaar zijn. Vorig jaar
bedroeg onze aanvoer in dezelfde week
22,105 stuks. De prijs per kg. bedroeg
toen f 3,
KLAPROOSCOLLECTE.
Moge ieder helpen het oorlogsgraven-
werk te steunen door een gift in de col
lectebus op Zaterdag 11 November.
Giften bv. van hen, die niet door een
collectant bezocht of thuis aangetroffen
worden, worden gaarne aanvaard door
de plaatselijke vertegenwoordiger van
het Oorlogsgravencomité, A. van Dienst,
Den Burg.
VAN WIE?
In het Algemeen Handelsblad troffen
wij een adv. aan, waarin de burgemees
ter van ons eiland in zijn kwaliteit als
strandvonder rechthebbenden oproept
voor op het Texelse strand gevonden
goederen. Dat waren een partij planken
en schroten en 38 (lege) ijzeren drums.
Het aanspoelen van deze goederen
hebben wij destijds reeds vermeld.
Urk heeft reeds lang een speeltuinvereniging
Vrijdagavond is in „De Zwaan" een
voorlopig bestuur gevormd voor de
Speeltuinvereniging. Dit voorlopig be
stuur werd als volgt samengesteld: de
heer H. Ruiter, voorzitter; de heer E. W.
J. van Leersum, secretaris, mevr. E. de
JongVerstegen, penningmeesteresse,
de heer G. Michels, bestuurslid.
Deze avond werd door een 20-tal be
langstellende ouders bijgewoond. Ook
burgemeester C de Koning woonde de
besprekingen bij.
De heer Ostrom, uit Amsterdam, hield
een causerie, waarin hij doel en wezen
van de Speeltuinverenigingen uiteen
zette. Een halve eeuw geleden werd in
Amsterdam door de heer U. J. Klaren
het initiatief genomen voor de oprich-
tin van een speeltuinvereniging. 13 Per
sonen bewoners uit Kattenburg en
Wittenburg traden als lid toe; de rest
lachte hen uit: „het werd toch niks!"
clubs afzonderlijk 3 a 5 cent, dit is een
bijdrage voor het materiaal. De vereni
ging kan ook kampeerclubs organiseren.
Amsterdam subsidieert per dag voor 75
per kamperend land' en geeft een ton
subsidie voor haar 39 speeltuinvereni
gingen. Daar wordt toezicht gehouden
door gepensionneerden. Hopelijk zullen
op Texel ook verschillende gepension
neerden bereid gevonden worden om
dergelijke functies op zich te nemen,
opdat de groteren en sterkeren niet de
baas spelen over de kleineren!
Zo is dan de eerste vergadering ge
houden, nu is het wachten op een speel
tuin. In het uitbreidingsplan van Den
Burg staat reeds een speelweide ge
projecteerd. Moge de tijd niet ver meer
liggen, dat de kinderen daar blijde ju
belen, om de pret in hun speeltuin!
Klaren c.s. zetten echter door en in 1902
kon de eerste speeltuin worden geopend,
dank zij de medewerking van het ge
meentebestuur. Een half jaar later or
ganiseerde de vereniging een denderend
kinderfeest in het Faleis voor Volks
vlijt. 1500 Gelukkige kinderen! De ver
eniging telde toen al 1100 leden. Doel is
de harmonische ontwikkeling van de
schoolplichtige jeugd. Behalve het be
heer van de speeltuin stelt de vereni
ging zich ten dool het vormen van ver
schillende clubs zoals handwerken, fi
guurzagen, houtsnijden. Daaraan ver
bindt men dan tentoonstellingen en een
Dazar. Een goed gestoffeerde speeltuin is
niet alleen de bekende toestellen als
schommels, ringen, een draaimolen, een
klimrek, enz. rijk „geen wippen",
zeggen vele geneesheren er moet óók
een flinke zandbak zijn, want daarin
vindt de jeugd altijd plezier! Balspelen
onder leiding vormen ook een gro
te attractie.
Aan de vaste wal worden cursussen
voor spelleiders georganiseerd. In Am
sterdam ontmoeten de speeltuinen el
kaar al in onderlinge competities op het
terrein van de balsport.
In 1931 werd de Ned. Unie van speel-
tuinorganisaties opgericht, de NUSÓ. In
1940 telde ons land 64 speeltuinvereni
gingen en thans 317. Er zit dus wel
groei in! Amsterdam, Rotterdam en Gro
ningen hebben resp. 39, 33 en 22 speel
tuinverenigingen. Ook Urk heeft een
speeltuinvereniging. Nu, dan mag Texel
dus niet achterblijven! Het Rijk subsidi
eert het werk van de NUSO met f 10,000
per jaar. Amsterdam geeft f 20,000, dat
is f 500 per speeltuin voor het clubwerk.
Een speeltuinvereniging is strikt neu
traal, het bestuur wordt gevormd door
mensen uit allerhande richtingen. Wist
u, dat Hilversum dat toch de heide
zo dicht bij huis heeft! toch nog 12
speeltuinen rijk is? Men ziet in, dat het
spelen op straat voor de jeugd zeer ge
vaarlijk is. Speeltuinen worden dus ook
opgericht om de jeugd te beschermen!
De contributie is laag: 10 a 15 cent
per GEZIN per week, voor de diverse
WANDELTOCHT.
De Wandelsportvereniging „Door
Weer en Wind" uit Breezand organi
seert op Zaterdag 18 November een
wandeltocht voor de schoolgaande jeugd.
Hoofden van scholen worden verzocht
een lijst aan te leggen van hen die aan
deze tocht over 15 km. in de omge
ving van Den Burg wensen deel te
nemen. De lijst gelieve men door te
zenden aan de heer L. Keijser, „Het
Hoge", post De Waal, bestuurslid van
genoemde vereniging.
Wij hebben een
mooie collectie
RIJKSWATERSTAAT BIJ TEXEL OP
BEZOEK.
Texel heeft Maandag bezoek gehad
van een aantal hooggeplaatste function-
narissen van Rijkswaterstaat, die zich
ter plaatse op de hoogte hebben gesteld
van de mogelijkheden der nieuwe pont
verbinding Den Helder-'t Horntje. On
der hen bevond zich onder meer de di
recteur-generaal van het departement
van Waterstaat, dr. ir. Harmsen uit Den
Haag.
Des middags heeft het gezelschap
overleg gepleegd met het gemeentebe
stuur van Texel en het bestuur der N.V.
TESO. Over de resultaten hiervan kon
den nog geen mededelingen worden ver
kregen, omdat het overleg, onder meer
met de provincie over de verbetering
van de weg Den Burg-'t Horntje, nog
gaande is.
De heer J. A. v. d. Vlis
jit
10!
de landschappelijk mooie gedeelten
Tot mijn genoegen heeft mijn artikel,
waarin ik een pleidooi hield voor een
verbetering van de bestaande bootver
binding, een verbetering, die m.i. voor
delen biedt boven een pontverbinding,
heel wat pennen m beweging gebracht.
Alle ingezonden stukken leveren het be
wijs, hoezeer het belang van Texel de
schrijvers ter harte gaat. Zo zij met mij
van opvatting verschillen hun goed
recht allen zijn de mening toegedaan,
dat de bestaande toestand dringend ver
betering behoeft.
De lezers van deze eerbiedwaardige
courant, ons aller Texelaar, zullen be
grijpen, hoe gaarne ik bereid ben op een
zakelijke manier met lieden van andere
mening van gedachten te wisselen. Zij
willen echter ook begrijpen, dat ik niet
bereid ben op stekehgheidjes tegen
mijn persoon in te gaan. Zoiets brengt
de discussie onnodig op een laag plan en
zulk geschrijf treft slechts degenen die
op zo weinig sierlijke wijze de pen als
wapen hanteren Als de heer De J.
mij zacht verwijtend toevoegt dat ik met
eeuwenoude argumenten een zaak van
deze tijd behandel, kan ik echter niet na
laten daar iets op te antwooiden. Het
ware juister geweest indien hij één mij
ner beweringen, nl. dat een haven te
Oudeschild veiliger is dan een haven aan
het Horntje, had weerlegd. Dit beweer
den zeer ervaren Texelse schippers en
vissers reeds twee eeuwen geleden.
Daarom werd de haven destijds bij Ou
deschild en niet aan ae zuidzijde van
het eiland gegraven. Daérom lagen eeu
wen lang vloten van koopvaarders en
oorlogsschepen veilig achter Texel op de
rede meestal tussen Oudeschild en
Oost. Is ook de heer De Jong niet van
mening, dat hierover iets te zeggen is?
Is de waarheid geen waarheid nu, dat
ze oud is? Kom, ik geloof, dat het beter
ware geweest als u dit niet geschreven
had.
In mijn artikel heb ik getracht objec
tief te blijven met uitsluitend één doel
voor ogen; een resultaat te bereiken dat
voor Texel zo gunstig mogelijk zou zijn.
Ik ging daarbij uit van een naar mijn
opvatting overwegend belang, dat van
het vreemdelingenverkeer Het wel-
vaartsonderzoek wil hopelijk aantonen
hoe groot dit belang is en dan zal men
zich dienen af ie vragen of andere be
langen, bv. die van het snelvervoer
daaraan niet ondergeschikt dienen te
blijven.
Mijn geachte tegenschrijvers zullen
het wel met mij eens zijn, dat het
vreemdelingenverkeer voor Texel een
bron van grote inkomsten is geworden.
Mag ik hun nog eens vragen om te wil
len overdenken waaraan dit vreemde-
lingenbezoek zijn ontstaan te danken
heeft? Waarom werden niet Callants-
oog, Wijk aan Zee of Kamperduin trek
pleisters voor de op uitspanning beluste
stedelingen, maar waarom werden het
Texel en de andere waddeneilanden?
Het antwoord ligt voor de hand: omdat
deze eilanden een typisch-rustige sfeer
hebben en een fraai landschap. Omdat
men daar afgesloten is van het jachtige
leven, dat zich in net bijzonder in onze
grote steden openbaart. Sedert vele ja
ren woon ik in het hart van de eerste
stad des lands, waar ik dagelijks onder
allerlei omstandigheden allerlei mensen
van allerlei rang en stand ontmoet en
spreek. Velen hunner komen in hun vrije
dagen naar Texel: zij hebben mij ge
zegd, dat ze slechts ïust in hun vacantie
verlangen. Daarom betreuren die vreem
delingen het als Texel een verlengstuk
van het „vaste land" zal worden, als het
karakter van Texel als rustig vacantie-
oord zal worden aangetast.
In alle bescheidenheid geloof ik hier
iets beter over te kunnen oordelen dan
mijn geachte tegenschrijvers.
Wil dit nu zeggen, dat aan een pont
verbinding geen voordelen verbonden
zijn? Immers neen! Natuurlijk vallen een
man als de heer J. Kikkert de voordelen
van een pontverbinding het eerst op.
Als ik het wel heb is hij in dienst van
de A.T.O., een onderneming die bij het
snelvervoer ten nauwste is betrokken.
Het moet hem een gruwel zijn, uit hoof
de van zijn functie, dat de bestaande
verbinding vele en velerlei nadelen
heeft, in het bijzonder voor het snelver
voer. Maar gaat het daar alléén om? Het
snelvervoer is een factor, maar een fac
tor van ondergeschikt belang in verge
lijking met de factoren die van grotere
betekenis zijn. Om zowel het snelver
voer betere kansen te geven als om de
belangen van het vreemdelingenver
keer te dienen kom ik op voor een ver
betering van de bestaande verbinding.
Het is mij dan uiteraard welkom als de
heer H. in zijn artikel twijfel uitspreekt
over een beter rendement van een pont-
dienst boven een verbeterde bestaande
bootverbinding.
Lezen schijnt moeilijk te zijn: het is
jammer dat mijn geachte tegenschrij
vers op onderdelen van mijn betoog zijn
ingegaan zonder de strekking te weer
leggen. Laat ik daarom nog eens de ar
gumenten opsommen, die bij rustige
beoordeling tot de conclusie moeten lei
den, dat er héél wal voor een verbete
ring van de tegenwoordige dienst te
zeggen is en dat er heel wat bezwaren
tegen een pontverbinding zijn.
1. De omvang van het snelverkeer is
van ondergeschikte betekenis in verge
lijking met de omvang van het goede
renverkeer dat niet zo'n haast heeft.
Landbouw en veeteelt vervoeren het
overgrote deel hunner producten niet
per snelverkeer. Bij een verbetering van
de outillage der bestaande dienst zal aan
het verlangen van de „snelvervoerders"
tegemoet gekomen kunnen worden. Een
betere weg tussen Den Hoorn en Oude
schild zal tengevolge hebben dat óók de
bewoners van zuidwestelijk Texel van
de verbeterde bootverbinding de voor
delen genieten.
2. Het vreemdelingenverkeer heeft geen
behoefte aan een snellere verbinding.
Om dit vreemdelingenverkeer is het
verstandig de landschappelijk mooie g
deelten van het eiiand zo goed mogelijk
te bewaren. Een pontverbinding zal de
rust van het eiland verstoren. Het
geen belang voor Texel als er te veel
dagjesmensen komen,, als auto's uit de
grote steden in één dag heen en weer
naar het eiland gaan.
3. De haven van Oudeschild biedt
een veiliger ligplaats dan een haven aan
de zuidzijde van het eiland. Vergroting
van de bestaande haven kost minder
dan het aanleggen van een geheel nieu
we haven aan het Horntje met bijko
mende werken, als een nieuwe weg, be
drijfsgebouwen, enz.
4. Een pontverbinding met uurdienst
is volkomen onrendabel gedurende ne
gen maanden van het jaar. Zeker, in het
voorjaar met de iammerenmarkten en
in de oogsttijd zal een uurdienst niet
gehandhaafd kunnen worden. Of er zou
den zeer hoge vrachten geheven moeten
worden!
5 De pontverbinding zal een recht
streeks nadeel zijn voor Oudeschild. Zo
hel personeel van Teso overgenomen zou
worden, zullen alle werkkrachten van
de boot op de duur van woonplaats
moeten veranderen. Practisch alle
transportondernemingen te Oudeschild,
die van TESO afhankelijk zijn, zullen
van een pontverbinding nadelen onder
vinden. Ook zij zullen op de duur ge
noodzaakt worden hun bedrijven naar
het Horntje te verplaatsen.
6. De pontdienst met bijkomende wer
ken zal zoveel kosten, dat TESO haar
zelfstandigheid zal verliezen. Dit kan er
toe leiden, dat voor Texel nadelen ont
staan.
Uit de ingezonden stukken, die een
verweer trachten te zijn tegen mijn be
toog, spreekt, ik schreef het reeds, het
verlangen om de Texelse belangen zo
goed mogelijk te dienen. Als men dit
werkelijk wenst, laat men dan de geest
kracht opbrengen óók naar anderer
woord te luisteren. Want, waarde tegen
schrijvers: het gaat niet om gelijk of on
gelijk, het is om de beste oplossing be
gonnen. En laat men ook de moed heb
ben om desnoods van een eenmaal inge
nomen standpunt af te stappen. Laten
wij vertrouwen dat de discussies in de
gemeenteraad in deze geest gevoerd zul
len worden. VAN DER VLIS.
PREDIKBEURTEN.
NED. HERV. GEMEENTE.
Den Burg Vrijdagavond 8-9 uur stem
ming Kiesjollege in Eben Haëzer.
