Cjrocn 'wai±j-J~exelsin het L Contactavond met de Zelfstandige Handel en Industrie viel druk bezoek ten deel IVOROL: een schatkamer van weldaden voor mond en tanden l Coöperatie of Samenwerking Meerderheid van B en W voor Oudeschild Jaarvergadering Oranjevereniging De Koog FILM NIEUWS ZATERDAG 25 NOVEMBER 1950 TEXELSE 64e JAARGANG. No. 6480 COURANT Uitgave N.V- vh. Langeveld DeRooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp. Boerenleenbank- Postgiro 652- Abonnementsprijs f2,75 per half jaar. Voor een goed bezette zaal heeft de rljheer B. H. J. Doppen Dinsdagavond in Hotel Texel een causerie gehouden over het onderwerp „Coöperatie of Samen werking?" Deze „contactavond met de Zelfstandige Handel en Industrie" werd namens de Texelse graan- en kunstmest- handelaren met een kort woord geopend door de heer A. v.d. Meulen, die de hoop uitsprak, dat de banden met de Z.H.I. versterkt zouden worden. De heer Doppen vertoonde allereerst een zeer interessante Amerikaanse film. Een duidelijk beeld gaf ze van de grote fokboerderijen en de enorme prairies in het verre Westen van Amerika. De kudden worden tegen het einde van het seizoen bij elkaar gedreven om aan vee houders in het Midden-Westen, in de buurt van Chicago, te worden verkocht, daar worden ze gemest. Een vrolijke noot gaf het optreden van een jonge Amerikaanse boer, die een radio-toestel op zijn maisoogstmachine had gemon teerd! Hierop begon de heer Doppen zijn causerie, waaraan wij het volgende ont lenen: In Nederland hebben wij altijd ge kend een landbouwer, middenstander.en handelaar, die een en oezelfde basis heb ben t.o.v. hun bedrijf, t.w. hun zelfstan digheid. Dat houdt in, dat zij voor eigen rekening en risico werken. Hun levens onderhoud en het voortbestaan van hun bedrijf is afhankelijk van* de winst, die zij maken. Zij zijn vrije ondernemers met een persoonlijke verantwoordelijk heid. Is dat iets goed? Of moeten wij de zelfstandige ondernemingsvorm in land bouw, middenstand en handel plaats la ten maken voor de gemeenschapsbedrij ven? JA, zeggen de aanhangers van Marx, en zij schiepen in Rusland een andere maatschappij dan de onze, waar in voor zelfstandige bedrijven geen plaats meer was. Zij werden vervangen door gemeenschapsbedrijven. NEEN! zeggen anderen, want al mag op het eerste oog en in theorie de ge meenschapsonderneming bepaalde voor delen hebben boven het systeem van zelfstandigen, op de duur staan daar zo vele en zo grote nadelen tegenover, dat wij de fouten van ons eigen systeem gaarne op de koop toenemen. JA en NEEN! zeggen tenslotte de mensen van de gulden middenweg. Wij erkennen de grote waarden van het zelfstandig zijn, maar in bepaalde om standigheden hebben wij tegen gemeen schapsbedrijven geen overwegend be zwaar. Het is van groot belang dat elke land bouwer zich rekenschap geeft van de beginselen, welke het probleem, betref fende de verhouding tussen het particu lier en coöperatief bedrijf, beheersen. De confessionele standsorganisaties heb ben dit ingezien. Zij verkondigen de stelling, dat coöperatie alleen maar een middel en nooit doel op zich mag wor den. Daarmede staan zij lijnrecht tegen over de kopstukken van Centraal Bu reau en Nat. Coöperatieve Raad, die de totale coöperatie prediken. Spreker schetste hierop in grove trek ken de ontwikkeling van onze samenle ving en kwam tot de conclusie, dat zelf standigheid een wezenlijk recht van de mens is. Het natuurrecht op de eerste plaats pleit voor zelfstandigheid van de mens. Raadplegen wij daarnaast de Chr. maatschappijleer, dan vinden wij daar eveneens een pleidooi voor zelf standigheid. Het komt mij uiteraard voor, dat er bij trusts en concerns moei lijk gesproken kan worden van zelf werkzaamheid der enkelingen. Derge lijke grootbedrijven mogen op zuiver economische gronden verdedigbaar ziin, accoord, maar daar blijft het dan ook bij. De stellingen van de Chr. maatschap pijleer verdedigen het voortbestaan van het kleine boerenbedrijf. Niet voor niets waarschuwde de secretaris van de Stichting van de Landbouw op een ver gadering te Groningen voor de uitwas sen van het coöperatieve stelsel, waar bij hij zelfs de vergelijking met het kol- chosensysteem als dreigend voorbeeld noemde. Is het verantwoord de landbouwer, de middenstander of zakenman zelfstandig zijn eigen belangen te laten behartigen? Spreker noemde de concurrentie de ba sis van onze West-Europese economi sche samenleving. De vrije onderne mers hebben bereikt, dat wij beter zijn gehuisvest, (licht, radio), beter gevoed en beter verzorgd dan de welvarendste volkeren in de oudheid. Daarvoor heb ben de zelfstandige ondernemers, daar voor heeft de concurrentie gezorgd. Mo nopolies werken het egoïsme in de hand en zijn daarom een gevaar voor een ge zonde samenleving. Als een enkeling monopoliehouder is bestaat er altijd nog een redelijke kans, dat hij onder invloed van moraal en wet zijn macht niet mis bruikt, doch in groepsverband wordt dit moeilijker. Wanneer wij de betekenis en de waarde van de coop, onderneming wil len beoordelen, zo vervolgde spreker, kunnen wij niet beter doen dan het tijd perk en de omstandigheden onder de loupe te nemen waaronder zij is ont staan. Rond 1880 heerste er een noodtoe stand en die eiste noodmaatregelen. En het was onder die omstandigheden, dat de coop, ontstonden. Boerenleenban ken hielpen de landbouwer aan credie- ten, coop zuivelfabrieken voorzagen in een tekort aan concurrentie op dit ter rein. Gezamenlijke inkoop brak het mo nopolie van grootimporteurs en anderen. Pracht werk is er toen verricht en men bereikte, dat de concurrentie de plaats ging innemen, die voor de welvaart on ontbeerlijk is. Maar hoe groot de ver diensten van deze coop, ook zijn ge weest, het zou een misleiding van de ergste soort zijn te beweren, dat alleen zij de boerenstand er weer bovenop heb ben geholpen. De wereld zou zich ook zonder coop, hulp hersteld hebben. Een onpartijdig onderzoek zou ongetwijfeld ook aan het licht brengen de grote ver diensten van de bonafide handel, die door enorme offers en onbeperkte cre- dieten de boerenstand door de crisis heeft heengeholpen. Daarover zijn geen kranten volgeschreven, daarover wordt nauwelijks meer gepraat. Naast de in derdaad bestaande verdiensten der coop, ondernemingen (die geen mens terecht zal kunnen ontkennen) heeft men zich aan die kant ook vele lintjes op de borst gehangen, die in feite thuis horen bij de standsorganisaties, en elders. Toen het eerste enthousiasme enigs zins geluwd was, bleek al gauw, dat de coop, ondernemingen op den duur de strijd tegen de particuliere bedrijven slechts met de grootste moeite konden volhouden, terwijl ook tal van onderne mingen mislukten. Wanneer toen de cpbouw en verdere uitbouw langs de weg der normale con currentie had moeten plaatsvinden, dan zouden de verhoudingen nu wel iets an ders liggen. In plaats daarvan gingen degenen, die in de coop, lichamen de functies bekleedden, een andere tactiek toepassen, nl. die van beschuldigingen en verdachtmakingen aan het adres van de particuliere ondernemers.... „Ik zal doorgaan te vechten tegen wat ik als een groot gevaar beschouw voor onze tegenwoordige samenleving, nl. ,.De ontwaarding van de menselijke persoon lijkheid in de massa-beweging, „de col lectiviteit", aldus spreker. „Ik weet, dat ik in die strijd niet alleen sta. Ik heb de bewijzen, dat ik kan rekenen op het be grip en de sympathie van alle welden- kenden, zelfs in de coop, wereld. Reeds vind ik naast mij de boerenstandsorga nisaties als A.B.T.B. en C.B.T.B., wan neer zij verklaren, dat coöperatie alleen maar middel ter correctie en nooit doel mag worden. De jonge boer begint dit te beseffen. Hij ziet hoe de coop, onderne ming geleidelijk aan de boeren is ont groeid. Hij ziet, hoe de topmensen te vens regeringspartners worden. Het volledig voogdijschap van de Regering is niet zo ver meer verwijderd. Hij ziet hoe concern- en kartelvorming nergens zo grote afmetingen heeft aangenomen als juist in de coop, onderneming. De landbouwer wordt een nummer in deze massale organisatie, deze beangstigende collectiviteit". Na de pauze werd nog een interessan te kleurenfilm vertoond. UIT INDONESIË. J. v. d. Star, E 139, hoopt volgende maand met de Empire Brent op Texel terug te keren. INGEKOMEN PERSONEN. Fred Standaart en echtg. v. Wormer- veer, Goudastr. 58 n. De Koog 119. Cor nells J. Witte, v. Leusden, Dodeweg 6 n. E 120. Henderina Stam v. Vlaardingen, Westhavenkade 69 n. Weststr. 27, Oos terend. VERTROKKEN PERSONEN. Johanna A. Smit v. H. 104 n. A'dam, J. v. Gooyenkade 5. Ulbe Terpstra en' gezin, v. Emmalaan 2 n. Westerbork, Zwiggelt B 92. Trijntje Bakker-Dekker en gez. v. Oudeschild 285 n. IJmuiden, Kanaalstr. 79. Anna Barhorst v. De Waal 58 n. Den Helder, Merelstr. 14. Willem Collou v. S. 26b n. Wieringer- waard, Molenweg 2. ZONDAGSDIENST DEN BURG. DOKTER SCHALKWIJK. BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL van 17 tot en met 23 November 1950. Geboren: Hillegonda M. dv Pieter Bakker en Pieternella Groenewold. Jan H. zv Herke J. van den Berg en Dieu- wertje Meilink. IJnze zv Bein Steltman en Berendje van der Kuip. Pieter zv Jan Schrama en Johanna C. Zijm. Ondertrouwd: Gene. Getrouwd: Gerard J. IJska en Adrien- ne B. Eekhoff. Johannes N. Witte en Reinera V. Barhorst. Overleden: Arien Ellen, 81 j. Adriaan Tompot, 88 j., wedn. v. Anna E. Kaste lein. Gevonden: 1 bl. handschoen, 1 bos sleutels, 1 bl. ceintuur, 1 br. alpino, 1 motorbril. S.V. Texel. Zondag: Texel-W.-Waard, om 2,30 uur Texel A-HRC A, om 11,45 uur. Zaterdag: Tex. Boys B-Texel C, aan vang 3 uur. Texel 1: B. Heerschap G. Wilner W. Langeveld H. Neijens H. Boon N. Veldstra C. Schermer, H. du Porto, P. Eelman, P. Stoepker, P. Stam Res.: D. v.d. Slikke. VERBOUWING HUIZE „IRENE". „Plan tot verbouwing van huize „Ire ne". U vindt dit als punt 12 op de raads- agenda. Door het bestuur van de Sociale Dienst is bij B. en W. net verzoek ingediend over te gaan tot het uitbreiden op klei ne schaal van Huize „Irene". „Tot een omvangrijke uitbreiding van het tehuis over te gaan. bv. door de aan bouw van een nieuwe vleugel, zoals wel eens eerder ;s ter sprake gebracht, lijkt ons aldus B. en W., voors hands, nl. in afwachting van de uitvoe ring van de bestaande plannen voor de bouw van een Rusthuis, niet gewenst. In verband hiermede hebben wij opdracht gegeven te onderzoeken in hoeverre door èen bescheiden verbouwing enige ruimte te verkrijgen is. Het resultaat is geweest, dat is komen vast te staan, dat op de zolder, aan de zuidzijde, door op trekking van een muur en net omhoog brengen van het dak nog een drietal kamers kunnen worden verkregen. De kosten hiervan met inbegrip van die van het maken van enige kasten en ver legging van de centrale verwarmings installatie, worden begroot op f 3000, B. en W. menen in een dergelijke uit breiding een bevredigende oplossing te mogen zien en stellen de Raad voor tot een zodanige verbouwing te besluiten en hiervoor een crediet van f 3000 te ver lenen FEESTELIJKE SAMENKOMST. Vrijdag 8 December wordt door de vereniging van Oud-leerlmgen van de School voor Chr. Volksonderwijs een feestelijke samenkomst gehouden in Eben Haëzer. Er zal zowel een ernstig als een vrolijk stuk worden opgevoerd, resp. getiteld „De bouwknecht van het Putterserf" en „Jan, pak an!" NIEUWE WOONRUIMTE VOOR 16 GEZINNEN. Voor de Woningbouwvereniging Texel worden onder leiding van architect P. de Graaf aan de Schoonoordweg twee Du- plextvoningen gebouwd (4 gezinnen). Uitvoerders zijn de heren D. Trap, Bak ker en Koorn, Oele, Do Wilt en D. Roe per. Dezer dagen is een extra toewijzing verkregen voor de bouw van nog 2 Du- plexwoningen (4 gezinnen). Deze komen ook aan de Schoonoordweg. Uitvoerders zijn: de heren C. Keijzer, W. D. Bakker, Oele, De Wilt en A. v.d Kerkhof. Dank zij de bemoeiingen van de ge meentelijke autoriteiten bestaat er grote kans, dat dit jaar nog 4 extra Duplex- woningen (8 gezinnen) gebouwd zullen worden aan de Schoonoordweg en de Burgerhoutweg. Zo zal onze Vroedschap de Pontkwes- lie in de vergadering van Woensdag 29 November a.s. onder de loupe nemen. Dit verkeersvraagstuk staat als laatste punt op de agenda vermeld ons dunkt dat bespreking van punt 14 wel even veel of meer tijd zal vergen dan de 13 voorafgaande punten samen. Er wacht ons inziens een leven dige discussie en als uitzondering op de regel verwachten we ditmaal ook wel enige belangstelling op de tribune! Naar we vernemen stellen burgemees ter C. de Koning en wethouder Ilin zich op het standpunt, dat de haven in Ou deschild moet blijven. Zoals bekend (zie ons blad van 11 Nov. 1.1.) is wethouder S. de Waard van mening, dat er een aanlegsteiger aan hel Ilorntje moet ko men. UITBREIDING LICHTNET. Steeds dichter komen wij bij de ver wezenlijking van de leuze „Heel Texel aangesloten op het iichtnet van de TE. M." Naar we vernemen zal men de dis tricten Noordkaap, Baigen, Hoofdweg- Hollandseweg en Spijkhuizen aanslui ten zodra de kabels gearriveerd zijn. Men hoopt het materiaal volgende maand te ontvangen. Er waren 24 leden aanwezig, toen de voorzitter, de heer Akkerman, de verga dering opende met een woord van wel kom. De secretaris, de heer C. Drevel, las de notulen van de vorige vergade- nng voor, die werden goedgekeurd. Uit het jaarverslag der werkzaamheden in 1950 bleek, dat ook in dit jaar de vereni ging in het openbare leven een belang rijke plaats inneemt. Uit het financieel verslag van de penningmeester, de heer J. P. Eelman bleek, dat nog f 224,26 in kas is.'Nog vele leden hebben hun con tributie niet betaald, zodat nog een be hoorlijk bedrag te vorderen is. Bij de bestuursverkiezing bleek, dat aftredend waren de heren C. M. Bakker, P. Vermeulen en M. Boogaard, die alle herkiesbaar waren. Zij werden herkozen Bij de rondvraag werden op een des betreffende vraag de plannen voor het a.s. verenigingsjaar openbaar gemaakt. Met Oude Sunderklaas worden prijzen beschikbaar gesteld. Het ligt o.m. in de. bedoeling Kees Stet naar Texel te laten komen op 5 Mei voor kindermatiné met goochelen. De avond is in de eerste plaats bestemd voor bewoners van De Koog en wijk K, die lid zijn en gratis toegang krijgen. Na de pauze vertelde mevr. Luberti VIVO-FAMILIEKRING-WEDSTRIJD. Bij de door de Vivo gehouden Familie kring-wedstrijd werd de autoped gewon nen door Olga Keijzer Johd., Hollewals- weg. De autoped is in de etalage van de Vivo-kruidenier Jac. Zijm, Molenstraat te bezichtigen. Alle andere kinderen die aan deze wedstrijd meededen, ont vangen diverse kleinere prijzen. MAZELEN IN DE KOOG. In De Koog heerst momenteel een ma- zelen-epidemie. Zeer veel kinderen zijn met deze ziekte besmet. In de laagste klassen der school zijn van de 33 leer lingen er nog maar 6 aanwezig. Het schijnt, dat een kind, tijdens een logeerpartij in Friesland met de maze len is besmet geworden. Gelukkig draagt de ziekte tot nu toe een goedaardig karakter en hebben zich bij de patiëntjes geen complicaties voor gedaan. van haar belevenissen tijdens haar reis door Amerika. Vooral Califormë heeft haar geboeid. De aanwezigen hebben zeer genoten van de ongedwongen en spontane wijze, waarop zij van alles, wat haar daar het meest getroffen heeft, vertelde. Lantaarnplaatjes verduide lijkten een en ander. Het hartelijke ap plaus, dat aan het einde van haar betoog weerklonk, was dan ook welverdiend. De voorzitter deelde tot slot van deze geslaagde bijeenkomst mee, dat in het begin van 1951 nog enige culturele avonden gegeven zullen worden. Ook Texels jeuqd schiet niet te kort. Maar als het langzaam donker wordt, Op 5 DECEMBERwat een pech Komt grote broer en veegt ze weg. VISAFSLAG OUDESCHILD. Aangevoerd van 13 t m. 19 Nov. 1950: 321 kg bot, 4719 kg garnalen; 15 kg haring; 331 kg kabeljauw; 2 kg rog; 149 kg sardien; 752 kg schar; 1 kg schelvis' 7409 kg schol, 128 kg poon; 317 kg tar bot; 9173 kg tong; 1864 kg wulken; 2407 kg wijting; 1 kg kreeft; 105 kg kruikels; 9'/* kg zalm; 13 kg haai; 27185 kg bliek; 15413 kg garnalenpuf; 1 kg paling. DOWN ARGENTINE WAY. Niet alleen voor liefhebbers van de paardensport, maar ook voor de bewon deraars van de showlilm een boeiende rolprent, die ons naai Zuid-Amerika ver plaatst. Paardenraces, variété, en.... een aardig avontuur, waarin Don Ame- che, Betty Grable en Carmen Miranda de hoofdrollen vertolken. Rotterdams Nieuwsblad schreef o.a.: Een film vol vaart. Een amusante show film, in kleuren met een geestig verhaal. Het Algemeen Dagblad: Down Argen tine Way: humor, zang, dans en sex- appeal .Er zijn variété-nummers in gelast van een gehalte, dat men in het gewone theater haast nooit te zien krijgt ....in een verbluffend tempo, waarbij „DE KLOK MOAT FOARUT!" Zo luidt de titel van het blijspel in 3 bedrijven, dat de toneelgroep van de Fryske Krite in studie heeft genomen en waarschijnlijk nog dit jaar voor het voetlicht zal brengen. Het is geschreven door de bekende Friese dramaturg Abe Brouwer. BRIDGECLUB „GROOT SLEM" Dinsdag 21 Nov. werd de 5e competi tiewedstrijd gehouden. De uitslag was: A.-Lijn: 1. Dhr en mevr. Wilkens 44% pt. 2. Ten Cate-Koningsveld 44 pt. 3. J. Bruin-Brinkerhof 40% pt. 4. Mevr. De Graaf-Oosterhaven 36 pt. 5. Dhr en mevr. Slort 35 pt. 6 Joh. D. Bakker-B. Stolk 33 pt. 7. Van Zante-v. Lente 29 pt. 8 P. Roeper- D. v.d. Werf 26 pt. 9 Dhr en mevr. Beemsterboer 24 pt. B.-Lijn: 1. Wessels-Idema 42 pt. 2. Dhr en mevr. Vlas 37 pt. 3. C. J. Mantje-A. Mantje 34% pt 4. Dhr en mevr. Kiljan 33Vtpt. 5. Koorn-Kok 30 pt. 6. Schermer-J. Ran 28 pt. 7. K. Mantje-Venema 26 pt. 8 Dhr en mevr. J. C. Bruin 24 pt. Volgende avond is op 28 November. Texelse Boys-Nieuws. Zondag: Tex. Boys 1-Hollandia T., aan vang 2,30 uur; De Koog 1-Tex. Boys 2, aanvang 2,30 uur. Zaterdagmiddag Tex. Boys B-Texel C aanvang 3 uur. Boys 1: C. Hoogenbosch P. Zevenhoven T. Witte N. v Heerw. D. Witte P. Reij C. Riteco, Jn. Nooy, M. Boogaard, S. J. Zijm, G. Boogaard Res.: R. v. Heerw. en K. Witte. Hebben de leden al een kaartje voor de uitvoering van Zondagavond. Veel succes. W. R. Rectificatie van de wedstrijd Z.D. H.-Tex. Boys B. Door onjuiste mededelingen van de adspiranten trekt ondergetekende het gepubliceerde van Woensdag jl. terug. Het betreurde hem ten zeerste dat ZDH ten onrechte beschuldigd werd. W. Raateland. S-V. De Koog, afd. Handbal- Zondag spelen we om half 2 tegen G. D.S. 1. Zowel voor de voetballers als voor de handbals'cers een sterke tegen standster. Dus met volle moed. Zaterdagmiddag om 4 uur trainen. Kiewiet komt ook weer hoor dames. ZON, MAAN EN HOOG WATER. De zon komt 25 Nov. op om 8,20, on der om 4,34. Maan: 2 Dec. L.K., 9 Dec. N.M. Hoog water ter rede van Texel: 25 Nov. 9,47 en 10,02. 26 Nov. 10,22 en 10,33. 27 Nov. 10,56 en 11,05. 28 Nov. 11,29 en 11,38. 29 Nov en 0,03. 30 Nov. 0.14 en 0,39. 1 Dec 0,53 en 1,15. Aan het strand is het ongeveer een uur eerder hoog water. ESPERANTO-CURSUS IN DAGBLAD. In het Dagblad voor de Zaanstreek „De Typhoon" is een wekelijkse Espe- ranto-cursus verschenen. De redactie verklaarde, dat zij of hij, die het beste resultaat bereikt, voor rekening van de redactie zal mogen deelnemen aan de door de Zaanlandse Esperantisten ge organiseerde reis naar de Franse Alpen De burgemeester van Zaandam, de heei W. Thomassen en enkele anderen, w.o. een R. K. priester en een Doopsgezinde predikant, betuigden bun instemming met het besluit van de redactie. Komt Texelaars. het is bekend, Dat gij voor ieder gastvrij bent. Laat oók de „Sunderklazen" binnen, Met 5 DECEMBER te beginnen de tapdans overgaat in een soort wer velwind-acrobatische dans, onderbroken door en eindigend in spagaatEr is echter veel meer.... Carmen Miranda vol esprit. DE KAPITEIN VAN CASTILIE. Een stormachtig verhaal, een roman tische avonturenfilm, die u twee volle uren boeit. Tyrone Fower als Pedro de Vargas, Spaans edelman, vervolgd dooi de Inquisitie, zoekt zijn geluk in de om streeks zijn geboorte ontdekte Nieuwe Wereld. Utrechts Kath Dagblad, Utrecht: Een boeiend en indrukwekkend relaas van Corez' veroveringstocht door het oude Mexico. Rotterdams Parool, Rotterdam: Al leen al om de kleurrijkdom, waarmee regisseur Henry King deze film getooid heeft, zouden we de film willen aanprij zen. King heeft de spelers voor deze film uitstekend geselecteerd. Boeiend heeft hij een stuk geschiedenis weten samen te brengen Necrlands Nieuws. St. Hubertusjacht van de K.N.J.V. in de omgeving van Amersfoort. Intocht van St. Nicolaas in Tilburg. De „Modjo- kerto", moederschip voor schepen. Turn- wedstrijd Nederland-België te Dor drecht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1950 | | pagina 1