Cjrocn e2warLr^ Jéxels in het harL,
VAL DA
Oud-Texelaar H. S. Donker voelde
zich in Nieuw-Zeeland gauw thuis
Voor de grote voetbalwedstrijd begon
Het zien van
Schilderijen
„Een wondervol land met een heerlijke natuur
Een kou, een griep
voorkoming" van griep
ZATERDAG 27 JANUARI 1951
TEXELSE
64e JAARGANG. No. 6497
COURANT
Uitgave N.V- vh. Langeveld DeRooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Eurg - Texel - Postbus 11 - Tel 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Bankrek.: Rotterdamsche Bank en Coöp
Boerenleenbank- Postgiro 652-
Abonnementsprijs f 3,15 per half jaar.
Geachte redacteur.
Ik kwam een tijdje geleden bij Dirk de
Vries en daar las ik in de „Tesselaar":
Dirk de Vries en Hendrik Donker zullen
ons op de hoogte nouclen. En daar Dirk
al enige malen geschreven had, dacht ik
nu wordt het toch tijd dat ik ook eens
wat van mij laat horen.
Toen wij in het isatst van Mei in
Auckland in het Noorden van Nieuw-
Zeeland aankwamen, was het hier win
ter. Maar wat een verschil bij Holland.
Prachtig mooi zacht weer en overal nog
mooi groen gras. Trouwens het is daar
het warmste deel van N -Z. Het vriest
er nooit en er groeien sinaasappelen en
citroenen. Auckland is een tamelijk gro
te stad en geweldig uitgestrekt. De hui
den worden hier bijna allemaal gelijk
vloers gebouwd, zonder zolderverdie
ping, zodat alle kamers beneden zijn. En
dan ook veel "uim+e tussen de huizen.
Alleen in de binnenstad vind je wat ho
gere gebouwen. Het land is hier erg
i bergachtig De wegen gaan nier over
heuvels en door dalen en hebben veel
bochten Ik zit hier zowat in het midden
van het N. eiland, 25 mijl ten N. van Ha
milton Hamilton :s geen grote stad,
stad, maar tamelijk druk Vooral Vrij
dags, dan gaat bijna iedereen van het
platteland naar de stad om inkopen te
doen. Enorm veel auto's zie je dan, alle
wegen staan bijna vol met geparkeerde
auto's.
Ik ben hier op een Dairyfarm van on
geveer 90 ha Dairyfarm betekent koeien
boerderij. Trouwens, het hele N. eiland
bestaat uit grasland met koeien- en
schapenfarms. Schapen worden hier ook
veel gehouden, vooral in het heuvelland.
Het is een beste tijd voor de schapenfar
mers nu, want de wolprijzen zijn onge
kend hoog. Daardoor zijn er nu al boe
ien die meer schaper en minder koeien
gaan houden. Het land in deze buurt is
vlak, maar rondom zie je de bergen en
de heuvels. Het is hier een zeer eigen
aardige grond, erg los en veel hout er
in van bomen. Hier moet vroeger veel
bos geweest zijn. Dieper in de grond
vind je meestal klei De meeste farms
zijn van 2550 ha. groot en er worden
50 tot 100 koeien gemolken. Wij hebben
180 stuks vee en melken 120 koeien. Dat
lijkt een heel werk, maar het valt erg
mee. We hebben een grote melkmachi
ne waarmee we zes koeien tegelijk kun
nen melken. Wij doer, het met twee man
en hebben ongeveer 2 uur werk. Namel-
ken wordt hier niet veel gedaan in N.Z
Of eigenlijk doen wij dat ook machinaal
door een gewicht te leggen op de kaps
die aan de spenen hangen. Dat gaat erg
goed. Maar met iedereen doet dat, som
mige farmers blijven bij het oude sys
teem van namelking met de hand. maar
dat neemt tweemaal zo veel tijd. Ontro-
men doen wij hier zelf. De room gaat
naar de fabriek en de ondermelk naar
de varkens. Hoewel, dat is verschillend,
want er zijn fabrieken, die alleen de
room en andere die de volle melk ver
werken. De koeien lopen hier het hele
jaar buiten. In de winter, als er te wei
nig gras is, wordt hooi en ingekuild gras
bijgevoerd en soms ingekuild gras in de
zomer als het te droog is. Het is te be
grijpen dat de productiekosten hier heel
wat lager zijn dan in Holland, waar de
koeien een half jaar op stal staan en
duur voer moet worden gekocht. Het
meest worden nier de zgn. „Jersey"
koeien gehouden. Dit zijn kleine meest
al creamkleurige koeien. Ze geven niet
zoveel melk als de „Friese koe", maar
het vetgehalte is veel hoger. En daar ze
misschien de helft minder eet dan de gro
te Friese koe, prefereren de meeste boe
ren de Jersey's boven de Friese koeien.
Doch, zoals te begrijpen is, houden de
boeren die melk aan de steden leveren,
het aan op het Friese ias met haar grote
melkopbrengst. Veeartsen zijn hier veel
te weinig, zodat dc boeren zichzelf
meestal moeten redden. Als een koe
melkziekte heeft, geven we haar injec
ties. Eén of twee s meestal genoeg en
na een paar dagen is de koe weer gene
zen. En voor ontstoken uiers gebruiken
wij peniciline. Dit zit in kleine tubes en
wordt leeggedrukt in de speen van het
ontstoken kwaner. Na 2 of 3 tubes (elke
dag één) is de zaak meestal weer gezond.
Het is een erg practisch middel. De boe
ren zijn over het algemeen hier erg mo
dern en bijna iedere boer heeft dan ook
een tractor. Alle werk gaat machinaal,
zoals hooien, rmiaien en kunstmest-
strooien. Ook wordt het hooi en het gras
machinaal op klampen gehesen. Voor
het kunstmeststrooien wordt meestal een
oude vrachauto gebruikt, waaraan dwars
achter de kunstmeststrooier is gemon
teerd van vier meier breed. In het mid
den achter de laadbak van de vrachtau
to is een voedingsbak met 2 of 3 vakken,
zodat we dan ook 2 of 3 soorten kunst
mest tegelijk kunnen zaaien. Een trans-
portketting in de strooier voert de
kunstmest zijwaarts De strooier wordt
aangedreven vanaf het achterwiel van
de auto. Deze methode van zaaien is erg
voordelig. We laden 2 a 3 ton kunst
mest op en rijden naar het land. Daar
haken we de strooier aan en dan stuurt
één man de auto en de andere zorgt
voor de kunstmest. Als de autd leeg is,
wordt de strooier er afgelicht en een
nieuwe vracht gehaald. De heuvelfar
mers gebruiken weer een andere soort,
waaruit de kunstmest wordt geblazen,
omdat het anders onaoenlijk is overal
te komen. Er zijn trouwens ook enkele
grote heuvelfar ner.s die het zaaien doen
met een vliegtuig.
En nu iets over de voeding Dirk
schreef dat het hier een ideaal land was
voor mensen die een vermageringskuur
willen ondergaan, maar ik moet wel het
tegenovergestelde schrijven, want ik ben
hier een stuk gegroeid Wij staan tegen
woordig op om half zes. Voor we gaan
melken eten we een paar sneedjes brood
en drinken een kop chocolade. Na het
melken om ongeveer half 9 hebben we
zgn. breakfast Eerst krijgen we pap met
room en dan gebakken eieren en bacon
of soms gebakken worst en aardappels
en brood, 's Middags om half één brood
en ingemaakte vruchten met pudding.
Om vier uur thee met cake of koek en
koekjes. En 's avonds om 7 uur warme
maaltijd bestaande uit wat aardappelen
en veel vlees en groente, met pudding
na. Maar zoals Dirk al schreef, zo is het
niet overal. Ik heb het trouwens bijzon
der goed getroffen hier, ik ben gewoon
opgenomen als gezinslid en kan in niets
merken dat ik een vreemde ben Doch
de meeste emigranten veranderen meest
al van plaats in het begin Nou die zijn
er genoeg, er staan alle dagen tientallen
advertenties in de krant van farmhands
gevraagd", Zaterdags meestal een
50 of 60 En ook honderden adverten
ties van allerhand personeel, zoals tim
merlieden, chauffeurs, electriciens, kan
toorpersoneel en wat niet al. Het mini
mum loon is op het platteland 6,9.11,
dat is ruim f 68 per week boven kost
Maar er wordt meestal f5 of f 10 meer
gegeven. En somjnigen verdienen bijna
het dubbele van het minimumloon. Ik
las gisteren nog een advertentie in de
krant waarin een getrouwde knecht ge
vraagd werd. Hij kreeg een geheel
electrisch ingericht huis, 4 weken vacan-
tie en 12 per week Mat is f 126), maar
het spreekt vanzelf dat je dan langer
werkt als 40 uur per week. Wat het le
vensonderhoud betreft, denk ik dat het
niet zoveel verschilt bij Holland Kleren
en huishoudelijke artikelen zijn hier veel
duurder, maar sommige levensmiddelen
zijn hier goedkoper, zoals boter (marga
rine kennen ze nier niet) kost nu f 1.15
per pond en het vlees is hier driemaal
zo goedkoop als in Holland Maar de
koeien en de v-arkens zijn hier ook niet
zo duur. Voor 10 a 12 heb je hier al
een beste koe. En met de varkens is het
hetzelfde. Maar het hindert de boeren
bepaalt met want iedereen heeft een ei
gen auto. Ik was 'n paar weken geleden
bij een dokter en na afloop van het con
sult vroeg ik wat het kostte. Het ant
woord was niets, je bent hier in een
wondervol land", en dat is het inder
daad. Het is een wondervol land met een
heerlijke natuur en een gemoedelijke en
gastvrije bevolking, waar ik me erg
gauw thuis voelde. Ik denk, dat iedereen
die werken kan --n wil, hier vooruit kan
komen.
H. S DONKER,
Proctors Rd. Orini R.D. Taupiri,
Nieuw-Zeeland
SPEELTUIN „DE HOLLEBOL".
Het bestuur van speeltuin ,,De Holle-
bol" is best tevreden over de resultaten
van het huis-aan-huisbezoek tot werving
van leden. Een verheugend groot aantal
families is tot Ud toegetreden en er
mochten eveneens heel wat donateurs
en begunstigers worden genoteerd. Dat
gaat dus goed' Ër waren verschillende
ingezetenen, die meenden, dat men als
lid van de Ijsbaan automatisch ook lid
van de speeltuin was, maar de IJsbaan
en de speeltuin staan geheel les van el
kander De Speeltuin behoort met tot de
vereniging „Folklore", zij is een aparte
vereniging.
Maandag a.s. houdt de jonge Seeltuin-
vereniging een vergadering in Hotel De
Zwaan Men hoopt cp een flinke» op
komst (Zie adv.)
ZON, MAAN EN HOOG WATER.
De zon komt 27 Jan. op om 8,29; onder
om 5,19. Maan: 30 Jan. L.W., 6 Febr. NM.
Hoogwater ter rede van Texel: 27 Jan.
11,53 en 28 Jan. 0,30 en 0,31. 29
Jan. 1,11 en 1,12. 30 Jan. 1,52 en 1,54. 31
Jan. 2,36 en 2,40 1 Febr 3,27 en 3,43. 2
Febr. 4,40 en 5,14.
Aan het strand is het een uur eerder
hoog water.
LACHEN! LACHEN! LACHEN!
R.K. Toneelvereniging ,,St. Jan" geeft
Zondag 4 Februari een heropvoering van
het vermakelijke blijspel „Vive 1' Empe-
reur". Liefhebbers van een vrolijk blij
spel raden we dan ook aan, deze avond
met te laten voorbijgaan. Lachen is im
mers gezond! (Zie ook adv.)
PLATTELANDSVROUWEN.
Op uitnodiging van de Bond van Plat
telandsvrouwen zal mevr Luberti Dins
dagavond een causerie houden over haar
reis naar Califprmë. Op deze bijeen
komst zal tevens een nieuwe voorzitster
worden gekozen.
NOODLANDING IN DE WOESTIJN.
Het vliegtuig, waarmede Siem de
Waal onlangs naar Zuid-Afrika ver
trok. moest een noodlanding maken in
de woestijn. Het toestel kon gelukkig
gerepareerd worden en met een dag
vertraging arriveerde men veilig en wel
op het vliegveld van Johannesburg.
MUZIEK IN OOSTEREND.
Het. Fanfarecorps V.I O.S. hoopt van
avond een uitvoering te geven in ,,Het
Wapen van Amsterdam' te Oosterend.
Er is bal na. Het belooft zoals steeds een
gezellige avond te worden en wij raden
de muziekliefhebbers dan ook aan deze
avond te bezoeken. Nieuwe donateurs
hartelijk welkom
GEMEENTEBEGROTING.
Burgemeester en Wethouders van Texel
brengen ter openbare kennis, dat de be
groting van inkomsten en uitgaven der
gemeente, voor het dienstjaar 1951. van
26 Januari 1951 tot de dag der behande
ling in de raad, ter gemeentesecretarie
vooi een ieder ter lezing is nedergelegd
en, tegen betaling der kosten, algemeen
verkrijgbaar gesteld.
Texel, 26 Januari 1951.
De Burgemeester. DE KONING.
De Secretaris, P. BEEMSTERBOER.
FLESSENPOST.
Gerard Eelman, Houtvester Boodtlaan
66, De Koog, vond 18 Jan. een fles met
een briefje. Daar stond op: „Deze fles is
op 8 Januari 1951 in zee geworpen door
Nic. v Staalduinen, varende op 't schip
K. Emma, op weg van Hoek van Holland
naar Engeland Huisadres: Maasdijk 39,
's-Gravenzande Schrijf s.v.p. terug"
Gerard vond onlangs flessenpost (zo
als u zich zult herinneren) waarbij de
vinder uitgenodigd weid in Engeland te
komen logeren!
Gaat dat nog door, Gerard?
TWEE BROERSTWEE AANVOERDERS.
(Ingezonden Mededeling).
koorts en pijnen, drijft U uit door de
kracht der genezing van SAN API RIN
Buisje 25 tabl. 40 ct; 50 tabl. 75 ct.
BEDRIJFSPENSIOENFONDS VOOR
DE LANDBOUW.
Zeer binnenkort zal lot omwisseling
der premiekaarten worden overgegaan.
De arbeiders kunnen in de komende we
ken een schriftelijke oproep verwachten,
waarin plaats en tijd van de zitting
worden vermeld. De werkgevers worden
in verband hiermede verzocht, de zegel
bladen over het ie kwartaal 1950 ten
spoedigste gereed te maken en de strook
jes over 1950, alsmede eventuele waar-
destroken der bedrijfsverenigingen, op
hun premiekaart ce plakken.
KOOP ZE NIET!
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat hier te lande vulpenhouders te koop
worden aangeboden die uiteriijk geheel
overeen komen met de door de Parker
Service N.V te Amsterdam geïmporteer
de Parker „51"
De imitaties dragen hetzelfde letterty
pe als de echte penhouders met het merk
P. Arker „51", dus met een punt tussen
de letters P en A.
Vrij zeker zijn deze imitaties, die
geen gouden pen hebben en ook overi
gens van zeer slechte kwaliteit zijn, ons
land binnengesmokkeld
NIEUWE RECORDPRUS CROSSBRED-
WOL.
Op de wolveibng ie Sydney werd een
nieuwe wereldrecordprijs ten belope van
263 pence per pound betaald voor vijf.
balen crossbred-wol.
De stemming was zeer levendig, ter
wijl vooral Bradford, het continent en de
Ver. Staten als kopers optraden. De
markt toonde een aanhoudende vaste
tendenz voor alle niciino-soorten, behal
ve voor extra fijne vlieswol. Comebacks
en crossbreds waren \ast op de jongste
hogere prijzen en hier en daar met een
tendenz tot verdere ttiiging
Op de 22 Jan. te Melbourne gehouden
eerste wolveiling na Kerstmis waren de
prijzen van middelsoort merino's, come
backs en fijne srossbied in vergelijking
met de noteringen van de vorige week
in de andere centra 5 pet. hoger. De fij
ne mermo-soorten toonden evenwel wei
nig veranderingen Vooral naar skirtings
bestond een zeer levendige vraag. Het
totale aanbod ad 13,500 balen werd ver
kocht.
Vóór de bïq match
Texel-Z.A.P. begon
moest er. zoals qe-
bruikelijk eerst ge
tost v/orden: men
werpt een muntstuk
in de lucht en dan
gaat het om kruis of
munt.
Herman Neijens. aan
voerder van Texel,
verzocht ons even
een plaatje te ma
ken. „We Piel en
hij „staan mis
schien wel op onze
laatste voetbalschoe
nen en een foto is
een aardiqe herin
nering". Ja, het zal
niet dikwijls gebeu
ren, dat de twee
broers als aanvoer-
ders tegenover elkaar komen te staan. Plet is nl. aanvoerder van Z A P en wat
nog krasser was: de clubs staan resp. nr. 1 (ZAP) en nr 2 tTexelop de rang
lijst. Ze zgn wat je noemt aan elkaar gewaagd en als Texel in alle tot dus
verre gespeelde wedstrijden zoveel strijdlust aan de dag had gelegd als
Zondag jl., zouden deze ploegen stellig samen aan de leiding zijn geweestNu
heeft Z.A.P. een waardevolle voorsprong. Maar er kan nog heel wat qebeuren
Daarom. Groen Zwarte Leeuwen, zo doorgaan!
De heer J F. Schultink, medewerker
van het Stedelijk Museum te Amster
dam, heeft Dinsdagavond op uitnodiging
van Het Nut een causerie gehouden
over „Het zien van schilderijen". „Cau
serie", neen, het had veel meer weg van
een les, onderwijs, dat door de behoor
lijk bezette zaal met grote belangstelling
gevolgd werd.
De avond de derde van dit seizoen,
op 20 Febr. volgt dc laatste werd zo
als gebruikelijk door de voorzitter de
heer Chr. v. d. "Kolk, geopend. Hij be
schouwde het als een voorrecht, dat hij
de heer Schultink als spreker mocht be
groeten. Met de schilderkunst gaat het
zoals met de andere takken van kunst:
men moet het leren zien en men moet
geladen zijn mei een zeker verlangen
om er van te genieten Voor de ingang
van een museum te Parijs staat: „Be
denkt wel, gij die hier binnentreedt, dat
het geheel van izclf afhangt of ik voor
u zal zwijgen of spreken, of gij hier een
graftombe dan wel een schatkamer zult
aantreffen"
Hierop gaf spreker het woord aan de
heer Schultink. (De heer Kuis was
zo welwillend om de beelden foto's
van schilderijen door middel van een
uitstekend projectie-apparaat op het
witte doek te brengen)
Het eerste schilderij dat bekeken werd
werd was De stier van Potter. De stier.
Ja, die is hoofdzaak en daarom is het li
chaam van de „aangrenzende" koe zwak
ker gehouden, waarna meer naar links
weer de volle aandacht wordt gevraagd
voor de ram met zijn prachtig, gevorm
de horens. En waarom die lucht zo drei
gend' Waarom 1 iet stralend blauw?
Omdat een dreigende lucht bij een drei
gende, ontzag inboezemende stier past.
Heel veel meer was ei over dit stukje te
vertellen, maar er lagen neg zovéél
plaatjes bij het projectieapparaat, dus
verder: Een stilleven, lo fijn, dat men de
schilder vroeg of hij dat helemaal zelf
had gemaakt! „Neen, de duivel had hem
geholpen", grapte hij. De bevolking
eeuwen geleden stend toen op het
punt die man te doden wegens zijn
vriendschap met de duivel. Gelukkig wist
de Koning hem te redden. Het schilderij
raakte echter zoek en werd tenslotte als
deksel van een krentenvat teruggevon
den' Spreker wees op het prachtige
lichteffect Vervolgens kwam de Schut
tersmaaltijd op hei dcek. Frans Hals
wist met enkele penseelstreken heel veel
te bereiken Langer stond spreker stil
bij Jan Steen's Sinterklaasfeest. „Een
huishouden als van Jan Steen", ja op het
eerste gezicht lijkt zo n voorstelling rom
melig, maar hoe meer men 't bestudeert,
hoe meer men de ordening van alle din
gen erop ontdekt Men ontdekt dat alles
rijmt en men bepaalde motieven steeds
terugvindt. Spreker wees erop, dat dit
huishouden van Jan Steen 'dour de.ktmr-
stenaar a.h.w. ;n het geheinV bijzonder
goed geordend was, waarmede men een
vootproef kreeg van de voc*rname rol,
die de compositie in een meesterwerk
vervult. Getoond werd welk een groot
componist Jan Steen in zijn taferelen
blijkt en hoe hij door een voorzichting
afwegen van bepaalde motieven zijn
stukken een vaste bouw weet te geven.
Men vindt herhaalde malen hetzelfde
motief van het bemoederen: de moeder
wil het kleine meisje in haar armen ne
men, de oudste dochter de bestrafte
(kwa)-jongen troosten, de grootmoeder
werkt daaraan ook mee. De oudste zoon
leert zijn jonge broertje hoe je die beste
brave Sint bedanken moet. Én dan de
lijnen! Alles rijmt op elkaar. De vorm
van een taai-taai, de vorm van een uit
staand rokje en zo voorts. Overal en in
alles blijkt de evenwichtigheid en vari
atie is de grote kunstenaar geliefd. Dat
ontdekte men ook allemaal op het schil
derij van De Jonge Moeder van Gerard
Dou. Natuurlijk werd ook lang stilge
staan bij De Nachtwacht. Gelet werd
wat op de sprekende kapitein „rijmde",
wat op l laden van t geweer, wat op de
weglopende hond Welke kleur rood bij
deze of gene figuur paste, en niet te ver
geten de lijnen! De slaande lijnen en de
liggende en zo zag men hoe schoon de
compositie was. Goed bestudeerd werd
ook .De Staalmeesters", dat Rembrandt
19 jaren later maakte. Weer die prach
tige rijm: zwakke gelaatsuitdrukking,
sterke gelaatsuitdrukking en zo voort
Sterke wil, zwakke wil, enz. Licht, don
ker variatie, het zwakste wordt ui
terlijk versterkt. Harden die het karak
ter uitdrukken Aan de hand van Rem-
brandts zgn. broeder met de koperen,
helm ontdekten de toeschouwers, hoe
zeer de grote meester ouder geworden
van een natuurgetrouwe weergave (van
de buitenkant!) durfac afwijken om in
nerlijk en karakter beter te kunnen uit
beelden Van hel grof geschilderde ge
laat werd afgelezen, dat de man een
moeilijk leven genad moet hebben, dat
hij weinig spraakzaam en nors geweest
moet zijn, enz.
Wij kwamen bij Picasso en ge zult
zeggen: „Een reuze sprong!" Toch niet
in zijn werken vinden wij dezelfde bouw
als bij Jan Steen on Rembrandt.
Hierna kwam De Emmaüsgangers
van Han van Meegeren aan de beurt.
Wij weten welk oen giootmeester Han
van Meegeren was. Hij wist de knapste
critici om de tuin te leiden. Een ander
na-apen is met netjes, vooral niet als
men het schilderij, bedriegelijk voor dat
van een grootmeester verkoopt, maar
Han van,Meegeren (die met dezelfde ini
tialen tekende als Vermeer!) kwam tot
zijn ontsporing doordat de critiek altijd
zei, dat hij het eigenlijk niet kon, dat
zijn werk niet diep genoeg was. Van
Meegeren heeft zien toen willen wreken
en daarin is hij aanvankelijk uitstekend
geslaagd en wij kunnen on-, dan ook
voorstellen dat hij velen in een pijnlijke
positie heeft gelokt! Voor zijn eerste
„valse" maakte Van Meegeren f 100,000.
Het geld raakte op en daarna maakte hij
het ene valse stuk na het andere Een
zijner schilderijen bracht 1,600,000 gul
den op. Na de oorlog werd hij gegrepen
en in een zwak moment heeft hij zijn
falsificaties bekend gemaakt. Tenslotte
(Ingezonden mededeling).
Neem een doos echte
PASTI L- l_ EE S
zagen wij „Cypressen" van Van Gogh
Een sterk voorbeeld van expressionis
me.
Na de pauze werden de heer Schul
tink nog verscheidene vragen gesteld,
wel een bewijs, rlat ook op Texel belang
stelling/voor de schilderkunst bestaat,
dat men er meer van wil weten en daar
om hopen wij zeer dat de heer Schultink
volgend seizoen wederom naar Texel
wil komen Dan misschien met kleur
filmstroken?
