Cjrocn "wartsjexels in het hart De Uit een honderd jaar oud geschrift ,De Texelaars staan over het algemeen op eenen vrij hoogen trap van beschaving" IRunderhorzelbestrijding &en ft a Cue ee ii i o ej cfcc'e va Vrouwe Justitia in dienst van de staat Hoe de Russische regering haar onderdanen beloont en straft Uit het verleden postiljon van Oudeschild moest „om niet door liet Eyerlandshuis worden gehuisvest WOENSDAG 28 MAART 1951 TEXELSE 64e JAARGANG. No. 6514 COURANT Uitgave N.V- v-h. Langeveld DeRooij Boekhandel Drukkerij Bibliotheek Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel 11 Verschijnt Woensdags en Zaterdags. Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl. Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f3,15p. half jaar. Advertenties 8 ct. per m.m. Vleiers zijn bedriegers. Dat gezegde kent ge. Vleiers moeten we niet, die stellen wij op één lijn met huichelaars en zo. Maar waarom zouden we wijlen de heer F. Allan, die in 1854 zo'n keurig boekje over Texel schreef, als een vleier of bedrieger willen schetsen? Hoog stens als een plagiaatplcger van profes sie want hij schijnt nogal eens een oogje te hebben geworpen in het boek, dat de Haagse Kunstschilder Pieter van Cuyck over ons eiland wrocht, toen hij Allan ook een werkje over Texel aan het schrijven was.... Maar goed, voor „twee zielen, één gedachte", is ook veel te zeggen! Als wij Allan lezen, begrijpen wij waarom Texel jen begerenswaardig woonoord is geworden Hoe lang al (Heer van der Vlis)? ,,Het gehele eiland biedt overvloedige gelegenheid aan tot uitoefening der jagt op hazen, konijnen en gevogelte", zo schrijft Allan en hij vervolgt: „Vooral in het najaar is hier een rijken voorraad van wilde eendvogels, zgn. smienten, pijlstaarten en malr.che talingen Voor maals echter was Texel rijker met dit wild bedeeld; er waren toen meer poe len, welke thans plaats hebben gemaakt voor vruchtbare landerijen en van daar ook, dat het aantal eendenkooijen ver minderd is en de vangst niet de gunsti ge resultaten van vroegeren tijd ople vert. Toen de middelste der eenden kooijen nog m hare welvaart was (aldus Pieter van Cuyck), heb ik meer dan eens gezien, dat er zoo vele eendvogels naar de kaag (beurtschip) gebragt wer den, om naar Amsterdam vervoerd te worden, dat er wagens met twee paar den, die nog van eene kar werden ge volgd, mede gebragt werden. Ook hout- en watersnippen worden hier in grooten getale gevonden; de laatste zijn voor het grootste gedeelte in woners van het land en trekken in het najaar te zamen. In de vorige eeuw beproefde zekere Heer op Texel (naar ik meen de Heer Rooseboom) om hier ook patrijzen te planten. De proef gelukte vrij wel, en zeker ware dit eiland ook van dit fijne wild voorzien geworden, indien zij niet uitgeroeid waren door een zekeren deugniet, die, vroeger als jager bij een Texolsch Heer in dienst, uit wraak over eene hem aangedane ver meende beleediging, zijnen drift aan deze onschuldige dieien botvierde". (Een soortgelijk geval als met Han van Mee geren eerhersiel? Red Het vee. Allan's oog werd cok getroffen door het goed gebouwde vee: ,,Het hoornvee is van eene uitmuntende hoedanigheid, zoodat runderen ^an 800 :i 900 pond hier niet zeldzaam zijn. De fokkerij van paarden gelukt hier zeer goed Het hier gekweekte ras is bijzonder geschikt tot zwaar werk De voornaamste tak van den veeteelt is echter de aanfok van schapen. Aan deze dieren vooral wordt veel zorg besteed Hun vleesch dat hier even «duur is als in de Zuid- Hollandsche steden, is zeer blank, fijn van spieren, en :eer aangenaam van smaak". „De veestapel besiond 31 December 1854 uit 4 hengsten, 355 ruinpaarden, 380 merriepaarden, 65 veulens, 18 stie ren, 255 ossen, 1182 koeijen, 575 kalve ren, 1 ezel, 38,523 schapen, 6 bokken en 191 geilen, terwijl er 496 varkens zijn geslagt. Er waren ongeveer 300 houders van schaapskudden. De veehandel. Van veel belang is hier dan ook de veehandel. Zoo werden er in 1854 uitge voerd (direct naai" Londen) 156 runde ren, 293 schapen, en kalveren, en naar de provinciën Noord- en Zuid-Holland 324 runderqn, 5.338 schapen en 20,208 lammeren, terwijl cr op de Texelsche weekmarkten aan den Burg, verhandeld werden 1656 schapen, 69 koeijen, 10 kal veren, 18 paarden, 5 veulens en 65 var kens". Allan vertelt verder, dat de productie der groene kaas vermindert, maar toch werd in 1854 nog 21,210 Ned. ponden uitgevoerd ,,Van meer belang was, zo zegt hij, de opbrengst der wol, naardien er eene hoeveelheid van 99,538 Neder- landsche ponden .verd gewonnen". Overvloed van visch. „Behalve het opgenoemde is er op en om Texel overvloed van visch. Deze wordt in bunnen of karren levend aan- gebragt, en op den afslag, aan de visch- markt op den Burg, verkocht. Inzonder heid munten onder de verschillende vischsoorten, de schelvisch, schol en tong uit, terwijl de Roggesloot, ten noorden van Eijerland, zeer lekkere bot oplevert Omstreeks het jaar 1780 werd er in den polder Waal en Burg baars geplant, wel ke aldaar zeer vermenigvuldigd is. Be halve deze levert Texel ook snoek, bra sem en voorn op. Een andere lak van nijverheid, die vooral in vorige 'aren van veel belang was, is de oestervisscherij. Van het jaar 1825-1845 werden de meeste oesters in den Vliestroom, langs de Grienderwaard de Meep, de Jetting, enz. gevangen. De oestervisscherij verkeert echter, sedert de laatste acht a iien jaren in eenen kwijnende toestand. In 1854 werden op Texel 1552 bunders land met onderscheidene veldgewassen bebouwd: tarwe, rogge, garst, koolzaad, erwten, pa.iröebonen, aardappelen, knol len, vlas, meekrap. De Texelaars zelf En om eens te variëren geven wij tot slot Allan's visie op de Texelaars zelf, de schapenfokkers, de landbouwers, de visschers en welke beroepen zij verder uitoefenden: ,,De Texelaars staan ever het algemeen op eenen vrij hoogen trap van bescha ving, zoodat zelfs de geringste hand werksman of claglooner, zich op eene wijze doet kennen, welke, met grond, een fiks ontwikkeld verstand en helder oor deel doet veronderstellen. In dit opzicht onderscheiden zij zich gunstig van de bewoners uit het zgn. boerenland Hun veelvuldig verkeer met vreemdelingen, zal, behalve het volksonderwijs, daar van wel de voornaamste reden zijn. Men treft onder de bewoners van Texel vele welgestelde lieden aan, waaronder niet weinige die zich, door eene eenvoudige en spaarzame levenswijze, (eene nage noeg algemeene eigenschap dezer ei landers) een niet onaanzienlijk vermogen vergaderd hebben, hetwelk hier hoofd zakelijk in landerijen en vee bestaat" (De betovergrootvader van ons alle Ome Piet moet bij het lezen van de iaatste zin Allan erg dankbaar zijn geweest -Red.) TREINDIENSTEN Alkmaar Den Helder en Alkmaar Hoorn. Naar aanleiding van de in de vergade ring der Kamer van Koophandel te Alk maar naar voren gebrachte klachten over het slechte spoorvvegmaterieel op de lijn Alkmaar-Den Helder en de na dien met de Spoorwegen gevoerde be sprekingen, ontving de Kamer thans be richt, dat de materieelpositie helaas nog niet van dien aard is om deze dienst met moderner materieel te bewerkstelligen. Inmiddels is echter de onderhoudstoe- stand van dr gebruikte wagens verbe terd en zijn enige van de meeste ergernis gevende rijtuigen door andere vervan gen De Directie tekent hierbij aan, dat de Kamer ervan verzekerd kan zijn dat deze aangelegenheid bij voortduring haar aandacht heeft en het traject Alkmaar Den Helder als één c'er eerste is geno teerd, waarop nieuw materieel gaat rij den, zodra daarover de beschikking is. Tot zolang zal de Directie genoodzaakt zijn een oeroep op het geduld der reizi gers te doen. De Kamer merkt hierbij nog op, dat haar vertegenwoordiger in de Spoorweg raad in het begin van het vorige jaar in deze Raad opnieuw heeft aangedrongen op het inleggen van enkele dieseltreinen op de lijn Alkmaar-Den Helde'r. De Di rectie heeft toen geantwoord, dat zulks op dat ogenblik niet mogelijk was, doch dat gehoopt werd, dat dit in Mei 1952 wel het geval zou zijn. Wij dienen paraat te blijven. Iedere veehouder die zich onttrek!, aan de actieve horzelbestrijding pleegt daarmede verraad aan zijn goedwillende collega's. Dat men er van Overheidswe ge ook volkomen van overtuigd is. dat deze bestrijding noodzakelijk is, is wel gebleken dooi het afkondigen van de wet op de runderhorzclbestrijding Wettelijk is iedere veehouder ver plicht de bestrijding op zijn bedrijf uit te voeren, ook al is hij niet de houder maar de hoeder van het vee. Dat bete kent, dat die veehouders die runderen in de kost nemen of inseharen, ook voor die dieren verantwoordelijk zijn. Dure huiden. De huiden zijn duur tegenwoordig. Een goede, onbeschadigde koehuid brengt al gauw f 80 op Het is daarom niet alleen uw eigen directe voordeel, dat u medewerkt aan de bestrijding (meer rust, dus meer melk, minder kans op uierverwondingen bij het hollen dooi de weide, door het tijdig wassen voorko men wij het vermageren der dieren ten gevolge van de horzeliarven, voorkomen wij ook de „groeibulten" zoals zij vroe ger genoemd werden!) maar u werkt ook mee aan het algemeen belang Dure deviezen. Des te gaver de huiden des te meer leerproducten zijn er uit te vervaardi gen Wij ieveren bv. schoenen aan het buitenland. Dat betekent deviezen en deze hebben wij hard nodig. Ook daar om is de runderhorzelbestnjding van be lang, zowel voor u ais ons allemaal! De Dir. Prov. Gezondheidsdienst voor Dieren in N.-H. D. REMPT. Oosterend, 19 Febr. 1901. Vrijdag avond strandde de TX 182, schipper C. Drijver, tegen „Onrust". Nadat de be manning een bange nacht had doorge bracht, werd door eenige andere vaartui gen de gestrande schu't afgesleept en in veilige haven gebracht. OudeschiH, 18 Febr. 1901. Het on langs opgerichte meisjeszangkoor „Cres cendo" zal eene wijziging ondergaan en uitgebreid worden tot een gemengd koor. Voorts wordt opgericht eene vereeniging voor jongere meisjes, eveneens met het doel deze m den zang te bekwamen. Gemeenteraad, Maandag 18 Febr. 1901. De Voorz. opent de vergadering en wijdt daarbij een woord aan de heugelij ke gebeurtenis op 7 Febr. jl. en spreekt de wensch uit, dat de zoo gewichtige stap, toen door H.M. de Koningin ge daan. moge zijn een zege voor H M. zelf, voor Z.H. Hertog Hendrik, voor H M. de Koningin-Moeder en het geheele Neder- landsche volk. Voor algemeene feesten was de tijd van het jaar minder ge schikt, alleen aan den Hoorn vierden ook de ouderen feest, zegt spr., doch de kinderen op Texel hebben allen feest ge vierd en de vlaggentorn allerwege was een voldoend bewijs, dat ook de Texe laars blaken van liefde voor ons Vor stenhuis. De Cocksdorp, 22 Febr. 1901. Vis- scherlieden van hier, die werkzaam wa ren bij het z fbiengen van het stoomschip Darling" ontvingen heden het berg loon. Het bedraagt 73 gld. per deel. Oudeschild, 22 Febr. 1901. Ofschoon drie maanden uitgesteld, werd toch Dins dagavond het 40-jarig bestaan van het plaatselijk nut „Neptunus", door de le den der vereeniging en genoodigden van elders feestelijk herdacht. Den Burg, Febr. 1901 Door heeren Kamervoogden van de Armenkamers in de Warmoesstraat werd ten overstaan van B. en W aanbesteed het sloopen der 3 bestaande Armenkamers in de War moesstraat en het ter plaatse bouwen van 3 woningen De ui .slag was- K. Slot f2346, R. Daalder f2124, J. Bruin f 2099, P. J. Zoetelief 1 2061, A. H. Geus f 1852, J A. Geus f 1828, A. Kooiman f 1734. Aan laatstgenoemde werd als laagste inschrijver liet werk gegund. (Overgenomen uit de Des Moines Sun day Register). De Russische regering bedient zich van een systeem van straffen en belonen dat er op gericht is de economische acti viteit te stimuleren, hetgeen wel nodig is daar ieder streven om direct persoon lijk voordeel te verwerven in Rusland als kapitalistisch gebrandmerkt wordt. Tevens stelt dit systeem haar in staat al le daden, welke zij in strijd acht met de belangen van de staat als een misdrijf aan te m«?rken. Het feit dat zij hiertoe op grond van de bestaande wetten het recht heeft, vormt een van de merkwaar digste kenmerken var het Russische „socialisme in zijn huidige vorm Wan neer alle economische en politieke macht bij dc staat berust, blijft de onder daan van die staat nog maar één moge lijkheid over, nl. deze staat slaafs te die nen. Alle ingenieurs, arbeiders, boeren, ja DIENSTREGELING N.V. T.E.S.O. tot en met 29 April 1951: Op werkdagen: Van Texel: 5,30, §6,25; 7,50; 11,50, 14,50; 17,55. Van Den Helder: 6,30; §8,15; 10,30; 13,20 16,20; 19,30. Op Zon- en Alg. erkende Chr. Feest dagen: Van Texel: 7,50; 11,50; 17,55; Van Den Helder: 10,30; 13,20, 19,30. Ingaande 2 April 1951 iedere Maan dag Koog, 25 Febr 1901. Door 's Rijks Waterstaat worden pogingen aangewend om de konijnen, welke in de duinen ver blijf houden en grote schade toebrengen aan die zeewering, uit te roeien. Tot dat doel zijn 14 man van hier dagelijks be zig met het zoogen. „konijnendelven". Waal, 25 Febr. 1901 Vele belang stellenden woonden de z.g. Burenton" bij. Bij de verhuring der wegen werd besteed de som van f 23,35 tegen f 22,45 in het jaar 1900. De heer L. J. Roeper bedankte als buurtheer, door het bestuur werd alsnu benoemd dc heer H. Mantje Cz., die zich de benoeming liet welgeval len Vele oudere Texelaars herinneren zich nog wel de dagen van de postdienst Texel-Vlielcnd. Per, met paarden be spannen, postkar van Den Burg naar De Cocksdorp en dan per postschuit ver der. Deze, thans vervallen postverbinding bestond van ouds en lang voor de inpol dering van Eyerland. Toen dan ook de Staat bij akte van 21 Februari 1835 ten behoeve van de inpoldering de tot het „Buitenveld" en „Het Eyerland" beho rende gronden verkocht aan de combina tie Paulus en Willem Langeveld, Marce- lis Plooster en Nicolaas de Cock, was het noodzakelijk daarbij de belangen van de postverbinding door bepalingen te waar borgen. De verkoop had betrekking op een oppervlakte ter grootte van 5793 bunders 92 roeden en 30 ellen tegen een prijs van f 90,000,en daarbij trad voor de Staat op de Inspecteur dei domeinen W. K. van Gennep Omdat het mogelijk de belangstelling van onze lezers heeft drukken we hier onder de bovenbedoelde bepalingen af, die betrekking hadden op de postverbin ding. Deze bepalingen ons verstrekt door de tegenwoordige Inspecteur der domei nen in dit gebied, de oud-Texelaar A. L Bakker, doen op aardige wijze de ver houdingen uit het verleden voor ons herleven. Zij luidden: „De kopers zullen wijders ten allen tij de moeten gedoogen het van oudsher bestaande postrid over den afgestanen grond op het Eyerlandshuis en vandaar op het eiland Vlieland; zij zullen daar toe steeds een alleszins voldoende weg die tevens de kortste zal moeten zijn, althans niet langer maar wel korter dan die, welke thans voor het postrid wordt gebruikt moeten geven en verleenen en dien ten hunne laste in behoorlijken staat moeten onderhouden, terwijl bo vendien de pachthoeve „het Eyerlands huis genaamd, tot dat einde mede ten allen tijde als posthuis zal moeten blij ven dienen op den zelfden voet en de zelfde wijze, als tot dusver bij het Do mein gebruikelijk is geweest, zij zullen nog moeten zorgen, dat er voortdurend een behoorlijke aanlegplaats zij voor de postschuiten Van geen minderen aard en niet verder van „het Eyerlandshuis" ver wijderd dan de thans bestaande, alles zonder daarvoor enige andere schade loosstelling te kunnen vorderen dan die, welke mochten ontspruiten uit de na te melden speciale bepalingen te dien aanzien door dc koopers in acht te ne men en welke bestaan in het navolgen de: a dat de koopers zullen zorgen, dat de pachters of bewoners van „het Eyer landshuis" als zijnde de naaste woning nabij de plaats alwaar de Vlielandsche postschippers des nachts aankomen, bij voorkomende gelegenheden en zooveel in hun vermogen is, aan die schippers al le verlangd wordende hulp en bijstand te verleenen; bv dat het voorschreven huis zoowel bij nacht als bij dag zal moeten open zijn om de postpakketten van en naar Vlie land te kunnen ontvangen, zullende bij afwezigheid van de postiljon de pach ters of bewoners op hunne verantwoor delijkheid de pakketten moeten bewa ren en dezelve aan hem ongeopend en ongeschonden moeten overhandigen, c. dat de postiljon van Oudeschild naar „het Eyerlandshuis" ter laatstge- melde plaatse om niet zal moeten wor den gehuisvest, doch zijn eigen slaap- fournituren zal moeten meebrengen, zullende hij door de bewoners van het zelve huis tegen billijke betaling in de kost worden genomen; d. dat in de schuren van het „Eyer landshuis" aan de postkar een behoor lijke berg- of staanplaats zal worden aangewezen, zullende de beide post paarden aldaar des winters gestald en op gewoon voeder onderhouden worden en des zomers op het weiland graden of in de stallen, evenals de paarden der bewoners van het huis, verpleegd wor den; e. dat de verzorging en oppassing der paarden zal verblijven aan den postil jon en zullen zonder zijne toestemming, de postpaarden noch de postkar, tot eenig ander einde gebruikt mogen wor den." i i zelfs geleerden, schrijvers en andere kun stenaars staan in dienst van de regering en indien zij hun plichten met nakomen of in gebreke blijven de hun door de re gering toegewezen taak uit te voeren, kunnen zij beschuldigd worden van plichtsverzuim en sabotage en in be paalde gevallen zelfs van hoogverraad. Ofschoon in Rusland de criminele rech ter in sommige gevallen nog wel eens voor reden vatbaar is, staat het Russi sche strafrecht over het algemeen be kend als uitermate wreed. Daartegen over staat echter dat royale beloningen een ieder ten deel kunnen vallen, die zich in de ogen van de Russische macht hebbers buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt Indien in Rusland een fabriek goede ren van inferieure kwaliteit aflevert, zich niet aan de vastgestelde normen houdt of producten vervaardigt die niet floor direct gebruik geschikt zijn, worden de leden van de directie, de hoofdingeni eurs, de bedrijfsleiders, de assistent-be drijfsleiders en de inspecteurs en opzich ters hiervoor verantwoordelijk gesteld. Het afleveren van onvolwaardige pro ducten staat in Rusland gelijk met sabo tage en zij die zich hieraan schuldig ma ken kunnen tot gevangenisstraffen van 5 tot 8 jaar veioordeeld worden. Indien bij een en ander echler van opzet sprake is, worden de beklaagden onmiddellijk als saboteurs gebrandmerkt. Voor 26 Mei 1947 stond op een dergelijk misdrijf de doodstraf, doch na die datum worden de „saboteurs" gewoonlijk tot 25 jaar dwangarbeid veroordeeld, door te bren gen in eén zgn. heropvoedingskamp. In slechts enkele gevallen komen de be klaagden er met een lichtere straf af. Hun bezittingen worden echter veelal verbeurd verklaard. Ook indien een onderneming haar verplichtingen ten aanzien van de staat, een openbare instelling of ander bedrijf niet nakomt, wordt de directie hiervoor aansprakelijk gesteld en indien tijdens het gerechtelijk onderzeek blijkt dat er sprake is van kwade trouw, worden de delinquenten tot een gevangenisstraf van minstens 6 maanden veroordeeld terwijl ook in dit geval hun vermogen geheel of gedeeltelijk geconfisqueerd, wordt. Ook gewone arbeiders en andere werkkrachten stellen zich aan gerechte lijke vervolging bloot, indien zij naar het oordeel van de regeringsambtenaren in gebreke blijven de hun opgedragen taak te vervullen. Indien zij niet op hun werk verschijnen zonder hiervoor een plausibele reden te kunnen opgeven, ko men zij in aanmerking voor een zgn. heropvoeding, wat in feite hierop neer komt, dat zij gedurende ten hoogste zes maanden in het bedrijf waar zij werk zaam zijn, moeten werken tegen een la ger loon. Dit loon mag niet minder dan 75 pet. van het normale loon bedragen. Andere vergrijpen tegen de arbeids discipline, zoals traagheid, het te vroeg naar huis gaan, het overschrijden van de voor de lunch vastgestelde uren en luie ren zijn eveneens strafbaar als zijnde plichtsverzuim Iedere arbeider die meer dan 20 minu ien te laat op zijn werk komt zonder hiervoor een geldige reden te kunnen op geven, wordt hiervoor beboet met een som die 25 pet van zijn halfjaarlijks in komen bedraagt. Het Hof van Justitie doet de directie van de fabriek of onder neming waar de betrokken persoon werkzaam is een bevelschrift toekomen, waarin betaling van de vastgestelde boete wordt geëist en hierdoor is (zijn) de werkgever(s) wel gedwongen een deel van het loon van de betrokken persoon in te houden en dit in de staqtskas te storten. Wanneer de aldus beboete ar beider andermaal te laat op zijn werk komt. wordt hij tot een gevangenisstraf van minstens 1 jaar veroordeeld Het is de plicht van de werkgever om diegenen die bij de vervulling van hun taak in gebreke blijven, onmiddellijk aan te geven. Doet hij dat niet,' dan stelt hij zich aan gerechtelijke vervolging bloot, niet alleen wegens plichtsverzuim doch tevens wegens medeplichtigheid. Afgestudeerden van universiteiten en hogescholen kunnen niet straffeloos een hun aangeboden functie van de hand wijzen. Wanneer zij hun studie voltooid hebben, moeten zij op last van de Rus sische regering vijf jaar lang in rijks dienst werken, omdat zij oo kosten van de staat gestudeerd hebben" Weigeren zij dit, dan komen ook zij met de rech ter in aanraking. Zelfs minderjarigen ontkomen niet aan de lange arm van de gerechtigheid. Op 28 Dec 1940 werd een „oekase" uitgevaardigd die betrekking had op leerlingen van industriescholen en andere soortgelijke onderwijsinstel lingen. Vergrijpen tegen de schooldisci pline, spijbelen en ergerlijk wangedrag naar aanleiding waarvan de leerling van school gestuurd wordt, kunnen bestraft worden met een straf van ten hoogste 1 jaar, door te brengen in een arbeids kamp. (Slot volgt).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1951 | | pagina 1