Cjrocn 2tmftsjexels in het harL,
„Neem nag een glasie, 't is best spul!
Er was meer wijn dan thee in huis dank 7.ij...
de stranding van de Perdreau
Vorig jaar verschenen er honderd Nieuwe
Sunderklazen in Den Burg
Vol verwachting zien we uit naar het
spelen op 5 December
Bijbel
was
Ouderavond School met de
uitstekend bezocht
IffOENSDAG 21 NOVEMBER 1951
25 Jaar geleden zeiden de kustbewoners
„JONGENS, GAAN JULLIE MEE NAAR HET STRAND?" zo riep een Hoornder
ongeman, „het stikt er van de kisten met drank!" Dat was juist, want het
7ranse stoomscheepje „Perdreau" was op de Razende Bol gestrand en het
duurde niet lang of de lading, die hoofdzakelijk bestond uit kisten met flessen
whiskey, „oude Peter" en cognac, spoelden op het Texelse strand aan. Dat, le
zers, gebeurde deze maand 25 jaar geleden, 't Liedje was toentertijd nog niet
gecomponeerd, maar anders hadden vele Texelaars zeker uit volle borst ge
zongen: „Jonge, jonge, jonge, wat een schip was dat!" Op de wijze van „Wat
een club!" want waar de strandvonderij een goeie dag (of nacht) heeft, valt
ook wel een boutje voor ons, jutters, mee te kluiven! Beweerd wordt, dat er
in die dagen in vele huizen meer sterke drank getapt werd dan thee en het
moet voor de waard van „Het Loodsmanswelvaren" zelfs een verschrikke
lijk slecht jaar zijn geweest
TEXELSE
65e JAARGANG. No. 6582
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank. Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. f 3,15 p.
half jaar —Advertenties 8 ct. per m.m.
Zo varen de scheepjes
voorbij, behalve dan het
Franse s.s. Perdreau, dat
25 jaar geleden op de Ra
zende Bol vastliep en heel
veel kisten drank naar de
Texelse kust zag afdrijven
Het schip was van Frankrijk op weg
naar Leningrad, Rusland. Door de mist
misleid, strandde het op de Razende
Bol. De 12 opvarenden werden door de
Dorus Rijkers gered. Onderwijl joegen
hoge golven over het schip, dat als ver
loren moest worden beschouwd. Het was
er een van 265 ton.
De Texelse Courant van 17 November
1926 schreef: ,.Het duurde niet lang of
de lading werd in het geweld van beu-
leende golven losgerukt en dreef het zee
gat uit. Een groot deel kwam terecht aan
Texel's wal, waar o.a. strandvonders
voor berging zorgdroegen. Naar men
dacht was dit schip met kolen geladen,
doch tot niet geringe verwondering be
stond de vondst vnl. uit kisten gevuld
met flessen whiskey, ,,oude Peter" en
cognac. Te Den Hoorn konden de volgen
de dag reeds niet minder dan plm. 60
kisten geborgen worden, de De Koog 3,
le Oudeschild 30, ieder met 12 flessen.
Zondag dreef op Texelstroom nog een
groot aantal kisten rond, benevens aller
lei wrakhout. Zodra dit bericht Oude
schild bereikte voeren schippers uit om
te trachten daarvan wat te bemachtigen.
Op een harer reizen voer de Marsdiep
een reddingboot voorbij. De schuit was
zwaar gehavend, doch werd niettemin
op sleep, ouw genomen. Onderweg raakte
de Marsdiep haar sleep kwijt, daar de
beschadigde reddingboot aan zulk een
trekkracht geen weerstand kon bieden.
Een deel der bemanning van het ge
strande wijnschip was met deze boot in
zee gegaan en later door de Oosterender
motorbotter van Drijver ran boord ge
nomen. In het bijzonder gaf de stranding
Zondag te Den Hoorn veel bedrijvigheid.
Velen spoedden zich naar het strand,
waar douane, politie en strandvonder de
aangespoelde goederen in ontvangst na
men. Maandag brachten betrokken amb
tenaren van belasting, invoerrechten en
accijnzen met de Zeemeeu.v een bezoek
aan Texel om een onderzoek in loco in te
stellen. We vernamen, dat hier van een
smokkelaffaire sprake moet zijn, doch
daar bevestiging van officiële zijde niet
verkregen werd we delen dit onder
alle voorbehoud mee. Wel staat vast, dat
het aan jutters niet heeft ontbroken en
het vermoeden werd uitgesproken, dat
zelfs aanzienlijke hoeveelheden drank
aan de strandvonderij onttrokken zijn.
De politic heeft een onderzoek inge
steld".
Tot zover voorlopig de Texelse Cou
rant. De krant van onze buren berichtte:
Reeds Zondag trachtten de Texelaars
de kisten, die van de lading aanspoelden,
te bemachtigen en de inhoud daarvan
bleek te bestaan uit whiskey en cognac,
waardoor de animo om er zoveel moge
lijk van binnen te krijgen, niet weinig
vermeerderde. Of onze overburen bij de
fel oplaaiende vlammen van een kamp
vuur een bacchanaal (losbandige zwelg
partij volgens Van Dale) gehouden heb
ben is ons niet bekend, zeker is, dat ze er
bijzondei tuk op waren om de lading
binnen te krijgen. Vanaf de Dijk (de Hel-
derse zeedijk dus!) stonden de Jutters
met grage ogen naar 't „Strandvonders-
feest" aan de overkant te kijken. Ver
moedelijk zullen zij ook we! met een
vlet of boot er op uitgetrokken zijn om
iets van het edele vocht te bemachtigen"
De Tesselaar berichtte ïog- „Te Oude
schild zijn nog aangebracht een aantal
roeiriemen, een mast en een zeil, te Den
Hoorn nog allerlei keukengerei, een
kurkzak, een zuurstofapparaat, een
schrijfbureau en vaten benzine en smeer
olie. Het schip is thans geheel verdwe
nen en zit 100 meter in de gronden, op
de gevaarlijkste plek van de Razende
Bol".
Op Zaterdag 20 November 1926 werd
uit Den Hoorn gemeld: „Bij een door
douanen ingesteld onderzoek werd al
hier bij een dorpsgenoot een kist met
flessen wijn in een schuur opgegraven
Proces-vei baal werd opgemaakt".
Uit Oudeschild werd geseind: „Alle in
de haven liggende vissersschepen werden
door ambtenaren van belasting, invoer
rechten en accijnzen op de aanwezigheid
van opgeviste kisten of flessen wijn on
derzocht. „De Zeemeeuw" bracht daar
toe een bezoek aan Texel".
1 December werd gemeld, dat door een
duiker 200 kisten gedistilleerd geborgen
waren. Op 8 December waren reeds 424
kisten geborgen. Het schip bevatte toen
nog ongeveer 600 kisten. Op 18 Decem
ber waren ruim 500 kisten te Den Helder
aangebracht.
Een duur neutje.
29 December schreef de krant: „Een
schapenfokker op Texel sneed zich in de
vingers door een aangespoeld kistje, dat
flessen gevuld met sterke drank, whiskey
en meer zulk spul bleek te bevatten, zich
toe te eigenen en thuis m een schuurtje
te begraven. Het slokje had echter een
minder aangename nasmaak, want de
man stond dezer dagen terecht wegens
PAPIERPRIJS STIJGT TOT ON
GEKENDE HOOGTE
Het 12-voudige van voor de oorlog
De directie der papierfabrieken N.V.
Van Gelder Zonen, de enige fabrikanten
van krantenpapier in ons land, heeft me
degedeeld, dat de enorme stijging van de
houtprijs (ongeveer 100 pet. vergeleken
met de prijs van een jaar geleden) een
grote verhoging van de papierprijs nood
zakelijk maakt. Het krantenpapier gaat
per 1 Janauri ruim f 0,84 per kilo kosten,
hetgeen bij een huidige prijs van f 0,63
een prijsverhoging betekent van 33 pet.
Deze prijsverhoging is het gevolg van
een nieuw contract van Finland met de
Nederlandse papierindustrie. De prijs van
hout, de grondstof voor het papier, wordt
daarin verhoogd van plm. f 49 tot f 95
per kubieke meter. De prijs van het
krantenpapier is, wanneer op 1 Januari
deze prijs van ruim 84 cent per kilo een
feit wordt, in één jaar tijds precies ver
dubbeld Voor de oorlog kostte kranten
papier 7 ct. per kg.
Van geen enkele andere grondstof is het
ons bekend, dat de prijs op heden de 12-
voudige is van die van vóór de oorlog.
Dat de n euwe prijsverhoging de kran
tenuitgeverijen voor grote problemen
stelt, behoeft geen betoog Ook in het
buitenland worstelt men met deze moei
lijkheden. In Denemarken bv. heeft men
reeds 27 dagbladen moeten stopzetten.
Vrijdag jl. zijn de verschillende pers-
organisaties in spoedvergadering bijeen
geweest om de toestand onder ogen te i
zien. Daarbij kwam naar voren, dat de
krantenbedrijven alléén deze nieuwe J
i verhoging niet kunnen dragen te meer
i daar binnenkort nog andere verzwarin- j
J gen van het bedrijfsleven zijn te wach-
ten. Een verhoging van de abonne- j
I ments- on advertentieprijzen werd dan
j ook onvermijdelijk geacht.
I Zodra wij van onze organisatie nadere
I mededeling ontvangen, zullen wij onze
lezers-adverteerders op de hoogte stellen
van de besluiten die te dien opzichte ge
nomen zijn.
TEXELSE MARKT
Den Burg, 19 Nov. 1951. Aangevoerd:
4 koeien f 550f 700. 9 schapen f 85
f 100. 42 biggen f 45-f 65. 15 n. kalveren
f 35-f 55.
OVERKANTSE RUITERS NAAR TEXEL
Vrijdag zullen 15 ruiters uit het rayon
Noordholland-Noord tezamen met hun
Texelse sportvrienden („De Waddenrui-
ters") een zgn jachtrit over het eiland
maken.
ZENDELING SPREEKT OVER BALI
N.H. Gemeente De Koog. Hedenavond
8 uur Zendingsavond in <le kerk. Spre
ker Ds. H. J. Visch van Bali
N.H. Gemeente Den Burg. Vrijdag
avond 8 uur Gemeenteavond in Eben
Haëzer. Spreker Ds. H. J. Visch, zen
dingspredikant op Bali.
UITSLUITEND DOOR DE PARK
STRAAT
Men verzoekt ons veehouders en han
delaars er nogmaals op te wijzen, dat
voor de markt bestemd vee uitsluitend
door de Parkstraat dient te worden aan
gevoerd.
VAN HOOIVAK GEVALLEN
Bij het spelen op het hooivak viel de
5-jarige Netty Kikkert, „Vredcstein",
Zondag op een betonnen \loer. Zij liep
hierdoor een hersenschudding op. Vorig
jaar moest zij 6 weken het bed houden
door een val van een ponny
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEI
21 Nov. 1,46 en 1,56. 22 Nov. 2,42 en
2,51. 23 Nov. 3,45 en 3,58.
Aan het strand is het ongeveer 1 uur
aorder hont» wa*£>r
Ondanks de voorspellingen van velen,
dat het nieuwe Sinterklaasfeest gedoemd
was te verdwijnen, is vorig jaar de mas
kerade op 5 December, zgn. „nieuwe Sin
terklaas", een groot succes geweest.
Ruim 100 gemaskerden trokken door de
straten. Velen van die echte ouwe spe
lers die het vroeger jaren ook niet kon
den verzitten thuis te blijven, waren
hieibij en liepen zo echt e Sunderkla-
zen.en dan geen masker afdoen, nee
zo naar huis.... Zij hebben door hun
opkomst bewezen, dat dit oude volks
feest nog leeft onder de Texelaars. Ja,
zo ging het vroeger, eerst speulen en
dan dansen. Steeds gemaskerd trokken
zij van de ene balzaal naar de andere.
Een groot feest van spelen, raden en gis-
sen. Thuis Sinterklaasvieren was er niet
bij. 's Avonds mandje zetten en 's mor
gens 6 December zoeker t j csaag.
De heer Van Beijeren sprak over de beroepskeuze
„DE LAGERE SCHOOL EN DAN?"
Zo luidde de titel van de voordracht,
welke de heer Van Beijeren Donderdag
avond voor ruim 100 toehoorders hield
op de ouderavond van de School met de
Bijbel te Oosterend. Ook uit Eierland
waren ouders naar het gebouw voor
christelijke belangen gekomen.
De avond werd geopend door de heer
Jn. Kuiner, die liet zingen Fs. 146:1, hij
las daarna Ps. 146 onberijmd! Na te zijn
voorgegaan in gebed heette hij allen van
harte welkom. Hij deelde o.a. mede, dat
de school thans door 121 leerlingen
wordt bezocht, maar dat er nog meer
kinderen zijn, die deze school zouden
kunnen bezoeken. „Wij zullen niet rusten
voordat cok zij tot de leerlingen van onze
school behoren", aldus spreker.
Nadat de heer Jn. Daalder de notulen
had gelezen was het woord aan de heer
Van Beijert, onderwijzer, die zou spre
ken over het onderwerp: „De Lagere
School en dan?" „Wat moet mijn kind
worden? Moet hij doorleren of meteen
na de schcol een baas zoeken? Onze be
slissing zal, na God om voorlichting te
hebben gevraagd, vnl. afhangen van de
drie volgende punten: 1. De begaafdheid
van het kind. Niemand zal er over den
ken om zijn kind, indien dat uitge-
Was oox deze schuur
tot geheime drank-
opslagplaats gepro
moveerd? Wie zal
het zeggen (beken
nen)?
strandjutterij. Daar het gerucht gaat dat
hij 80,000 piek in een ouwe kous heeft,
werd hij nogal hoog getaxeerd en door
de politierechter tot f 60 boete of 30 da
gen veroordeeld. De man had geen be
denkingen en dokte onmiddellijk zijn zil
veren schijven. Dat neutje kwam hem
toch wel wat duur te staan!" (Maar wie
zegt, dat-ie niet bij een of ander Jutterij-
risico-fond^ was verzekerd? Red. Tex.
Crt.)
Deze stranding en de gevclgen daar
van zijn voor vele eilandgenoten wel
van grote waarde geweest- de een z'n
pech was de ander z'n slokje. Nadien is
er af en toe wel weer eens een schip in
de buurt van Texel vastgeraakt en ver
gaan, maar de strijd tussen strandvonder
en jutter is toch niet meer zo fel geweest.
Er spoelde wel eens heel veel hout aan,
maar dat sprak toch lang niet zo sterk
tot de verbeelding als de lading die de
Perdreau vervoerde.
Nu en dan ach altijd wel ziet ge
een jutter langs het strand zwalken. Het
verrassende element lokt hem onweer
staanbaar aan: Zou de zee iets van haar
buit prijsgeven? Een mooie plank of een
stevig stuk brandhout? Of zal er
nog eens een wijn(smokkel-?)schip op de
kust lopen?
Ook wij zouden ons bij zulk een bui
tenkansje met rasse schreden kustwaarls
spoeden. Vooral na het bladeren in die
ouwe, kurkdroge kranten lijkt het nip
pen aan een straffe „strandborrel" ons
een prettige bezigheid!
sproken dom is, naar een school voor
middelbaar onderwijs te sturen. Kan een
kind goed leren en wordt hij naar een
Ulo of HBS gezonden, dan is het altijd
jammer en zeer nadelig voor het betrok
ken kind als het door huiselijke omstan
digheden zijn studie moet opgeven. Be
halve de meer intellectueel gerichte op
leiding is er ook nog de huishoudschool
voor meisjes en de ambachtsschool voor
jongens. Er is in deze tijd van opkomen
de industrialisatie meer gebrek aan hand-
dan aan hoofdarbeiders.
2. Jammer is, dat kinderen soms door
een zwakke financiële positie van hun
ouders eer. beroep moeten kiezen, dat
hun helemaal niet aanstaat. Hierin
is Amerika ons ver vooruit, want daar is
het middelbaar onderwijs kosteloos. Mis
schien ligt ook hier een taak voor de
kerken, want wanneer God aan een jon
gen een buitengewoon helder verstand
geschonken heeft, zou het erg zijn als
diens lalent door financiële onmacht
niet gebruikt werd Wat biedt de toe
komst het door het kind verlangde be
roep? Ook een belangrijke vraag.
Laten v,ij de kinderen ze!: de gelegen
heid geven om iets te kiezen. Onze maat
schappij heeft behoefte aan mensen, die
hart voor de zaak hebben. Bureaux voor
beroepskeuze stellen een onderzoek in
naar iemands aanleg en karakter. Het
christelijk adviesbureau verdient de
voorkeur. We moeten de kinderen goed
voor ogen houden, dat zij aan het door
hen gekozen beroep met alle kracht moe
ten werken en het niet moeten beschou
wen als een baantje om maar brood op
de plank te krijgen.
Het Hoofd der school, de heer Bolt.
vertelde over de vacantiekolonies. De
heer W. L. Bakker merkte op, dat dit
voor de kinderen van de cbr. georgani-
seerden niet noodzakelijk was, daar deze
hun kinderen door het D.E.L.-fonds kun
nen uitzenden. Achtmaal per jaar wor
den er kinderen naar zulke kolonies ge
zonden.
In de pauze werd voor het Sinter
klaasfeest gecollecteerd en thee en ge
bak aangeboden. Hierna volgden films
over visserij, van graan tor. brood en het
werk van een reddingsploeg.
Ds. Klijnsma sloot met dankgebed en
liet hierna de Avondzang zingen. Vervol
gens gingen de ouders het werk van de
kinderen bezichtigen. Vooral de schet
sen, aan de wand geshowd en de hand
werkjes iadden aller belangstelling. Om
streeks 12 uur ging ieder zijns weegs.
HONDEN VERGIFTIGD?
In de buurt van „Vredelust" zijn vier
honden door vergiftiging gestorven. Vo
rige maand lieten er twee het leven en
Vrijdag en Zaterdag stierven de andere
twee zeer plotseling. De gedupeerde ei
genaars hebben de zaak in onderzoek
gegeven.
Ik ben Woensdag 5 December ok
weer van de partee, jullie komme toch
allemaal v/eer en nemen jullie je ken
nissen dan mee, gemaskerd de street
op! Dan kenne we nag ers lekker mit
mekaar roddelen! Nou, ik gaan vorder,
want ik moet nag om blauwe koek en
Henlcie moet nag v/ot lekkers in sien
koes hewv/e 't Fist sit te komme, om zö
maar ers te sège!
Jammer dat het nodig is en de Texel
se Folk'ore met kunst- en vliegwerk op
gang moet worden gehouden, maar ook
dit jaar stelt de vereniging voor Texelse
Volksfeesten en Folklore weer diverse
geldprijzen beschikbaar voor de origi
neelste en mooiste gemaskerden. Alleen
aan individuële spelers, dus enkelingen,
paren en groepen van personen (dus
meer dan 2) worden deze prijzen weer na
beoordeling van de jury toegekend. Gro
te stukken, wagens en andere voertuigen
dingen niet mee op 5 December.
De route welke gelopen dient te wor
den voor de prijsbeooideling is als volgt:
Groeneplaats, Binnenburg. Weverstraat,
Warmoesstraat, Zwaanstraat, Groene
plaats alsmede de Parkstraat en wel in
beide richtingen. Evenals het vorig jaar
hebben goed verklede en gemaskerde
Sinterklazen, vrije toegang in alle bal
zalen.
Texelaars, toon dat cht zeer oude en
mooie volksfeest op 5 December niet
dood is, doch met onverminderde kracht
en élan onder u voortleett. Thuiszitten
den, maakt wat licht op straat en
schuift de vitrage wat opzij. Ook de kin
deren wot den op 5 December van 46
uur gemaskerd en leuk verkleed op
straat verwacht. Ouders, laat uw kinde
ren dit maskeradefeest met een grootse
verkleedpartij opluisteren. Jong gewend,
oud gedaan. Dit spreekwoord is vooral
voor het behoud van onze Texelse Folk
lore van grote waarde. De jongeren die
nen de oude volksgebruiken van het ene
geslacht naar het andere over te dragen,
opdat het behouden blijve.
Texelaars, groot en klem, jong en oud,
ja ook oie oude getrouwen, gij, die de
Texelse gemoedelijkheid, gulheid en
gastvrijheid, ondanks de geïsoleerdheid
van uw eiland steeds uitdraagt tot ver
buiten zijn grenzen, geeft het „Nieuwe
Sinterklaasfeest" op 5 December zijn ou
de luister weêrom, laat het, evenals het
canrnavalsfeest in 't Zuiden, bekend
worden en blijven tot vei over onze
landsgrenzen. Gij hebt een aruk seizoen
achter de rug. Uw werken en zwoegen is
hopelijk niet te vergeefs geweest, nu is
de gezelligheid en rust op het oude
Texel weergekeerd; de bomen slaan gril
lig en kaal, de wondere wolkenluchten
toveren ons schilderachtige tableaux, de
wind giert door de hoge luchten en de
vogels ki ijsen hoog boven het eenzame
eiland. Nu komen voor ons de inspiratie
en de bekoring om ons zelf te zijn in on
ze oeroude volksfeesten. Texelaars, veel
succes!
De Vereniging voor Volksfeesten
en Texelse Folklore..
