9
roen wa
in het harLj
D.D.D.
De zee spoelde het wrak van de Benbraek bloot
Een Engels Stoomschip dat in 1890 strandde
-
„Het Klazina Emelie Gollards Rustoord
De Stichting heeft nog enig kapitaal nodig
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
HAMEA***
AG 12 APRIL 1952
rEXELSE
fiSo TAARGANG. No. 6622
65e JAARGANG. No. 6621
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld 6c De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652.-Abonn. pr. f 1,80 p.
kwart. -f- 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm.
ZONDAGOCHTEND maakten wij de
voor ons meest verrassende reportage
van de laatste tien jaar: op het Noord
zeestrand, ter hoogte van de Slutter-
vlakte en een 800 meter ten Noorden
van het stroompje De Sluiter, ontdek
ten we een zeer oud wrak, de resten
van een ijzeren schip, dat we stapten
het meteen at 90 meter lang was!
Het water was laag en het lag ge
heel droog. Dit wrak moet de laatste
tijd door de zee zijn ontbloot en daar
door aan de vergetelheid cntrukt. Al
lereerst stelden wij cns de vraag: Welk
schip is dit? Hoe leng ligt het hier al?
„IS IE DAN WEER BLOOT KOMME?'
Ja, dat moet de „Benbraek" weze, die is
'n dikke zestig jaar lede strand!" aldus
de 78-jarige Jac. Wetsteen, Witte Kruis-
laan, Den Burg, die 15 jaar oud was, toen
de Benbraek schipbreuk leed op de
Texelse kust.
„Ik was een jongen van een jaar of
vijftien. Ik ging naar de schapen, we
woonden bij De Krim. Het was een
mooie Januari-dag. Toen ik op een duin
stond, zag ik een schip. Ik riep tegen
Kees Troost: „Kiek deer es, wat een
groot skip!" Kees stond een vierhonderd
meter verderop op het duin. Het was
Welke Texelaar kar. ons inlichten?
Het strand was ter plaatse vrij laag,
terwijl zich m de richting van de SI ut
ter een machtige massa zand een lang
zaam oplopende heuvel had gevormd
van naar schatting anderhalve meter
hoog. De zee heett hier de laatste tijd
blijkbaar niet stilgezeten en een hobby
gezien in het verplaatsen van enorme
hoeveelheden zand, waarbij het wrak
aan de oppervlakte kwam.
In een artikel hiernaast vertellen wij
u hoe lang dit wrak er al ligt en van
welk schip het de resten zijn.
van de Tesselaar. De bemanning had het
schip reeds verlaten en was te Ndeuwe-
diep geland.
Stoombootrederij Zur Miihlen, Nieu-
wediep en IJmuiden, had volgens de
eerste berichten een harer grootste
sleepboten, 20 blazerschuilen, 150 werk
lieden en enige duikers beschikbaar om
de katoen te bergen, maar in het vol
gende nummer van de Tesselaar wordt
gemeld: „Naar we vernemen is het trans
port der katoen, welke uit de „Benbraek"
zal worden gelost, aangenomen door de
heren Dros. Voor het vervoer, vanaf de
ontschepingsplaats tot aan het Nieuwe-
::t
Zr
DE ZWARE KRUKAS hebben de En
gelse werklieden destijds niet meer
kunnen slopen. Zou dit knaapje thans
in de wacht kunnen worden qesleept?
Toentertijd beschikten de slopers stel
lig niet over de middelen om de krukas
te verwijderen, maar nu rroet het o. i.
toen ongeveer 8 uur in de morgen.
Langzaam dreef het naar de Slufter en
daar is het gebleven! Ik snap nog niet,
hoe ze met zulk prachtig weer uit de
koers en aan de grond konden raken!"
Het was een Engelse stoomboot met
een lading balen katoen op weg naar
Bremen.
Oudeschilder vissers meldden op 26
Januari, dus 3 dagen na de stranding,
dat er toen naar schatting al 7 voet wa
ter in het sohip stond. „Als dit waar is,
zal het afbrengen wel achterwege moe
ten blijven", zo meende de correspondent
Dit schijnt de
rest van een der
masten te zijn ge
weest. De door
snee is plm. 70
cm. Deze en an
dere obstakels zijn
nog erg gevaar
lijk geweest voor
het Duitse, 1600
ton grote s. s.
Margaret, dat op
10 Maart 1926 bij
storm strandde en
wel vlak bij de
Benbraek.
wel mogelijk zijn. Een handige smid zal
het wel lukken en wellicht is de heer C.
Keijser te porren *oor een aandeel in
het transport? Ongetwijfeld zal Ger-
brand Dekker er een rijtje geeltjes voor
willen neertellen.
diep. is geaccordeerd f 2,25 per baal".
„Ik heb voor mijn vader nog balen ka
toen gereden", aldus de heer Wetsteen,
We hebben ook enige werklieden, die
bij 't lossen hielpen, in de kost gehad".
Mevrouw Wetsteen herinnert zich de dag
van de stranding eveneens nog als de
dag van gisteren, „maar ik was nog een
kind".
De Benbraek mocht dan bij goed weer
aan de grond zijn gelopen, het schip on
dervond al spoedig, dat de Texelse kust
ook wel eens het doelwit is van een ko
kende zee: Op de 9e Februari (1889)
kreeg het schip het door een hoge vloed
en een geweldige branding te kwaad.
Drie werklieden, die ondanks ernstige
waarschuwing op het schip waren ach
tergebleven, gaven, toen het hun daar te
gevaarlijk werd, noodseinen. De Cocks-
dorper redders waren meteen in touw.
Door de hevige wind sloeg de redding
boot van de wagen, hoewel deze aan de
windzijde door zes mannen met touwen
werd vastgehouden. Ten einde raad
werd de reddingboot door paarden langs
het strand gesleept. Het was al zes uur
in de morgen, toen men de boot in haar
clement kon brengen. Na een bange tocht
van wel 10 uur bereikte men de Ben
braek Om half vijf in de namiddag
bracht de reddingboot de arie „schip
breukelingen" veilig aan de wal.
De redders waren: J. W. Stark, schip
per; J. G. Stark, D Buijs Jzn., C. Buijs,
A List, M. Boon, J Kraak, A. Bakker,
G. Bakker, A. v.d. Kooij, A. Boon en J
J. Stark.
De Benbraek was wel de moeite van
het slopen waard en daarom kwam een
aantal werklieden uit Engeland over om
nog zoveel mogelijk van het schip, dat
steeds dieper zonk, te redden Op 12 Au
gustus van het volgende jaar (189p), wa
ren de werkzaamheden zo ver gevorderd
dat een deel der Engelsen weer kon ver
trekken. „Met hoog water voeren ze naar
het schip toe", aldus onze ooggetuige. Op
5 Juni 1891 werd het wrak door de heer
A. Dros Azn., De Cocksdorp, gekocht. 7
October 1892 vinden wij het laatste be
richt over de Benbraek: De Cocksdorp, 7
October 1892. De werkzaamheden op
de Benbraek zijn voor dit jaar geëindigd.
Het afgesloopte ijzer wordt thans gela
den en vervolgens naar Amsterdam ver
zonden. Wanneer het strand, waar het
wrak zich bevindt, niet verandert, zal er
in het vervolg van sloopen niet veel
kunnen komen. Het ontblooten van een
wrak toch gaat aan het zeestrand met
groote moeilijkheden gepaard".
Nu, zestig jaar later, is het weer auto
matisch te voorschijn gekomen, de zee
heeft het ontbloot Zoals gezegd; de he
ren jutters kunnen hun krachten o.a. be
proeven op de krukas, die zeker een lie
ve cent zal opbrengen.
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 4 tot en met 10 April 1952
Geboren: Wilhelmus Henricus Jozef zv
Cornelis M. Bakker en HiJleberta M. A.
Kroon. Hendrik zv Jan van Wijk en Ar-
da A Lodder. Maria Elisabeth dv Arie
van Dienst en Margare'ha M. Keijzer.
Barend Nanne zv Jacob C. Koorn en Jo
hanna M. Volgers.
Ondertrouwd: Gene.
Getrouwd: Adriaan Boon en Trijntje
de Bloois
Overleden: Cornells Boon, 77 jaar, on
gehuwd. Johanna C Huisman, 64 jaar,
echtgen. v Pieter F'aatsman.
Gevonden voorwerpen:
1 .schapenwollen want, f want. blauw
met wit, 1 zilverbon, 1 portemonnaie met
inhoud.
INGEKOMEN PERSONEN
Cornelis J. Witte v. Heiloo, Kennemer-
straatweg 464 n. E 120. Jan C. Smit van
Leiden, Leliestr. 100 n Molenstr. 37
Ilsinrich Westerdijk, v 's-Gravenhage, v.
Lansfoergestr. 20 Schoolstr 19. Oos
terend, met gezin.
VERTROKKEN PERSONEN
IJfke Jouwersma v. Kogeistr 19 naar
Wassenaar, Oranjelaan 7. Jacob Gieles, v.
Hollewalsweg 22 n Schiedam, Schie-
damseweg 10. Petrus C. v. Duren v. C
117 n. Someren, Beliënbeikdijk 16. Wil
lem C. v. d. Berg v. Weverstr. 57a naar
Amsterdam, Koninginneweg 200. Simon
J. C. Vonk v De Waal 71 n Anna Pau-
lowna, Ewijcksluisweg 10 Dirk Eelman
en gezin, v. Emmalaan 2 n. Den Helder,
Koningstr. 61-69. Thomas van Schaik en
gezin van idem naar idem.
IT1ÏTI7 Niet krabben. De he'der vloeiban
.1 ril li D.D.D kalmeert de jeuk in enkele
VjlJUAV seconden, doodt de ziektekiemen
geneest tot diep In de huidporièn.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
VRIJSTELLING VAN DIENST
De Burgemeester der gemeente Texel
brengt ter algemene kennis, dat de Mi
nister van Oorlog bij zijn beslissing van
4 April 1952, nr. 703056, heeft afgewezen
een ten aanzien van Nicolaas Jan de Wit,
wonende E 58 op Texel, gedane aan
vraag om vrijstelling van dienst als ge
woon dienstplichtige wegens persoonlij
ke onmisbaarheid.
Tegen deze uitspraak kan iedere be
langhebbende in beroep komen, uiterlijk
de tiende dag na digtekening van deze
bekendmaking.
Het verzoekschrift, waarbij het be
roep wordt ingesteld, moet met redenen
zijn omkleed en worden ingediend bij de
Burgemeester, ter' secretarie dezer ge
meente. Het behoeft niet te worden ge
steld op gezegeld papier. De Burge
meester zorgt voor de doorzending van
het verzoekschrift aan de Koningin, die
op het beroep beslist, na advies van de
Raad van State, afdeling voor geschillen
van bestuur.
Texel, 12 April 1952.
De Burgemeester van Texel,
C. DE KONING.
zal begin Mei worden aanbesteed
„HET KLAZINA EMELIE GOL-
LARDS-RUSTOORD" Zo zal het Rust
huis heten, dat binnenkort op ons eiland
zal worden gebouwd. Zoals wij reeds
eerder berichtten, heeft wijlen mej. K. E.
Gollards een groot deel van haar ver
mogen bestemd voo>% de bouw van een
Rusthuis, dat toegankelijk zal zijn voor
personen van alle gezindten.
Zoals bekend hadden de Doopsgezinde
Gemeente, de Gereformeerde Kerken en
de Hervormde Gemeenten van ons ei
land reeds plannen in de maak tot de
stichting van een Protestants Christelijk
Rusthuis. De commissie, belast met de
stichting van „Het Klazina Emelie Gol-
lards-Rustoord" en die welke zich be
zighield met het onderzoek naar de mo
gelijkheid tot stichting van een Prot.
Chr. Rusthuis, hebben contact met el
kander opgertomen. Hieruit is een voor
beeldige samenwerking ontstaan met
het doel te komen tor. stichting van „Het
Klazina Emelie Gollards Rustoord". Bei
de genoemde instanties zullen in de
stichting zijn vertegcnwooidigd.
De kerkgenootschappen zullen trach
ten het nog ontbrekende geld bijeen te
brengen. Bij een destijds vluchtig inge
steld onderzoek in de N.H. Gemeenten
van Texel bleek men bereid tot het be
schikbaar stellen van het prachtige be
drag van f 70,000.-. Men heeft van meet
af aan goede hoop gekoesterd, dat ook
uit de andere kringen gelden voor dit
doel zullen worden aangeboden.
Toen destijds de slichting van een
Rusthuis ter sprake kwam, was natuur
lijk de eerste vraag „Zal het benodigde
geld bijeengebracht kunnen worden"?
Men heeft hier en doar het oor te luiste
ren gelegd en mogen vernemen, dat di
verse personen gelden voor het Rusthuis
beschikbaar wilden stellen. Terwijl de
plannen verder werden uitgewerkt en de
voorbereiding van een en ander in volle
gang was, kwam de verneugende tij
ding, dat wijlen mej K. E. Gollards een
groot deel van haar vermogen had be
stemd voor de stichting van een Rust
huis op Texel. Zoals reeds gemeld, is
toen door de beide commissies contact
opgenomen.
Dezer dagen hebben Gedeputeerde Sta
ten en de gemeente Texel het benodigde
bouwvolume beschikbaar gesteld en op
26 April a.s. zal de aanbesteding worden
aangekondigd, welke 14 dagen later zal
plaats hebben. Dank zij de geste van
wijlen mej. Gollards kan dus spoed wor
den gezet achter de verwezenlijking van
de bouwplannen!
Zoals gezegd is nog enig kapitaal no
dig. Bij deze nodigen wij onze eilandge-
nofen èn hen die verre wonen, maar ons
eiland en zijn bewoners een goed hart
toedragen, uit tot het verlenen van fi
nanciële sleun. Wie in deze hun zo be
langrijke medewerking willen verleden,
gelieven zich in verbinding te stellen
met de dominee van een rier kerken of
U zult SiuorconH „kiplekker"
uit bed springen
Elke dag moet Uw lever een liter gal in uw Inge
wanden doen stromen, andere verteert uw voedsel
niet. het bederft. U raakt verstopt, wordt humeurig
en loom. Neem de plantaardige CARTER'S LL-
VERPILLETJES om die liter gal op te wekken en
uw sptjsverte ring en stoelgang op natuurlij ke wijze te
regelen.Een plantaardig zacht middel, onovertrof fen
om de gal te doen stromen.ElstCarter'sLeverpllletjes
ARBEIDSBUREAU VANDAAG
GESLOTEN
Het Arbeidsbureau, Weverstraat, Den
Burg, is heden de gehele dag gesloten.
EMMABLOEM-COLLECTE 1952
Van 14-29 April organiseert het Witte
Kruis de traditionele en populaire Em-
mabloemcollectc. Dc opbrengst komt vol
ledig ten bate van uw eigen afdeling van
het Witte Kruis en wordt uilsluitend ge
bruikt voor de Tbc-bestrijding op Texel.
Moge de EmmaBloem-Collecte 1952
weer een succes worden.
Zonder de door bet bestuur ze ge
waardeerde actieve medewerking van de
nodige collcctrices slaagt deze collecte
zeer zeker niet. Wij doen dan ook een
dringend beroep op onze leden zich op
te geven als collectrice bij onderstaande
bestuursleden:
Den Burg: H. K. Remmers: Oudeschild
J. Tb. Boom; Den Hoorn: J. A. Dros; De
Waal: IJska; De Koog: D. Kuip; Eier-
land: B. Paagman; De Cocksdorp: Adr. v.
Hoorn; Oosterend: F. Witte en J. Bak
ker.
ZON, MAAN EN 1IOOG WATER
De zon komt 12 April op om 5,48; on
der om 7,34. Maan. 17 April L.K., 24
April N M. Hoog water ter rede van
Texel: 12 April 10,31 en 11,03. 13 Apnl
11,06 en 11,40. 14 April 11,46 en
15 April 0.22 en 0,36. 16 April 1,03 en
1.25. 17 April 1,51 en 2,29. 18 April 2,54
en 3,47.
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder boog water.
zich te wenden tot de heer J. N. Bruin,
Hogerstraat, Den Burg.
De totstandkoming van een Rusthuis
is van grote betekenis. Het lenigt niet al
leen de woningnood, maar verzekert ve
le ouderen die een kamer in het Rust
huis kiezen een uitstekende verzorging.
Het Rusthuis zal naast 't inwonend per
soneel plaats bieden aan 65 personen.
Een groot aantal gegadigden heeft zich
reeds gemeld. En dat was te voorzien,
waar overal elders in den lande het aan
tal gegadigden groter is dan het aan
tal beschikbare kamers!
Tenslotte vernemen we nog uit goede
bron, dat het de bedoeling is om het
Rusthuis in Mei van het volgend jaar te
openen. Texel wacht een uitstekend in
gericht Rusthuis. Het zal \eel comfort
bieden. De kamers kunnen door de ad-
spirant-bewoners zelf en naar eigen
smaak worden gestoffeerd en gemeubi
leerd.
Met Crème HAMEA gezonde zuivere huid.
Met HAMEA Gelei goed verzorgde handen.
In dozen en tuben 47*93 ct.
Het is de Hamamelis die het 'm doet
PUBLIEK VERKOCHT
Ten overstaan van Notaris Mulder
werd Woensdagavond in Hotel De Zwaan
voor de erven van de heer M. Zoetelief
publiek verkocht, een woonhuis met erf,
Molenstraat 42 Den Burg, groot 3 aren 38
centiaren. (In gebruik bij de heer D.
Zoetelief.) Koper werd de beer Jb. Wit
te Pzn., Molenstraat 43, voor de som van
f 1700,-.
Voorts werd verkocht een woonhuis
met erf aan de Hollewalsv/eg nr. 1, te
Den Burg, groot 48 centiareji (Verhuurd
aan de heer P. G. den Broki. Koper werd
de heer L. Bakker Gzn„ Het Noorden,
voor f 703,-.
DIPLOMA LANDBOUW WINTER-
SCHOOL
H. Flens, „Gent", Eierland, deed te
Schagen met gunstig gevoig eindexamen
aan de Rijks Landbouwwmterschool al
daar.
LUCHTWACHTDIENST
Zc-als reeds uitvoerig in ons blad ge
meld, bestaan plannen om ook op Texel
te komen tot oprichting van een Corps
Luchi.wachtdienst. Het ligt in de bedoe
ling posten te vestigen te De Koog, bij
Den Cocksdorp en te Oudeschild, waar
uit de Tweede Weieldoo.log daterende
bunkers een geschikte „huisvesting"
vormen. Op 278 hoge punten in ons land
zullen dergelijke posten worden ïnge-
rioht, in onze provincie komen er 28. Ten
tijde van oorlog, welke wij niet ver
wachten maar men dient nu eenmaal re
kening te houden met de mogelijkheid
van de komst van ongewenste bezoekers,
zullen de posten dag en nacht door twee
man worden bezet. In tol*al zijn voor
iedere stelling 16 leden n >dig (de dienst
duurt 3 uur per etmaal). Op Texel heeft
men dus 48 man nodig en w j geloven
wel, dat die er zullen komen, want de
voorlichtingsavond, welke Dinsdag in De
Oranjeboom werd gjhouden, trok zeker
een paar honderd personen, die méér
wilden weten over hetgeen de Lucht
wachtdienst beoogt. Kapitein De Groot,
Alkmaar, zette het doel duidelijk uiteen
en bovendien werden er verschillende in
teressante „vliegerij-filmpjes" vertoond,
die alle aanwezigen uitermate boeiden.
De luchtwachters zullen worden uitge
rust met kijker, hoakmeetinstrument en
telefoon. Hun signaleringen van vlieg
tuigen moeten zij ogenblikkelijk door
geven aan het Luchtwachlcentrum. Hoe
alles in zijn werk gaat werd glashelder
uitgediud door films van het Engelse
Royal Observation Curps. Nodig zijn man
nen van 16-60 jaar. Een groot deel van
de toeschouwers en toehoorders bestond
uit buitengewoon dienstplichtigen, die
door lid te worden van de Luchtwacht
dienst het Vaderland op het Gouden
Boltje zelf kunnen dienen. Zij behoeven
bij eventuele mobilisatie dus niet naar
hun bestemming aan de Overkant. Ge
durende 2 jaren zal eenmaal per week
een avond worden gecursusd Aan de
lesav'ond zit een presentiegeld van f 1,-
verbonden. Na doorlopen van de cursus
krijgt men f 100,-, een niet te versmaden
zakcentje.!
Dinsdagavond werden reeds 72 formu
lieren aan gegadigden uitgereikt. Wie
deze avond met konden bijwonen kunnen
zich laten inlichten door de heer Van
den Boomgaard, Suikerweg 7, Den Burg,
secretaris van het Comité Nationaal In
stituut Steun Wettig Gezag. Inlichtin
gen verstrekken ook Opperwachtmees
ter Smid* en „Het Raadhuis".
Waarschijnlijk zal binnenkort ook nog
een voorlichtingsavond te De Cocksdorp
worden gegeven.
De avond werd besloten met de
prachtige film „Vleugels waken over
Nederland". Hierin zagen wij o.a. oefe
ningen door Gloster Meteor-straaljagers
boven de Vliehors. De daar opgestelde
doelen werden behoorlijk geraakt.
