Cjroen T'wa
in het harL.
DDD
Voor Verleden en Toekomst
--
Een nieuw Texels Museum?
Nu nog maar
'n scheut of 'n steek...
„De Prius van Sind"
Zij wonnen de seriedag handbal
Al wat Uw huid
"->PUROL*-*
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
ZATERDAG 14 JUNI 1952
65e JAARGANG. No. 6639
T EXE LS E® COU RANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg - Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. 11,80 p.
kwart. 4- 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm.
Zoals gewoonlijk heeft de Texelse
Courant mij weer enkele genoeglijke
ogenblikken bezorgd. Ditmaal was ik na
lezing van het gemeenteraadsverslag
zelfs bijzonder in mijn sohik. Want had
de heer Roeper niet de gedachte ge
opperd om in het oude huisje daar aan
het begin van de Kogerstraat een muse
um in te richten? En had de burgemees
ter daarop niet met instemming geant
woord en gezegd, dat er dan zeker een
typisch Texel's interieur moest komen?
Wij gaan op Texel vooruit, want einde
lijk schijnt er enige belangstelling te ko
men voor de geschiedenis van het eiland
(al zou men dit niet zeggen na kennis
neming van het betrekkelijk geringe
aantal exemplaren dat van het boek
„Texel, land en volk in de loop der eeu
wen" op het eiland zelf werd gekocht).
Texel's verleden is boeiender en afwis
selender dan van enige andere platte
landsgemeente in Noord-Holland of
Friesland. Want, het oude- en vooral ook
het nieuwe Texélse land hebben niet al
leen een rijk geschakeerde geschiedenis,
ook de geschiedenis van het water dat
het eiland omringt is een verhaal vol
kleur en leven.
In het jaar 1810 had het eiland ca. 5000
bewoners, in 1890 was dit aantal opgelo
pen tot 6000, omstreeks 1920 werd het
getal 7000 bereikt en in deze tijd is men
tot tienduizend bewoners gekomen. Dit
betekent dus dat de bevolking van 1810
tot 1890 steeg met 20 pet., daarmede ver
achterblijvend bij de gemiddelde bevol
kingstoename van het land en dat van
1890 tot 1950 de stijging bijna 70 pet. be
droeg. Toch vielen de inpolderingen van
Eierland noch van Het Noorden noch
van de Prins Hendrik Polder in dit tijd
vak.
Hoewel de oppervlakte van het eiland
gedurende de laatste 60 jaar niet groter
werd, had een zeer sterke bevolkingstoe
name plaats. Allerlei oorzaken zijn hier
voor aan te wijzen: de betere gezond
heidstoestand, de geringere sterften,
maar vooral de verhoogde bodemop
brengst door een intensivering van land
en tuinbouw en de vele verbeteringen in
de veehouderij. Het is niet wel doenlijk
om op deze plaats daar nader op in te
gaan. Op dit gebied is nog enorm veel
onderzoek mogelijk. Een onderzoek, dat
tot heel merkwaardige resultaten zal
kunnen leiden en dat de meest conserva
tieve Texelaar ervan overtuigen zal, dat
er op zijn eiland nog veel gedaan kan
worden om het welvaartspeil omhoog te
brengen. De gemeenteraad zag dit in door
al enige jaren geleden toe te stemmen
in een sociografisch onderzoek. De di
recte aanleiding was toen het menings
verschil omtrent de route van de Texel
se boot. Natuurlijk bestaat dit menings
verschil nóg, maar de kwestie is door
de tijdsomstandigheden niet urgent meer.
Is het daarom dat dit sociografische rap
port nog steeds niet ter kennis van de
gemeenteraad werd gebracht? Men heeft
in de laatste raadszitting zijn mis
noegen te kennen gegeven over
het uitblijven van het rapport be
treffende de drinkwaterleiding. Het
schijnt dat bepaalde instanties nogal
traag werken. Kom, waarde gemeente
raad, zit ook eens achter dat andere rap
port aan. Ook dan zal men ervaren, dat
men de weg die Texel in de toekomst heeft
te gaan van te voren verkend dient te
hebben. Tegenwoordig maakt men niet
alleen uitbreidingsplannen, d.w.z. bouw
plannen die op een verre toekomst zijn
gericht, ook vele andere plannen, dienen
lang te voren vastgesteld te zijn. Als de
geneigdheid bestaat, zoals op Texel ge
lukkig het geval is, om in vooruitstre-
Krabben en peuteren maakt de
■IJ.U.JA* kwaal steeds erger. De helder
UitSlaCl vloeibare D.D.D. dringt diep in
de porjén door zuivert, ontsmet
en geneest de huid.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
vendheid tot talloze verbeteringen te ko
men, dan is er geen vuiltje aan de lucht
en is het waarschijnlijk, dat de gehele
bevolking daar in ruime mate de vruch
ten van zal plukken. Besloot de gemeen-
i teraad niet met eenparigheid van stem
men tot belangrijke verbeteringen? Werd
niet reeds een reserve gevormd voor de
bouw van een, o zo broodnodig, nieuw
raadhuis? Las ik niet, dat men een fonds
wil gaan vormen om daaruit de zgn. niet
rendabele gebieden ook electriöche aan-
sluiting te bezorgen? Het gaat goed met
Texel, de buitenstaander zal dit met ge
noegen waarnemen.
Zeker zullen er Texelaars zijn, die
menen dat ondergetekende te optimis
tisch is. Maar hij kan het niet nalaten
I' om vergelijkingen met het verleden te
maken. Zijn pessimisme van vele jaren
i geleden heeft daardoor voor optimisme
plaats moeten maken, want vooral na
de laatste oorlog vindt er een ontplooi
ing van energie plaats, zoals hij niet eer
der waargenomen heeft.
En daarom heeft hij ook het vertrou-
wen, dat er behalve het vogelmuseum
nog eens een historisch museum komen
zal, waar men zien kan hoe het in het
verleden op Texel was gesteld. Waar
men door aanschouwing en studie wat
leren kan voor de toekomst, waar Texel
zichzelf zal leren begrijpen ja, dóór
zijn verleden.
Hoe zeer de schrijver van dit artikel
de inrichting van een Texels interieur
waarderen kan, hij meent er toch enige
bezwaren tegen in te moeten brengen.
Ten le.: het huis in de Kogerstraat is veel
te klem om er wat behoorlijks van te
maken. Als men het goed wil aanpak
ken met het historisch museum, dient er
een behoorlijke bibliotheek, een platen-
en kaartenverzameling te zijn. Er zijn
talloze gebruiksvoorwerpen, nog ver
spreid in allerlei families aanwezig, die
in het museum een plaatsje dienen te
krijgen. Voegt men daarbij allerlei dat
betrekking heeft bv op de opstand der
Georgiërs, op de visserij, op de schapen
teelt, dan wordt het duidelijk dat men
meer ruimte behoeft dan het gebouwtje
in de Kogerstraat te bieden heeft. Bo
vendien: hoe interessant dit huisje is, er
is een ander gebouw te vinden dat be
ter aan het gestelde doel beantwoorden
zou. Als men in het oog houdt, dat een
waardig historisch museum evenzeer ba
ten zou kunnen opleveren als het vogel
museum zeker zal het bij minder
mooi weer in het seizoen ook door
vreemdelingen worden bezocht dan
zal men voorgoed van het huisje in de
Kogerstraat voor dit doel afstappen.
Misschien mag ik er op wijzen, dat ge
durende de opstand der Georgiërs het
archief van het Algemeen Weeshuis,
waartoe ook het oude kloosterarchief be
hoorde, in ruïneuse staat is komen te
verkeren Wij leven zeven volle jaren
later. Wat is er met dit archief gebeurd
sedert ik het met een paar andere Texe
laars uit de puinhopen haalde? En wat is
er gebeurd met de archieven van de Ne-
derl. Hervormde Kerk in de Binnen-
burg? Ik weet hoe destijds leerlingen
van de zeevaartschool met talrijke au
thentieke acten uit de middeleeuwen aan
de haal zijn gegaan. Ik weet ook, dat ver
schillende Texelaars stukken uit de
Franse tijd, handschriften met oude keu
ren bv. uit de 17e eeuw onder hun be
rusting hebben, die op het Raadhuis
thuisbehoren. Stukken, die vroegere no
tabelen argeloos mee naar huis hebben
genomen, maar die nooit teruggebracht
zijn waar ze behoren: bij de kerkelijke
of burgerlijke gemeenten. Wat zou het
ideaal zijn als al deze rijkdommen van
Texel's verleden in een behoorlijk, goed
ingericht museum werden onderge
bracht. En wat zou de Texelse bevolking
daarvan op vele wijzen in de toekomst
profiteren!
Gelukkig is de eerste stap in de goe
de richting gezet. Moge de Texelse ge
meenteraad, die zoveel initiatieven heeft
opgebracht dan verder gaan en de be
volking ten voorbeeld zijn.
VAN DER VLIS.
BURGERLIJKE STAND VAN TEXEL
van 6 tot en met 12 Juni 1952
Geboren: Andreas Jacobus zv Joseph
F. J. Veltkamp en Alida Agter. Divera
Agatha Maria dv Cornelis J. Jaspers en
Divera van Heerwaarden. Cornelis Jo
hannes zv Laurens van der Werve en
Maria M. Gieles.
Ondertrouwd: Gerrit Pieter Verseput
en Stina D. Liljegren. Arie P. C. Koop
man en Janneke Boon.
Getrouwd: Cornelis Kat en Jacoba
Regiena Slegh. Jan C. Bremer en Ann j
M Buisman. Simon Bremer en Stijntje
Eelman.
Overleden: Antje Nieuwenhuizen, 87
jaar, eahtg. v. Cornelis Kalis. Maartje
Peper, 68 jaar, echtg. v. Leendert Wet
steen. Gerrit Boeihorst, 78 jaar, ongeh.
Gevonden voorwerpen:
1 huissleutel, ketting met sleutels, 1
paar dames glacé's, 1 groene shawl met
clips, 1 bruine herdershond, 1 zaikmes, 1
portemonnaie, 1 lange broek, 1 lippen
stift met doublé buisje.
INGEKOMEN PERSONEN
Klazina E. Das, v. Pijnacker, Delftse-
straatweg 63 n. B 38. Pieter Koper, van
A'dam, Bestevaerstr. 168hs n. Bunker
De Vlijt.
VERTROKKEN PERSONEN
Arie E. E. Dulfer, v. Oudeschild 128 n.
's-Gravenhage, Kon. Emmakade 160.
Elisabeth Wuis v. Schilderend 45c naar
A'dam, Prinsengracht 997. Jantina Wie-
ring v. B 67 n. Den Helder, Huisduiner-
weg 3. Johannes de Zwart, v. S 6 n. Wa-
gemngen, Kortenburg 4.
ZUIVELFABRIEK „EENDRACHT"
De Coop. Zuivelfabriek „Eendracht"
besloot in de Dinsdag gehouden leden
vergadering met ongeveer 40-5 stemmen
geen nieuwe losse leveranciers van melk
meer aan te nemen. De oude losse leve
ranciers kunnen de melk dus gewoon
blijven leveren. (Verslag volgt).
VOLKSDANSGROEP „TEXEL"
De Dinsdagavond te Oudeschild gehou
den volksdansdemonstratie is wel zeer
goed geslaagd. Het havenplein was voor
dit doel uitstekend geschikt. Een 200-tal
bezoekers genoot van het zien, maar ook
van het zelf meedansen. Mannen met
echte zeebenen dansten dat het een lust
was.
Oudeschild, dank voor uw gave!
Voor de leden: Dinsdagavond dansen
we in „Casino", aanvang 8 uur. We gaan
dan oefenen voor de demonstraties in de
muzieknis te Den Burg.
Maar straks weet U zich geen raad
meer van de slopende Rheumatlsche
pijnen.
Begin daarom vandaag de beproefde
Krusahen kuur. De zes minerale zouten
van Kruschen geven Uw bloedzuiveren
de organen nieuwe kracht en energie.
Onzuiverheden in Uw bloed worden
verdreven en daarmede de oorzaak van
die ondragelijke rheumatiek.
De uitvoeringen door de kinderen van
de o.l. school te Oudeschild, hadden zo'n
overweldigend succes, dat de operette
„De Prins van Sind" nog eens herhaald
moest worden. De beidé avonden waren
dan ook inderdaad buitengewoon mooi.
Het was verbluffend wat de kinderen
onder leiding van het onderwijzend per
soneel presteerden. Bovendien waren de
pakjes, gedeeltelijk zelf gemaakt, gedeel
telijk gehuurd, alleraardigst, wat het ge
heel een zeer fleurige aanblik gaf.
„De Prins van Sind" heeft genoeg van
het elke dag terugkomende leren. Hij wil
avonturen beleven en wanneer er een
troubadour komt die hem verhaalt van
de schone maar wrede prinses Fatima,
die alleen trouwen wil met de prins, die
haar raadsels kan oplossen, doch hem
laat doden als hij ze met kan raden, is
zijn besluit genomen. Vergezeld van een
page trekt hij naar het paleis van de
prinses. Onderweg rust hij uit bij de
dwergen, eet en drinkt met hen van zijn
overvloed en uit dankbaarheid krijgt hij
van de dwergen een ring, die hem zal
helpen in geval van nood.
In het paleis aangekomen wordt hij
door de koning gesmeekt te vertrekken,
omdat de Prins van Sind anders ook ge
dood zal worden zoals zijn voorgangers
maar hij weigert. En zo geeft prinses Fa
tima hem het raadsel op, dat de prins
vlot oplost. Ze zegt nu, dat ze pas wil
trouwen als hij de volgende dag kan zeg
gen wat ze droomde. Deze opgaaf lijkt
onmogelijk maar de ring van de dwergen
bracht uitkomst. Deze zullen prinses Fa
tima bespieden en haar dromen over
brengen. Het kasteel, dat de prins in één
nacht moet bouwen, wordt door de
dwergen onder vrolijk geklop gebouwd.
En dan moet de prinses haar woord wel
gestand doen. Maar haar boze hart is
nog met veranderd. De kabouterkoning
schaft raad en dan is er geen enkel be
zwaar dat de Prins van Sind trouwt met
de schone prinses Fatima.
De hoofdrollen werden vertolkt door:
De Koning, Theo Hoogerheide; Gouver
neur, Jacob Zuidewind; Page, Hans Bak
ker; Prins van Sind, Gernt Terwindt;
Troubadour, Willy Backer; Kabouterko
ning, Lientje v. Leeuwen; Schildknaap,
Wim Boom; Sultan, Siem Dros; Prinses,
Fatima, Dory Dros.
De operette werd uitgevoerd door de
2 hoogste klassen. Er werd mooi gezon
gen en gespeeld en de kinderen kregen
dan ook een welverdiend applaus.
Maandagavond kwamen de klassen 1,
2, 3 en 4 aan het woord. Diverse stukjes
werden door hen zelf aangekondigd. Ook
hier waren allerliefste kabouter- en el
fenpakjes. Evenals bij de operette pro
jecteerde een schijnwerper effectvolle
kleuren.
Het is een hele prestatie om bij zulke
jonge kinderen alles vlot te doen ver
lopen. Maar het liep allemaal prima en
er werd mooi gezongen.
Er waren diverse stukjes, afgewisseld
met canons, gezongen door alle kinde
ren. Tijdens de wisseling van het toneel
brachten enkele kinderen accordeon- en
mandolinemuziek en declamatie.
Er was een lentespel met Oostenwind,
Noordenwind en de Winterkoning, die
door de Lentefee werden verdreven.
Een aardig volksdansje en opzegversjes.
Voorts een alleraardigst toneelstukje
„Likkebaardje". Dit was de naam van
de kok van de koning, die een heerlijke
verjaardagstaart bakte, maar er in plaats
van suiker slaappoeder doorheen gedaan
had. Wat was hij in de war, maar ka
bouter Langhaard bracht niespoeder en
de koning werd weer wakker.
„Prins Mario" was ook een zeer leuk
spel. Deze Prins wilde niet leren lezen.
Maar dan komt de sprookjesfee en ze
laat een aantal sprookjesfiguren met de
prins kennismaken: Hans en Grietje,
Sneeuwwitje, Assepoester, Roodkapje, de
Heks, Dwergen enz. Als de prins hoort,
dat hij dit allemaal in de boeken kan
vinden besluit hij gauw te gaan leren
lezen.
Al met al een paar zeer geslaagde
avonden. Meester Kleve en zijn staf,
meester Boon en juffrouw Dros kunnen
zeer tevreden zijn. Mej. H. Duinker be
geleidde zeer verdienstelijk op de piano.
Hierboven „De Zeemeeuwen", het handbalelftal van Oudeschild, dat Zondag
zegevierde tijdens de seriedaghandbal te de Koog.
Achterste rij van links naar rechts: de dames E. v. d. Meer, N. van Malde-
gem, Dalmeijer, M. Bakker, A. v .d. Sterre, M. Zoer en (leider) van Hoorn.
Voorste rij: A. v.d. Meer, T. Karsman, J. Westdorp, L. Dijt, J. Dalmeijer en W.
Zegel.
GEEN RONDDIEN STEN OP ZONDAG
MEER
B. en W. hebben goedkeuring verleend
aan de opheffing der Zondagsronddien-
sten door de N.V. TESO.
VERKIEZINGSVERGADERING C.P.N.
De Communistische Partij Nederland,
de C.P.N., belegt Donderdag a.s. een
verkiezingsvergadering in De Linde
boom. Henk Gortzak, lid van de Twee
de Kamer, zal op deze vergadering het
woord voeren. Zie ook adv.
MOTOR DE SLOOT IN
De motorrijder T. uit De Cocksdorp,
verloor Dinsdagmiddag de macht over
zijn stuur toen hij langs het vliegveld
reed. De onfortuinlijke weggebruiker
kwam in de langs de weg lopende diepe
sloot terecht. Hij kwam met de schrik en
een goed nat pak vrij.
DE MODERNE INMAAK
De N.V. Verenigde Glasfabrieken te
Schiedam, organiseerde Dinsdag in „De
Oranjeboom" een goed bezochte lezing
met film over de moderne inmaak. Er
was ook een wedstrijd in het opsporen
van (twee) fouten, waarvoor fraaie Ig-
nex-kookschaaltjes werden uitgeloofd. In
de pauze werd thee geserveerd.
(Verslag in volgend nr.).
HIJ WORDT WEER GOED!
Bij de heer Jac. van Heerwaarden, Mo
lenstraat nr. 28, Den Burg, bestuurslid
van de Vereniging voor Volksfeesten en
Texelse Folklore, hehben zich reeds ver
scheidene personen gemeld voor deelna
me aan de Texelse Amateursavond, die
vorig jaar zo'n enorm aantal bezoekers
trok. Er zijn nog kunstenaars die zich
niet hebben gemeld. Tot hen zeggen wij:
Kruipt met uw artistenbloed niet onder
de korenmaat, maar plaatst u in de rij
der eilandelij ke Amateurs. Meldt u om
gaand!
in tienrallen gevallen voor haar
genezing, zuiverheid, gezondheid,
en verbetering nodig heeft, is
FILMNIEUWS
„MILLIONNAIRS GEVRAAGD"
Het melodietje „Painting the clouds
with sunshine" is een schlager uit de ge
lijknamige musical-ishow, die onder de
weinig zeggende titel „Millionnairs ge
vraagd" in Nederland in circulatie is ge
bracht. Charme, een gouden stem en
grote danscapaciteiten in een luchtig,
kleurig, onderhoudend en gezellig ro
mantisch verhaaltje.
„ACTIE IN DE STILLE ZUIDZEE"
De spannende film „Actie in de Stille
Zuidzee", verhaalt ons van de helden-
strijd der Amerikaanse onderzeebootbe
manningen in de jongste wereldbrand.
In den beginne valt in deze rolprent te
genieten van tal van grappige dialogen,
nu en dan onderbroken door volledige ac
tiviteit. Hoe meer men vordert, des te
meer spanning ook wordt geboden.
Neerlands Nieuws.
O.a.: Luchtvaartdagen in Leeuwarden.
Internationale tafeltenniskampioenschap
pen van Nederland te Utrecht. De Mi
nister-President van Iran, Dr Mossa
degh, arriveert in ons land. H.M. de Ko
ningin bezoekt Culemborg t.g.v. de van
Riebeeckf eesten.
Buitenlands Nieuws.
O.a.: Koning Boudewijn's blijde in-
comste in Antwerpen. Het Verdrag van
Bonn getekend. Het gevangenenkamp
op Koje. Wim van Est wint Bordeaux
Parijs. Generaal Ridgway arriveert in
Parijs. Moedwillige schipbreukelingen.
De Derby 1952.
BENOEMD TER SECRETARIE
De heer J. M. Brons, Capelle a.d. IJs-
sel, is behoudens hogere goedkeuring
benoemd tot commies ter secretarie, af
deling financiën.
COLLECTE „HET HOOGELAND"
De te Den Burg gehouden collecte voor
de Vereniging „Het Hoogeland", welke
deze week werd gehouden, heeft opge
bracht f 220,32.
ONDERHANDS VERKOCHT
Naar we vernemen heeft de heer J. J.
Laféber zijn woonhuis, Schilderend 93,
„Huize Zonnehoek", onderhands ver
kocht aan de heer H. Craanen.
VERGUNNINGEN VERLEEND
Aan de heer D. Kuip, De Koog, is ver
lof verleend (alcoholvrije dranken); aan
de heer A. J. Molensbeek, De Koog,
Lunchroom „Selecta" is verlof A ver
leend (zwak-alcoholische dranken).
FILMAVOND PARTIJ VAN DE ARBEID
De Partij van de Arbeid, afdeling „De
Cocksdorp", belegt Donderdag 19 Juni
a.s. een filmavond in de zaal van S. No
ta. O.a. zal worden vertoond een film
over de wederopbouw in ons land, als
mede een film over het prachtige Zuid-
zee-eiland Hawaii. Zie verder adv.
VOOR DE BLINDE-GELEIDEHOND
N., Den Burg f 10,-; Doopsgez. Zon
dagsschool Oosterend f 4,-.
Wie volgt? Het geld kunt u storten op
postgiro 652 t.n. van N.V. v.h. Langeveld
De Rooij, Den Burg-Texel, met ver
melding: „Voor een Geleidehond", of af
geven aan Bureau Texelse Courant.
S.V. D© Cocksdorp.
Morgen gaat het 2e naar De Koog 2,
aanvang 2,30 uur. Vertrek Cocksdorp
1,30 u. op eigen gelegenheid. Elftal in
kastje. Allen aanwezig? Dinsdag wordt
er gewerkt op het terrein met de ploeg
van de heer J. de Graaf, „Weilust". Wie
van de leden deze avond niet kan, zorge
zelf voor een vervanger. Per convocatie
is men vroeg genoeg op de hoogte ge
steld, weest dus allen om half 8 op het
terrein.
U zult 's morgens „kiplekker"
uit bed «prinsen.
Elke dag moet Uw lever een liter gal ln uw Inge
wanden doen stromen, anders verteert uw voedsel
niet. het bederft. U raakt verstopt, wordt humeurig
en loom. Neem de plantaardige CARTER'S LE
VERPILLETJES om die liter gal op te wekken en
uw spijsvertering en stoelgang op natuurlij ke wijze te
regelen.Een plantaardig zacht middel, onovertroffen
om de gal te doen stromen.ElstCarter'sLeverpllletJes
ZITTING CONSULTATIEBUREAU.
Het consultatiebureau voor zuigelingen
houdt Woensdag zitting. Van 2-2,30 uur
zij die per taxi of bus komen; 2,30-3,30
uur moeders met kinderwagens van bui
ten Den Burg; 3,30-4,30 uur moeders uit
Den Burg.
ZON, MAAN EN HOOG WATER
De zon komt 14 Juni op om 4,18; on
der om 9,03. Maan: 22 Juni N.M., 30 Ju
ni E.K. Hoog water ter rede van Texel:
14 Juni 1,45 en 2,27. 15 Juni 2,34 en 3,23.
16 Juni 3,30 en 4,30. 17 Juni 4,38 en 5,35.
18 Juni 5,46 en 6,38. 19 Juni 6,50 en 7,37.
20 Juni 7,46 en 8,26.
Aan het strand is het ongeveer een
uur eerder boog water.
L
