9-
roen /wa
in het harL,
D.D.D
Stand der gewassen op ons eiland
De premieregeling voor
dode houtduiven
In de Franse Tijd liepen de Texelaars
niet warm voor ver
en
WOENSDAG 9 JULI 1952
TEXELSE
65e JAARGANG. No. 6646
COURANT
Uitgave N.V. v.h. Langeveld De Rooij
Boekhandel Drukkerij Bibliotheek
Den Burg Texel - Postbus 11 - Tel. 11
Verschijnt Woensdags en Zaterdags.
Bank: R'damse Bank, Coöp. Boerenl.
Bank. Postgiro 652. - Abonn. pr. 11,80 p.
kwart. -f- 15 ct. incasso. Adv. 8 c. p. mm.
Een zeer bekend Nederlands spreek
woord zegt: Een goed begin is het halve
werk. Wanneer wij dit spreekwoord "wil
len gebruiken met betrekking tot het
groeiseizoen 1952, dan moet wel zeer de
nadruk gelegd worden op het „halve".
Een goed begin is inderdaad belangrijk,
maar het is met alles. Een goed begon
nen groeiseizoen kan ook wel eens jam
merlijk eindigen. En het heeft er alle
schijn van, dat dit van toepassing zal
zijn voor de oogst 1952 op ons eiland.
Wij willen niet verzwijgen, dat wij op
het moment de vooruitzichten voor de
opbrengst van diverse landbouwgewas
sen op Texel zeer somber inzien. Uit ons
artikel van 28 Juni jl., waarbij wij
enkele opmerkingen maakten over mid
delen om de droogte te bestrijden, is dit
reeds gebleken. En nadien is de toestand
er niet beter op geworden. Ons eiland
beleeft een droogteperiode als nog maar
zelden is voorgekomen, al zijn we op ons
eiland in dit opzicht toch wel iets ge
wend.
Het begin van de groeiperiode was
zeer gunstig. Dit in tegenstelling met die
van het voorjaar 1951, toen als gevolg
van de buitengewoon natte winter de
voorjaarswerkzaamheden pas zeer laat
konden beginnen. In Maart van dit voor
jaar kon reeds een belangrijke opper
vlakte zomergranen en zelfs vlas en bie
ten worden gezaaid. Einde Maart kwam
er enige vertraging als gevolg van enige
zeer koude dagen, die ons nog sneeuw en
vorst brachten. Toen omstreeks 6 April
de werkzaamheden weer hervat werden,
kon het zaaien der diverse gewassen in
snel tempo plaats hebben. Met uitzonde
ring van een enkel perceel laat gezaaid
vlas en wat meer percelen late bieten,
was de opkomst der gewassen zeer goed.
Omstreeks begin Mei kon dan ook ge
zegd worden, dat de vooruitzichten voor
de oogst 1952 zeer gunstig waren.
Wel moet gezegd worden, dat er niet
temin ook toen al meerdere landbou
wers met zorg zagen, dat de grondwater
stand zeer laag was. En er is toen me
nigmaal gezegd: Zomer 1952 moet ons
niet al te zuinig met water bedelen, want
dan loopt het vast. Deze vrees is waar
heid geworden. De regenval is uiterma
te gering geweest en tot einde Mei goldt
dit voor practisch geheel ons land. Daar
na is echter op de meeste plaatsen, dan
hier, dan daar, behoorlijk wat water ge
vallen. Het laatste was dit het geval in
de kop van N.-Holland en Noordelijk
Groningen, maar toch kunnen we wel
zeggen, dat men ook in deze delen van
ons land de droogte al weer bijna verge
ten is.
Ons eiland kreeg pas op 21 en 22 Juni
enige regen. De hoeveelheid was echter
zo gering dat reeds na enkele dagen het
gunstig effect weer grotendeels verdwe
nen was. Dit is de toestand op dit ogen
blik en uit het overzicht \;an de stand
der diverse gewassen, dat wij nu laten
volgen, zal blijken, dat in meerdere ge
vallen de regen geen uitkomst meer kan
geven, maar voor een aantal gewassen
nog veel goed kan doen.
De wintergranen. De stand van de win
tertarwe is vanaf het begin maar zeer
matig geweest. Diverse percelen hadden
een holle stand als gevolg van vogelsoha-
de, waarbij wij vooral spreeuwen en
meeuwen willen noemen. De percelen
goede wintertarwe waren dit voorjaar
al vrij zeldzaam. De maanden April en
Mei brachten verbetering, maar in de
r'AiijJ Juni is op meerdere plaatsen ern
stige droogteschade opgetreden. Er zijn
ons verschillende percelen bekend, die,
wat de stand van het gewas betreft, een
opbrengst van plm. 4000 kg per ha. be
loofden en waarvan het reeds nu zeker
is, dat deze in ieder geval lager dan
2000 kg per ha. zal zijn. Waarbij dan nog
komt, dat het zaad van een zeer slechte
kwaliteit zal zijn. Ook voor de percelen,
die minder van de droogte geleden heb
ben geldt, dat de stand over het alge
meen maar matig is.
Ook voor de winterrogge geldt, dat veel
percelen 'n holle stand hebben. We heb
ben ook hier eerst herstel gehad dat
grotendeels weer teniet is gedaan door
de gevolgen van de droogte, al geldt dit
in mindere mate dan voor de winter
tarwe. Naast enkele goede percelen treft
men hoofdzakelijk percelen met matige
stand aan. O.i. zal ook de opbrengst van
dit gewas zeker beneden het gemiddelde
van de laatste jaren blijven.
Voor de wintergerst zijn de vooruit
zichten iets gunstiger. Aanvankelijk was
de stand van dit gewas, waarvan de op
pervlakte op ons eiland de laatste jaren
flink is toegenomen, zeer goed. De zeer
vroege groei van dit gewas maakt het
risico van verdrogen minder groot en
hoewel er plaatselijk wel enige schade
is opgetreden zijn we toch van mening,
dat dit gewas een behoorlijke opbrengst
belooft.
Winterkoolzaad cn karwij. De opper-
HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL
9 Juli 10,51 en 11,02. 10 Juli 11,39 en
11,47. 11 Juli en 0,28.
Aan het strand is het ongeveer 1 uur
eerder hoog water.
vlakte van beide gewassen is slechts ge
ring. De stand van het koolzaad is vrij
goed en het komt ons voor, dat de in
sectenschade dit jaar vrij gering is. In
polder Eierland was de stand van de
karwij maar zeer matig, terwijl veel
schade is aangericht door het karwij-
motje. Op het oude Texel was de stand
veel beter en, terwijl de karwijmot prac
tisch geen schade heeft gedaan.
Dc zomergranen. Ter vervanging van
verloren gegane wintertarwe en mede
met het oog op de leveringsplioht voor
haver en gerst werd een tamelijke op
pervlakte zomertarwe uitgezaaid. De
aanslag en eerste ontwikkeling was gun
stig. Als gevolg van rechtstreekse droog
teschade en stikstofgebrek is de stand
van dit gewas over het algemeen zeer
matig.
door
C. van Groningen
Het voor Texel buitengewoon belang
rijke gewas zomergerst heeft het er op
vele plaatsen wel heel erg bij laten
zitten. In polder Eierland vindt men in
het bijzonder langs de Postweg zeer veel
percelen, waarvan de opbrengst slechts
50 pet. of minder van normaal zal zijn.
De toestand op 't Noordelijke einde van
de Hoofdweg is niets beter en we kun
nen wel vaststellen, dat in de polder
Eierland slechts zeer weinig percelen te
vinden zijn, die op dit moment nog een
normale opbrengst beloven. Op het ove
rige gedeelte van Texel is de stand wel
iets beter en dit geldt in het bijzonder
voor de betere zandgronden. Op de
zwaardere grond in de omgeving van
Dijkmanshuizen en Oosterend is de
stand ook verre van best. Wel 90 pet.
van de Texelse landbouwers zal dit jaar
tevreden mooeten zijn met een opbrengst
van de zomergerst, die 25-60 pet. bene
den een normale opbrengst ligt.
De stand van de haver is in polder
Eierland eveneens buitengewoon slecht.
Op diverse percelen vindt men gedeel
ten, die voor het oog maar nauwelijks
het oogsten waard zijn. Van dit gewas
wordt echter een veel groter gedeelte op
het oude Texel verbouwd, waar de ge
volgen van de droogte veel minder ern
stig zijn. Zowel voor haver- en zomer
gerst geldt, dat de P.H. Polder er veel
beter voorstaat dan Eierland. In voor
gaande jaren werd in de P.H. Polder
vaak veel schade aangericht door zoute
kwel, maar dit kwaad doet zich dit jaar
veel minder voor. Waarschijnlijk een
gevolg van een verbetering van de ont
watering en de achter ons liggende nat
te jaren, die het zout naar beneden heb
ben gespoeld.
Voor de haver geldt eveneens, dat de
stand op de zwaardere gronden maar
zeer matig is.
Het vlas. Wij zijn van mening, dat de
stand van dit gewas voor practisch 100
pet. minder dan normaal is. Zelfs op de
betere en minder droogtegevoelige gron-
TTITTT7" Niet krabben. De helder vloeibare
il I" I I H D.D.D. kalmeert de Jeuk In enkele
VJUUJL». seconden, doodt de ziektekiemen,
geneest tot diep In de huidporiën.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
den heeft het vlas een te geringe lengte
en dit is een wel zeer voorname factor
bij dit gewas. In Eierland vindt men veel
percelen met een buitengewoon slechte
stand, waarvan de opbrengst met meer
dan 50 pet. van normaal zal bedragen.
De kwaliteit van dergelijk vlas is boven
dien slecht.
Erwten en bonen. De oppervlakte met
deze gewassen beteeld is niet zo be
langrijk, al hebben wij de indruk, dat
de oppervlakte veldbonen dit jaar iets is
toegenomen. De stand van de erwten is
niet overdadig, maar wij zijn van me
ning dat de opbrengst van dit gewas
niet direct tegenvallen zal. De bezetting
met peulen lijkt vrij goed. De veldbonen
hebben op meerdere percelen een wat te
holle stand, die waarschijnlijk gedeelte
lijk een gevolg is van minder goede
kiemkraoht van het zaaizaad. Het is nog
zeer moeilijk te zeggen hoe de opbrengst
van dit gewas uiteindelijk zal zijn, om
dat de maand Juli voor dit gewas nog
een buitengewoon riskante maand is.
Aardappelen. De opkomst van dit ge
was was vrij goed, met uitzondering van
een aantal percelen op zwaardere grond
met slechte structuur. Op de laatstge
noemde percelen is de stand ook nu nog
maar zeer matig. Op de betere zand
gronden hebben de aardappelen een goe
de stand. Op de lichte droge zandgron
den zal ook dit gewas o.i. geen normale
opbrengst meer kunnen geven indien
we niet zeer spoedig regen krijgen en
verder ook regelmatig regen blijven
krijgen kan ook de aardappeloogst nog
een grote teleurstelling worden.
Voeder- en Suikerbieten. De stand van
deze gewassen is op het ogenblik nog
goed tot zeer goed. Ook hier geldt echter
dat voor minstens 50 pet. van de perce
len binnen enkele dagen regen moet ko
men. Indien dit het geval mag zijn en
ook verder geen buitengewone omstan-
TEXELSE MARKT
Den Burg, 7 Juli 1952 Aangevoerd.
200 lameren f 55-f 65. 15 schapen f 85-
f95. 30 biggen f 45-f 60. 17 schrammen
f 80-f 100. 1 paard f 750-f 800.
„HET MASKER" NAAR VLIELAND
Uitgenodigd door de VVV-Vlieland
zal de Toneelgroep „Het Masker" op Za
terdag 26 Juli in het dorp Oost-Vlieland
een opvoering geven van het stuk „De
Nieuwe Veearts".
OEFENING MET DE JOAN HODSHON
De Cocksdorp. Zaterdagmiddag heeft
de motorreddingboot Joan Hodshon,
schipper de heer J. Bakker, een oefen
tocht gemaakt in de Eierlandse Gron
den. De commissie was vertegenwoor
digd door de heren Remmers, Alderlies-
te, Blok en Boekei.
EEN ANDERE LEZING
De vijf mariniers, die Donderdagmid
dag van Oudesahild naar De Mok zou
den varen, maar de zeilen moesten kap
pen, zijn helemaal niet content met het
bericht in ons vorig nummer: „We heb
ben geen noodseinen gegeven, de hulp
van de Dokter Wagemaker hebben wij
geweigerd, omdat wij spoedig na het
kappen van de zeilen bezig waren om
de tuigage weer voor het zeilen in orde
te brengen. We hadden zelf hoos-mate
riaal aan boord. Nadat de zeilen gekapt
waren, kregen wij nl. geen water meer
binnen. We zouden zeker op eigen
kracht verder hebben kunnen varen, ja,
dat hadden wij zeker gered, doch toen
de kotters naar ons toe voeren, wilden
wij hun hulp niet weigeren".
digheden optreden, menen wij te mogen
zeggen, dat bij dit gewas diverse voor
waarden aanwezig zijn voor een goede
oogst.
Grasland en Kunstweiden. Het is wel
zeker, dat op dit moment de zorgen van
de Texelse veehouders niet gering zijn.
Vooral indien het aantal stuks melkvee
vrij groot is kost het grote moeite de
dieren in het gras en op de melk te
houden. We kunnen wel zeggen, dat dit
op de meeste bedrijven op het moment
niet lukt en de dalende melkaanvoer aan
de „Eendracht" is daar het bewijs van.
Maar.... terwijl zijn collega-akkerbou
wer nog volledig af moet wachten wat
de oogst hem tenslotte op zal leveren,
heeft de veehouder reeds een deel van
zijn opbrengst te pakken.
En wanneer wij dan denken
aan de uitzonderlijk goede grasgroei
in het begin van de groeiperi
ode, aan de zeer gunstige ontwikkeling
van de kunstweiden, die de hooioogst
reeds voor een goed gedeelte veilig stel
den, aan het gróte aantal geboren en
grootgebrachte lammeren en de prijzen,
die deze opbrachten, dan moet het ons
van het hart dat de zorgen voor de ak
kerbouwer dit jaar talrijker zijn dan
voor de veehouder. Ik weet heel goed,
dat wanneer de droogte aanhoudt de
omstandigheden voor de grasboer nog
heel moeilijk kunnen worden, maar aan
de andere kant is er ook de mogelijk
heid, dat er spoedig verandering komt en
er zijn dan nog diverse mogelijkheden
om een te kleine wintervoorraad aan
ruwvoeder groter te maken Het zou niet
het eerste jaar zijn, dat een vrijwel
gras-loze Juni- en Julimaand gevolgd
werd door grasrijke maanden Augustus
en September. We bemerken dit jaar
wel heel goed, dat wat dit betreft, het
bedrijf van de bouwboer meer risico's
in zich bergt dan dat van de grasland-
boer.
Tenslotte. Uit het voorgaande is wel
duidelijk gebleken, dat de toestand van
de landbouw in het algemeen op ons ei
land niet rooskleurig is. Er zijn grote
zorgen. De laatste weken is er veel ge
schreven over de schade in andere delen
van ons land als gevolg van hagelscha-
de in boomgaarden. Wij zijn er van
overtuigd dat deze schade zeer belang
rijk kan zijn en vooral indruk maakt,
omdat deze schade in zeer korte tijd
wordt aangericht. Wij zijn er echter ze
ker van, dat de schade op ons eiland als
gevolg van de droogte minstens even
•groot en waarschijnlijk wel groter is.
Wij hopen zeer hartelijk, dat een spoe
dige en overvloedige regen redden zal
wat nog te redden is. En intussen stel
len wij met blijdschap vast, dat de
Texelse boeren „voortploegen" en in de
zorgen bezig zijn om middelen te bera
men, die het risico van verdroging kun
nen verminderen.
*4*
Na het schrijven van bovenstaand ar
tikel is plm. een week verlopen. Op dit
ogenblik (7 Juli) is de vurig begeerde re
gen nog niet gekomen. In de afgelopen
week is de stand van verschillende ge
wassen belangrijk achteruit gegaan. Het
is nu wel zeker, dat de aardappelen op
heel veel percelen geen normale op
brengst meer kunnen geven, omdat ze te
veel van de droogte hebben geleden.
Ook de stand van de voer- en suikerbie
ten is belangrijk achteruit gegaan en ik
durf nu zeker niet meer te zeggen, dat
de stand van deze gewassen goed tot
zeer goed is. Op zeer veel percelen
schreeuwen de bieten om regen. Moge de
regen spoedig komen. C. v. Gr.
In vervolg op onze mededeling van
Zaterdag jl. delen wij thans nog het vol
gende mede:
De gedode houtduiven moeten getoond
worden op een der hierna genoemde
adressen, waarbij dan de werkwijze als
volgt is: Alleen „gave" duiven worden
•geaccepteerd. Van deze dieren wordt de
rechterpoot afgenomen, waarna de ja
ger het dier weer terug ontvangt. Hij
ontvangt dan tevens zoveel „bonnen"
als er duiven getoond zijn. Op deze „bon
nen" komt de aanduiding voor: „Ingele
verd 1 duif". Op één bij de „bon" be
horend controle-strookje vermelden de
hieronder genoemde personen de naam
van de jager, zodat later altijd kan wor
den nagegaan wie de duiven heeft ge
toond.
De „bonnen" kunnen door de jagers
ingeleverd worden bij ondergetekende,
die dan voor betaling per Boerenleen
bank zal zorg dragen. De bedoelde
adressen zijn:
Jurr. Beumkes, Den Hoorn; H. J. v. d.
Geest, P H Polder; A. P. Dalmeijer, Ou-
deschild; F. R. Keijser, De Waal; C.
Kuip Sr., De Koóg; C Bas, Zevenhuizen,
Oosterend; T. Wuis Azn., Het Noorden,
H. Leber, Eierland; P Dros Bzn Eier
land; P. de Graaf, „Bouwlust" De
Cocksdorp; C. van Groningen, Emma-
laan, 92, Den Burg
En nu aan de slag, heren jagers!
C. v. Gr
ZONDAG WEER KERKCONCERT
Het kerkconcert, dat Zondagavond te
Den Burg in de Doopsgezinde kerk werd
geboden, was behoorlijk bezocht: onge
veer 200 muziekliefhebbers hebben zeer
genoten van het uitstekend uitgevoerde
programma. Zondag a.s. hoopt men een
herhaling te geven in de N.H. kerk te
De Koog.
FLINKE BELANGSTELLING VOOR
JEUGDIGE MUSICI
Het Jeugdconcert o.l.v. de heer Jan
Visser, dat Zaterdagavond in het Park
werd gehouden, werd door ruim 800
betalende bezoekers bijgewoond.
Het programma bevatte muziek door
het Texels Eerste Mandoline-Orkest, het
Eerste Texelse Accordeon Orkest, een
Blokfluitclub en zang door kinderen
o.l.v. de heer H. van den Boomgaard.
Het gebodene werd zeer gewaardeerd
en de jeugdige en soms zelfs zeer jeug
dige musici in de dop dus oogsaea
veel succes.
NUTSSPAARBANK
BIJKANTOOR DEN BURG
In de maand Juni werd op spaarbank
boekjes ingelegd 5275,91 (f 1409,30) en
terugbetaald f 2457,10 (f 878,89). Het aan
tal posten van inleg bedroeg in Juni 16
(19) en dat van terugbetaling 17 (17). In
de maand Juni werden 5 nieuwe boekjes
uitgegeven.
HINDERWET
Burgemeester en Wethouders der ge
meente Texel brengen ter openbare
kennis, dat ter secretarie dezer gemeente
ter inzage ligt een van de vereiste bij
lagen voorzien verzoek van N.V. Texels
Eigen Stoomboot Onderneming, Schil-
dereind 40, Den Burg, Texel, om ver
gunning tot het oprichten van 2 elec-
tromotoren met een gezamenlijk vermo
gen van ZVz pk. voor waterpomp, was-
ïnstallatie en luchtcompressor, Wilhel-
minalaan 6, Den Burg, Texel, in het per
ceel, plaatselijk gemerkt kadastraal be
kend gemeente Texel, sectie D, nr. 2912.
Ten gemeentehuize, ten overstaan van
het gemeentebestuur of een of meer zij
ner leden, bestaat gelegenheid bezwaren
in te brengen op Woensdag 23 Juli 1952,
te 11 uur.
Mede een verzoek van de Shell Ne
derland N.V., Wassenaarseweg 80 's-Gra-
venhage om vergunnnmg tot het uit
breiden van de benzinepompinstallatie
(vervanging van aanwezige benzine-
ihandpomp door electrisch gedreven dito)
op het perceel, Peperstraat 50-52 te
Ooslerend-Texel, kadastraal bekend ge
meente Texel, sectie B, nr. 2025.
Ten gemeentehuize, ten verstaan van
het gemeentebestuur of een of meer zij
ner leden, bestaat gelegenheid bezwaren
in te brengen op Woensdag 23 Juli 1952,
te 12 uur.
De verzoeker en zij, die bezwaren te
gen het opriohten-mtbreiden der in
richting mochten wensen in te brengen,
kunnen dan him bezwaren mondeling of
schriftelijk toeliohten.
Zowel de verzoeker als zij, die bezwa
ren inbrengen, kunnen, gedurende drie
dagen vóór het bovengenoemde tijdstip,
op de secretarie der gemeente van de ter
zake ingekomen schrifturen kennis ne
men.
Aan de laatstbedoelden wordt in hun
belang aangeraden, op het meergemelde
tijdstip ten raadhuize te komen om hun
bezwaren toe te lichten, daar zij, bij ge
breke hiervan, gevaar lopen, dat op deze
bezwaren niet wordt gelet. Zij, die niet
overeenkomstig artikel 7 der hinderwet
voor het gemeentebestuur of een of
meer zijner leden zijn verschenen, ten
einde hun bezwaren mondeling toe te
lichten, zijn niet gerechtigd tot beroep.
Texel, 9 Juli 1952.
Burgemeester en Wethouders van Texel,
C. DE KONING, Burgemeester.
P. BEEMSTERBOER, Secretaris.
HANDELSREGISTER
In „Handelsregister" vinden wij onder
wijzigingen:
Visser's Vleeshouwerij, Texel, Den
Burg, Groeneplaats 7. Runder-, varkens-
en lamsslagersbedrijf. Filiaal gevestigd
te: Texel, Den Burg, Hogerstraat 16 (te
vens paardenslagersbedrijf).
Gebr. v. d. Berg's Meubelhuis, Texel,
Den Burg, Weverstraat 21. Meubelma-
kersbedrijf en kleinhandel in meubelen.
Uittr. Venn.: W. C. v. d. Berg.
Nu de verkiezingen voor de Tweede
Kamer achter de rug zijn, lijkt 'het ons
interessant onze lezers iets te vertellen
over de verkiezingen in het verleden. In
zijn werk „Texel, Land en Volk in de
loop der eeuwen", schrijft de heer Van
der Vlis daairover als volgt:
„De Texelaars keken in die tijd liever
over zee uit dan dat ze warm liepen voor
verkiezingen. Sinds 1795 had de Bataaf
se Republiek een verbond met Frankrijk,
was het honderd millioen gulden, Staats-
Vlaanderen, Maastricht en Venlo kwijt en
mocht het ook nog 25.000 verarmde
Franse soldaten, de zgn. sansculotten,
kleden en voeden.
„Ramplanplan, daar komen ze an
Ze hebben geen kousen en schoenen
an".
Zo zongen de straatjongens op Texel
als er weer eens een nieuwe compagnie
uitgehongerde Fransen zich op het ei
land kwamen dik-eten. En de ouderen
bespraken aan de haven en in een stil
hoekje van een kroegje of thuis aan de
haard hoe het met de oorlog tegen En
geland ging, die het gevolg was van het
verbond met Frankrijk. De zeevaart
werd hoe langer hoe riskanter. De lust
om te kiezen of om zichzelf te laten kie
zen werd hoe langer hoe geringer. Ge
heel Den Hoorn en Oosterend weigerden
in 1796 te stemmen. De ingezetenen van
die dorpen die toch nog tot lid van de
gemeenteraad werden benoemd, be
dankten. Zelfs de functie van stemopne-
mer wezen de vasthoudende inwoners
van de hand.
Dit was het verweer tegen de beslis
sing van de Fransgezinde raad, die wei
gerde de Oranjegezinden in de stemre
gisters op te nemen. Aan zo'n comedie-
stemming deden die van Den Hoorn en
Oosterend niet mee. En in het volgende
jaar nam de lust om zich warm te ma
ken voor de samenstelling van de im
mers tóch Fransgezinde gemeenteraad
nog aanzienlijk af.
De Texelaars hoorden wel, dat Napo-
leon Egypte had veroverd, maar zij ke
ken uit over zee. Het ging slecht met
Texel en de vergaderingen in het ge
meentehuis waren niet bijzonder opge
wekt.
In 1798 mochten de 200 zorgvuldig ge
selecteerde en in de stemregisters inge
schreven Texelaars vóór of tegen de
nieuwe grondwet stemmen. In de wijk
vergaderingen kwamen 175 stemgerech
tigden op: 147 stemden vóór. Een mooi
percentage als men de met-stemmers
buiten beschouwing het!
De nachtwaker in Den Burg riep mid
den in de nacht in plaats van „de wind
is west", „de wind is oranje" en moest
op het raadhuis een reprimande in ont
vangst nemen voor deze politieke weer-
berichtgeving. Oranjeklanten hakten in
datzelfde jaar in De Waal de vrijheids
boom om. De raad loofde op voorstel
van het Comité voor Justitie f 300,- uit
voor het aanbrengen van de boosdoe
ners. Maar geen enkele Texelaar heeft
de 300 zilverlingen willen of kunnen
verdienen.
En de soldaten uit de Schans (het ou
de fort bij de P.H. Polder aan het Mars
diep), die er op afgaan als een paar
maal bij patriotten in Oosterend de rui
ten worden ingegooid, hebben al even
min resultaat. De daders hebben geen
naamkaartje achtergelaten
Hoe spannender de berichten uit het
buitenland werden, hoe minder de Texe
laars zich voor hun eigen bestuur inte
resseerden. Wat wonder, dat van de 1186
stemgerechtigde burgers die Texel in
1805 telde en wier goedkeuringen werd
gevraagd voor de nieuwe grondwet,
waarbij de hoogste macht in handen van
één raadspensionaris werd gelegd, slechts
34 inwoners met „ja" stemden.... De
Texelse notulen van de gemeenteraad
leggen vast, dat het eiland (dank zij
deze 3 pet. ja-stemmers) „het ontwerp
met deszelfs aankleven stilzwijgend
had aangenomen". Ja, in het openbaar
zweeg men op Texel.
