Invasie in de Franse tijd bracht Texel in rep en roer SLOTACCOORD „De Texelse bivaks zijn model!" Maar Pappa bleef thuis Het Jeugdverhaal „De avonturen van Bim en Bam" Oo reis HEBBEN WIJ in de Tweede Wereldoorlog niets van de invasie te zien of te horen gekregen, de invasie van de Engelsen in de Franse Tijd was dichter in de buurt van ons eiland! „Zwaar dreunde het bombardement voor Den Helder op 27 Augustus 1799 de Texelaars wakker. De grote Engelse vloot was in actie ge komen. De meeste schepen die er nog over waren van de Bataafse marine he- sen op de rede van Texel de oranjevlag en sloten zich bij de Engelsen aan. Do rest van de Bataafse schepen vluchtte naar de Vlieter", aldus meldt ons het werk „Texel, Land en Volk in de loop der eeuwen" door J. A. van der Vlis. Op vele plaatsen in ons land is de toe stand ten aanzien van het kamperen in de meest uitgebreide zin des woords nog verre van volmaakt. Dat was de erva ring van een verslaggever van „Het Vrije Volk", die zijn artikel daarover als volgt begon: „De varkens achter dat huis in Erme- lo zijn er op vooruitgegaan. Ze hebben het buitenhok gekregen, want het is va- cantietijd en de gasten, de mensen uit de stad, wonen nu in de schuur, die an ders hun domein is. Als schuur mag het er wel zijn. Als vacantieverblijf kan het er stellig niet mee door. Er komt nauwelijks licht bin nen. De zoldering is laag, want daarbo ven is immers een vliering voor het op bergen van oude rommel; in het seizoen voor het opbergen van slapende toeris ten. Vier volwassenen en drie kinderen zaten daar in het halfdonker hun sper- sieboontjes en gehakt te eten". Hij vervolgt: „Honderden van zulke slechte, soms ronduit mensonwaardige bivaks zijn er. In Noord-Brabant, Over- ijsel, op de Veluwe. Vooral op de Velu- we. De Nederlandse Kampeerraad is druk doende hier verbetering in te bren gen. Dit is broodnodig, want het aantal overnachtingen in wat in de wandeling kampeerboerderijen heet, schat men op vier a vijf millioen". Vervolgens constateert het blad tot zijn voldoening; „Doordat de meeste ge meentebesturen goed met de Kampeer raad samenwerken, heeft men na de oorlog, toen er elk jaar honderden nieu we bivaks kwamen, al heel wat bereikt De consulenten controleren, brengen een GECOSTUMEERDE RINGRIJDERIJ VOOR MOTOREN (Van een motorrijder) Het was Zaterdagavond een leuk schouwspel aan Den Hoorn. Eerst maak ten de uit alle windstreken gekomen mo torrijders een rondje door het dorp. 9 Paren waren gecostumeerd en voorts verschillende bestuurders alleen. Er wa ren 27 deelnemers. Eerst werd een ring- rijderij gehouden en daarna een lang- zaamaanwedstrijd. Om plm. 10 uur kon de voorzitter van de M.C. Texel, de heer C. P. Moojen, de uitslag bekend maken, na eerst dank te hebben gebracht aan hen die medewerking verleenden tot het slagen van de attractieve sportavond en de gevers voor de beschikbaar gestelde prijzen. Uitslag: Ringrijderij: le prijs, D. G. Toolens met mej. Timmer; 2e. L. Bakker met mw. Houtop; 3e. P. Eelman met mej. de Rid der. Langzaamaanwedstrijd: le. A. v. Lie- re; 2e. A. Koopman; 3e. Theo v.d. Vis. Daar er 9 gecostumeerde paren waren, werden de prijzen bij loting toegekend aan: 1. de heer en mw. B. Dros; 2. de heer en mw. J. Dogger; 3. de heer en mw. C. P. Moojen; 4. de heer H. de Rid der en mej. v. Heerwaarden; 5. de heer Houtop en mej. Duinker. advies uit aan de gemeente en als regel ziet die er op toe, dat alleen exploitatie vergunningen worden uitgereikt aan hen, die de voorschriften opvolgen. Zo heeft Texel bv. een speciale poli tieman, die zich in de zomer met de kampeerboerderijen bemoeit. Daaraan is het te danken, dat de bivaks hier model zijn". wel jammer, dat 't deze week zo slecht weer was, maar je zult je toch wel goed hebben vermaakt, daar met de kin deren in het zomerhuisje. Ik kan me zo voorstellen, dat ze heerlijk uitgelaten, rumoerig, vrolijk en dreinerig zullen zijn geweest, nu pappa er niet is om geregeld op ze te brommen. Thuis is het wel erg stil, nu jullie er geen van allen zijn. Ik zal je maar niet vertellen hoe ik het de eerste morgen heb gemaakt, zonder levende of mecha nische wekkers. Want dan schaam ik me diep. De volgende nacht heb ik er erg onrustig door geslapen. Ik wilde niet graag weer een gat in de dag slapen en was zowat om het uur wakker om dan verschrikt op het horloge te kijken. Met het eten gaat het best hoor. Ik ben aan het aardappelen en spek bakken, warm groenteblikken op en koop soep en Nasi-goreng kant en klaar in de win kel. Dat gaat er wel leuk toe. Er schij nen meer van die huisvaders te zijn, die enige tijd als onbestorven weduwnaars moeten leven. Vanmorgen stonden er 'n stuk of drie met mij in de rij. We kwa men allemaal zo echt onopvallend en terloops binnen, zoiets als geslagen hon den, met de staart tussen de poten. Ik had juist gevraagd of ik asjeblieft een stukje papier om mijn fles met Nasi-go reng mocht toen het volgende slachtof- Jer precies zo'n lege fles uit zijn zak goochelde en heel schuchter ditmaal om wat Bami-goreng vroeg. „Bent U ook door uw vrouw verla ten?" vroeg ik hem fluisterend. „Ja", fluisterde hij terug. „Maar mijn vacantie zit er nu bijna weer op!" De derde meneer stond door 't raam naar de lucht te kijken en deed of hij er niet bij hoorde. Maar toen ik weg ging hoorde ik 'm nog juist om een bus met puree en klapstuk vragen. Mijn middagmalen zijn overigens best het aankijken waard hoor. Ik ben er nog trotser op dan een pauw met twee staar ten. De eerste keer had ik trouwens niet in de gaten, dat er zout door de aardap pelen moest en met mijn slaboontjes zit ik een beetje. Ik weet wel, dat jij die opbraadt met wat boter, zout en nog wat. Ik dacht, dat het kaneel moest zijn, maar ik geloof toch niet, dat de smaak nu de juiste combinatie heeft. De loodgieter is nog steeds niet ge weest om de afvoerpijp van de goot steen open te maken. Dat is erg lastig voor het afwassen. Temeer omdat ik de afwaskwast nu ook kwijt ben. Die is 1 eveneens in de afvoerpijp verdwenen. Ik heb nu geen schone pannen meer en nog maar enkele borden over. Schrijf me eens hoe ik nu verder moet? 's Avonds is het wel erg stil, zo hele maal alleen. Groet de kleintjes van hun eenzame vader en leer ze dat mooie liedje: „Mijn pappie is enkel een foto" maar uit het hoofd. Geniet maar volop van zon en duinen. Zaterdagavond zie je me wel weer ko men opdagen. Vele zoentjes voor allemaal PAPPIE P.S. Excuseer mijn schrift, want ik heb bij het koken lelijk mijn duim ver brand. PP.SS. Kun je me niet wat meer huis houdgeld sturen? Het lijkt net of alles plotseling veel duurder is geworden. HET BELANG VAN DE KAMP KAART In een zojuist verschenen uitgave van de Nederlandse Kampeerraad, getiteld Vijf Jaren „Veilig Tehuis" wordt ten aan zien van de kampeerkaart o.a. gezegd: Een zeer belangrijk middel in de han den van autoriteiten en gastheren is de kampkaart. Een van de belangrijke leem ten in het gehele stelsel is, dat er nog te veel recreatiegemeenten zijn waar de kampkaart niet als eis wordt gesteld voor verblijf op kampeerterrein of in kampeerboerderij en soortgelijke over nachtingsgelegenheden, of waar de con trole op de naleving van deze plicht zo danig is, dat de bepaling van nul en ge nerlei waarde is. Ook zijn er gemeenten waar men te gemakkelijk kampeerver- gunningen uitgeeft aan niet-kampkaart- houders. Waar het niet altijd doenlijk is we gens wangedrag proces-verbaal te ma ken, daar blijft het intrekken van de kampkaart wel mogelijk. Naar mate het aantal gemeenten toeneemt waar men niet zonder kampkaart terecht kan, zal de waarde van dit document toenemen. Het verstrekken van een kampkaart gebeurt als volgt: „Geen kampkaarten worden afgegeven dan na ontvangen in stemmend advies van de politie ter woonplaats van aanvrager". Deze bepa ling vormt de grondslag van alle werk zaamheden van de Nederlandse Kam- peerkaarten Centrale (NKC) en hierin ligt tevens, zoals uit het voorafgaande voortvloeit, het gehele bestaansrecht van deze centrale. De Nederlandse Kampeerkaarten Cen trale is verplicht een kampeerkaart in te trekken op verzoek van de politie in dien de houder: a. zich schuldig heeft gemaakt aan vergrijpen tegen de openbare orde of zedelijkheid; b. de bepalingen inzake het kamperen of de van overheidswege of door de ei genaar van het kampeerterrein aan de kampeervergunning verbonden voor waarden niet behoorlijk heeft nage leefd; c. geweigerd heeft zijn kaart op eer ste verzoek van de politie te tonen. Zowel tegen de weigering van een kampkaart als tegen intrekking daarvan kan de betrokkene binnen 14 dagen in beroep komen. om ons vogeltje niet wil zin gen," zegt Bam. Het is ook heel vreemd, want Bim en Bam zorgen er goed voor en geven het volop zaad en vers water. En toch zit het daar maar zo treurig te kijken. „Mis schien wil het liever naar buiten om met de andere vogels rond te vliegen", zegt Bim en hij neemt het kooitje mee naar buiten, maakt het deurtje open en daar vliegt het vogel tje er uit. Het is erg blij, dat het weer vrij is. Het zingt uit volle borst en 's avonds komt het terug met een heleboel andere vogel tjes, die allemaal heel mooi gaan zingen voor Bim en Bam, uit dankbaarheid, om dat Bim en Bam hun kleine vriendje weer hebben laten vliegen. Zo was er een einde gekomen aan een grote spanning, want de Engelsen waren in die tijd een voortdurende nachtmer rie geweest voor Fransen en patriotten, die bang waren voor spionnen onder de oranjeklanten en al zo lang een Engelse landing vreesdenOrder was gege ven dat bij een landing zeven waarschu wingsschoten zouden worden gelost. De kerkklokken zouden luiden en de bevol king moest 't vee landinwaarts drijven. Op het eiland onderschepte iemand een brief van de „prins van Nassau" uit En geland aan de kastelein van het Eier- landse Huis en de Fransgezinde „pver- heid riep een paar inwoners van Oude Schild ter verantwoording, omdat zij een lijst hadden opgesteld van Hollands- Franse schepen, die door de Engelsen op de rede waren genomen. Na 4 jaar patriot tisch bewind onder Franse invloed, leef de het Nederlandse volk in de verwach ting, dat er eindelijk wat gebeuren moest. In de vroege morgen van de 27ste Augustus 1799 landde een grote troepen macht in Den Helder. Dwars door Hol land heen zou zij de Franse legers aan vallen. IJlings kwam de Texelse ge meenteraad nog dezelfde dag in spoed zitting bijeen. Op het eiland lag een de tachement Bataafse militie, niet groter dan 50 a 60 man, onder commando van kapitein J. Cornelisse. Op zijn woord van eer beloofde hij aan het bevreesde ge meentebestuur, dat hij het eiland niet zou verlaten voor de vijand hem daartoe noodzaakte. Na deze angstaanjagende geruststelling besloot de gemeenteraad om bij een mogelijk vertrek van het detachement soldaten ter bewaring van de rust, een deel van de burgerij van wapens te voorzien. In de avondvergade ring van dezelfde dag, toen kapitein Cor nelisse zekerheid omtrent de landing in Den Helder had, verklaarde hij, dat ge wapend verzet tegen de overmacht nut teloos zou zijn. De militaire noodzaak „HET KIND" IN DE VACANTIE De vacantie was voor de redactie van „Het Kind" aanleiding om daarover in het Augustusnummer van de 52e jaar gang haar licht te laten schijnen, Voordat men echter in de vacantie- sfeer gebracht wordt, belioht C. Wilkes- huis onder de titel „Nieuwe Wegen" de maatschappelijke en didactische aspec ten van de nieuwe wetsontwerpen van Minister Rutten voor het voortgezet on derwijs om vervolgens met zijn lezers „Er met de tent op uit te gaan". In de nieuwe rubriek „Het Oog van het kind en het oog van de camera" introduceert W. K. van Loon de Engelse film „Tom Browns Schooldays". Dan komt er een kostelijk dwaas verhaal van Godfried Bomans en vertelt de jeugdschrijfster G. Vollewens-Zeylemaker hoe zij in Zwit serland kennis maakte met een „Kna- ben-Institut" en zijn bewoners. Of babies en kleine kleuters vacantie noclig heb ben, of vacantie noodzakelijk is voor de gezondheid, dat vacantie tijdloos is, hoe kinderen in Zuid-Frankrijk de vacantie doorbrengen, zijn vervolgens o.a. onderwerpen waarover iedere op voeders ook in de vacantie gaarne leest. Handwerkende moeders kunnen hun hart ophalen aan practische haak-, bor duur- en naaiwerkjes en voor de school vrije jeugd is er een kinderkrant met verhalen en een puzzle. Een bijzonder duidelijk en practisoh overzicht van de oorzaken van het slechte eten door kin deren is ontleend aan het Belgische Zus- tertijdschrift. Dit vacantie-nummer van „Het Kind" werd ruim voorzien van tekeningen en foto's. was er dus al, zonder slag of stoot. Tien soldaten bleven ter bewaring van de rust bij het raadhuis achter. Hijzelf verliet kort daarna het eiland en ging naar Me- dembli'k „teneinde het vaderland nog el ders van dienst te kunnen zijn". De volgende morgen was het nieuws van de landing overal op Texel bekend. Uitbundig was de vreugde van de vele oranjegezinden. Op alle torens werden onder gejuich vlaggen gehesen, velen tooiden zich met oranje en uit de andere dorpen stroomden de mensen naar Den Burg om nadere bijzonderheden te ver nemen. De soldaten bij het raadhuis, die nogal wat gedronken hadden, verbroe derden zich met het blije volk, een van de soldaten liep zelfs te zwaaien met een oranjevlag. De grootste drukte was voor het huis van de chirurgijn Ahlé op de Vismarkt. De vlag van de toren in Oude Schild was neergehaald op bevel van Cornelisse, maar werd dadelijk na diens vertrek weer gehesen. Een dag later kwam er op het raadhuis bericht, dat alle loodsen van Den Hoorn zich met hun schepen naar Nieuwediep moesten begeven om zich daar onder be vel te stellen van admiraal Mitchel. Hon derd soldaten van het landingsleger be zetten op 29 Augustus de juist verlaten Schans en namen in naam van de Engel se koning en de Prins van Oranje het eiland in bezit. MAAR DRIE MAANDEN LATER ont ruimden de Engelsen het eiland weer. En nauwelijks waren zij vertrokken of de Fransgezmden speelden weer de baas. De oranjebomen werden opgeruimd en de vlaggen van de torens verdwenen. Het zou nog heel lang duren eer ze daar opnieuw wapperden! Texel was de naweeën van het Engel se intermezzo niet dadelijk te boven. Toen de gemeenteraad weer ongestoord kon vergaderen, regende het klachten van ingezetenen. De grieve volgt de grap. Iemand die bij de Wezenputten woonde, klaagde, dat de Engelsen en de Russen bij het waterhalen zijn moestuin hadden vernield. Sijbrand Keijser, de bekende patriot, die in het provinciaal bestuur zat en die in Den Helder vertoefde, klaagde in een brief, dat de reeds ge noemde Van der Hoop alle rogge in be slag had laten nemen, zodat de bevol king zelf zonder brood zat. De militairen stonden toe, dat de ene bakker werkte, terwijl de ander dit verboden was. Waar om? Omdat de een oranjegezind, de an der patriot was. De burgerij was ontwa pend, de „eilandsgeweren" waren weg gehaald en de officieren van de burger wacht had men zelfs hun sabels ontno- i men. Het onderhoud van de invasietroepen had bijna f 45,000 gekost, waarvan niets was betaald. Bovendien betekenden de requisities een schade van f 14,000. Van de weggevoerde paarden en wagens kwam slechts een deel terug. Vooral de armen hadden het kwaad te verantwoor den. De winter werd streng en er was groot gebrek aan brandstof op het eiland. Naarmate de keizer meer middelen toepaste om Engeland tot onderwerping te brengen, naar die mate werd de eco nomische positie van de Texelaars slech ter. Het continentale stelsel betekende voor onze scheepvaart de genadeslag. In een volgend artikel zal worden ver teld van het bezoek van koning Lode- wijk en Napoleon aan Texel. HOOG WATER TER REDE VAN TEXEL 13 Aug. 2,23 en 3,06. 14 Aug. 3,14 en 4,03. 15 Aug. 4,24 en 5,26. Aan het strand is het ongeveer een uur eerder hoog water. 234. Ik begrijp niet waar- FEUILLETON door T. LODEW1JK 32.) Hij nam de tram, ging naar Zuid. Daar woonde Ada, m een van de nieuwe flats. Doelloos slenterde hij door de stra ten, steeds dichter naar haar woning toe. Hier was heten zijn handen trilden, toen hij de kleine rode two-sea ter voor de deur zag staan. Hij liep snel langs, keek omhoog. Ja, daar brandde licht. Zou ze iemand bij zich hebben? Hij kon daar toch niet zo maar aan bellen? Dag Ada, hoe gaat het? Hij kon wel een smoesje verzinnen, maar daar keek Ada dwars doorheen. Trouwens morgen zouden ze elkaar op het koor spreken. Nee, dat ging niet. Moedeloos stond hij op de hoek van de straat, in strijd met zichzelf. Aan Sietske dacht hij niet. Al de teleurstel lingen, het gedwarsboomde verlangen van deze avond joegen door hem heen, maakten hem onrustig en roekeloos. En opeens draaide hij zich om, liep driftig naar de brede stenen trap. Hij hoorde zijn schreden weerklinken in de vestibule. Een rij belknoppen, namen er naast. Hij was hier nog nooit geweest. Hij tuurde de naambordjes af.... Ada Siccama. Het lezen van haar naam gaf hem een schok. Zijn hand strekte zich aarzelend naar de belknop. Als ver doofd hoorde hij het ringen van de bel. Het was gebeurd. Het onherroepelijke. Met een brommend geluid sprong het deurslot open. Hij duwde de zware deur opzij, sloot die weer behoedzaam en be gon dan moedig, maar met het gevoel als was hij een drenkeling, de trap te beklimmen. Wie is daar? Ada's stem. Ik. Het bleef stil. Hij liep door, ontwaarde toen Ada's gestalte in het licht van het portaal. Frits! Jij? Zoals je ziet. Hij zei het laco niek, maar voelde zich niet heel op zijn gemak. Nu stond hij tegenover haar. Ze zag hem verbaasd aan. Frits. Dag Ada. Hij verbaasde zich over zijn eigen zökeiheid van optreden, terwijl zijn hart bonsde als een stoomhamer. De verbazing op haar gezicht veran derde plots in blijdschap. Frits! Jij! Wat fijn! Ik zat zo moe derziel alleen.... Frits herademde, gelukkig had zij geen bezoek ik dacht net: nu heb ik zoveel vrienden en ik ben nog maar zo alleen. Ik hoorde het glimlachte Frits met de antennes van m'n ziel en ik dacht: nu, dan zal ik dat arme eenzame kind maar eens gaan opzoeken! Ze voerde hem zwijgend de kamer in. Ga zitten zei ze. Hij zat. Hij keek rond. Zij stond bij de deur. Ze droeg een gewone wollen jurk van een bijzon dere kleur geel, die haar donker type allervoordeligst deed uitkomen. Muil tjes met bont omzoomd omsloten haar slanke voeten. Ja, Ada was thuis. Dit was Adathuis. Hij keek haar aan. Ik kom toah niet ongelegen? Integendeelhaastte ze zich te zeggen. Maar ik sta verbaasd, dat ik aan je zat te denken en dat je opeens voor me stond. Frits.... het leek wel telepathie. Misschien was het dat wel. Zo, dus je hebt aan mij gedacht? Ik vreesde al zo half, dat ik er voorgoed uit lag Hij slaagde er in het luchtig te zeggen. Jij? O nee. Ze zei het zo rustig, zo gewoon. Het verwarmde zijn hart. Hij ging gemakke lijker zitten in de fauteuil, sloeg het ene been over het andere. Mag ik een glaasje water? Frits, jij schurk! Om me zó op m'n nummer te zetten. En ik vind mezelf nog wel zo'n perfecte gastvrouw. Wat wou je? 'n Borrel? Of koffie? Je zult het gek vinden, maar ik wou graag koffie. Ik ben me ervan be wust dat ik nu bij jou thuis ben en bij jou thuis wil ik koffie drinken. Gek? Nee, ik snap het volkomen. Ja, dat doen we, Frits. Ik moet even naar m'n keukentje en dan zal ik je een kop kof fie brengen zoals je zelfs in je stoutste dromen niet verwacht had. Ze glipte weg. In de keuken stond ze een ogenblik met de handen slap langs het lichaam. Frits! Hij was er! En juist deze avond had ze zich afgevraagd of ze niet te ver was gegaan met haar koele houding, of Frits zidh tenslotte, het spelletje moe, niet had gekeerd naar die ander. En langzaam keerde de triomfantelijke blik in haar ogen terug. Neen ze had het wel goed gezien. Ze had juist gehandeld. Nu kwam hijzélf. Spontaan. En ze be hoefde maar naar zijn gezicht te zien om te weten, dat hij maar niet toevallig in de buurt was en eens langs kwam lo pen. Hij kwam om haar! Zachtjes begon ze te neuriën, terwijl haar bedrijvige handen bezig waren met het klaarmaken van de koffie. Ook zij had deze avond gezien als een zwart gat. Ze had vrienden genoeg, maar ze durfde het zichzelf nu bekennenze had naar Fnts verlangd. Ze had thuis gezeten, plannen gemaakthoe moest ze handelen? En nunu was het niet meer nodig. Hier, tien meter van haar af, zat hij in een fauteuil. Bij haar. Hij was naar haar toegekomen. En met on feilbare intuïtie wist ze: ook hij had met deze avond geen raad geweten en maar één oplossing gekend. Frits keek rond in de moderne, gezel lige flat, met al die kleine gemakken, die intieme details, die alleen een vrou wenhand kan aanbrengen. Dit was Ada's thuis. Dit was Ada.thuis. En plotse ling wist hij heel zeker, dat hij niet los van Ada was. Hier voelde hij zich weer in de andere wereld, de wereld waarbui ten hij niet kon leven. Ada kwam binnen, een blaadje met twee dampende koppen in de hand. Ik heb hier alleen een werkster zei ze dus 's avonds ben ik mijn eigen dienstmeisje. Ze zaten tegenover elkaar, dronken hun koffie aandachtig, zwegen en zagen elkaar aan. Langzaam weefde zich de oude vertrouwelijkheid, maar nu veel sterker, tussen hen. Hier, in Ada's eigen sfeer, was ze vol zelfvertrouwen, vond ze de zekerheid van optreden terug die haar een ogenblik was ontglipt, toen Frits daar plotseling uit het duister was opgedoken. Haar blijde ontsteltenis was geen toneelspel geweest. En ook Frits had die opgemerkt. Het had hem één ogenblik onbeschrijfelijk gelukkig gemaakt, toen hij merkte hoe welkom hij was. En nu zat hij daar rus tig op Ada's kamer, dronk de koffie die Ada had klaargemaakt, keek naar haar dan Uw spoorkaartje ge- ZJ haald bij de V.V.V. „Texel" zoals ze daar zat, keek rond in de kamer die haar thuis was. En hij voelde op dat ogenblik alleen maar behoefte te rusten, uit te rusten van alle onzeker heid, zich neer te laten als in een heer lijk warm bed en daar te liggen zonder te denken, zich slechts vaag bewust van de heerlijke ontspanning, de koesterende warmte. Ze zag het aan zijn gezicht. Praat nu maar niet, zei ze en haar stem had een zachte, koesterende klank. Blijf nu maar rustig zitten. Blijf zolang als je wilt. Doe alsof je thuis bent. Ik ben hier thuis, zei hij zacht. (Wordt vervolgd).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Texelsche Courant | 1952 | | pagina 4